ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Μαθηματικά Α και Β Δημοτικού α τεύχος Προσαρμοσμένη έκδοση για την ενίσχυση της προσβασιμότητας με τη μέθοδο easy to read -κείμενο για όλους Μαλιώτης Παναγιώτης
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ Μαλιώτης Παναγιώτης Μαθηματικός με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση (ΕΑΕ) Ωmega Technology ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Ιωάννης Τζορμπατζάκης ΚΡΙΤΕΣ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ Γελαστοπούλου Μαρία, Μ Εd, Εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής Γκυρτής Κωνσταντίνος, PhD, Καθηγητής Πληροφορικής Κουρμπέτης Βασίλειος, PhD, Σύμβουλος Α του ΥΠ.Π.Ε.Θ. Xατζοπούλου Μαριάννα, PhD, Εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ» στο πλαίσιο του Υποέργου 9 «Προσαρμογή εκπαιδευτικού περιεχομένου και ανάπτυξη ψηφιακού υλικού προσβάσιμου από μαθητές με ελαφριά και μέτρια νοητική καθυστέρηση και προβλήματα κινητικότητας». Πράξη έργου Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου Βασίλειος Κουρμπέτης, PhD, Σύμβουλος Α του ΥΠ.Π.Ε.Θ. Άξονες Προτεραιότητας, και 3 ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ του ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και από Εθνικούς Πόρους, ΕΣΠΑ 007-03. Όλα τα κείμενα αποτελούν διασκευή των πρωτότυπων έργων, καθώς έχουν προσαρμοστεί για να εξυπηρετηθεί ο στόχος της προσβασιμότητας αυτών.
Δομή του βιβλίου Διατηρούνται η ίδια δομή και οι ίδιοι ήρωες, με τα αρχικά βιβλία με τις εξής προσαρμογές.. Η αρίθμηση και ο τίτλος των κεφαλαίων τα οποία επιλεχθήκαν είναι ίδια. Όταν το κεφάλαιο επεκτείνεται σε περισσότερες από σελίδες τοποθετείται ένα αλφαριθμητικός συντελεστής κάτω και δεξιά του αριθμού του κεφαλαίου. π.χ (5Α), (5Β). Στα περιεχόμενα έχει γίνει η αντιστοίχιση των κεφαλαίων της προσαρμοσμένης έκδοσης με τα κεφάλαια της αρχικής έκδοσης. Π.χ. Αρίθμηση προσαρμοσμένου Αρίθμηση αρχικού Τίτλος 0Α 0Β Κεφάλαιο 0ο Οι αριθμοί από το 6 μέχρι το 0(Ι) Κεφάλαιο 0ο Οι αριθμοί από το 6 μέχρι το 0(Ι)
Ο Πυθαγόρας Η Κορίνα Η Υπατία Ο Μελέτης Η Βάσω Η Ίλντα
Α Δημοτικού Ενότητα η: Οι Αριθμοί μέχρι το 5 Χώρος και σχήματα Α Β 3 5Α 5Β 6Α 6Β 8Α 8B 8Γ 8Δ Κεφάλαιο ο Προσανατολισμός στο χώρο Κεφάλαιο ο Γεωμετρικά σχήματα Κεφάλαιο ο Γεωμετρικά σχήματα Κεφάλαιο 3ο Σύγκριση και εκτίμηση ποσοτήτων Κεφάλαιο 5ο Αρίθμηση, ανάγνωση και γραφή των αριθμών (Ι) Κεφάλαιο 5ο Αρίθμηση, ανάγνωση και γραφή των αριθμών (Ι) Κεφάλαιο 6ο Αρίθμηση, ανάγνωση και γραφή των αριθμών (ΙΙ) Κεφάλαιο 6ο Αρίθμηση, ανάγνωση και γραφή των αριθμών (ΙΙ) Κεφάλαιο ο Πρόσθεση και ανάλυση των αριθμών μερί το 5 (Ι) Κεφάλαιο 4ο Οι αριθμοί από το έως το 5 Επαναληπτικό μάθημα Κεφάλαιο 4ο Οι αριθμοί από το έως το 5 Επαναληπτικό μάθημα Κεφάλαιο 8ο Επαναληπτικό μάθημα Κεφάλαιο 8ο Επαναληπτικό μάθημα 0- -3 4-5 6-7 8-9 0- -3 4-5 6-7 8-9 30-3 3-33 34-35
Ενότητα η: Πρόσθεση και ανάλυση αριθμών μέχρι το 5 9 0Α 0Β 0Γ Α Β Α Β 3Α 3Β 4 5 6Α 6Β 6Γ Κεφάλαιο 9ο Σύγκριση μεγεθών Κεφάλαιο 0ο Οι αριθμοί από το 6 μέχρι το 0 (Ι) Κεφάλαιο 0ο Οι αριθμοί από το 6 μέχρι το 0 (Ι) Κεφάλαιο 0ο Οι αριθμοί από το 6 μέχρι το 0 (Ι) Κεφάλαιο ο Οι αριθμοί από το 6 μέχρι το 0(ΙΙ) Κεφάλαιο ο Οι αριθμοί από το 6 μέχρι το 0(ΙΙ) Κεφάλαιο ο Σύγκριση αριθμών Τα σύμβολα =, > και < Κεφάλαιο ο Σύγκριση αριθμών Τα σύμβολα =, > και < Κεφάλαιο 3ο Πρόσθεση και ανάλυση των αριθμών μέχρι το 5(ΙΙ) Κεφάλαιο 3ο Πρόσθεση και ανάλυση των αριθμών μέχρι το 5(ΙΙ) Κεφάλαιο 4ο Γραφή της πρόσθεσης με τη χρήση συμβόλων Κεφάλαιο 5ο Προβλήματα Κεφάλαιο 6ο Επαναληπτικό μάθημα Κεφάλαιο 6ο Επαναληπτικό μάθημα Κεφάλαιο 6ο Επαναληπτικό μάθημα 36-37 38-39 40-4 4-43 44-45 46-47 48-49 50-5 5-53 54-55 56-57 58-59 60-6 6-63 64-65
