. ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ: ηαηηζηηθή αλάισζε ηωλ ηραπεδηθώλ θαηαζέζεωλ αλά Περηθερεηαθή Δλόηεηα (λοκό) ηα ηειεσηαία 1 έηε (24-214). πνπδάζηξηα Έιιε Κοσλδοσράθε Δπηβιέπσλ Γεώργηος Ξαλζός ΖΡΑΚΛΔΗΟ ΚΡΖΣΖ,216.
ΔΤΥΑΡΗΣΖΡΗΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ην ζεκείν απηφ ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ φινπο φζνπο ζπλέβαιαλ ζηελ εθπφλεζε απηήο ηεο εξγαζίαο, παξέρνληαο κνπ πξαθηηθή ή θαη πλεπκαηηθή ππνζηήξημε. Αξρηθά ινηπφλ λα επραξηζηήζσ ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή ηεο εξγαζίαο κνπ, θχξην Γεψξγην Ξαλζφ, γηα ηελ ζηήξημε ηεο πξνζπάζεηαο κνπ, παξά ηηο φπνηεο δπζθνιίεο, ηελ ακεζφηεηα θαη ηελ επζηνρία ησλ ζπκβνπιψλ ηνπ. Δπίζεο λα ηνλ επραξηζηήζσ πνπ κε ηε ζπλερή παξαθνινχζεζε ηεο πνξείαο θαη ηεο εμέιημεο ηεο εξγαζίαο κνπ, ζπλέβαιε ζεκαληηθά ζηελ νινθιήξσζε θαη παξνπζίαζε ηεο. Σέινο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ θαη ηελ νηθνγέλεηα κνπ, πνπ ρσξίο ηελ βνήζεηα θαη ηελ θαηαλφεζε ησλ νπνίσλ, ε πξνζπάζεηα κνπ ζα ήηαλ πην δχζθνιε. 2
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΔΤΥΑΡΗΣΖΡΗΑ ΑΝΑΦΟΡΑ... 2 ΠΗΝΑΚΑ ΓΡΑΦΖΜΑΣΧΝ... 4 ΠΔΡΗΛΖΦΖ... 7 ABSTRACT... 8 ΔΗΑΓΧΓΖ... 9 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Ζ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΖ ΥΧΡΑ ΚΑΣΑ ΣΖΝ ΣΔΛΔΤΣΑΗΑ ΓΔΚΑΔΣΗΑ... 11 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ζ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΟΤ ΣΡΑΠΔΕΗΚΟΤ ΚΛΑΓΟΤ ΚΑΣΑ ΣΖΝ ΣΔΛΔΤΣΑΗΑ ΓΔΚΑΔΣΗΑ... 13 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΤΝΟΠΣΗΚΖ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΡΑΠΔΕΗΚΧΝ ΟΜΗΛΧΝ ΣΖ ΣΔΛΔΤΣΑΗΑ ΓΔΚΑΔΣΗΑ... 18 3.1. Παξνπζίαζε Σξάπεδαο Πεηξαηψο... 18 3.2. χληνκε παξνπζίαζε ηεο Σξάπεδαο Κχπξνπ... 19 3.3. χληνκε παξνπζίαζε ηεο Αγξνηηθήο Σξάπεδαο... 19 3.4 χληνκε παξνπζίαζε ηεο Γεληθήο Σξάπεδαο... 21 3.5. χληνκε παξνπζίαζε ηεο Millennium Bank... 21 3.6. ηνηρεία γηα ηηο ζπγρσλεχζεηο... 22 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ... 23 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΣΑΣΗΣΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΚΑΣΑΘΔΔΧΝ ΣΗ ΔΛΛΖΝΗΚΔ ΣΡΑΠΔΕΔ ΚΑΣΑ ΣΖΝ ΣΔΛΔΤΣΑΗΑ ΓΔΚΑΔΣΗΑ (ΑΝΑ ΝΟΜΟ)... 24 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ - ΤΕΖΣΖΖ... 56 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ... 59 3
ΠΗΝΑΚΑ ΓΡΑΦΖΜΑΣΧΝ Γράθεκα 1. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Πρωηεσούζες 26 Γράθεκα 2. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αηηηθής (σπόιοηπο) 27 Γράθεκα 3. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αηηωιοαθαρλαλίας 28 Γράθεκα 4. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Βοηωηίας 28 Γράθεκα 5. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Δσβοίας 29 Γράθεκα 6. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Δσρσηαλίας 29 Γράθεκα 7. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Φζηώηηδος 3 Γράθεκα 8. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Φωθίδος 3 Γράθεκα 9. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αργοιίδος 31 Γράθεκα 1. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αρθαδίας 31 Γράθεκα 11. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αρθαδίας 32 Γράθεκα 12. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ζιείας 32 Γράθεκα 13. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα 33 Γράθεκα 14. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα 33 Γράθεκα 15. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Μεζζελίας 34 Γράθεκα 16. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Εαθύλζοσ 34 Γράθεκα 17. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κερθύρας 35 Γράθεκα 18. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κεθαιιελίας 35 Γράθεκα 19. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Λεσθάδος 36 Γράθεκα 2. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Άρηας36 Γράθεκα 21. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Θεζπρωηίας 37 Γράθεκα 22. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ηωαλλίλωλ 37 Γράθεκα 23. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Πρέβεδας 38 4
Γράθεκα 24. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Καρδίηζας 38 Γράθεκα 25. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Λάρηζας 39 Γράθεκα 26. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Μαγλεζίας 39 Γράθεκα 27. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Σρηθάιωλ 4 Γράθεκα 28. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Γρεβελώλ 4 Γράθεκα 29. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Γράκας 41 Γράθεκα 3. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ζκαζίας 41 Γράθεκα 31. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Θεζζαιολίθες 42 Γράθεκα 32. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Καβάιας 42 Γράθεκα 33. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Καζηορηάς 43 Γράθεκα 34. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κηιθίς 43 Γράθεκα 35. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κοδάλες 44 Γράθεκα 36. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Πέιιας 44 Γράθεκα 37. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Πηερίας 45 Γράθεκα 38. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα ερρώλ 45 Γράθεκα 39. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Φιώρηλα 46 Γράθεκα 4. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Χαιθηδηθής 46 Γράθεκα 41. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Έβροσ 47 Γράθεκα 42. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ξάλζες 47 Γράθεκα 43. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ροδόπες 48 Γράθεκα 44. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Γωδεθαλήζοσ 48 Γράθεκα 45. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κσθιάδωλ 49 Γράθεκα 46. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Λέζβοσ 5 5
Γράθεκα 47. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα άκοσ 5 Γράθεκα 48. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Χίοσ 51 Γράθεκα 49. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ζραθιείοσ 51 Γράθεκα 5. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Λαζηζίοσ 52 Γράθεκα 51. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ρεζύκλοσ 52 Γράθεκα 52. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Χαλίωλ 53 6
