Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο Κάνε το τρόφιμο ασφαλές Δρ Ειρήνη Τσιγαρίδα Προϊσταμένη Δ/νσης Διατροφικής Πολιτικής & Ερευνών ΕΦΕΤ
Ένα θέμα μείζονος σημασίας για όλον τον πλανήτη Κυβέρνηση και κυβερνητικοί φορείς Πολίτες Παραγωγικοί κλάδοι
Παγκόσμια Διακήρυξη των FAO/ WHO για τη Διατροφή (1992) «η πρόσβαση σε επαρκή, θρεπτική και ασφαλή τροφή αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα».
υποσιτισμός vs υπερσιτισμός Πηγή: www.sigmatv.gr; www.reporter.gr- Παγκόσμια μάστιγα η παχυσαρκία
Disease Τα πιο συχνά τροφιμογενή νοσήματα που αναφέρονται από τα ΚΜ της ΕΕ, 2013 Number of confirmed (a) human cases Confirmed cases covered (a),(b) (%) Hospitalisation Deaths Campylobacteriosis - Reported Number of Hospitalisation Confirmed cases Number of Reported Case-fatality reporting MS (c) hospitalised Salmonellosis rate (%) covered (a),(b) (%) reporting MS (c) deaths 414 rate (%) cases Campylobacteriosis 214779 12,7 13 Yersiniosis 11922 43,6 52,9 14 56-0,05 Salmonellosis 82694 26,4 12 7841 36,0 49,6 14 59 0,14 Yersiniosis 6471 15,3 12 VTEC 481 infections 48,4 62,4 14 2 2 0,05 VTEC infections 6043 41,1 16 922 37,1 59,3 18 13 0,36 Listeriosis 10 Listeriosis 1763 42,1 15 735 99,1 69,7 19 191 15,6 Echinococcosis 794 22,7 12 127 70,6 28,5 13 2 0,88 Echinococcosis 10 Q fever 648 NA NA NA NA 51,2 11 2 0,61 Brucellosis 357 55,2 9 139 70,6 28,3 11 1 0,99 Q fever 11 Tularaemia 279 26,9 8 39 52,0 46,2 9 0 0,00 West Nile fever (a) 250 20,8 3 Brucellosis 52 91,7 90,8 6 16159 3,4 Trichinellosis 217 74,7 7 106 65,4 82,5 8 1 0,56 Rabies 1 100,0 1 Tularaemia 1 100,0000000 100,0 1 1-100,0 NA: not applicable as the information is not collected for this disease. (a) For West Nile fever the total number of cases were included. West Nile fever (a) 48 (b) The proportion (%) of confirmed cases for which the information on hospitalisation or death was available. (c) Not all countries observed cases for all diseases. Rabies - Disease Number of confirmed human cases Data from: European Food Safety Authority, European Centre for Disease Prevention and Control, 2015. The European Union Summary Report on Trends and Sources of Zoonoses, Zoonotic Agents and Food-borne Outbreaks in 2013.
Συρροές τροφιμογενών κρουσμάτων 2008-2013 στην ΕΕ Unknown Salmonella Viruses Bacterial toxins Campylobacter Other causative agents Other bacterial agents Escherichia coli, pathogenic (including VTEC) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Parasites Yersinia Number of outbreaks Data from: European Food Safety Authority, European Centre for Disease Prevention and Control, 2015. The European Union Summary Report on Trends and Sources of Zoonoses, Zoonotic Agents and Food-borne Outbreaks in 2013.
Πηγή τροφίμου σε συρροές τροφιμογενών κρουσμάτων με ισχυρά επιδημιολογικά στοιχεία Sweets and chocolate, 4.2% Vegetables and juices and other products thereof, 4.4% Bovine meat and products thereof, 3.6% Buffet meals, 3.7% Bakery products, 2.6% Tap water, 1.1% 18.5 % Eggs and egg products N=839 Broiler meat (Gallus gallus) and products thereof Other or mixed meat and products thereof Crustaceans, shellfish, molluscs and products thereof 5.2 % 7.2 % 7.3 % 7.7 % 8.5 % 15.4 % 10.7 % Mixed food Other foodstuffs Pig meat and products thereof Fish and fish products Data from: European Food Safety Authority, European Centre for Disease Prevention and Control, 2015. The European Union Summary Report on Trends and Sources of Zoonoses, Zoonotic Agents and Food-borne Outbreaks in 2013.
Πηγή περιβάλλοντος/τόπου σε συρροές τροφιμογενών κρουσμάτων με ισχυρά επιδημιολογικά στοιχεία At hospital/medical care facility or care home, 2.3% Camp, picnic, 2.6% Temporary mass catering (fairs, festivals), 1.8% Disseminated cases, 1.7% N=839 Residential institution (nursing home, prison, boarding school), 2.7% 6.3 % Unknown Canteen or workplace catering School, kindergarten 5.0 % 8.3 % 8.6 % 38.5 % Other settings 22.2 % Household / domestic kitchen Restaurant, café, pub, bar, hotel Data from: European Food Safety Authority, European Centre for Disease Prevention and Control, 2015. The European Union Summary Report on Trends and Sources of Zoonoses, Zoonotic Agents and Food-borne Outbreaks in 2013.
