ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑ ΟΣ Το πρόγραµµα του Εθνικού Κτηµατολογίου δέκα χρόνια από την έναρξή του βρίσκεται στην πιο κρίσιµη φάση του.αυτό οφείλεται τόσο στα πρακτικά προβλήµατα που προέκυψαν κατά τη λειτουργία των πρώτων κτηµατολογικών γραφείων όσο και στην στασιµότητα στην οποία περιήλθε το πρόγραµµα σε ότι αφορά την ανάθεση νέων µελετών.παρ όλα αυτά όµως τον τελευταίο καιρό οι πρωτοβουλίες διαλόγου και επικοινωνίας που ελήφθησαν τόσο από την Κτηµατολόγιο Α.Ε. όσο και από τους φορείς εκπροσώπησης των επιστηµόνων που εµπλέκονται στο πρόγραµµα (ΤΕΕ,κλαδικοί σύλλογοι κτλ.)δείχνουν να αλλάζουν σιγά σιγά το σκηνικό.το ζητούµενο τώρα είναι να επιταχυνθούν οι ρυθµοί επίλυσης των προβληµάτων και διευθέτησης των εκκρεµοτήτων του προγράµµατος, µε τις κατάλληλες πρωτοβουλίες από τη διοίκηση έτσι ώστε το πρόγραµµα να συνεχιστεί και να ολοκληρωθεί µε επιτυχία. Σε αυτή την προσπάθεια οι Αγρονόµοι Τοπογράφοι Μηχανικοί θα είναι αρωγοί όπως και στο παρελθόν σε κάθε επικοδοµητική προσπάθεια. Όπως προαναφέραµε η λειτουργία των πρώτων κτηµατολογικών γραφείων το καλοκαίρι του 2003 έγινε χωρίς να έχουν εξασφαλιστεί κάποιες προϋποθέσεις για την εύρυθµη λειτουργία τους, η σηµαντικότερη από τις οποίες ήταν η έλλειψη του κατάλληλου τεχνικού προσωπικού που θα ήταν επιφορτισµένο µε τη συνεχή ενηµέρωση σε τοπικό επίπεδο των κτηµατολογικών διαγραµµάτων µε αλλαγές που θα αφορούσαν είτε συνενώσεις κατατµήσεις κτλ, είτε τυχόν λάθη και παραλείψεις των αρχικών διαγραµµάτων που δεν καλύφθηκαν από τις διαδικασίες των αναρτήσεων. Πέρα από την ανάγκη στελέχωσης των κτηµατολογικών γραφείων µε τεχνικό προσωπικό είναι αναγκαία η εξασφάλιση της πρόσβασης σε πιστοποιηµένους επαγγελµατίες και ο καθορισµός των προσπελάσιµων πληροφοριών ανά ειδικότητα και χρήστη. Ο σύλλογός µας έχει καταθέσει έγγραφα στην ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε την άποψή του για το θέµα. Επίσης µε βάση την εµπειρία που έχει σωρευτεί από τα πιλοτικά προγράµµατα είναι ανάγκη να γίνουν κάποιες διορθωτικές παρεµβάσεις στην εφαρµογή του προγράµµατος έτσι ώστε να αντιµετωπιστούν έγκαιρα κάποιες τεχνικές αδυναµίες του, που το καθιστούν δύσκαµπτο και σε µερικές περιπτώσεις ανεφάρµοστο. Ο Σύλλογος µας στην προσπάθειά του να συµβάλλει στην καταγραφή και στην αντιµετώπιση αυτών των τεχνικών δυσκολιών, συνέστησε οµάδα εργασίας το πόρισµα της οποίας στάλθηκε στην Κτηµατολόγιο Α.Ε. και του οποίου τα συµπεράσµατα και οι προτάσεις παρατίθενται συνοπτικά στη συνέχεια:
