ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΙΡΑΝΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων (2015 2017) για τη στήριξη της γεωργίας και της αγροτικής βιομηχανίας στην Αλβανία Από 1/1/2015 πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή το τριετές Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων (2015-2017) για τη στήριξη της γεωργίας και της αγροτικής βιομηχανίας στην Αλβανία. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πακέτο συμπληρωματικών δημοσιονομικών μέτρων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, με στόχο την ενίσχυση του αλβανικού αγροτικού τομέα, ο οποίος σήμερα, απασχολεί σχεδόν το 48% του εργατικού δυναμικού και παράγει περίπου το 20% του ΑΕΠ, με τη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης. Επισημαίνεται το έλλειμμα γνώσης, που έχει η Αλβανία στον αγροτικό τομέα και η προτεραιότητα που δίνεται μέσα από τα σχεδιαζόμενα μέτρα, μεταξύ άλλων, στα εξής: στη μηχανοποίηση της γεωργίας, στη μείωση του κόστους παραγωγής, στην αύξηση της εγχώριας παραγωγής και τη βελτίωση της ποιότητάς της, στην αύξηση της ασφάλειας των τροφίμων στην ανάπτυξη της αλιείας και της αμπελουργίας και στην ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. Ειδικότερα, το Πρόγραμμα, διαρθρώνεται σε τρείς Πυλώνες, οι οποίοι αφορούν στα εξής: α) δημοσιονομική μεταρρύθμιση, β) βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος και γ) θεσμικές μεταρρυθμίσεις. Πρόκειται για δέσμη 26 μέτρων, 13 εκ των οποίων, έχουν ήδη θεσπιστεί, ενώ τα υπόλοιπα θα υιοθετηθούν εντός του Α εξαμήνου 2015. Οι σημαντικότερες παρεμβάσεις είναι: 1. Επιστροφή του ΦΠΑ για τα γεωργικά εγχώρια προϊόντα. Οι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων θα αποζημιωθούν σε ποσοστό 20% με σκοπό την εξίσωση του ΦΠΑ στην αγορά και πώληση γεωργικών προϊόντων (Ν. 92/27.07.2014 περί ΦΠΑ, με ισχύ από την 1 η Ιανουαρίου 2015). Το μέτρο αποσκοπεί στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας των μικρών παραγωγών και αύξηση του εμπορίου εγχώριων προϊόντων. Παράλληλα, αναμένεται να λειτουργήσει ως κίνητρο για την Σελίδα 1 από 8
έκδοση τιμολογίων και συνεπώς, να συμβάλει στην καταγραφή των μικρών παραγωγών. 2. Τροποποίηση του Τελωνειακού Κώδικα (Ν.102/31.07.2014) με γνώμονα τη μείωση του χρόνου της ελεγκτικής διαδικασίας και τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος. 3. Επανεξέταση των δασμών, που επιβάλλονται κατά την εισαγωγή πρώτων υλών και ζώων εκτροφής. Συγκεκριμένα, το 2015 σχεδιάζεται να εφαρμοστεί μηδενικός δασμός επί των εισαγόμενων πρώτων υλών για τη βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων, τη γεωργία και την κτηνοτροφία (πχ. σιτάρι, βιολογικές πρώτες ύλες, αλεύρι και ζωοτροφές), με στόχο τη μείωση του κόστους και την αύξηση της εγχώριας παραγωγής καθώς και των επενδύσεων στους τομείς αυτούς. 4. Απαλλαγή ΦΠΑ για εισαγόμενα γεωργικά μηχανήματα, που θα χρησιμοποιούνται στη γεωργία και στη βιομηχανία μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. (Ν.92/24.07.2014 περί ΦΠΑ, με ισχύ από την 1 η Ιανουαρίου 2015). Το μέτρο, μεταξύ άλλων, θα δώσει ώθηση στη μηχανοποίηση της γεωργίας και τις υπηρεσίες υποστήριξης. 