TΟ ΖΩΟΒΕΝΘΟΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ Ο ΗΓΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ Υ ΑΤΑ 2000/60/EC Νοµική Σύµπουρα
Ο ΗΓΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ Υ ΑΤΑ 2000/60/EC WATER FRAMEWORK DIRECTIVE Α. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ( ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΙΚΤΩΝ) Β. ΙΑΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΕΙΚΤΩΝ Γ. ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ-ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΙΚΤΥΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ
CIS WG2A ECOSTAT COAST GROUP (EC-JRC) TYPOLOGY- CLASSIFICATION Paris, 2001: Guidelines Notes for typology of transitional and coastal waters. Stockholm, 2002: Guidelines on the develοpment of typology and classification systems for transitional and coastal waters Lisbon, 2003: Coast working group meeting Oslo, 2003:Final Coast working group meeting 2004: national contact person for Coastal & Transitional waters Ispra, 2004: Meeting of the working group 2.A on Ecological status Edinburgh, 2004: Meeting of the EU COAST group of experts. CIS WG 2.5. Intercalibration (EC-JRC) (national contact person for Coastal Waters) Ispra, 2005: I MED-GIG Intercalibration meeting Majorca, 2005: II MED-GIG Intercalibration meeting Sète, 2006: III MED-GIG Intercalibration meeting Athens, 2007: IV MED-GIG Intercalibration meeting (Oργάνωση στο ΕΛΚΕΘΕ)
Kατηγορίες επιφανειακών Υδατικών Σωµάτων Τύποι ΥΣ µε συγκεκριµένα υδρολογικά χαρακτηριστικά Κάθε Υδατικό σώµα έχει συγκεκριµένη τυπολογία και ενιαία οικολογική κατάσταση
Mετρικά συστήµατα πενταβάθµιας κατηγοριοποίησης της οικολογικής ποιότητας- Λόγος Οικολογικής Ποιότητας-EQR
Βιολογικά στοιχεία ποιότητας ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΨΗΛΗ ΚΑΛΗ ΜΕΤΡΙΑ Φυτοπλαγκτό Μακροφύκη Αγγειόσπερµ α Μακροασπόνδυλα Ολες οι παράµ ετροι αντιστοιχούν σε συνθήκες µη διατάραξης. Μόνο ανεπαίσθητες αποκλίσεις δικαιολογούνται Ελαφριές αποκλίσεις. Αντιστοιχία µε ελαφρά διατάραξη Μέτριες αποκλίσεις που στην περίπτωση του φυτοπλαγκτού και των µ ακροφυκών µπορεί να οδηγήσουν σε ανεπιθύµ ητες επιπτώσεις για τους οργανισµ ούς που ζουν στο υδατικό σώµ α Αρχή WFD: one-out/all-out (κατηγοριοποίηση ΥΣ βάσει του στοιχείου µε την χαµηλότερη κλάση ποιότητας
ΜΑΚΡΟΑΣΠΟΝ ΥΛΑ
I II III IV V Eίδη πολύ ευαίσθητα στην οργανική ρύπανση, παρόντα σε συνθήκες έλλειψης ρύπανσης GS:1 Είδη αδιάφορα στον οργανικό εµπλουτισµό, πάντα παρόντα σε µικρές πυκνότητες GT: 3 Είδη ανεκτικά σε υπερβάλον οργανικό φορτίο. Πληθυσµοί που αυξάνονται σε συνθήκες ελαφράς διατάραξης. Ευκαιριακά είδη δεύτερης τάξης (ελαφρές έως έντονες συνθήκες αστάθειας) Ευκαιριακά είδη πρώτης τάξης (έντονες συνθήκες ρύπανσης) Grall & Glemarec, 1977