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Ως προς την ακρίβεια γεωµετρικών στοιχείων και το αµάχητο τεκµήριο Το Ελληνικό Κτηµατολόγιο συντάχθηκε µε βάση τις εξής κύριες επιλογές: Τα εµπράγµατα δικαιώµατα, τα οποία ασκεί οποιοδήποτε πρόσωπο (φυσικό ή νοµικό) σε ακίνητο ή τµήµα ακινήτου, µέσα από µια σαφώς τεκµηριωµένη διαδικασία (δήλωση, υποβολή εγγράφων, νοµικός έλεγχος, ενστάσεις, έλεγχος ενστάσεων από επιτροπές µε πλειοψηφία νοµικούς, δυνατότητα προσφυγής σε δικαστήριο κ.λ.π.) ελέγχθηκαν στο σύνολό τους για µια περιοχή. Τα εµπράγµατα δικαιώµατα συνδέθηκαν µε ακίνητα συγκεκριµένα ως προς το µέγεθος και τη θέση, µέσω ενός µοναδικού αριθµού (ΚΑΕΚ) έχοντας ως αποτέλεσµα την συσχέτιση δικαιωµάτων µε ακίνητα και πρόσωπα. Η θέση και το µέγεθος των ακινήτων προσδιορίζονται µε συγκεκριµένες τεχνικές διαδικασίες και συγκεκριµένες ακρίβειες, οι οποίες καθορίζονται στις προδιαγραφές κτηµατογράφησης. Οι ακρίβειες αυτές οδηγούν σε συγκεκριµένες ανοχές ως προς τη θέση των ορίων και το εµβαδόν των ακινήτων. Συγκεκριµένα ακρίβεια κλίµακας 1:1000 κυρίως για αστικές και περιαστικές περιοχές µε ανοχή της τάξεως των 40 εκατοστών στον προσδιορισµό της θέσης ενός σηµείου και ακρίβεια κλίµακας 1:5000 κυρίως για τις αγροτικές περιοχές µε ανοχή της τάξεως των 2µ στον προσδιορισµό της θέσης ενός σηµείου. Με βάση τα παραπάνω προκύπτει ότι : τα εµπράγµατα δικαιώµατα µε την ολοκλήρωση των πρώτων εγγραφών έχουν καταγραφεί για µια περιοχή στο σύνολό τους
µε ακριβή τρόπο ως προς τη φύση τους, ως προς το φορέα άσκησής τους και ως προς τα επιµέρους ποσοστά άσκησής τους και έχουν συνδεθεί µε συγκεκριµένα ακίνητα, σε συνάφεια µε τα όµορά τους, τα όρια των ακινήτων και το εµβαδόν τους προσδιορίζονται µε ακρίβεια, η οποία δεν µπορεί να εξυπηρετήσει άλλες εφαρµογές πέραν της υποστήριξης της άσκησης των δικαιωµάτων, της µεταβίβασής τους και γενικότερα εφαρµογές στις οποίες η ζητούµενη ακρίβεια είναι στο πλαίσιο της επιτευχθείσας από την ολοκλήρωση της κτηµατογράφησης. Έτσι δεν µπορεί να υποστηριχθούν από τα στοιχεία του Κτηµατολογίου π.χ. διαδικασίες έκδοσης τοπογραφικών διαγραµµάτων για έκδοση οικοδοµικών αδειών κ.λ.π. Κατά συνέπεια το αµάχητο των πρώτων εγγραφών καλύπτει τα εµπράγµατα δικαιώµατα και το Κτηµατολόγιο µπορεί να τα εγγυηθεί πλήρως και για όλες τις περιπτώσεις για τις οποίες θα απαιτηθούν πληροφορίες από τα Κτηµατολογικά Βιβλία. Ως προς τη θέση των ακινήτων και ως προς το εµβαδόν τους, το Κτηµατολόγιο µπορεί να εγγυηθεί το αποτέλεσµα που προέκυψε από την εφαρµογή συγκεκριµένων µεθόδων και δεν µπορεί να καλύψει όλες τις περιπτώσεις εφαρµογών. Εξάλλου τα περισσότερα Κτηµατολογικά Συστήµατα διεθνώς δεν εγγυώνται τα γεωµετρικά τους στοιχεία, πλην εκείνων στα οποία η κτηµατογράφηση έχει πραγµατοποιηθεί µε µεγάλη ακρίβεια (- 10 εκ. σε αστικές περιοχές και 40 εκ. σε αγροτικές περιοχές), έχουν οροσηµανθεί οι κορυφές των ορίων ή η θέση των κορυφών συµφωνήθηκε µεταξύ των οµόρων ιδιοκτητών µε συγκεκριµένη διαδικασία και µε την υπογραφή από όλους σχετικού εγγράφου Πρέπει λοιπόν το Κράτος να αποσαφηνίσει στους πολίτες τι ακριβώς εγγυάται το Κτηµατολόγιο και µε ποια ακρίβεια.