ΠΔΡΗΛΖΦΖ Ζ παξνχζα πηπρηαθή εξγαζία πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα πιαίζηα ηεο νινθιήξσζεο ησλ ζπνπδψλ κνπ ζην ηκήκα Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ ηνπ Σερλνινγηθνχ Δθπαηδεπηηθνχ Ηδξχκαηνο Ζξαθιείνπ, θαη πξαγκαηεχεηαη ην πνιχ ελδηαθέξνλ ζέκα ηεο αλάιπζεο ηεο νηθνλνκίαο θαηά ηα ηειεπηαία έηε. Σν θείκελν ηεο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίαο αλαπηχζζεηαη ζε πέληε ζπλνιηθά θεθάιαηα, κε ηελ ινγηθή πνξεία απφ ην γεληθφ ζην εηδηθφ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην πξψην θεθάιαην αλαιχεηαη ε εμέιημε ηεο νηθνλνκίαο θαη ηδίσο κεηά ην μέζπαζκα ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο ζηα ειιεληθά δεδνκέλα. Δμεηάδεηαη ινηπφλ, ην ηη πξνέθπςε ζηελ ρψξα καο απφ νηθνλνκηθήο ζθνπηάο θαηά ηα ηειεπηαία δέθα έηε. ηελ ζπλέρεηα γίλεηαη αλαθνξά ζην δεχηεξν θεθάιαην ζηελ εμέιημε ηνπ ηξαπεδηθνχ ηνκέα ζηελ Διιάδα, φπνπ θαη γίλεηαη γεληθή αλαθνξά ζηελ ζπγρσλεχζεηο θαη εμαγνξέο ηκεκάησλ ή θαη νιφθιεξσλ ησλ ηξαπεδψλ, θαη πεξηγξάθεηαη ε εμέιημε ηεο θίλεζεο ησλ πειαηψλ ησλ ηξαπεδψλ. Σν ηξίην θεθάιαην παξνπζηάδεη ελ ζπληνκία ηηο ελεξγέο ηξάπεδεο, ελψ αλαιχνληαη ηα ζηνηρεία ησλ ζπγρσλεχζεσλ. ην ηέηαξην θεθάιαην παξνπζηάδεηαη ε κεζνδνινγία γηα ηελ εξεπλεηηθή δηαδηθαζία πνπ παξνπζηάδεηαη ζην πέκπην θεθάιαην φπνπ θαη πξαγκαηνπνηείηαη ζηαηηζηηθή αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ πνπ δηαηίζεληαη απφ ηελ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο, γηα ηηο θαηαζέζεηο αλά λνκφ, θηάλνληαο ζην ζπκπέξαζκα γηα ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν εμειίρζεθαλ νη θαηαζέζεηο αιιά θαη πνηνη λνκνί, ζπγθξηηηθά κε ηνλ πιεζπζκφ ηνπο ζεσξνχληαη πην «εχπνξνη». 7
ABSTRACT This project was part of the completion of my studies in Business Administration at the Technological Educational Institution of Heraklion Crete, and deals with the very interesting issue of the course of the economy in recent years. The text of this work is developed in a total of five chapters, following the logical path from general to specific. More specifically, the first chapter analyzes the evolution of the economy and especially after the outbreak of the economic crisis in Greece. So, we consider, what emerged in our country in economic terms over the past ten years. Then in the second chapter, we refer to the evolution of the banking sector in Greece, where a general reference to mergers and acquisitions of departments or entire banks are presented, and we describe the evolution of customer traffic of banks. The third chapter briefly presents active banks, while the details of mergers are being analyzed. The fourth chapter presents the methodology for the research process presented in the fifth chapter where statistical analysis of data available from the Bank of Greece are shown for deposits by county, reaching conclusion for the way on which deposits evolved, and what counties, compared to their population are considered most "affluent. 8
ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ απειεπζέξσζε ησλ δηεζλψλ αγνξψλ δεκηνχξγεζε ζπλερφκελεο κεηαβνιέο θαη παξνπζίαζε λέα δεδνκέλα πάλσ ζηελ Διιεληθή ρξεκαηνπηζησηηθή αγνξά. Μεηά ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 8, θαη εηδηθφηεξα ηελ πεξίνδν 1987-1994, φπνπ είρακε θαη ηελ επηηξνπή Καξαηδά, ην θπξίσο ζέκα αλάιπζεο αθνξνχζε ην Διιεληθφ ρξεκαηνπηζησηηθφ ηνκέα θαη πσο ζα κπνξνχζε απηφο λα πξνζαξκνζηεί ζεζκηθά. Σα ακέζσο επφκελα βήκαηα ήηαλ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ δηαδηθαζίεο ελαξκφληζεο κε ηηο δηεζλείο πξαθηηθέο, κέζσ ηεο θαηάξγεζεο ηνπ πεξηνξηζκνχ ζηελ θίλεζε ησλ θεθαιαίσλ, ηεο απειεπζέξσζεο ησλ ηξαπεδηθψλ ζπζηεκάησλ ην 1994, θαη κέζσ ηεο ζχζηαζεο ηεο επηηξνπήο θεθαιαηαγνξάο πνπ έιαβε ζέζε ην 1996, πνπ είραλ σο απνηέιεζκα ηελ χπαξμε ζεζκνζέηεζεο ελφο ζχγρξνλνπ θαη ιεηηνπξγηθνχ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ επνπηείαο θαζψο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο θεθαιαηαγνξάο ζηελ Διιάδα. Οη πξνθιήζεηο θαη νη εμειίμεηο φκσο ζην Γηεζλέο θαη θαη επέθηαζε ζην Δπξσπατθφ ζηεξέσκα, αλάγθαζαλ ηηο Διιεληθέο ηξάπεδεο λα επαλαπξνζαλαηνιηζηνχλ θαη λα επηδηψμνπλ εμαγνξέο, ζπγρσλεχζεηο θαη ζηξαηεγηθέο ζπκκαρίεο κε ζθνπφ ηελ ελίζρπζή ηεο ζέζεο ηνπο ζηνλ ηξαπεδηθφ νξίδνληα ηεο ρψξαο καο. ηηο κέξεο καο βιέπνληαο ηνπο ηέζζεξηο κεγαιχηεξνπο νξγαληζκνχο ηεο Διιάδνο Δζληθή ηξάπεδα, Alpha Bank, Eurobank EFG, Σξάπεδα Πεηξαηψο, ζα παξαηεξνχζακε πσο φινη ηεινχλ ππφ ηδησηηθφ έιεγρν. Οη Δπξσπατθέο ξπζκηζηηθέο αξρέο, ΔΚΣ θαη ε Δπηηξνπή Δπξσπατθψλ Αξρψλ Σξαπεδηθήο Δπνπηείαο, έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα ινγηζηηθήο πξνζνκνίσζεο ζηηο πην αθξαίεο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο κε ηελ ρξεζηκνπνίεζε ελφο εξγαιείνπ, ηνπ ειέγρνπ αληνρήο. Σελ εληνλφηεξε θεθαιαηαθή αλεπάξθεηα ηελ αληηκεηψπηδε ζηελ ρψξα καο ε Αγξνηηθή ηξάπεδα θαη έλαο πηζαλφο ηξφπνο αληηκεηψπηζεο ηνπ πξνβιήκαηφο ηεο ζα ήηαλ λα ζπγρσλεπζεί κε θάπνην κεγαιχηεξν ηξαπεδηθφ νξγαληζκφ πνπ λα κελ αληηκεησπίδεη παξφκνην νηθνλνκηθφ πξφβιεκα. Ζ Γηππνπξγηθή Δπηηξνπή Απνθξαηηθνπνηήζεσλ πνπ είλαη ην λφκηκν φξγαλν ηνπ θξάηνπο ζηα ζέκαηα εμαγνξψλ, απνθάλζεθε ζεηηθά ζηελ πξφηαζε ηεο Πεηξαηψο λα εμαγνξάζεη πνζνζηφ ηεο Αγξνηηθήο ηξάπεδαο, θάηη πνπ είρε σο απνηέιεζκα ηελ θηιηθή θαη νξηδφληηα ζπγρψλεπζε κεηαμχ ησλ δχν θνινζζψλ. 9
Ο ζηφρνο θαη ε πξνυπνζέζεηο γηα κηα επηηπρεκέλε ζπκθσλία ζε ζέκαηα ζπγρψλεπζεο κεηαμχ ηξαπεδψλ είλαη, ε ελίζρπζε ηεο ζέζεσο ηνπ λένπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ νξγαληζκνχ, φζσλ αθνξά ην κέγεζφο ηνπ, ε πξαγκαηνπνίεζε πξνζηηζέκελεο αμίαο πξνο φθεινο ησλ κεηφρσλ ηεο λέαο ζπγρσλεπκέλεο ηξάπεδαο θαη λα βνεζήζεη ζηνλ εθζπγρξνληζκφ ηεο Διιεληθήο νηθνλνκίαο θαη ηνπ ηξαπεδηθνχ θιάδνπ γεληθφηεξα, δηακέζνπ ηεο ηζρπξνπνίεζεο. Πέξα φκσο απφ ηα νθέιε, πνπ θαη απηά κπνξεί λα πξνθχςνπλ, ππάξρνπλ θαη θίλδπλνη φπσο ην πςειφ δηαρεηξηζηηθφ θαη δηνηθεηηθφ θφζηνο πνπ κπνξεί λα πξνθχςεη κέζα απφ ηελ δηαδηθαζία ηεο ζπγρψλεπζεο θαη δηάθνξεο δπζθνιίεο ζηελ ελνπνίεζε ησλ ζπζηεκάησλ ηνπο θαη ηεο δηαθνξεηηθήο επαγγεικαηηθήο ηνπο θνπιηνχξαο, ελψ έλα πξφβιεκα πνπ πξνθχπηεη γηα ην θξάηνο κε ηελ ελδερφκελε ζπγρψλεπζε δχν κεγάισλ ηξαπεδψλ, είλαη ν θίλδπλνο θαηάρξεζεο ηεο ζέζεο ηνπο, πνπ είλαη ινγηθφ λα απνθηήζνπλ ιφγσ ηνπ απμεκέλνπ θαη ηεξάζηηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ηνπο, εηο βάξνο ηνπ ζπλφινπ ηνπ ηξαπεδηθνχ θιάδνπ. 1
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Ζ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΖ ΥΧΡΑ ΚΑΣΑ ΣΖΝ ΣΔΛΔΤΣΑΗΑ ΓΔΚΑΔΣΗΑ Σν 24, ε Διιάδα ήηαλ κεηαμχ ησλ θνξπθαίσλ 29 πην αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ ηνπ θφζκνπ. ήκεξα, έρεη ρξένο άλσ ησλ 3 δηζεθαηνκκπξίσλ επξψ. Ζ νηθνλνκηθή θξίζε πνπ ε Διιάδα ππνθέξεη ζήκεξα άξρηζε πεξίπνπ πξηλ απφ έμη ρξφληα, αιιά νη ξίδεο ηεο πεγαίλνπλ πνιχ πην πίζσ απφ ην 29. Πνιινί ζπκθσλνχλ φηη πξνέξρεηαη ελ κέξεη απφ ηελ θαθή δηαρείξηζε ηεο νηθνλνκίαο απφ ηα δχν θχξηα πνιηηηθά θφκκαηα ζηελ Διιάδα. Απηά ηα δχν θφκκαηα θπβέξλεζαλ ελαιιάμ ηε ρψξα απφ ηελ θαηάξξεπζε ηεο ρνχληαο ην 1974. Αιιά επίζεο ε θξίζε πξνέξρεηαη θαη απφ ην γεγνλφο φηη έλα ηεξάζηην πνζφ ηνπ ρξένπο ζηελ Διιάδα πξνέξρεηαη απφ ηηο δαπάλεο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ θαηά ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο ηνπ 24, φπνπ ε Διιάδα δαπάλεζε δηζεθαηνκκχξηα γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ππνδνκψλ γηα ηελ θάιπςε ησλ απαηηήζεσλ απηνχ ηνπ γεγνλφηνο. Ζ είζνδνο ζηε δψλε ηνπ επξψ ήηαλ έλα επηπιένλ πξφβιεκα, φηαλ μαθληθά ε θνζηνιφγεζε ησλ εκπνξεπκάησλ κε 1 δξαρκέο γηα παξάδεηγκα αλέβεθε ζην 1 (34,75 δξαρκέο) ελψ δελ ππήξρε αληίζηνηρε αχμεζε ησλ κηζζψλ (Καξακεζίλε, 26). Ζ παγθφζκηα νηθνλνκηθή θξίζε πνπ εμαπιψζεθε γχξσ απφ ηηο δπηηθέο θαπηηαιηζηηθέο ρψξεο θαηά ηελ πεξίνδν 27/8 έθηαζε ζηελ Διιάδα ην 29. Ωζηφζν, ε Διιάδα (ζε αληίζεζε κε πνιιέο άιιεο ρψξεο) δελ είρε πξαγκαηνπνηήζεη επελδχζεηο ζηηο ηζιαλδηθέο ηξάπεδεο, νχηε ζε νπνηεζδήπνηε απφ ηηο ιεγφκελεο ηνμηθέο επελδχζεηο δαλείσλ, ηα δνκεκέλα επελδπηηθά ζρήκαηα (SIVs) θαη ηα εμαζθαιηζκέλα ρξεσζηηθά (CDOs) (Υαξδνχβειεο, 212). Έλαο παξάγνληαο πνπ μεθίλεζε ηελ πηψζε νθείιεηαη ζηελ εηζαγσγή ην 1981, ηεο πνιηηηθήο ησλ καδηθψλ πξνζιήςεσλ ζην δεκφζην ηνκέα, κεηψλνληαο έηζη ζεκαληηθά θαη άκεζα ηελ αλεξγία. Δλψ αξρηθά απηφ κπνξεί λα θαηλφηαλ σο θάηη ζεηηθφ, είρε ηειηθά θαηαζηξνθηθέο ζπλέπεηεο. Ζ πνιηηηθή απηή επαλαιήθζεθε απφ ηελ επφκελε θπβέξλεζε φηαλ θέξδηζε ηηο εθινγέο κεξηθά ρξφληα αξγφηεξα. ήκεξα ν δεκφζηνο ηνκέαο ζηελ Διιάδα απαζρνιεί πεξίπνπ ην 1% ηνπ ελεξγνχ πιεζπζκνχ ηεο ρψξαο, ν αξηζκφο απηφο πξέπεη δξαζηηθά λα κεησζεί ζχκθσλα κε ηηο επξσπατθέο νδεγίεο (Μεηξάθνο, 212). 11
