Θογιζηική Ηόζηοςρ Δξ. Οξέζηεο Βιεζκάο Διάλεξη 5: Ιεπιζμόρ Ηόζηοςρ ΑΣΗΕΣΓΖΣ ΙΓΘΓΤΕΣ Άζκηζη 1 Η βηνκεραληθή επηρείξεζε ΓΡΓΑΛΓΙΑ Α.Γ. έρεη ηξία βνεζεηηθά ηκήκαηα ηα νπνία πξνζθέξνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο ηφζν ζε άιια βνεζεηηθά ηκήκαηα φζν θαη θχξηα ηκήκαηα. ηνλ παξαθάησ πίλαθα παξνπζηάδεηαη ην πξνυπνινγηζκέλν ζπλνιηθφ θφζηνο ησλ βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ γηα ηε ρξήζε 20Υ9 θαζψο θαη ν αξηζκφο εξγαδνκέλσλ ζε θάζε ηκήκα: Πξνυπ/κέλν θφζηνο Αξηζκφο εξγαδνκέλσλ Βνεζεηηθά ηκήκαηα Παξαιαβήο Γπηζθεπψλ Γξγαιείσλ 25.000 35.000 10.000 Κχξηα ηα πλαξκνιφγεζεο Μαληάισκα 2 2 1 25 12 εκεηψλεηαη φηη ην Γπηζθεπψλ πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηα πεξηζζφηεξα βνεζεηηθά ηκήκαηα ελψ αθνινπζεί ην Παξαιαβήο. Γπηπιένλ, ε επηρείξεζε ρξεζηκνπνηεί ηνλ αξηζκφ ησλ εξγαδνκέλσλ σο βάζε επαλεπηκεξηζκνχ ηνπ θφζηνπο ησλ βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ. 1. Να επαλεπηκεξηζηνχλ νη παξαπάλσ πξνυπνινγηζκέλεο δαπάλεο ζηα δχν θχξηα ηκήκαηα ζχκθσλα κε ηελ άκεζε κέζνδν επαλεπηκεξηζκνχ. 2. Να γίλεη επαλεπηκεξηζκφο ησλ παξαπάλσ δαπαλψλ ρξεζηκνπνηψληαο ηε βαζκηδσηή κέζνδν επαλεπηκεξηζκνχ ηνπ θφζηνπο. 3. Ση παξαηεξείηε απφ ηα απνηειέζκαηα ησλ εξσηεκάησλ (1) θαη (2) αλσηέξσ αλαθνξηθά κε ην θφζηνο ησλ θχξησλ ηκεκάησλ; Πνηα κέζνδν επαλεπηκεξηζκνχ ζα πξνηείλαηε ζηελ επηρείξεζε λα ρξεζηκνπνηήζεη; Αηηηνινγείζηε πιήξσο ηελ απάληεζή ζαο. - 1 -
Γνδεικηική Θύζη 1. Γθφζνλ ε επηρείξεζε ρξεζηκνπνηεί ηελ ίδηα βάζε επαλεπηκεξηζκνχ γηα φιεο ηηο θαηεγνξίεο δαπαλψλ, κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί κία δεμακελή θφζηνπο πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιχλνπκε ηε δηαδηθαζία ηνπ επαλεπηκεξηζκνχ. Έζησ φηη ηελ νλνκάδνπκε «Κφζηνο Βνεζεηηθψλ Σκεκάησλ» αθνχ ζε απηή αζξνίδεηαη ην θφζηνο ησλ ηξηψλ βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ. Κφζηνο Βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ Παξαιαβήο 25.000 Γπηζθεπψλ 35.000 Γξγαιείσλ 10.000 χλνιν Κφζηνπο Βνεζεηηθψλ Σκεκάησλ 70.000 πλαξκνιφγεζε Μαληάισκα χλνιν Αξηζκφο Γξγαδνκέλσλ 25 12 37 πληειεζηήο Γπαλεπηκεξηζκνχ Γπαλεπηκεξηζκφο θφζηνπο βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ 67,57% 32,43% 100% 47.298 22.702 70.000 2. Η βαζκηδσηή κέζνδνο ιακβάλεη ππφςε ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνληαη απφ βνεζεηηθά ηκήκαηα ζε άιια βνεζεηηθά ηκήκαηα. ε απηή κέζνδν παίδεη ξφιν ε ζεηξά κε ηελ νπνία ζα επηκεξηζηεί ην θφζηνο ησλ βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ. ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, πξψην ζα επαλεπηκεξηζηεί ην θφζηνο ηνπ ηκήκαηνο Γπηζθεπψλ γηαηί παξέρεη ππεξεζίεο ζηα άιια δχν βνεζεηηθά. ηε ζπλέρεηα ζα επαλεπηκεξηζηεί ην θφζηνο ηνπ ηνο Παξαιαβήο θαη ην θφζηνο ηνπ ηνο Γξγαιείσλ (Η απάληεζε βξίζθεηαη ζηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί ηεο επφκελεο ζειίδαο). 3. Σα ζπλνιηθά πνζά πνπ επηκεξίζηεθαλ ζηα θχξηα θέληξα θφζηνπο είλαη ηα ίδηα ηφζν κε ηελ άκεζε φζν θαη ηε βαζκηδσηή κέζνδν. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ρξεζηκνπνηείηαη ε ίδηα βάζε επαλεπηκεξηζκνχ γηα φια ηα βνεζεηηθά ηκήκαηα. Ωζηφζν, θάηη ηέηνην δελ ηζρχεη ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο παξά κφλν ζηε ζπγθεθξηκέλε. Η κέζνδνο επαλεπηκεξηζκνχ κπνξεί λα επεξεάζεη ην θφζηνο ησλ βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ πνπ πξνζθέξνπλ ηηο ιηγφηεξεο ππεξεζίεο θαη δέρνληαη ηηο πεξηζζφηεξεο. Ο ιφγνο είλαη φηη ζηελ άκεζε κέζνδν ηα βνεζεηηθά ηκήκαηα δελ επηβαξχλνληαη κε επηπιένλ θφζηνο απφ ηα άιια βνεζεηηθά, ελψ ζηε βαζκηδσηή ιακβάλεηαη ππφςε ε αλάισζε ησλ πφξσλ ησλ άιισλ βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ άξα ην θφζηνο ησλ βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηηο ππεξεζίεο άιισλ είλαη απμεκέλν. -2-
- 3 - Διάλεξη 5: Ασκήσεις Μελέτης
Βνεζεηηθά ηα Κχξηα ηα Γπηζθεπψλ Παξαιαβήο Γξγαιείσλ πλαξκνιφγεζεο Μαληαιψκαηνο Γπαλεπηκεξηζκφο θφζηνπο βνεζεηηθψλ ηκεκάησλ Βάζε επαλεπηκεξηζκνχ 35.000 25.000 10.000 Γπηζθεπψλ Αξηζκφο εξγαδνκέλσλ -35.000 1.750 875 21.875 10.500 2/40x35.000 1/40x35.000 25/40x35.000 12/40x35.000 χλνιν 0 26.750 10.875 21.875 10.500-26.750 Παξαιαβήο Αξηζκφο εξγαδνκέλσλ 0 704 17.599 8.447 26.750x1/38 26.750x25/38 26.750x12/38 χλνιν 11.579 39.474 18.947 Γξγαιείσλ Αξηζκφο εξγαδνκέλσλ -11.579 7.824 3.755 11.579x25/37 11.579x12/37 χλνιν 0 47.298 22.702-4-
