ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣΙΚΟΣΗΣΑ ΚΑΙ ΗΜΑΝΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΤΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΣΗΜΑΣΩΝ Διπίδα Πνιπρξόλε Μησανολόγορ Μησανικόρ Τ.Ε., Τμήμα Κηιπίων, Διεύθ. Ενεπγειακήρ Αποδοηικόηηηαρ, ΚΑΠΕ Γηώξγνο Πνιπκελόπνπινο Μησανολόγορ Μησανικόρ, MSc, Τμήμα Κηιπίων, Διεύθ. Ενεπγειακήρ Αποδοηικόηηηαρ, ΚΑΠΕ Αλδξέαο Αλδξνπηζόπνπινο Μησανολόγορ Μησανικόρ, MSc, Τμήμα Κηιπίων, Διεύθ. Ενεπγειακήρ Αποδοηικόηηηαρ, ΚΑΠΕ Λέξειρ κλειδιά: Δομικά ςλικά, δομικά ζςζηήμαηα, ενεπγειακή αποδοηικόηηηα, ενεπγειακή ζήμανζη ΠΔΡΙΛΗΦΗ: Η εθαξκνγή ησλ νδεγηώλ 2002/91/ΔΚ θαη 89/106/ΔΟΚ έρεη ζθνπό ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο θαη ηαπηόρξνλα ηε κείσζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ησλ θηηξίσλ. Σα δνκηθά πιηθά θαη ζπζηήκαηα είλαη από ηα βαζηθά πξντόληα πνπ ζα θαζνξίζνπλ ην πνζνζηό ηεο εμνηθνλόκεζεο ελέξγεηαο ησλ θηηξίσλ ζε ζέξκαλζε θαη ζε ςύμε. Η αλάγθε πνπ δεκηνπξγείηαη ζηελ παξνύζα θαηάζηαζε είλαη ν δηαρσξηζκόο ησλ ελεξγεηαθά απνδνηηθώλ δνκηθώλ πξντόλησλ έηζη ώζηε νη ελδηαθεξόκελνη λα έρνπλ ηε δπλαηόηεηα ηεο ζσζηήο επηινγήο απηώλ. Έλαο ζύγρξνλνο αιιά θαη δηαθξηηόο ηξόπνο δηαρσξηζκνύ είλαη κέζσ ηεο ελεξγεηαθήο ζήκαλζεο ησλ πξντόλησλ. Η παξνύζα εξγαζία αλαδεηθλύεη ηε ζεκαζία ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο ζηα δνκηθά πξντόληα θαζώο θαη ηε ζπνπδαηόηεηα ηεο ελεξγεηαθήο ζήκαλζήο ηνπο. Παξνπζηάδνληαη νη ηξόπνη, ε κεζνδνινγία, νη δηαδηθαζίεο θαη ηα εξγαιεία πνπ κπνξνύλ λα αθνινπζεζνύλ γηα ηελ απόθηεζε ηεο ελεξγεηαθήο απηήο ζήκαλζεο θαη πώο απηή κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί από ηε βηνκεραλία, ηνπο κειεηεηέο /θαηαζθεπαζηέο θαη ηνπο ηειηθνύο ρξήζηεο. Σα νθέιε ησλ παξαπάλσ νκάδσλ είλαη πνιιαπιά θαη αθνξνύλ ζηε βειηίσζε ηεο πνηόηεηαο ησλ πξντόλησλ θαη ηελ αύμεζε ηνπ κεξηδίνπ ηεο αγνξάο ηνπ παξαγσγηθνύ ηνκέα, ζηε δπλαηόηεηα ζσζηήο επηινγήο ησλ πξντόλησλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαηαζθεπήο ησλ θηηξίσλ θαζώο θαη ζηελ πξνζηαζία ηνπ εηζνδήκαηνο ησλ θαηαλαισηώλ θαη, επηπξόζζεηα, ζηελ πξνζηηζέκελε αμία ηνπ αθηλήηνπ. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 1