Έλαο δεχηεξνο παξάγνληαο ήηαλ ε πεξαηηέξσ πνιηηηθή δηαθζνξά θαη ε αδηαθάλεηα ησλ ζπλαιιαγψλ. Σα πνιηηηθά ζθάλδαια δηαθζνξάο ζηελ Διιάδα ήηαλ ζηα πξσηνζέιηδα ησλ εθεκεξίδσλ γηα ηνπιάρηζηνλ ηηο ηειεπηαίεο ηξεηο δεθαεηίεο θαη έρνπλ νδεγήζεη πνιιέο θνξέο ζηελ απνπνκπή ππνπξγψλ. Παξφιν πνπ φιεο νη πξναλαθεξζείζεο αηηίεο είλαη αξθεηά ζνβαξέο, κπνξεί λα ππνζηεξηρζεί φηη δελ είλαη νη θχξηεο αηηίεο ηεο ηξέρνπζαο ρξεκαηνπηζησηηθήο θξίζεο. Γηα απηή ηνλ θχξην ξφιν δηαδξακαηίδεη ε καδηθή θνξνδηαθπγή. Δπηπιένλ, ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο ελ ιφγσ θνξνδηαθπγήο πξνέξρεηαη απφ ηα αλψηεξα θιηκάθηα ηεο θνηλσλίαο, ηδίσο ζηελ θαηεγνξία ησλ επηρεηξεκαηηψλ θαη επαγγεικαηηψλ απφ φινπο ηνπο θιάδνπο (Πάπα, 29). Θα πξέπεη λα ππελζπκίζνπκε, επίζεο, φηη ε Διιάδα εμαθνινπζεί λα είλαη κηα θαηεμνρήλ αγξνηηθή ρψξα θαη ε έληαμε ηεο Διιάδαο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε είρε κηα θαηαζηξεπηηθή επίδξαζε ηεο ειιεληθήο αγξνηηθήο νηθνλνκίαο. Φπζηθά, ππήξμαλ νη επηδνηήζεηο ηεο ΔΔ πξνο ηελ Διιάδα, αιιά πνιιέο απφ ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ έζεζε ε Δπξσπατθή Κνηλφηεηα φζνλ αθνξά ηηο εμαγσγέο πνιιψλ πξντφλησλ είραλ αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζηελ ειιεληθή παξαγσγή. Έλαο άιινο παξάγνληαο πνπ δηαδξακαηίδεη ηνλ ξφιν ηνπ ζηελ παξνχζα θξίζε είλαη ν αλεμέιεγθηνο ηξαπεδηθφο δαλεηζκφο. Δπίζεο κε ηελ εζσηεξηθή θαθνδηαρείξηζε ηεο νηθνλνκίαο, ε Διιάδα καδί κε ηνλ ππφινηπν αλαπηπγκέλν θαπηηαιηζηηθφ θφζκν έρεη επεξεαζηεί αξλεηηθά απφ ηα θαηλφκελα ηεο παγθνζκηνπνίεζεο θαη ησλ αγνξψλ εξγαζίαο. Ζ ζπλέπεηα απηνχ είλαη φηη πνιιέο εγρψξηεο θαη μέλεο επηρεηξήζεηο έρνπλ κεηεγθαηαζηαζεί ζε ρψξεο φπνπ ην εξγαηηθφ θφζηνο είλαη ειάρηζην θαη ε χπαξμε ησλ ζπλδηθαιηζηηθψλ νξγαλψζεσλ είηε απαγνξεχεηαη είηε είλαη ακειεηέα. Καηά εηξσληθφ ηξφπν, σζηφζν, ν κέζνο κηζζφο ζηελ Διιάδα παξακέλεη έλαο απφ ηνπο ρακειφηεξνπο ζηελ Γπηηθή Δπξψπε (Καξνχιηα, et al, 213). Έλαο ηειεπηαίνο παξάγνληαο πνπ επεξεάδεη είλαη ε εηζξνή ησλ παξάλνκσλ θαη κε νηθνλνκηθψλ κεηαλαζηψλ θαηά ηα ηειεπηαία είθνζη ρξφληα πεξίπνπ. ε αληίζεζε κε ηνπο παξαπάλσ παξάγνληεο πνπ έρνπλ ζεσξεζεί σο επηξξνή ζηελ ηξέρνπζα νηθνλνκηθή θξίζε, ε χπαξμε ηεο κεηαλάζηεπζεο ζηελ Διιάδα, κπνξεί λα ππνζηεξηρζεί φηη είρε ζεηηθφ αληίθηππν (Πάπα, 29). 12
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ζ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΟΤ ΣΡΑΠΔΕΗΚΟΤ ΚΛΑΓΟΤ ΚΑΣΑ ΣΖΝ ΣΔΛΔΤΣΑΗΑ ΓΔΚΑΔΣΗΑ Έλαο απφ ηνπο ζπνπδαηφηεξνπο ιφγνπο ηεο εμάξηεζεο απφ ην ρξένο, είλαη ην γεγνλφο φηη ε θαηαλάισζε πιένλ εμαξηάηαη απφ απηφ, ιφγσ ηεο αληίθαζεο κεηαμχ ηεο πηψζεο γηα λα απνθέξνπλ θέξδε ζηελ παξαγσγή θαη ηεο αλάγθεο λα εμαζθαιηζηεί ε δήηεζε, πξνθεηκέλνπ λα πσιεζνχλ ηα πξντφληα πνπ παξάγνληαη θαη λα πξαγκαησζνχλ ηα θέξδε απηά. Ο πξνθαλέζηεξνο ιφγνο είλαη ε απμαλφκελε αληζφηεηα ηνπ εηζνδήκαηνο, θαη δελ είλαη ηπραίν ην γεγνλφο φηη ε ζπζζψξεπζε ηνπ ρξένπο ήηαλ ρεηξφηεξε ζε ρψξεο κε κεγαιχηεξεο εηζνδεκαηηθέο αληζφηεηεο, ηδίσο ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην θαη ηηο Ζ.Π.Α (Μεηξάθνο, 212). Δλψ νη απψιεηεο ζέζεσλ εξγαζίαο εκπιέθνπλ έλα αζπλήζηζηα πςειφ αξηζκφ εξγαδνκέλσλ, ε απψιεηα εηζνδήκαηνο γηα φζνπο εμαθνινπζνχλ λα απαζρνινχληαη ήηαλ επίζεο ζεκαληηθή. Οη κέζεο πξαγκαηηθέο αθαζάξηζηεο απνδνρέο ησλ εξγαδνκέλσλ έρνπλ ράζεη πεξηζζφηεξν έδαθνο απφ ηελ έλαξμε ηεο θξίζεο απφ φ, ηη απνθηήζεθε θαηά ηα ελλέα έηε πξηλ απφ απηή. πγθεθξηκέλα, έπεηηα απφ ηελ αχμεζε θαηά 23% ην 2-29 κέρξη ην 213 νη κέζεο απνδνρέο έρνπλ πέζεη θάησ απφ ην επίπεδν ηνπ 2 θαηά 9 ηνηο εθαηφ. Μφλν ζηηο δεκφζηεο επηρεηξήζεηο θνηλήο σθέιεηαο, φπνπ νη ακνηβέο ήηαλ εμαηξεηηθά γελλαηφδσξεο απφ ην 2-29 (+57% ζε πξαγκαηηθνχο φξνπο), νη πξφζθαηεο απψιεηεο πξαγκαηηθψλ απνδνρψλ ην 213 είλαη κφιηο ιίγν πάλσ απφ φ, ηη ήηαλ ην 2 (+1%). ην ζχλνιφ ηνπο, ηα θέξδε θαη νη δεκίεο απφ ην 29-213 ήηαλ πάλσ απφ 26% θαηά κέζν φξν (ζε αθαζάξηζην). Ζ απμαλφκελε θνξνινγηθή πίεζε άθεζε λα ελλνεζεί φηη νη απψιεηεο ήηαλ αθφκε πην έληνλεο ζε θαζαξνχο φξνπο. Σα θέξδε απφ απηναπαζρφιεζε έρνπλ επίζεο κεησζεί, αιιά ζε απηή ηελ πεξίπησζε είλαη πνιχ δχζθνιν λα έρνπκε μεθάζαξα θαη αμηφπηζηα δεδνκέλα (Καξνχιηα,et al, 213). Ζ κείσζε ησλ επηηνθίσλ, απνηέιεζε επίζεο έλα κεγάιν πξφβιεκα, θαζψο νη θεληξηθέο ηξάπεδεο ειέγρνπλ κφλν ηηο βξαρππξφζεζκεο ηηκέο ησλ επηηνθίσλ, ελψ νη ηδησηηθέο ηξάπεδεο αξλνχληαη ξεηά λα κεηψζνπλ ηηο καθξνπξφζεζκεο ηηκέο ησλ επηηνθίσλ σο απάληεζε ζηηο πνιηηηθέο ησλ θεληξηθψλ ηξαπεδψλ. Οη πεξηθνπέο ζηα επηηφθηα ζα έρνπλ επίζεο σο απνηέιεζκα ηε κείσζε ηφζν ησλ πξαγκαηηθψλ 13
απνδφζεσλ ησλ ζεκεξηλψλ ζπληαμηνχρσλ πνπ δνπλ απφ απνηακηεχζεηο, αιιά θαη ηηο πξννπηηθέο απνδφζεσλ ησλ κειινληηθψλ ζπληαμηνχρσλ, γεγνλφο πνπ κπνξεί λα κεηψζεη ηελ θαηαλάισζε (ηεθαλάδεο, 211). Αο ζεκεησζεί φηη ηα παξαπάλσ ηζρχνπλ γηα ηνλ επίζεκν ηνκέα ηεο νηθνλνκίαο. ην ιεγφκελν αλεπίζεκν ηνκέα (κέξνο ηεο θαηαζθεπαζηηθήο βηνκεραλίαο, ηεο γεσξγίαο, ηνπ ηνπξηζκνχ θαη άιισλ ππεξεζηψλ), φπνπ νη εξγνδφηεο ππφθεηληαη ζε ιηγφηεξνπο πεξηνξηζκνχο, ηα θέξδε έρνπλ ζίγνπξα κεησζεί αθφκα πεξηζζφηεξν (Πάπα, 29). Όζνλ αθνξά ζηελ ζπλάξηεζε θαηαλάισζεο δηεπθξηλίδνληαη δχν ζηνηρεία. Σν έλα είλαη ε Μέζε Ρνπή πξνο Καηαλάισζε πνπ απεηθνλίδεη ην πνζνζηφ ηνπ εηζνδήκαηνο πξνο θαηαλάισζε γηα θάζε επίπεδν ηνπ εηζνδήκαηνο θαη ε νξηαθή ξνπή πξνο θαηαλάισζε πνπ απεηθνλίδεη ην θαηά πφζν απμάλεηαη ε θαηαλάισζε κε ηελ αχμεζε ηνπ εηζνδήκαηνο θαηά κηα κνλάδα (Krugman, 29). Έηζη έρνπκε: ΜΡΚ = C/Y θαη OPK = ΓC/ΓΤ Σν δηάγξακκα πνπ αθνξά ηελ ζπλάξηεζε θαηαλάισζεο είλαη ην αθφινπζν: Γράθεκα 1. Γηαγρακκαηηθή απεηθόληζε ηες ζσλάρηεζες θαηαλάιωζες Ζ απηφλνκε θαηαλάισζε ηζνχηαη κε ηελ απφζηαζε C. Απεηθνλίδεη ην επίπεδν θαηαλάισζεο φηαλ Τ=. Δπίζεο ε θαηαλάισζε απνηειεί αχμνπζα ζπλάξηεζε ηνπ εηζνδήκαηνο. Απφ ηελ άιιε ε Μέζε Ρνή πξνο Καηαλάισζε είλαη ε θιίζε ηεο επζείαο 14
