Δείτε πώς δυο άνθρακες δίνουν με υδρογόνο τρείς διαφορετικές χημικές ενώσεις:

Σχετικά έγγραφα
Οργανική Χημεία Που οφείλεται η ικανότητα του άνθρακα να σχηματίζει τόσες πολλές ενώσεις; Ο άνθρακας έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά :

Η Συντακτική Ισομέρεια (Σ.Τ.) εμφανίζει τρία είδη

άνθρακα εκτός από CO, CO 2, H 2 CO 3, και τα ανθρακικά άλατα ( CO 2- Οργανική Χημεία : Η χημεία των ενώσεων του άνθρακα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Δεύτερο συνθετικό (κορεσμένη ή ακόρεστη;) (απλοί, διπλοί, τριπλοί δεσμοί;)

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Ακόρεστες λέγονται οι ενώσεις στις οποίες δύο τουλάχιστον άτοµα άνθρακα συνδέονται µεταξύ τους µε διπλό ή τριπλό δεσµό.

Σωτήρης Χρονόπουλος ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ. 1. Τι μελετά η Οργανική Χημεία;

Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Χημεία Β Λυκείου Γενικής Παιδείας. Ασκήσεις τράπεζας θεμάτων στο 1 ο Κεφάλαιο

Οργανική χηµεία Ονοµατολογία οργανικών ενώσεων (καλύπτει και την Γ Λυκείου) Ονοµατολογία

Χημικοί Τύποι Ενώσεων

1.Συμβολιςμοί Ονοματολογία Ιςομέρεια

Συντακτικός τύπος. Ο Στερεοχημικός τύπος μας δίνει την διάταξη των ατόμων στο χώρο. Ο Συντακτικός τύπος μας δίνει την διάταξη των ατόμων στο επίπεδο.

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

Α. Ενώσεις με ευθεία ανθρακική αλυσίδα (όχι διακλαδώσεις!) Το όνομα είναι ένωση τριών συνθετικών λέει ο παραπάνω πίνακας.

Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Περιεχόμενα. 1. Ονοματολογία οργανικών ενώσεων σελ Ισομέρεια οργανικών ενώσεων σελ. 47

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10 / 11 /2013

1o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Οργανική Χημεία Βοηθοί Φαρμακείου Β Εξάμηνο ΙΕΚ Ευόσμου

ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Χημεία ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΉ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΪΝΤΩΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

Θέματα από την Τράπεζα Θεμάτων σχετιζόμενα με το 1 ο Κεφ. Χημείας Β Λυκείου. 7. Α) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και τα ονόµατα:

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

KEΦΑΛΑΙΟ 1ο ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Εύρεση Συντακτικού τύπου από ονομασία

Μεθοδολογία Προβλημάτων

Συμπληρώστε στα διάστικτα τον αντίστοιχο Μ.Τ. των παρακάτω ενώσεων:

2/12/2018 ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Ξενοφών Ασβός, Ολιβία Πετράκη, Παναγιώτης Τσίπος, Γιάννης Παπαδαντωνάκης, Μαρίνος Ιωάννου

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Μαρία Ηλιοπούλου, Βαγγέλης Στεφαδούρος, Μαρίνος Ιωάννου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ:

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ:

Ονοματολογία Οργανικών Ενώσεων

Χημεία Β Λυκείου ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ - ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ CH CH CH CH \ / CH O

ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ. Χημεία Α Λυκείου Χημεία ΓΠ Β Λυκείου (Επανάληψη) Ιωάννης Σ. Κάτσενος (Φυσικός MSc)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

5.3 Κατηγορίες οργανικών αντιδράσεων και μερικοί μηχανισμοί οργανικών αντιδράσεων

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Μαρία Ηλιοπούλου, Βαγγέλης Στεφαδούρος,Μαρίνος Ιωάννου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ:

Φροντιστήριο ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Β Λυκείου. ΘΕΜΑ 1 ο

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ηµεροµηνία: Τετάρτη 4 Μαΐου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Β) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των παρακάτω χηµικών ενώσεων: i) 1,2,3-προπανοτριόλη ii) 2-βουτένιο

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Χημεία ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΧΗΜΕΙΑ Ι Ενότητα 11: Ονοματολογία Οργανικών Ενώσεων

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 11/12/2016

Οργανική Χημεία Γεωργίου Κομελίδη

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Φροντιστήρια ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Β Λυκείου. ΘΕΜΑ 1 ο

2.2. A) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και την ονοµασία όλων των άκυκλων ισοµερών που έχουν µοριακό τύπο C 3 H 6 O.