1. ΔΙΑΓΧΓΗ ύκθσλα κε ηελ νδεγία 2002/91/ΔΚ (Οδεγία 2002/91/ΔΚ, 2003) ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο ζηνλ θηηξηαθό ηνκέα μεπεξλά ην 40% ηεο ηειηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ρξήζεο ζηελ Δπξσπατθή Κνηλόηεηα. Η δε νδεγία 89/106/ΔΟΚ (Οδεγία 89/106/ΔΟΚ, 1989) αλαθέξεη σο κία από ηηο βαζηθέο απαηηήζεηο γηα ηα πξντόληα ηνπ ηνκέα ησλ δνκηθώλ θαηαζθεπώλ ηελ εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο θαη ζπγθξάηεζε ζεξκόηεηαο. Δπαθόινπζν είλαη ε πξνζπάζεηα κείσζεο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ζηνλ θηηξηαθό ηνκέα. εκαληηθή παξάκεηξνο γηα ηελ κείσζε ηεο θαηαλαιηζθόκελεο ελέξγεηαο απνηειεί ε επηινγή δνκηθώλ πιηθώλ θαη ζπζηεκάησλ ηα νπνία πιεξνύλ ζπγθεθξηκέλα ζεξκηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη ηδηόηεηεο. ηνρεύνληαο ζηελ νξζή επηινγή δνκηθώλ πιηθώλ θαη ζπζηεκάησλ, ν δηαρσξηζκόο ησλ ελεξγεηαθά απνδνηηθώλ δνκηθώλ πξντόλησλ κέζσ ηεο ελεξγεηαθήο ζήκαλζεο απηώλ απνηειεί έλα ζεκαληηθό θξηηήξην επηινγήο ηνπο. ήκεξα, ππάξρνπλ αξθεηά ζρέδηα ζήκαλζεο ζε Δπξσπατθό επίπεδν ηα νπνία όκσο εθαξκόδνληαη ζε ιίγεο κόλν ρώξεο θαη κε δηαθνξεηηθνύο ηξόπνπο ζήκαλζεο (GREEN-IT, 2007a). Πεξηβαιινληηθή ζήκαλζε δνκηθώλ πιηθώλ θαη ζπζηεκάησλ εθαξκόδεηαη ζε θάπνηεο επξσπατθέο ρώξεο κε δηαθνξεηηθά ζρέδηα ζήκαλζεο όπσο ν «θαλδηλαβηθόο Κύθλνο» (Nordic Swan) ζηηο ρώξεο ηεο θαλδηλαβίαο, ν «Γαιάδηνο Άγγεινο» (Blue Angel) ζηε Γεξκαλία, ην «NF-Environment» ζηε Γαιιία, θαη ην «Aenor-Medio Ambiente» ζηελ Ιζπαλία (ρ. 1). ρήκα 1. ήκαλζε δνκηθώλ πξντόλησλ. Από αξηζηεξά: «θαλδηλαβηθόο Κύθλνο» (Nordic Swan), «Γαιάδηνο Άγγεινο» (Blue Angel), «NF-Environment», θαη «Aenor-Medio Ambiente» Δλεξγεηαθή ζήκαλζε δνκηθώλ πιηθώλ θαη ζπζηεκάησλ απνηειεί ν «Δλεξγεηαθόο Αζηέξαο» (Energy Star) ν νπνίνο εθαξκόδεηαη ζε ρώξεο εθηόο Δπξσπατθήο Έλσζεο όπσο ζηηο ΗΠΑ, Καλαδά, θ.α. Η ζπγθεθξηκέλε ελεξγεηαθή ζήκαλζε εθαξκόδεηαη θαη ζηελ ΔΔ αιιά κόλν γηα ηνλ εμνπιηζκό γξαθείσλ (ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο, θσηνηππηθά, θ.ιπ.). Λακβάλνληαο ππόςε ηα παξαπάλσ, ε αλάγθε δεκηνπξγίαο ελόο ζρεδίνπ ελεξγεηαθήο ζήκαλζεο ησλ δνκηθώλ πιηθώλ θαη ζπζηεκάησλ θξίλεηαη 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 2
αλαγθαία. Με γλώκνλα απηή ηελ αλάγθε δεκηνπξγήζεθε θαη ρξεκαηνδνηήζεθε από ηελ Δπξσπατθή Κνηλόηεηα δξάζε ε νπνία εζηηάδεη ζηελ ελεξγεηαθή ζήκαλζε ησλ δνκηθώλ πιηθώλ θαη ζπζηεκάησλ ηνπ θηηξηαθνύ θειύθνπο θαη αθνξά ζην θνηλνηηθό έξγν GREEN-IT, Green Initiative for energy efficient eco-products in the construction industry. Κύξηνο ζθνπόο ηνπ έξγνπ είλαη ε ελεκέξσζε ησλ κειεηεηώλ, θαηαζθεπαζηώλ θαη θαηαλαισηώλ γηα ηηο ππάξρνπζεο δπλαηόηεηεο έηζη ώζηε λα επηηεπρζεί ε θαηαζθεπή ελεξγεηαθά απνδνηηθώλ θηηξίσλ. Η δνκή ηνπ έξγνπ, ε κεζνδνινγία επηινγήο ελεξγεηαθά απνδνηηθώλ δνκηθώλ πξντόλησλ θαη ηα ζπλνιηθά νθέιε πνπ απνξξένπλ από ηε δξάζε απηή αλαπηύζζνληαη ζηε ζπλέρεηα. 