πνπ μεθηλά απφ ην ζεκείν αξρήο ησλ αμφλσλ θαη νξίδεηαη κέρξη ην ζεκείν ζηελ γξακκή θαηαλάισζεο. Όζν ην εηζφδεκα απμάλεηαη, ε θιίζε ηεο γξακκήο απφ ηελ αξρή ησλ αμφλσλ κέρξη ην ζεκείν ζηελ γξακκή θαηαλάισζεο κεηψλεηαη, είλαη δειαδή αληηζηξφθσο αλάινγν. Απφ ηελ άιιε ε Οξηαθή Ρνπή πξνο Καηαλάισζε είλαη ε θιίζε ηεο γξακκήο θαηαλάισζεο θαη νξίδεη ην ιφγν ησλ κεηαβνιψλ. Όηαλ φκσο ε γξακκή έρεη θιίζε ζηαζεξή ζε φιν ην κήθνο ηεο ηφηε ε ζπλάξηεζε θαηαλάισζεο είλαη επζεία θαη ε Οξηαθή Ρνπή πξνο θαηαλάισζε παξακέλεη ζηαζεξή (Hanappi, 212). Οη θεληξηθέο ηξάπεδεο ελίζρπζαλ ηηο πνηθίιεο πξαθηηθέο ηφλσζεο ηεο ξεπζηφηεηαο θαη δηαηήξεζαλ ηα επηηφθηα ζε ηζηνξηθά ρακειά επίπεδα. πγθεθξηκέλα ζηηο ΖΠΑ, ε Οκνζπνλδηαθή Σξάπεδα νινθιήξσζε ην λέν πξφγξακκα αγνξάο θξαηηθψλ νκνιφγσλ ΖΠΑ αμίαο USD6 δηζ. Σνλ Ηνχλην θαη ην επηέκβξην ηνπ 211 μεθίλεζε ηελ επηρείξεζε αλαζηξνθήο (Operation Twist). Ζ ΔΚΣ αξρηθά αχμεζε ην βαζηθφ επηηφθην ρξεκαηνδφηεζεο ζε δχν ζηάδηα, ζηα κέζα Απξηιίνπ θαη μαλά ζηα κέζα Ηνπλίνπ, απφ 25 κ.β. ζην θαζέλα, ζην 1,5% κε ζθνπφ ηελ νκαινπνίεζε ησλ ζπλζεθψλ ζηελ αγνξά ρξήκαηνο. ηε ζπλέρεηα φκσο, ε θιηκαθνχκελε θξίζε ρξένπο θαη νη απμαλφκελνη θφβνη ζρεηηθά κε ηελ επηβξάδπλζε ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο νδήγεζαλ ηελ ΔΚΣ ζηε κείσζε ηνπ βαζηθνχ επηηνθίνπ, επηζηξέθνληαο ζην 1,% κέρξη ην ηέινο ηνπ έηνπο. Παξάιιεια, ε ΔΚΣ ελεξγνπνίεζε εθ λένπ ηνλ Αχγνπζην ηνπ 211 ην πξφγξακκα αγνξάο θξαηηθψλ νκνιφγσλ, αγνξάδνληαο έσο ην ηέινο ηνπ έηνπο 14 δηζ. (ζε ζχλνιν αγνξψλ 212 δηζ. απφ ην Μάην ηνπ 21), αλαθνίλσζε λέν πξφγξακκα αγνξάο θαιπκκέλσλ νκνιφγσλ αμίαο 4 δηζ. κε δηάξθεηα έσο ηνλ Οθηψβξην ηνπ 212 θαη πξνρψξεζε ην Γεθέκβξην ηνπ 211 ζηελ πξψηε, εθ ησλ δχν ζπλνιηθά, δεκνπξαζία παξνρήο απεξηφξηζηεο ξεπζηφηεηαο πξνο ην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα, δηάξθεηαο ηξηψλ εηψλ. Δπηπιένλ, ην Ννέκβξην ηνπ 211 ηα θξάηε ηεο επξσδψλεο ζπκθψλεζαλ ζηε επέθηαζε ηεο ρξεκαηνδνηηθήο δπλαηφηεηαο θαη επειημίαο ηνπ Δπξσπατθνχ Μεραληζκνχ Υξεκαηνπηζησηηθήο ηαζεξφηεηαο. χκθσλα κε έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε πνιχ πξφζθαηα απφ ηελ Δζληθή πλνκνζπνλδία Διιεληθνχ Δκπνξίνπ, απνδείρζεθε φηη ηα 4/1 ησλ ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ δελ απνθιείνπλ ηελ πεξίπησζε λα ζέζνπλ ηέινο ζηελ ιεηηνπξγία ηνπο θαηά ην επφκελν δηάζηεκα. Σν δείγκα ησλ επηρεηξήζεσλ γηα ηελ έξεπλα ηηο ΔΔΔ αλήιζε ζε 2375 επηρεηξήζεηο θαη απέδσζε πνιχ ζεκαληηθά απνηειέζκαηα. Ο κέζνο 15
ηδίξνο, ζχκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο γηα ην 213 δηακνξθψζεθε ζε 232831 επξψ. Σα θέξδε απφ ηελ άιιε αλήιζαλ ρνλδξηθά ζε ιηγφηεξν απφ 7 επξψ. Σα θέξδε ησλ επηρεηξήζεσλ κεηψζεθαλ ζεκαληηθά αλ ηα ζπγθξίλεη θαλείο κε ηα αληίζηνηρα ηνπ 29, θαη παξάιιεια κε ηελ κείσζε ησλ πσιήζεσλ επηζεκαίλνπλ ηελ αχμεζε ησλ θνξνινγηθψλ επηβαξχλζεσλ ησλ επηρεηξήζεσλ. Δπίζεο νη επηρεηξήζεηο κε ζθνπφ λα απμήζνπλ ηελ θαηαλάισζε, κείσζαλ ηηο ηηκέο, κεηψλνληαο παξάιιεια θαη ην πεξηζψξην ηνπ θέξδνπο ηνπο (Καξνχιηα, et al, 213). Ζ ΔΛΣΑΣ, απφ ηελ άιιε έρεη εθδψζεη ζηνηρεία, ζχκθσλα κε ηα νπνία ε θαηαλάισζε ησλ ηδησηψλ κεηψζεθε απφ ην 29 θαη έπεηηα, κε πνζνζηφ 18,48%. Άκεζε απφξξνηα απηνχ ήηαλ νη πνιχ ζεκαληηθέο απψιεηεο ηδίξνπ ζηηο ζέζεηο εξγαζίαο αιιά θαη ζην εκπφξην. Ο πνιχ ζεκαληηθφο δείθηεο θχθινπ εξγαζηψλ θαηά ην 212, έιαβε ηηο ρακειφηεξεο ηηκέο ηνπ απφ ην 25 θαη κεηά. Ωζηφζν ην 213 παξαηεξείηαη φηη ν δείθηεο ππνρσξεί θαη πάιη, ιακβάλνληαο πνζνζηά αληίζηνηρα απηψλ πνπ ίζρπαλ ην 22 (Σακνπξαληδήο, 212). Γηα ην πξψην πεληάκελν ηνπ 213, θαίλεηαη ππνρψξεζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ κε πνζνζηφ 11% ζε ζχγθξηζε κε ην αληίζηνηρν ηνπ δηαζηήκαηνο ηνπ πξψηνπ πεληακήλνπ ηνπ 212. Παξφιν πνπ ηα ηξφθηκα ζεσξνχληαη πξντφληα πξψηεο αλάγθεο, ζεκαληηθή κείσζε παξνπζηάδεηαη θαη ζηα θαηαζηήκαηα εηδψλ ηξνθίκσλ θαη ζηηο ππεξαγνξέο, φπνπ παξνπζηάδεηαη ππνρψξεζε θαηά 1,3% ζε κεηαβιεηέο ηηκέο, ελψ ζε ζηαζεξέο ηηκέο ε κείσζε ήηαλ αθφκε κεγαιχηεξε ζηνλ ελ ιφγσ θιάδν, ηεο ηάμεο ηνπ 11,6%. Σν εκπφξην ρνλδξηθήο ζεκείσζε θαη εθείλν κείσζε ζηνλ ηδίξν, κε πνζνζηφ 14,4%. Σν πνζνζηφ απηφ αθνξά ην πξψην ηξίκελν ηνπ 213 θαη είλαη πάληα ζε ζχγθξηζε κε ην αληίζηνηρν δηάζηεκα ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο (Καξνχιηα, et al, 213). Σν θιείζηκν δεθάδσλ ρηιηάδσλ επηρεηξήζεσλ, αιιά θαη ε κείσζε πξνζσπηθνχ ζε φζεο αθφκε παξακέλνπλ αλνηρηέο, έρεη σο απνηέιεζκα ηελ απψιεηα ρηιηάδσλ ζέζεσλ εξγαζίαο ζηνλ θιάδν ηνπ εκπνξίνπ, έλαλ θιάδν κε θαζνξηζηηθή ζπκβνιή ζηελ απαζρφιεζε θαη κάιηζηα ζηελ απαζρφιεζε λέσλ θαη γπλαηθψλ. Καηά ην α ηξίκελν ηνπ 213 νη απαζρνινχκελνη ζπλνιηθά ζην εκπφξην αλήιζαλ ζε 65.5 άηνκα, θαηά 6,2% ιηγφηεξνη ζε ζχγθξηζε κε ην α ηξίκελν ηνπ 212. Απφ απηνχο, νη εξγνδφηεο 16
ήηαλ 68.2 (κείσζε 3,5%), νη απηναπαζρνινχκελνη 178.7 (κείσζε 7,2%), νη κηζζσηνί 367.5 (κείσζε 4,4%) θαη ηα ζπκβνεζνχληα κέιε 36.1 (κείσζε 21,4%). Απφ ηα ζηνηρεία ησλ εξεπλψλ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ηεο ΔΛΣΑΣ πξνθχπηεη φηη απφ ην 29 κέρξη ζήκεξα νη απαζρνινχκελνη ζην εκπφξην έρνπλ κεησζεί θαηά 186.7 άηνκα ή θαηά 22,2%, κείσζε πνιχ κεγάιε, εηδηθά εάλ ιεθζεί ππφςε φηη ζην εκπφξην δηαρξνληθά απαζρνιείηαη ζρεδφλ ην 1/5 ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ηεο ρψξαο (Καξνχιηα, et al, 213). Πξφζθαηα, θαηά ηελ ςήθηζε ηνπ λφκνπ γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ εκπνξηθψλ θαηαζηεκάησλ ηηο Κπξηαθέο, ε θπβέξλεζε ππνζηήξημε φηη κε ηε λέα ξχζκηζε ζα επεξεαζζεί ζεηηθά ηφζν ν ηδίξνο φζν θαη ε απαζρφιεζε. 17
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΤΝΟΠΣΗΚΖ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΡΑΠΔΕΗΚΧΝ ΟΜΗΛΧΝ ΣΖ ΣΔΛΔΤΣΑΗΑ ΓΔΚΑΔΣΗΑ 3.1. Παροσζίαζε Σράπεδας Πεηραηώς Ζ ηξάπεδα Πεηξαηψο απνηειεί κία απφ ηηο παιαηφηεξεο θαη κεγαιχηεξεο ηξάπεδεο ηεο ρψξαο καο. Ηδξχζεθε ην 1916 κε έδξα ηελ Αζήλα θαη ιεηηνπξγνχζε γηα αξθεηά ρξφληα σο ηδησηηθή ηξάπεδα, έσο φηνπ ην δηάζηεκα 1975-1991 φπνπ θαη πέξαζε ζηα ρέξηα ηνπ θξάηνπο. Σν Γεθέκβξην ηνπ 1991 πέξαζε απφ ηνλ θξαηηθφ έιεγρν εθ λένπ ζηνλ ηδησηηθφ θαη θαηάθεξε λα παξνπζηάζεη ηεξάζηηα αλάπηπμε ζηηο δξαζηεξηφηεηέο ηεο, ηελ αλάπηπμε ησλ εξγαζηψλ ηεο θαη ηα νηθνλνκηθά ηεο κεγέζε. Μεξηθά απφ ηα ζηνηρεία ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ηεο είλαη ελδεηθηηθά ηα 6 εθαηνκκχξηα πειάηεο, ην ζχλνιν ελεξγεηηθνχ ηεο πνπ θηάλεη ηα 86 δηζεθαηνκκχξηα, νη θαηαζέζεηο ηεο πνπ θηάλνπλ ηα 55 δηζεθαηνκκχξηα, ηα κεξίδηά ηεο ζηελ Διιεληθή αγνξά, πνπ είλαη θνληά ζην 3% ζηα δάλεηα, θαη 28% ζην κέξνο ησλ θαηαζέζεσλ ελψ, ηα δάλεηα κεηά απφ ηηο ζρεηηθέο πξνβιέςεηο πξνο ηνπο πειάηεο ηεο αγγίδνπλ ηα 56 δηζεθαηνκκχξηα. Ζ ηξάπεδα Πεηξαηψο απνηειεί ην εγεηηθφ ζηέιερνο ελφο Παλειιελίνπ νκίινπ επηρεηξήζεσλ θαη πξψελ ελνπνηεκέλσλ ηξαπεδψλ, κε ζθνπφ ηε δπλακηθή θάιπςε ελφο ζπλφινπ δξαζηεξηνηήησλ θαη εξγαζηψλ, κε θακβά ηνλ ρξεκαηννηθνλνκηθφ ηνκέα ηεο Διιάδνο. Τπάξρεη εμαηξεηηθή εηδίθεπζε ζηνπο ηνκείο ησλ κεζαίνπ κεγέζνπο εηαηξεηψλ θαη επηρεηξήζεσλ, ζηνλ ηνκέα ηεο αγξνηηθήο αλάπηπμεο, ζηνλ ηνκέα ζηεγαζηηθήο θαη θαηαλαισηηθήο πίζηεσο, ζην internet θαη green banking, ζηνλ ηνκέα ηεο ρξεκαηνδνηηθήο κίζζσζεο θαζψο θαη ζηηο ππεξεζίεο θεθαιαηαγνξάο θαη επελδχζεσλ. Σν ζχλνιν ησλ πξναλαθεξζέλησλ ππεξεζηψλ ηεο ηξάπεδαο πξνζθέξεηαη απφ δίθηπν ηνπιάρηζηνλ 8 θαηαζηεκάησλ ζηελ Διιάδα, 189 κεραλεκάησλ ΑΣΜ θαζψο θαη κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ δηθηχνπ winbank. Ζ ηξάπεδα Πεηξαηψο απνηειεί επέλδπζε αλάπηπμεο ιφγσ θαη ηεο ηθαλνπνηεηηθήο ηεο παξνπζίαο ζην εμσηεξηθφ, αθνχ δηαζέηεη 382 θαηαζηήκαηα εμππεξέηεζεο ησλ 18
