ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006
2 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3: ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟ-ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
3 ΜΕΤΡΟ 3.6: Εκσυγχρονισμός των υποδομών για την ανάπτυξη της πολιτιστικής δραστηριότητας Α ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ ΚΩΔ. ΟΠΣ 3 ΚΠΣ 2000 2006 13 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 3 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Μείωση των ενδο-περιφερειακών ανισοτήτων στην Κεντρική Μακεδονία 6 ΜΕΤΡΟ Εκσυγχρονισμός των υποδομών για την ανάπτυξη της πολιτιστικής δραστηριότητας ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΡΟ Όλοι οι Νομοί της Περιφέρειας Πλυθησμός Π.Κ.Μ. Τουριστικές επιχειρήσεις αξιοποίησης πολιτιστικών πόρων ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 2000 2006 354 36 ΠΕΔΙΟ/Α ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Διατήρηση & αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς (85%) Κοινωνική υποδομή και Δημόσια Υγεία (15%)
4 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σε χιλ. ΕΥΡΩ ΠΟΣΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΗ Δ.Δ. ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ % Σ.Κ. % Δ.Δ. % Σ.Κ. % Δ.Δ. Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 19609,706 3,39 1,31 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 19609,706 3,39 3,84 1,31 1,60 Κοινοτική (ΕΤΠΑ) Συμμετοχή 15170,725 77,36% 2,62 2,97 1,01 1,24 Εθνική Δημόσια Δαπάνη 4438,981 22,64% 0,77 0,87 0,30 0,36 Ιδιωτική Συμμετοχή - - - Δανεισμός - - -
5 Β ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ/ΟΙ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ Συνοπτική παρουσίαση της υπάρχουσας κατάστασης Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αποτελεί Ελληνικό γεωγραφικό χώρο με μακραίωνη και αδιάκοπη ιστορία και ακμή σε όλες τις φάσεις της. Διαθέτει ένα πλούσιο και πολύμορφο ιστορικό απόθεμα με αρχαιολογικούς χώρους, αρχαιολογικά ευρήματα και μνημεία αρχιτεκτονικού πολιτισμού όλων των ιστορικών περιόδων, με τεράστιο ιστορικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον. Το πολιτιστικό περιβάλλον στην Κεντρική Μακεδονία είναι ιδιαίτερα πλούσιο και ποικιλόμορφο και καλύπτει όλες τις φάσεις του Ελλαδικού πολιτισμού από την παλαιολιθική εποχή ως τα σύγχρονα χρόνια. Η διαχρονική αυτή παρουσία του ανθρώπου πλούτισε το Μακεδονικό χώρο με πλήθος από μνημεία, οικιστικά σύνολα, έργα τέχνης, και άλλα δημιουργήματα του ανθρώπου με τεράστιο ιστορικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον. Ωστόσο η καταγραφή, έρευνα, αξιολόγηση, ανάδειξη και ορθολογική διαχείριση του ιστορικού πολιτιστικού αποθέματος δεν έχει προχωρήσει με ικανοποιητικούς ρυθμούς. Η απελευθέρωση της Μακεδονίας μόλις στα 1912, είχε σαν αποτέλεσμα μια καθυστέρηση στην αποτύπωση, έρευνα και αξιολόγηση του μνημειακού περιβάλλοντος των Αρχαίων και Ρωμαϊκών χρόνων. Η εντατική προσπάθεια των τελευταίων δεκαετιών τείνει να αποκαταστήσει το κενό αυτό. Η Αρχαιολογική έρευνα αποκατέστησε την ιστορική ταυτότητα των Μακεδόνων ως Ελληνικού φύλου και έκανε γνωστά τα βασικά οικιστικά και λατρευτικά κέντρα τους. Γνωστοί είναι πλέον οι τρεις βασικοί πόλοι του Αρχαίου Μακεδονικού πολιτισμού (των Αιγών (Βεργίνας), του Δίου και της Πέλλας), τα Ρωμαϊκά και υστερορωμαϊκά μνημεία της Θεσσαλονίκης, και ένα πλήθος αρχαιολογικών τόπων και ευρημάτων σε όλη την επικράτεια της Κεντρικής Μακεδονίας. Η σημαντικότητα των αρχαιολογικών αυτών χώρων και ευρημάτων έχει ήδη καταξιωθεί διεθνώς ως εφάμιλλα των άλλων μεγάλων Ελληνικών αρχαιολογικών