1. Το όνοµα της κύριας ανθρακικής αλυσίδας (Τρία Συνθετικά)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

Ημερομηνία: Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

Ημερομηνία: Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΧΗΜΕΙΑ

Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. Ημερομηνία: 22 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. Α2. Ποια από τις επόμενες ομόλογες σειρές εμφανίζει ισομέρεια θέσης;

ΚΕΦ.6:6.1 (α) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ

τα βιβλία των επιτυχιών

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ

ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6)

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ. Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου / Εργαστήριο Γενικής Χημείας Γ.Π.Α.

Β) Μια σηµαντική χηµική ιδιότητα των αλκενίων είναι ο πολυµερισµός. Να γράψετε τη χηµική εξίσωση πολυµερισµού του αιθενίου.

ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Γενικό μέρος Οργανικής Χημείας. 2. Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες. 3. Αλκοόλες - Φαινόλες. 4.

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου. Λύσεις στα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων

Χημεία B ΛΥΚΕΙΟΥ. Γενικής Παιδείας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Ημερομηνία: 29/03/15. Διάρκεια διαγωνίσματος: 120. Εξεταζόμενο μάθημα: Χημεία Β Λυκείου. Υπεύθυνη καθηγήτρια: Τσίκο Σύλβια ΘΕΜΑ Α

Πρόλογος. Αθανασόπουλος Χ. 8 ο ΓΕΛ Πειραιά

Χημεία B ΛΥΚΕΙΟΥ. Γενικής Παιδείας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Λυμένες ασκήσεις. παράγονται 13,2 g CO 2. α. Ποιος ο μοριακός τύπος του αλκινίου Α;

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΣΕ ΑΚΟΡΕΣΤΟ ΔΕΣΜΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΑΛΚΑΝΙΑ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

Ημερομηνία: Σάββατο 14 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

Σάββατο, 18 Μαρτίου 2017

1. Αφυδραλογόνωση αλκυλαλογονιδίων προς σχηματισμό αλκενίων. αλκοόλη R1 CH CH R 2 + NαX + H 2 O

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρία Ηλιοπούλου, Βαγγέλης Στεφαδούρος, Μαρίνος Ιωάννου

Χημεία Β Λτκείξτ Τπάοεζα θεμάσωμ 33

Εύρεση Συντακτικού τύπου από ονομασία

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Χ Η Μ Ε Ι Α Σ - Β ΛΥΚΕΙΟΥ 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ 2 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Θέμα 1 ο

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 101 Σελίδα 1

Λυμένες ασκήσεις. Λύση. α. Έστω C Η ο τύπος του αλκενίου. Η ποσότητα του Η που αντιδρά είναι n = 0,5 mol

(τελικό προϊόν) (μονάδες 3+ 4)

Χημεία B ΛΥΚΕΙΟΥ. Γενικής Παιδείας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Χημεία Β Λυκείου Β ΓΕΛ 12 / 04 / 2018

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Θέμα 2ο Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα: Μοριακός τύπος Γενικός μοριακός τύπος Ονομασία ομόλογης σειράς CH 2 O C 5 H 10 C 2 H 5 Cl

2. Ένα δείγµα βιοαερίου όγκου 5,6L (σε STP) που αποτελείται µόνο από

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Transcript:

Τι μελετά η Οργανική χημεία; Ποιες οι εξαιρέσεις; Τι υποστηρίζει η βιταλιστική θεωρία; Η 1 η σύνθεση οργανικής ουσίας στο εργαστήριο! Η βιταλιστική θεωρία καταρρίπτεται Πόσες οι οργανικές ενώσεις ; Περισσότερες από 12.000.000, ενώ οι ανόργανες μόλις 1.000.000! Εμφανίζει τα εξής χαρακτηριστικά: Διαθέτει τέσσερα μονήρη (μοναχικά) ηλεκτρόνια στην εξωτερική στιβάδα Δυνατότητα ένωσης με άλλα άτομα (άτομα άνθρακα δομούν αλυσίδες με ποικιλία στο πλήθος των ατόμων άνθρακα αλλά και στον τρόπο σύνδεσης ( λέγε με διακλωδώσεις!) Έχει μικρή ατομική ακτίνα, οπότε οι ομοιοπολικοί δεσμοί στους οποίους συμμετέχει είναι ισχυροί Μεταξύ ατόμων άνθρακα αναπτύσσονται απλοί, διπλοί και τριπλοί δεσμοί. Επομένως υπάρχει ποικιλία ενώσεων. Δείτε πώς δυο άνθρακες δίνουν με υδρογόνο τρείς διαφορετικές χημικές ενώσεις: Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 1

