Αντιστάθμιση του Κινδύνου ενός Χαρτοφυλακίου μέσω των Χρηματοοικονομικών Παραγώγων
Αντιστάθμιση του Κινδύνου ενός Χαρτοφυλακίου μέσω των Χρηματοοικονομικών Παραγώγων Συστηματικός Κίνδυνος Συνολικός Κίνδυνος = + Μη Συστηματικός Κίνδυνος Ο Μη Συστηματικός Κίνδυνος εκμηδενίζεται/εξαλείφεται με την ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ Ο Συστηματικός Κίνδυνος αντισταθμίζεται μέσω χρήσης Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) σε Μετοχικούς Δείκτες (Stock Index Futures)
Χρηματοοικονομικά Παράγωγα Παράγωγα σε δείκτη μετοχών (FTSE/ASE-20) Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (futures) Δικαιώματα (options) Παράγωγα σε μετοχές Δικαιώματα (options) σε επιλεγμένες μετοχές Παράγωγα σε ομόλογα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης σε 10-ετή ομολ. Παράγωγα σε επιτόκια Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης Παράγωγα σε ισοτιμίες Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης σε EURO/USD EURO/JPY
Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) Σε ένα ΣΜΕ: Ο ένας αντισυμβαλλόμενος συμφωνεί και αποκτά την υποχρέωση να αγοράσει σε μελλοντική χρονική στιγμή ένα αγαθό από το δεύτερο αντισυμβαλλόμενο. Ο δεύτερος αντισυμβαλλόμενος συμφωνεί και αποκτά την υποχρέωση να το πουλήσει. Το συμβόλαιο καθορίζει τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα του αγαθού την τιμή, την ημερομηνία παραλαβής,τον τόπο παραλαβής, την μέθοδο παράδοσης, μονάδα συναλλαγής και μέγεθος συμβολαίου.
Λόγοι Ύπαρξης των Αγορών ΣΜΕ Οι αγορές των ΣΜΕ επιτρέπουν στους επενδυτές να συνάπτουν γρήγορα συμφωνίες χαμηλού κόστους. Τα ΣΜΕ επιτρέπουν σε επενδυτές να ενεργούν με συνθήκες καλύτερης πληροφόρησης. Έτσι οι αγορές να γίνονται αποδοτικότερες και οι τιμές πιο ορθολογικές. Τα ΣΜΕ επιτρέπουν σε επενδυτές να αντισταθμίζουν τους κινδύνους από ανεπιθύμητες μεταβολές των τιμών. Οι επενδυτές μπορούν να έχουν μια γενική εικόνα σχετικά με το ποια θα είναι η τάση στην spot αγορά με την παρατήρηση της τρέχουσας τιμής των ΣΜΕ.
Κατηγορίες Επενδυτών στις Αγορές ΣΜΕ Κερδοσκόποι (speculators) Οι κερδοσκόποι αναλαμβάνουν κινδύνους για να πραγματοποιήσουν κέρδος από τις διακυμάνσεις των τιμών. Αντισταθμιστές κινδύνων (hedgers) Εξισορροπητικοί κερδοσκόποι (arbitrageurs) Ο arbitrageur πραγματοποιεί κέρδος όταν παρατηρεί ότι ένα αγαθό πωλείται με διαφορετική τιμή σε δύο διαφορετικές αγορές.
Αντιστάθμιση με Χρήση ΣΜΕ Η αντιστάθμιση είναι μια πράξη η οποία μειώνει τον κίνδυνο από τη μεταβλητότητα τιμών σε υπάρχουσα ή σε μια αναμενόμενη θέση στην υποκείμενη αγορά. Τα ΣΜΕ εξυπηρετούν ως αντιστάθμιση όταν λαμβάνεται σε αυτά θέση που είναι αντίθετη από την υπάρχουσα ή την αναμενόμενη θέση της υποκείμενης αγοράς. Οι αντισταθμιστές: Πωλούν ΣΜΕ όταν είναι σε θέση αγοράς υποκείμενων αξιών. Αγοράζουν ΣΜΕ όταν είναι σε θέση πώλησης υποκείμενων αξιών.
