ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΚΑΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΣΧΕ ΙΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΚΑΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΣΧΕ ΙΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗ

Οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την εύρυθµη λειτουργία ενός παθολογοανατοµικού εργαστηρίου καλύπτουν τις ακόλουθες κατηγορίες (α) τη στελέχωση (β) το χώρο (γ) την ασφάλεια και τη διαχείριση αποβλήτων (δ) τον εξοπλισµό (ε) τον έλεγχο ποιότητας και τη βελτίωση της απόδοσης και (στ) την επίβλεψη/ αξιολόγηση (το τελευταίο εφόσον θεσµοθετηθεί και είναι εφαρµόσιµο. Κεφάλαιο 1. ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ Συντονιστής ιευθυντής ή ιευθυντής(ν 3754/2009): Στα καθήκοντά του περιλαµβάνονται η ασφάλεια του εργαστηρίου, η διασφάλιση της ποιότητας των αποτελεσµάτων, η επίβλεψη του προσωπικού σε κάθε στάδιο βάσει των οδηγιών διασφάλισης ποιότητας, η συνεχιζόµενη εκπαίδευση του προσωπικού καθώς και η διεκπεραίωση διοικητικών καθηκόντων. Ο διευθυντής αναθέτει αρµοδιότητες και καθορίζει το καθηκοντολόγιο των υφισταµένων του. Ιατρικό Προσωπικό: Ειδικευµένοι γιατροί (Επιµελητής Β, Επιµελητής Α και ιευθυντής): Προτείνεται για κάθε 1000 δείγµατα ετησίως (ασθενείς/παραπεµπτικά όχι αριθµός παρασκευασµάτων) ένας ειδικευµένος γιατρός εκτός του Συντονιστή ιευθυντή. Ειδικευόµενοι γιατροί: Προτείνεται η αναλογία 2 ειδικευοµένων / 1 ειδικευµένο γιατρό. Μη - Ιατρικό Προσωπικό Τεχνολογικό προσωπικό: προτείνεται 2 τεχνολόγοι ή 1 τεχνολόγος και 1 παρασκευαστής ανά 1500 δείγµατα ετησίως. Άλλο ειδικευµένο προσωπικό (Βιολόγοι- Χηµικοί): Ανάλογα µε τις απαιτήσεις του εργαστηρίου και τις τεχνικές που χρησιµοποιούνται. Γραµµατεία: προτείνεται 1 γραµµατέας ανά 2000 παρασκευάσµατα ετησίως. Κεφάλαιο 2. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΑΣΦΑΛΕΙΑ- ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 2.1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Πρόσβαση Το εργαστήριο θα πρέπει να διαθέτει σύστηµα ελεγχόµενης πρόσβασης και συγκεκριµένες ώρες εξυπηρέτησης του κοινού. Γραµµατεία (προτεινόµενο εµβαδόν 15m 2 ) Ύπαρξη υπολογιστή (µε δυνατότητα ασφαλούς αποθήκευσης ηλεκτρονικού αρχείου- backup), µε διασύνδεση µε εσωτερικό δίκτυο µε όλο το εργαστήριο. Ύπαρξη: πρωτοκόλλου παραλαβής (σε ηλεκτρονική και έντυπη µορφή), απαντήσεις περιστατικών και θυρίδες για την παραλαβή τους, πρόγραµµα λειτουργίας εργαστηρίου και αδειών, καθώς και αρχεία προσωπικού, ατυχηµάτων/συµβαµάτων, εκπαίδευσης προσωπικού, συναντήσεων προσωπικού, φυλλασόµενων δειγµάτων και µορφή φύλαξης, αλληλογραφίας, πρωτόκολλα διαδικασιών και συντήρησης µηχανηµάτων - προσβάσιµα σε όλα τα µέλη του εργαστηρίου-, πρωτόκολλα για την ορθή συσκευασία για αποστολή δειγµάτων και συλλογή των ισχυόντων νοµοθετικών διαταγµάτων που καλύπτουν τη λειτουργία του εργαστηρίου. Παροχή εγκαταστάσεων σύγχρονου γραφείου (πρίζες, γραφεία, βιβλιοθήκες, κατάλληλος φωτισµός, εκτυπωτές) Αρχείο (προτεινόµενο εµβαδόν 25m 2 ) Για τη φύλαξη ιατρικού αρχείου (παραπεπτικών και απαντητικών έντυπων) και των ιατρικών δειγµάτων σε διάφορες µορφές (πλακίδια και κύβοι παρφίνης). Η Παθολογοανατοµική Εταιρεία έχει τοποθετηθεί για το θέµα από το 1996. Μπορεί να υπάρξουν διαφοροποιήσεις.