2. ΚΑΣΗΓΟΡΙΔ ΓΟΜΙΚΧΝ ΤΛΙΚΧΝ ΚΑΙ ΤΣΗΜΑΣΧΝ Γηα ηηο αλάγθεο ηνπ έξγνπ GREEN-IT θαη γηα ηελ θάιπςε όζν ην δπλαηό κεγαιύηεξνπ εύξνπο δνκηθώλ πιηθώλ θαη ζπζηεκάησλ έγηλε θαηεγνξηνπνίεζε κε βάζε ηνλ ηξόπν θαηαζθεπήο θαη ηνπνζέηεζεο απηώλ ζην θηίξην. Έηζη πξνέθπςαλ νη αθόινπζεο θαηεγνξίεο: i) Τιηθά (εθηόο από ηα πιηθά κόλσζεο) όπσο ηα ηνύβια θαη ην ζθπξόδεκα γηα ηα νπνία απαηηείηαη ν ζπληειεζηήο ζεξκηθήο αγσγηκόηεηαο (ι-value) γηα λα ππνινγηζηνύλ ηα απαξαίηεηα δεδνκέλα γηα ηελ ελεξγεηαθή απόδνζε ησλ δνκηθώλ ζπζηεκάησλ ζηα νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη ηα δνκηθά πιηθά. ii) Μόλσζε όπσο ην νξπθηόκαιιν θαη ην πνιπζηπξόιην γηα ηα νπνία απαηηνύληαη ν ζπληειεζηήο ζεξκηθήο αγσγηκόηεηαο (ι-value) ή ε ζεξκηθή αληίζηαζε (R-value) γηα λα ππνινγηζηνύλ ηα απαξαίηεηα δεδνκέλα γηα ηελ ελεξγεηαθή απόδνζε ησλ δνκηθώλ ζπζηεκάησλ ζηα νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη ηα κνλσηηθά πιηθά. iii) πκπιεξσκαηηθά πιηθά όπσο ηα πιηθά γηα νιόθιεξα ηα ζηξώκαηα (εθηόο από ηε κόλσζε) ησλ εμσηεξηθώλ ηνίρσλ (π.ρ. ειαθξηά παλέια ζθπξνδέκαηνο γηα ηνπο ηνίρνπο) ή ησλ νξνθώλ γηα ηα νπνία απαηηείηαη ν ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηόηεηαο (U-value) γηα λα ππνινγηζηεί ε ελεξγεηαθή απόδνζε ηνπ δνκηθνύ ζπζηήκαηνο. ε απηό ηνλ ηύπν πξντόλησλ πεξηιακβάλνληαη κόλν ηα δνκηθά πξντόληα γηα ηα νπνία απαηηνύληαη ζπκπιεξσκαηηθά πξντόληα γηα ηε θαηαζθεπή πιήξσλ δνκηθώλ ζπζηεκάησλ, θαη κπνξνύλ λα ζεσξεζνύλ σο έλα ζεξκηθά νκνηνγελέο ζηξώκα. iv) ηνηρεία όπσο ηα νινθιεξσκέλα ζπζηήκαηα γηα εμσηεξηθνύο ηνίρνπο ή νξνθέο γηα ηα νπνία απαηηείηαη ν ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηόηεηαο (Uvalue) γηα λα ππνινγηζηεί ε ελεξγεηαθή απόδνζε ηνπ δνκηθνύ ζπζηήκαηνο. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 3
ε απηό ηνλ ηύπν πξντόλησλ πεξηιακβάλνληαη κόλν ηα δνκηθά πξντόληα γηα ηα νπνία δελ απαηηνύληαη ζπκπιεξσκαηηθά δνκηθά πξντόληα γηα ηε θαηαζθεπή πιήξσλ δνκηθώλ ζπζηεκάησλ. v) Παξάζπξα (θαη ζπζηήκαηα παινπηλάθσλ) είλαη ηα πξντόληα γηα ηα νπνία ν ζπληειεζηήο ζεξκνπεξαηόηεηαο (U-value) θαζώο θαη ν ζπλνιηθόο ζπληειεζηήο ειηαθώλ ζεξκηθώλ απνιαβώλ (g-value) απαηηείηαη γηα λα ππνινγηζηεί ε ελεξγεηαθή απόδνζε ησλ θηηξίσλ. 3. ΠΑΡΑΜΔΣΡΟΙ ΔΝΔΡΓΔΙΑΚΗ ΑΠΟΓΟΗ ΓΟΜΙΚΧΝ ΤΛΙΚΧΝ Η ελεξγεηαθή απόδνζε ελόο θηηξίνπ είλαη ζπλάξηεζε δύν θπξίσο παξακέηξσλ: ηεο ελεξγεηαθήο ηνπ ζπκπεξηθνξάο θαζώο θαη ησλ πιηθώλ θαηαζθεπήο πνπ έρνπλ επηιεγεί. Κάζε δνκηθό πιηθό ραξαθηεξίδεηαη από δηάθνξεο παξακέηξνπο πνπ αθνξνύλ ζηηο ηδηόηεηέο ηνπο όπσο ζεξκηθέο, θπζηθέο, κεραληθέο θ.