1. Σύνθετη & παγκοσμιοποιημένη τροφική αλυσίδα
2. Νέες τεχνολογίες νέα προϊόντα
3. Δόλιες συμπεριφορές Νοθεία π.χ. μελαμίνη στο γάλα Αθέμιτες πράξεις π.χ. αλλαγή της ημερομηνίας λήξης Κλοπή π.χ. προϊόν διανέμεται εκτός της τροφικής αλυσίδας στην οποία προορίζεται Προσομοίωση π.χ. ακριβή αντίγραφα των τροφίμων που παράγονται χωρίς παρόμοια διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων
4. Κλιματικές αλλαγές Τροφιμογενείς και άλλες μεταδιδόμενες ασθένειες διαφοροποιούνται: αλλαγές στον τρόπο διάδοσης των ασθενειών που διαδίδονται μέσω των τροφίμων, του αέρα και του νερού Αλλεργίες: έξαρση και διαφοροποίηση των αλλεργιών επανεμφάνιση ασθενειών που είχαν εκλείψει, όπως πχ η φυματίωση, η αύξηση και μετάδοση, νέων και ενδεχομένων ανθεκτικότερων μικροβίων
5. Μετακινήσεις - ταξίδια Μέσα σε 18 ημέρες ελέγχθηκαν οι επιβάτες της Air France που ταξίδευαν από την Κεντρική / Δυτική Αφρική στο Παρίσι. Επιβάτες-στόχος ήταν αυτοί που μετέφεραν φορητά ψυγεία 134 επιβάτες ελέγχτηκαν από 29 πτήσεις Υπολογίζεται ότι για αυτήν την επιθεώρηση, 3287 τόνοι ψάρια και κρέας και 273 τόνοι κρέατος αγρίων ζώων εισήχθηκαν ετησίως Το κρέας άγριων ζώων στην ΕΕ πωλείται περίπου 20 x τιμή από την χώρα καταγωγής Υγειονομικοί έλεγχοι, εξωτικά είδη..... ασθένειες;
Υπολείμματα φυτοφαρμάκων Υπολείμματα αντιβιοτικών - ορμονών Ποιότητα και φρεσκάδα των τροφίμων Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα Παρουσία ιών σε ζώα Αλλεργική αντίδραση σε τρόφιμα Για αύξηση του βάρους 6. Αντίληψη καταναλωτή 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ΕΥΡΟΒΑΡΟΕΤΡΟ 2005 ΕΥΡΟΒΑΡΟΕΤΡΟ 2010
6. Αντίληψη καταναλωτή 1 στους 2 διαβάζει την ετικέτα 90% δεν γνωρίζουν την μέγιστη ημερήσια ποσότητα αλατιού που συστήνουν οι ειδικοί για τους ενήλικες Ο διαχωρισμός μεταξύ ενεργειακών ποτών και ποτών για αθλητές δεν είναι σαφής στην αντίληψη των νέων Ο όρος «trans λιπαρά» ήταν οικείος μόνο στο 29% αντίθετα με άλλους όρους όπως, π.χ., «κορεσμένα», «πολυακόρεστα», «ω-3 λιπαρά» που ήταν σημαντικά πιο γνώριμοι (>77%)
Ενημέρωση καταναλωτή Πληροφορίες για το αλάτι: Πόσο συστήνουν οι ειδικοί και πως μπορώ να γνωρίζω εάν ένα τρόφιμο έχει υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι? Αντί για αλάτι, μυρωδικά βότανα Τι είναι τα ενεργειακά ποτά; Είναι ασφαλή; Διατροφή και Ασφάλεια Τροφίμων στα Σχολεία Δυσανεξία στη γλουτένη: Τι πρέπει να προσέχω; Σαρακοστή: Τι πρέπει να προσέχω για την επιλογή σαρακοστιανών εδεσμάτων;
7. Εκσυγχρονισμένη νομοθεσία για την ασφάλεια των τροφίμων Προληπτικό και επιστημονικά τεκμηριωμένο έλεγχο της τροφικής αλυσίδας Μεθοδολογία εκτίμησης της έκθεσης των καταναλωτών σε διατροφικούς παράγοντες Συνδυάζοντας δεδομένα κατανάλωσης τροφίμων με δεδομένα χημικών, μικροβιολογικών ή άλλων κινδύνων
Παραδείγματα ελέγχου νομοθεσίας ασφάλειας των τροφίμων Παρακολούθηση χρήσης και κατανάλωσης προσθέτων Παρακολούθηση χρήσης και κατανάλωσης εμπλουτισμένων τροφίμων Διαχείριση αναδυόμενων κινδύνων
Εν κατακλείδι Δεν μπορούμε να απομονωθούμε - νέα προβλήματα ασφάλειας των τροφίμων θα εμφανιστούν και θα μας βρουν, συχνά μέσα από πολύ απροσδόκητες διαδρομές Αλλά... πολλά θα μπορούσαμε να κάνουμε για να προετοιμαστούμε, αρχής γενομένης από τη δικτύωση & συνεργασία με τους βασικούς εθνικούς, ευρωπαϊκούς, διεθνείς εταίρους - οι απαντήσεις μπορεί να είναι ήδη εκεί έξω!
Zsuzsanna Jakab, WHO Regional Director for Europe Κανείς δεν πρέπει να αρρωστήσει απολαμβάνοντας ένα γεύμα! Ωστόσο, αυτό συμβαίνει πολύ συχνά, σε όλη την Ευρωπαϊκή Περιφέρεια και καμία χώρα δεν έχει γλιτώσει. Για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των τροφίμων, προαπαιτούμενο είναι η προσέγγιση «υγεία σε όλες τις πολιτικές»
Ευχαριστώ για την προσοχή σας