Σε μια αντιστάθμιση πώλησης (short hedge) πωλούνται συμβόλαια ΣΜΕ. Ο αντισταθμιστής κινδύνου είτε: Πωλεί κατά τον τρέχοντα χρόνο το υποκείμενο αγαθό. Έχει αναλάβει μια μελλοντική υποχρέωση να το πωλήσει σε μια άγνωστη τιμή σε μελλοντικό χρόνο. Σε μια αντιστάθμιση αγοράς (long hedge) αγοράζονται συμβόλαια ΣΜΕ. Ο αντισταθμιστής κινδύνου είτε: Αγοράζει κατά τον τρέχοντα χρόνο το υποκείμενο αγαθό. Έχει αναλάβει μια μελλοντική υποχρέωση να αγοράσει το αγαθό στην τρέχουσα τιμή αγοράς που θα υφίσταται σε μελλοντική ημερομηνία.
Άλλοι Τρόποι Αντιστάθμισης Συναλλαγή στην τρέχουσα αγορά. Χρησιμοποίηση των χρηματοοικονομικών δικαιωμάτων προαίρεσης (options) Συναλλαγές σε προθεσμιακά συμβόλαια Χρήση της αγοράς προθεσμιακών επιτοκιακών ανταλλαγών (swaps)
Πλεονεκτήματα ΣΜΕ για να Χρησιμοποιηθούν ως Μέσο Αντιστάθμισης Το κόστος συναλλαγής από προμήθειες είναι σημαντικά χαμηλό. Οι συναλλαγές μπορούν να γίνουν γρήγορα και με μια πράξη. Τα ΣΜΕ είναι εξαιρετικά ρευστά συμβόλαια, άρα μπορούν να γίνουν με μεγάλη ευκολία. Η πώληση στοιχείων του χαρτ/κιου στην υποκείμενη αγορά μπορεί να δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο του οποίου οι αποδόσεις δεν είναι πλήρως μεγιστοποιημένες. Εάν τα ΣΜΕ είναι υπερτιμημένα, η πώληση ΣΜΕ ως μέσο αντιστάθμισης έχει πρόσθετα κέρδη. Εάν τα ΣΜΕ είναι υποτιμημένα, η αγορά ΣΜΕ ως μέσο αντιστάθμισης έχει πρόσθετα κέρδη.
Διαδικασία Αντιστάθμισης Κινδύνου Καθορίζεται έναντι ποιας υποκείμενης αξίας γίνεται η αντιστάθμιση. Καθορισμός του εάν είναι προτιμότερο συνεχής αντιστάθμιση ή επιλεκτική αντιστάθμιση. Μέθοδος αντιστάθμισης Αν αποφασιστεί να χρησιμοποιηθεί ΣΜΕ για αντιστάθμιση, τότε ποιο συμβόλαιο ΣΜΕ είναι το πλέον κατάλληλο.
Αντιστάθμιση με Χρήση ΣΜΕ επί Μετοχικών Δεικτών Τα ΣΜΕ επί μετοχικών δεικτών προσφέρουν στους διαχειριστές χαρτοφυλακίων εναλλακτικούς τρόπους να ελέγχουν τον κίνδυνο που επιθυμούν να αναλάβουν. Αντί να πωλήσει μέρος ενός μετοχικού χαρτοφυλακίου έτσι ώστε να μειώσει την έκθεση στον κίνδυνο αγοράς μπορεί να πωλήσει ΣΜΕ σε μετοχικούς δείκτες. N = (P/A) x (β* - β) N: Αριθμός ΣΜΕ που θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ώστε να επιτευχθεί αντιστάθμιση κινδύνου (αρνητικό πρόσημο φανερώνει ότι θα πρέπει να πωληθούν ΣΜΕ, ενώ για θετικό πρόσημο να αγοραστούν ΣΜΕ) P: τρέχουσα αξία του χαρτοφυλακίου A: τρέχουσα αξία του υποκείμενου δείκτη (σε ευρώ), στον οποίο είναι βασισμένα τα συμβόλαια ΣΜΕ β: ο συντελεστής βήτα του χαρτοφυλακίου β*: ο συντελεστής βήτα που επιθυμεί να επιτύχει ο διαχειριστής (για πλήρη αντιστάθμιση β* = 0)