α. Οη ζεξκηθέο ηδηόηεηεο ησλ πιηθώλ θαη θαη επέθηαζε ε ελεξγεηαθή ηνπο απόδνζε εμαξηάηαη από ην δνκηθό πιηθό ην νπνίν εμεηάδεηαη. Όζνλ αθνξά ζηηο θαηεγνξίεο πιηθώλ όπσο απηέο πεξηγξάθνληαη ζην θεθάιαην 2, ηα ελεξγεηαθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο παξαηίζεληαη ζηνλ Πίλαθα 1. 4. ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ ΔΝΔΡΓΔΙΑΚΗ ΗΜΑΝΗ Ο πξνζδηνξηζκόο ηεο κεζνδνινγίαο ελεξγεηαθήο ζήκαλζεο ησλ δνκηθώλ πιηθώλ (GREEN-IT, 2007b) πεξηιακβάλεη ηηο αθόινπζεο δξαζηεξηόηεηεο: Αλαζθόπεζε ησλ θνηλώλ κεζόδσλ θαηαζθεπήο θαη ρξήζεο ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ (ζπκβαηηθά θαη θαηλνηόκα) ζηα θηίξηα ζε Δπξσπατθή θιίκαθα. Αμηνιόγεζε ησλ ζρεηηθώλ δεηθηώλ θαη επηδόζεσλ ελεξγεηαθήο απόδνζεο δνκηθώλ πξντόλησλ ζε ζπκβαηηθή θαηαζθεπή, όζν θαη ηε ζπκβνιή ηνπο ζηε ζπλνιηθή ελεξγεηαθή ζπκπεξηθνξά ησλ θηηξίσλ. Καηαγξαθή ησλ πθηζηάκελσλ κεζόδσλ ζήκαλζεο ηόζν ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε όζν θαη εθηόο απηήο θαη επηινγή ησλ θαηάιιεισλ ζύκθσλα κε ηηο απαηηήζεηο ησλ λέσλ Κνηλνηηθώλ νδεγηώλ. Πεξηγξαθή ησλ θαηάιιεισλ «απην-ξπζκηζηηθώλ» κεραληζκώλ κε ζθνπό ηε ζπκκεηνρή ηεο βηνκεραλίαο κε εζεινληηθέο ζπκθσλίεο γηα ηελ αμηνιόγεζε ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 4
Πίλαθαο 1. Δλεξγεηαθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ δνκηθώλ πιηθώλ Kαηεγνξίεο πιηθώλ Τιηθά Μόλσζε πκπιεξσκαηηθά πιηθά ηνηρεία Παξάζπξα Δλεξγεηαθά ραξαθηεξηζηηθά πληειεζηήο ζεξκηθήο αγσγηκόηεηαο, ι (W/(mK)) ή Θεξκηθή αληίζηαζε, R ((m 2 K)/W) Ππθλόηεηα, ξ (Kg/m³) Δηδηθή ζεξκνρσξεηηθόηεηα, c (kj/(kgk)) πληειεζηήο αληίζηαζεο ζηε δηάρπζε πδξαηκώλ, κ (-) πληειεζηήο ζεξκηθήο αγσγηκόηεηαο, ι (W/(mK)) Ππθλόηεηα, ξ (Kg/m³) Δηδηθή ζεξκνρσξεηηθόηεηα, c (kj/(kgk)) πληειεζηήο αληίζηαζεο ζηε δηάρπζε πδξαηκώλ, κ (-) Θεξκηθή αληίζηαζε, R ((m 2 K)/W) Ππθλόηεηα, ξ (Kg/m³) Δηδηθή ζεξκνρσξεηηθόηεηα, c (kj/(kgk)) πληειεζηήο αληίζηαζεο ζηε δηάρπζε πδξαηκώλ, κ (-) πληειεζηήο ζεξκνπεξαηόηεηαο, U (W/(m 2 K)) Ππθλόηεηα, ξ (Kg/m³) Δηδηθή ζεξκνρσξεηηθόηεηα, c (kj/(kgk)) πληειεζηήο αληίζηαζεο ζηε δηάρπζε πδξαηκώλ, κ (-) πληειεζηήο ζεξκνπεξαηόηεηαο πιαηζίνπ, Uf (W/(m 2 K)) πληειεζηήο ζεξκνπεξαηόηεηαο παινπίλαθα, Ug (W/(m 2 K)) πληειεζηήο ζεξκηθώλ ειηαθώλ θεξδώλ, g (-) Φσηνδηαπεξαηόηεηα, LT (-) Σα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά αιιά θαη αλάγθεο ηνπ θάζε θξάηνπο κέινπο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο δηαθέξνπλ θαη κπνξνύλ λα εληνπηζηνύλ ζηα αθόινπζα: Γηαθνξεηηθέο αλάγθεο ζήκαλζεο ησλ δνκηθώλ πιηθώλ Γηαθνξεηηθέο αλάγθεο αγνξάο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 5