Οι τοίχοι αυτού του χώρου θα πρέπει να είναι πυράντοχοι, µε λείες και αδιάβροχες επιφάνειες. Η θερµοκρασία πρέπει να είναι ελεγχόµενη (αποφυγή τήξης κύβων παραφίνης). Χώρος παραλαβής δειγµάτων Θα πρέπει να είναι η µοναδική είσοδος δειγµάτων στο εργαστήριο όπου θα πρέπει να βρίσκεται άτοµο υπεύθυνο για την παραλαβή τους και τον έλεγχο παραπεµπτικού και δείγµατος. Στο χώρο αυτό µπορεί να παραλαµβάνονται µολυσµατικά δείγµατα οπότε οτιδήποτε υπάρχει σε αυτό το χώρο θεωρείται µολυσµατικό, σηµαίνεται και δεν κυκλοφορεί στο υπόλοιπο εργαστήριο. Στο χώρο αυτό θα πρέπει να βρίσκεται υπολογιστής συνδεδεµένος µε τη γραµµατεία ώστε η πρωτοκόλληση να γίνεται άµεσα. Χώρος ιστοληψίας- Μακροσκοπικής περιγραφής (προτειν. εµβαδόν 15-20m 2 ) Πρέπει να υπάρχουν οι παρακάτω υποδοµές: Νιπτήρας, ειδική τράπεζα ιστοληψίας, µε απαγωγό, ψυχόµενος µικροτόµος (-20 ο C) και σύστηµα χρώσης αιµατοξυλίνηςηωσίνης για ταχείες βιοψίες και σύστηµα ενδοεπικοινωνίας µε τα χειρουργεία. Τα πάντα σε αυτό το χώρο θεωρούνται µολυσµατικά. Με αυτό το δεδοµένο προτείνεται η µαγνητοφώνηση της µακροσκοπικής περιγραφής και η µεταφορά µόνο του µαγνητοφωνηµένου κειµένου προς τη γραµµατεία. Παρασκευαστήριο ωµάτιο για ιστοκινέτες (προτεινόµενο εµβαδόν 10m 2 ) Είναι σηµαντικό να βρίσκεται σε ξεχωριστό χώρο λόγω τοξικών αναθυµιάσεων ωµάτιο για σκήνωση (προτεινόµενο εµβαδόν 10m 2 ) Περιέχει πάγκο µε µηχάνηµα σκήνωσης (θερµαινόµενο δοχείο παραφίνης- 60 ο C-, θερµαινόµενη-ψυχόµενη πλάκα), ανατοµικές θέσεις και κατάλληλο φωτισµό ωµάτιο για µικροτόµηση (προτεινόµενο εµβαδόν 20m 2 ) Πρέπει να έχει πάγκο και ανατοµικά καθίσµατα για το προσωπικό, καλό φωτισµό, υδατόλουτρα µε ρυθµιζόµενη θερµοκρασία καθώς και παροχή νερού. ωµάτιο ιστοχηµικών χρώσεων(προτεινόµενο εµβαδόν 10m 2 ) Σε παλαιότερα εργαστήρια θα πρέπει να υπάρχουν τα χηµικά αντιδραστήρια που απαιτούνται για την παρασκευή διαλυµάτων των χρώσεων, επιπλέον θα πρέπει να υπάρχει απαγωγός σε περίπτωση που οι χρώσεις, η άνοδος, η κάθοδος