Ενότητα 3η: Aθροίσματα μέχρι το 0 νομίσματα 8 9Α 9Β 0Α 0Β Α Β Γ 3Α 3Β Κεφάλαιο 8ο Αθροίσματα μέχρι το 0 Κεφάλαιο 9ο Τακτικοί αριθμοί Τα δίπλα αθροίσματα Κεφάλαιο 9ο Τακτικοί αριθμοί Τα δίπλα αθροίσματα Κεφάλαιο 0ο Τα νομίσματα μέχρι το 0 Κεφάλαιο 0ο Τα νομίσματα μέχρι το 0 Κεφάλαιο ο Προσθετική ανάλυση αριθμών από το 6 μέχρι το 0 Κεφάλαιο ο Προσθετική ανάλυση αριθμών από το 6 μέχρι το 0 Κεφάλαιο ο Προσθετική ανάλυση αριθμών από το 6 μέχρι το 0 Κεφάλαιο ο Προβλήματα Κεφάλαιο 3ο Επαναληπτικό μάθημα Κεφάλαιο 3ο Επαναληπτικό μάθημα 66-67 68-69 70-7 7-73 74-75 76-77 78-79 80-8 8-83 84-85 86-87
Ενότητα 4η: Αφαίρεση - Χάραξη γραμμών 6 8Α 8Β 9 30Α 30Β 3 3 Κεφάλαιο 6ο Χάραξη γραμμών Κεφάλαιο 8ο Αφαίρεση με αφαιρετό μικρό αριθμό Κεφάλαιο 8ο Αφαίρεση με αφαιρετό μικρό αριθμό Κεφάλαιο 9ο Διάκριση των συμβόλων «+» και «-» Κεφάλαιο 30ο Αφαίρεση με αφαιρετό μεγάλο αριθμό Κεφάλαιο 30ο Αφαίρεση με αφαιρετό μεγάλο αριθμό Κεφάλαιο 3ο Το συμπλήρωμα Κεφάλαιο 3ο Επαναληπτικό μάθημα 88-89 90-9 9-93 94-95 96-97 98-99 00-0 0-03
Ενότητα 5η: Οι αριθμοί μέχρι το 50, μονάδες και δεκάδες 33Α 33Β 33Γ 33Δ 34 35 3 38 Κεφάλαιο 7ο Οι αριθμοί από το 0 μέχρι το 0 Κεφάλαιο 7ο Οι αριθμοί από το 0 μέχρι το 0 Κεφάλαιο 5ο Οι αριθμοί μέχρι το 50 Κεφάλαιο 33ο Οργάνωση συλλογών Οι αριθμοί μέχρι το 50 Κεφάλαιο 34ο Μονάδες και δεκάδες (Ι) Κεφάλαιο 35ο Αθροίσματα με πολλούς όρους Κεφάλαιο 3 ο Προβλήματα Κεφάλαιο 38ο Επαναληπτικό μάθημα 04-05 06-07 08-09 0- -3 4-5 6-7 8-9
Προσανατολισμός στον χώρο Κοιτάζουμε τις εικόνες και συζητάμε. Περίπατος στο δάσος. Τα παιδιά κινούνται και προσανατολίζονται στον χώρο. 0
Κοίταξε την εικόνα και πες πού βρίσκεται το κάθε τι. Ζωγράφισε 3 Βόλους μέσα στο κόκκινο κυκλάκι. Βόλους ανάμεσα στα κυκλάκια. Βόλους επάνω στην πράσινη γραμμή.
Α Γεωμετρικά σχήματα Μαθαίνω τα σχήματα. Τρίγωνο Βρες τα τρίγωνα στις ζωγραφιές. Σχεδίασε τρίγωνα.
Μαθαίνω τα σχήματα. Τετράγωνο Βρες τα τετράγωνα στις ζωγραφιές. Σχεδίασε τετράγωνα. 3
Β Γεωμετρικά σχήματα Μαθαίνω τα σχήματα. Κύκλος Βρες τους κύκλους στις ζωγραφιές. Σχεδίασε κύκλους. 4
Μαθαίνω τα σχήματα. Ορθογώνιο Βρες τα ορθογώνια στις ζωγραφιές. Σχεδίασε ορθογώνια. 5
3 Σύγκριση και εκτίμηση ποσοτήτων Παιχνίδι με το ταμπουρίνο. Η δασκάλα χτυπά το ταμπουρίνο. Τα παιδιά σε κάθε χτύπο σηκώνουν ένα δάκτυλο. Δείχνουν με τα δάκτυλα πόσες φορές το χτύπησε. Γράψε μέσα στα κυκλάκια τόσες γραμμές, όσες σου δείχνουν τα δάκτυλα. 6
3 Οι φανέλες είναι όσες και οι ποδοσφαιριστές; Οι μπάλες είναι όσες και οι ποδοσφαιριστές; Φτάνουν τα κόκκαλα, για να φάνε όλα τα σκυλάκια απο ένα; 4 7
5A Αρίθμηση, ανάγνωση και γραφή των αριθμών (I) Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. Πόσα άλογα βλέπεις στην εικόνα; ένα άλογο Γράψε τον αριθμό. 8
Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. 3 Πόσα πουλάκια βλέπεις στην εικόνα; 4 δύο πουλάκια Γράψε τον αριθμό. 9
5B Αρίθμηση, ανάγνωση και γραφή των αριθμών (II) Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. Ποια γυάλα έχει τρία ψαράκια; τρία ψαράκια Γράψε τον αριθμό 3. 3 0
Βάζουμε τα 3 ψαράκια σε γυάλες. 3 3 Γράψε στα κουτάκια πόσα ψαράκια βάλαμε σε κάθε γυάλα. Γράψε στα κυκλάκια τόσες γραμμούλες όσες είναι και τα λουλούδια.