Γηαζεζηκόηεηα ελεξγεηαθά απνδνηηθώλ δνκηθώλ πιηθώλ θαη ηάδην εθαξκνγήο ηεο θνηλνηηθήο νδεγίαο γηα ηελ ελεξγεηαθή απόδνζε θηηξίσλ ζε θάζε θξάηνο κέινο Δπηπιένλ, αμίδεη λα ζεκεησζεί όηη γηα αξθεηά δνκηθά πιηθά ε ελεξγεηαθή ηνπο απόδνζε θαζώο θαη ε ζπκβνιή ηνπο ζηε ζπλνιηθή ελεξγεηαθή ζπκπεξηθνξά ηνπ θηηξίνπ εμαξηάηαη ηόζν από ηα ζεξκηθά ραξαθηεξηζηηθά όζν θαη από ηνλ ηξόπν θαηαζθεπήο θαη ηνπνζέηεζήο ηνπο ζην θηίξην. Δίλαη γλσζηό όηη νη επηθάλεηεο δηαθαλώλ ζηνηρείσλ ζην θηηξηαθό θέιπθνο επηδξνύλ ζηηο ζπλζήθεο ζεξκηθήο θαη νπηηθήο άλεζεο ησλ ρώξσλ. Η ζσζηή επηινγή ηόζν ηεο επηθάλεηαο ησλ αλνηγκάησλ όζν θαη ησλ ζεξκηθώλ ραξαθηεξηζηηθώλ ηνπο απνηειεί ζεκαληηθή παξάκεηξν γηα ηελ ελεξγεηαθή ζπκπεξηθνξά ηνπ θηηξίνπ. Λακβάλνληαο ππόςε ηα παξαπάλσ, ε ελεξγεηαθή ζήκαλζε ησλ δνκηθώλ πιηθώλ πξέπεη λα ηθαλνπνηεί όζν ην δπλαηόλ πεξηζζόηεξεο από ηηο ηδηαηηεξόηεηεο, αλάγθεο θαη ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θάζε θξάηνπο-κέινπο θαη λα θαιύπηεη ηηο αλάγθεο ηόζν ησλ αλαπηπγκέλσλ όζν θαη ησλ λέσλ αγνξώλ. 5. ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΥΗΜΑΣΟ ΔΝΔΡΓΔΙΑΚΗ ΗΜΑΝΗ Η ελεξγεηαθή ζήκαλζε ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ πεξηιακβάλεη ηελ απνλνκή ηεο εηηθέηαο ζην ζπγθεθξηκέλν πιηθό θαζώο θαη ηελ θαηαρώξεζή ηνπ ζε κία δηαδηθηπαθή βάζε δεδνκέλσλ. Η απνλνκή ηεο εηηθέηαο «E 2 Pilot» (ρ. 2) απνηειεί ην δηαθξηηό ηξόπν δηαρσξηζκνύ ησλ ελεξγεηαθά απνδνηηθώλ δνκηθώλ πιηθώλ ελώ ε δηαδηθηπαθή βάζε δεδνκέλσλ εμαζθαιίδεη ηελ παξνρή όισλ ησλ πιεξνθνξηώλ θαη ραξαθηεξηζηηθώλ πνπ ζπλνδεύνπλ ην δνκηθό πιηθό. ρήκα 2. Δηηθέηα «E 2 Pilot» γηα ηελ ελεξγεηαθή ζήκαλζε ησλ δνκηθώλ πιηθώλ Η δηαδηθηπαθή βάζε δεδνκέλσλ πεξηιακβάλεη ηα ελεξγεηαθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ δνκηθώλ πιηθώλ κε ελεξγεηαθή ζήκαλζε θαζώο θαη πιεξνθνξίεο γηα ηνλ ηξόπν ζπκκεηνρήο ηνπ ηνκέα δνκηθώλ πξντόλησλ. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 6