χώρων (Ακρόπολη, Μυκήνες, Δελφοί, κλπ) και ευρημάτων τέχνης. Παρά την προχωρημένη ανασκαφική έρευνα, υστερούν όμως όσον αφορά την αποκατάσταση, συντήρηση/στερέωση, επισκεψιμότητα και ανάδειξή τους. Στην Κεντρική Μακεδονία εντοπίζονται και τα σημαντικότερα διεθνώς δείγματα του Βυζαντινού και Μεταβυζαντινού πολιτισμού, με κυρίαρχα μοναδικά παλαιοχριστιανικά μνημεία, καθώς και βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης και του ανυπέρβλητου μνημειακού συμπλέγματος του όρους Άθω (κέντρου μοναστηριακής αρχιτεκτονικής και τέχνης διεθνούς εμβέλειας). Επίσης υπάρχουν διάσπαρτα σημαντικότατα άλλα μνημεία Βυζαντινού πολιτισμού, των περιόδων της Μεσαιωνικής και Οθωμανικής φάσης, σε όλη την Περιφέρεια. Το πλούσιο ιστορικό πολιτιστικό απόθεμα συμπληρώνεται με αρχιτεκτονικά αριστουργήματα της Νεώτερης ιστορίας (μακεδονίτικα αρχοντικά στην επαρχία και νεοκλασικά στα αστικά κέντρα), αλλά και από δείγματα μοντέρνας τέχνης και σύγχρονου πολιτισμού, με όλες τις τέχνες σε ακμή. Οι σύγχρονες πολιτιστικές υποδομές βρίσκονται σε ικανοποιητικό επίπεδο, αλλά δεν επαρκούν στο να καλύψουν τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες σε παραγωγή και διάθεση πολιτιστικών προϊόντων.
6 Η ανάδειξη της ιστορικότητας και η αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος είναι αναπόσπαστο στοιχείο του επιδιωκόμενου αναπτυξιακού μοντέλου στην Κεντρική Μακεδονία που διατρέχει όλες τις αναπτυξιακές παραμέτρους: την κοινωνική, την τουριστική, την περιβαλλοντική, την αστική και την ανάπτυξη της υπαίθρου. Οι Πολιτιστικοί πόροι, σε συνδυασμό με το πολυποίκιλο τοπίο και τις ιδιαίτερες φυσικές ομορφιές, αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη μιας πολύμορφης τουριστικής και πολιτιστικής δραστηριότητας για την Περιφέρεια, η οποία δεν έχει μέχρι στιγμής καταφέρει να επιτύχει κάποια τουριστική διαφοροποίηση. Παρά το γεγονός ότι πολλές περιοχές διαθέτουν δυνατότητες ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού όπως πολιτιστικό και αρχαιολογικό (Ημαθία, Πιερία, Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη κ.λ.π.), δεν έχουν καταφέρει να αναπτύξουν σε σημαντικό βαθμό αυτές τις δραστηριότητες λόγω ελλείψεων στο τομέα της ανάδειξης, δικτύωσης και προβολής των πόρων αυτών. Αναλυτική περιγραφή μέτρου Α. Το Μέτρο περιλαμβάνει ενέργειες που συμβάλουν στην προστασία, ανάδειξη, ολοκλήρωση και απόδοση σε χρήση, αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, για την διατήρηση και ανανέωση της ιστορικότητας του χώρου της Κεντρικής Μακεδονίας ως στοιχείου ταυτότητας και πολιτισμού. Περιλαμβάνει την ένταξή τους στο σχεδιασμό της Τουριστικής πολιτικής για την ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Περιλαμβάνει την ενίσχυση των πολιτιστικών υποδομών που συμβάλλουν στην διαφοροποίηση της ανάπτυξης του τομέα του τουρισμού στην Περιφέρεια με την τόνωση των ειδικών μορφών τουρισμού που σχετίζονται με την προβολή και διάδοση της ιστορικότητας, των τεχνών, της θρησκευτικής διάστασης των μνημείων και γενικότερα με την αξιοποιήσει του μνημειακού και πολιτιστικού αποθέματος. Περιλαμβάνει ακόμη τη σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή και την ανάπτυξη σύγχρονων εργαλείων για την προβολή και ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων. Β. Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση της αρχαιολογικής πολιτικής για την προστασία και διατήρηση του ποικίλου μνημειακού αποθέματος στην Κεντρική Μακεδονία. Στόχος του μέτρου είναι να προωθήσει το βιώσιμο ποιοτικό τουρισμό, ενσωματώνοντας την παράμετρο της ανάδειξης της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς στον τοπικό σχεδιασμό, ως μοχλό ανάπτυξης των περιοχών. Στόχος ακόμη είναι η συγκρότηση ενός πολιτιστικού - τουριστικού δικτύου, που θα υποστηρίζει την οργάνωση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, θα ενισχύει τη διαφοροποίηση της Περιφέρειας ως προς την τουριστική ανάπτυξη, και θα δημιουργεί δυνατότητες για δευτερεύουσες ευκαιρίες απασχόλησης. Γ. Στη στοχοθεσία του Μέτρου γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην «.ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη δημιουργία ευκαιριών σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας». Ο στόχος αυτός συνδέεται άμεσα με τις προοπτικές ανάπτυξης του Τουριστικού τομέα με μέτρα που αποσκοπούν :
7 «..Στην αναβάθμιση της τουριστικής υποδομής, κυρίως των κορεσμένων τουριστικών περιοχών και κυρίως με τη δημιουργία υποδομών για την ανάπτυξη ειδικών μορφών θεματικού τουρισμού καθώς και στον εκσυγχρονισμό της πολιτιστικής υποδομής, κυρίως με την προώθηση της δημιουργίας ολοκληρωμένου δικτύου π.χ. αρχαιολογικών χώρων, την ανάδειξη μνημείων, την ανανέωση των μουσειακών χώρων και τη δημιουργία πολιτιστικών πάρκων και δικτύων...». Οι στόχοι του Μέτρου, όπως αναφέρονται προηγούμενα, σε συνέργια και συμπληρωματικότητα με τους αντίστοιχους στόχους του Τομεακού προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού, βρίσκονται σε συνάφεια με την στοχοθεσία του Άξονα, εφ όσον συνδέουν την ανάδειξη του ιστορικού πολιτιστικού αποθέματος της Περιφέρειας με την αύξηση της δυνατότητας της Περιφέρειας σε ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων σε νέες εναλλακτικές και άρα δυναμικές μορφές, με προφανείς θετικές επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη σε τοπική κλίμακα. Ιδιαίτερη σημασία αποκτά η εφαρμογή του Μέτρου στην ενίσχυση του Μητροπολιτικού χαρακτήρα της Θεσσαλονίκης, τόσο με την ένταξη στον αστικό ιστό της πόλης μνημείων και μνημειακών συνόλων, όσο και με την ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων που βρίσκονται στην ευρύτερη περιμετρική ζώνη της πόλης. Ιεράρχηση των αναγκών και προτεραιοτήτων του μέτρου και σημαντικότητα ως προς την επίτευξη του στόχου του μέτρου Η προστασία αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και μνημειακών συνόλων, όλων των ιστορικών περιόδων (προϊστορικών, προκλασσικών και κλασσικών αρχαιοτήτων, βυζαντινών, μεταβυζαντινών και Οθωμανικών μνημείων, καθώς και νεοτέρων μνημείων). Η ανάδειξη των παραπάνω χώρων και μνημείων με την ολοκλήρωση ανασκαφικών και αναστηλωτικών εργασιών. Η ολοκλήρωση των παραπάνω εργασιών για την εξασφάλιση της λειτουργικότητας και επισκεψιμότητας των αρχαιολογικών χώρων, των μνημείων και των μνημειακών συνόλων. Η δημιουργία συμπληρωματικών υποδομών που συμβάλουν και ολοκληρώνουν τη χρηστικότητα και επισκεψιμότητα των παραπάνω. Η δημιουργία υποδομών για την εγκατάσταση λειτουργιών/χρήσεων που προάγουν την πολιτιστική δράση και επικοινωνία και συμβάλλουν στην ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού, στη διάδοση του πολιτιστικού πλούτου και στη συνεργασία και επαφή με τον ευρύτερο πολιτιστικό και καλλιτεχνικό χώρο. Η ολοκλήρωση και απόδοση σε λειτουργική χρήση πολιτιστικών υποδομών (θεάτρων, συναυλιακών χώρων, χώρων τέχνης και παραγωγής πολιτιστικής δράσης και προϊόντος). Η ανανέωση και βελτίωση μουσειακών χώρων για την προβολή αρχαιοτήτων και άλλων αντικειμένων τέχνης, που ενισχύει την τουριστική φέρουσα ικανότητα των ιστορικών κέντρων της Κεντρικής Μακεδονίας. Η ανάπτυξη σύγχρονων εργαλείων για την προαγωγή και ανάδειξη της πολιτιστικής δυναμικής της Περιφέρειας, με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας.
