ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Διάλεξη 4 η : Παράγοντες επιρροής της επιχειρηματικής ανάπτυξης Διδάσκουσα: Ελένη Καρφάκη, Πτυχιούχος Διοίκησης Επιχειρήσεων, ΜΒΑ, PhD
Εισαγωγή στην έννοια και στην πρακτική της επιχειρηματικότητας
Να αποσαφηνίσει την έννοια της επιχειρηματικότητας Να αποσαφηνίσει τη σπουδαιότητα της επιχειρηματικότητας για τις σύγχρονες οικονομίες Να φέρει σε επαφή τους φοιτητές με την πρακτική της επιχειρηματικότητας μέσα από μελέτες περιπτώσεων των διαφόρων μορφών της Να αποσαφηνίσει στους φοιτητές τη σχέση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας Να εξοικειώσει τους φοιτητές με την κατάσταση της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα Να εισαγάγει τους φοιτητές στη λογική του επιχειρηματία και στη διαδικασία της επιχειρηματικότητας
Προεναρκτήριοι Εναρκτήριοι Μεταεναρκτήριοι Παράγοντες * στοιχεία από επίσημες έρευνες
Να αποσαφηνίσει τους παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία της επιχειρηματικότητας Πριν την επιχειρηματική εκκίνηση Κατά την επιχειρηματική εκκίνηση Μετά την επιχειρηματική εκκίνηση
Προσωπικές καταστάσεις Φύλο Ηλικία Εθνότητα Εκπαίδευση Εμπειρία στον ίδιο τομέα Εμπειρία σε διοικητική θέση Προηγούμενη ιδιοκτησία επιχείρησης Οικογένεια Εταίροι Ανεργία Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας
Προσωπικές καταστάσεις 1. Φύλο: οι γυναίκες εμφανίζουν μικρότερη επιχειρηματική ανάπτυξη λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων, πιθανών διακρίσεων και επιλογής συγκεκριμένων κλάδων δραστηριότητας 2. Ηλικία: επηρεάζει την ανάπτυξη ακολουθώντας καμπύλη U, δηλαδή οι επιχειρηματίες σε ηλικία ακμής διοικούν πιο ταχεία αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις 3. Εθνότητα: οι επιχειρηματίες πρόσφατης μετανάστευσης ενισχύουν την επιχειρηματικότητα και τη σύνδεση με τη χώρα καταγωγής, κρίσιμος παράγοντας είναι να ξεφύγουν από την εθνοτική αγορά, υπάρχει ωστόσο το πρόβλημα της δραστηριοποίησής τους σε υψηλής έντασης εργασίας και χαμηλού κόστους εργασίας δουλειές 4. Εκπαίδευση: το επίπεδο εκπαίδευσης έχει ξεκάθαρη θετική σχέση με το υψηλότερο εισόδημα του επιχειρηματία, άρα την επιχειρηματική επιτυχία 5. Εμπειρία στον ίδιο τομέα: δεν καταλήγουμε σε κάποιο συμπέρασμα
7. Εμπειρία σε διοικητική θέση: αν την έχει ο ιδιοκτήτης μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο στην επιχειρηματική ανάπτυξη, καθώς διαφέρει από το να την έχει κάποιος υπάλληλος 8. Προηγούμενη ιδιοκτησία επιχείρησης: δεν επηρεάζει την επιχειρησιακή ανάπτυξη θετικά ή αρνητικά 9. Οικογένεια: ο βαθμός που επηρεάζει την επιχειρηματική ανάπτυξη είναι δύσκολα ανιχνεύσιμος 10. Εταίροι: η επιχειρηματική ανάπτυξη είναι πιο γρήγορη σε επιχειρήσεις με πολλούς εταίρους, δεν υπάρχει όμως μέσο-μακροπρόθεσμη επίδραση 11. Ανεργία: οι επιχειρήσεις πρώην ανέργων έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες ανάπτυξης από εκείνες που ιδρύουν πρώην εργαζόμενοι 12. Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας: τα κίνητρα και τη ταυτότητα επηρεάζονται από το πολιτισμικό περιβάλλον της χώρας του επιχειρηματία
1. Αρχικό μέγεθος 2. Νομική μορφή 3. Τομέας δραστηριοποίησης 4. Τοποθεσία
Αντικρουόμενες θεωρήσεις, οι οποίες εν τέλει συγκλίνουν αφού η επιχειρηματική ανάπτυξη ακολουθεί την καμπύλη U Νόμος του Gibrat: η ανάπτυξη είναι άσχετη με το μέγεθος της επιχείρησης Οι επιχειρήσεις που ξεκινούν μικρότερες αναπτύσσονται πιο γρήγορα, αφού επιτύχουν το ελάχιστα αποτελεσματικό μέγεθος Οι πιο μεγάλες επιχειρήσεις έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης Συμπέρασμα: Οι νέες επιχειρήσεις πρέπει να αναπτυχθούν γρήγορα για να επιβιώσουν Δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει σχέση μεταξύ μεγάλου/μικρού μεγέθους και ανάπτυξης Ζητήματα διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων, πχ Fedex
Συμμετοχική εταιρεία ή αυτοαπασχόληση; Υπάρχει ισχυρή στατιστική σχέση μεταξύ της παραπάνω επιλογής και της ανάπτυξης μιας νέας επιχείρησης Η αιτία γι αυτή τη σχέση είναι: Το φορολογικό σύστημα Η ελαχιστοποίηση των ζημιών Οι ομάδες Τα κίνητρα Το branding
