ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006
2 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3: ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟ-ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
3 ΜΕΤΡΟ 3.7: Παροχή κινήτρων για αύξηση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων Α ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ ΚΩΔ. ΟΠΣ 3 ΚΠΣ 2000 2006 13 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 3 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Μείωση των ενδο-περιφερειακών ανισοτήτων στην Κεντρική Μακεδονία 7 ΜΕΤΡΟ Παροχή κινήτρων για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΡΟ Όλοι οι Νομοί της Περιφέρειας Τουριστικές επιχειρήσεις Πληθυσμός των εμπλεκόμενων περιοχών ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 2000 2006 171 ΠΕΔΙΟ/Α ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Φυσικές επενδύσεις (κέντρα πληροφόρησης, τουριστικά καταλύματα, εστίαση, μονάδες) (100%)
4 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σε χιλ. ΕΥΡΩ ΠΟΣΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΗ Δ.Δ. ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ % Σ.Κ. % Δ.Δ. % Σ.Κ. % Δ.Δ. Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 60120,913 10,40 4,02 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 18036,395 3,12 3,53 1,21 1,47 Κοινοτική (ΕΤΠΑ) Συμμετοχή 14429,116 80,00 % 2,50 2,83 0,96 1,18 Εθνική Δημόσια Δαπάνη 3607,279 20,00 % 0,62 0,71 0,24 0,29 Ιδιωτική Συμμετοχή 42084,518 7,28 2,81 Δανεισμός - - -
5 Β ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ/ΟΙ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ Συνοπτική παρουσίαση της υπάρχουσας κατάστασης Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα ως προς την ανάπτυξη του τουρισμού λόγω της πολυμορφίας του τοπίου, του πολιτιστικού και λαογραφικού πλούτου και των πολύτιμων φυσικών πόρων. Η Κεντρική Μακεδονία περιλαμβάνει 40 προτεινόμενες περιοχές για ένταξη στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000, και 3 οριοθετημένες περιοχές υγροτόπων Ramsar διεθνούς σημασίας. Ο φυσικός αυτός πλούτος, συνδυαζόμενος με το ανάγλυφο της περιοχής (σημαντικοί ορεινοί όγκοι όπως ο Όλυμπος, ο Χολομώντας, τα Πίερια, Βέρμιο, κλπ), και το σημαντικό ανάπτυγμα των ακτών (Πιερία, Χαλκιδική, κλπ) προσφέρει πολλές ευκαιρίες για την ανάπτυξη πολυμορφίας τουριστικών προϊόντων (οικο-τουρισμός, χειμερινός τουρισμός, περιηγητικός τουρισμός, πολιτιστικός τουρισμός). Εντούτοις, το εγγενές αυτό δυναμικό παραμένει στο μεγαλύτερο μέρος του ανεκμετάλλευτο. Η υπάρχουσα τουριστική δραστηριότητα της περιφέρειας χαρακτηρίζεται σήμερα από : Χωρική συγκέντρωση (με κύριες αναπτύξεις στις ακτές Χαλκιδικής και Πιερίας). Μονοδιάστατη ανάπτυξη (θερινός τουρισμός). Άναρχη ανάπτυξη. Έτσι, παρατηρείται το δίδυμο της χαμηλής ποιότητας τόσο στις υπάρχουσες υποδομές όσο και στις παρεχόμενες υπηρεσίες, συνοδευόμενη από συμφόρηση των υπαρχόντων υποδομών κατά τις περιόδους αιχμής (Ιούλιο, Αύγουστο). Όσον αφορά τις υποδομές φιλοξενίας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΤ (1999) υπάρχουν αυτή τη στιγμή 58.659 ξενοδοχειακές κλίνες και 46.390 τουριστικές κλίνες σε ενοικιαζόμενα δωμάτια. Βέβαια, η υφιστάμενη δυναμικότητα είναι πολύ μεγαλύτερη, εφόσον στους αριθμούς αυτούς δεν περιλαμβάνονται οι μη δηλωμένες κλίνες. Η ποιότητα των υποδομών αυτών είναι συνήθως χαμηλή, αν και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει γενναίες προσπάθειες αναβάθμισής τους, κυρίως μέσα από επιδοτούμενα προγράμματα (Αναπτυξιακός) αλλά και πρωτοβουλίες (LEADER). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις ξενοδοχειακές κλίνες, περισσότερες από τις μισές είναι σε καταλύματα Γ ή χαμηλότερης κατηγορίας, ενώ για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια (όπου οι συνθήκες είναι γενικά χειρότερες) δεν υπάρχουν στοιχεία. Τέλος, στην πλειοψηφία τους οι υπάρχουσες υποδομές δεν είναι προσβάσιμες από τα ΑΜΕΑ. Αναλυτική περιγραφή μέτρου Καταγεγραμμένοι στόχοι του Μέτρου είναι : Ο ποιοτικός εκσυγχρονισμός καταλυμάτων, που εντάσσεται στο Νόμο 2601/98 (ξενοδοχεία και κάμπινγκς άνω της Γ Τάξης) και η διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Προβλέπεται η ενίσχυση ιδιωτικών επενδύσεων εκσυγχρονισμού και διεύρυνσης των προσφερομένων υπηρεσιών (με την προσθήκη νέων εξυπηρετήσεων). Οι ενισχύσεις θα αφορούν πάγιες εγκαταστάσεις, εξοπλισμούς και μέσα. Έχουν εκπονηθεί, θεσμοθετηθεί και εφαρμόζονται ήδη οι σχετικές προδιαγραφές ολοκληρωμένης μορφής ποιοτικού εκσυγχρονισμού, που περιλαμβάνουν τις κατηγορίες επιλέξιμων
6 έργων και προμηθειών. Αυτές - πλην των κτιριακών και του συμβατικού ενσωματωμένου και κινητού εξοπλισμού - περιλαμβάνουν και κατηγορίες όπως επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας, επενδύσεις προστασίας περιβάλλοντος, επενδύσεις σχετικές με την ασφάλεια πελατών και προσωπικού, εισαγωγή νέων τεχνολογιών κλπ. Ποιοτικός εκσυγχρονισμός καταλυμάτων, που δεν εντάσσονται στον Αναπτυξιακό Νόμο για την Οικονομική και Περιφερειακή Ανάπτυξη (ξενοδοχείων και κάμπινγκς χαμηλών τάξεων, ενοικιαζομένων επιπλωμένων δωματίων και διαμερισμάτων όλων των κατηγοριών κλειδιών, καθώς και πολύ μικρών ξενοδοχείων όλων των τάξεων. Οι σχετικές επιχειρήσεις είναι όλες ΜΜΕ, και σε συντριπτικό ποσοστό ΠΜΕ, διάσπαρτες σε ολόκληρη την Περιφέρεια. Προκειμένου για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, ο ποιοτικός εκσυγχρονισμός τους θα προωθηθεί με βάση τις απαιτήσεις του Π.Δ/τος για την κατάταξή τους με το σύστημα των κλειδιών (Π.Δ/μα 337/2000, ΦΕΚ 281/Α/2000), ώστε να εξασφαλίζεται εκτός του εκσυγχρονισμού των κτιριακών και των εξοπλισμών τους και η ολοκληρωμένη αναβάθμιση και ο εμπλουτισμός των υπηρεσιών τους. Δια των ανωτέρω στόχων, υλοποιείται η προτεραιότητα «Αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών» του Γ ΚΠΣ, στο πεδίο του τουρισμού. Επί πλέον, η ίδια προτεραιότητα επιδιώκεται να υλοποιηθεί και μέσω του Άξονα 1 του Μέτρου 1.4 «Συνδυασμένη Ανάπτυξη Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας». Η εισαγωγή νέων τεχνολογιών θα επιχειρηθεί και δια του ΕΠ Κοινωνία της Πληροφορίας. Η περιβαλλοντική διάσταση, η εξοικονόμηση ενέργειας και η υποκατάσταση της συμβατικής ενέργειας με ΑΠΕ ενσωματώνονται στους ανωτέρω στόχους. Η σωρευτική επιρροή των ανωτέρω αναμένεται να έχει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στο πεδίο της ανταγωνιστικότητας και να βελτιώσει τόσο την εικόνα του τομέα όσο και τις αδυναμίες και αποκλίσεις του σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες. Αποκλειστικό εργαλείο για την επίτευξη των στόχων θα είναι οι ιδιωτικές επενδύσεις εκσυγχρονισμού και εμπλουτισμού της σύνθεσης των προσφερομένων υπηρεσιών των υφισταμένων τουριστικών καταλυμάτων, ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά τους. Επισημαίνεται ότι το ΠΕΠ Κ. Μακεδονίας δεν θα χρηματοδοτήσει δημιουργία νέων ξενοδοχειακών κλινών. Η όλη σύλληψη του Μέτρου εντάσσεται στη φιλοσοφία του Άξονα 3 ο οποίος αποσκοπεί στην