6A Αρίθμηση, ανάγνωση και γραφή των αριθμών (II) Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. Πόσα παιδιά είναι στο προαύλιο; τέσσερα παιδιά Γράψε τον αριθμό 4. 4
Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. 3 Πόσα κατσικάκια έχει η κατσίκα; πέντε κατσικάκια Γράψε τον αριθμό 5. 5 3
6B Αρίθμηση, ανάγνωση και γραφή των αριθμών (II) 3 πουλάκια πουλάκια πουλάκι 0 πουλάκια μηδέν πουλάκια Γράψε τον αριθμό 0. 0 4
Ένωσε με μια γραμμή κάθε φωλίτσα με τον αριθμό που ταιριάζει. 4 5 3 0 5
7 Πρόσθεση και ανάλυση των αριθμών μέχρι το 5 (Ι) Παίζουμε με τα δάκτυλα. Γράψε στα κυκλάκια όλα τα δάκτυλα που είναι σηκωμένα. 4 6
Βάλε τα 4 μήλα σε καλαθάκια με διαφορετικούς τρόπους. Γράψε πόσα είναι τα μήλα σε κάθε καλαθάκι. 4 4 0 3 7
επαναληπτικό μάθημα 8Α 3 x 4567 + 89653 Επαναληπτικό μάθημα 3 Μέτρα τα χελιδόνια σε κάθε καρτέλα. Μετά, ένωσε κάθε καρτέλα με μια γραμμούλα με τον αριθμό που ταιριάζει. 4 5 Το κεφάλαιο (8Α) αντιστοιχεί στο κεφάλαιο 4 του πρώτυπου βιβλίου. 8
8-7x5 Γράψε τον αριθμό που ταιριάζει σε κάθε πύργο............. 5............ Οι μαθητές φτιάχνοντας πύργους με τουβλάκια εξασκούνται στον επόμενο και στον προηγούμενο αριθμό. 9
επαναληπτικό μάθημα 8Β 3 x 4567 + 89653 Επαναληπτικό μάθημα Κοιτάζουμε τις εικόνες και συζητάμε. 3 4 5 Το κεφάλαιο (8Β) αντιστοιχεί στο κεφάλαιο 4 του πρώτυπου βιβλίου. 30
8-7x5 Μέτρα τα σκυλάκια. Μετά, ένωσέ τα με μια γραμμή με τον αριθμό που ταιριάζει. 4 3 5 3
επαναληπτικό μάθημα 8Γ 3 x 4567 + 89653 Επαναληπτικό μάθημα Κατέβα από το 5 και γράψε τους αριθμούς. 5 Ένωσε με μία γραμμή κάθε παιδί με μία τσάντα. Βρες, αν κάθε παιδί έχει από μια τσάντα. 3
8-7x5 Γράψε στα κουτάκια τους αριθμούς που ταιριάζουν. 3 33
επαναληπτικό μάθημα 8Δ 3 x 4567 + 89653 Επαναληπτικό μάθημα Σε κάθε πορτοφόλι μέτρα τα ευρώ και γράψε πόσα είναι. Ένωσε με μία γραμμή τα νομίσματα των και 5 ευρώ με τα πορτοφόλια που έχουν μέσα ευρώ ίσης αξίας.......... 34
8-7x5 Με ευρώ αγοράζεις μία σοκολάτα. Βάλε σε ένα κύκλο τις σοκολάτες που αγοράζεις με τα χρήματα που έχεις κάθε φορά. ευρώ 35
9 Σύγκριση μεγεθών Συγκρίνω και λέω. ψηλό χαμηλό μακρύ κοντό πλατύ στενό χοντρό λεπτό Οι μαθητές μαθαίνουν τους όρους «ψηλό - χαμηλό», «μακρύ - κοντό», «πλατύ - στενό» και «χοντρό - λεπτό». 36
Βάλε στη σειρά τα παιδιά από το πιο ψηλό μέχρι το πιο κοντό. 3 4 Βάλε στη σειρά τις κολώνες από την πιο χαμηλή μέχρι την πιο ψηλή. 3 4 5 37
0A Οι αριθμοί από το 6 μέχρι 0 (Ι) Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. Πόσα είναι τα δελφίνια στην εικόνα; έξι δελφίνια Γράψε τον αριθμό 6. 6 38
3 Χωρίζουμε τα δελφίνια σε δύο μέρη με διαφορετικούς τρόπους. Όλα μαζί είναι... 6 Τα χωρίζουμε σε... και... 6 Όλα μαζί είναι... Τα χωρίζουμε σε... και... 39
0Β Οι αριθμοί από το 6 μέχρι 0 (Ι) Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. Πόσες είναι οι αχιβάδες στην αμμουδιά; επτά αχιβάδες Γράψε τον αριθμό 7. 7 40
Χωρίζουμε τις αχιβάδες σε δύο μέρη με διαφορετικούς τρόπους. 7 Όλες μαζί είναι... 3 Τις χωρίζουμε σε... και... 7 Όλες μαζί είναι... Τις χωρίζουμε σε... και... 7 Όλες μαζί είναι... Τις χωρίζουμε σε... και... 4
