Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΡΑΒΙΔΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Τ.Ε ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Γ.Ν.ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΧΑΝΔΟΛΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Τ.Ε ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Γ.Ν.ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΧΝΟΥΔΑΣ ΦΩΤΗΣ Τ.Ε ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ Γ.Ν. ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ Η Στεφανιαία Μονάδα είναι ένα ειδικά εξοπλισµένο και στελεχωµένο τµήµα του Νοσοκοµείου µε στόχο την αντιµετώπιση ασθενών που χαρακτηρίζονται βαριά πάσχοντες από κάποια καρδιολογική νόσο που απειλεί άµεσα την ζωή τους.
ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ! Σκοπός της λειτουργίας µιας τέτοιας µονάδας είναι: 1) Η αποτελεσµατική θεραπεία των οξέων καρδιολογικών νόσων. 2) Η πρόληψη των επιπλοκών. 3) Η µείωση της θνητότητας. 4) Η µείωση της νοσηρότητας.
ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ Το έργο που επιτελείται µέσα στην µονάδα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως: 1) Επαρκές εκπαιδευµένο προσωπικό. 2) Άρτια τεχνολογική υποστήριξη. 3) Ψυχολογικές και εκπαιδευτικές παρεµβάσεις στην θεραπεία των ασθενών που οι περισσότεροι βιώνουν µια κατάσταση άγχους και κατάθλιψης.
Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ Τα κυριότερα προβλήµατα του καρδιαγγειακού συστήµατος που χρήζουν νοσηλείας στην στεφανιαία µονάδα είναι: ΟΕΜ (οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου) ΟΠΟ (οξύ πνευµονικό οίδηµα) Καρδιογενές shock Διαταραχές του καρδιακού ρυθµού Καρδιακή κάµψη Καρδιακή ανακοπή
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΤΟ ΙΔΙΟΜΟΡΦΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΜΟΝΑΔΑΣ. Ο ΦΟΒΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟ ΑΓΧΟΣ Ο ΠΟΝΟΣ Η ΣΥΓΧΥΣΗ Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΦΟΡΤΙΣΗ
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Η ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Η ΗΛΙΚΙΑ ΤΟ ΦΥΛΟ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΣΤΗΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ Η εισαγωγή του ασθενούς στην στεφανιαία µονάδα µε σοβαρό καρδιολογικό πρόβληµα δηµιουργεί ένα πλήθος ψυχολογικών αντιδράσεων µε κυριότερο το άγχος και την κατάθλιψη. Τα υψηλά επίπεδα άγχους αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα στην οµαλή έκβαση της νόσου µε αποτέλεσµα τον κίνδυνο εµφάνισης σοβαρών επιπλοκών που µπορεί να είναι µοιραία ακόµη και για τη ζωή τους.
ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΣΤΗΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ Το άγχος αποτελεί βασική ανθρώπινη εµπειρία και προηγείται ή ακολουθεί κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Στην αλληλεπίδραση µε το περιβάλλον το άγχος αποτελεί απάντηση στους αντιλαµβανόµενους κινδύνους πραγµατικούς ή φανταστικούς. Λειτουργεί ως σήµα εγρήγορσης που προειδοποιεί για επικείµενο κίνδυνο, προετοιµάζοντας το άτοµο να κινητοποιήσει τις άµυνές του προκειµένου να αντιµετωπίσει µια απειλή.
ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΣΤΗΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ Συνήθως το άγχος εκδηλώνεται περισσότερο στους νεότερους ασθενείς και µπορεί να περιλαµβάνει στοιχεία κρίσης πανικού όπως: Αίσθηµα πνιγµού. Κόµπος στον λαιµό. Πόνο στο στήθος. Λιποθυµική τάση. Κόπωση αδυναµία. Ανησυχία-νευρικότητα.