και η κάλυψη των αντικεµενοφόρων γίνονται χειροκίνητα. Απαιτείτα ένα ψυγείο για τη φύλαξη αντιδραστηρίων καθώς και παροχή νερού και νιπτήρες, χωριστά για τη διαδικασία των χρώσεων και το πλύσιµο των σκευών. ωµάτιο ανοσοϊστοχηµικών χρώσεων (προτεινόµενο εµβαδόν 10m 2 ) Πλέον υπάρχουν ειδικά µηχανήµατα ανοσοϊστοχηµικών χρώσεων που µειώνουν κατά πολύ τον απαιτούµενο χώρο. Αν οι διαδικασίες εκτελούνται χειροκίνητα απαιτείται ο χώρος και ο εξοπλισµός για την παρασκευή διαλυµάτων, όπως περιγράφηκε παραπάνω. ωµάτιο ειδικών τεχνικών (in situ υβριδισµός, ανοσοφθορισµός, PCR)( προτεινόµενο εµβαδόν 20m 2 ) Ο in situ υβριδισµός γίνεται συνήθως χειροκίνητα και έτσι απαιτείται ειδικός χώρος και εξοπλισµός. Ο ανοσοφθορισµός απαιτεί επιπλέον σκοτεινό χώρο και παρουσία ειδικού µικροσκοπίου µε φωτογραφικό σύστηµα και σύνδεση µε υπολογιστή. Όσον αφορά στην τεχνική της PCR απαιτείται απόλυτη στειρότητα του χώρου και 3 διαφορετικοί χώροι, όπου υπάρχει όλος ο απαραίτητος εξοπλισµός και είσοδος και εργασία µόνο από προσωπικό εξουσιοδοτηµένο στην τεχνική. Αποθηκευτικός χώρος Αυτός ο χώρος ανάλογα µε το µέγεθος του εργαστηρίου, τη συνολική πολιτική παραγγελιών κτλ στεγάζει όλα τα αναλώσιµα µε σωστές συνθήκες φύλαξης ανά είδος..

Χώρος Γιατρών Γραφεία Γιατρών: Θα πρέπει να αντιστοιχούν σε αριθµό µε τον αριθµό του µόνιµου ιατρικού προσωπικού, µε προτεινόµενο εµβαδόν 10m 2 το καθένα. Γραφείο ειδικευοµένων : Πρέπει να υπάρχει ένας ενιαίος χώρος µε ισάριθµα γραφεία και µικροσκόπια για κάθε ειδικευόµενο, µε πρόσβαση σε εµπεριστατωµένη και επικαιροποιηµένη βιβλιοθήκη Ιδανικό είναι να υπάρχει µικροσκόπιο πολλαπλών εξόδων, ένα µικροσκόπιο µε κάµερα καθώς και δυνατότητες βιντεοπροβολής. Βοηθητικοί χώροι (ανάλογα µε τις ειδικές ανάγκες του εργαστηρίου) Αίθουσα συναντήσεων τόσο επιστηµονικών όσο και οργανωτικών µε τον απαραίτητο εξοπλισµό προβολών Αποδυτήρια τα οποία θα πρέπει να διαχωρίζονται σε αντρών και γυναικών και να υπάρχουν µεταλλικά ντουλάπια µε κλειδαριά. 