πειαηψλ ηεο. Πην ζπγθεθξηκέλα δηαζέηεη 13 θαηαζηήκαηα ζηε Ρνπκαλία, 83 ζηε Βνπιγαξία κε ηελ νλνκαζία Piraeus Bank Bulgaria, 53 ζηελ Αιβαλία κε νλνκαζία Tirana Bank, 34 ζηε εξβία σο Piraeus Bank Beograd, 27 ζηελ Οπθξαλία κε ηελ νλνκαζία Piraeus Bank ICB, 14 ζηελ Κχπξν πνπ ιέγνληαη Σξάπεδα Πεηξαηψο Κχπξνπ, 39 ζηελ Αίγππην σο Piraeus Bank Egypt, έλα ζηελ Γεξκαλία ζηελ πφιε ηεο Φξαλθθνχξηεο θαη έλα ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην, ζηελ πφιε ηνπ Λνλδίλνπ. 3.2. ύληοκε παροσζίαζε ηες Σράπεδας Κύπροσ Ζ Σξάπεδα Κχπξνπ ηδξχζεθε ην 1899 θαη είλαη έλαο απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο ρξεκαηννηθνλνκηθνχο νξγαληζκνχο ζηελ Κχπξν. Ζ εηαηξεία μεθίλεζε σο ην Σακηεπηήξην ε Λεπθσζία ην 1899. Μεηαηξάπεθε ζε δεκφζηα εηαηξεία ην 1912 θαη κεηνλνκάζηεθε ζε Σξάπεδα Κχπξνπ. Απφ ηφηε έρεη επεθηαζεί θαη ζηνλ δηεζλή ρψξν κε παξαξηήκαηα ζηελ Διιάδα (πσιήζεθαλ ζηελ Σξάπεδα Πεηξαηψο ην 213), ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην, ζην Σδέξζετ, ζηελ Ρνπκαλία, ζηελ Ρσζία θαη ζηελ Απζηξαιία. Οη κεηνρέο ηεο Σξάπεδαο είλαη εηζεγκέλεο ζην Υξεκαηηζηήξην Αμηψλ Κχπξνπ (ΥΑΚ) θαη ζην Υξεκαηηζηήξην Αζελψλ. Ζ Σξάπεδα είλαη ε κεγαιχηεξε εηαηξία ηνπ ΥΑΚ (ζε θεθαιαηνπνίεζε). 3.3. ύληοκε παροσζίαζε ηες Αγροηηθής Σράπεδας Ζ Αγξνηηθή Σξάπεδα ηεο Διιάδαο ήηαλ κηα εκπνξηθή ηξάπεδα κε έδξα ηελ Αζήλα. Ζ ηξάπεδα ηδξχζεθε ην 1929 θαη δηαθήξπμε φηη ζα επηθεληξσζεί ζηελ ηξαπεδηθή αγνξά ησλ Βαιθαλίσλ, κε ηηο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηεο ζηήξημεο ηνπ γεσξγηθνχ ηνκέα. Ζ ATEbank θαηέρεη ηζρπξή ζέζε ζην Υξεκαηηζηήξην Αμηψλ Αζελψλ θαη έρεη γίλεη κέινο ηεο Σξάπεδαο Πεηξαηψο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ νηθνλνκηθνχ έηνπο 213. Οη επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηεο ηξάπεδαο απαηηνχζαλ έλα λέν φλνκα θαη εηαηξηθή εηθφλα, σο ATEbank. Παξαθάησ παξνπζηάδεηαη ζπλνπηηθά ην ηζηνξηθφ ηεο ηξάπεδαο: 19
1929 / Ίδξπζε. Ζ Αγξνηηθή Σξάπεδα ηεο Διιάδαο, ηδξχζεθε σο κε-θεξδνζθνπηθφο νξγαληζκφο θαη πάξνρνο ησλ πηζηψζεσλ πξνο ηνλ αγξνηηθφ ηνκέα. Ζ ηξάπεδα ζηφρεπε θπξίσο ζηελ εθαξκνγή πξνγξακκάησλ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε ηφζν ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ πξσηνγελνχο ηνκέα ηεο νηθνλνκίαο θαη ηεο κεηαπνίεζεο θαη εκπνξίαο ησλ γεσξγηθψλ πξντφλησλ, θαζψο θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο αγξνηηθήο αλάπηπμεο. 195 Δπέθηαζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζηνλ ηνκέα ηεο γεσξγίαο. Ζ Αγξνηηθή Σξάπεδα ηδξχεη κηα ζεηξά απφ εηαηξείεο, νη νπνίεο παξάγνπλ αγξνηηθά πξντφληα θαη αλαιακβάλνπλ ηελ αμηνπνίεζε ησλ πφξσλ ζε φιε ηε ρψξα. 199 Δπέθηαζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζην κε αγξνηηθφ ηνκέα. Ζ Αγξνηηθή Σξάπεδα ηεο Διιάδαο επεθηείλεηαη ζην κε αγξνηηθφ ηνκέα, κε ηελ αλάπηπμε θαη έλα επξέσο δηθηχνπ θαηαζηεκάησλ ζε φιε ηελ Διιάδα θαη κηα πνηθηιία απφ λέα ρξεκαηννηθνλνκηθά πξντφληα θαη ππεξεζίεο. 1991 Μεηάβαζε ζε Αλψλπκε Δηαηξεία. Ζ Αγξνηηθή Σξάπεδα γίλεηαη Α.Δ., δηεπξχλεη ην θάζκα ησλ ηξαπεδηθψλ θαη ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ππεξεζηψλ θαη απνθηά ζπκκεηνρέο ζε εμεηδηθεπκέλεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο εηαηξείεο δηεπξχλνληαο ηνλ φκηιν ησλ εηαηξεηψλ. 2 Δίζνδνο ζην Υξεκαηηζηήξην Αζελψλ. Ζ Αγξνηηθή Σξάπεδα απμάλεη ην θεθάιαηφ ηεο, πξνθεηκέλνπ λα εηζέιζεη ζην Υξεκαηηζηήξην Αζελψλ. Οη κεηνρέο ηεο είλαη εηζεγκέλεο απφ ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 21. 24-26 Δλίζρπζε ηεο εηαηξηθήο εηθφλαο θαη ηεο ηνπνζέηεζεο ηεο ηξάπεδαο. Ζ Σξάπεδα εθαξκφδνληαο έλα επξχ θάζκα κεηαξξπζκίζεσλ θαη πξνγξακκάησλ αλαδηάξζξσζεο, θαζψο θαη αλάπηπμε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ δηθηχνπ ησλ θαηαζηεκάησλ ηεο θαη ηελ παξαγσγηθφηεηα, θαηαθέξλεη λα επηηχρεη πςεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο πνπ απεηθνλίδνληαη ζηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο Σξάπεδαο θαη ηνπ Οκίινπ. Πην ζπγθεθξηκέλα: 2
Ζ αχμεζε ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ ηεο Σξάπεδαο πξαγκαηνπνηήζεθε ηνλ Ηνχλην ηνπ 25, χςνπο 1.25... Απηή ε αχμεζε ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ επέηξεςε ζηελ Σξάπεδα λα αζρνιεζεί κε ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηψπηζε κεηά ηελ πηνζέηεζε ησλ Γηεζλψλ Λνγηζηηθψλ Πξνηχπσλ (ΓΛΠ) θαη σο εθ ηνχηνπ έρεη ζπκβάιεη ζηελ νπζηαζηηθή αλαδηνξγάλσζε ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ ηεο Σξάπεδαο. Σνλ Ννέκβξην ηνπ 25, ε κεηνρή ηεο Σξάπεδαο έγηλε ζπζηαηηθφ ηνπ δείθηε FTSE / ATHEX 2. Ζ εηαηξηθή ηαπηφηεηα ηεο Σξάπεδαο άιιαμε ζε ζρέζε κε ην λέν ινγφηππν «ΑΣΔbank» γηα ηα ππνθαηαζηήκαηα θαη ΑΣΜ. Σν πγηέο ηκήκα ηεο ηξάπεδαο εμαγνξάζηεθε απφ ηελ Σξάπεδα Πεηξαηψο ην 212. 3.4 ύληοκε παροσζίαζε ηες Γεληθής Σράπεδας Ο ρξεκαηνδνηηθφο φκηινο ηεο Γεληθήο Σξάπεδαο, παξείρε νινθιεξσκέλεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαη ηξαπεδηθέο ππεξεζίεο. Μεηά ηελ ίδξπζε ηεο ην 1937 κε ίδηα θεθάιαηα ηνπ Μεηνρηθνχ Σακείνπ ηξαηνχ, ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 1985, εηζήρζεζαλ νη κεηνρέο ηεο πξνο δηαπξαγκάηεπζε ζην Υ.Α.Α. ζηελ Κχξηα Αγνξά. Όηαλ ην 25, άιιαμε ν ηίηινο ηεο ηξάπεδαο ζε Geniki Bank, ν φκηινο Société Générale γίλεηαη ν θχξηνο κέηνρνο κε πνζνζηφ άλσ ηνπ κηζνχ, δειαδή 5,1%, γεγνλφο πνπ ζηελ νπζία απνηέιεζε θαη ηελ θχξηα αηηία γηα ηελ αιιαγή ηνπ ηίηινπ ηεο ηξάπεδαο. Κη αλ ήδε ην πνζνζηφ απηφ ήηαλ αξθεηά κεγάιν, ηνλ επηέκβξην ηνπ 25, απηφ απμήζεθε θαη έθηαζε ζηα 52,32%. Δπηά ρξφληα αξγφηεξα έπεηηα απφ δηαπξαγκαηεχζεηο κε ηελ Société Générale, ε Σξάπεδα Πεηξαηψο αλαθνίλσζε ηελ εμαγνξά ηνπ πιεηνςεθηθνχ παθέηνπ κεηνρψλ ηεο Γεληθήο Σξάπεδαο, θαη ε ηξάπεδα πέξαζε πιένλ ζηελ δηνίθεζε ηνπ νκίινπ ηεο Σξάπεδαο Πεηξαηψο. ηνλ φκηιν ζήκεξα, πθίζηαληαη πέληε ζπγαηξηθέο, ελψ ε Γεληθή Σξάπεδα ιεηηνπξγεί 8 ππνθαηαζηήκαηα ζηελ Διιάδα. Όια ηα ππνθαηαζηήκαηα πξνζθέξνπλ εμεηδηθεπκέλεο ηξαπεδηθέο, ρξεκαηννηθνλνκηθέο, αζθαιηζηηθέο θαη άιιεο ππεξεζίεο. 3.5. ύληοκε παροσζίαζε ηες Millennium Bank H Millenium Bank ήηαλ ε ηξάπεδα κε ηελ κηθξφηεξε ρξνληθά ηζηνξία ζε ζρέζε κε ηηο ππφινηπεο εμαγνξαζζείζεο απφ ηνλ φκηιν Πεηξαηψο. Ζ Millennium Bank ήηαλ κηα 21