5. Απαλλαγή του τομέα αλιείας από την επιβολή ειδικού φόρου κατανάλωσης (από 37 λεκ/λίτρο σε μηδέν), του φόρου κύκλου εργασιών (από 27 λεκ/λίτρο σε μηδέν) και του φόρου διοξειδίου του άνθρακα (από 3 λεκ/λίτρο σε μηδέν), σύμφωνα με τη δέσμη δημοσιονομικών μέτρων για το 2015. Το συνολικό όφελος αντιστοιχεί σε μείωση του κόστους της αλιείας κατά 10%, σε σχέση με σήμερα. 6. Αναθεώρηση της νομοθεσίας ειδικών φόρων κατανάλωσης οίνου και προώθηση της εγχώριας παραγωγής, με στόχο την αύξηση της παραγωγής οίνου και την ανάπτυξη της αμπελουργίας. 7. Νομιμοποίηση των γεωργικών εργαλείων και μη επιβολή προστίμων για όσα έχουν εισαχθεί παρανόμως, με την προϋπόθεση της έγκυρης καταγραφής τους. Στο πλαίσιο αυτό, επιχειρείται, για πρώτη φορά, καταγραφή των γεωργικών μηχανημάτων. 8. Ενίσχυση της ασφάλειας τροφίμων για τους καταναλωτές με τέσσερα μέτρα: α) ενοποίηση των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών και υπαγωγή τους στο Υπουργείο Γεωργίας, β) οργανωτικό πλαίσιο των κτηνιάτρων σε εθνικό επίπεδο, γ) καθιέρωση τριμηνιαίων ελέγχων των κτηνιατρικών πιστοποιητικών και δ) βελτίωση της ποιότητας και της ασφάλειας στην συλλογή γάλακτος. 9. Ανάπτυξη πακέτου για την παραχώρηση δημόσιων εγκαταστάσεων για τη στέγαση μονάδων μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, κατά το πρότυπο της βιομηχανίας φασόν, με συμβολικό μίσθιο ενός ευρώ. 10. Ενίσχυση της προστασίας της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας μέσω της τροποποίησης του Ποινικού Κώδικα με σκοπό τη διευκόλυνση του κανονιστικού πλαισίου για επενδύσεις. Σελίδα 2 από 8
Οι αναμενόμενες επιπτώσεις από τα μέτρα στήριξης στον αγροτικό τομέα είναι: η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και η διευκόλυνση πρόσβασης μικρών παραγωγών στις αγορές, η μείωση της άτυπης οικονομίας στον τομέα αυτό, η αύξηση της εγχώριας παραγωγής και η ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας μεταποίησης τροφίμων, η βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής και η αύξηση της ασφάλειας των τροφίμων. Με τη σταδιακή ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα, η α/κυβέρνηση επιδιώκει αντικατάσταση των εισαγωγών με εγχώρια προϊόντα, αύξηση των εξαγωγών και διεύρυνση της γκάμας των εξαγόμενων αγροτικών προϊόντων. Συγκεκριμένα, οι στόχοι του Προγράμματος προβλέπουν αύξηση της γεωργικής παραγωγής κατά περίπου 20 εκ. ευρώ το 2015, 20-25 εκ. ευρώ το 2016 και 35 εκ. ευρώ το 2017. Η συνολική αύξηση των εξαγωγών του αγροτικού τομέα την τριετία 2015-2017 εκτιμάται από 24 έως 28 εκ. ευρώ. Παράλληλα, αναμένεται η αύξηση της δηλωμένης απασχόλησης σε 90.000 απασχολούμενους έως το 2017. Αναλυτικά τα μέτρα παρουσιάζονται σε ανεπίσημη μετάφραση στην ελληνική γλώσσα στο παρακάτω παράρτημα, ενώ γενικές πληροφορίες για την αλβανική οικονομία και την αλβανική αγορά είναι διαθέσιμες στην Ετήσια Έκθεση 2013, στην ιστοσελίδα: http://www.agora.mfa.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=node&cnode=57&fid=42042 Σελίδα 3 από 8