Ο ΦΟΒΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Οι ασθενείς που νοσηλεύονται στην στεφανιαία µονάδα παρουσιάζουν συνήθως κάποιο σοβαρό καρδιολογικό πρόβληµα όπως είναι το ΟΕΜ και το ΟΠΟ και βρίσκονται συχνά αντιµέτωποι µε τον φόβο του επικείµενου θανάτου. Ο φόβος αυτός εµφανίζεται αµέσως µετά την εισαγωγή, κορυφώνεται την δεύτερη µέρα νοσηλείας και σε φυσιολογικές συνθήκες υποχωρεί σταδιακά και εξαφανίζεται µε την έξοδο του από την µονάδα. Μέσα από τον φόβο του ο ασθενής παρουσιάζει έντονη ψυχολογική δυσφορία που στιγµατίζει την ποιότητα της ζωής του και δηµιουργεί προβλήµατα στην επανένταξή του στις κανονικές συνθήκες διαβίωσης.
Ο ΦΟΒΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Η συµπεριφορά του αρρώστου που φοβάται τον θάνατο περιλαµβάνει ένα πλήθος ψυχολογικών διαταραχών όπως είναι : Ανησυχία. Έχουν µια έντροµη αντίδραση ζωγραφισµένη στο πρόσωπό τους. Ωχρότητα. Τάση για εµετό. Άρνηση φαγητού αλλά και άρνηση του ύπνου. Παρατηρούν όλες τις κινήσεις των νοσηλευτών γιατί φοβούνται ότι θα τους αφήσουν µόνους. Η εκπαιδευτική και ψυχολογική υποστήριξη εδώ είναι αναγκαία για την αντιµετώπιση του φόβου και της δυσφορίας που αυτός προκαλεί.
ΤΟ ΠΡΟΚΑΡΔΙΟ ΑΛΓΟΣ Ο πόνος στο στήθος αποτελεί χαρακτηριστικό σύµπτωµα των σοβαρών καρδιαγγειακών προβληµάτων και είναι πάντα ανησυχητικός. Εκδηλώνεται κυρίως στις εξής παθήσεις: ΟΕΜ Ασταθής στηθάγχη. Ρήξη ανευρύσµατος της αορτής. Πνευµονική εµβολή. Περικαρδίτιδα
ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Το σύνδροµο αυτό περιλαµβάνει ένα ευρύ φάσµα κλινικών συµπτωµάτων όπως: Αγχώδης διαταραχές. Κρίσεις πανικού αλλά και ψυχοκινητική διέγερση. Ψευδαισθήσεις. Διαταραχές προσαρµογής. Ανησυχία επιθετικότητα. Οξύ οργανικό ψυχοσύνδροµο. Παραίτηση-άρνηση συνεργασίας.
Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΦΟΡΤΗΣΗ Ο ασθενής µε οξύ στεφανιαίο σύνδροµο είναι περισσότερο ψυχολογικά φορτισµένος από οποιοδήποτε άλλο ασθενή γιατί γνωρίζει την σοβαρότητα και την επικινδυνότητα που κρύβουν τα καρδιολογικά προβλήµατα που µπορεί να αποβούν και µοιραία για την ζωή του. Η ψυχολογική αυτή φόρτιση γίνεται µεγαλύτερη κατά την ώρα του επισκεπτηρίου όταν βλέπει την οικογένειά του. Πολλές φορές κλαίνε και αυτό έχει µεγάλη επίπτωση στην πορεία της θεραπείας τους αφού η κατάστασή τους επιδεινώνεται µε αλλαγές στο ΗΚΓ εµφάνιση πόνου και δυσφορίας.
Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Η συµπεριφορά του ασθενούς που πάσχει από κάποιο σοβαρό καρδιολογικό πρόβληµα εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από την προσωπικότητά του. Οι ασθενείς µε υψηλό µορφωτικό επίπεδο είναι πιο συνειδητοποιηµένοι και αντιµετωπίζουν την κατάστασή τους µε µεγαλύτερη ψυχραιµία και συνεργάζονται ευκολότερα µε το νοσηλευτικό προσωπικό.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Η συµπεριφορά του ασθενούς επηρεάζεται σε µεγάλο βαθµό από την κοινωνικό-οικονοµική του κατάσταση και εκδηλώνεται µε θυµό, απαισιοδοξία και κατάθλιψη. Η έλλειψη στήριξης από το οικογενειακό του περιβάλλον µπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή του. Το άγχος της εργασίας και η σκέψη ότι µπορεί λόγω του προβλήµατος υγείας να χάσει την δουλειά του τον κάνει απόµακρο.
