Ανθρωπολογία Χειμερινό Εξάμηνο 2016/17 Λ. Κωνσταντίνου Ιατρική Σχολή Αθηνών

Αναφορά στην Ανθρωπολογία και Ιατρική

Αναπαράσταση

Κλινική καθημερινότητα

Συχνά μόνο τμήματα οστών- Προσπάθεια αναπαράστασης και της κοινωνικής ομάδας που ανήκε το άτομο

Πολυτραυματίας με κρανιακές κακώσεις

Κρανιακές αλλοιώσεις μετά από αιμάτωμα

Αναφορά στην Ανθρωπολογία <<Άνθρωπος>> <<Λόγος>> Μελέτη του ανθρώπου

Παλαιοπαθολογία Ιστορικά Κυρίως από Ιατρούς Αρχικά ARMELAGOS et al. (1971) Συνέχεια -Περίοδος 1870-1900 τραυματικές αλλοιώσεις, σύφιλη -Περίοδος 1900-1930 οστικές αλλοιώσεις λοιμωδών ασθενειών -Απο το 1930 Παλαιοεπιδημιολογία, οικολογικές σχετίσεις, Παλαιοδημογραφία, Ιατρική, πληθυσμιακή Βιολογία

Παλαιοπαθολογία είναι η επιστήμη της Ιστορίας των ασθενειών (Schultz 1993, Zentrum Anatomie-Universität Göttingen, Deutschland) Ασχολείται όχι μόνο με την παρουσίαση συγκεκριμένων παραδειγμάτων, αλλά και με την αιτιολογία, την εξάπλωση και τη συχνότητά τους. (Επιδημιολογία)

Βασική η γνώση της Ανατομίας του ανθρώπινου σκελετού

Ortner & Putschar (1991): (1) definition of a well-defined subject area of scientific interest and significance ("what does it mean?"), (2) creation of a methodology for conducting research on the object, (3) accumulation of a body of descriptive data related to the subject, (4) development of a classification system for what is observed, (5) Generation of hypothesis regarding the scientific/scholarly significance of observed phenomena, and (6) relating data and hypotheses to similar research and theory in cognate fields.

Πέρα από το μύθο

Δυσκολίες Μη ακριβείς ιστορικές πηγές για τον πληθυσμό Ευρήματα μόνο ενός τμήματος του σκελετού <<Διαγένεση>> μακρόχρονη επίδραση του εδάφους πάνω στο σκελετό <<Ψευδοπαθολογία>> η μετά το θάνατο διάβρωση των οστών

Διάβρωση εδάφους Ψευδοπαθολογία

Πηγές πληροφοριών

Μέθοδοι Παλαιοπαθολογικής εξέτασης σκελετικών ευρημάτων Ανασκαφή Εκταφή ολόκληρου ή ενός μέρους του σκελετού Καθαρισμός Μακροσκοπική παρατήρηση: Χωρισμός ανά τάφο, καταγραφή και καταγραφή των ευρεθέντων οστών ανά άτομο

Χαρτογράφηση

Straubing-Ανατολικό τμήμα <<Νεκρόπολης>>

Μέθοδοι (συνέχεια) Μακροσκοπική παρατήρηση: καταγραφή των ευρεθέντων οστών ανά άτομο, καταγραφή άλλων αντικειμένων (προσωπικά είδη του νεκρού, κοσμήματα, όπλα), οστά ζώων

Σχήμα σκελετικής καταγραφής κατά Schultz (1988, 1994) Zentrum Anatomie-Universität Göttingen, Deutschland

Καθορισμός ηλικίας και φύλου του ατόμου Βασικός προσδιορισμός στην αρχή κάθε παλαιοπαθολογικής έρευνας

Ηλικία

Καθορισμός φύλου του ατόμου Μορφολογικές διαφορές στο σκελετό Λεκάνη Κρανίο Δόντια Μακρά οστά

Μέθοδοι Παλαιοπαθολογίας (συνέχεια) Χρήση μεγεθυντικού φακού (επί 8) Μικροσκοπικά: Ιστολογία διαφορική διάγνωση, διαχωρισμός παθολογικών από μη παθολογικές αλλοιώσεις, διαχωρισμός από μετά θάνατον αλλοιώσεων πάνω στο οστό

Φωτογράφηση- Φωτογραφική αρχειοθέτηση

Μη παθολογικές αλλοιώσεις

Παλαιο-Ιστολογία

Οργανωμένο ενδοκρανιακό αιμάτωμα

Μικροσκόπιο σάρωσης: τρισδιάστατη απεικόνηση Ακτινολογικά: Ακτινογραφία, αξονική τομογραφία

Ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης και Ψευδοπαθολογία

Κλινική Αντινογραφία

Ακτινογραφία στην Παλαιοπαθολογία

Παθολογικές αλλοιώσεις στο σκελετό Μηχανική επιβάρυνση (π.χ. με την αύξηση βάρους, ή μέσω μηχανικής βλάβης) Αλληλεπίδραση με ασθένειες, όπως σακχ. Διαβήτης (διαβητικό πόδι Charcot, λοιμώξεις, πολυνευροπάθεια, οστική μικροαγγειοπάθεια) Υπέρταση, Υπερλιπιδαιμία Επιρροή φαρμάκων: Οστεοπόρωση κατά τη μακρόχονη θεραπεία με στεροειδή

