ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Δράσεις που υλοποιήθηκαν με το 2 ο Νηπιαγωγείο Μενεμένης Σχολικό έτος 2012-2013
1
Συντελεστές προγράμματος Oι μαθητές της τάξης Σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς κα. Εύα Κωστοπούλου, κ. Θωμά Μπιμπλιά, κα Ελένη Μπουμπουρίδου. Συντονιστές: Τσουμπάρης Δημήτρης, συνεργάτης των παρεμβάσεων στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και Δημήτρης Αγγελάκης συνεργάτης των παρεμβάσεων στην μουσική εκπαίδευση. Παιδαγωγικώς Υπεύθυνη για την περιβαλλοντική εκπαίδευση: κα. Κωσταντίνα Ταμουτσέλη. Παιδαγωγικώς Υπεύθυνη για τις παρεμβάσεις μουσικής εκπαίδευσης: κα. Ελένη Λαπιδάκη. 2
Σκοπός του προγράμματος είναι να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με στοιχεία του περιβάλλοντος μέσα από μουσικά ερεθίσματα και διαδικασίες. Στόχοι: να κατανοούν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού ανακάλυψης να αποσαφηνίζουν έννοιες και να διευρύνουν τις γνώσεις τους για τους ζωικούς οργανισμούς να ασκηθούν σε ρυθμικές και μουσικές δραστηριότητες να εξοικειωθούν με την χρήση μουσικών οργάνων να περιγράφουν τις μεταβολές του καιρού και άλλα μετεωρολογικά φαινόμενα να αποσαφηνίζουν έννοιες και να διευρύνουν τις γνώσεις τους για το φυσικό περιβάλλον 3
Συνοπτική παρουσίαση του προγράμματος Το πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης διήρκησε δεκατέσσερις ώρες. Αρχικά, προσεγγίσαμε τις έννοιες των καιρικών φαινομένων (ήλιος, κεραυνός, βροχή). Τι σημαίνουν; Τι νοιώθουμε για αυτά; Γιατί συμβαίνουν; Έπειτα αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε πώς θα ακούγονταν αυτά τα φαινόμενα με τη χρήση των κατάλληλων μουσικών οργάνων. Χρησιμοποιούμε για την αναπαράσταση του κεραυνού ένα «πιάτο», για τον ήλιο την «κουρτίνα». Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν εικόνες από τις 4 εποχές σε συνδυασμό με μία υδρόγειο σφαίρα δίπλα στην οποία τοποθετήθηκαν τουβλάκια με χρώματα (κόκκινο, κίτρινο, πράσινο, μπλε). Συμφωνήσαμε ότι στο κόκκινο τουβλάκι θα αντιστοιχεί το καλοκαίρι, στο κίτρινο το φθινόπωρο, στο πράσινο η άνοιξη και στο μπλε ο χειμώνας. Τοποθετήσαμε στο κέντρο ένα παιδί που έκανε τον ήλιο και συζητήσαμε αν τα τουβλάκια θα έπρεπε να είναι κοντά ή μακριά από τη γη. Έγινε 4
αναπαράσταση του τρόπου με τον οποίο γυρνάει η γη γύρω από τον ήλιο με την βοήθεια μίας υδρόγειου σφαίρας και η διαδικασία αυτή συσχετίστηκε με την εναλλαγή των εποχών. Στην συνέχεια έγινε μουσική αναπαράσταση του ήλιου και της βροχής με τα μουσικά μας όργανα. Παίζοντας τον κεραυνό 5
Παίζοντας τη βροχή 6
Παίζοντας τον ήλιο Eπίσης, βάλαμε στα παιδιά να ακούσουν το τραγούδι της όπερας «O sole mio», μέσα από το οποίο έγινε συζήτηση για τον ήλιο, και για τις ηχητικές έννοιες: δυνατό-σιγανό, απαλόαπότομο. 7
Στο δεύτερο μέρος της παρέμβασης, οργανώσαμε ένα παιχνίδι που αφορούσε τα ζώα. Ξεκινήσαμε συζητώντας «πώς περπατάνε;» «τι γεννάνε;», «αυγά;» ή «μικρά ζωάκια;», «τι τρώνε», «πως συμπεριφέρονται;» και τελικά «για ποια ζώα μιλάμε;». Για την προώθηση της συζήτησης χρησιμοποιήθηκαν καρτέλες με εικόνες ζώων. Καρτέλες με εικόνες ζώων 8
Στη συνέχεια κάναμε αναπαράσταση των συνηθειών των ζώων η οποία μουσικοποιήθηκε μέσα από διάφορα μουσικά και μουσικοκινητικά παιχνίδια τα οποία παίξαμε τόσο καθιστοί όσο και όρθιοι σε μεγαλύτερους χώρους του σχολείου. Επίσης, έγινε προβολή βίντεο με θηλαστικά που πίνουν γάλα (αλεπού, σκύλος, γάτα, άνθρωπος) και έντομα που γεννάνε αυγά. Έγινε συζήτηση γύρω από αυτό και παίξαμε μουσικοκινητικό παιχνίδι σε στυλ παντομίμας στο οποίο τα παιδιά αντιστοιχίζουν έναν ήχο με κάποιο ζώο και συζητάμε για αυτό, ποιές οι συνήθειές του, αν είναι θηλαστικό, έντομο ή πουλί. Δημήτρης Τσουμπάρης, συνεργάτης των παρεμβάσεων στην περιβαλλοντική εκπαίδευση Δραστηριότητες Επίδειξη μουσικών οργάνων και παιχνίδι 9
Παιχνίδι με κάρτες εικόνων με ζώα Εικόνες με τις 4 εποχές Θεατρικό παιχνίδι (Forum theatre) Προβολή βίντεο Μουσικοκινητικές δραστηριότητες 10