Eπίδραση της διατροφής του παιδιού στην υγεία κατά την ενήλικη ζωή Καραγκιόζογλου-Λαμπούδη Θωμαή Παιδίατρος Γαστρεντερολόγος Καθηγήτρια Κλινικής Διατροφής Τμήμα Διατροφής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης
Η εισήγηση αυτή αφορά μια προνομιούχα μερίδα παιδιών που : θα ζήσουν ως την ενηλικίωση και που έχουν απεριόριστες επιλογές διατροφής. η πλειονότητα των παιδιών του πλανήτη δεν θα επωφεληθούν από τις πληροφορίες που μοιραζόμαστε εδώ παρόλο που είναι διαθέσιμες παντού H σημερινή μέρα μας καλεί να στρέψουμε για μια στιγμή την σκέψη μας στα μη προνομιούχα παιδιά
Ανπτυσσόμενες χώρες Αναπτυγμένες χώρες υποσιτισμός υπερσιτισμός λοιμώδη νοσήματα χρόνια μη λοιμώδη νοσήματα
Αναπτυγμένες χώρες Σύρθηκαν σ ένα τεράστιο διατροφικό πείραμα που προέκυψε από τις αλλαγές που που επέφερε η βιομηχανοποίηση. Jean Bogert (1939)
Σχέση με τη διατροφή παχυσαρκία υπερλιπιδαιμία υπέρταση διαβήτης αλλεργίες καρκίνος οστεοπόρωση υπερομοκυστειναιμία
Σχέση με διατροφικούς παράγοντες που έδρασαν πρίν την ενηλικίωση παχυσαρκία υπερλιπιδαιμία υπέρταση διαβήτης καρδιοπάθειες αλλεργίες καρκίνος οστεοπόρωση υπερομοκυστειναιμία Στοιχεία από: Επιδημιολογικές μελέτες πειραματικές μελέτες (πειραματόζωα)
Παχυσαρκία: επιδημιολογικά δεδομένα ρυθμοί αύξησης κατά τον πρώτο χρόνο και παχυσαρκία (N Stettler et al. Pediatrics 109:194,2002) Προοπτική μελέτη (n = 19.397, παρακολούθηση από την γέννηση μέχρι την ηλικία των 7 επτά ετών) ταχεία πρόσληψη βάρους κατά τους 4πρώτους μήνες ζωής σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας (BMI >95 η ΕΘ) στην ηλικία των 7 ετών ανεξάρτητα από: το βάρος γέννησης και το βάρος στο τέλος του 1ου έτους
Παχυσαρκία: επιδημιολογικά δεδομένα Dewey KG. Is breastfeeding protective against child obesity? J Hum Lact 2003 Feb;19(1):9-18 Μεταανάλυση 11 μελετών τα ευρήματα των 8/11 οδηγούν στο συμπέρασμα οτι τα παιδιά που θηλάζουν σπανιότερα αναπτύσσουν παχυσαρκία
Παχυσαρκία: πειραματικά δεδομένα Srinivasan M, Laychock SG, Hill DJ, Patel MS. Neonatal nutrition: metabolic programming of pancreatic islets and obesity Exp Biol Med 2003 Jan;228(1):15-23 "Overfeeding of formula and early introduction of supplemental weaning foods such as cereals, fruits, and juices that are high in carbohydrates may be the culprits," says Patel
Berenson GS, Srinivasan SR, Nicklas TA., Atherosclerosis: a nutritional disease of childhood. Am J Cardiol 1998 Nov 26;82(10B):22T-29T Bogalusa Heart Study.
Σακχαρώδης διαβήτης Rate of diabetes Adjusted for age and sex (%) 30 25 20 15 10 5 0 : First year Breastfeeding and Type 2 diabetes ( Pettit et al Lancet 350:166,1997) <120 120-139 > 140 Relative weight (%) Feeding groups Breast only Br & Bottle Bottle only Odds Ratio for Breast v Bottle: 0.41 (p = 0.03)
Υπέρταση: επιδημιολογικά δεδομένα Singhal A, Cole TJ, Lucas A. Early nutrition in preterm infants and later blood pressure: two cohorts after randomised trials. Lancet. 2001 Feb 10;357(9254):413-9.
