ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Στρατηγική Αντωνιάδης Ιωάννης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Κοζάνη)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας και στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Σκοπός της διάλεξης ειναι να φέρει σε επαφή τον εκπαιδευόμενο με την έννοια και τη σημασία της στρατηγικής για τη σύγχρονη επιχείρηση. 4
Περιεχόμενα ενότητας Έννοια Ορισμός. Σημασία στρατηγικής. Διευρυνση του όρου - 5Ps (Mintzberg). 5
Ορισμοί της στρατηγικής Ο καθορισμός βασικών μακροχρόνιων στόχων και σκοπών μιας επιχείρησης, την υιοθέτηση μια σειράς πράξεων-δράσεων, και τον προσδιορισμό των απαραίτητων μέσων για την πραγματοποίηση των στόχων αυτών. Chandler A. Η αντιστοίχηση που κάνει ένας οργανισμός μεταξύ των εσωτερικών του πόρων και ικανοτήτων και των ευκαιριών και κινδύνων που δημιουργούνται στο εξωτερικό του περιβάλλον Hofer and Schendel Ως προς τους τρείς κύριους παίκτες (ανταγωνιστές, πελάτες, επιχείρηση) η στρατηγική ορίζεται ως ο τρόπος με τον οποίον μια οργάνωση επιχειρεί να διαφοροποίησει τον εαυτό της θετικά έναντι των ανταγωνιστών, χρησιμοποιώντας τις δυνάμεις της για να ικανοποιήσει καλύτερα τις ανάγκες των πελατών, Ohmae K. 6
Διαστάσεις της στρατηγικής (Aaker D and McLoughlin D.). Στρατηγική καθορίζεται από: Επιλογή προϊόντων και αγορών. Πρόταση αξίας πρός τον πελάτη. Ικανότητες - πόροι επιχείρησης. Τακτικές (λειτουργικές στρατηγικές) προγραμματισμός. Που ανταγωνιζόμαστε; Πως θα ανταγωνιστούμε για να κερδίσουμε; Σημασία στρατηγικής για την τοποθέτηση της επιχείρηση στην αγορά ανταγωνισμό. 7
Τα στάδια της στρατηγικής Σχήμα: Τα στάδια της στρατηγικής. Πηγή: Διδάσκων (2015). 8
Διευρύνοντας τον ορισμό της στρατηγικής - 5Ps (Mintzberg H.). Plan: ορθολογικό - προμελετημενο σχέδιο. Ploy: συμβάλλει στο να ξεπεράσεις τον ανταγωνισμό με συγκεκριμένες ενέργειες. Pattern: στρατηγική συμπεριφορά επιχείρησης - συμβατότητα - αναδυόμενες στρατηγικές. Position: τοποθέτηση της επιχείρηση στην αγορά - οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον (ευμετάβλητο!). Perspective: η προσωπικότητα (ιδεολογία - κουλτούρα) της επιχείρησης. Βαθμός αποδοχής από τον οργανισμόανθρώπους της επιχείρησης. 9
Η αναγκαιότητας της στρατηγικής Στρατηγική συμβάλλει καθοριστικά στην επιτυχία της επιχείρησης: Θέτει κατευθύνσεις. Υποστηρίζει την λήψη ομοιομορφων αποφάσεων. Συγκεντρώνει την προσπάθεια και συντονίζει δραστηρίοτητες. Ορίζει την θέση της επιχείρησης απέναντι στον ανταγωνισμό. Μειώνει την αβεβαιότητα. Προσδίδει βιώσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Έλλειμμα ελληνικών επιχειρήσεων σε ότι αφορά την κατάστρωση - υλοποίησης στρατηγικής. 10
Τι δεν είναι στρατηγική! Ο στρατηγικός προγραμματισμός: Αφορά την υλοποίηση-εφαρμογή της στρατηγικής. Ευελιξία προσαρμογή. Διαφορετικός του χρηματοοικονομικού προγραμματισμού. Η λειτουργική αποτελεσματικότητα: Τεχνικές διοικησης επιχειρήσεων που βελτιωνουν αποτελεσματικότητα δεν είναι στρατηγικές. Διάκριση τακτικής-στρατηγικής. Στόχος στρατηγικής: βιώσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα - άμβλυνση του ανταγωνισμού. Στρατηγική είναι να κάνεις διαφορετικά πράγματα ή τα ίδια πράγματα με διαφορετικό τρόπο. 11
Το πρόβλημα με τη στρατηγική Τα πράγματα σχεδόν πότε δεν πάνε όπως τα έχουμε σχεδιάσει Προγραμματισμένη στρατηγική. Αναδυόμενη στρατηγική. Επιβαλλόμενη στρατηγική. Στρατηγική ως υπόδειγμα σε ένα ρεύμα αποφάσεων που σχηματίζεται με το χρόνο. Σχήμα: Είδη στρατηγικής. Πηγή: Διδάσκων (2015). 12
Συνοψίζοντας την έννοια της στρατηγικής Στρατηγική είναι η κατεύθυνση και το εύρος δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης μακροπρόθεσμα η οποία εξασφαλίζει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την επιχείρηση μέσω της διάταξης των πόρων της σε ενα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, με στόχο να ανταποκριθεί στις ανάγκες της αγοράς και να ικανοποιήσει τις προσδοκίες των βασικών ομάδων συμφερόντων. Τα χαρακτηριστικά της στρατηγικής: Προσαρμογή σε μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Δημιουργία ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων μέσω της διάταξης των πόρων. Καθορισμός εύρους δραστηριοτήτων και της κατεύθυνσης της επιχείρησης μακροπρόθεσμα. Ανταπόκριση στις ανάγκες των αγορών πελατών. Πραγματοποίηση προσδοκίων των βασικών ομάδων ενδιαφερόμενων (stakeholders). 13
Και όπως είπαν... Αν δεν έχεις στρατηγική τότε θα γίνεις μέρος της στρατηγικής κάποιου άλλου. Alvin Toffler. Συγγραφέας-μελλοντολόγος. Εικόνα: Alvin Toffler. Πηγή: http://3.bp.blogspot.com/-1mpmcz_9jrc/u- 4kciCBPgI/AAAAAAAANZM/pMf3_UZ9g8M/s1600/Alv in_toffler_02.jpg (Ανακτήθηκε 30 Μαρτίου, 2015). 14
Βιβλιογραφία Παπαδάκης, Β.,(2012) Στρατηγική των επιχειρήσεων: Ελληνική και Διεθνής Εμπειρία, 6η έκδοση, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα. Παπαδάκης, Β., (2011) Στρατηγική των επιχειρήσεων: Ελληνική και Διεθνής Εμπειρία. Ασκήσεις - Μελέτες Περιπτώσεων, 6η έκδοση, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα. Johnson, G., Scholes, K. and Whittington R., (2008) Exploring corporate strategy. Text and Cases 8th ed. Harlow: Pearson Education. Mintzberg, H., Quinn J.B., and Ghoshal S. (1998), The Strategy Process. European edition (revised)., Prentice Hall. 15
Τέλος Ενότητας
Σημείωμα Αναφοράς Copyright ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Αντωνιάδης Ιωάννης. «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. 17
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 18
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 19
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνες/Σχήματα/Διαγράμματα/Φωτογραφίες. http://3.bp.blogspot.com/-1mpmcz_9jrc/u- 4kciCBPgI/AAAAAAAANZM/pMf3_UZ9g8M/s1600 /Alvin_Toffler_02.jpg. 20