ειιεληθή ηξάπεδα. Ζ έδξα ηεο ήηαλ ζηελ Καιιηζέα, ζηελ κεηξνπνιηηηθή πεξηνρή ηεο Αζήλαο. Ηδξχζεθε ην 2 σο Nova Bank, αιιά ζηηο 1 Ννεκβξίνπ 26 κεηνλνκάζηεθε ζε Millennium Bank, πξνθεηκέλνπ λα ζπκκνξθσζεί κε ην παγθφζκην ζήκα ηεο ηφηε κεηξηθήο ηεο Millennium BCP (Banco Comercial Português) ηεο Πνξηνγαιίαο, "Millennium". Σνλ Ηνχλε ηνπ 213 ε Millennium Bank εμαγνξάζηεθε απφ ηελ Σξάπεδα Πεηξαηψο. Οη δξαζηεξηφηεηέο ηεο ζπγρσλεχζεθαλ ζηελ Σξάπεδα Πεηξαηψο ην Γεθέκβξην ηνπ 213. 3.6. ηοητεία γηα ηης ζσγτωλεύζεης Ζ νξγαληθή αλάπηπμε ηεο ηξάπεδαο Πεηξαηψο ήηαλ θάηη δεδνκέλν θαηά ηα έηε 1998, 1999 θαη 2, κε θπζηθφ επαθφινπζν ηηο ζηξαηεγηθέο θηλήζεηο κε ζθνπφ ηελ εδξαίσζε ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα ηεο Διιάδνο. Ζ πξψηε θίλεζε ζην πιαίζην απηήο ηεο ζηξαηεγηθήο ήξζε ην 1998, κε ηελ απνξξφθεζε ηεο Chase Manhattan ζηελ ρψξα καο, ηεο κηθξήο θαη πνιχ εμεηδηθεπκέλεο Credit Lyonnais Hellas θαη ηεο ηξάπεδαο Μαθεδνλίαο Θξάθεο. Αξρέο ηνπ 1999 θαη ε Πεηξαηψο πξνβαίλεη ζε αθφκε κία θίλεζε απνξξφθεζεο, ηεο National Westminster Bank PLC θαη ηεο ηξάπεδαο Υίνπ απηή ηελ θνξά, ελψ ηνλ Ηνχλην ηνπ 2, πξαγκαηνπνίεζε ελνπνίεζε ησλ ηξαπεδηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο. (Μέζσ ησλ ηξαπεδψλ, Μαθεδνλίαο Θξάθεο θαη Υίνπ). Σν 22 απνθηά ηνλ πιήξε έιεγρν ηεο ETBA BANK θαη νινθιεξψλεη ηελ απνξξφθεζή ηεο ην κήλα Γεθέκβξην ηνπ 23. Μηα εμαηξεηηθή ζηξαηεγηθή επέθηαζεο ζην εμσηεξηθφ, έιαβε ρψξα ην 25 κε ζηφρν ηηο αγνξέο ηεο Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ θαη ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Δπξψπεο, κέζσ ηεο εμαγνξάο ηεο Βνπιγαξηθήο Eurobank πνπ κεηνλνκάζηεθε ζε Bank Bulgaria, κεηά απφ 12 ρξφληα παξνπζίαο εθ κέξνπο ηεο Πεηξαηψο, ζηελ πεξηνρή. Ζ ελέξγεηα ζπγρψλεπζεο νινθιεξψζεθε επηηπρψο ην Μάξηην ηνπ 26 κεηαμχ ηεο Πεηξαηψο θαη ηεο Eurobank. Σν 25 πξνέβε θαη ζε άιιεο θηλήζεηο πξνο ηελ αγνξά ηνπ εμσηεξηθνχ φπσο, ηελ εμαγνξά ηεο εξβηθήο Atlas Bank πνπ κεηνλνκάζηεθε κεηά ηελ 22
ζπγρψλεπζε ζε Bank Beograd, θαη ηελ εμαγνξά ηεο Αηγππηηαθήο Egypt Commercial Bank πνπ κεηνλνκάζηεθε ζε Piraeus Bank Egypt. Σν 27 ε ηξάπεδα Πεηξαηψο νινθιήξσζε ηηο θηλήζεηο ηεο ζην εμσηεξηθφ κε ηελ εμαγνξά ηεο Οπθξαληθήο International Commerce Bank, πνπ κεηνλνκάζηεθε ζε Bank ICB θαη ζηελ Κχπξν κε ηελ ίδξπζε ηεο Πεηξαηψο Κχπξνπ θαη ηελ εμαγνξά ηεο Arab Bank πνπ βξηζθφηαλ εθεί. Απφ ην 212 θαη κεηά ε Πεηξαηψο θαηέθπγε ζε εληππσζηαθέο θηλήζεηο εληφο ηνπ Διιαδηθνχ ρψξνπ, κε ηελ απφθηεζε ηνπ πγηνχο ηκήκαηνο ηεο Αγξνηηθήο ηξάπεδαο αθνχ επειέγεζαλ ζπγθεθξηκέλα ηκήκαηα ελεξγεηηθνχ θαη παζεηηθνχ, θαη ηελ εμαγνξά ηεο Γεληθήο ηξάπεδαο. ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ Ζ ζπγθεθξηκέλε κειέηε ζρεδηάζηεθε κε ηξφπν ηέηνην ψζηε λα πιαηζηψζεη ηνπο αθφινπζνπο εξεπλεηηθνχο ζηφρνπο: 1. Αλαδήηεζε ηεο θίλεζεο ησλ θαηαζέζεσλ πξηλ θαη κεηά ηελ νηθνλνκηθή θξίζε. 2. Παξαηήξεζε θαη ζχγθξηζε ηεο θίλεζεο ησλ θαηαζέζεσλ ζηηο δηάθνξεο πεξηθεξεηαθέο ελφηεηεο. 3. Γηαπίζησζε ηεο πςειφηεξεο αλαινγίαο θαηαζέζεσλ πξνο πιεζπζκφ γηα φιεο ηηο πεξηθεξεηαθέο ελφηεηεο. Πξνο επίηεπμε ησλ πξναλαθεξζέλησλ ζηφρσλ, αλαδεηήζεθαλ ηα ζπγθεληξσηηθά ζηνηρεία ησλ ειιεληθψλ θαηαζέζεσλ, ηα νπνία θαη ζπγθεληξψζεθαλ ζε έλα εληαίν αξρείν, ρξεζηκνπνηψληαο σο πεγέο δεδνκέλα ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο θαη ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο. Σα δεδνκέλα ηαμηλνκήζεθαλ κε βάζε ηα έηε απφ 24 έσο θαη 214 θαη θαηφπηλ απηνχ παξάρζεθαλ γξαθηθέο παξαζηάζεηο κε ηελ θακπχιε ηεο αιιαγήο ηεο δηάξζξσζεο ησλ θαηαζέζεσλ αλά λνκφ πεξηθεξεηαθή ελφηεηα. Ζ απεηθφληζε ησλ θαηαζέζεσλ νξίζηεθε ζε εθαηνκκχξηα επξψ. 23
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΣΑΣΗΣΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΚΑΣΑΘΔΔΧΝ ΣΗ ΔΛΛΖΝΗΚΔ ΣΡΑΠΔΕΔ ΚΑΣΑ ΣΖΝ ΣΔΛΔΤΣΑΗΑ ΓΔΚΑΔΣΗΑ (ΑΝΑ ΝΟΜΟ) Οθηψ ζηνπο δέθα Έιιελεο έρνπλ θαηαζέζεηο θάησ απφ 2. επξψ ελψ κφλν έλαο ζηνπο πέληε έρνπλ θαηαζέζεηο πάλσ απφ απηφ ην πνζφ. Δηδηθφηεξα, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Διιεληθήο Έλσζεο Σξαπεδψλ (ΔΔΑ), πνπ αθνξνχλ ζην ηέινο ηνπ Ηνπλίνπ, νη θαηαζέζεηο ηνπ 81,5% ησλ Διιήλσλ απνηακηεπηψλ δελ μεπεξλνχζαλ ηα 2. επξψ, ελψ ην 11,3% ησλ θαηαζεηψλ δηέζεηε ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπ κεηαμχ 2.1 θαη 1. επξψ. Απηφ ζεκαίλεη φηη ην ζρεδφλ ην 93% ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ ζηε ρψξα καο δελ έρνπλ πεξηζζφηεξα απφ 1. ζηηο ειιεληθέο ηξάπεδεο, ελψ κφιηο ην,4% απηψλ είραλ θαηαζέζεηο άλσ ησλ 1. επξψ, πνζφ πνπ ζπληζηά θαη ην αλψηαην φξην απνδεκίσζεο αλά θαηαζέηε απφ ην Σακείν Δγγχεζεο Καηαζέζεσλ θαη Δπελδχζεσλ (ΣΔΚΔ). Μεηαμχ άιισλ, ην,9% έρεη ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπ θαηαζέζεηο κεηαμχ ησλ 5.1 θαη ησλ 1. επξψ. πλεπψο, κφιηο ην 1,3% ηνπ ζπλφινπ ησλ απνηακηεπηψλ ζε επξψ έρνπλ εγρψξηεο θαηαζέζεηο πνπ μεπεξλνχλ ηηο 5.. χκθσλα κε ηα πιένλ πξφζθαηα δεκνζηεπκέλα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο, νη θαηαζέζεηο λνηθνθπξηψλ θαη επηρεηξήζεσλ ζηηο ηξάπεδεο ηεο ρψξαο καο κεηψζεθαλ, ζην ηέινο Ηνπιίνπ 212, θαηά 34,7% ζε ζρέζε κε ην Γεθέκβξην ηνπ 29. Αληίζηνηρα πνζνζηά παξαηεξνχληαη θαη ζηα ινηπά βαζηθά δηεζλή λνκίζκαηα. 24
Νομαρχία Ακθνών Νομαρχία Ανατ. Αττικισ Αιτωλοακαρνανίαs Ευβοίασ Φκιώτιδοσ Αργολίδοσ Αχαϊασ Κορινκίασ Μεςςθνίασ Κερκφρασ Λευκάδοσ Θεςπρωτίασ Πρζβεηασ Λάριςασ Σρικάλων Δράμασ Θεςςαλονίκθσ Καςτοριάσ Κοηάνθσ Πιερίασ Φλώρινασ Ζβρου Ροδόπθσ Κυκλάδων άμου Ηρακλείου Ρεκφμνου Ωζηφζν ελδηαθέξνπζα εμαίξεζε απνηεινχλ νη απνηακηεπηέο πνπ δηαηεξνχλ ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπο 12.1 έσο 6. δνιάξηα, νη νπνίνη αληηζηνηρνχλ ζην εληππσζηαθά πςειφ 8,5% ηνπ ζπλφινπ ησλ θαηαζεηψλ ζην ακεξηθαληθφ λφκηζκα. ε πεξίπησζε χπαξμεο ζπλδηθαηνχρσλ ζηνπο ινγαξηαζκνχο, ηα πνζά θαηαλεκήζεθαλ ηζνκεξψο ζε θάζε έλαλ απφ απηνχο. 12. 1. 8. 6. 4. 2. Ιουν-1 Δεκ-1 Ιουν-11 Δεκ-11 Ιουν-12 Δεκ-12 Ιουν-13 Δεκ-13 Ιουν-14 Δεκ-14 Ιουν-15 Δεκ-15 25
Περιφζρεια Πρωτευοφςθσ 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 2. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Πρωηεσούζες 4329, 55 Valid N (listwise) Descriptive Statistics N Minimum Maximum Mean Std. Deviation 55 195,53 216873,6963 2648 7886,31623 53819 31614,5295 95834 26
14. Αττικισ (υπόλοιπο) 12. 1. 8. 6. 4. 2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 3. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αηηηθής (σπόιοηπο) Σν κεγαιχηεξν δεισζέλ εηζφδεκα αλά θνξνινγνχκελν γηα ην έηνο 27 ην έρεη ν λνκφο Αηηηθήο κε 18.567 επξψ. Αθνινπζνχλ νη λνκνί Θεζζαινλίθεο θαη Κνδάλεο κε 15.48 επξψ θαη 15.462 επξψ, αληίζηνηρα. ε αληίζεζε, ν λνκφο πνπ παξνπζίαζε ην ρακειφηεξν δεισζέλ εηζφδεκα αλά θνξνινγνχκελν είλαη ν λνκφο Πέιιαο κε 1.97 επξψ. Γηα ηηο απνηακηεπηηθέο θαηαζέζεηο αλά θάηνηθν, γηα ην 27, παξαηεξνχκε κφλνλ έμη λνκνχο λα είλαη πάλσ απφ ηνλ κέζν φξν ηεο Διιάδαο πνπ θηάλεη ηα 15.416 επξψ. Έηζη, ν λνκφο Αηηηθήο έρεη ηηο κεγαιχηεξεο απνηακηεπηηθέο θαηαζέζεηο αλά θάηνηθν κε 23.61 επξψ θαη αθνινπζνχλ νη λνκνί Δπξπηαλίαο, Κεθαινληάο θαη Υίνπ κε 2.183, 17.65 θαη 16.57, αληίζηνηρα. 27
Αιτωλοακαρνανίαs 2.5 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 4. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αηηωιοαθαρλαλίας Βοιωτίαs 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 5. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Βοηωηίας 28
Ευβοίασ 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 6. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Δσβοίας Ευρυτανίασ 45 4 35 3 25 2 15 1 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 7. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Δσρσηαλίας 29
Φκιώτιδοσ 2.5 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 8. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Φζηώηηδος Φωκίδοσ 45 4 35 3 25 2 15 1 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 9. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Φωθίδος 3