Βαθμός επιρροής: σημαντικές επιχειρήσεις υπάρχουν σε όλους τους κλάδους Οι επιχειρήσεις ταχείας ανάπτυξης είναι συγκεντρωμένες σε συγκεκριμένους τομείς (πχ Πληροφορική) αλλά αν εστιάσουμε μόνο εκεί θα αποκλείσουμε πολλές επιχειρήσεις ταχείας ανάπτυξης
Η τοποθεσία έχει επίδραση στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων Ιδανική τοποθεσία για ανάπτυξη: εύπορες αγορές με έντονη δραστηριότητα Δεν αποτελεί πρόβλημα ανάπτυξης η επιλογή μη ευνοϊκής τοποθεσίας Ωστόσο οι επιχειρήσεις ταχείας ανάπτυξης ακολουθούν 4 τάσεις τοποθέτησης: Γύρω από Πανεπιστήμια Σε επιστημονικά/βιομηχανικά πάρκα Στην παγκόσμια αγορά Σε κατά τόπους επιλεγμένες τοποθεσίες
1. Τυπικός προγραμματισμός 2. Κατάρτιση εργατικού δυναμικού 3. Πηγές χρηματοδότησης 4. Επιχειρηματικές δεξιότητες 5. Καινοτομία
Τα επιχειρηματικά σχέδια γενικά συμβάλλουν στον καλύτερο προγραμματισμό της ανάπτυξης μιας επιχείρησης Ωστόσο δεν γράφονται αποκλειστικά για το σκοπό της ανάπτυξης, οπότε δε μπορούμε να εξάγουμε κάποιο συμπέρασμα
Δύσκολα εντοπίζεται η σχέση μεταξύ της κατάρτισης του εργατικού δυναμικού και της επιχειρησιακής ανάπτυξης
Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση δύναται να επηρεάσει την επιχειρηματική ανάπτυξη
Οι δεξιότητες και η ηγεσία που απαιτείται για τη διοίκηση μιας επιχείρησης διαφέρουν ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και την ωριμότητά της Όσο η επιχείρηση αναπτύσσεται αυτές οι δεξιότητες αλλάζουν Όσο το περιβάλλον της επιχείρησης αλλάζει, οι δεξιότητες επίσης αλλάζουν
Η καινοτομία συμβάλλει στην ταχεία ανάπτυξη των επιχειρήσεων Ωστόσο όσο πιο μικρή είναι η επιχείρηση τόσο πιο ασυνεπής είναι η καινοτομία και μεγαλύτερη η αβεβαιότητα
Καινοτόμος επιχειρηματικότητα & Επιχειρηματική καινοτομία «η καινοτομία είναι το χαρακτηριστικό εργαλείο των επιχειρηματιών, που χρησιμοποιώντας τα μέσα αυτής, μετατρέπουν την αλλαγή σε ευκαιρία με σκοπό τη δημιουργία μιας νέας επιχείρησης ή μιας νέας παραγωγικής διαδικασίας... Οι επιχειρηματίες πρέπει να είναι σε θέση να αναζητούν με μεθοδικό τρόπο νέες πηγές καινοτομίας και να προχωρούν σε συνεχείς αλλαγές. Τα αποτελέσματα των επιχειρηματικών κινήσεων και δεξιοτήτων συνθέτουν ευκαιρίες για επιτυχημένες καινοτομίες...». Drucker (1985:19) Καινοτομία -> βιωσιμότητα, παραγωγικότητα, κερδοφορία, κόστος των επιχειρήσεων, τιμές -> ανταγωνιστικότητα -> επιχειρηματικότητα Επιχειρηματικότητα -> Ανάπτυξη παραγωγικής δραστηριότητας και αξιοποίηση συντελεστών και πόρων Μείωση κόστους παραγωγής Βελτίωση κατανομής πόρων και μείωση ανισότητας Παραγωγή νέων ή/και πιο ποιοτικών προϊόντων Δημιουργία νέων αγορών και νέων αναγκών Αξιοποίηση ευκαιριών κέρδους
Drucker, P.F. (1985) The Practice of Innovation, Innovation and Entrepreneurship Practice and Principles, Harper & Row, New York, pp. 19-33. Francis J. Greene, David J. Storey, Ειρήνη Φαφαλιού, Ιωσήφ Χασσίδ, (2011) Επιχειρηματικότητα για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, Εκδόσεις Κριτική. Γεωργαντά Ζωή (2004), Επιχειρηματικότητα και καινοτομίες. Το management της επιχειρηματικής καινοτομίας, Εκδόσεις Ανίκουλα. Καραγιάννης, Η.Γ., Μπάκουρος Ι.Λ. (2010), Καινοτομία & Επιχειρηματικότητα. Θεωρία πράξη, Εκδόσεις: Σοφία.
Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης http://metrics.ekt.gr/sites/metrics/files/rdstatistics_ 2015provisional_Greece_el.pdf Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών http://iobe.gr/research_b.asp Διεθνές Παρατηρητήριο για την Επιχειρηματικότητα http://www.gemconsortium.org/ Ινστιτούτο μικρών επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ http://www.gsevee.gr/press/mme_eng.pdf Ευρωπαϊκή Επιτροπή Πράξη για τις μικρές επιχειρήσεις http://ec.europa.eu/growth/smes/business-friendlyenvironment/performance-review-2016_el Ελληνική Στατιστική Αρχή Μητρώο Επιχειρήσεων http://geodata.gov.gr/dataset/metroo-epikheireseon
Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!