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων (2015 2017) για τη στήριξη της γεωργίας και της αγροτικής βιομηχανίας στην Αλβανία (Ανεπίσημη μετάφραση στην ελληνική γλώσσα) Α. ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΘΑ ΥΙΟΘΕΤΗΘΟΥΝ ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 α/α ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ* 1 2 3 4 Επιστροφή ΦΠΑ για γεωργικά προϊόντα Κυρώσεις για τις διαφορές στο βάρος (κατά τον τελωνειακό έλεγχο) Επανεξέταση των φόρων κατά την εισαγωγή των πρώτων υλών και ζώων εκτροφής Κατάργηση του φόρου 10% για την εισαγωγή βιολογικού υλικού και έτοιμου μείγματος από τις ΗΠΑ Έχει εγκριθεί ο υπ.αριθ. Ν. 92/2014 με ημερομηνία 24.07.2014 "Περί τον φόρο προστιθέμενης αξίας στη Δημοκρατία της Αλβανίας», άρθρο 110 παράγραφος 2, Τμήμα 4, άρθρο 145-150, του ΦΠΑ για παραγωγούς γεωργικών προϊόντων: θα αποζημιωθούν σε ποσοστό 20% με σκοπό την εξίσωση του ΦΠΑ στην αγορά και πώληση των γεωργικών προϊόντων., Α.Τ.Ε., Εγκρίθηκε ο υπ.αριθ Γ.Δ.Τ. 102/2014 Νόμος, με ημερομηνία 31.07.2014 "Τελωνειακός Κώδικας της Δημοκρατίας της Αλβανίας". Ο ΤΚ προβλέπει την προκαταρτική δήλωση και δικαίωμα αναθεώρησης της τελωνειακής διασάφησης. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται οι κυρώσεις. Έχει σχεδιασθεί το Φορολογικό Πακέτο 2015, στο οποίο αναμένεται η εφαρμογή μηδενικού δασμού για την εισαγωγή προϊόντων,τα οποία χρησιμεύουν ως πρώτη ύλη για τη βιομηχανία επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων ή τη γεωργία. Α.Ε.Ε., Φορολογικό Πακέτο 2015. Α.Ε.Ε., α) Αύξηση οικονομικής δραστηριότητας μικροπαραγωγών και αύξηση εμπορίου εγχώριων προϊόντων. β) Κίνητρα για την αγορά εγχώριων προϊόντων από εμπόρους χονδρικής και βιομηχάνους που εργάζονται επισήμως/ κίνητρο για την επισημοποίηση των μικρών παραγωγών. α) Μείωση του κόστους για τις επιχειρήσεις β) Βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος μέσω της μείωσης χρόνου στις χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες και ελέγχου Αύξηση της εγχώριας παραγωγής και των επενδύσεων σε βιομηχανίες επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων και κτηνοτροφικές μονάδες. Αύξηση κατά 25% της παραγωγής γάλακτος και κρέατος, δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του μέτρου αυτού. Σελίδα 4 από 8
α/α ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 5 6 7 8 9 Απαλλαγή από τον ΦΠΑ για τις εισαγωγές μηχανημάτων και γεωργικού εξοπλισμού για την αγρο-βιομηχανία Αναγνώριση των απωλειών και των τεχνολογικών απωλειών κατά την αποθήκευση βιολογικού υλικού Αφορολόγητη προμήθεια καυσίμων στον τομέα της αλιείας Έχει εγκριθεί ο Νόμος 92/2014 με ημερομηνία 24.07.2014 «Περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας στη Δημοκρατία της Αλβανίας», το άρθρο 56, παράγραφος 38 και 41. Σύμφωνα με το νέο Νόμο του ΦΠΑ, με ισχύ από την 1 Ιανουαρίου 2015, απαλλάσσονται από ΦΠΑ κατά την εισαγωγή, γεωργικών μηχαν. και μηχαν. αγρο-βιομηχανίας Τροποποίησης της Απόφασης Νο 5 με ημερομηνία 30.01.2006 Περί Φόρου Εισοδήματος Στο Φορολογικό Πακέτο 2015 προβλέπεται, για τον τομέας της αλιείας, η απαλλαγή επιβολής ειδικού φόρου κατανάλωσης, τελών κυκλοφορίας και του φόρου του άνθρακα Επανεξέταση του ΦΠΑ για Έχει εγκριθεί ο τα εισαγόμενα πτηνά & ζώα Νόμος 92/2014 με για αναπαραγωγή ημερομηνία 24.07.2014 "Περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας στη Δημοκρατία της Αλβανίας», το άρθρο 56, παράγραφος 40. Απαλλαγή από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή των ζωντανά ζώα προς πάχυνση. Χρήση αλμυρών εδαφών και μη παραγωγικών εκτάσεων Α.