Η θεωρία των επιλογών του καταναλωτή
Ο εισοδηµατικός περιορισµός του καταναλωτή Λίτρα Αριθµός από πίτσες απάνες για (σε ευρώ) απάνες για πίτσα (σε ευρώ) Συνολικές δαπάνες (σε ευρώ) 1 1. 1. 5 9 1 9 1. 1 8 2 8 1. 15 7 3 7 1. 2 6 4 6 1. 25 5 5 5 1. 3 4 6 4 1. 35 3 7 3 1. 4 2 8 2 1. 45 1 9 1 1. 5 1. 1.
Εικόνα 1 Ο εισοδηµατικός περιορισµός του καταναλωτή 5 B Εισοδηµατικός περιορισµός καταναλωτή 1
Εικόνα 1 Ο εισοδηµατικός περιορισµός του καταναλωτή 5 B 25 C Εισοδηµατικός περιορισµός καταναλωτή 5 1
Καµπύλη αδιαφορίας Αδιαφορία: το άτοµο (καταναλωτής) είναι αδιάφορο µεταξύ των διαφόρων συνδυασµών των αγαθών Χ και Ψ, δηλαδή αντλεί την ίδια ικανοποίηση από τον καθένα. Καµπύλη αδιαφορίας: µια καµπύλη που αναπαριστά όλους τους συνδυασµούς των Χ και Ψ, µεταξύ των οποίων ο καταναλωτής είναι αδιάφορος.
Εικόνα 2 Οι προτιµήσεις του καταναλωτή C B D I 2 Καµπύλη αδιαφορίας, Ι1
Εικόνα 2 Οι προτιµήσεις του καταναλωτή C B D MRS 1 I 2 Καµπύλη αδιαφορίας, Ι1
Εικόνα 2 Οι προτιµήσεις του καταναλωτή C B D I 2 Καµπύλη αδιαφορίας, Ι1
Εικόνα 2 Οι προτιµήσεις του καταναλωτή Καµπύλη αδιαφορίας, Ι1
Εικόνα 3 Οι καµπύλες αδιαφορίας είναι αδύνατο να τέµνονται C B
Εικόνα 4 Κυρτές καµπύλες αδιαφορίας 14 MRS = 6 8 1 4 3 MRS = 1 1 B Καµπύλη αδιαφορίας 2 3 6 7
Εικόνα 5 Τέλεια υποκατάστατα και τέλεια συµπληρωµατικά (αγαθά) Κέρµατα των 1 λεπτών ( ) 15 (α) Τέλεια υποκατάστατα 1 5 I 1 I 2 I 3 1 2 3 Κέρµατα των 5 λεπτών ( )
Εικόνα 5 Τέλεια υποκατάστατα και τέλεια συµπληρωµατικά (αγαθά) Αριστερά παπούτσια (β) Τέλεια συµπληρωµατικά 7 I 2 5 I 1 5 7 εξιά παπούτσια
Εισοδηµατικός περιορισµός Καµπύλη αδιαφορίας Η καµπύλη αδιαφορίας αποκαλύπτει τις προτιµήσεις του ατόµου ανάµεσα σε συνδυασµούς αγαθών. Μας λέει τι θέλει να αγοράσει. εν µας λέει τι µπορεί να αγοράσει. εν λέει τίποτα για την αγοραστική δύναµη του ατόµου. Η γραµµή του εισοδηµατικού περιορισµού δείχνει όλους τους συνδυασµούς των αγαθών που µπορεί να αγοράσει, µε δεδοµένο εισόδηµα.
Ισορροπία καταναλωτή Ο χάρτης καµπυλών αδιαφορίας, σε συνδυασµό µε τη γραµµή εισοδηµατικού περιορισµού, µας επιτρέπει να προσδιορίσουµε τον έναν συνδυασµό Χ και Ψ, τον οποίο ο καταναλωτής προτιµά περισσότερο και µπορεί να τον αγοράσει. Αυτό είναι σηµείο ισορροπίας του καταναλωτή.