2.2 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ασφάλεια Οι απαιτήσεις ασφάλειας και υγιεινής περιλαµβάνουν. Καλές υδραυλικές, ηλεκτρικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις φωταερίου Χώροι για τη διακίνηση και αποθήκευση των υλικών σωστά σχεδιασµένοι και εξοπλισµένοι ανάλογα µε τις ανάγκες και τη χρήση Κατάλληλα συστήµατα εξαεριστήρων και απαγωγών µε σωστές προδιαγραφές και κανόνες. Ανιχνευτές καπνού και πυροσβεστήρες (νερού, CO2, στερεής σκόνης, MET-X-L) και όλα τα µέσα αντιµετώπισης πυρκαγιάς Ορθή συσκευασία αποθήκευση και µεταφορά φιαλών αερίων. Να ακολουθούνται οι προδιαγραφές φύλαξης κάθε υλικού Ύπαρξη εκπλυντών οφθαλµών και καταιονηστήρων σύµφωνα µε τις αντίστοιχες προδιαγραφές ασφαλείας Ύπαρξη προστατευτικών καλυµµάτων (γάντια, µάσκες, καλύµµατα ποδιών, προστατευτικά ρούχων, ποδιών, αναπνευστικού συστήµατος) για το προσωπικό ιαχείριση αποβλήτων Το εργαστήριο πρέπει να εφαρµόζει τις διατάξεις της ΥΠ 37591/2031 (ΦΕΚ 1419/1-10-2003) περί διαχείρισης των ιατρικών αποβλήτων. Θα πρέπει να έχει οριστεί άτοµο από το µόνιµο προσωπικό υπεύθυνο για την εφαρµογή των διατάξεων και τη συνεννόηση µε φορείς εκτός εργαστηρίου (επιτροπή ασφαλείας του νοσοκοµείου, εταιρεία διαχείρισης ιατρικών αποβλήτων, προµήθειας αναλωσίµων κτλ) 2.3 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Ο όποιος εξοπλισµός του εργαστηρίου θα πρέπει να συντηρείται σύµφωνα µε τις προδιαγραφές του κατασκευαστή και να τηρείται πρωτόκολλο συντήρησης/διακρίβωσης από εξουσιοδοτηµένο άτοµο. 1. Αυτόµατο Μηχάνηµα Αφυδάτωσης (Ιστοκινέττα): το µηχάνηµα επεξεργασίας ιστών 2. Εργαλεία ιστοληψίας: λαβίδες, µαχαιρίδια, τροχοί 3. Ειδική τράπεζα ιστοληψίας µε επιτραπέζιο απαγωγό τοξικών αναθυµιάσεων: στο χώρο ιστοληψίας (Φίλτρo HEPA, n>99,995% & Φίλτρο ενεργού άνθρακα). 4. Μικροτόµοι: Θα πρέπει να υπάρχουν τόσοι µικροτόµοι όσοι και οι παρασκευαστές που απασχολούνται στο παρασκευαστήριο. 5. Ψυκτικός µικροτόµος: για ταχεία επεξεργασία νωπών υλικών.