Η αλάπηπμε ηεο δηαδηθηπαθήο βάζεο δεδνκέλσλ βαζίζηεθε ζηηο αλάγθεο ηνπ θαηαλαισηή/ηειηθνύ ρξήζηε. Ο ρξήζηεο έρεη ηε δπλαηόηεηα αλαδήηεζεο θαη εύξεζεο δνκηθώλ πξντόλησλ κε βάζε ηα παξαθάησ πεδία/θξηηήξηα: Όλνκα πξντόληνο Καηεγνξία δνκηθνύ πιηθνύ (όπσο πεξηγξάθνληαη ζην θεθάιαην 2) Υώξα πξνέιεπζεο (Διιάδα, Γαιιία, Ηλσκέλν Βαζίιεην, Γεξκαλία, Πνισλία, Πνξηνγαιία, Γαλία, Φηιιαλδία) Δλεξγεηαθά ραξαθηεξηζηηθά (όπσο πεξηγξάθνληαη ζην θεθάιαην 3) Αθνύ νινθιεξσζεί ε δηαδηθαζία πξνζδηνξηζκνύ ησλ θξηηεξίσλ, πξνθύπηεη ην θαηάιιειν πξντόλ ή θαη ζύλνιν πξντόλησλ. Δπηιέγνληαο ην πξντόλ πνπ επηζπκεί ν ρξήζηεο, εκθαλίδεηαη ζηελ νζόλε ε ελεξγεηαθή ζήκαλζε ηνπ πξντόληνο, ήηνη ε εηηθέηα «E 2 Pilot» θαζώο θαη ηα ελεξγεηαθά ραξαθηεξηζηηθά θαη νπνηεζδήπνηε επηπιένλ πιεξνθνξίεο ζπλνδεύνπλ ην ζπγθεθξηκέλν πξντόλ (π.ρ. ηξόπνο θαηαζθεύεο, ηξόπνο ηνπνζέηεζεο ζην θηηξηαθό θέιπθνο θ.ιπ.). 6. ΓΤΝΑΣΟΣΗΣΔ ΤΜΜΔΣΟΥΗ ΣΟΤ ΣΟΜΔΑ ΓΟΜΙΚΧΝ ΠΡΟΨΟΝΣΧΝ 6.1 Πλεονεκηήμαηα Η ζπκκεηνρή ηνπ ηνκέα ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ ζην ζρήκα ελεξγεηαθήο ζήκαλζεο εμαζθαιίδεη ηε δηάδνζε θαη παξνρή πιεξνθνξηώλ ησλ ελεξγεηαθά απνδνηηθώλ πξντόλησλ ηνπ κέζσ κηαο επξσπατθήο ππεξεζίαο πιεξνθνξηώλ (βάζε δεδνκέλσλ). πλεπώο απνηειεί κέζν πξνώζεζεο θαη αύμεζεο ηεο αγνξαζηηθήο ηνπ δύλακεο ζε εζληθό αιιά θαη Δπξσπατθό επίπεδν. 6.2 Υποσπεώζειρ Γηα ηελ ελεξγεηαθή ζήκαλζε ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ ην ελδηαθεξόκελν κέινο (βηνκεραλία, παξαγσγόο, εηαηξεία) ππνρξενύηαη λα αθνινπζήζεη ηελ αθόινπζε δηαδηθαζία (GREEN-IT, 2007c): Τπνγξαθή ηεο εζεινληηθήο ζπκθσλίαο γηα αμηνιόγεζε ηνπ πξντόληνο. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 7
Παξνρή ζρεηηθώλ πιεξνθνξηώλ ησλ πξντόλησλ όπσο πεξηγξάθνληαη ζην θεθάιαην 3 θαη ζπκπιήξσζε ηεο αληίζηνηρεο θόξκαο (ρ. 3). Οη ζπγθεθξηκέλεο πιεξνθνξίεο γηα ηα πξντόληα πξέπεη λα παξαζρεζνύλ από ηνλ θαηαζθεπαζηή καδί κε ηα ζρεηηθά πηζηνπνηεηηθά ησλ πξντόλησλ. Αμηνιόγεζε ησλ παξερόκελσλ πιεξνθνξίσλ γηα ηελ έγθξηζε απηώλ από ηελ αληίζηνηρε εζληθή ειεγθηηθή επηηξνπή. Δλεξγεηαθή ζήκαλζε (εθαξκνγή ηεο εηηθέηαο "E 2 πξντόληνο πνπ πιεξνί ηηο απαηηήζεηο. Pilot") ηνπ Καηαρώξεζε ζηε βάζε δεδνκέλσλ θαη παξνρή ελόο αξηζκνύ κεηξώνπ πνπ είλαη κνλαδηθόο γηα ηνλ θαηαζθεπαζηή θαη ην πξντόλ. ρήκα 3. Φόξκα ζπκπιήξσζεο ζρεηηθώλ πιεξνθνξηώλ γηα ηα δνκηθά πιηθά 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 8
7. ΟΦΔΛΗ ΜΔΛΔΣΗΣΧΝ / ΚΑΣΑΚΔΤΑΣΧΝ ΚΑΙ ΣΔΛΙΚΧΝ ΥΡΗΣΧΝ Η επθνιία δηάδνζεο θαη πξόζβαζεο ησλ δεδνκέλσλ γηα ηα ελεξγεηαθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ απνηειεί ην βαζηθόηεξν όθεινο όισλ ησλ νκάδσλ. Σν πξνηεηλόκελν ζρήκα ελεξγεηαθήο ζήκαλζεο δηεθδηθεί λα γίλεη ην κέζν όπνπ ν ηνκέαο ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ, νη κειεηεηέο, θαηαζθεπαζηέο, νη αξκόδηνη θνξείο γηα ηελ εθαξκνγή ησλ θαλνληζκώλ αιιά