ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Τίτλος προγράμματος: «Ισορροπημένη διατροφή Η αξία του πρωινού» Τάξη: Ε Εκπαιδευτικός: Βασιλική Αντωνογιάννη Σχολικό έτος: 2012-13
Εισαγωγή Η διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου έχει αλλάξει θεαματικά τις τελευταίες 3-4 δεκαετίες με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί η παραδοσιακή Μεσογειακή Δίαιτα. Η αλλαγή αυτή είναι υπεύθυνη, όπως έχει αποδειχθεί από πληθώρα Ιατρικών μελετών, για την έξαρση των χρόνιων νοσημάτων φθοράς που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι επομένως θεμελιώδες να επιστρέψουμε στις παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες. Είναι βασικό καθένας να συνειδητοποιήσει τους κινδύνους από την κακή διατροφή και να υιοθετήσει σταδιακά πιο υγιεινές συνήθειες και πρωτίστως να καλλιεργήσει τις συνήθειες αυτές στα μικρά παιδιά. Τονίζεται ότι ισορροπημένη διατροφή δεν σημαίνει στερήσεις. Δεν είναι απαραίτητο να εγκαταλειφθούν οι αγαπημένες τροφές αφού οι αρχές σωστής διατροφής μπορεί να χαλαρώσουν σε κάποια γεύματα. Αυτό όμως θα πρέπει να είναι η εξαίρεση του κανόνα, χρειάζεται επομένως να υπάρχει πλάνο διατροφής για διαστήματα μερικών ημερών τουλάχιστον.
Σύνολο μαθητών ομάδας: 24 Αγόρια: 17 Κορίτσια: 7 Οι μαθητές της Ε Τάξης, στα πλαίσια του μαθήματος της Φυσικής που τους διδάσκω και συγκεκριμένα της ενότητας Πεπτικό σύστημα Ισορροπημένη Διατροφή, αφού χωρίστηκαν σε ομάδες και έπειτα από εκτενή συζήτηση μέσα στην τάξη, πραγματοποίησαν μία έρευνα στους μαθητές του σχολείου, με σκοπό να συγκεντρώσουν κάποια στοιχεία και να εξάγουν συμπεράσματα σχετικά με το τι προτιμούν να καταναλώνουν για πρωινό. Κριτήριο επιλογής θεματικής ενότητας: Η επιλογή του θέματος έγινε λαμβάνοντας υπόψη ότι: Είναι γνώριμο και προσιτό στα παιδιά. Δίνει αφορμή για συζήτηση όσον αφορά στην υγεία του ανθρώπου γενικότερα (διατροφή, καθαριότητα, ύπνος, σωματική άσκηση). Είναι εύκολη η συγκέντρωση υλικού από τα παιδιά (βιβλία, παραμύθια, εικόνες και άρθρα από εφημερίδες και περιοδικά με θέμα τις διατροφικές ομάδες). Προκύπτουν βατές δραστηριότητες. Α. Υποθέματα Οι διαστάσεις όψεις του θέματος που θα προσεγγίσουμε: Υγιεινή διατροφή Μεσογειακή διατροφή Διατροφική πυραμίδα
Βιολογικά προϊόντα Αξία του πρωινού Διεξαγωγή έρευνας στους μαθητές του σχολείου σχετικά με το τι καταναλώνουν για πρωινό Επίσκεψη διατροφολόγου στο σχολείο για να μιλήσει στους μαθητές για την αξία του πρωινού Β. Παιδαγωγικοί Στόχοι α. Η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών μέσα από την προσωπική αλλά και διαπροσωπική διερεύνηση και ενασχόληση με το θέμα. β. Η καλλιέργεια της ομαδικότητας, του διαλόγου και της συνεργατικότητας. γ. Να κατανοήσουν ότι η υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει ποικιλία τροφών. δ. Να κατασκευάσουν τη διατροφική πυραμίδα και να εξηγήσουν τη σημασία τους. ε. Να γίνει αναφορά στα βιολογικά προϊόντα. στ. Να διεξάγουν έρευνα (κατασκευή ερωτηματολογίου, επεξεργασία δεδομένων, εξαγωγή συμπερασμάτων και στατιστικών δεδομένων) Γ. Μεθοδολογία υλοποίησης Ομαδοσυνεργατική Ερευνητική εργασία μαθητών Κριτική προσέγγιση αποτελεσμάτων έρευνας Δ. Πεδία σύνδεσης με τα προγράμματα σπουδών των αντίστοιχων γνωστικών αντικειμένων Φυσική (Πεπτικό σύστημα Ισορροπημένη διατροφή)