0Γ Οι αριθμοί από το 6 μέχρι 0 (Ι) Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. Πόσα είναι όλα τα ψαράκια μαζί; οκτώ ψαράκια Γράψε τον αριθμό 8. 8 4
Χωρίζουμε τα ψαράκια σε δύο μέρη με διαφορετικούς τρόπους. Όλα μαζί είναι... 3 8 Τα χωρίζουμε σε... και... 8 Όλα μαζί είναι... Τα χωρίζουμε σε... και... 8 Όλα μαζί είναι... Τα χωρίζουμε σε... και... 43
Α Οι αριθμοί από το 6 μέχρι 0 (IΙ) Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. Πόσα σκιουράκια βλέπεις στην εικόνα; εννέα σκιουράκια Γράψε τον αριθμό 9. 9 44
Χωρίζουμε τα σκιουράκια σε δύο ομάδες με διαφορετικούς τρόπους. 3 Όλα μαζί είναι... 9 Τα χωρίζουμε σε... και... 9 Όλα μαζί είναι... Τα χωρίζουμε σε... και... 45
Β Οι αριθμοί από το 6 μέχρι 0 (IΙ) Κοιτάζουμε την εικόνα και συζητάμε. Πόσα καρότα έχει ο λαγός; δέκα καρότα Γράψε τον αριθμό 0. 0 46
Μοιράζουμε τα καρότα σε δύο λαγούς. 3 Όλα τα καρότα μαζί είναι... 0 Τα μοιράσαμε σε... και... Με μια γραμμή ενώνω τους αριθμούς με τη σειρά. 4 47
Α Σύγκριση αριθμών - Τα σύμβολα =, > και < Το στόμα της φάλαινας < Μαθαίνω τα σημαδάκια. =, < και > Ίσα Δεν είναι ίσα = 4 < τα πιο πολλά 4 4 = 4 τα πιο πολλά > 48
Μέτρα τα κυκλάκια και γράψε τους αριθμούς που ταιριάζουν. Μετά, βάλε ανάμεσα στους αριθμούς το σωστό σημαδάκι = > <.... 4... =... 4............................................. Οι μαθητές εξασκούνται στη χρήση των συμβόλων =,<,> καθώς και στην έννοια της διατήρησης του αριθμού (Μικρότερες ποσότητες καταλαμβάνουν μεγαλύτερη επιφάνεια και ίσες ποσότητες διαφορετικές επιφάνιες). 49
< B Σύγκριση αριθμών - Τα σύμβολα =, > και < Μαθαίνω μεγαλύτερο μεγαλύτερο 5> < ίσο = ίσο = = μικρότερο < μικρότερο < <5 50
Βάζω ανάμεσα στους αριθμούς το σωστό σημαδάκι. =, >, < 4... 3 8... 8 5... 5 4... 0... 6 6... 9 7... 3 0... 0 3 Διάβασε τον αριθμό. ένα Γράψε τη λεξη. 3 4 5 δύο τρία τέσσερα πέντε 3 4 5 5
3A Πρόσθεση και ανάλυση των αριθμών μέχρι το 5 (ΙΙ) Μέτρα τα χελιδόνια και γράψε τους αριθμούς που ταιριάζουν. και και όλα μαζί κάνουν και και όλα μαζί κάνουν και και όλα μαζί κάνουν 5
Γράψε πόσα είναι σε κάθε χρώμα. Μετά, γράψε στο μεγάλο κουτάκι πόσα είναι όλα μαζί. 53
3B Πρόσθεση και ανάλυση των αριθμών μέχρι το 5 (ΙΙ) Κοίταξε τον αριθμό στο νόμισμα και γράψε όσες γραμμούλες σου λέει. Μετά, μέτρα πόσες γραμμούλες είναι όλες μαζί. + =... + = 4 + =... + + =... + + + + =... 54
Υπολόγισε τα νομίσματα που κάνουν 5 ευρώ. Μετά, ένωσέ τα με το νόμισμα των 5 ευρώ. 55
4 Γραφή της πρόσθεσης με τη χρήση συμβόλων Ο Γιώργος χάρισε 3 λουλούδια στη μαμά του και ο Νίκος λουλούδια. Πόσα λουλούδια θα έχει η μαμά τους; Γράψε την πράξη που θα γράψει ο μαθηματικός.... Ο Ζωγράφος ζωγράφισε γλάστρες και η κάθε μία έχει λουλούδια. Πόσα είναι όλα τα λουλούδια μαζί; Γράψε την πράξη που θα γράψει ο μαθηματικός.... Τα παιδιά χρησημοποιούν τα σύμβολα για τη γραφή των προσθέσεων. 56
H Zωή είχε τα κόκκινα γραμματόσημα. H Νίκη της χάρισε τα μπλε γραμματόσημα. Βρες πόσα γραμματόσημα έχει τώρα η Ζωή.... Αυτές είναι οι κούκλες της Μαρίνας. Ο Γιάννης της έδωσε μια κούκλα ακόμα. Βρες πόσες κούκλες έχει τώρα η Μαρίνα.... 57
5 προβλήματα προβλήματα 3 x 4567 + 89653 Προβλήματα Tι βλέπουμε στην εικόνα; Πόσες είναι όλες οι κότες μαζί; Πόσα είναι τα πουλιά στον ουρανό; Πόσα είναι τα γουρουνάκια μαζί με τις κότες; Πόσα είναι τα προβατάκια μαζί με το άλογο; 58
