Οδηγός Δασκάλου για το διαδικτυακό μαθησιακό περιβάλλον «Βιοτεχνολογία και Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί»

Οδηγός Δασκάλου για το διαδικτυακό μαθησιακό περιβάλλον «Βιοτεχνολογία και Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί» Τοπική Ομάδα Εργασίας Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου 1η εκδοχή Σεπτέμβριος 2009

Συνέβαλαν: Ιόλη Νικολαΐδου Δρ. Ελένη Α. Κύζα Φρειδερίκη Τερζιάν Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Δημήτρης Καφούρης Σχεδιασμός: Νίκος Μαλέκος Μετάφραση από τα αγγλικά: Καρίμ Μπεσιάρα Πνευματικά δικαιώματα: Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου 2/26

Γενικές πληροφορίες για το πρόγραμμα CoReflect Το πρόγραμμα CoReflect υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης «Επιστήμη στην Κοινωνία» (Science in Society) του 7 ου χρηματοδοτικού πλαισίου (FP7). Σε αυτό συμμετέχουν δύο κυπριακά και πέντε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου στο ρόλο του συντονιστή. Το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα επέκτασης μιας κυπριακής εκπαιδευτικής επινόησης (της διαδικτυακής πλατφόρμας του ΣΤΟΧΑ- ΣΜΟΥ) σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και ανοίγει ένα νέο κανάλι εκπαιδευτικής και ερευνητικής συνεργασίας μεταξύ των διαφορετικών χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν εταίροι από πανεπιστήμια της Ελλάδας, Γερμανίας, Ολλανδίας, Σουηδίας, και Ισραήλ, καθώς και o οργανισμός Association for Science Education (Ηνωμένο Βασίλειο). Ένας από τους κυριότερους στόχους του προγράμματος είναι η διερεύνηση μηχανισμών για αύξηση του ενδιαφέροντος των μαθητών σε θέματα Φυσικών Επιστημών καθώς και η κατανόηση της φύσης της επιστήμης, μέσα από την ενασχόλησή τους με την επίλυση κοινωνικο-επιστημονικών προβλημάτων με την προσέγγιση της διερώτησης (inquiry-based learning). Οι μαθητές θα κληθούν να διερευνήσουν τα προβλήματα αυτά μέσα από περιβάλλοντα μάθησης που δημιουργήθηκαν από Τοπικές Ομάδες Εργασίας στην κάθε χώρα στις ο- ποίες συμμετείχαν εκπαιδευτικοί, ερευνητές και επιστήμονες. Τα περιβάλλοντα αυτά δημιουργήθηκαν με το σχεδιαστικό εργαλείο της πλατφόρμας ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ (www.stochasmos.org). Τα πανεπιστήμια που συμμετέχουν: 3/26

Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή 5 2. Περίληψη μαθησιακού περιβάλλοντος Βιοτεχνολογίας 9 2.1. Περιβάλλον διερεύνησης 9 2.2. Φάκελος Εργασίας 13 3. Ακολουθία δραστηριοτήτων 18 3.1. Μάθημα 1 18 3.1.1. Η αποστολή των μαθητών 18 3.1.2. Προσδοκίες-Εξήγηση της εργασίας των μαθητών 19 3.1.3. Πρόσβαση σε βασικές έννοιες 19 3.2. Μάθημα 2 20 3.2.1 Διερεύνηση στο Στοχασμό 20 3.2.2. Κριτήρια για αξιολόγηση αξιοπιστίας τεκμηρίων 20 3.2.3. Συντρέχουσα αξιολόγηση 21 3.3. Μάθημα 3 21 3.3.1. Διερεύνηση στο Στοχασμό 22 3.4. Μάθημα 4 23 3.4.1. Επίδειξη εργασίας 23 3.4.2. Διερεύνηση στο Στοχασμό 23 3.4.3. Σύνθεση 23 3.4.4. Τελική απόφαση 23 3.5. Μάθημα 5 24 3.5.1. Επίδειξη «ανταλλαγής σελίδων» στο Στοχασμό 24 3.5.2. Ανατροφοδότηση συμμαθητών 24 3.6. Μάθημα 6 25 3.6.1. Αναθεώρηση τελικών αναφορών 25 3.6.2. Διαλογική αντιπαράθεση μαθητών 25 3.7. Μάθημα 7 26 3.7.1. Αναθεώρηση και παράδοση τελικών αναφορών 26 Παράρτημα 4/26