θαη νη θαηαλαισηέο (ηειηθνί ρξήζηεο) έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα κηιάλε ηελ «ίδηα γιώζζα» αιιά κε δηαθνξεηηθά κελύκαηα. Σν κέζν απηό είλαη ε δηαδηθηπαθή βάζε δεδνκέλσλ όπνπ παξνπζηάδνληαη όια ηα (ελεξγεηαθά αιιά θαη πεξηβαιινληηθά) ραξαθηεξηζηηθά θαζώο θαη θαηαζθεπαζηηθέο ιύζεηο ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ ζε Δπξσπατθό επίπεδν. Σα νθέιε γηα ηνπο κειεηεηέο θαη θαηαζθεπαζηέο είλαη άκεζα θαη αθνξνύλ ζηελ θαηαζθεπή λέσλ ή ηελ αλαθαίληζε πθηζηάκελσλ θηηξίσλ. Οη κειεηεηέο θαη θαηαζθεπαζηέο έρνπλ πξόζβαζε ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ κε έγθπξεο πιεξνθνξίεο. Σν γεγνλόο απηό δίλεη ηε δπλαηόηεηα ζηνπο κειεηεηέο λα επηιέμνπλ ην πξντόλ θαη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηα ζηνηρεία απηά ζηνλ ππνινγηζκό ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο ηνπ θηηξίνπ, κε ζθνπό ηελ θαηαζθεπή ελεξγεηαθά απνδνηηθώλ θηηξίσλ. Με ηε ρξήζε κηαο κνλαδηθήο πεγήο πιεξνθνξηώλ (βάζε δεδνκέλσλ), νη κειεηεηέο/θαηαζθεπαζηέο έρνπλ ηε δπλαηόηεηα εύξεζεο θαη επηινγήο ησλ θαηάιιεισλ δνκηθώλ πξντόλησλ αιιά θαη θαηαζθεπαζηηθέο ιύζεηο γηα ελεξγεηαθά απνδνηηθά θηίξηα. Όζνλ αθνξά ζηνπο ηειηθνύο ρξήζηεο, ην όθεινο είλαη παξόκνην δεδνκέλνπ όηη ηα θηίξηα πνπ θαηαζθεπάδνληαη ζα είλαη ελεξγεηαθά απνδνηηθά. Ο ρξήζηεο ή ν ηδηνθηήηεο ζα είλαη ζε ζέζε επίζεο λα ελεκεξσζεί γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ ηνπ θηηξίνπ κέζσ ηεο δηαδηθηπαθήο βάζεο δεδνκέλσλ. Έλα από ηα βαζηθά νθέιε απνηειεί θαη ε βειηίσζε ησλ ππεξεζηώλ πνπ πξνζθέξνληαη ζηνλ ηειηθό θαηαλαισηή (ηδηνθηήηεο/ελνηθηαζηέο/ρξήζηεο ησλ θηηξίσλ) κέζσ ηεο κείσζεο ησλ ιεηηνπξγηθώλ εμόδσλ αιιά θαη ηνπ ζπλόινπ ησλ πνιηηώλ κε ηνλ πεξηνξηζκό ησλ εθπνκπώλ αεξίσλ ξύπσλ ζε εζληθό επίπεδν. 8. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Έρνληαο σο γλώκνλα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο θαη ηαπηόρξνλα ηε κείσζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ησλ θηηξίσλ κέζσ ηεο εθαξκνγήο ησλ νδεγηώλ 2002/91/ΔΚ θαη 89/106/ΔΟΚ ε πξνώζεζε ησλ ελεξγεηαθά απνδνηηθώλ δνκηθώλ πιηθώλ θαη ζπζηεκάησλ δύλαηαη λα εμαζθαιηζηεί κε ην πξνηεηλόκελν ζρήκα ελεξγεηαθήο ζήκαλζεο. Σα απνηειέζκαηα κηαο ηέηνηαο δξάζεο είλαη ε θαιύηεξε θαη ηαρύηεξε αλαβάζκηζε ηεο Δπξσπατθήο αγνξάο πξνο ηελ θαηεύζπλζε ηεο ζεζκνζεηεκέλεο πιένλ Δλεξγεηαθήο Απόδνζεο Κηηξίσλ θαη ε βειηίσζε ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ πνπ επεξεάδνπλ ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο ζηνλ 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 9