μείωση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων μέσω της ενίσχυσης της ικανότητας των περιοχών αυτών για στήριξη των υφιστάμενων επιχειρήσεων και την προσέλκυση νέων επιχειρηματικών οικονομικών δραστηριοτήτων, το Μέτρο βρίσκεται σε πλήρη συνάφεια και με τους στόχους του Άξονα, καθώς συμβάλει στις εξής στρατηγικές προτεραιότητες του: (α) υλοποίηση επενδύσεων εκσυγχρονισμού, (β) ενίσχυση των ΜΜΕ του τουρισμού με σκοπό τον τεχνολογικό/ οργανωτικό τους εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους, (γ) ενδυνάμωση των δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας, (δ) ενίσχυση της απασχόλησης με τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, (ε) μέγιστη δυνατή κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων, (στ ) ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στη λειτουργία των επιχειρήσεων ως ισχυρό και σταθερό μέσο βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς του. Ιεράρχηση των αναγκών και προτεραιοτήτων του μέτρου και σημαντικότητα ως προς την επίτευξη του στόχου του μέτρου Οι παρεμβάσεις του Μέτρου θα καλύψουν κρίσιμες ανάγκες βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας στο πεδίο των τουριστικών καταλυμάτων όλων των λειτουργικών μορφών και κατηγοριών, όπως ευθέως προκύπτει από την περιγραφή της υφισταμένης κατάστασης, μέσω του εκσυγχρονισμού, της ποιοτικής αναβάθμισής τους, του εμπλουτισμού των προσφερομένων υπηρεσιών και της ενίσχυσης
7 της ανταγωνιστικότητάς τους. Αναλυτικότερα, ιεραρχείται ως πρωταρχικής σημασίας ο ποιοτικός εκσυγχρονισμός των καταλυμάτων που δεν εντάσσονται στον Αναπτυξιακό Νόμο για την Οικονομική και Περιφερειακή Ανάπτυξη (ξενοδοχεία και κάμπινγκς χαμηλών τάξεων, ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια και διαμερίσματα, πολύ μικρά ξενοδοχεία όλων των τάξεων). και, στη συνέχεια, ο ποιοτικός εκσυγχρονισμός των ξενοδοχειακών κλινών και κάμπινγκς άνω της Γ τάξης. Συνοπτική περιγραφή κατηγοριών πράξεων και ενδεικτικές προβλεπόμενες πράξεις Το Μέτρο θα υλοποιηθεί μέσω δύο (2) κατηγοριών Δράσεων : 1η Δράση : Ποιοτικός εκσυγχρονισμός Ξενοδοχείων και κάμπινγκς Γ τάξης και άνω βάσει του Αναπτυξιακού Νόμου για την Οικονομική και Περιφερειακή Ανάπτυξη. 2η Δράση : Ποιοτικός εκσυγχρονισμός ξενοδοχείων, κάμπινγκς και ενοικιαζομένων επιπλωμένων δωματίων και διαμερισμάτων, που δεν υπάγεται στον Αναπτυξιακό Νόμο για την Οικονομική και Περιφερειακή Ανάπτυξη.
8 Ποσοτικοποίηση στόχων μέτρου Δείκτες Α. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΕΚΡΟΩΝ) Αριθμός επιδοτούμενων επενδύσεων βάσει του Ν. 2601/98 Αριθμός επιδοτούμενων επενδύσεων μη υπαγόμενες στον Ν. 2601/98 ΤΙΜΗ ΒΑΣΗΣ ΣΤΟΧΟΣ 2003 ΣΤΟΧΟΣ 2006 517 1 35 58 3.3582 100 85 Β. ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Αριθμός αναβαθμισμένων τουριστικών κλινών βάσει του Ν. 2601/98 Αριθμός αναβαθμισμένων τουριστικών κλινών μη υπαγόμενες στον Ν. 2601/98 Ποσοστό ποιοτικής αναβάθμισης της υπάρχουσας τουριστικής υποδομής (% κλινών) 45.996 3 --- +4.560 59.053 4 --- +1.275 105.049 5 -- 5,5% 6 Γ. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Νέες (μεικτές) θέσεις πλήρους απασχόλησης (αρ.) -- --- 265 1 Συνολικός αριθμός ξενοδοχείων Γ Κατηγορίας και άνω 1999, στοιχεία ΕΟΤ 2 Λοιπός αριθμός τουριστικών επιχειρήσεων 1999: Αριθμός αδειών ενοικιαζόμενων δωματίων + Αριθμός ξενοδοχειακών μονάδων άλλων κατηγοριών, στοιχεία ΕΟΤ 3 Σύνολο κλινών 1999 σε ξενοδοχεία Γ Κατηγορίας και άνω, στοιχεία ΕΟΤ 4 Σύνολο κλινών 1999 : κλίνες σε δωμάτια + κλίνες σε ξενοδοχεία άλλων κατηγοριών, στοιχεία ΕΟΤ 5 Σύνολο κλινών 1999: κλίνες σε δωμάτια + ξενοδοχειακές κλίνες, στοιχεία ΕΟΤ 6 Επί του συνόλου των τουριστικών κλινών του 1999