8 Συνοπτική περιγραφή κατηγοριών πράξεων και ενδεικτικές προβλεπόμενες πράξεις Οι κατηγορίες πράξεων είναι 8. Από την παράθεσή τους προκύπτει και το είδος των προβλεπόμενων πράξεων : 1. Ανάδειξη - προβολή και προστασία των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων της Κεντρικής Μακεδονίας. 2. Δημιουργία ολοκληρωμένων αρχαιολογικών και πολιτιστικών χώρων σε δικτύωση, για την ανάδειξη αρχαιολογικών-ιστορικών διαδρομών, με στόχο την ενίσχυση της τουριστικής δραστηριότητας και την δημιουργία δευτερογενών ωφελειών στην απασχόληση, σε τοπική κλίμακα. 3. Διαμόρφωση και ανανέωση των μουσειακών χώρων. 4. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου αρχαιολογικών χώρων σε αστικά κέντρα για την ένταξή τους στον αστικό ιστό και τις λειτουργίες της πόλης, για την αύξηση της επισκεψιμότητας και την απόδοσή τους στο ευρύ κοινό, με την δημιουργία χώρων κοινωνικής συνεύρεσης, αναψυχής και επιμόρφωσης. 5. Ανάπτυξη σύγχρονων εργαλείων για υποστήριξη, προβολή και ανάδειξη πολιτιστικών πόρων. 6. Δημιουργία πολιτιστικών πάρκων και σύγχρονων πολιτιστικών υποδομών. 7. Ολοκλήρωση των κτιριακών υποδομών πολιτιστικής δραστηριότητας.
9 Ποσοτικοποίηση στόχων μέτρου Δείκτες Α. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΕΚΡΟΩΝ) Αναπλάσεις / αναβαθμίσεις περιοχών (τ.μ.) Αρχαιολογικοί Χώροι και Μνημεία όπου εκτελούνται εργασίες συντηρήσεων, αναστηλώσεων, αποκαταστάσεων, διαμορφώσεων (αρ.) Νέα ή ολοκληρούμενα πολιτιστικά κτίρια (αρ.) ΤΙΜΗ ΒΑΣΗΣ ΣΤΟΧΟΣ 2003 ΣΤΟΧΟΣ 2006 --- --- 39.800 23 --- 31 1 1 --- 2 Β. ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Μεικτές θέσεις απασχόλησης κατά την υλοποίηση (ισοδύναμα ανθρωποέτη 12μηνης διάρκειας) --- --- 654 Γ. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Νέες (μεικτές) θέσεις πλήρους απασχόλησης (αρ.) --- --- 114 1 Από το ΠΕΠ ΚΜ 1994-1999
10 Γ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 3 ΜΕΤΡΟ: 6 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΟΥ ΑΝΑ ΕΤΟΣ (σε Ευρώ) ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΕΔΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Σύνολο Δημόσιας Δαπάνης Δ Η Μ Ο Σ Ι Α Δ Α Π Α Ν Η Κοινοτική Συμμετοχή Εθνική Δημόσια Δαπάνη Σύνολο ΕΤΠΑ ΕΚΤ ΕΓΤΠΕ-Π ΧΜΠΑ Σύνολο Κεντρική Περιφ/κή Τοπική Άλλη Ιδιώτες Ταμείο Συνοχής Λοιπά Δάνεια χρημ/τικά ΕΤΕ μέσα 1=2+13 2=3+8 3=4+5+6+7 4 5 6 7 8=9+10+11 9 10 11 12 13 14 15 16 2000 2001 354-36 3.040.031 3.040.031 2.280.023 2.280.023 760.008 760.008 2002 354-36 3.841.275 3.841.275 2.880.956 2.880.956 960.319 960.319 2003 354-36 4.022.377 4.022.377 3.016.783 3.016.783 1.005.594 1.005.594 2004 354-36 4.251.339 4.251.339 3.188.504 3.188.504 1.062.835 1.062.835 2005 354-36 2.600.899 2.600.899 1.950.674 1.950.674 650.225 650.225 2006 354-36 1.853.785 1.853.785 1.853.785 1.853.785 0 0 ΣΥΝΟΛΑ 19.609.706 19.609.706 15.170.725 15.170.725 4.438.981 4.438.981