8-7x5 Βάλε τα κουταƒάκια στα καλαθάκια με διαφορετικούς τρόπους. Γράψε τους αριθμούς που λείπουν. 3 + + + = = = 5 Κοίταξε τις εικόνες και φτιάξε ένα δικό σου πρόβλημα. 3 59
3 x 4567 + 89653 επαναληπτικό μάθημα 6Α Επαναληπτικό μάθημα Γράψε τον αριθμό που είναι πριν και τον αριθμό που είναι μετά. 3 4 5 6 9 7 5 8 60
8-7x5 Μέτρα τα πράγματα και γράψε πόσα είναι. Μετά, ζωγράφισε στα ζάρια όσες κουκίδες γράφει ο αριθμός. 8 Γράψε τους αριθμούς που λείπουν. 3 6
3 x 4567 + 89653 επαναληπτικό μάθημα 6B Επαναληπτικό μάθημα Ζωγράφισε ένα ορθογώνιο πιο πλατύ. Ζωγράφισε ένα ορθογώνιο πιο στενό. Ζωγράφισε ένα ορθογώνιο πιο χαμηλό. Ζωγράφισε ένα ορθογώνιο πιο ψηλό. Ζωγράφισε ένα ορθογώνιο πιο πλατύ και πιο χαμηλό. Ζωγράφισε ένα ορθογώνιο πιο στενό και πιο ψηλό. 6
8-7x5 Χώρισε τις χάντρες σε δύο μέρη με διαφορετικούς τρόπους. Γράψε στα κουτάκια τους αριθμούς που ταιριάζουν. 4 4 3 5 5 3 5 5 63
3 x 4567 + 89653 επαναληπτικό μάθημα 6Γ Επαναληπτικό μάθημα Διάβασε τον αριθμό και τη λέξη. Μέτρα τις κουκίδες και γράψε τη λέξη που ταιριάζει. 0 μηδέν 6 έξι 7 επτά 8 οκτώ 9 εννέα 0 δέκα 64
8-7x5 Διάβασε τη λέξη και ένωσέ τη με μια γραμμή με τις κουκίδες που ταιριάζει. ένα έξι δύο επτά τρία οκτώ τέσσερα εννιά πέντε δέκα 65
8 Αθροίσματα μέχρι το 0 Παίζουμε με τους αριθμούς. Βρες κάθε φορά, πόσα δάκτυλα είναι σηκωμένα και στα δύο χέρια μαζί. 4 + 3 =...... +... =...... +... =... Παίζουμε με τα ζάρια. Ο Πυθαγόρας πέτυχε. Η Υπατία πέτυχε.... 3 +... 4 =...... +... =... Γράψε το όνομα του παιδιού που κέρδισε... 66
Υπολόγισε με τα δάκτυλα. 5... +... =...... +... =...... +... =...... +... =...... +... =...... +... =... 3 Βρες πόσα κεράσια έχει ο Πυθαγόρας. Βρες πόσα μήλα έχει η Υπατία. 6 6 + =... + 6 =... μαθαίνω 6 + = + 6 =... 3. Οι μαθητές που δυσκολεύονται μπορούν να σχεδιάσουν τα κεράσια που δηλώνουν οι αριθμοί. 67
9Α Τακτικοί αριθμοί - Τα διπλά αθροίσματα Μαθαίνω τους ορόφους στην πολυκατοικία. 0ος - δέκατος 9ος - ένατος 8ος - όγδοος 7ος - έβδομος 6ος - έκτος 5ος - πέμπτος 4ος - τέταρτος 3ος - τρίτος ος - δεύτερος ος - πρώτος 68
Το μισό Το χωρίζουμε σε δύο ίσα μέρη. μισό μισό Χωρίζουμε τα μήλα σε δυο ίσα μέρη. Tα μισά μήλα. Tα μισά μήλα. 69
9Β Τακτικοί αριθμοί - Τα διπλά αθροίσματα Το μισό Γράψε πόσο είναι το μισό. 4 6... 8... 0... 70
Το διπλάσιο Γράψε πόσο είναι το διπλάσιο.... 3... 4... 5... 7
0Α Τα νομίσματα μέχρι το 0 Το σούπερ μάρκετ. Άλλαξε τα νομίσματα με νομίσματα του. Ζωγράφισε όσα νομίσματα πρέπει. και 7
Με λεπτό αγοράζεις ένα γλειφιτζούρι. Βάλε σε κύκλο τα γλειφιτζούρια που μπορείς να αγοράσεις κάθε φορά. Γράψε πόσα γλειφιτζούρια μπορείς να αγοράσεις κάθε φορά. λεπτό... 3......... 73
0B Τα νομίσματα μέχρι το 0 Με αγοράζεις μολύβι. ευρώ Βάλε σε κύκλο τα μολύβια που μπορείς να αγοράσεις κάθε φορά. Γράψε πόσα μολύβια μπορείς να αγοράσεις κάθε φορά. ευρώ... και... και και......... 74
Πόσα νομίσματα πρέπει να δώσουν τα παιδιά, για να αγοράσουν αυτό που θέλουν; 0 0 0 75
Α Προσθετική ανάλυση αριθμών από το 6 μέχρι το 0 Όλα τα καγκουρό μέσα σε κάθε κύκλο είναι 8. Γράψε τους αριθμούς που ταιριάζουν. + 7 = 8 7 + = 8 +... = 8... + = 8... +... = 8... +... = 8... +... = 8 0 +... = 8 76