ΑΙΘ-ΑΝ-ΙΟ ΑΙΘ- ΕΝ-ΙΟ ΑΙΘ ΙΝ-ΙΟ ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ & ΑΚΟΡΕΣΤΕΣ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ Η αιθ-αν-όλη και η αιθ-αν-άλη είναι ενώσεις κορεσμένες, διότι μεταξύ των ατόμων του άνθρακα έχουμε απλό δεσμό. Δείτε το! Ενώ η ένωση χλωρο-αιθένιο που ακολουθεί είναι ακόρεστη. Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 2

Κορεσμένες ακόρεστες (κριτήριο η ύπαρξη ή όχι πολλαπλού δεσμού μεταξύ ατόμων άνθρακα) Άκυκλες και κυκλικές (ισοκυκλικές, ετεροκυκλικές) Εδώ οι ορισμοί και η κατηγοριοποίηση είναι εύκολη Η ίδια η λέξη λειτουργεί ως κλειδί για σωστή απάντηση. Ταξινόμηση με βάση την χαρακτηριστική ομάδα. (Μαθαίνουμε απέξω τον πίνακα!!!) Τι λέει ο πίνακας; Λέει ότι αν μια οργανική ένωση έχει στο μόριο υδροξύλιο (-ΟΗ), τότε ανήκει στη τάξη των αλκοολών. Αν εμφανίζει αλδεϋδομάδα (-CH=O), τότε ανήκει στη τάξη των αλδεϋδών. κ.ο.κ. Ιδιαίτερη προσοχή στις χαρακτηριστικές ομάδες : -ΟΗ, -CH=O, -COOH Ποιες ενώσεις ανήκουν στη τάξη των ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ; Το λέει η ίδια ή λέξη! Αυτές που αποτελούνται από άνθρακα και υδρογόνο, χωρίς να μας ενδιαφέρει αν είναι κορεσμένες ή ακόρεστες, κυκλικές ή άκυκλες, Τι λέμε χαρακτηριστική ομάδα (Χ.Ο.); Ποιες χαρακτηριστικές ομάδες γνωρίζετε; Απάντηση: Μα, αυτές που αναφέρονται στον παραπάνω πίνακα. Δείτε τις! Τι ορίζουν οι χαρακτηριστικές ομάδες; Απάντηση: Οικογένειες οργανικών ενώσεων που λέγονται χημικές τάξεις. Πχ η τάξη των αλκοολών, των υδρογονανθράκων, των οργανικών οξέων, Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 3

Τώρα θα μιλήσουμε για μια ακόμη ταξινόμηση, με κριτήριο την ομόλογη σειρά. Ας δούμε τον σχετικό πίνακα: Μια ομάδα οργανικών ενώσεων ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά, όταν : Έχουν ίδιο Γενικό μοριακό τύπο (Γ.Μ.Τ.) Ίδια χαρακτηριστική ομάδα (Χ.Ο.) Παρόμοιες χημικές ιδιότητες Παρόμοιες παρασκευές Φυσικές ιδιότητες που μεταβάλλονται ανάλογα με την τιμή του Mr (π.χ. αέρια υγρά στερεά) Κάθε μέλος διαφέρει από τα γειτονικά του κατά το συγκρότημα -CH 2 - (Μεθυλένιο) Παρατήρηση: Η τάξη των υδρογονανθράκων εμφανίζεται διαιρημένη σε τέσσερες ομόλογες σειρές (Αλκάνια, αλκένια, αλκίνια, αλκαδιένια). Δείτε το! Με το παράδειγμα που προανέφερα, φαίνεται ότι κάθε τάξη μπορεί να διαιρεθεί σε περισσότερες ομόλογες σειρές. Δηλαδή οι ομόλογες σειρές είναι υποσύνολο τάξης. ΔΙΑΚΡΙΝΩ: Τάξη = ίδια Χαρακτηριστική Ομάδα (Χ.Ο.) & Ομόλογη σειρά = ίδιος Γενικός Μοριακός Τύπος (Γ.Μ.Τ.) Τι είναι ο Γενικός Μοριακός Τύπος ; Απάντηση: Μια έκφραση που μας δίνει τα μέλη των οργανικών ενώσεων που ανήκουν σε μια συγκεκριμένη ομόλογη σειρά. Πχ για τα αλκένια λέμε C v H 2v (v 2) με v=2 έχουμε το πρώτο μέλος της σειράς που είναι το αιθένιο, με v=3, έχουμε το δεύτερο μέλος της σειράς που είναι το προπένιο, ακολουθεί το βουτένιο, κ.ο.κ Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 4