Μαθηματικά (συλλογή δεδομένων, ραβδογράμματα, κλάσματα, ποσοστά, στατιστικές πίτες) Εικαστικά κατασκευή διατροφικής πυραμίδας, κατασκευή πανό με το σύνθημα ΠΡΩΙΝΟ: ΤΟ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΓΕΥΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ! ΠΑΝΤΑ ΞΕΚΙΝΑΜΕ ΤΗ ΜΕΡΑ ΜΑΣ ΜΕ ΕΝΑ ΥΓΙΕΙΝΟ ΠΡΩΙΝΟ Γλώσσα (κείμενα συμπερασμάτων) Θρησκευτικά (νηστείες) Έρευνα Δείγμα: 145 μαθητές του σχολείου μας Συμπεράσματα-Αξιολόγηση: Από τους 145 μαθητές οι περισσότεροι (45) δήλωσαν ότι τρώνε γάλα με κορν φλέικς για πρωινό τις πιο πολλές φορές. Ακολουθούν οι 32 που πίνουν μόνο γάλα και οι 16 φέτα με βιτάμ / μέλι / μαρμελάδα. Μόλις 5 δήλωσαν ότι δεν τρων τίποτα για πρωινό. Αναλυτικά τα στοιχεία παρουσιάζονται στα γραφήματα. Από την έρευνα προκύπτει ότι τα περισσότερα παιδιά δεν έτρωγαν ένα πλήρες και ισορροπημένο πρωινό. Πάνω σε αυτό ακολούθησε συζήτηση για την αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών. Η συμμετοχή των παιδιών ήταν πολύ ικανοποιητική. Τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις πολλές και διαφορετικές. Τα παιδιά απόλαυσαν αυτή τη διαδικασία μέσα από την οποία κέρδισαν γνώσεις, επικοινώνησαν μεταξύ τους αλλά και ψυχαγωγήθηκαν. Αξιολόγηση του προγράμματος
Οι μαθητές έδειξαν ενθουσιασμό και εργάστηκαν με μεγάλη προθυμία. Οι ομάδες λειτούργησαν καλά γιατί είχαν μάθει να δουλεύουν με αυτόν τον τρόπο. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γενικές Συστάσεις του Ερευνητικού & Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Υγεία του Παιδιού: Καταναλώνετε ποικιλία φρούτων και λαχανικών. Επιλέξετε 5 μερίδες ημερησίως. Καταναλώστε ποικιλία δημητριακών. Επιλέξετε 6 μερίδες ημερησίως. Περιλάβετε στο διαιτολόγιο σας χαμηλά ή ελεύθερα σε λίπος γαλακτοκομικά προϊόντα, ψάρι, όσπρια και άπαχα πουλερικά. Επιλέγετε λάδια με περιεκτικότητα μικρότερη των 2 gr σε κορεσμένα λίπη όπως το ελαιόλαδο. Περιορίστε την κατανάλωση τροφών πλούσιων θερμιδικά και φτωχών σε θρεπτική αξία όπως τα αναψυκτικά και τα γλυκά που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης. Περιορίστε την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κορεσμένα και trans- λιπαρά οξέα και χοληστερόλη όπως τα ολόπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα λιπαρά κρέατα και παράγωγα τους και τα υδρογονωμένα φυτικά έλαια. Καταναλώστε μέχρι 6 gr ημερησίως μαγειρικού αλατιού (που αντιστοιχούν σε 2400 mg νατρίου). Μην ξεχνάτε ότι η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να είναι επίσης περιορισμένη.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Τα βιολογικά προϊόντα είναι εξαιρετικά ασφαλή, καθώς ελέγχονται στο σύνολο τους, καθ όλα τα στάδια της αγροδιατροφικής αλυσίδας (από το χωράφι έως το ράφι των καταστημάτων) πριν φτάσουν στον καταναλωτή. Δεν περιέχουν επιβλαβείς για την υγεία και το περιβάλλον χημικές ουσίες, όπως ζιζανιοκτόνα, εντομοκτόνα, μυκητοκτόνα ή χημικά λιπάσματα, ενώ, η χρήση ιονίζουσας ακτινοβολίας κατά την επεξεργασία των προϊόντων, δεν επιτρέπεται. Η ακτινοβόληση καθώς και άλλες διεργασίες, δεν επιτρέπονται. Έχουν λιγότερα πρόσθετα, καθώς, πολλά πρόσθετα που είναι επικίνδυνα