6. Κλίβανος: 56-58 ο C στο χώρο του παρασκευαστηρίου όπου στεγνώνουν οι τοµές επί των πλακιδίων, καθαρίζονται διάφορα κινητά εξαρτήµατα µηχανηµάτων (π.χ µικροτόµος) από παραφίνη, διατηρείται η παραφίνη σε υγρή µορφή κτλ. 7. Υδατόλουτρο: Α) 35-45 ο C κατ ελάχιστον ένα υδατόλουτρο ανάµεσα σε δυο µικροτόµους, για το άπλωµα των τοµών µετά τη µικροτόµηση και πριν την τοποθέτηση επί των πλακιδίων Β) 37 ο C για τη γοργή µονιµοποίηση βιοψικών (κυρίως) υλικών. 8. Ψυγεία: Ψύξης (2-4 ο C) και κατάψυξης (-20 ο C), για φύλαξη αντιδραστηρίων και βαθιάς κατάψυξης (-70 ο C) όπου απαιτείται. 9. phάµετρο: παρασκευή δ/των µε αυστηρά καθορισµένο ph. 10. Συσκευή αποσταγµένου νερού: Η στήλη αλλάζει σε τακτά χρονικά διαστήµατα, σύµφωνα µε τις προδιαγραφές του κατασκευαστή. 11. Λύχνος Bunsen: για θέρµανση/ γρήγορη αποστείρωση των µεταλλικών συµπιεστών κατά την σκήνωση, ή και για παρασκευή διαλυµάτων. 12. Συσκευή σκήνωσης: Συνήθως στην ίδια κατασκευή υπάρχει θέση για τα καψίδια σκήνωσης, λάµπα και λαβίδες (συχνά θερµαινόµενες). 13. Ζυγοί ακριβείας: ένας στο χώρο ιστοληψίας όπου ζυγίζονται τα παρασκευάσµατα και ένας στο παρασκευαστήριο για τη ζύγιση υλικών κατά την παρασκευή διαλυµάτων και αντιδραστηρίων. 14. Μηχάνηµα χρώσεων (ιστοχηµικών και ανοσοϊστοχηµικών) - κάλυψης πλακιδίων. Εναλλακτικά απαιτούνται δοχεία, αντιδραστήρια, καλάθια χρώσης, χρονόµετρα. 15. Ερµάριο πυράντοχο µε απαγωγό για φύλαξη µονιµοποιηµένων δειγµάτων 16. Φωτογραφικό σύστηµα µακροσκοπικών παρασκευασµάτων και µικροσκοπικών τοµών Κεφάλαιο 3. ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Το εργαστήριο οφείλει να εφαρµόζει διαδικασίες και πρακτικές που να διασφαλίζουν την ποιότητα των παρεχόµενων εξετάσεων και την ασφάλεια των ασθενών (quality assurance) και των εργαζοµένων στο εργαστήριο. Οι απαιτήσεις αυτές περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων την επικύρωση (validation) των διαγνωστικών εξετάσεων, τον εσωτερικό έλεγχο ποιότητας της αναλυτικής διαδικασίας καθώς και των προ- και µετα-αναλυτικών διαδικασιών, τον εξωτερικό έλεγχο ποιότητας/έλεγχο επίδοσης (proficiency testing), τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναµικού, τη διαχείριση των πληροφοριών, τη συνεχή ποιοτική βελτίωση και την επικοινωνία µε κλινικούς ιατρούς, ασθενείς και διοικητικό προσωπικό. Για αυτό το λόγο θα πρέπει: Το παραλαµβανόµενο δείγµα να συνοδεύεται από παραπεµπτικό, χωρίς το οποίο δε θα επιτρέπεται η παραλαβή. Κάθε δείγµα που παραλαµβάνεται να αποκτά αµέσως µοναδιαίο αριθµό πρωτοκόλλου του εργαστηρίου όπου θα καταγράφεται η ώρα αποστολής, η ώρα παραλαβής και ο τρόπος αποστολής. Να υπάρχουν έγγραφες οδηγίες για τη λήψη και αποστολή δειγµάτων οι οποίες να διανέµονται σε κάθε εµπλεκόµενο στις συγκεκριµένες διαδικασίες. Να υπάρχει πρωτόκολλο ταχείων βιοψιών µε καταγραφή χρόνου διεκπεραίωσης, διάγνωσης και συσχέτιση αυτής µε την τελική διάγνωση µετά τη µονιµοποίηση του δείγµατος. Τα πρωτόκολλα και οι διαδικασίες του εργαστηρίου να είναι καταγεγραµµένες και διαθέσιµες στο προσωπικό. Να υπάρχει αρχείο συντήρησης/διακρίβωσης εξοπλισµού και καθορισµός υπεύθυνου για αυτή τη διαδικασία.

