ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΥΓΙΕΙΝΗ - ΔΙΚΑΙΟ Τομέας Μεταλλευτικής Τμήμα Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών ΕΝΟΤΗΤΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ιωάννης Πασπαλιάρης, Καθηγητής, Τομέας Μεταλλουργίας Γεώργιος Ν. Παναγιώτου, Καθηγητής, Τομέας Μεταλευτικής Κατερίνα Αδάμ, Eπίκουρος Καθηγήτρια, Τομέας Μεταλλευτικής
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ 2 Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 3 «Εργατικό ατύχημα»: βίαιο συμβάν που λαμβάνει χώρα κατά την εκτέλεση της εργασίας ή με αφορμή την εργασία, με συνέπεια τραυματισμού του σώματος, βλάβη της υγείας ή απώλεια ζωής του εργαζομένου (Ν. 1846/51, Νομοθεσία ΙΚΑ) «Παρ ολίγον ατύχημα», (Near Miss): γεγονός που μολονότι δεν προκάλεσε κανένα τραυματισμό ή ζημιά τη στιγμή που προκλήθηκε, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για πραγματικό ατύχημα «Ασφάλεια»: αναφέρεται στην εκτέλεση της εργασίας υπό τέτοιες συνθήκες ώστε να μην υφίσταται κανένας κίνδυνος ατυχήματος (ή να υπάρχει μέχρι ενός επιπέδου) για τους χειριστές και το περιβάλλον της εγκατάστασης «Υγιεινή»: εξασφάλιση τέτοιων συνθηκών στο εργασιακό περιβάλλον ώστε να μην υφίστανται κίνδυνοι (ή να υπάρχουν μέχρι ενός αποδεκτού ορίου) για την υγεία των εργαζομένων
ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 4 Ο Δείκτης Ατυχημάτων ανά μονάδα παραγωγής, αναφέρεται στον ετήσιο αριθμό ατυχημάτων ανά εκατ. τόνους παραγωγής και υπολογίζεται από την ακόλουθη σχέση: Αριθμ. Ατυχημάτων x 10 6 Δείκτης Ατυχημάτων = ------------------------------------------ Ετήσια παραγωγή (tn) Ο Δείκτης Συχνότητας (Frequency Rate), έχει άμεση σχέση με τον απόλυτο αριθμό των εργατικών ατυχημάτων ανά εκατ. ωρών έκθεσης, αναφέρεται σε ετήσια περίοδο και υπολογίζεται από την ακόλουθη σχέση: Αριθμ. Ατυχημάτων x 106 Δείκτης Συχνότητας = ---------------------------------------------- Σύνολο ωρών έκθεσης (εργασίας)
ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 5 Ο Δείκτης Σοβαρότητας (Severity Rate), έχει άμεση σχέση με την απώλεια ημερών εργασίας σε ετήσια βάση ανά εκατ. ωρών έκθεσης και εκφράζεται από τον ακόλουθο τύπο: Χαμένες ημέρες x 106 Δείκτης Σοβαρότητας = ------------------------------------------------ Σύνολο ωρών έκθεσης (εργασίας) Συχνά, για τον υπολογισμό των προηγούμενων δεικτών χρησιμοποιείται στον αριθμητή αντί του 10 6 ο συντελεστής 200.000, ο οποίος αντιστοιχεί το μέσο μέγεθος μιας παραγωγικής μονάδας (100 εργαζόμενοι επί 40 ώρες εργασίας εβδομαδιαίως επί 50 εβδομάδες εργασίας ετησίως). Αυτή η προσέγγιση είναι αρκετά χρήσιμη γιατί ανάγει τα ατυχήματα ανά 100 εργαζόμενους. Επομένως, απαιτείται προσοχή στον τρόπο υπολογισμού των δεικτών, έτσι ώστε αυτοί να είναι συγκρίσιμοι.
ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 6 Ο Δείκτης Συμβάντων (Incidence Rate), έχει άμεση σχέση με βαθμό έκθεσης των εργαζομένων στα εργατικά ατυχήματα και υπολογίζεται ως εξής: Αριθμός Ατυχημάτων x 1.000 Δείκτης Συμβάντων = ----------------------------------------------------- Αριθμός εκτεθειμένων εργαζομένων Διάφοροι οργανισμοί, π.χ. OSHA, έχουν τροποποιήσει ή έχουν αναπτύξει δικούς τους δείκτες, π.χ.: Αριθμός Ατυχημάτων x 200.000 Incident Rate = --------------------------------------------- Αριθμός ωρών εργασίας Αριθμός Ατυχημάτων με απώλεια ημερών εργασίας x 200.000 Lost Time Case Rate = -------------------------------------------------------------------------------------------- Αριθμός ωρών εργασίας Αριθμός χαμένων ημερών εργασίας Severity Rate = ---------------------------------------------------- Αριθμός συμβάντων
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΕ - 28 7 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 349/2011 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 11ης Απριλίου 2011 για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1338/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις κοινοτικές στατιστικές στους τομείς της δημόσιας υγείας και της υγείας και ασφάλειας στην εργασία, όσον αφορά τις στατιστικές για τα εργατικά ατυχήματα European Statistics on Accidents at Work (ESAW), Summary Methodology, 2013 Σύμφωνα με European Statistics on Accidents at Work (ESAW), 5580/ 3361 εργαζόμενοι στη EU27/28 έχασαν την ζωή τους από θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα το 2007/2011
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - EUROSTAT 8 Σοβαρά και θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία,2011, αφορούν ασφαλισμένους, εργαζόμενους
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - EUROSTAT 9 Aριθμός θανατηφόρων ατυχημάτων στην εργασία 2008 (1) (incidence rates ανά 100 000 εργαζόμενους) - Eurostat Θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, 2008
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - EUROSTAT 10 Aριθμός θανατηφόρων ατυχημάτων στην εργασία 2010 & 2011 (1) (incidence rates ανά 100 000 εργαζόμενους) - Eurostat Θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, 2010& 2011
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - EUROSTAT 11 Aριθμός σοβαρών ατυχημάτων στην εργασία 2010 & 2011 (1) (incidence rates ανά 100 000 εργαζόμενους) - Eurostat Σοβαρά ατυχήματα στην εργασία, 2010& 2011
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - EUROSTAT 12 Σοβαρά και θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, % ανά οικονομική δραστηριότητα, 2008
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - EUROSTAT 13 Σοβαρά και θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, % ανά οικονομική δραστηριότητα, 2011
14
Αριθμός θανατηφόρων ατυχημάτων (αριστερά), και αριθμός ατυχημάτων στην εργασία με περισσότερες από 3 ημέρες απουσίας (δεξιά) με αναφορά στην αιτία τραυματισμού 15
Ατυχήματα στην εργασία με περισσότερες από 3 ημέρες απουσίας με αναφορά στο είδος του τραυματισμού (%) 16
Εργαζόμενοι που αναφέρουν περισσότερο από έναν τραυματισμό από ατύχημα στην εργασία κατά τους τελευταίους 12 μήνες, ανά φύλο και έτος (%) 17
Εργαζόμενοι που αναφέρουν περισσότερο από έναν τραυματισμό από ατύχημα στην εργασία κατά τους τελευταίους 12 μήνες, ανά ηλικία και έτος (%) 18
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 19 Σε διεθνές επίπεδο (Διεθνές Γραφείο Εργασίας, 2002) συμβαίνουν ανά έτος: 250 εκατομμύρια Εργατικά Ατυχήματα, στα οποία χάνουν τη ζωή τους 1,1 εκατομμύρια εργαζόμενοι, δηλ. 3.000 θάνατοι την ημέρα ή 2 θάνατοι / λεπτό 65.000 Εργατικά Ατυχήματα κάθε μέρα, δηλαδή 8 κάθε δευτερόλεπτο 300.000 θάνατοι έχουν ως αιτία την έκθεση των εργαζομένων σε επικίνδυνες ουσίες σε κάθε έτος, ενώ 160 εκατομμύρια εργαζόμενοι πλήττονται από Επαγγελματικές Ασθένειες Συγκριτικά: 999.000 είναι οι ετήσιες απώλειες ζωών σε τροχαία ατυχήματα 502.000 είναι οι απώλειες σε πολέμους για την ίδια χρονική περίοδο 563.000 είναι οι απώλειες σε περιστατικά βίας
ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 20 www.latomet.gr
ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 21 www.latomet.gr
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 22 Αίτια πρόκλησης Μέρος σώματος Φύση του τραύματος Υφιστάμενες ευθύνες Ειδικότητα, ηλικία, έτη προϋπηρεσίας Μήνας, ημέρα και ώρα Θέση εργασίας του ατυχήματος SOS: Καταγραφή των παρ ολίγον ατυχημάτων
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - EUROSTAT 23 Τύποι εργασιακών ασθενειών EU-27, 2007 (1) (% εργαζόμενοι αναφέρουν αυτές τις ασθένειες) - Πηγή: Eurostat Στην EΕ-27, 8.1 % των εργαζομένων μεταξύ 15-64 ετών ανέφεραν πρόβλημα υγείας σχετικό με την εργασία, αντιστοιχεί σε 23 εκατ. εργαζόμενους Εργασιακές Ασθένειες, 2008
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.