Εικόνα 6 Το άριστο του καταναλωτή Άριστο B I 3 Εισοδηµατικός περιορισµός I 1 I 2
Εικόνα 7 Μια αύξηση στο εισόδηµα Νέος εισοδηµατικός περιορισµός Νέο άριστο 1. Μια αύξηση στο εισόδηµα µετατοπίζει τον εισοδηµατικό περιορισµό προς τα δεξιά 3. και την κατανάλωση. Αρχικό άριστο I 2 Αρχικός εισοδηµατικός περιορισµός I 1 2. αυξάνοντας την κατανάλωση πίτσας
Εικόνα 8 Ένα κατώτερο αγαθό Νέος εισοδηµατικός περιορισµός 3 αλλά µειώνεται η κατανάλωση της, και κάνει την κατώτερο αγαθό. Αρχικό άριστο Αρχικός εισοδηµατικός περιορισµός 1. Όταν µια αύξηση στο εισόδηµα µετατοπίζει τον εισοδηµατικό περιορισµό προς τα δεξιά Νέο άριστο I 1 I 2 2. αυξάνεται η κατανάλωση πίτσας, κάνει την πίτσα κανονικό αγαθό
Εικόνα 9 Μια µεταβολή της τιµής 1, D Νέος εισοδηµατικός περιορισµός 3. και αυξάνοντας την κατανάλωση της. 5 B Νέο άριστο 1. Μια µείωση της τιµής της περιστρέφει τον εισοδηµατικό περιορισµό προς τα δεξιά Αρχικό άριστο Αρχικός εισοδηµατικός περιορισµός 1 I 1 I 2 2. µειώνοντας την κατανάλωση πίτσας
Εικόνα 1 Αποτέλεσµα εισοδήµατος και αποτέλεσµα υποκατάστασης Νέος εισοδηµατικός περιορισµός Αποτέλεσµα εισοδήµατος Αποτέλεσµα υποκατάστασης B Αρχικός εισοδηµατικός περιορισµός C Νέο άριστο Αρχικό άριστο I 2 Αποτέλεσµα υποκατάστασης Αποτέλεσµα εισοδήµατος I 1
Πίνακας 1 Αποτέλεσµα εισοδήµατος και αποτέλεσµα υποκατάστασης όταν µειώνεται η τιµή της Αγαθό Αποτέλεσµα εισοδήµατος Αποτέλεσµα υποκατάστασης Συνολικό αποτέλεσµα Ο καταναλωτής είναι πλουσιότερος και γι αυτό αγοράζει περισσότερη. Η είναι σχετικά φτηνότερη και γι αυτό ο καταναλωτής αγοράζει περισσότερη. Το αποτέλεσµα εισοδήµατος και το αποτέλεσµα υποκατάστασης δρουν προς την ίδια κατεύθυνση και γι αυτό ο καταναλωτής αγοράζει περισσότερη. Πίτσα Ο καταναλωτής γίνεται πλουσιότερος και γι αυτό αγοράζει περισσότερη πίτσα. Η πίτσα είναι σχετικά πιο ακριβή και γι αυτό ο καταναλωτής αγοράζει λιγότερη πίτσα. Το αποτέλεσµα εισοδήµατος και το αποτέλεσµα υποκατάστασης δρουν προς αντίθετες κατευθύνεις και γι αυτό το συνολικό αποτέλεσµα στην κατανάλωση πίτσας είναι αµφίβολο.
Ισορροπία καταναλωτή Καµπύλη ζήτησης Η καµπύλη ζήτησης για ένα αγαθό µπορεί να εξαχθεί αλλάζοντας τις τιµές (αφήνοντας όλα τα άλλα σταθερά) και βρίσκοντας τα σηµεία ισορροπίας.
Εικόνα 11 Χάραξη της καµπύλης ζήτησης (α) Το άριστο του καταναλωτή (β) Η καµπύλη ζήτησης της Νέος εισοδηµατικός περιορισµός Τιµή της 75 B $2 I 2 25 1 B Ζήτηση I 1 Αρχικός εισοδηµατικός περιορισµός 25 75 της
Εικόνα 12 Ένα αγαθό Giffen πατατών B Αρχικός εισοδηµατικός περιορισµός 2. γεγονός που αυξάνει την κατανάλωση πατατών, αν οι πατάτες είναι ένα αγαθό Giffen. D E Νέος εισοδηµατικός περιορισµός Άριστο µε υψηλή τιµή πατάτας C Άριστο µε χαµηλή τιµή πατάτας I 2 I 1 1. Μια αύξηση της τιµής των πατατών περιστρέφει τον εισοδηµατικό περιορισµό προς τα αριστερά κρέατος