Άζκηζη 2 Α. Η επηρείξεζε «ΚΑΣΑ ΠΑΡΑΓΓΓΛΙΑ» παξάγεη κε βάζε ηηο παξαγγειίεο πνπ δέρεηαη απφ ηνπο πειάηεο ηεο. Η παξαγσγηθή δηαδηθαζία γηα φιεο ηηο εθηεινχκελεο παξαγγειίεο νινθιεξψλεηαη ζεηξηαθά ζε δχν ηα, ην Α θαη ην Β. Σα Γεληθά Βηνκεραληθά Έμνδα θαηαινγίδνληαη ζην Α κε βάζε ηηο ψξεο ιεηηνπξγίαο ησλ κεραλψλ ελψ ζην Β κε βάζε ην θφζηνο ηεο άκεζεο εξγαζίαο. ηελ αξρή ηεο θνζηνινγηθήο πεξηφδνπ ε δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο έθαλε ηνπο εμήο πξνυπνινγηζκνχο: Α Β Ώξεο ιεηηνπξγίαο κεραλψλ 120.000 18.000 Ώξεο άκεζεο εξγαζίαο 27.000 32.000 Κφζηνο άκεζεο εξγαζίαο 270.000 640.000 Γεληθά Βηνκεραληθά Έμνδα 408.000 1.024.000 ην ηέινο ηεο ίδηαο θνζηνινγηθήο πεξηφδνπ ηα αληίζηνηρα πξαγκαηηθά κεγέζε ήηαλ ηα εμήο: Α Β Ώξεο ιεηηνπξγίαο κεραλψλ 110.000 19.200 Ώξεο άκεζεο εξγαζίαο 25.000 34.000 Κφζηνο άκεζεο εξγαζίαο 240.000 656.000 Γεληθά Βηνκεραληθά Έμνδα 380.000 1.040.000 1. Να ππνινγίζεηε ηνλ πξνθαζνξηζκέλν ζπληειεζηή θαηαινγηζκνχ Γ.Β.Γ. πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζε θάζε ηκήκα. 2. Να ππνινγίζεηε θαη λα ραξαθηεξίζεηε ηηο δηαθνξέο θαηαινγηζκνχ πνπ παξνπζηάζζεθαλ ζε θάζε ηκήκα ζην ηέινο ηεο θνζηνινγηθήο πεξηφδνπ. Πφζε είλαη ε δηαθνξά θαηαινγηζκνχ γηα ην ζχλνιν ηεο επηρείξεζεο; Β. Αλαθεξζείηε ζηα δεδνκέλα ηνπ εξσηήκαηνο Α. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο θνζηνινγηθήο πεξηφδνπ εθηειέζζεθε ε Παξαγγειία Νν 412 ε νπνία αθνξνχζε 10 κνλάδεο πξντφληνο γηα ηελ νπνία είλαη γλσζηά ηα εμήο: Α Β Ώξεο άκεζεο εξγαζίαο 18 120 Ώξεο ιεηηνπξγίαο κεραλψλ 50 50 Αλαισζείζεο πξψηεο χιεο ( ) 400 400 Κφζηνο άκεζεο εξγαζίαο ( ) 320 250 1. Να δηελεξγήζεηε ηηο εγγξαθέο παξαθνινχζεζεο ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο ηεο παξαγγειίαο Νν 412 κέρξη ηελ κεηαθνξά ηεο ζηελ απνζήθε ησλ εηνίκσλ (αγλνείζηε ηπρφλ δηαθνξέο θαηαινγηζκνχ). -5-
2. Να ππνινγηζηεί ην αλά κνλάδα πξσηαξρηθφ θφζηνο θαη ην αλά κνλάδα θφζηνο κεηαηξνπήο ηεο παξαγγειίαο Νν 412. Γνδεικηική Θύζη Α. Οη ηκεκαηηθνί ζπληειεζηέο θαηαινγηζκνχ έρνπλ σο εμήο: πληειεζηήο Καηαινγηζκ νχ ΓΒΓ ( Α) Πξνυπνινγηζκέλα ΓΒΓ 408.000 Πξνυπνινγηζκέλεο ΩΛΜ 120.000 3,40 /ΩΛΜ πληειεζηήο Καηαινγηζκ νχ ΓΒΓ ( Β) Πξνυπνινγηζκέλα ΓΒΓ 1.024.000 Πξνυπνινγηζκέλν Κφζηνο Άκεζεο Γξγαζίαο 640.000 160% ηεο ΑΓ Πξαγκαηηθέο ΩΛΜ Πξαγκαηηθφ Κφζηνο ΑΓ Α 110000 Β 656.000 Καηαινγηζκέλα 374.000 1.049.600 Πξαγκαηηθά 380.000 1.040.000 Δηαθνξά