Ε.Ε., Γ.Δ.Τ. Α.Ε.Ε., Α.E.Ε., Πρόσθεση στην Α.Ε.Ε. Υπουργική Απόφαση αριθ. 460, με ημερομηνία 05.22.2013 «Περί έγκρισης της Υπουργικής Απόφασης για την μίσθωση αλατοποιημένης γης για αγροεπιχειρηματική δραστηριότητα» α) αύξηση της απασχόλησης στις γεωργικές μονάδες και στη βιομηχανία β) Κίνητρο για καλλιέργεια ακαλλιέργητων εκτάσεων γ) μείωση του κόστους προϊόντων διατροφής για τους καταναλωτές της χώρας δ) Προώθηση της γεωργικής μηχανοποίησης και των υπηρεσιών υποστήριξης. Μείωση κόστους Απαλλαγή από την πληρωμή: α) του ειδικού φόρου κατανάλωσης από 37ALL/ λίτρο σε 0 ALL β) του φόρου κυκλοφορίας από 27ALLλίτρο σε 0 ALL γ) φόρος διοξειδίου του άνθρακα από 3ALL/ λίτρο σε 0 ALL Η μείωση του κόστους της αλιείας κατά 10%. Μείωση κόστους και ενθάρρυνση εγχώριας παραγωγής Χρήση αλμυρών εδαφών και μη παραγωγικών εκτάσεων για γεωργική παραγωγή και βιομάζα Σελίδα 5 από 8
α/α ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 10 11 Αναθεώρηση των διαδικασιών και των τελών εγγραφής σπόρων, δενδρυλλίων και φυτοφαρμάκων Κατάργηση των δασμών για τις δοκιμές των υβριδίων Σύνταξη τροποποιήσεως του νόμου αριθ. 10 416 με ημερομηνία 07.04.2011 «Περί πολλαπλασιαστικού υλικού φυτών», όπως τροποποιήθηκε. α) μείωση του κόστους των εισροών και αύξηση της αποδοτικότητας του τομέα 12 Οργάνωση σε εθνικό επίπεδο των κτηνιάτρων Σύνταξη Νόμου «Περί έγκρισης του Συλλόγου Κτηνιάτρων» Οργανισμός Ελέγχου Τροφίμων ISUV Διευκόλυνση των διαδικασιών και ρύθμιση των ελέγχων παρακολούθησης 13 Αναθεώρηση κάθε 3 μήνες των αναφορών εισαγωγών ζωντανών ζώων και ζωωτροφών Σύνταξη συμφωνία συνεργασίας για τον καθορισμό κάθε τρεις μήνες των αναφορών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων. Α.Ε.Ε. INSTAT α) Αύξηση της απασχόλησης β) μείωση του κόστους παραγωγής γ) Προστασία εγχώριων προϊόντων από τα εισαγόμενα, καθώς για τα τελευταία δεν καταβάλλονται φορολογικές υποχρεώσεις σύμφωνα με τις πραγματικές δαπάνες B. ΠΟΥ ΘΑ ΥΙΟΘΕΤΗΘΟΥΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2014 ΑΡ. ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 14 15 Βελτίωση της ποιότητας και Υπουργική Απόφαση της ασφάλειας στη συλλογή για την στήριξη του γάλακτος τομέα των γαλακ/κών προϊόντων Εξέταση της εμπορικής πολιτικής εντός του νομικού χώρου της συμφωνίας CEFTA Αναθεώρηση της εμπορικής πολιτικής ISUV, AZHBR, Οργ.Ασφάλειας Τροφίμων Α.Ε.Ε., Γ.Δ.Τ. α) αύξηση της ποιότητας του προϊόντος β) αύξηση της ασφάλειας των προϊόντων Αύξηση εμπορίου εγχώριων προϊόντων 16 Σχέδιο στήριξης για το βιολογικό υλικό με υψηλή ποιότητα Σχέδιο στήριξης 2015 Αύξηση ποσότητας και ποιότητας της παραγωγής, μέσω της βελτίωσης της φυλής της κτηνοτροφίας 17 Αναθεώρηση της νομοθεσίας για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, τα οποία επηρεάζουν τον τομέα του οίνου και την αμπελουργία Νόμος για τους ειδικούς φόρους Y.OIK.A.E.E. Διευκόλυνση των διαδικασιών διαχείρισης των ειδικών φόρων κατανάλωσης στον τομέα του οίνου Σελίδα 6 από 8