Ας δούμε τώρα πώς θεωρητικά- από τα αλκάνια μπορούμε να γράψουμε γενικούς μοριακούς τύπους για αλκένια, αλκίνια και αλκαδιένια. Επίσης θα δούμε το αλκύλιο ( R- ) και την αξία του να δομούμε ομόλογες σειρές. Αλκάνια C v H 2v+2 με αφαίρεση 2H C v H 2v Αλκένια! Αλκένια C v H 2v με αφαίρεση 2H C v H 2v-2 Αλκίνια ή αλκαδιένια! Τι είναι τα αλκένια; Απάντηση: Υδρογονάνθρακες που έχουν 1 διπλό δεσμό στο μόριο και αποτελούν ομόλογη σειρά (οικογένεια, ομάδα) με Γ.Μ.Τ. C v H 2v. Μπορούμε να έχουμε αλκένιο με 1 άτομο άνθρακα; Απάντηση: Όχι. Ο διπλός δεσμός προϋποθέτει τουλάχιστον δύο! Να γιατί στον πίνακα βλέπουμε για τα αλκένια ότι v 2. Τι είναι τα αλκίνια; Απάντηση: Υδρογονάνθρακες που έχουν 1 τριπλό δεσμό στο μόριο και αποτελούν ομόλογη σειρά (οικογένεια, ομάδα) με Γ.Μ.Τ. C v H 2v-2. (Επιβάλλεται v 2. Εντάξει;) Τι είναι τα αλκαδιένια; Απάντηση: Υδρογονάνθρακες που έχουν 2 διπλούς δεσμούς στο μόριο και αποτελούν ομόλογη σειρά (οικογένεια, ομάδα) με Γ.Μ.Τ. C v H 2v-2. (Επιβάλλεται v 3, διότι οι δυο διπλοί δεσμοί προϋποθέτουν τουλάχιστον 3 ανθρακοάτομα) Τι είναι το αλκύλιο; Αν από κάποιο κορεσμένο υδρογονάνθρακα (αλκάνιο δηλαδή), αφαιρεθεί θεωρητικά- ένα άτομο Η, τότε η δομή που απομένει, είναι αλκύλιο και συμβολίζεται με C v H 2v+1 - ή R- Παραδείγματα αλκυλίων που πρέπει να ξέρεις: Μεθάνιο CH 4 CH 3 - Μεθύλιο Αιθάνιο CH 3 CH 3 CH 3 CH 2 - Αιθύλιο CH 3 CH 2 CH 2 - Προπύλιο Προπάνιο CH 3 CH 2 CH 3 CH 3 CHCH 3 Ισοπροπύλιο Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 5

Ας εργαστούμε λίγο ακόμη στο πίνακα με τις ομόλογες σειρές. Φανταστείτε το αλκύλιο (R-) να ενώνεται με την αλδεϋμάδα (-CH=O). Από την ένωση αυτή προκύπτει ο Γ.Μ.Τ. των κορεσμένων Αλδεϋδών RCH=O! Η κετονομάδα (*) C-CO-C εμφανίζει δυνατότητα να ενωθεί με δύο όμοια ή διαφορετικά αλκύλια και επομένως οι κορεσμένες κετόνες θα έχουν δομή R-CO-R. Αλλά γιατί οι κορ. αλδεΰδες και οι κορ. κετόνες έχουν ίδιο Γ.Μ.Τ. ; Ξεκινάμε από την έκφραση R-CO-R C v H 2v+1 -CO- C μ H 2μ+1 C v+1+μ Η 2v+2μ+2 Ο και αν ορίσουμε ότι v+μ+1=κ θα έχουμε C κ Η 2κ Ο! Εργαστείτε με ίδια τεχνική για τη περίπτωση των κορ. αλδεϋδών, Θα καταλήξετε σε μορφή Γ.Μ.Τ. ίδια με αυτή των κετονών. Εξασκηθείτε Κρατείστε το μνημονικό σκελετό που αφορά τις ομόλογες σειρές: Αλκάνια αλκένια αλκίνια αλκαδιένια C v H 2v+2 C v H 2v C v H 2v-2 Αλκοόλες, αιθέρες C v H 2v+2 Ο Αλδεΰδες, κετόνες C v H 2v Ο Οξέα, εστέρες C v H 2v Ο 2 (*) Σε αυτή εδώ τη γωνιά της σελίδας θέλω να δείξω τη συντακτική δομή των δυο χαρακτηριστικών ομάδων. Θα σας βοηθήσει να αντιληφθείτε γιατί στις κετόνες πρέπει v 3, ενώ στις αλδεΰδες αρκεί v 1. Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 6