Οστεοαρθρίτιδα Στάδια αλλοίωσης

Παράδειγμα στην κεφαλή του μηριαίου οστού

Σπονδυλική στήλη

Ασυμμετρία δε./αρ. πλευράς

Υπεροχή Αρ./Δε. Πλευράς σώματος Υπεροχή προτίμησης Υπεροχή Έργου/Δύναμης Αντιστοιχία οστικών αλλοιώσεων στο Σκελετό, ανάλογα με την υπερέχουσα πλευρά: Οστεοαρθρίτιδα, Τενοντοπάθειες, Ασυμμετρία στο πάχος-μήκος-βάρος οστού

Εναποθέσεις νέου ιστού Μακρά οστά (περιοστίτιδα, οστείτιδα, οστεομυελίτιδα, περιοστέωση, οργανωμένο αιμάτωμα) Κρανίο (Lamina interna/externa) *Οφθαλμική κόγχη

Οφθαλμική κόγχη

Τμήμα ινιακού οστού

Ενδοκρανιακό αιμάτωμα

Επεμβατική θεραπεία

Τρυπανισμός

Υποπλαστικές αυλακώσεις Ενδείξεις στάσης της σκελετικής ανάπτυξης ανά περιόδους Εγκάρσιες Σημειακές Συνδυασμός

Εγκάρσιες υποπλαστικές αυλακώσεις

Υποπλαστικές αυλακώσεις και Γραμμές του Harris

Οστεοποίηση μαλακού ιστούμυικών αποφύσεων Μακροσκοπική και μικροσκοπική ανάλυση Παραδείγματα Οστεοποιητική Μυοσίτιδα Πλευριτιδα Οστεοποιητικη Ενθεσιοπάθεια

Οσφυικός σπόνδυλος

οστεόφυτα

Μορφολογικές διαφορές

(συνέχεια) Δ. ΔΕΡΜΑΤΟΓΛΥΦΙΚΑ Καταγραφή αυλάκων χεριού/ποδός, δάχτυλα/επιφάνειες Ε. ΑΝΑΠΛΑΣΗ-ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΚΕΛΕΤΟΥ -Εξαγωγή σκελετού από το έδαφος... -Διατήρηση μαλακού ιστού... -Ευρήματα από καύση οστών

καύση

Επιγενετικά χαρακτηριστικά

Βιομηχανική Λειτουργία του σκελετικού συστήματος Μεταφορά πιέσεως στην άρθρωση

Αιτιολογική ιστογένεση Δράση-Αντίδραση στη δημιουργία οστίτη ιστού Οστικές δοκίδες Ελαστικότητα οστού (παθολογικη ή μη) Πολαρισμένο φως Μέθοδος Λάκκας/Χρώματος σε οστό (Küntscher 1936)

Συνοστέωση Ιερού-Λεκάνης

Αναιμία

Αναιμία??

Ρίζες- Διαγένεση

Κινητική και Κινηματική

Κινητική και Κινηματική Κινηματική: η μελέτη της κίνησης σαν μεμονομένο γεγονός, χωρίς τον υπολογισμό της αιτίας και των αποτελεσμάτων της <<κινηματικές αλυσίδες>> Δυναμική-Κινητική: η περιγραφή των αιτιών/δυνάμεων και των αποτελεσμάτων της κίνησης. μάζα-δύναμη-ταχύτητα-επιτάχυνση

Πολυαξονική κίνηση

Διανομή μάζας στο ανθρώπινο σώμα Μαλακά μόρια Μύες (αθλητής, μεσομορφισμός) Λίπος Επίκτητες αλλαγές στο σώμα Γενετικός προκαθορισμός

Κλασσικό Ανατομικό Μοντέλο

Κλασσική Αισθητική

Κοινωνικό Μοντέλο

Κοινώνική Επίδραση στην Ανατομία

Παλαιοδημογραφία H Παλαιοδημογραφία είναι η έρευνα που μελετά το μέγεθος, τη διαμόρφωση και την εξέλιξη πληθυσμών ιστορικών και προιστορικών, και αναλύει τις αιτίες και τις λειτουργικές αλληλοεξαρτήσεις με κοινωνικές, πολιτισμικές και οικονομικές δομές (μετάφραση του ιδίου ACSADI/NEMESKERI et al. 1957, 1970 in Knussmann I/2) *απαραίτητη η διεπιστημονική έρευνα!

Υλικό μελέτης Παλαιοδημογραφίας Ανθρωπολογικά ευρήματα ανασκαφών (είδος, πλήθος, ολότητα, βαθμός διάβρωσης) Γραπτές πηγές (Ιστορική Δημογραφία) Αρχαιολογικά ευρήματα (οστά ζώων, εργαλεία, όπλα, κοσμήματα)

Ευρήματα σε τάφους κοινωνικές τάξεις