Αργολίδοσ 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 1. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αργοιίδος Αρκαδίασ 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 11. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αρθαδίας 31
5. 4.5 4. 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 Αχαϊασ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 12. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Αρθαδίας 2. 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 Θλείασ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 13. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ζιείας 32
2.5 Κορινκίασ 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 14. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 Λακωνίασ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 15. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα 33
3. Μεςςθνίασ 2.5 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 16. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Μεζζελίας 7 Ηακφνκου 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 17. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Εαθύλζοσ 34
Κερκφρασ 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 18. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κερθύρας Κεφαλλθνίασ 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 19. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κεθαιιελίας 35
5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Λευκάδοσ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 2. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Λεσθάδος 1. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Άρτασ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 21. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Άρηας 36
Θεςπρωτίασ 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 22. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Θεζπρωηίας 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 Ιωαννίνων 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 23. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ηωαλλίλωλ 37
Πρζβεηασ 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 24. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Πρέβεδας 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 Καρδίτςασ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 25. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Καρδίηζας 38
4. 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 Λάριςασ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 26. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Λάρηζας 3. Μαγνθςίασ 2.5 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 27. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Μαγλεζίας 39
2. 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 Σρικάλων 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 28. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Σρηθάιωλ 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Γρεβενών 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 29. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Γρεβελώλ 4
Δράμασ 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 3. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Γράκας Θμακίασ 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 31. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ζκαζίας 41
25. Θεςςαλονίκθσ 2. 15. 1. 5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 32. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Θεζζαιολίθες 2.5 Καβάλασ 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 33. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Καβάιας 42
Καςτοριάσ 1. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 34. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Καζηορηάς Κιλκίσ 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 35. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κηιθίς 43
Κοηάνθσ 2.5 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 36. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κοδάλες Πζλλασ 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 37. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Πέιιας 44
1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 Πιερίασ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 38. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Πηερίας 2.5 ερρών 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 39. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα ερρώλ 45
7 Φλώρινασ 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 4. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Φιώρηλα 1.4 Χαλκιδικισ 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 41. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Υαιθηδηθής 46
2.5 Ζβρου 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 42. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Έβροσ 1.4 Ξάνκθσ 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 43. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ξάλζες 47
1.2 Ροδόπθσ 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 44. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ροδόπες 3.5 Δωδεκανιςου 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 45. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Γωδεθαλήζοσ ηα 145 δηζ. δηακνξθψλνληαλ νη θαηαζέζεηο ζηηο ειιεληθέο ηξάπεδεο ζηα ηέιε Μαξηίνπ, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο. 48
Γεδνκέλνπ φηη ζηα ηέιε Φεβξνπαξίνπ νη θαηαζέζεηο δηακνξθψλνληαλ ζηα 147,5 δηζ. επξψ, ζην δηάζηεκα πνπ κεζνιάβεζε έθπγαλ θαηαζέζεηο χςνπο 2,5 δηζ. επξψ απφ ηηο ηξάπεδεο. Οη εθξνέο θαηαζέζεσλ επηβξαδχλζεθαλ, θαζψο ηνλ πξνεγνχκελν κήλα είραλ θχγεη 7,8 δηζ. επξψ απφ ηηο ηξάπεδεο. εκεηψλεηαη φηη ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο, νη θαηαζέζεηο λνηθνθπξηψλ θαη επηρεηξήζεσλ ζηηο ειιεληθέο ηξάπεδεο δηακνξθψλνληαλ ζηα 138,55 δηζ. επξψ ζηα ηέιε Μαξηίνπ, απφ 14,5 δηζ. ζηα ηέιε Φεβξνπαξίνπ. 3. Κυκλάδων 2.5 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 46. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Κσθιάδωλ 49
2. 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 Λζςβου 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 47. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Λέζβοσ 7 άμου 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 48. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα άκοσ 5
1.4 Χίου 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 49. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Υίοσ 5. 4.5 4. 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 Θρακλείου 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 5. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ζραθιείοσ 51
1.4 Λαςικίου 1.2 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 51. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Λαζηζίοσ 1.2 Ρεκφμνου 1. 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 52. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Ρεζύκλοσ 52
