Κινησιοθεραπεία: Ασκήσεις ενδυνάμωσης ΙΕΚ ΡΕΘΥΜΝΟΥ: ΒΟΗΘΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Γεωργία Α. Λιουδάκη, M.Sc., NDT, PT
Ορισμός άσκησης αντίστασης Οποιοδήποτε είδος ενεργητικής άσκησης στο οποίο υπάρχει εξωτερική αντίσταση κατά τη διάρκεια δυναμικής ή στατικής συστολής. Η εξωτερική αντίσταση μπορεί να ασκείται από τον φυσικοθεραπευτή, το βάρος του ασθενή ή από ειδικό εξοπλισμό
Κατά το σχεδιασμό ενός προγράμματος ενδυνάμωσης. Η γενική κατάσταση υγείας του ασθενή Το είδος του τραυματισμού Το στάδιο της διαδικασίας επούλωσης της φλεγμονής Τα επιδιωκόμενα λειτουργικά αποτελέσματα
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ Εφαρμογή αντίστασης κατά τη μυϊκή σύσπαση Μυϊκή προσαρμογή Ενδυνάμωση με την πάροδο του χρόνου
Μυϊκές προσαρμογές συμβαίνουν όταν Οι μεταβολικές ικανότητες του μυός προοδευτικά υπερφορτίζονται
Μυϊκές προσαρμογές συμβαίνουν όταν Υπερτροφία των μυϊκών ινών Μυϊκή ενδυνάμωση Αύξηση της επιστράτευσης των κινητικών μονάδων
Καθώς η δύναμη του μυός αυξάνεται Η καρδιαγγειακή απόκριση του μυός βελτιώνεται Η μυϊκή αντοχή αυξάνεται Η μυϊκή ισχύς αυξάνεται
Στόχοι άσκησης με αντίσταση Αύξηση δύναμης Αύξηση αντοχής Αύξηση ισχύος
Ενδυνάμωση Αναφέρεται στο αποτέλεσμα της δύναμης ενός μυός που συσπάται Σχετίζεται άμεσα με το ποσό της τάσης που μπορεί ο μυς να παράγει. Η μυϊκή σύσπαση θα πρέπει να δεχτεί φορτίο ή αντίσταση τέτοιο ώστε να προκληθεί υπερτροφία και επιστράτευση περισσότερων μυϊκών ινών Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης αναφέρονται στην εφαρμογή μεγάλων φορτίων για σχετικά μικρό αριθμό επαναλήψεων.
Αύξηση μυϊκής αντοχής Η ικανότητα εκτέλεσης χαμηλής έντασης επαναλαμβανόμενης άσκησης για παρατεταμένο χρονικό διάστημα Ασκήσεις μικρής αντίστασης (μικρό φορτίο) για πολλές επαναλήψεις Τα περισσότερα προγράμματαα που κάνουν ενδυνάμωση αυξάνουν και την αντοχή Σε πολλές περιπτώσεις τραυματισμού είναι προτιμότερη η εφαρμογή προγράμματος αντοχής από ότι δύναμης
Αύξηση μυϊκής αντοχής Πχ σε τραυματισμούς στο γόνατο έχει βρεθεί ότι οι Πολλές επαναλήψεις με μικρή αντίσταση Είναι περισσότερο ανεκτές και προκαλούν λιγότερο αρθρικό ερεθισμό
Αύξηση ισχύος Η μυϊκή ισχύς είναι ένας δείκτης της μυϊκής απόδοσης Επηρεάζεται από: Την ταχύτητα με την οποία ο μυς συσπάται και αναπτύσσει δύναμη μέσα σε ένα συγκεκριμένο ROM Τη σχέση ταχύτητας και δύναμης
Η μυϊκή ισχύς Βελτιώνεται αυξάνοντας το έργο που παράγει ο μυς σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ή Μειώνοντας το χρόνο που απαιτείται για να παραχθεί η δεδομένη δύναμη Η δύναμη και η ταχύτητα επηρεάζουν την ισχύ αλλά συνήθως Ο παράγοντας της ταχύτητας είναι αυτό που συνήθως μεταβάλλεται στα προγράμματα άσκησης