για την υγεία δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στα βιολογικά προϊόντα. Βιολογικά Προϊόντα και θρεπτικά συστατικά Τα αρχικά αποτελέσματα από την μεγαλύτερη μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί έως σήμερα, επιβεβαιώνουν ότι τα βιολογικά προϊόντα είναι πιο θρεπτικά και αποτελούν ασπίδα για την υγεία μας. Η μελέτη διήρκησε 4 χρόνια, συμμετείχαν 33 πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ευρώπης και χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Βρέθηκε ότι τα βιολογικά προϊόντα περιέχουν μεγαλύτερες ποσότητες σε βιταμίνη C και σε ιχνοστοιχεία σιδήρου, χαλκού και ψευδαργύρου, καθώς και μεταβολίτες, οι οποίοι θεωρείται ότι προστατεύουν από τον καρκίνο και τις καρδιοπάθειες. Οι διαφορές είναι τόσο εμφανείς, ώστε τα βιολογικά προϊόντα μπορούν να βοηθήσουν στην αύξησης των θρεπτικών συστατικών ακόμη και σε ανθρώπους που δεν καταναλώνουν πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών ημερησίως, όπως συνιστάται. Σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη, τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά περιέχουν 40% περισσότερα αντιοξειδωτικά με αποτέλεσμα να προστατεύουν τον οργανισμό από την εκδήλωση σοβαρών ασθενειών. Υψηλότερα είναι επίσης τα επίπεδα των μεταλλικών στοιχείων. Στα βιολογικά δημητριακά παρατηρούνται μεγαλύτερες ποσότητες βιταμινών. Το επίπεδο αντιοξειδωτικών στο βιολογικό γάλα ήταν κατά 90% υψηλότερο σε σχέση με το συμβατικό. Επιπλέον το βιολογικό γάλα παρουσιάζει υψηλότερα επίπεδα «καλών» λιπαρών οξέων και υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης Ε. Στα τρόφιμα ζωικής προέλευσης παρατηρούνται μικρότερες συγκεντρώσεις αντιβιοτικών. Τα ζώα βιολογικής εκτροφής, αναπτύσσονται σε συνθήκες που έχουν στόχο να μεγιστοποιήσουν την υγεία και την ευημερία των ζώων μέσω της διατήρησης υψηλής ποιότητας και ισορροπημένης διατροφής, καθώς και ένα περιβάλλον που ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους.
Επιπλέον τα βιολογικά προϊόντα, κατά κοινή ομολογία, έχουν και υπέροχη γεύση!! http://www.biohellas.gr/ Γιατί είναι ακριβότερα; Αναφερόμενος στην αυξημένη τιμή των βιολογικών προϊόντων σε σχέση με τα συμβατικά, ο γραμματέας της Ένωσης, Βασίλης Μαυρίδης, υπογραμμίζει ότι οφείλεται στους παρακάτω λόγους: 1. Μικρή παραγωγή: Για παράδειγμα στα κηπευτικά η παραγωγή είναι κατά 50% μικρότερη σε σχέση με τα συμβατικά. 2. Υψηλό κόστος παραγωγής έως και 50%: Η καλλιέργεια γίνεται με χειρονακτική ή μηχανική εργασία έναντι της χρήσης χημικών και φαρμάκων που σημειώνεται σε μια συμβατική καλλιέργεια. 3. Υψηλότερο κόστος διακίνησης: Οι ποσότητες που διακινούνται είναι μικρότερες και αναγκαζόμαστε να διανύουμε μεγαλύτερες αποστάσεις για να πουλήσουμε το προϊόν μας, λέει ο κ. Μαυρίδης. 4. Μικρότερη ζήτηση σε σχέση με τα συμβατικά. Υπολογίζεται, για παράδειγμα, ότι στα κηπευτικά το ποσοστό των βιοκαταναλωτών δεν υπερβαίνει το 2%. Επίσης η βιοκαλλιέργεια υπολογίζεται σε περίπου 2% των συνολικών καλλιεργούμενων εκτάσεων στη χώρα μας, συμπεριλαμβανομένης και της κατά δήλωση βιολογικής καλλιέργειας, η οποία πραγματοποιείται μόνο ελέω των επιδοτήσεων, σημειώνει ο ίδιος, προσθέτοντας ότι οι τιμές των βιολογικών προϊόντων διαμορφώνονται βάσει
κοστολογίου παραγωγής, ενώ των συμβατικών με όρους χρηματιστηρίου. www.makthes.gr/news/reportage/70546/ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Βάζω Χ για κάθε σωστή απάντηση 1. Αγόρι. Κορίτσι.. 2. Τι τρως τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας για πρωινό στο σπίτι σου, πριν ξεκινήσεις για το σχολείο; (διαλέγω μέχρι 3 απαντήσεις).μόνο γάλα.μόνο χυμό.γάλα με κορν φλέικς.μόνο τοστ.γάλα / χυμό με τοστ.φέτα με βιτάμ / μέλι / μαρμελάδα.φέτα με μερέντα ή κρουασάν.γάλα / χυμό με φέτα με βιτάμ / μέλι / μαρμελάδα. γάλα / χυμό με φέτα με μερέντα ή κρουασάν.τίποτα.κάτι άλλο (γράφω τι)..τίποτα.κάτι άλλο (γράφω τι).