Καηαινγηζκνχ - 6.000 9.600 3.600 Τπνθαηαινγηζκφο Τπεξθαηαινγηζκφο Τπεξθαηαινγηζκφο Β. Παξαγσγή ζε εμέιημε - Α 890 Ά Ύιεο 400 Άκεζε Γξγαζία 320 ΓΒΓ Καηαινγηζκέλα (3,4*50) 170 Παξαγσγή ζε εμέιημε - B 890 Παξαγσγή ζε εμέιημε - Α 890 Παξαγσγή ζε εμέιημε - B 1050 Ά Ύιεο 400 Άκεζε Γξγαζία 250 ΓΒΓ Καηαινγηζκέλα (1,6*250) 400 Έηνηκα πξντφληα 1940-6-
Παξαγσγή ζε εμέιημε - B 1940 Πξσηαξρηθφ θφζηνο Κφζηνο κεηαηξνπήο Ά Ύιεο 800 Άκεζε Γξγαζία 570 Άκεζε Γξγαζία 570 ΓΒΓ Καηαινγηζκέλα 570 χλνιν 1370 χλνιν 1140 Μνλάδεο 10 Μνλάδεο 10 Αλά κνλάδα 137 Αλά κνλάδα 114 Άζκηζη 3 Α. Η επηρείξεζε ΜΙΚΡΑ ΝΑΤΠΗΓΓΙΑ θαηαζθεπάδεη ηζηηνθφξα πινία κηθξνχ κεγέζνπο θαηφπηλ παξαγγειηψλ ησλ πειαηψλ ηεο. Η παξαγσγηθή δηαδηθαζία νξγαλψλεηαη ζε δχν θχξηα θαη δχν βνεζεηηθά ηκήκαηα. Σα θχξηα ηκήκαηα είλαη ην ηκήκα Κνπήο θαη ην ηκήκα πλαξκνιφγεζεο θαη ηα βνεζεηηθά ηκήκαηα είλαη ην ηκήκα Γπηζθεπψλ θαη ην ηκήκα Απνζήθεο. Σν ηκήκα Γπηζθεπψλ παξέρεη ππεξεζίεο ηφζν ζηo ηκήκα Απνζήθεο φζν θαη ζηα άιια δχν θχξηα ηκήκαηα. Σν κεληαίν πξνυπνινγηζηηθφ θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηνπ ηκήκαηνο Γπηζθεπψλ είλαη 23.100 θαη ηνπ ηκήκαηνο Απνζήθεο 11.630. Γπηπιένλ κεληαία πξνυπνινγηζηηθά ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ θφζηε θαη άιια ιεηηνπξγηθά ραξαθηεξηζηηθά αλαθνξηθά κε ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία ηεο επηρείξεζεο δίδνληαη ζην πίλαθα πνπ αθνινπζεί. Βνεζεηηθά ηα Παξαγσγηθά ηα Γπηζθεπψλ Απνζήθεο Κνπήο πλαξκνιφγεζεο Λνηπά ΓΒΓ - - 98.695 160.575 Ώξεο Άκεζεο Γξγαζίαο - - 1.000 30.000 Αηηήκαηα Γπηζθεπψλ - 20 30 50 Αηηήκαηα Λήςεο Τιηθψλ - - 700 300 Η επηρείξεζε ρξεζηκνπνηεί ηκεκαηηθνχο ζπληειεζηέο θαηαινγηζκνχ ΓΒΓ κε βάζε ηηο ψξεο άκεζεο εξγαζίαο. 1. Να πξαγκαηνπνηεζεί ν επαλαεπηκεξηζκφο ηνπ θφζηνπο ησλ βνεζεηηθψλ ζηα θχξηα ηκήκαηα κε ηε βαζκηδσηή κέζνδν επηιέγνληαο ηελ πην θαηάιιειε βάζε επηκεξηζκνχ γηα θάζε ζηνηρείν θφζηνπο. 2. Να ππνινγηζηνχλ νη ηκεκαηηθνί ζπληειεζηέο θαηαινγηζκνχ ΓΒΓ γηα ηα δχν παξαγσγηθά ηκήκαηα. Β. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ Ινπιίνπ 20Υ1 εθηειέζηεθε ε παξαγγειία Νν. 32, ε νπνία αθνξνχζε ηελ θαηαζθεπή ελφο ηζηηνθφξνπ κηθξψλ δηαζηάζεσλ. Παξαθάησ δίδνληαη - 7 -