Να υπάρχει υπεύθυνος για τις προµήθειες ώστε να υπάρχει καλή ροή υλικών και αντιδραστηρίων. Να υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας και συνεργασίας µε εργαστήρια δεύτερης γνώµης για διασφάλιση των αποτελεσµάτων. Εσωτερικός έλεγχος ποιότητας Βελτίωση απόδοσης Ο διευθυντής του εργαστηρίου ορίζει και επιβλέπει το πρόγραµµα εσωτερικού ελέγχου ποιότητας του εργαστηρίου. Ο σκοπός του προγράµµατος αυτού είναι να προλαµβάνει, διαπιστώνει και διορθώνει λάθη κατά την αναλυτική διαδικασία καθώς και κατά τις προ- και µετα-αναλυτικές διαδικασίες. Ελεγχος ποιότητας τεχνικής επεξεργασίας ιστολογικών παρασκευασµάτων. Έλεγχος ταχύτητας τεχνικής επεξεργασίας παρασκευασµάτων και έλεγχος του χρόνου από την παραλαβή του παρασκευάσµατος µέχρι την παράδοση της εκθέσεως στην κλινική µε στόχο την ελαχιστοποίηση του χρόνου. Έλεγχος του αριθµού, της σωστής επιλογής και ποιότητας ειδικών χρώσεων µε χρήση µαρτύρων. Εφαρµογή εξειδικευµένων προσθέτων τεχνικών. Περιοδικός έλεγχος της πληρότητας και ακρίβεια εκθέσεων ιστολογικής εξέτασης. Έλεγχος του χρόνου και της ποιότητας δακτυλογράφησης της έκθεσης. Σωστή οργάνωση αρχείου (κύβων παραφίνης, πλακιδίων, κωδικοποιηµένων διαγνώσεων, φωτογραφιών - διαφανειών κ.λπ.). Καταγραφή συµβαµάτων, διερεύνησή τους και αναζήτηση µεθόδων βελτίωσης και ορισµός ορίων αντοχής (tolerance limits) σε τακτά χρονικά ιενέργεια οριζόντιων και κάθετων επιθεωρήσεων από εξουσιοδοτηµένο προσωπικό και ανασκόπηση από τη διεύθυνση Εξωτερικός έλεγχος ποιότητας/έλεγχος επίδοσης (proficiency testing) Ο εξωτερικός έλεγχος ποιότητας/έλεγχος επίδοσης είναι ένας τρόπος αξιολόγησης της απόδοσης του εργαστηρίου υπό ελεγχόµενες συνθήκες µε βάση καθορισµένα κριτήρια µέσω της ανάλυσης άγνωστων δειγµάτων. Έχουν εφαρµοσθεί κυρίως δύο τύποι προγραµµάτων: ανταλλαγής πλακιδίων µεταξύ των εργαστηρίων (slide exchange schemes) και ελέγχου ικανότητας (proficiency testing). Αυτό µπορεί να αφορά στην αξιοπιστία τόσο των τεχνικών όσο και των διαγνωστικών ικανοτήτων. Στόχος είναι η εξασφάλιση αξιόπιστων, συγκρίσιµων αποτελεσµάτων µε τα υπόλοιπα συµµετέχοντα εργαστήρια. Ο διευθυντής πρέπει να εξασφαλίζει ότι το εργαστήριο συµµετέχει σε σύστηµα ελέγχου επίδοσης το οποίο καλύπτει το είδος και την πολυπλοκότητα των παρεχόµενων υπηρεσιών του εργαστηρίου. Ο διευθυντής ελέγχει τα αποτελέσµατα του ελέγχου επίδοσης, διασφαλίζει ότι ο έλεγχος αυτός εκτελείται σωστά και τεκµηριώνει διορθωτικά µέτρα όπου χρειάζονται. Κλινική επικύρωση (clinical validation) Ο διευθυντής είναι υπεύθυνος για τη διασφάλιση της κλινικής χρησιµότητας των προσφερόµενων διαγνωστικών εξετάσεων και ότι αυτές βασίζονται σε επιστηµονικά δεδοµένα. Μια εργαστηριακή εξέταση είναι κλινικά απαραίτητη/χρήσιµη αν η χρήση της είναι καθιερωµένη στην κλινική πρακτική, περιγράφεται σε ιατρικά συγγράµµατα, συστήνεται από οδηγίες επιστηµονικών οργανισµών/εταιρειών ή υποστηρίζεται από ελεγχόµενη (peer-reviewed) επιστηµονική βιβλιογραφία.