Σύστηµα κατηγοριοποίησης σε κλάσεις οικολογικής ποιότητας µε βάση τον δείκτη Bentix γιά τις βενθικές βιοκοινωνίες. Bentix= { 6 X (% GS) + 2 X (% GT)}/100 ; όπου GS=ευαίσθητα είδη GT=ανθεκτικά είδη Φυσιολογικές 4,5 < Bentix < 6 Υψηλή αδιατάρακτες συνθήκες Ελαφριά ρύπανση 3,5 < Bentix < 4,5 Καλή µεταβατική κατάσταση Μέτρια ρύπανση 2,5 < Bentix < 3,5 Μέτρια Εντονη ρύπανση 2 < Bentix < 2,5 Ελλειπής Αζωϊκές συνθήκες Αζωϊκές συνθήκες Κακή
Αυξανόµενη πίεση Σηµείο οικοτόνου GS GT
Eφαρµογή σε περιοχές µε µορφές διαβαθµισµένης πίεσης 38.00 Means and 95.0 Percent LSD Intervals 37.95 37.90 37.85 37.80 S13 S46Z S8 S39Z S7 37.75 23.40 23.45 23.50 23.55 23.60 23.65 23.70 23.75 23.80 S3 S26 S11 S26A S26B S11A S16 S16A S16B Οικολογική κατάσταση -Bentix LOG10(bentix+1) 0.71 0.67 0.63 0.59 0.55 BE1 LA10 LA12 LA14 6 Limassol fish farms 38.00 37.95 37.90 S46Z S8 S39Z S7 S3 S26 S11 S26A S26B S11A 5.3 5.2 5.1 5 4.9 4.8 Bentix 5 4 3 37.85 S13 4.7 2 37.80 S16 S16A S16B 4.6 4.5 1 37.75 23.40 23.45 23.50 23.55 23.60 23.65 23.70 23.75 23.80 38.00 37.95 37.90 37.85 37.80 ιαλυµένοοξυγόνοστοστρώµα πυθµένα S13 S46Z S8 S39Z S7 S3 S26 S11 S26A S26B S11A S16 S16A S16B 4.4 4.3 4.2 0.38 0.36 0.34 0.32 0.3 0.28 0.26 0.24 0.22 0.2 0 B1 B2 B3 Bref increasing distance from fish cages 37.75 23.40 23.45 23.50 23.55 23.60 23.65 23.70 23.75 23.80 Φωσφορικά 0.18 0.16 0.14
38.00 37.95 37.90 37.85 37.80 Μάιος 2000 εκέµβριος 2000 S13 S46Z S8 S39Z S7 S3 S26AS26B S26 S11 S11A S16 S16A S16B 38.00 37.95 37.90 37.85 37.80 S13 S46Z S8 S3 S7 S26AS26B S39Z S26 S11 S11A S16 S16A S16B 37.75 23.40 23.45 23.50 23.55 23.60 23.65 23.70 23.75 23.80 37.75 23.40 23.45 23.50 23.55 23.60 23.65 23.70 23.75 23.80 38.00 38.00 37.95 37.90 37.85 S13 S46Z S8 S3 S7 S26AS26B S39Z S26 S11A S11 37.95 37.90 37.85 S13 S46Z S3 S7 S26A S26B S39Z S26 S8 S43 S11A S11B S11 A3 S50 S49 37.80 S16 S16A S16B 37.80 S16 S16A S16B 37.75 23.40 23.45 23.50 23.55 23.60 23.65 23.70 23.75 23.80 37.75 23.40 23.45 23.50 23.55 23.60 23.65 23.70 23.75 23.80 Απρίλιος 2002 Mάιος 2003 Οικολογική κατάσταση Εσωτερικού Σαρωνικού κόλπου µε βάση τον βιοτικό δείκτη Bentix γιά τα µακροασπόνδυλα: µέτρια
Εκβολή αγωγού λιµάνι TP2 40.60 µυδοτροφεία DA3 TP7 TP6 TP13 TP10 40.50 Οικολογική κατάσταση όρµου Θεσσ/νίκης: ελλιπής Κόλπου Θεσσ/νίκης: µέτρια Εσωτερικού Θερµαϊκού: µέτρια Εξωτερικού Θερµαικού: καλή 40.40 40.30 22.50 22.55 22.60 22.65 22.70 22.75 22.80 22.85 22.90 22.95 23.00 40.65 40.60 40.55 40.50 Στοιχεία 2000 Παλαιότερα στοιχεία OL TP16 TH7 Βιοµηχανική ζώνη 1 17 3 13 37 30 31 TH1 32 TP2 52 74 96 9394 TP6 TH2 TP7b TP7 DA3 OX2 127 TH3 TP13 TP11 TP10 TP18 TH6AG 40.45 40.40 TP32 TP34 TH12 40.35 40.30 22.50 22.55 22.60 22.65 22.70 22.75 22.80 22.85 22.90 22.95 23.00
38.40 38.20 E30 E28 E29 38.00 E24 E25 Οικολογική κατάσταση Νοτίου Ευβοικού- κόλπου Πεταλιών µε βάση τον δείκτη Bentix: καλή 37.80 37.60 E3 E5 E8 E20 E16 E13 E10 E11 37.40 23.60 23.80 24.00 24.20 24.40 24.60 Πιέσεις: θερινά θέρετρα (οργανικό φορτίο, υποδοµές), παράκτια αλιεία, ναυσιπλοία (λιµάνια).