Μερικοί ερευνητές αναφέρουν Υψηλής έντασης άσκηση Μικρός χρόνος Αναερόβια μυϊκή ισχύς
Μερικοί ερευνητές αναφέρουν Χαμηλής έντασης άσκηση Μεγάλο χρον νικό διάστημα Αερόβια μυϊκή ισχύς (αντοχή)
Σημεία προσοχής και αντενδείξεις Καρδιαγγειακά προβλήματα - ιατρική συμβουλή -προσοχή στη σωστή αναπνοή του ασθενή -εκπνοή κατά την εκτέλεση της άσκησης Γηριατρικοί ασθενείς Χειρουργεία κήλης Φλεγμονή / λοιμώξεις Πόνος Οστεοπόρωση
Κόπωση Περίπλοκο φαινόμενο Τοπική κόπωση Γενικευμένη κόπωση Συμβαίνει είτε σε δυναμική ή σε στατική συστολή, σε υψηλής ή χαμηλής έντασης άσκηση Μειωμένη απόκριση του μυός στο επαναλαμβανόμενο ερέθισμα
Γιατί προκαλείται η τοπική κόπωση? Μείωση αποθεμάτων ενέργειας Ανεπάρκεια οξυγόνου Παραγωγή γαλακτικού οξέως Αναχαιτιστική επίδραση από το ΚΝΣ Δυσάρεστη αίσθηση στο μυ, πόνος ή/και μυϊκός σπασμός
Γενικευμένη μυϊκή κόπωση Εξαιτίας παρατεταμένης φυσικής δραστηριότητας πχ τρέξιμο Συνήθως λόγω: Μείωση γλυκόζης του αίματος Μείωση των αποθηκών γλυκογόνου στους μύες και στο ήπαρ Εξάντληση Καλίου, ειδικά στους ηλικιωμένους Υπάρχουσας παθολογίας (πχ αναπνευστικής, καρδιαγγειακής) ΣΚΠ
Αποθεραπεία Στο πρόγραμμα ενδυνάμωσης η αποθεραπεία είναι εξίσου σημαντική με την προθέρμανση 4 με 5 λεπτά είναι αρκετά για να επιστρέψουν οι μύες στο 90-95% προ της προσπάθειας επίπεδο
Αποτελέσματα αποθεραπείας Αποκατάσταση των αποθεμάτων ενέργειας Απομάκρυνση του γαλακτικού οξέως (συνήθως 1 ώρα μετά) Αναπλήρωση αποθεμάτων οξυγόνου Το γλυκογόνο αναπληρώνεται με το πέρας ημερών
Τα αποτελέσματα της αποθεραπείας επιτυγχάνονται καλύτερα Με ελαφριά ενεργητική άσκηση και όχι με πλήρη ανάπαυση! Επιτρέποντας την αποθεραπεία του μυός βελτιώνουμε τη φυσική κατάσταση του ατόμου
Overtraining (υπερβολική προπόνηση) Προκαλεί προσωρινή ή μόνιμη υποβάθμιση της δύναμης Δεν ισχύει πάντα το «αν η λίγη άσκηση είναι καλή τότε η περισσότερη είναι καλύτερη»! Κόπωση Overtraining Αποφεύγεται αν η ένταση, η διάρκεια και η πρόοδος της άσκησης είναι σταδιακή και καταγράφεται ενδελεχώς
Προσοχή! Αν η αντίσταση είναι υπερβολική θα επιστρατευτούν άλλοι μύες Αν οι μύες είναι αδύναμοι ο ασθενής θα προσπαθήσει να «κλέψει» με υποκατάστατες κινήσεις Απαιτείται σωστή σταθεροποίηση και κατάλληλη αντίσταση
ΣΩΣΕ ΜΕ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΤΡΕΛΟΥΣ ΠΟΥ ΜΕ ΒΑΖΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΩ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗ Μ. ΕΒΔΟΜΑΔΑ!