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Οι λέξεις προσδιορίζουν τις επιλογές μας! Π.χ. Ισο-κυκλική = κυκλική με δακτύλιο αποτελούμενο μόνο από ανθρακοάτομα. β. αλκένια γ. αλκίνια ή αλκαδιένια δ. Λανθασμένο Εδώ, έχουμε τους συντακτικούς τύπους(*) τεσσάρων οργανικών ενώσεων και τους δεσμούς που εμφανίζονται ανάμεσα στα ανθρακοάτομα. Οι ονομασίες των οργανικών ενώσεων είναι κατά σειρά από πάνω προς τα κάτω: Προπένιο, μέθυλο-προπάνιο, 1,3-βουταδιένιο και 3 μέθυλο-1-βουτίνιο (Για την ονοματολογία βλέπε παρακάτω). (*) Συντακτικός τύπος: Εκφράζει τον τρόπο με τον οποίο συντάσσονται δηλ. ενώνονται- τα ανθρακοάτομα σε κάποια οργανική ένωση. Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 7

Να γίνουν αντιστοιχήσεις Απάντηση Α-γ, Β-α, Γ-δ, Δ-β, Ε-ε Ξεκινώ με το Α. Ο υδρογονάνθρακας με 1 τριπλό δεσμό είναι αλκίνιο. Άρα έχει Γ.Μ.Τ C v H 2v-2. Επομένως δεν έχει οξυγόνο και απορρίπτω τα δ, ε. Στη συνέχεια εξετάζω το α. Αν στο Γ.Μ.Τ βάλω v=7 τότε θα έχω 2v-2=12 H. Απορρίπτω το α. Αν v=10 τότε 2v-2=18 H, οπότε απορρίπτω και το β. Η επιλογή γ είναι η σωστή. Απάντηση: Τα αλκίνια έχουν Γ.Μ.Τ. C v H 2v-2. Το πρώτο μέλος απαιτεί v=2, διότι απλά ο τριπλός δεσμός (αλλά και ο διπλός) απαιτούν τουλάχιστον 2 ανθρακοάτομα. Άρα το πρώτο μέλος θέλει v=2 και επομένως το δεύτερο μέλος v=3. C 3 H 4 (μοριακός τύπος για το προπίνιο) και ο συντακτικός του τύπος CH 3 -C CH Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 8

i. Όχι. Ο Γ.Μ.Τ. που μας δίνεται αντιστοιχεί είτε σε κορεσμένη μονοσθενή αλκοόλη ή σε κορεσμένο μονοαιθέρα. ii. Δύο διαδοχικά μέλη μιας ομόλογης σειράς διαφέρουν κατά ένα μεθυλένιο! (-CH 2 -) που σημαίνει μάζα 12+2x1 = 14. Δυο μη διαδοχικά θα διαφέρουν κατά κάποιο πολλαπλάσιο του 14. Άρα στην ερώτηση απαντάμε αρνητικά. iii. Παγίδα! Όχι η μία ένωση μπορεί να είναι αλκοόλη και η άλλη αιθέρας και να διαφέρουν κατά ένα C και δυο Η. Το ίδιο συμβαίνει με το ζευγάρι αλδεΰδες-κετόνες και με ποιο άλλο; iv. Όχι. Πρέπει να είναι διαδοχικά μέλη. Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 9

Τελειώσατε το πρώτο τμήμα «γενικής εισαγωγής» και «ταξινόμησης οργανικών ενώσεων». Έχει ιδιαίτερες δυσκολίες αφού σας εισάγει σε ένα κόσμο άγνωστο σε σας μέχρι τώρα. Η Οργανική χημεία όμως είναι σαν το ποδήλατο. Μαθαίνει όποιος έχει θέληση, πείσμα και υπομονή στα πεσίματα. και μαθαίνει για πάντα! Η συνέχεια αφορά την ονοματολογία Νίκος Δημάσης φυσικός Σελίδα 10