ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΕ ΛΊΓΑ ΛΌΓΙΑ
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ ΤΗΣ EE Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποτελεί την κινητήρια δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθορίζει την πορεία της και τις πολιτικές της προτεραιότητες. Οι πολιτικοί προσανατολισμοί του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τροφοδοτούν τις εργασίες του Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών μελών. Οι σύνοδοι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καθορίζουν την ατζέντα για τη μελλοντική χάραξη πολιτικής και ως εκ τούτου κατέχουν κεντρική θέση στη ζωή της ΕΕ. Για τον λόγο αυτό, οι σύνοδοι κορυφής συγκεντρώνουν μεγάλη προσοχή από τα μέσα ενημέρωσης. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συνέρχονται οι κορυφαίες πολιτικές προσωπικότητες της Ευρώπης, όπως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι ηγέτες της ΕΕ (αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων, δηλαδή πρόεδροι, πρωθυπουργοί, καγκελάριοι, taoiseach κ.λπ.). Στις συνόδους συμμετέχει επίσης ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Οι εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συντονίζονται από τον πρόεδρό του, ο οποίος προετοιμάζει και καθοδηγεί τις συνόδους και προεδρεύει σ αυτές, επιδιώκοντας συναίνεση μεταξύ των μελών του. Μαζί με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκπροσωπεί την ΕΕ στο ανώτατο επίπεδό της. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας εκπροσωπεί τα συμφέροντα της Ένωσης σε θέματα εξωτερικών υποθέσεων και ασφάλειας. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εκλέγεται για θητεία δυόμισι ετών, που μπορεί να ανανεωθεί άπαξ. Η θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι θέση πλήρους απασχόλησης. Ο πρόεδρος δεν μπορεί να κατέχει ταυτόχρονα και εθνικό αξίωμα. Ο σημερινός πρόεδρος είναι ο κ. Donald Tusk, πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας. Η θητεία του αρχίζει την 1η Δεκεμβρίου 2014 και λήγει στις 31 Μαΐου 2017. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνέρχεται συνήθως τέσσερις φορές ετησίως. Ωστόσο, ο πρόεδρος μπορεί να συγκαλέσει έκτακτες συνόδους για την αντιμετώπιση Donald Tusk, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επειγόντων ζητημάτων. Συνήθως, οι σύνοδοι κορυφής συγκαλούνται στις Βρυξέλλες. Πριν από τις συνόδους πραγματοποιείται συνάντηση με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: www.consilium.europa.eu/european-council
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ ΝΟΜΟΘΕΤΗΣ Το Συμβούλιο ή Συμβούλιο της ΕΕ, ή Συμβούλιο των Υπουργών, όπως είναι ευρύτερα γνωστό είναι ένα από τα βασικά θεσμικά όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Στο πλαίσιο του Συμβουλίου συναντώνται οι υπουργοί όλων των χωρών της ΕΕ προκειμένου να συζητήσουν και να εγκρίνουν τη νομοθεσία της ΕΕ, να συντονίσουν τις οικονομικές πολιτικές των κρατών μελών, να αναπτύξουν πολιτικές, όπως η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ, να συνάψουν διεθνείς συμφωνίες και να εγκρίνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το Συμβούλιο διαπραγματεύεται και θεσπίζει, συνήθως μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πράξεις που έχουν άμεσες συνέπειες στη ζωή των πολιτών της ΕΕ, καθώς και σημαντικές διεθνείς επιπτώσεις. Το Συμβούλιο συνέρχεται υπό διάφορες μορφές, αποκαλούμενες «συνθέσεις», ανάλογα με τα προς συζήτηση θέματα. Για παράδειγμα, οι υπουργοί εξωτερικών συνέρχονται περίπου μία φορά τον μήνα στο πλαίσιο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, ενώ οι υπουργοί περιβάλλοντος συνέρχονται γύρω στις τέσσερις φορές ετησίως στο πλαίσιο του Συμβουλίου Περιβάλλοντος. Ο αρμόδιος εθνικός υπουργός είναι αυτός που εκπροσω πεί για κάθε τομέα τη χώρα του και εκφράζει τις απόψεις του στο Συμβούλιο. Υπάρχουν δέκα συνθέσεις του Συμβουλίου, οι οποίες καλύπτουν το σύνολο των πολιτικών της ΕΕ. Σύνοδος του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων της 6ης Μαΐου 2014 Στο Συμβούλιο, οι αντιπρόσωποι των κρατών μελών διαπραγματεύονται και ψηφίζουν εκ μέρους των κυβερνήσεών τους. Οι ευρωπαίοι επίτροποι που είναι αρμόδιοι για τους αντίστοιχους τομείς πολιτικής συμμετέχουν επίσης στις συνόδους του Συμβουλίου, χωρίς ωστόσο δικαίωμα ψήφου. Το Συμβούλιο λαμβάνει αποφάσεις με απλή πλειοψηφία (15 κράτη μέλη ψηφίζουν υπέρ), ειδική πλειοψηφία (55 % των κρατών μελών που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65 % του πληθυσμού της ΕΕ ψηφίζουν υπέρ) ή με ομοφωνία (όλα τα κράτη μέλη ψηφίζουν υπέρ), αναλόγως των υπό συζήτηση θεμάτων. Περίπου το 80 % του συνόλου της ενωσιακής νομοθεσίας εγκρίνεται με ειδική πλειοψηφία. Η ειδική πλειοψηφία προϋποθέτει στάθμιση των ψήφων κάθε κράτους μέλους αναλόγως του μεγέθους του πληθυσμού του.
Ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, φορολογίας, απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας συνεχίζουν να εγκρίνονται με ομοφωνία, όπως και οι συμφωνίες με αναπτυσσόμενες χώρες και οι αποφάσεις που αφορούν την προσχώρηση νέων κρατών μελών. Οι περισσότερες σύνοδοι του Συμβουλίου πραγματοποιούνται στην έδρα του Συμβουλίου, στο κτίριο Justus Lipsius στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, οι τακτικές σύνοδοι του Απριλίου, του Ιουνίου και του Οκτωβρίου κάθε έτους πραγματοποιούνται στο συνεδριακό κέντρο Kirchberg στο Λουξεμβούργο. Η ΠΡΟΕΔΡΊΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ Την Προεδρία του Συμβουλίου ασκούν εκ περιτροπής τα 28 κράτη μέλη της Ένωσης, έκαστο για ένα εξάμηνο. Η Προεδρία διοργανώνει τις συνόδους του Συμβουλίου και τις συνεδριάσεις των προπαρασκευαστικών του οργάνων, προεδρεύει σε αυτές και προβαίνει σε συμβιβασμούς που μπορούν να διευκολύνουν τη λήψη αποφάσεων στο Συμβούλιο. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στο οποίο δεν προεδρεύει η εξαμηνιαία Προεδρία αλλά ο Ύπατος Εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, ο οποίος είναι ταυτόχρονα και αντιπρόεδρος της Επιτροπής. Σήμερα, τη θέση αυτή κατέχει η κα Federica Mogherini. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συ ν έχεια των εργασιών του Συμβουλίου, οι διαδοχικές Προεδρίες συνεργάζονται σε ομάδες των τριών («τριάδες») και καταρτίζουν κοινό πρόγραμμα εργασιών του Συμβουλίου για περίοδο 18 μηνών. Η σημερινή «τριάδα» περιλαμβάνει την Ιταλία, τη Λετονία και το Λουξεμβούργο και καλύπτει την περίοδο από την 1η Ιουλίου 2014 έως την 31η Δεκεμβρίου 2015. Federica Mogherini, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Η σειρά των Προεδριών έχει ως εξής: 2014 Ιούλιος Δεκέμβριος Ιταλία 2015 Ιανουάριος Ιούνιος Λετονία Ιούλιος Δεκέμβριος Λουξεμβούργο 2016 Ιανουάριος Ιούνιος Κάτω Χώρες Ιούλιος Δεκέμβριος Σλοβακία 2017 Ιανουάριος Ιούνιος Μάλτα Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Συμβούλιο της ΕΕ: www.consilium.europa.eu
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Η Γενική Γραμματεία συντρέχει τόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τον πρόεδρό του όσο και το Συμβούλιο και τις Προεδρίες του. Παρέχει συμβουλές και τους βοηθά στις εργασίες τους. Διευθύνεται από γενικό γραμματέα, ο οποίος διορίζεται από το Συμβούλιο. Η Υπηρεσία Τύπου παρέχει στα μέσα ενημέρωσης πληροφορίες σχετικά με τους διάφορους τομείς πολιτικής του Συμβουλίου. Διοργανώνει εκδηλώσεις για τον Τύπο, όπως συνεντεύξεις Τύπου και ενημερωτικές παρουσιάσεις και εκδίδει ανακοινωθέντα Τύπου. Το σχετικό οπτικοακουστικό και φωτογραφικό υλικό διατίθεται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας των συνόδων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Υπηρεσία Τύπου: www.consilium.europa.eu/press Η Υπηρεσία Ενημέρωσης του Κοινού απαντά σε αιτήματα για πληροφορίες σχετικά με το έργο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου σε οποιαδήποτε επίσημη γλώσσα της ΕΕ. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα αιτήματα: www.consilium.europa.eu/infopublic ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποτελεί το στρατηγικό όργανο της EE. Στο πλαίσιό του συναντώνται οι πολιτικοί ηγέτες της ΕΕ οι οποίοι καθορίζουν τις κατευθύνσεις και τις πολιτικές προτεραιότητες των εργασιών της Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνέρχεται γενικά τέσσερις φορές τον χρόνο. Μετά από κάθε σύνοδο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δημοσιεύει συμπεράσματα στα οποία συνοψίζονται τα αποτελέσματα των συζητήσεων. Οι εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου οργανώνονται από τον πρόεδρό του, ο οποίος εκλέγεται για περίοδο δυόμισι ετών. Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γνωστό επίσης ως Συμβούλιο των Υπουργών ή Συμβούλιο της ΕΕ, είναι ένα από τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Στο πλαίσιο του θεσμικού αυτού οργάνου συναντώνται εθνικοί αντιπρόσωποι και υπουργοί από κάθε χώρα της ΕΕ προκειμένου να συζητήσουν, να εγκρίνουν νομοθεσία, να λάβουν αποφάσεις και να συντονίσουν πολιτικές. Για την οργάνωση των εργασιών, η Προεδρία εναλλάσσεται ανά εξάμηνο μεταξύ των κρατών μελών. Τα δύο ανωτέρω όργανα της ΕΕ δεν πρέπει να συγχέονται με το Συμβούλιο της Ευρώπης, την οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον πολιτισμό που εδρεύει στο Στρασβούργο, το οποίο είναι τελείως ανεξάρτητο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
QC-04-14-900-EL-N Rue de la Loi/Wetstraat 175 1048 Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË Tel. +32 (0) 2 281 61 11 www.consilium.europa.eu Η παρούσα έκδοση εκπονήθηκε από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου, παρέχεται δε αποκλειστικά και μόνο προς ενημέρωση. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη δεν υπέχουν καμία ευθύνη. Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 ISBN 978-92-824-4713-0 doi:10.2860/62182