Γιατί μας απασχολεί Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 και 2 συνοδεύονται από μικρο και μακροαγγειακές επιπλοκές Σημαντικότερη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας του διαβητικού πληθυσμού Ο κίνδυνος για καρδιαγγειακή νόσο είναι 2-4 φορές μεγαλύτερος στους διαβητικούς σε σχέση με το γενικό πληθυσμό 80% των θανάτων στο διαβήτη αποδίδεται σε καρδιαγγειακή επιπλοκή
Διαβητική μικροαγγειοπάθεια Αποτελεί μια χαρακτηριστική επιπλοκή του διαβήτη, με προσβολή των τριχοειδών και των προτριχοειδών του αγγειακού συστήματος. Οδηγεί σε αμφιβληστροειδοπάθεια νεφροπάθεια νευροπάθεια
Διαβητική μικροαγγειοπάθεια Η παθογένεια της μικροαγγειοπάθειας δεν είναι τελείως αποσαφηνισμένη Σε γενικές γραμμές θα μπορούσε να λεχθεί ότι είναι αποτέλεσμα της μακροχρόνιας υπεργλυκαιμίας
Διαβητική μακροαγγειοπάθεια Δεν αποτελεί ειδική εκδήλωση του διαβήτη Είναι η εμφάνιση αρτηριοσκλήρυνσης σε - σε πρωιμότερο χρόνο - σε σοβαρότερη μορφή σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, απ ότι σε μη διαβητικούς Η μακροαγγειοπάθεια έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο σακχαρώδη διαβήτη και γι αυτό ονομάζεται διαβητική μακροαγγειοπάθεια
Διαβητική μακροαγγειοπάθεια Προσβάλλει στεφανιαίες αρτηρίες, καρωτίδες,εγκεφαλικές αρτηρίες και τις αρτηρίες των κάτω άκρων εξελισσόμενη οδηγεί στην εμφάνιση κλινικών οντοτήτων όπως: - στεφανιαία νόσος (ισχαιμία και έμφραγμα του μυοκαρδίου) - αγγειακό εγκεφαλικό (θρομβοεμβολικό επεισόδιο) - ΠΑΖΑΪΥΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ περιφερική Κ. αποφρακτική αρτηριακή νόσος
Διαβητική μακροαγγειοπάθεια Προσβάλλονται αρτηρίες μεσαίου και μεγάλου μεγέθους Η εμφάνιση της αθηροσκλήρυνσης παρατηρείται σε όλο το φάσμα της νόσου -από δύσκολα ρυθμιζόμενους ινσουλινοεξαρτώμενους ασθενείς ως - ασθενείς με ήπια υπεργλυκαιμία
HbA1c UKPDS έδειξε ότι: H μέση τιμή της HbA1c είναι ένας καλός προγνωστικός δείκτης για ισχαιμικά καρδιακά επεισόδια Για κάθε 1% HbA1c παρατηρήθηκε ~10% αύξηση του κινδύνου για στεφανιαία νόσο
Μετφορμίνη και αγγειακός κίνδυνος UKPDS (παχύσαρκοι διαβητικοί) Χορήγηση Μετφορμίνης 36% καρδιοαγγειακής θνητότητας 39% επίπτωσης των εμφραγμάτων Μηχανισμοί Γλυκαιμικός Έλεγχος Μείωση Αντίστασης στην Ινσουλίνη
Η οδός της πολυόλης Υπεργλυκαιμία γλυκόζη Συνένζυμο NADPH Αναγωγάση της λακτόζης συγκεντρώνεται ενδο κυττάρια και προκαλεί οσμωτικό στρες σορβιτόλη Δευδρογενάση της σορβιτόλης συμμετέχει στο σχηματισμό τελικών προιόντων γλυκοζυλίωσης, οξειδωτικού στρες φρουκτόζη διαταραχή της κυτταρικής δυσλειτουργίας