Καρδιαγγειακά επιδημιολογικά δεδομένα Gunnell DJ, Frankel SJ, Nanchahal K, Peters TJ, Davey Smith G. Childhood obesity and adult cardiovascular mortality: a 57-y followup study based on the Boyd Orr cohort. Am J Clin Nutr. 1998 Jun;67(6):1111-8.
Οστεοπόρωση: επιδημιολογικά δεδομένα
Law M. Dietary fat and adult diseases and the implications for childhood nutrition: an epidemiologic approach. Am J Clin Nutr. 2000 Nov;72(5 Suppl):1291S-1296S Maynard M, Gunnell D, Emmett P, Frankel S, Davey Smith G. Fruit, vegetables, and antioxidants in childhood and risk of adult cancer: the Boyd Orr cohort. J Epidemiol Community Health 2003 Mar;57(3):218-25 Φυτική ίνα?
Αλλεργία επιδημιολογικά δεδομένα
Ανοσολογικό σύστημα Οι πληροφορίες προέρχονται από πληθυσμούς με ακραία υποθρεψία εκτεταμένες μελέτες πειραματικές βρίσκονται σε εξέλιξη Αφορούν: ανοσολογική ανοχή τροφικών αλλεργιογόνων αναοσοδιαμόρφωση μέσω διατροφής ανοσοεπίβλεψη
KNΣ J Neurochem 2003 Feb;84(3):417-31 Meal size and frequency affect neuronal plasticity and vulnerability to disease: cellular and molecular mechanisms. Mattson MP, Duan W, Guo Z. Laboratory of Neurosciences, National Institute on Aging, Gerontology Research Center, Baltimore, Maryland 21224, USA.
γενετικήπροδιάθεση για τη νόσο οργανογένεση Δομή και λειτουργία οργάνων κατά τη γέννηση Ενδομήτρια (ορμονικά /μεταβολικά) περιβάλλονκίνδυνος έκφρασης της νόσου Ορμονικό και μεταβολικό προφίλ Παιδική ηλικία (διατροφή) Μεταβολές στη δομή και τη λειτουργία οργάνων Έκφραση της νόσου
Διατροφικός-Μεταβολικός Προγραμματισμός (Nutrition-Metabolic Programming) Διατροφή μεταβολές στη δομή και την λειτουργία οργάνων που προκαλούνται από την έκθεση σε περιβαλλοντικές επιδράσεις κατά τη διάρκεια κρίσιμων περιόδων της ανάπτυξης έχουν σε πολλές περιπτώσεις χαρακτήρα προσαρμογής σε αντίξοες περοβαλλοντικές συνθήκες παραμένουν δημιουργούν υψηλότερο κίνδυνο για ανάπτυξη χρόνιων νοσημάτων στην ενήλικο ζωή
Αγγείωση νεύρωση μεταβολές στον αριθμό των κυττάρων επιλογή κλόνων μεταβολική διαφοροποίηση Μόνιμες βλάβες
(i) προγραμματισμός σύνθεσης σώματος; (ii) προγραμματισμός ανοσολογικής απάντησης (iii) προγραμματισμός της ανάπτυξης των νεφρών καρδιαγγειακή νόσος (iv) προγραμματισμός όλων των ρυθμιστικών μηχανισμών που εμπλέκονται
Επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων στη γενετική έκφραση του διαβήτη ενδομήτρια (LGA,SGA) Ουδός εμφάνισης της νόσου Παιδική παχυσαρκία Παχυσαρκία ενηλίκων Γενετικός παράγων κινδύνου αρνητικοί παράγοντες επιταχύνουν την εκφραση της νόσου
Επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων στη γενετική έκφραση του διαβήτη.συνέχεια θετικοί παράγοντες καθυστερούν την εκδήλωση της νόσου θηλασμός Γενετικός παράγων κινδύνου Ασκηση,διατροφή - ενήλ Ασκηση,διατροφή ενήλ +Θ Ασκηση,διατροφή - παιδική ηλικία Ασκηση,διατροφή παιδικήηλικία + θηλασμός
Επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων στη γενετική έκφραση του διαβήτη.συνέχεια ενδομήτρια (LGA,SGA) Γενετικός παράγων κινδύνου θηλασμός
Θηλασμός
Η σημασία του διατροφικούμεταβολικού προγραμματισμού Διατροφικές προσεγγίσεις κατά την παιδική ηλικία βασισμένες στα συμπεράσματα των μελετών είναι δυνατόν να διαμορφώσουν την δομή και την λειτουργία των οργάνων ευνοϊκό μεταβολικό προφιλ αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό για τις ομάδες υψηλού κινδύνου
Συστάσεις Θηλασμος όχι πρώιμη εισαγωγή τροφών με υψηλά ποσά υδατανθράκων αποφυγή τροφικών αλλεργιογόνων λιπίδια<30% της ημερήσιας πρόσληψης ενέργειας κατανάλωση φρούτων και λαχανικών κατανάλωση ποικιλλίας τροφίμων έλεγχος του βάρους (Ελαττωση της συνολικής ποσότητας προσλαμβανόμενης ενέργειας)
% of children (1995-2001*) who are: exclusively breastfed (<6 months) breastfed with complementary food (6-9 months) still breastfeeding (20-23 months) - - - % of underfives (1995-2001*) suffering from: underweight moderate & severe underweight severe wasting moderate & severe stunting moderate & severe - - - -
DOMESTIC SUPPLY DOMESTIC UTILIZATION PER CAPUT SUPPLY COUNTRIES PRO- IM- STOCK EX- TOTAL FEED SEED PRO- WASTE OTHER FOOD KILO- PER DAY DUC- PORTS CHAN- PORTS CESS- USES GRAMS TION GES ING PER CALO PRO- FAT YEAR RIES TEIN GRAMS GRAMS - 1000 METRIC TONS - Austria 4 0 5-1 0 0.0 0 0.0 0.0 Bel-Lux 4 11-7 0 0.0 0 0.0 0.0 Belarus 0 0 0 0 0.1 0 0.0 Bulgaria 1 0 1 1 0.1 1 0.0 0.1 Bosnia Herzg 1 1 1 0.2 2 0.1 0.0 Croatia 1 1-1 Czech Rep 3 1 1 1 0.1 1 0.1 0.0 Denmark 1 26-25 0 0.0 0 0.0 0.0 Estonia 1 0 0 0 0.2 2 0.1 0.0 Finland 2 2 0 0 0.0 0 0.1 0.0 France 10 42-31 0 0.0 0 0.0 0.0 Germany 8 39-30 0 0.0 0 0.0 0.0 Greece 29 0 29 29 2.7 27 1.1 0.2 Hungary 3 0 3 3 0.3 3 0.1 0.0 Iceland 0 0 0 0.4 4 0.2 0.0 Ireland 2 87-85 Italy 24 0 24 24 0.4 4 0.2 0.0 Latvia 1 0 1 1 0.3 3 0.1 0.0 Lithuania 1 0 0 0 0.1 1 0.0 0.1 Macedonia 0 0 0 0 0.1 1 0.0 0.1 Malta 0 0 0 0 0.8 8 0.3 0.1 Moldova Rep 0 0 0 0 0.0 0 0.0 0.0 Netherlands 9 76-67 Norway 0 0 0 0 0.0 0 0.0 0.0 Poland 2 1 1 1 0.0 0 0.1 0.0 Portugal 15 2 13 13 1.3 13 0.5 0.1 Russian Fed 12 1 11 11 0.1 1 0.0 0.1 Romania 1 1 1 0.0 1 0.0 0.0 Slovakia 2 0 2 2 0.5 5 0.2 0.0 Slovenia 1 2-1 0 0.0 0 0.0 0.0 Spain 14 50-35 Sweden 0 1-0 0 0.0 0 0.0 0.0 Switzerland 2 14-12 0 0.0 0 0.0 0.0 UK 27 5 22 22 0.4 4 0.2 0.0