ΑΡ. 18 19 20 21 22 23 24 25 26 Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης κρασιού γενικώς και επιστροφή στην εγχώρια βιομηχανία. Βελτίωση των εγχειριδίων και διαδικασιών ελέγχου για τις εισαγωγές και εγκαταστάσεις εκτροφής πτηνών. Πακέτο μέτρων διευκόλυνσης για το πολλαπλασιαστικό υλικό των φυτών βοτάνων. Ρυθμίσεις στο νομικό πλαίσιο παροχής υπηρεσιών εμπορίας και συμβουλευτικών υπηρεσιών σε φυτουγειονομικά και κτηνιατρικά φαρμακεία μόνο από γεωπόνους ή κτηνιάτρους. Αμνηστία και νομιμοποίηση των γεωργικών εργαλείων. Διευκόλυνση των διαδικασιών για την απόκτηση άδειας οδήγησης για τα γεωργικά μηχανήματα. Μεταρρυθμίσεις για την ενοποίηση της κτηνιατρικής υπηρεσίας. Σύνταξη πακέτου για την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων εγκαταστάσεων για τον τομέα της μεταποίησης / επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων. Μέτρα στήριξης ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Νόμος για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Καθορισμός εγχειριδίων και διαδικασιών Σύνταξη πράξεων Νομικού πλαισίου σύμφωνα με το Νόμο αριθ. 10 416 με ημερομηνία 07.04.2011 «Περί υλικού καλλιέργειας και πολλαπλασιασμού βοτάνων», όπως τροποποιήθηκε. Τροποποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Τροποποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Τροποποίηση του Νόμου Τοπικής Αυτοδιοίκησης Αρ..9208, με ημερομηνία 03/18/2004 Τροποποίηση του νόμου για την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Τροποποίηση του νόμου για την αποκατάσταση και την αποζημίωση της περιουσίας των πρώην ιδιοκτητών. Σύνταξη πακέτου μέτρων για την υποστήριξη του γεωργικού τομέα ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Y.OIK.A.E.E. Κρατική Οντότητα Σπόρων και φυντανιών. Υπουργείο Μεταφορών, Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργείο Τοπικών Υποθέσεων Υ.Α.Α.Τ. Α.Ε.Ε. α) Ενθάρρυνση της εγχώριας παραγωγής β) Αύξηση της παραγωγής του κρασιού και εκτάσεων των αμπελώνων α) Μείωση του κόστους παραγωγής. β) Αύξηση της εγχώριας παραγωγής. α) Μείωση του κόστους εισροών (input). β) Αύξηση και ασφάλεια για τη γεωργική παραγωγή. Εγγραφή για πρώτη φορά γεωργικών μηχανημάτων. Μείωση του κόστος εργασιών της γης. Ριζική μεταμόρφωση της ασφάλειας των τροφίμων για τους καταναλωτές. Αύξηση ασφάλειας και δυνατοτήτων δανεισμού. α) Βελτίωση της ποιότητας και αύξηση της ασφάλειας τροφίμων β) Επισημοποίηση του γεωργικού τομέα γ) Αύξηση εξαγωγών και υποκατάσταση εισαγωγών. δ) Βελτίωση και αύξηση των περιφερειακών συγκριτικών πλεονεκτημάτων Σελίδα 7 από 8
Τέλος, προβλέπεται επανεξέταση του Ποινικού Κώδικα και σχετικών κανονιστικών νομικών πράξεων, με σκοπό τη διευκόλυνση του κανονιστικού πλαισίου για τις επενδύσεις στη δημόσια αγροτική γη, σε συνεργασία του Υπουργείου Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Διαχείρισης Υδάτων και του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Επεξήγηση ακρώνυμων Α.Ε.Ε. Υ.Α.Α.Τ. Γ.Δ.Τ. ISUV INSTAT AZHBR Υπουργείο Οικονομικών Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης, Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Υπουργείο Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Διαχείρισης Υδάτων Υπ. Αστικής Ανάπτυξης και Τουρισμού Γενική Διεύθυνση Τελωνείων Ινστιτούτο για την Ασφάλεια Τροφίμων και Κτηνοτροφίας Ινστιτούτο Στατιστικής Οργανισμός Γεωργικής και Αγροτικής Ανάπτυξης Σελίδα 8 από 8