πιεξνθνξίεο αλαθνξηθά κε ηελ εθηέιεζε θαη ηελ νινθιήξσζε ηεο παξαγγειίαο Νν. 32 απφ ην πλαξκνιφγεζεο. Γηα ηελ παξαγγειία Νν. 32 αλαιψζεθαλ Ά Τιεο αμίαο 20.000. Καηαβιήζεθαλ ζηνπο εξγάηεο 7.500. Οη εξγνδνηηθέο εηζθνξέο θαη θξαηήζεηο ήηαλ 10% θαη 25% ηνπ νλνκαζηηθνχ κηζζνχ αληίζηνηρα. Σν νλνκαζηηθφ σξνκίζζην δηακνξθψζεθε ζηα 5 αλά ψξα άκεζεο εξγαζίαο. Γηα ηελ εθηέιεζε ηεο παξαγγειίαο ρξεζηκνπνηήζεθαλ έκκεζα πιηθά 5.000 επηπιένλ απηψλ πνπ είραλ πξνυπνινγηζζεί. Ωο ζπληειεζηή θαηαινγηζκνχ ΓΒΓ γηα ην πλαξκνιφγεζεο ρξεζηκνπνηείηαη απηφο πνπ ππνινγίζζεθε ζην κέξνο Α αλσηέξσ ηεο παξνχζαο Άζθεζεο. Σν κεηαθεξφκελν θφζηνο απφ ην Κνπήο ήηαλ 5.000. Η ηηκή πψιεζεο ηεο παξαγγειίαο ήηαλ 70.000 θαη ην πνζφ θαηαβιήζεθε κε ηελ παξάδνζε ηεο παξαγγειίαο. Η δηαθνξά κεηαμχ θαηαινγηζκέλσλ θαη πξαγκαηνπνηεκέλσλ Γ.Β.Γ ηαθηνπνηείηαη εμνινθιήξνπ ζην ινγαξηαζκφ Κφζηνο Πσιεζέλησλ. 1. Να δηελεξγεζνχλ νη εγγξαθέο παξαθνινχζεζεο ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο ηεο παξαγγειίαο Νν. 32 κέρξη ηνλ ππνινγηζκνχ ηνπ κηθηνχ απνηειέζκαηνο ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηελ ηαθηνπνίεζε ηεο δηαθνξάο θαηαινγηζκνχ. Γνδεικηική Θύζη Α. Γπηζθεπψλ Απνζήθεο Βάζε Γπηκεξηζκνχ Αηηήκαηα Γπηζθεπψλ Αηηήκαηα Λήςεο Τιηθψλ Βνεζεηηθά ηα Παξαγσγηθά ηα Γπηζθεπψλ Απνζήθεο Κνπήο πλαξκνιφ γεζεο 23100 11630-23100 4620 6930 11550 0 16250 20/100 30/100 50/100-16250 11375 4875 700/1000 300/1000 0 18305 16425 Κνπήο πλαξκνιφγεζεο Άκεζα ΓΒΓ 98.695 160.575-8-
Γπηκεξηζκέλα ΓΒΓ 18.305 16.425 χλνιν ΓΒΓ 117.000 177.000 Ώξεο Άκεζεο Γξγαζίαο 1.000 30.000 πληειεζηήο Καηαινγηζκνχ ΓΒΓ Β. 117 / σ.α.ε. Κνπήο 5,9 /σ.α.ε πλαξκνιφγεζεο Παξαγσγή ζε Γμέιημε - πλαξκνιφγεζεο 5000 Παξαγσγή ζε Γμέιημε - Κνπήο 5000 Παξαγσγή ζε Γμέιημε - πλαξκνιφγεζεο 20000 Ά Ύιεο 20000 Άκεζα Γξγαηηθά 10000 Γξγνδνηηθέο Γηζθνξέο 1000 Γξγνδνηηθέο Γηζθνξέο & Κξαηήζεηο Πιεξσηέεο 3500 Σακείν 7500 Παξαγσγή ζε Γμέιημε - πλαξκνιφγεζεο 11000 Άκεζα Γξγαηηθά 10000 Γξγνδνηηθέο Γηζθνξέο 1000 Παξαγσγή ζε Γμέιημε - πλαξκνιφγεζεο 11800 ΓΒΓ Καηαινγηζκέλα 11800 ΓΒΓ 5000 Έκκεζα Τιηθά 5000 Έηνηκα Πξντφληα 47800 Παξαγσγή ζε Γμέιημε - πλαξκνιφγεζεο 47800 Σακείν 70000 Πσιήζεηο 70000 Κφζηνο Πσιεζέλησλ 47800 Έηνηκα Πξντφληα 47800 ΓΒΓ Καηαινγηζκέλα 11800 Κφζηνο Πσιεζέλησλ 6800 ΓΒΓ 5000 Κφζηνο Πσιεζέλησλ 41000 Πσιήζεηο 70000 Μηθηφ Κέξδνο 29000-9 -