11 Δ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Εξειδίκευση διαδικασιών, λειτουργιών, οργανωτικών προϋποθέσεων, κλπ. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των Διαχειριστικών Αρχών Για την εκτέλεση των έργων του Μέτρου που αναφέρονται σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία που είναι χαρακτηρισμένα από τα αρμόδια θεσμικά όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, Τοπικά Συμβούλια), και εκτελούνται από τις υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ., απαιτείται η τήρηση της γενικής νομοθεσίας που διέπει τα Αρχαιολογικά έργα (Κ.Ν. 5351/32) που θεσμοθετεί το καθεστώς προστασίας, τα αρμόδια γνωμοδοτικά όργανα και τις διαδικασίες εγκρίσεων, καθώς και της ειδικής νομοθεσίας για την εκπόνηση μελετών και την εκτέλεση έργων δι αυτεπιστασίας, όπως ορίζεται σχετικά από τον Νόμο 1958/91 και το Προεδρικό Διάταγμα 99/92 «Περί μελέτης και εκτέλεσης αρχαιολογικών εν γένει έργων». Σε ισχύ επίσης είναι οι διατάξεις του Ν. 1469/50 «περί προστασίας ειδικής κατηγορίας οικοδομημάτων και έργων τέχνης μεταγενεστέρων του 1830». Ανάλογα απαιτούνται όλες οι προβλεπόμενες εγκρίσεις των μελετών των έργων από το ΥΠ.ΠΟ., ύστερα από την γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου ή και του Τεχνικού Συμβουλίου, όπου απαιτείται. Σε περιπτώσεις Εκκλησιαστικών έργων, ισχύουν οι διατάξεις του Καν. υπ αριθ. 55/ΦΕΚ 185 Α /1-7- 1974 «Περί μελέτης και εκτελέσεως απάντων των εκκλησιαστικών έργων». Κρίσιμες διαδρομές στην εφαρμογή συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών και διοικητικών προϋποθέσεων αποτελεσματικής εφαρμογής. Κατά την διαδικασία υλοποίησης των έργων που θα εκτελεσθούν με ευθύνη του ΥΠ.ΠΟ. και που αφορά ένα σημαντικό τμήμα του Μέτρου, εντοπίζονται κρίσιμες διαδρομές ως εξής : 1. Σε ότι αφορά στις κάθε είδους επεμβάσεις σε χαρακτηρισμένα μνημεία, απαιτείται η προηγούμενη σύνταξη μελετών, στην βάση της προαναφερθείσας νομοθεσίας και των ειδικών εγκυκλίων των Υπηρεσιών και η έγκριση των μελετών αυτών από τις αρμόδιες κάθε φορά Διευθύνσεις του Υπουργείου Πολιτισμού, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Αναγκαία είναι η ρύθμιση από το ΥΠ.ΠΟ., της προτεραιότητας στην εξέταση των μελετών των έργων που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του Γ Κ.Π.Σ (είτε στο Τομεακό, είτε στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα). 2. Η σημερινή δομή των υπηρεσιών του ΥΠ.ΠΟ. δεν είναι αποκεντρωτική. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ότι δυνατότητα δημοπράτησης έργων έχουν μόνον οι κεντρικές Διευθύνσεις του ΥΠ.ΠΟ και όχι οι Περιφερειακές Υπηρεσίες του (Εφορείες), οι οποίες είναι αυτές που σχεδιάζουν και υλοποιούν τα έργα. Οι Περιφερειακές Υπηρεσίες επιλέγουν την μέθοδο της «Αυτεπιστασίας» και των τμηματικών μικρών αναθέσεων, οι οποίες είναι προβλεπόμενες από την προαναφερθείσα ειδική νομοθεσία για τα αρχαιολογικά έργα.
12 Ε ΤΕΛΙΚΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Τελικοί δικαιούχοι του Μέτρου ανάλογα με τη φύση και το είδος της πράξης είναι οι παρακάτω: Ως τελικοί δικαιούχοι του Μέτρου ορίζονται η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το Υπουργείο Πολιτισμού με τις Περιφερειακές του υπηρεσίες ( Εφορίες κλασσικών και Βυζαντινών αρχαιοτήτων και Νεοτέρων μνημείων) και τα εποπτευόμενα από αυτό Ν.Π.Ι.Δ. (π.χ. Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων), η Νομαρχιακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση, Ανώτατα Δημόσια Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Εκκλησιαστικοί Οργανισμοί, Ν.Π.Ι.Δ. μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ΝΠΙΔ εποπτευόμενα από τον Δημόσιο τομέα.