θηηξηαθό ηνκέα κε ελεξγεηαθέο πξνδηαγξαθέο ζρεδηαζκνύ θαηά ηε θάζε παξαγσγήο θαη θαηαζθεπήο ηνπο ζην θηίξην. Έηζη επηηπγράλεηαη ηόζν ε κείσζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ζηνλ θηηξηαθό ηνκέα όζν θαη ε αζθάιεηα ελεξγεηαθνύ εθνδηαζκνύ ζε εζληθό θαη Δπξσπατθό επίπεδν. Σν εγρείξεκα ηνπ έξγνπ, ην νπνίν ζεσξείηαη πξσηνπνξηαθό, είλαη απνηέιεζκα δπκώζεσλ, ησλ δηαθνξεηηθώλ πξνζεγγίζεσλ γηα ηε βέιηηζηε εθαξκνγή ηεο νδεγίαο 2002/91/ΔΚ θαη ηελ ππνζηήξημε ηεο πνηνηηθήο αλαβάζκηζεο ησλ ππεξεζηώλ πνπ πξνζθέξνληαη ζηνλ θηηξηαθό ηνκέα. Η πεξαηηέξσ ελίζρπζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εγρεηξήκαηνο κέζσ ηεο ζπκκεηνρήο δηθηύσλ πνπ αζρνινύληαη γηα ηελ βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο θαη πεξηβαιινληηθήο ηαπηόηεηαο ησλ θηηξίσλ θξίλεηαη απαξαίηεηε. Φνξείο πνπ δξαζηεξηνπνηνύληαη ζε απηνύο ηνπο ηνκείο θαη ζηηο ππόινηπεο ρώξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο κπνξνύλ λα ζπκκεηάζρνπλ κέζσ ηεο λνκηθήο ππόζηαζεο πνπ είλαη πξνθαζνξηζκέλν λα ιάβεη πιένλ σο επηρεηξεκαηηθό ζρήκα ην έξγν GREEN-IT. Η ζπκβνιή ηεο βηνκεραλίαο, σο ε άκεζα σθεινύκελε από κία ηέηνηα δξάζε, είλαη θαζνξηζηηθή. Πιένλ, ην θόζηνο δηαθήκηζεο ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ κπνξεί λα ζπκςεθίδεηαη κε ην θόζηνο έξεπλαο θαη αλάπηπμεο ηεο πνηόηεηαο ησλ δνκηθώλ πξντόλησλ πνπ πξνζθέξνπλ ζηελ αγνξά, κεγηζηνπνηώληαο έηζη ηελ πνηόηεηα ησλ ππεξεζηώλ πξνο ηελ θηηξηαθή αγνξά κε ρακειόηεξν θόζηνο. ΑΝΑΦΟΡΔ GREEN-IT project, Comparison of European product labelling mechanisms, παξαδνηέν έξγνπ, (EIE/05/024/SI2.419623), DG TREN, (2007a) GREEN-IT project, «Οδεγόο Δζεινληηθώλ ζπκθσληώλ», παξαδνηέν έξγνπ, (EIE/05/024/SI2.419623), DG TREN, (2007b) GREEN-IT project, «Δθδήισζε Δλδηαθέξνληνο γηα ηε ζπκκεηνρή ζην εζεινληηθό ζρήκα GREEN-IT», παξαδνηέν έξγνπ, (EIE/05/024/SI2. 419623), DG TREN, (2007c) Οδεγία 89/106/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 21εο Γεθεκβξίνπ 1988 γηα ηελ πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεηηθώλ, θαλνληζηηθώλ θαη δηνηθεηηθώλ δηαηάμεσλ ησλ θξαηώλ κειώλ όζνλ αθνξά ηα πξντόληα ηνπ ηνκέα ησλ δνκηθώλ θαηαζθεπώλ, ΔΔΔΚ L 40, 11.2.1989, (1989) Οδεγία 2002/91/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνύ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 16εο Γεθεκβξίνπ 2002 γηα ηελ ελεξγεηαθή απόδνζε ησλ θηηξίσλ, ΔΔΔΚ L 1, 4.1.2003, (2003) 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 10