2.5 Χανίων 2. 1.5 1. 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Γράθεκα 53. ηαηηζηηθή δηάρζρωζε θαηαζέζεωλ 24-214 ζηελ Περηθέρεηα Υαλίωλ Δθηφο απφ πνιιά θαη πνιχ ζνβαξά πξνβιήκαηα πνπ έρεη πξνθαιέζεη ζηε κεγάιε πιεηνλφηεηα ηνπ ειιεληθνχ ιανχ ε εθαξκνγή ηεο πνιηηηθήο ησλ κλεκνλίσλ ηα δχν ηειεπηαία ρξφληα, έρεη δεκηνπξγήζεη θαη δπζεπίιπηα πξνβιήκαηα ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα εμαηηίαο: ηεο κεγάιεο κείσζεο ησλ θαηαζέζεσλ, ηεο αχμεζεο ηνπ πνζνζηνχ ησλ δαλείσλ πνπ δελ εμππεξεηνχληαη θαη ηνπ «θνπξέκαηνο» ησλ νκνιφγσλ ηνπ ειιεληθνχ Γεκνζίνπ πνπ είραλ αγνξάζεη νη ηξάπεδεο. ην άξζξν απηφ, κε βάζε ηα ζηνηρεία ηεο Σξαπέδεο ηεο Διιάδνο ζηα ηέιε Γεθεκβξίνπ 29 θαη 211 θαη ηεο Eurostat γηα ηνλ πιεζπζκφ ην 29, δηεξεπλνχκε ηε κείσζε ησλ θαηαζέζεσλ ζε εθαη. επξψ ζηνπο 51 λνκνχο ηεο ρψξαο ηε δηεηία 21 θαη 211 θαζψο θαη ην χςνο ηνπο ζε επξψ θαηά θάηνηθν ην 29 (ηελ πξψελ 53
πεξηθέξεηα πξσηεχνπζαο ηε ζεσξνχκε σο λνκφ Αηηηθήο -ζεκεξηλή πεξηθέξεηα Αηηηθήο). - Ζ κεγαιχηεξε, πνζνζηηαία κείσζε ησλ θαηαζέζεσλ ζεκεηψζεθε ζηνπο λνκνχο Αηηηθήο, Ξάλζεο, Κέξθπξαο, Υαιθηδηθήο, Βνησηίαο θαη Καβάιαο (πάλσ απφ 26%), θαη ε κηθξφηεξε ζηνπο λνκνχο Φζηψηηδαο, Ρνδφπεο, Αηησιναθαξλαλίαο, Πξέβεδαο θαη Υίνπ (θάησ απφ 17%) (βιέπε 4ε ζηήιε ηνπ Πίλαθα). - Παξά, φκσο, ηηο κεγάιεο δηαθνξέο ζηελ πνζνζηηαία κείσζε ησλ θαηαζέζεσλ, ηηο 6 πξψηεο ζέζεηο ζε φ,ηη αθνξά ην χςνο ησλ θαηαζέζεσλ ηφζν ην 29 φζν θαη ην 211 θαηείραλ, θαηά ζεηξά, νη λνκνί Αηηηθήο, Θεζζαινλίθεο, Ζξαθιείνπ, Αραΐαο, Λάξηζαο θαη Γσδεθαλήζνπ. Οη 5 πξψηνη είλαη θαη νη πνιππιεζέζηεξνη λνκνί ηεο ρψξαο, ελψ ν λνκφο Γσδεθαλήζνπ πεξηιακβάλεη ηε Ρφδν θαη ηελ Κσ, πνπ είλαη απφ ηα πην νηθνλνκηθά εχξσζηα λεζηά, εμαηηίαο ηνπ φηη απνηεινχλ δχν απφ ηνπο πην δεκνθηιείο ηνπξηζηηθνχο πξννξηζκνχο ηεο ρψξαο. - Σηο 7 ηειεπηαίεο ζέζεηο θαηείραλ θαηά ζεηξά (αξρίδνληαο απφ ηελ ηειεπηαία) νη λνκνί Δπξπηαλίαο, Φσθίδαο, Λεπθάδαο, Γξεβελψλ, Εαθχλζνπ, Φιψξηλαο θαη άκνπ, λνκνί πνπ είλαη απφ ηνπο νιηγνπιεζέζηεξνπο ηεο ρψξαο. - ε φ,ηη αθνξά ηνπο ππφινηπνπο 38 λνκνχο ζεκεηψζεθαλ αξθεηέο αλαθαηαηάμεηο ζε φ,ηη αθνξά ηε ζέζε ηνπο κε βάζε ην χςνο ησλ θαηαζέζεσλ ζε εθαη. επξψ. Οη ζεκαληηθφηεξεο απφ απηέο είλαη: o Ζ βειηίσζε ηεο ζέζεο ησλ λνκψλ: Λαθσλίαο (απφ ηελ 31ε ζέζε ην 29 ζηελ 25ε ην 211), ηεο Αηησιναθαξλαλίαο (απφ ηε 16ε ζηε 12ε) θαη ηεο Φζηψηηδαο (απφ ηε 19ε ζηε 15ε), θαη o Ζ ρεηξνηέξεπζε ηεο ζέζεο ησλ λνκψλ: Καβάιαο (απφ ηε 14ε ζηε 19ε), ηεο Κέξθπξαο (απφ ηελ 26ε ζηε 3ή) θαη ηεο Βνησηίαο (απφ ηελ 28ε ζηελ 31ε). Όπσο θάλεθε απφ ηα φζα πξναλαθέξζεθαλ ην χςνο ησλ θαηαζέζεσλ εμαξηάηαη θαηά θχξην ιφγν απφ ηνλ πιεζπζκφ ηνπο. Δίλαη επνκέλσο ελδηαθέξνλ λα δνχκε πνηα είλαη ε θαηάηαμε ησλ λνκψλ κε βάζε ην αλά θάηνηθν χςνο ησλ θαηαζέζεσλ ζε επξψ. Γηα ηελ θαηάηαμε απηή είλαη αλαγθαίνο ν αξηζκφο ησλ θαηνίθσλ ηνπ θάζε λνκνχ. Γπζηπρψο ζηνηρεία γηα ηνλ πιεζπζκφ ηνπο δελ ππάξρνπλ γηα ην 21 θαη ην 211. Σα ηειεπηαία ζηνηρεία αθνξνχλ ην 29 θαη ηα πήξακε απφ ηε βάζε δεδνκέλσλ ηεο ζηαηηζηηθήο ππεξεζίαο ηεο ΔΔ, ηεο Eurostat. 54
Απφ ηε δηαίξεζε ησλ ζηνηρείσλ ηεο 1εο ζηήιεο ηνπ Πίλαθα κε ηα ζηνηρεία ηεο Eurostat γηα ηνλ πιεζπζκφ ησλ 51 λνκψλ πξνέθπςε ε ηειεπηαία ζηήιε ηνπ Πίλαθα ζηελ νπνία δίλνληαη νη θαηά θάηνηθν (θαηά θεθαιήλ) θαηαζέζεηο ζε επξψ ην 29 ησλ 51 λνκψλ θαη ηνπ πλφινπ Υψξαο (δπζηπρψο δελ είλαη δπλαηφλ λα ππνινγηζηεί ην θαηά θαηαζέηε χςνο ησλ θαηαζέζεσλ, δεδνκέλνπ φηη δελ ππάξρνπλ ζηνηρεία γηα ηνλ αξηζκφ ησλ θαηαζεηψλ). Απφ ηε ζηήιε απηή θαίλεηαη φηη ππάξρεη ηεξάζηηα δηαθνξά αλάκεζα ζηνπο 51 λνκνχο κε βάζε ην χςνο ησλ θαηά θάηνηθν θαηαζέζεσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα ην 29: - Σηο 4 πξψηεο ζέζεηο (κε θαηαζέζεηο θαηά κέζν φξν άλσ ησλ 2. επξψ θαηά θάηνηθν) θαηείραλ, θαηά ζεηξά, νη λνκνί Αηηηθήο, Υίνπ, Κπθιάδσλ θαη Κεθαιιελίαο, θαη - ηηο 3 ηειεπηαίεο (κε θαηαζέζεηο θαηά κέζν φξν θάησ ησλ 1. επξψ θαηά θάηνηθν) θαηείραλ νη λνκνί Ζιείαο, Ρνδφπεο θαη Κηιθίο. Κιείλνληαο ηε ζχληνκε απηή αλάιπζε ζα πξέπεη λα ζεκεηψζνπκε φηη ζε φ,ηη αθνξά ηνπο 6 λνκνχο κε ηα κεγαιχηεξα πνζά κείσζεο ησλ θαηαζέζεσλ, ππάξρεη κηα πνιχ κεγάιε δηαθνξά αλάκεζα ζηελ Αηηηθή θαη ζηνπο ππφινηπνπο 5 λνκνχο. Ζ κείσζε ησλ 39 δηζ. επξψ ζηελ Αηηηθή ηα έηε 21 θαη 211 αληηπξνζσπεχεη ην 62% ηεο ζπλνιηθήο κείσζεο ησλ θαηαζέζεσλ ζην χλνιν Υψξαο θαηά 63 δηζ. επξψ, ελψ νη θαηαζέζεηο ζην λνκφ απηφ ην κελ 29 αληηπξνζψπεπαλ, αληίζηνηρα, ην 55,8%, ην δε 211 ην 53,7% ηνπ ζπλφινπ ησλ θαηαζέζεσλ ζην χλνιν Υψξαο. Αλάινγεο έθηαζεο δηαθνξά δελ ππάξρεη ζηνπο 5 άιινπο λνκνχο. Ζ κεγάιε απηή δηαθνξά κπνξεί λα νθείιεηαη απφ ηε κηα κεξηά ζην φηη κεγάια πνζά θαηαζέζεσλ κεηαθέξζεθαλ απφ κεγαινθαηαζέηεο ζην εμσηεξηθφ θαη απφ ηελ άιιε ζηε λφκηκε κεηαθνξά κηθξψλ πνζψλ ζηηο παηξίδεο ηνπο απφ κεηαλάζηεο πνπ δνπλ θαη εξγάδνληαη λφκηκα ζην λνκφ Αηηηθήο (ν νπνίνο ζπγθεληξψλεη θαη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ κεηαλαζηψλ, εμαηηίαο ησλ επθαηξηψλ απαζρφιεζεο πνπ ππάξρνπλ ζ απηφλ). 55
ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ - ΤΕΖΣΖΖ Ζ αχμεζε θάζε κνξθήο εηζνδήκαηνο, φπσο κηζζνί, θέξδε επηρεηξήζεσλ, ζπληάμεηο, πξφζνδνη ελνηθίσλ, κεξίζκαηα κεηνρψλ, θ.ιπ., ζπληειεί ζηελ άλνδν ησλ απνηακηεπηηθψλ- θαηαζεηηθψλ πφξσλ ζην εγρψξην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα. Δπίζεο, φηαλ νη πξνζδνθίεο γηα ηηο κεζνπξφζεζκεο αλαπηπμηαθέο πξννπηηθέο ηεο ρψξαο είλαη ζεηηθέο, παξαηεξνχληαη κεγαιχηεξεο εηζξνέο μέλσλ επελδπηηθψλ θεθαιαίσλ. Σα μέλα θεθάιαηα πνπ εηζξένπλ ζηελ νηθνλνκία γηα άκεζεο επελδχζεηο, ηνπνζεηνχληαη ζε δηάθνξεο ηξάπεδεο ζπληειψληαο ζηελ αχμεζε ησλ εγρψξησλ θαηαζέζεσλ. Αληίζεηα, φηαλ ε νηθνλνκία ηεο ρψξαο δηέξρεηαη θάζε παξαηεηακέλεο χθεζεο, ηα πξαγκαηηθά εηζνδήκαηα ησλ πνιηηψλ κεηψλνληαη, νη δεκηέο ησλ επηρεηξήζεσλ δηνγθψλνληαη θαη νη εηζξνέο μέλσλ θεθαιαίσλ-εηζνδεκάησλ ζπξξηθλψλνληαη, επηθέξνληαο έηζη ηε ζπξξίθλσζε ησλ εγρψξησλ ηξαπεδηθψλ θαηαζέζεσλ. Σελ πεξίνδν Γεθέκβξηνο 28-Αχγνπζηνο 214, ην ζχλνιν ησλ ηξαπεδηθψλ θαηαζέζεσλ απφ 28,4 κεηψζεθε ζε 194,9 δηο επξψ ( ). Σν κεγαιχηεξν κέξνο ησλ ηξαπεδηθψλ θαηαζέζεσλ απνηειείηαη απφ ηνπο απνηακηεπηηθνχο πφξνπο Διιήλσλ θαηνίθσλ (Greekresidents), δειαδή απφ ειιεληθά λνηθνθπξηά θαη επηρεηξήζεηο. Αμηνζεκείσην είλαη φηη ηελ πεξίνδν Γεθέκβξηνο 29-Αχγνπζηνο 214, νη θαηαζέζεηο ησλ λνηθνθπξηψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ απφ 237,5 έπεζαλ ζε 164,2 δηο. Μεηά ην 28, ε κείσζε ησλ εγρψξησλ ηξαπεδηθψλ θαηαζεηηθψλ πφξσλ απφ κε θαηνίθνπο (nongreek-residents) είλαη αηζζεηή θαη ζεκαληηθή. Σελ πεξίνδν Γεθέκβξηνο 28-Αχγνπζηνο 214, νη θαηαζέζεηο ησλ κε θαηνίθσλ απφ 44,5 ειαηηψζεθαλ ζε 13,1 δηο. Σελ πεξίνδν Γεθέκβξηνο 213-Αχγνπζηνο 214, ην ζχλνιν ησλ εγρψξησλ ηξαπεδηθψλ θαηαζέζεσλ απφ 19,5 απμήζεθε ζε 194,9 δηο, δειαδή θαηά 4,4 δηο. Ωζηφζν, ε αχμεζε απηή δελ νθείιεηαη ζηελ αλάθακςε ηεο εζληθήο καο νηθνλνκίαο θαη άξα ζηελ άλνδν ηνπ δηαζεζίκνπ εηζνδήκαηνο ηεο νηθνλνκίαο, αιιά απνδίδεηαη ζηελ βξαρππξφζεζκε ηνπνζέηεζε θεθαιαίσλ θνξέσλ ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα, γηα ηελ θαζεκεξηλή ρξεκαηνδφηεζε ησλ ηξερνπζψλ δαπαλψλ ηνπο. 56