Περιορισμοί της άσκησης σε άτομα με ΣΔ Παναγιώτης Β. Τσακλής PhD Καθηγητής Εµβιοµηχανικής Τµ Φυσικοθεραπείας - ΑΤΕΙΘ Dept Mechanical Engineering Fibers & Polymers Lab Massachusetts Institute of Technology
Οι συχνότερες και σοβαρότερες επιπλοκές του διαβήτη είναι: Καρδιακή προσβολή Εγκεφαλικά επεισόδια Νεφρική ανεπάρκεια Ακρωτηριασμοί στα κάτω μέλη, που επηρεάζουν την κνήμη, τα πόδια ή τα δάκτυλα των ποδιών Απώλεια όρασης που οδηγεί σε τύφλωση Κάθε χρόνο ένας μεγάλος αριθμός ασθενών με διαβήτη που δεν ελέγχουν σωστά τη νόσο τους, απειλούνται με επιπλοκές ή χάνουν τη ζωή τους λόγω γρίπης ή πνευμονίας
Η άσκηση θεωρείται πρόκληση για ηλικιωμένους με ΣΔ και προβλήματα θρέψης Το πέρασμα της ηλικίας συνδέεται με πολλές βιολογικές αλλαγές οι οποίες πιθανόν να προδιαθέτουν τους ενήλικους μεγαλύτερων ηλικιών να παρουσιάζουν ανεπάρκειες θρέψης. Σ αυτές περιλαμβάνονται: μεταβολές της γεύσης της οσμής του μασήματος και της σιελογόνους ροής της γαστρικής οξύτητας της ηπατικής της νεφρικής λειτουργίας
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Εξαιτίας των αλλαγών στην σύνθεση του σώματος (πχ. απώλεια μυϊκής μάζας του σώματος) και των τύπων άσκησης, οι ενεργειακές απαιτήσεις των ηλικιωμένων είναι κατά 20-30% ελαττωμένες από αυτές των νεότερων ενηλίκων Η ανάγκη απώλειας βάρους σε υπέρβαρα ηλικιωμένα άτομα θα πρέπει να εξετασθεί προσεκτικά. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς με διαβήτη, ιδιαίτερα αυτοί που βρίσκονται σε γηροκομεία, τείνουν περισσότερο να είναι λιπόσαρκοι παρά υπέρβαροι
επιπλέον σε χώρους φύλαξης ηλικιωμένων Υπάρχουν δυσκολίες στην προετοιμασία του φαγητού η λήψη πολλών φαρμάκων και ο αλκοολισμός, αποτελούν κοινά προβλήματα που συναντούμε σε γηραιότερα άτομα και τα οποία πιθανόν σχετίζονται με την θρέψη
Φυσική δραστηριότητα στους ηλικιωμένους Η σωματική άσκηση μπορεί να μειώσει σημαντικά την πτώση της μέγιστης αεροβικής ικανότητας (VO2) που λαμβάνει χώρα με την αύξηση της ηλικίας να βελτιώσει τους παράγοντες κινδύνου για αθηροσκλήρωση, να επιβραδύνει την σχετική με την ηλικία μείωση της μυϊκής μάζας σώματος, Να μειώσει το ολικό σωματικό πάχος να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη
Φυσική δραστηριότητα στους ηλικιωμένους Όλα αυτά μπορεί να είναι ευεργετικά για τους ηλικιωμένους ασθενείς με διαβήτη. Ωστόσο, εξαιτίας των δυνάμενων κινδύνων από την άσκηση (καρδιακή ισχαιμία, μυοσκελετικάτραύματα, τραύματα, τραύματα των άκρων και υπογλυκαιμία σε ασθενείς που θεραπεύονται με ινσουλίνη ή με ουσίες υποβοήθησης έκκρισης ινσουλίνης), οι ειδικοί θα πρέπει να αναλαμβάνουν υπεύθυνα την εκτίμηση των σωματικών δυνατοτήτων και την εκπαίδευση των ηλικιωμένων
3η ΗΛΙΚΙΑ Χαρακτηριστικά Ατροφία μυικών ινών Ελάττωση σαρκομερίων Αμετάβλητος Αμετάβλητοςο ο αριθμός των μυικών ινών Πλήρωση χώρου από ινώδη & λιπώδη ιστό Ινώδης συνδετικός ιστός Μεγάλη περιεκτικότητα σε κολλαγόνες ίνες ΔΥΣΚΑΜΨΙΑ ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ Παράγοντες Αρθρικός θύλακος: 47% Περιτονίες μυών: 41% Σύνδεσμοι -Τένοντες: 10% Δέρμα: 2% Κολλαγόνες ίνες Αύξηση Αριθμού Διαμέτρου Δεσμών Η + Βαθμιαία αφυδάτωση Περιεκτικότητα σε νερό Βρέφη: 80% - 85% Ενήλικες: 70%
Exercise and type 2 diabetes: American College of Sports Medicine and the American Diabetes Association: joint position statement
Άσκηση με μακροπρόθεσμες επιπλοκές του ΣΔ Εφόσον έχει γνωστοποιηθεί η Καρδιαγγειακή Νόσος(CVD) (CVD), η άσκηση δεν αποτελεί πλήρη αντένδειξη. Τα άτομα με στηθάγχη, που έχουν χαρακτηριστεί ως μέσου ή υψηλού ρίσκου, θα πρέπει να αρχίσουν την άσκηση με ένα επιβλεπόμενο πρόγραμμα καρδιακής αποκατάστασης. Η φυσική δραστηριότητα προτείνεται για οποιονδήποτε με Περιφερική Αρτηριακή νόσο (PAD). ACSM evidence category C -- ADA C level recommendation Άτομα με περιφερική νευροπάθεια και δίχως άμεσα έλκη, μπορούν να συμμετάσχουν σε μέσης έντασης ασκήσεις φόρτισης βάρους.εκτενής φροντίδα των ποδιών, περιλαμβάνοντας παρατήρηση των ποδιών και χρήση κατάλληλων υποδημάτων, προτείνεται για την πρόληψη και την έγκαιρη ανίχνευση ερεθισμών ή ελκών. Το περπάτημα σε μέση ένταση με περιφερική νευροπάθεια, δεν αυξάνει τον κίνδυνο για έλκος ή υποτροπή ACSM evidence category B -- ADA B level recommendation
Άτομα με Καρδιοαγγειακή Αυτόνομη νευροπάθεια (CAN), θα πρέπει να ελέγχονται και να λαμβάνουν την άδεια του Ιατρού και πιθανότατα ένα τεστ κόπωσης πριν την έναρξη του προγράμματος. Η ένταση της άσκησης, καθορίζεται καλύτερα, χρησιμοποιώντας τον καρδιακό ρυθμό (HR) ACSM evidence category C -- ADA C level recommendation Άτομα με μη ελεγμένη πολλαπλασιαστική αμφιβληστροειδοπάθεια θα πρέπει να αποφεύγουν δραστηριότητες που αυξάνουν πολύ την ενδοφθαλμικήπίεση και τον κίνδυνο αιμοραγείας. ACSM evidence category D -- ADA E level recommendation Η εξάσκηση, βελτιώνει τη φυσιολογική λειτουργία και την ποιότητα ζωής στα άτομα με νεφρική νόσο και θα μπορούσε να γίνεται ακόμα και κατά τη διαδικασία αιμοκάθαρσης. Η παρουσία μικροπρωτεϊνουρίαςκαθεαυτή, δεν αποτελεί περιορισμό της άσκησης ACSM evidence category C -- ADA C level recommendation
http://www.guideline.gov/content.aspx?id=32410