Η πρότασή µας είναι το αµάχητο τεκµήριο και η οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών µετά την 5ετία ή 7ετία, να καλύπτει τα εµπράγµατα δικαιώµατα και την γεωµετρία του ακινήτου σε σχέση µε την ακρίβεια της σύνταξης των κτηµατολογικών διαγραµµάτων κατά την φάση της κτηµατογράφησης και όχι την ακριβή θέση των ορίων του ακινήτου. Σε καµία περίπτωση οι συντεταγµένες που προκύπτουν από τα στοιχεία του Κτηµατολογίου δεν µπορούν να οδηγήσουν σε παγίωση των ορίων και εφαρµογή τους στο έδαφος. Ως προς τη διαδικασία ενηµέρωσης - διόρθωσης και αναβάθµισης των γεωµετρικών στοιχείων του Κτηµατολογίου Το Κτηµατολόγιο έχει ως βασικό στόχο την διευκόλυνση των µεταβιβάσεων των δικαιωµάτων και γι αυτό το σκοπό πρέπει οι διαδικασίες ενηµέρωσής του να είναι σαφείς, ακριβείς και να ολοκληρώνονται σε σύντοµο χρονικό διάστηµα. Η ενηµέρωση των γεωµετρικών στοιχείων του Κτηµατολογίου µπορεί να οδηγήσει σε ακριβέστερα στοιχεία µόνο όταν επιλεγούν συνολικά ακριβέστερες προδιαγραφές (αναβάθµιση βελτίωση Κτηµατολογίου). Για αυτό το σκοπό µπορούν να χρησιµοποιηθούν και τα ψηφιακά τοπογραφικά διαγράµµατα µεγαλύτερης ακρίβειας τα οποία έχουν συνταχθεί για διάφορες χρήσεις. Θα πρέπει να προβλεφθεί µία διαδικασία βάσει της οποίας θα παράγεται σταδιακά ένα νέο υπόβαθρο µεγάλης ακρίβειας, το οποίο ενδεχοµένως θα αντικαθιστά, όταν ολοκληρώνεται κατά περιοχή, το αρχικό υπόβαθρο, έχοντας προηγούµενα επιλύσει τις διαφορές των ορίων των ακινήτων σύµφωνα µε τις διαδικασίες που ίσχυαν πάγια και πριν την έναρξη του Εθνικού Κτηµατολογίου. Η διαδικασία αυτή, λαµβάνοντας υπόψη και την διεθνή εµπειρία, δεν συνδέεται άµεσα µε την διαδικασία τήρησης και ενηµέρωσης του Κτηµατολογίου.