Ζωγράφισε κάθε φορά όσες μπάλες πρέπει και γράψε τον αριθμό που ταιριάζει. 5 + = 6 5 +... = 8 5 +... = 9 5 +... = 7 5 +... = 0 77
Β Προσθετική ανάλυση αριθμών απο το 6 μέχρι το 0 Όλες οι μπάλες μέσα στα κουτάκια είναι 0. Γράψε τους αριθμούς που ταιριάζουν. 0 0 + 9 = 0 9 + = 0............ +... = 0... + = 0 78
Όλες οι μπάλες μέσα στα κουτάκια είναι 0. Γράψε τους αριθμούς που ταιριάζουν.... +... = 0... +... = 0... +... = 0... +... = 0... +... = 0... +... = 0 79
Γ Προσθετική ανάλυση αριθμών απο το 6 μέχρι το 0 Φυτεύουμε δένδρα. Βρες πόσα δένδρα πρέπει να φυτέψεις, για να γίνουν κάθε φορά όλα μαζί 0. 9 + = 0 8 +... = 0 80
7 +... = 0 6 +... = 0 5 +... = 0 Προτείνουμε στα παιδιά που δυσκολεύονται να ζωγραφίσουν τα αντίστοιχα δένδρα. 8
3 x 4567 + 89653 προβλήματα προβλήματα Α Προβλήματα Ο Μανόλης έχει βιβλία. Η Κορίνα έχει βιβλία. Βρες πόσα βιβλία έχουν όλα τα παιδιά μαζί. + + =... Ο Μελέτης έχει βιβλία. Γράψε το όνομα του παιδιού που έχει τα πιο πολλά βιβλία.. Γράψε το όνομα του παιδιού που έχει τα πιο λίγα βιβλία.. Βρες πόσα βιβλία έχουν μαζί τα αγόρια. + =... 8
8-7x5 Πόσα χρήματα έχουν τα παιδιά; Ο Πέτρος έχει... ευρώ. Η Βάσω έχει... ευρώ. Γράψε στο κουτάκι το σημαδάκι <, >, + που δείχνει πιο παιδί έχει τα πιο πολλά. 3 Ο Ψαράς έχει πιάσει 4 ψάρια. Βρες πόσα ψάρια θα έχει ο ψαράς, όταν πιάσει όλα τα ψάρια. + = Προτείνουμε στα παιδιά που δυσκολεύονται:. Να γράψουν και να καταμετρήσουν αντίστοιχες γραμμούλες της αξίας των νομισμάτων.. Να ζωγραφίσουν τα 4 ψαράκια που είναι μέσα στο καλαθάκι. 83
3 x 4567 + 89653 επαναληπτικό μάθημα 3Α Επαναληπτικό μάθημα Ζωγράφισε κάθε φορά όσα μπαλόνια σου λένε οι αριθμοί και βρες τους διπλούς αριθμούς. + + 4 4... +... + 3 3... + 5 5... 84
8-7x5 Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι. Μέτρα τους νάνους που κάθονται, πόσοι είναι; Μέτρα τους νάνους που είναι όρθιοι, πόσοι είναι; Μέτρα όλους τους νάνους, πόσοι είναι όλοι μαζί; Μέτρα όλους τους νάνους μαζί με τα σκιουράκια, πόσοι είναι όλοι μαζί; Μέτρα όλους τους νάνους μαζί με τη χιονάτη, πόσοι είναι όλοι μαζί; 85
3 x 4567 + 89653 επαναληπτικό μάθημα 3B Επαναληπτικό μάθημα Χρωμάτισε κάθε φορά το σωστό νόμισμα, για να κάνουν όλα μαζί 0. 5 5 + = 5 5 + = 5 5 + = Γράψε τους αριθμούς που λείπουν.. Οι μαθητές που δυσκολεύονται μπορούν να ζωγραφίσουν αντίστοιχες γραμμούλες για κάθε νόμισμα και καταμετρώντας τις να οδηγηθούν στη λύση. 86
8-7x5 Γράψε πόσες είναι οι μισές καραμέλες. 3 4 6 8 0 87
6 Χάραξη γραμμών Χαράζουμε γραμμές. Σχεδίασε γραμμές που μοιάζουν. ευθεία γραμμή καμπύλη γραμμή γραμμή σαν πριόνι το σαλιγκάρι 88
Βάλε σωστά τον χάρακα και χαράξε μια ευθεία γραμμή. Ένωσε με τον χάρακα τα σημεία. 3 Ένωσε με τον χάρακα τα σημεία που έχουν ίδιο χρώμα. 89
8Α Αφαίρεση με αφαιρετέο μικρό αριθμό Η μηλιά έχει 6 μήλα. Η Κορίνα κόβει τα μήλα. Πόσα μήλα θα μείνουν επάνω στη μηλιά; 6 - =... Έμειναν... μήλα. Επάνω στο κλαδί ήταν 4 πουλιά. Πέταξαν και έφυγαν τα δύο. Πόσα πουλιά έμειναν επάνω στο κλαδί; 4 - =... Έμειναν... πουλιά. 90