9 Γ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 3 ΜΕΤΡΟ: 7 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΟΥ ΑΝΑ ΕΤΟΣ (σε Ευρώ) ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΕΔΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Σύνολο Δημόσιας Δαπάνης Δ Η Μ Ο Σ Ι Α Δ Α Π Α Ν Η Κοινοτική Συμμετοχή Εθνική Δημόσια Δαπάνη Σύνολο ΕΤΠΑ ΕΚΤ ΕΓΤΠΕ-Π ΧΜΠΑ Σύνολο Κεντρική Περιφ/κή Τοπική Άλλη Ιδιώτες Λοιπά Ταμείο Δάνεια χρημ/τικ Συνοχής ΕΤΕ ά μέσα 1=2+13 2=3+8 3=4+5+6+7 4 5 6 7 8=9+10+11 9 10 11 12 13 14 15 16 2000 2001 171 4.666.547 1.400.000 1.050.000 1.050.000 350.000 350.000 3.266.547 2002 171 4.994.002 1.498.239 1.123.679 1.123.679 374.560 374.560 3.495.763 2003 171 7.139.284 2.141.840 1.606.380 1.606.380 535.460 535.460 4.997.444 2004 171 8.817.937 2.645.381 1.984.036 1.984.036 661.345 661.345 6.172.556 2005 171 19.879.520 5.963.856 4.472.892 4.472.892 1.490.964 1.490.964 13.915.664 2006 171 14.623.623 4.387.079 4.192.129 4.192.129 194.950 194.950 10.236.544 ΣΥΝΟΛΑ 60.120.913 18.036.395 14.429.116 14.429.116 3.607.279 3.607.279 42.084.518
10 Δ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Εξειδίκευση διαδικασιών, λειτουργιών, οργανωτικών προϋποθέσεων, κλπ. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των Διαχειριστικών Αρχών Η πρώτη Δράση του Μέτρου (Ποιοτικός εκσυγχρονισμός Ξενοδοχείων και κάμπινγκς Γ τάξης και άνω βάσει του Αναπτυξιακού Νόμου για την Οικονομική και Περιφερειακή Ανάπτυξη) θα υλοποιηθεί μέσω του Ν. 2601/98, που αποτελεί εγκεκριμένο καθεστώς ενίσχυσης με αριθμό αναφοράς Ν 59/98. Θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην παρακολούθηση και τον έλεγχο των αναπτυξιακών αποτελεσμάτων και του αναπροσανατολισμού των επιχειρήσεων. Είναι δυνατόν στο πλαίσιο της δράσης να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις του Αναπτυξιακού Νόμου με δαπάνες από την 1.1.2000 που έχουν ήδη εγκριθεί κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο και έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις κατά την περίοδο που καλύπτει το Γ ΚΠΣ, σύμφωνα με το άρθρο 52 του Καν. (ΕΚ) 1260/99 Η δεύτερη Δράση (Ποιοτικός εκσυγχρονισμός ξενοδοχείων, κάμπινγκς και ενοικιαζομένων επιπλωμένων δωματίων και διαμερισμάτων, που δεν υπάγεται στον Ν.2601/98), θα υλοποιηθεί με πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σύμφωνα με τα προβλεπόμενα και στο άρθρο 35 του Ν 3016/2002 Η εξειδίκευση των διαδικασιών και ενεργειών για την υλοποίηση και διαχείριση της Δράσης θα περιγραφούν σε σχετικό Οδηγό Εφαρμογής Προκύπτουσες ανάγκες Τεχνικής Βοήθειας για την εφαρμογή Δράσεις δημοσιότητας (ενημέρωση πληροφόρηση και προβολή σχετικά με τις δράσεις του Μέτρου). Ε ΤΕΛΙΚΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Τελικοί δικαιούχοι του Μέτρου θα είναι η Π.Κ.Μ. / Διεύθυνση Σχεδιασμού & Ανάπτυξης, τα πιστωτικά ιδρύματα και το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Ζ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Οι κρατικές Ενισχύσεις που προβλέπονται να δοθούν ως επιχορηγήσεις στην πρώτη Δράση του Μέτρου θα είναι συμβατές με τον Ν. 2601/98 που έχει κοινοποιηθεί και εγκριθεί. Αύξων Αριθ. Κοινοποίησης ΝΝ 59/Α/98, αριθμός εγκριτικής απόφασης: SG (1999)D/884/3-2-1999. Οι κρατικές Ενισχύσεις που προβλέπονται να δοθούν ως επιχορηγήσεις στην δεύτερη Δράση του Μέτρου θα είναι συμβατές με τον Καν. 70/2001