Εισαγωγή Απευθύνεται σε Τομέας Θέμα Ερευνητικό Ερώτημα Χρόνος Κοινωνικό-επιστημονικό πρόβλημα Στήσιμο τμήματος Εξοπλισμός Σκοποί Στόχοι Προαπαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες 1. Εισαγωγή Αυτός ο οδηγός για το δάσκαλο προορίζεται να χρησιμοποιηθεί με το μαθησιακό περιβάλλον Βιοτεχνολογίας, το οποίο αναπτύχθηκε στην πλατφόρμα ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ. Προσφέρει κάποιες κατευθυντήριες οδηγίες και εισηγήσεις. Το αναλυτικό πρόγραμμα είναι κατάλληλο για μαθητές Α με Γ Λυκείου (15-17 ετών). Το θέμα του μαθησιακού περιβάλλοντος είναι η Βιοτεχνολογία, η Γενετική Μηχανική και τα Γενετικά Τροποποιημένα Φυτά. Οι μαθητές δουλεύουν συνεργατικά ακολουθώντας μια διερευνητική προσέγγιση για απαντήσουν, βασιζόμενοι σε τεκμήρια, στην ερώτηση: «Θα επιτρέπατε την καλλιέργεια Γ.Τ. φυτών στη χώρα σας;». Η απάντησή τους θα βασιστεί στα αποτελέσματα μιας ανάλυσης επικινδυνότητας για το περιβάλλον και την υγεία και μιας ανάλυσης κόστους-πλεονεκτήματος για την οικονομία. Μαθητές Β -Γ Λυκείου (15-17 ετών) Βιολογία Βιοτεχνολογία, Γενετική Μηχανική Θα επιτρέπατε την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων φυτών στη χώρα σας; Επτά 90-λεπτα εβδομαδιαία μαθήματα Τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της γενετικά τροποποιημένης γεωργίας. Πόσο ευεργετική είναι η γενετική τροποποίηση στη κοινωνία; Βελτιώνει την ποιότητα της ανθρώπινης ζωή ή όχι; Ποιο αντίκτυπο έχει στο περιβάλλον, στην ανθρώπινη υγεία και την οικονομία, σε σύγκριση με τη συμβατική γεωργία; Σε τριμελείς ομάδες Υψηλής ταχύτητας διαδικτυακή πρόσβαση, ένας υπολογιστής για κάθε ομάδα μαθητών, προβολέας-lcd. Μέχρι το τέλος της παρέμβασης οι μαθητές αναμένονται να: Αποκτήσουν μια βασική κατανόηση της επιστήμης που σχετίζεται με την γενετική μηχανική και τους ΓΤΟ. Λαμβάνουν υπόψη κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά και ηθικά ζητήματα όταν παίρνουν κρίσιμες αποφάσεις για την ανθρωπότητα και την φύση. Αναπτύξουν μια κριτική στάση απέναντι στην αξιολόγηση της αξιοπιστίας δεδομένων. Μέχρι το τέλος της παρέμβασης οι μαθητές αναμένονται να: Επιδείξουν κατανόηση βασικών εννοιών, όπως η Βιοτεχνολογία, η Γενετική Μηχανική, οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί Παρέχουν μια τεκμηριωμένη απάντηση για το αν θα επέτρεπαν την καλλιέργεια Γ.Τ. φυτών στη χώρα τους, λαμβάνοντας υπόψη τρεις παραμέτρους: το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία Εμπλακούν σε μια ανάλυση επικινδυνότητας όσον αφορά το αν θα πρέπει να επιτρέψουν την καλλιέργεια Γ.Τ.Ο., συζητώντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα βάσει τεκμηρίων και επιστημονικών δεδομένων. Βασική γνώση μοριακής βιολογίας Οι μαθητές θα πρέπει να έχουν θεμελιώδη κατανόηση: της βασικής δομής και λειτουργίας των κυτταρικών οργάνων με ειδική έμφαση στο πυρήνα, τη δομή, αριθμό και ρόλο των χρωματοσωμάτων, της χημικής σύνθεσης των χρωματοσωμάτων, των γονιδίων, της δομής DNA, του ρόλου των γονιδίων στη σύνθεση πρωτεϊνών. Οι μαθητές μπορούν να διεξάγουν πειράματα για την εξαγωγή DNA. Βασική γνώση Βιοτεχνολογίας Οι μαθητές θα πρέπει να έχουν μια θεμελιώδη κατανόηση των: γονιδιακών αλλαγών, μεταλλάξεων, βιοτεχνολογίας (ορισμό, βασικές εφαρμογές στη καθημερινή μας ζωή: παραγωγή γιαουρτιού, κρασιού, ψωμιού), γενετικής μηχανικής (αλλαγές στα γονιδιώματα οργανισμών για παραγωγή ουσιών όπως ινσουλίνης. Οι μαθητές μπορούν να διεξάγουν πειράματα με μεταφορά γονιδίων. Εξοικείωση με την πλατφόρμα ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ. 1. Εισαγωγή 5/26