Ο Κώστας έχει 5 μπίλιες. Δίνει 3 μπίλιες στον Γιώργο. Πόσες μπίλιες έμειναν στον Κώστα; Κώστας Γιώργος 5-3 =... Στον Κώστα έμειναν... μπίλιες. Ο κόκκινος πύργος έχει 6 τουβλάκια. Ο πράσινος πύργος έχει τουβλάκια Πόσα τουβλάκια πιο ψηλός είναι ο κόκκινος πύργος; 6 - =... Ο κόκκινος πύργος είναι... τουβλάκια πιο ψηλός. 9
8B Αφαίρεση με αφαιρετέο μικρό αριθμό Απο τις 7 καραμέλες, βγάζω τις καραμέλες, και μένουν 5 καραμέλες. 7 - = 5 Στις 5 καραμέλες, βάζω καραμέλες ακόμα, όλες οι καραμέλες μαζί γίνονται 7. 5 + = 7 9
Κατέβα τη σκάλα με τους αριθμούς. 9 - = 7 Βρες πόσο κάνει. 3 - =... 5 - =... 4 - =... 8 - =... - =... 6 - =... 93
9 Διάκριση των συμβόλων «+» και «-» H κατσίκα και τα επτά κατσικάκια. Ήταν 4 κατσικάκια και ήρθε ένα κατσικάκι ακόμα. 4 + = 5 Απο τα 4 κατσικάκια έφυγε ένα κατσικάκι. 4 - = 3 94
Γράψε την πράξη που ταιριάζει και βρες πόσο κάνει. Απο τα 7 κατσικάκια έφυγαν τα κατσικάκια.... =... Ήταν 3 κατσικάκια και ήρθε ένα κατσικάκι ακόμα.... =... Απο τα 5 κατσικάκια έφυγαν τα 3 κατσικάκια.... =... 95
3OA Αφαίρεση με αφαιρετέο μεγάλο αριθμό Πόσες είναι όλες οι μέλισσες μαζί;... Πόσες μέλισσες έμειναν επάνω στο λουλούδι;... Πόσες μέλισσες έφυγαν απο το λουλούδι;... Γράψε την αφαίρεση.... -... =... 96
Πόσες είναι όλες οι μέλισσες μαζί;... Πόσες μέλισσες έφυγαν από το λουλούδι;... Κάνε την αφαίρεση και βρες πόσες μέλισσες έμειναν επάνω στο λουλούδι.... -... =... Κάνε την αφαίρεση και βρες πόσες μέλισσες έμειναν επάνω στο λουλούδι.... -... =... 97
3OB Αφαίρεση με αφαιρετέο μεγάλο αριθμό Απο τους 7 βόλους βγάζουμε τους 5. Πόσοι μένουν; 7-5 =... Ανέβα απο το 5 μέχρι το 7. Για να βρεις πόσο κάνει 9-6 =... Ανεβαίνεις από το 6 μέχρι το 9. 98
Ανέβα και υπολόγισε πόσο κάνουν οι αφαιρέσεις. 0-7 =... 0-8 =... 9-7 =... 9-6 =... 8-5 =... 7-5 =... 8-6 =... 6-4 =... Τα παιδιά εξασκούνται με τη σκάλα των αριθμών και στη συνέχεια τους προτείνουμε να υπολογίσουν νοερά αφαιρέσεις με αφαιρετέο μεγάλο αριθμό. 99
3 Το συμπλήρωμα Υπολογίζουμε τα παιδιά που κρύβονται. Όλα τα παιδιά ήταν 5. Έμειναν. Πόσα κρύφτηκαν; Γράψε την πράξη. 5 -... = Όλα τα παιδιά ήταν 5. Έμειναν 3. Πόσα κρύφτηκαν; Γράψε την πράξη. 5 -... = 3 Όλα τα παιδιά ήταν 5. Έμειναν 4. Πόσα κρύφτηκαν; Γράψε την πράξη.... -... =... Όλα τα παιδιά ήταν 5. Δεν κρύφτηκε κανένα παιδί. Γράψε την πράξη. 5-0 = 5 00
Όλα τα παιδιά ήταν 0. Έμειναν. Πόσα κρύφτηκαν; 0 -... = 7 Όλα τα παιδιά ήταν 0. Έμειναν 8. Πόσα κρύφτηκαν; 0 -... = 8 Όλα τα παιδιά ήταν 0. Δεν κρύφτηκε κανένα παιδί. Γράψε την πράξη. 0-0 =... Εξάσκηση στο συμπλήρωμα: α) Με σχεδιασμό των θέσεων των αντικειμένων β) χωρίς σχεδιασμό των θέσεων των αντικειμένων και γ) υπολογισμός συμπληρώματος νοερά. 0
3 επαναληπτικό μάθημα 3 x 4567 + 89653 Επαναληπτικό μάθημα Γράψε την αφαίρεση που ταιριάζει σε κάθε εικόνα. 9 - = 7 Συνέχισε να ζωγραφίζεις τις μπάλες και το φίδι με τον ίδιο τρόπο. 0
8-7x5 Όλες οι καραμέλες μαζί είναι 0. Γράψε πόσες είναι έξω από το κουτί και υπολόγισε πόσες είναι μέσα στο κουτί. 3 0 0 8...... 0 0............ 0 0............ 03
33A Οι αριθμοί απο το 0 μέχρι το 0 Οι μαθητές της τάξης. Μέτρησε τα κορίτσια της τάξης. Μέτρησε τα κορίτσια μαζί με τη δασκάλα. Μέτρησε τα αγόρια της τάξης. Μέτρησε τα αγόρια μαζί με τη δασκάλα. Μέτρησε όλα τα παιδιά της τάξης. Μέτρησε όλα τα παιδιά μαζί με τη δασκάλα. Μαθαίνω 3 4 5 6 7 8 9 0 3 4 5 6 7 8 9 0 To κεφάλαιο 33Α αντιστοιχεί στο κεφάλαιο 7 του πρώτυπου σχολικού βιβλίου. 04