Γλυκοζυλίωση και τελικά προϊόντα AGES Η υπεργλυκαιμία προάγει τη μη ενζυματική προσκόλληση της γλυκόζης σε πρωτεϊνικά μόρια του πλάσματος ή του αγγειακού τοιχώματος Η γλυκοζυλίωση μεταβάλλει το ηλεκτρικό φορτίο των πρωτεϊνών και επηρεάζει τη λειτουργία τους όπως τη σύνδεση με τους μεμβρανικούς υποδοχείς
Γλυκοζυλίωση και τελικά προϊόντα AGES ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ Εξωκυττάριες Πρωτεΐνες Μη ενζυματική γλυκοζυλίωση Γλυκόζη Μη ενζυματική γλυκοζυλίωση Ενδοκυττάριες Πρωτεΐνες Πρόσδεση στον υποδοχέα AGE Ενεργοποίηση ενδοκυττάριας σηματοδήτησης Πρωτεϊνική Κινάση C NFκΒ Sheetz, JAMA 2002 Διαταραχή: Γονιδιακής Έκφρασης Πρωτεϊνικής Λειτουργίας
Γλυκοζυλίωση και τελικά προϊόντα AGES H ενζυματική γλυκοζυλίωση στο τοίχωμα των αγγείων δεν είναι δυνατή επακόλουθο: η διαταραχή της δομής των πρωτεϊνών και του συνδετικού ιστού στο τοίχωμά των αγγείων οδηγεί σε πάχυνση της βασικής μεμβράνης και σε αυξημένη διαπερατότητα των μικρών αγγείων.
Ενεργοποίηση της πρωτεινικής κινάσης C Ενεργοποίηση ενός ή και περισσοτέρων ισοενζύμων της Πρωτεϊνικής Κινάσης C ποικίλα αποτελέσματα στην έκφραση των γονιδίων Baynes JW, Diabetes 1999; 48: 1 9
Ενεργοποίηση της πρωτεινικής κινάσης C - Αύξηση του TGF-β, που φαίνεται να συνδέεται με την πάχυνση της βασικής μεμβράνης των τριχοειδών -Αύξηση PAI-1 και της αγγειοσυσπαστικής ουσίας ενδοθηλίνης-1 Ελάττωση της αγγειοδιασταλτικής συνθετάσης του μονοξειδίου του αζώτου, με διαταραχές στη αιματική ροή των αγγείων
Η οδός των εξωζαμινών/οξειδωτικό stress Η αυξημένη δραστηριότητα της οδού των εξωζαμινών συμβαλει σε πολλες αλλαγές στη έκφραση των γονιδίων και στην πρωτεινική λειτουργία αλλαγές που συμβαλουν στις αγγειακές επιπλοκές Διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στην παθογένεια των αγγειακών επιπλοκών
Σύνοψη: Μηχανισμοί Αγγειοπάθειας Υπεργλυκαιμία αλλαγή στην έκφραση των γονιδίων αλλαγή στην πρωτεϊνική λειτουργία Κυτταρική δυσλειτουργία / καταστροφή
Κυτταρική δυσλειτουργία / καταστροφή Ανώμαλη αγγειογένεση Ανώμαλη κυτταρική αύξηση Αύξηση διαπερατότητας αγγείων Πάχυνση της βασικής μεμβράνης Ανώμαλη αιματική ροή Αύξηση της προσκόλλησης των λευκοκυττάρων Αγγειοσύσπαση Σχηματισμό θρόμβων Sheetz MJ JAMA 2002
Πρόληψη Υγιεινοδιαιτητική αγωγή, άσκηση, ρύθμιση του σωματικού βάρους όπως αυτά ορίζονται για τους διαβητικούς ασθενείς Διακοπή του καπνίσματος Αντιυπερτασική και αντιλιπιδαιμική αγωγή Αντιαιμοπεταλιακή αγωγή (όπου χρειάζεται)