Η ΗΛΙΚΙΑ Οι νεότεροι ασθενείς που λόγω του σοβαρού προβλήµατος της υγείας τους είναι αναγκασµένοι να βρίσκονται εγκλωβισµένοι σε µια στεφανιαία µονάδα, εκδηλώνουν µια αγχωτική και στρεσογόνο συµπεριφορά τόσο εξαιτίας του φόβου του θανάτου αλλά και της άρνησης να αποδεχτούν την νέα πραγµατικότητα. Μια καρδιακή προσβολή είναι ένα δραµατικό γεγονός και προκαλεί σοβαρό κλονισµό στην πορεία της ζωής.
ΤΟ ΦΥΛΟ Οι διαφορές στην συµπεριφορά που παρατηρούνται ως προς το φύλο αποδίδονται στους διαφορετικούς κοινωνικούς και οικογενειακούς ρόλους των γυναικών, όπως η φροντίδα των µελών της οικογένειας ή των ηλικιωµένων γονέων. Οι γυναίκες είναι πιο συναισθηµατικές από ότι οι άνδρες και παραδέχονται ευκολότερα τις ψυχικές τους διαταραχές. Οι άνδρες συµπεριφέρονται πιο ψυχρά, απρόθυµοι να αποκαλύψουν τα αρνητικά τους συναισθήµατα στους επαγγελµατίες υγείας, φοβούµενοι µήπως στιγµατιστούν ή θεωρηθούν αδύναµοι.
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Περιλαµβάνει: Ψυχολογική στήριξη των ασθενών. Ενηµέρωση της κατάστασής τους. Κάλυψη των αναγκών τους. Στήριξη και την καθοδήγησή τους. Παροχή πληροφοριών
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Εξασφάλιση της επικοινωνίας µε το οικογενειακό περιβάλλον Κάλυψη των συναισθηµατικών τους αναγκών όπως ο φόβος,το άγχος και η µοναξιά Κάλυψη των φυσικών τους αναγκών όπως ύπνος, ξεκούραση, φαγητό. Εξασφάλιση της εµπιστοσύνης.
Η εκτίµηση των αναγκών των ασθενών µε σοβαρό καρδιολογικό πρόβληµα και η συστηµατική τους προσέγγιση µε την διαχείριση του άγχους και της κατάθλιψης όπως και η εξασφάλιση ενός καλύτερου περιβάλλοντος µέσα στην µονάδα θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο τµήµα της θεραπείας τους καθώς επιτρέπουν την αποτελεσµατική βιοψυχοκοινωνική προσέγγιση για την καλύτερη έκβαση της νόσου.
Ο νοσηλευτής/τρια της στεφανιαίας µονάδας πρέπει να κινείται µε κίνητρο την αγάπη προς τον άνθρωπο, την ευγένεια και την υποµονή, στοιχεία που όπως όλοι γνωρίζουµε παίζουν καταλυτικό ρόλο στην βελτίωση της κατάστασης του ασθενούς και της συµπεριφοράς του µέσα στην µονάδα.
Η νοσηλεύτρια-ης της στεφανιαίας µονάδας πρέπει να αντιµετωπίζει τον κάθε ασθενή ως ξεχωριστή οντότητα και αυτό γιατί η ίδια νόσος σε άλλους περνάει ανώδυνα ενώ σε άλλους δηµιουργεί συµπεριφορές µε έντονο το στοιχείο των ψυχολογικών διαταραχών.
Επίσης, θεωρούµε ότι εκτός από τις επιστηµονικές τεχνικές για την αντιµετώπιση τέτοιων συµπεριφορών θα πρέπει να εφαρµόζονται και άλλες τεχνικές που επίκεντρο έχουν τον άνθρωπο ασθενή.