Μαθαίνουμε τους αριθμούς από το 0 μέχρι το 30. 3 0 3 4 5 6 7 8 9 30 Ανεβαίνουμε και κατεβαίνουμε τη σκάλα με τους αριθμούς. 0 8 8 3 3 8 8 3 3 05
33Β Οι αριθμοί απο το 0 μέχρι το 0 Διάβασε τον αριθμό και τη λέξη. 0 δέκα έντεκα 6 δεκαέξι δώδεκα 7 δεκαεπτά 3 δεκατρία 8 δεκαοκτώ 4 δεκατέσσερα 9 δεκαεννιά 5 δεκαπέντε 0 είκοσι To κεφάλαιο 33Β αντιστοιχεί στο κεφάλαιο 7 του πρώτυπου σχολικού βιβλίου. 06
Μέτρα όλα τα ζώα και βάλε σε κύκλο τον σωστό αριθμό. 3 4 5 Πόσες είναι οι κοτούλες; Πόσα είναι τα αλογάκια; Πόσα είναι τα γουρουνάκια; Πόσα είναι τα κατσικάκια; 07
33Γ Οι αριθμοί μέχρι το 50 Ανεβαίνουμε δέκα κάθε φόρα από το 0 μέχρι το 50. δεκάδα 0 δέκα δεκάδες 0 είκοσι 3 δεκάδες 30 τριάντα 4 δεκάδες 40 σαράντα 5 δεκάδες 50 πενήντα To κεφάλαιο 33Γ αντιστοιχεί στο κεφάλαιο 5 του πρώτυπου σχολικού βιβλίου. 08
Μέτρα τα αυγά και βρες πόσα είναι όλα μαζί. 0 + 3 = 3 0 + =... 0 +... =... 0 +... =... 0 +... =... 0 +... =... 0 +... =... 0 +... =... 09
33Δ Οργάνωση συλλογών - Αριθμοί μέχρι το 50 Μια κόκκινη μάρκα αξίζει όσο δέκα πράσινες μάρκες. 0 3 0
Γράψε τους αριθμούς μέχρι το 50. 0.................. 5 0 Γράψε τους αριθμούς, όπως το παράδειγμα. 3 5..............................
34 Μονάδες και δεκάδες (Ι) Οι άβακες. μαθαίνω τις Μονάδες τις Δεκάδες 0 Το 0 είναι Δεκάδες 6 μάρκες 6 = 0 + 0 +6 6 Δεκάδες Μονάδες Δεκάδες 6 Μονάδες
Γράψε τους αριθμούς. Το 30 είναι 3 Δεκάδες και 0 Μονάδες 3 Δεκάδες 0 Μονάδες 3 0 Το 3 είναι 3 Δεκάδες και... Μονάδες 3 Δεκάδες Μονάδα 3 Το 3 είναι... Δεκάδες και... Μονάδες 3 Δεκάδες Μονάδες 3 3
35 Αθροίσματα με πολλούς όρους 3 4 5 6 Για να κερδίσει ένα παιδί πρέπει με τρεις κάρτες να φτιάξει τον αριθμό 0. Έλλη 0 Μπάμπης 5 4 4 5 +... 4 +4... Γράψε το όνομα του παιδιού που κερδίζει... 4
Πρόσθεσε τις τρείς κάρτες και βρες πόσο κάνουν. 3 5 3 + + 3 =... 5 + 3 + =... 4 6 4 + + =... 6 + + =... Στο παιχνίδι αυτό κέρδισαν και τα δύο παιδιά. Βρες ποια είναι η τρίτη κάρτα. 3 Έλλη 0 Μπάμπης 3 6 3 3 + +... = 0 6 + 3 +... = 0 5
προβήματα προβήματα 37 3 x 4567 + 89653 Προβλήματα Απαντώ στις ερωτήσεις. Ποια μέρα δείχνει το ημερολόγιο;... Πόσα βιβλία κρατάει ο Βαγγέλης;... Πόσες μπίλιες έχει ο Νίκος;... Πόσες μπίλιες έχει ο Γιάννης;... Ποιο παιδί έχει περισσότερες μπίλιες;... Νίκος Γιάννης 6
8-7x5 7 λεπτά Όλα μαζί τα χρήματα της Έλλης είναι: Φτάνουν να αγοράσει το μπαλόνι;.. Έλλη + =... Όλα μαζί τα χρήματα του Μπάμπη είναι: Φτάνουν να αγοράσει το μπαλόνι;.. Μπάμπης + + + =... Όλα μαζί τα χρήματα της Μαρίας είναι: Φτάνουν να αγοράσει το μπαλόνι;.. Μαρία 5 + + =... 7
38 επαναληπτικό μάθημα 3 x 4567 + 89653 Επαναληπτικό μάθημα Γράφω τον αριθμό που έχει δύο Δεκάδες και μία Μονάδα.... =... 0 + Γράφω τον αριθμό που έχει τρείς Δεκάδες και πέντε Μονάδες....=... Γράφω τον αριθμό που έχει πέντε Δεκάδες και εννέα Μονάδες....=... Γράφω τον αριθμό που έχει επτά Δεκάδες και επτά Μονάδες....=... Γράφω τον αριθμό που έχει τέσσερις Δεκάδες και πέντε Μονάδες....=... 8
8-7x5 Ζωγράφισε όσες χάντρες λένε οι αριθμοί. 0 + 4 30 + 3 30 + 0 40 + 3 30 + 40 + 4 30 + 8 0 + 5 0 + 9