Αποτελέσµατα ιαβαθµονόµισης εικτών σε Μεσογειακό επίπεδο Μέσο ποσοστό συµφωνίας Bentix µε τους υπόλοιπους δείκτες (σε 5 κλάσεις) : 64.39 % Απόλυτη µέση ασυµφωνία (5 κλάσεις) µεταξύ όλων των δεικτών MED-GIG: 0.43 (αποδεκτό όριο: < 0.5) Μακροβενθικοί δείκτες Μεσογειακής οικοπεριοχής-ανάλυση διαφορών (αποδεκτό Absolute average class difference (classes) επίπεδο) 1 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 LAL4 AT-IT C NEA Benthic Inv LAL4 IT - GE L Alp M 4 (+diat) C BAL Bent SE-DK C BAL Bent SE-FI B0 C BAL Bent SE-FI B3 C MED Bent LAL3 AT-GE LAL3 AT-IT LAL3 IT - GE L Alp M 4 L Alp M 3 LAL4 AT-GE C BAL Bent SE-FI B2 C MED Macroalgae L CB Ph L CB M 1 L CB M 2
ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ EUNIS marine (May 2001) A. Marine A1 Littora l rock A2 Littora l sedime nts A3 Sublitto ral rock A4 Sublittor al sediment Coarse s sedime nts Sands & muddy sands A5 Deep seabed Mud s A6 Ocean ic feature s Mixed sedime nts A7 Pelagic Macrophyte communitie s on sediments A8 Ice habitat s Biogen ic reefs
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ ΠΛΑΙΣΙΟ 2000/60 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Α. ΙΑΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΕΙΚΤΩΝ Β. ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ Γ. ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Ε. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΙΚΤΥΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ
ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ-ΠΑΡΑΚΤΙΑ Αρ. Όνοµα Τύπου Κυρίαρχο Βάθος Υπόστρωµα 1. Βραχώδεις ρηχές ακτές (C1) Σκληρό Ρηχό 2. Βραχώδεις βαθιές ακτές (C2) Σκληρό Βαθύ 3. Ιζηµατικές ρηχές ακτές(c3) Μεικτά Ρηχό ιζήµατα 4. Ιζηµατικές βαθιές ακτές(c4) Άµµος, Βαθύ Χαλίκι 5. Πολύ προστατευόµενοι Κόλποι (C5 ) Άµµος-Ιλύς Ρηχό
ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ-ΠΑΡΑΚΤΙΑ Υ..06 (Αρθρο ΟΠΥ 5).
Ανάπτυξη εικτών για τα άλλα βιολογικά στοιχεία Μακροφύκη είκτης Οικολογικής Εκτίµησης EEI (Orfanidis et al. 2001) Μακροασπόνδυλα-Μεταβατικά είκτης Κατανοµής µεγεθών ISD (Reizopoulou & Nicolaidou, 2007).
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ
ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΥΣ (233 διαµερισµατοποιηµένα-70 ενοποιηµένα) Παναγιωτίδης, Π., Ν. Σύµπουρα, Σ. Ρεϊζοπούλου & Σ. Ορφανίδης, 2008. Εφαρµογή της Οδηγίας Πλαίσιο γιαταύδατα(2000/60/εε) στην Ελλάδα: Πρόταση για τον καθορισµό των Παράκτιων και Μεταβατικών Υδατικών Σωµάτων. Πρακτικά 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου ιαχείριση και βελτίωση παράκτιων ζωνών Εργαστήριο Λιµενικών Εργων ΕΜΠΜυτιλήνη 23-28 Σεπτεµβρίου 2008, σελ.566.
ΙΚΤΥΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ-ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΥΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ 80 παράκτια σηµεία: 50 εποπτική παρακολούθηση και 30 επιχειρησιακή
Simboura, N. & S. Reizopoulou, 2008. An intercalibration of classification metrics of benthic macroinvertebrates in coastal and transitional ecosystems of the Eastern Mediterranean ecoregion (Greece). Marine Pollution Bulletin, 56:116-126. Παναγιωτίδης, Π., Ν. Σύµπουρα, Σ. Ρεϊζοπούλου & Σ. Ορφανίδης, 2008. Εφαρµογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (2000/60/ΕΕ) στην Ελλάδα: Πρόταση για τον καθορισµό των Παράκτιων και Μεταβατικών Υδατικών Σωµάτων. Πρακτικά 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου ιαχείριση και βελτίωση παράκτιων ζωνών Εργαστήριο Λιµενικών Εργων ΕΜΠΜυτιλήνη 23-28 Σεπτεµβρίου 2008, σελ.566. Simboura, N. & A. Zenetos, 2002. Benthic indicators to use in ecological quality classification of Mediterranean soft bottom marine ecosystems, including a new Biotic index. Mediterranean Marine Science, 3/2:77-111. Simboura N, Panayotidis P, Papathanassiou E., 2005. A synthesis of the Biological Quality Elements for the implementation of the European Water Framework Directive in the Mediterranean Ecoregion: the case of Saronikos Gulf. Ecological Indicators, 5: 253-266. Σύµπουρα, Ν. & Μ. Αργυρού, 2006. Eφαρµογή της Οδηγίας Πλαίσιο γιά τα ύδατα στην Κύπρο: εφαρµογή του δείκτη Βentix στον κόλπο της Λεµεσού. Περίληψεις 8ου Συµπόσιο Ωκεανογραφίας και Αλιείας Θεσσαλονίκη Ιούνιος, 2006, σελ 77. Simboura, N., E. Papathanassiou & D. Sakellariou, 2007. The use of a biotic index (Bentix) in assessing long term effects of dumping coarse metalliferous waste on soft bottom benthic communities. Ecological Indicators, 7(1): 164-180. Simboura, N. & S. Reizopoulou 2007. A comparative approach of assessing ecological status in two coastal areas of Eastern Mediterranean. Ecological Indicators,7: 455-468.