Εχουµε τη γνώµη, ότι θα πρέπει µε βάση τα συµπεράσµατα που διαµορφώνονται τώρα µε την ολοκλήρωση των πιλοτικών προγραµµάτων του κτηµατολογίου να υιοθετηθούν σκέψεις, προτάσεις και µια συνολική φιλοσοφία για το Κτηµατολόγιο που: εν θα υποβαθµίζει την αξία του σηµαντικού έργου που έχει παραχθεί εν θα θεωρεί ότι η πρώτη φάση του κτηµατολογίου και τα παραχθέντα αποτελέσµατα επιλύουν οριστικά και άµεσα κάθε πρόβληµα της έγγειας ιδιοκτησίας Θα λαµβάνει υπόψη της τη διεθνή εµπειρία σύµφωνα µε την οποία η επιδιωκόµενη άµεσα (σύµφωνα µε την οδηγία της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.) επίλυση όλων των διαφορών δεν είναι εφικτή αλλά πραγµατοποιείται σταδιακά, σε βάθος χρόνου εν θα προκαλεί µε άστοχες και ανεδαφικές ενέργειες δικαιολογηµένες αντιδράσεις των πολιτών και κυρίως δεν θα τροφοδοτεί µε επιχειρήµατα τους πολέµιους για λόγους "αρχής" του Εθνικού Κτηµατολογίου. Εκτός όµως από τις τεχνικές δυσκολίες που προκύπτουν από τη λειτουργία του προγράµµατος αυτό έχει µείνει στάσιµο σε ότι αφορά την εκπόνηση νέων µελετών και κατά συνέπεια και στην ένταξη νέων περιοχών της χώρας σε καθεστώς ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ. Είναι επιτακτική η ανάγκη για τη προκήρυξη ανάθεσης νέων µελετών τα µεγέθη των οποίων θα είναι σε συνάρτηση µε το µελετητικό δυναµικό της χώρας. Λογικές γιγαντισµού στους προϋπολογισµούς των µελλοντικών µελετών είναι µη συµβατές µε τις δυνατότητες των σηµερινών δοµών παροχής µελετητικού έργου της χώρας και θα δηµιουργήσουν επιπλέον προβλήµατα στο ήδη δοκιµαζόµενο πρόγραµµα. Σε ότι αφορά τη χρηµατοδότηση των νέων µελετών του έργου, άποψη του Συλλόγου είναι το έργο µπορεί να είναι αυτοχρηµατοδοτούµενο. Ετσι αντί του σηµερινού σταθερού τέλους ανα δικαίωµα θα πρέπει να θεσπιστεί κλιµακωτό τέλος, το ύψος του οποίου θα εξαρτάται από την αντικειµενική αξία του ακινήτου. Κλείνοντας θα θέλαµε να επισηµάνουµε για άλλη µια φορά την ετοιµότητα του κλάδου µας στο να συµβάλλει αποτελεσµατικά όπως και στο παρελθόν στη συνέχιση και ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηµατολογίου σε συνεργασία µε όλους τους εµπλεκόµενους κλάδους επιστηµόνων και φορείς.θα πρέπει όλοι µαζί να σκύψουµε πάνω στα προβλήµατα του προγράµµατος και µε γνώµονα το εθνικό συµφέρον, να βρούµε λύσεις. Θα πρέπει να συµβάλλουµε όλοι οι εµπλεκόµενοι στο να τεθούν προδιαγραφές ώστε αυτό που παραδίδεται σε πρωτογενή µορφή για τη λειτουργία των Κτηµατολογικών Γραφείων να είναι άµεσα κατανοητό και αποδεκτό από τον
Έλληνα πολίτη. Επίσης το κοινό θα πρέπει να ενηµερωθεί πληρέστερα για το τι παρέχει το Εθνικό Κτηµατολόγιο και το βασικότερο πως αυτό διασφαλίζει την ιδιοκτησία του. Το εγκατεστηµένο ανθρώπινο δυναµικό στον χώρο της Βόρειας Ελλάδας, τα ποιοτικά και ποσοτικά του χαρακτηριστικά, η επικοινωνία του µε το αντίστοιχο τµήµα του ΑΠΘ και το εγκατεστηµένο γραφείο της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε στη Θεσσαλονίκη εγγυώνται το τελικό αποτέλεσµα.