Στόχος του παρόντος κειµένου είναι η οριοθέτηση των βασικών απαιτήσεων για την καλή λειτουργία ενός σύγχρονου Παθολογοανατοµικού Εργαστηρίου όπου θα διασφαλίζεται η ποιότητα, η ταχύτητα και η αξιοπιστία των αποτελεσµάτων. Θα µπορούσε επίσης να αποτελέσει κατευθυντήρια οδηγία για την προετοιµασία ενός Παθολογοανατοµικού Εργαστηρίου για ενδεχόµενη διαπίστευση αυτού όταν και εφόσον κριθεί απαραίτητη. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Burnett D, Blair C, Haeney MR, Jeffcoate SL, Scott KWM, Williams DL. Clinical pathology accreditation: standards for the medical laboratory. J Clin Pathol 2002; 55:729 733. CAP Laboratory Accreditation Manual Ed Sharkey F 2009 Marichal M, Simpson R, Uccini S European Society of Pathology Statement on: Minimal Requirements for a Pathology Laboratory Discussion paper for European Society of Pathology Executive Committee, Kiel, Saturday, 13 th February 1999. Amended on Thursday, 16th September 1999. National Pathology Accreditation Advisory Council (NPAAC). Requirements for Pathology Laboratories. 2007. William B. Hamlin. Requirements for Accreditation by the College of American Pathologists Laboratory Accreditation Program. Arch Pathol Lab Med. 1999; 123:465 467) Ελευθεριάδης Ελ. ιαχείριση των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων των Παθολογοανατοµικών εργαστηριών, Παρουσίαση της ΥΑ Η.Π.37591/2031/2003 ΦΕΚ 1419/1.10.2003 «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση ιατρικών αποβλήτων από υγειονοµικές µονάδες», 1 η ιηµερίδα Ελληνικής Εταιρείας Παθολογικής Ανατοµικής, Καλαµπάκα 2007, http://www.pathology.gr/files/203.pdf Νέα του.σ. της Εταιρείας. ιατήρηση, φύλαξη και καταστροφή υλικού Παθολογοανατοµικού Εργαστηρίου. Αρχεία Παθολογικής Ανατοµικής 10 (2): 158-160, 2001. Καΐρης Μ. ιασφάλιση ποιότητας στο Παθολογοανατοµικό Εργαστήριο. Αρχεία Παθολογικής Ανατοµικής 9(1), 1995α. Καΐρης Μ. Εξωτερική αξιολόγηση ποιότητας στο Παθολογοανατοµικό Εργαστήριο. Αρχεία Παθολογικής Ανατοµικής 9(1), 1995β. Καΐρης Μ, Καπράνου Αµ, Καρέντζου Ο, Λεονταρά Β. Επίπεδο συνεργασίας µεταξύ Κλινικών Ιατρών και Παθολογονατοµικού Εργαστηρίου µέσω του παραπεµπτικού εντύπου για ιστολογική εξέταση. Προσπάθεια ποιοτικού ελέγχου. Αρχεία Παθολογικής Ανατοµικής 15 (1-3): 23-29, 1996. Λιάπη Γ., Ασφάλεια στην εργασία, Παρουσίαση, 1 η ιηµερίδα Ελληνικής Εταιρείας Παθολογικής Ανατοµικής, Καλαµπάκα 2007, http://www.pathology.gr/files/202.pdf