Σενάριο Έχετε κληθεί να συμμετάσχετε σε ένα Παγκύπριο Επιστημονικό Συμβούλιο για να αποφασίσετε εάν η κυβέρνηση της Κύπρου πρέπει να επιτρέψει την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημένων (Γ.Τ.) oργανισμών: συγκεκριμένα Γ.Τ. ελαιοκράμβης και Γ.Τ. σόγιας. Προς το παρόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισάγει έναν μεγάλο αριθμό Γ.Τ. oργανισμών αλλά δεν καλλιεργεί ανάλογο ποσό στο ευρωπαϊκό έδαφος. Η σόγια και η ελαιοκράμβη είναι πολύ σημαντικά προϊόντα για την οικονομία και την υγεία, αφού χρησιμοποιούνται ως τροφή για τους ανθρώπους και τα ζώα: βοοειδή, χοίρους, και κοτόπουλα. Η ελαιοκράμβη χρησιμοποιείται επίσης στη βιομηχανία ως βιοκαύσιμο, ενώ η σόγια χρησιμοποιείται και για την παραγωγή βιταμινών και αντιβιοτικών. Υπάρχουν ισχυρές απόψεις υπέρ και εναντίων των Γ.Τ. καλλιεργειών. Πρέπει να ενεργήσετε σύντομα. Η απόφασή σας είναι πολύ σημαντική. Πριν αποφασίσετε πρέπει να εξετάσετε επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τις (Γ.Τ.) καλλιέργειες και τις επιπτώσεις τους σε τρεις βασικούς τομείς: το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία. Ακολούθως πρέπει να κάνετε μια ανάλυση επικινδυνότητας για να δώσετε μια τεκμηριωμένη απάντηση στο ερώτημα: «Θα επιτρέπατε την καλλιέργεια Γ.Τ. φυτών στη χώρα σας;» Χρονοδιάγραμμα Χρόνος (Εβδομάδα) Αριθμός Μαθήματος Συνιστώσες Μαθήματος 1 Μ1 Εισαγωγή στην αποστολή των μαθητών μέσω βίντεο. Επίδειξη του μαθησιακού περιβάλλοντος Βιοτεχνολογίας. Βασικές Έννοιες. 2 Μ2 Διερεύνηση (Σχεδιότυπα Περιβάλλοντος Οικονομίας και Υγείας). Κριτήρια για αξιολόγηση δεδομένων. 3 Μ3 Διερεύνηση (συνέχεια) Ανάλυση Επικινδυνότητας/Ανάλυση κόστους-πλεονεκτήματος. 4 Μ4 Διερεύνηση (συνέχεια) Ανάλυση Επικινδυνότητας/Ανάλυση κόστους-πλεονεκτήματος Σύνθεση Απόφαση. 5 Μ5 Ανατροφοδότηση συμμαθητών. 6 Μ6 Αναθεωρήσεις των τελικών αποφάσεων με βάση την ανατροφοδότηση που λήφθηκε. 7 Μ7 Διαλογική αντιπαράθεση μαθητών. Αναθεωρήσεις των τελικών αποφάσεων με βάση την ανατροφοδότηση. Παράδοση των τελικών αναφορών. 6/26 1. Εισαγωγή

Περίληψη μαθημάτων Μέρος 1: Μαθήματα 1 με 3: Κατά την διάρκεια των τριών πρώτων μαθημάτων, οι μαθητές δουλεύουν συνεργατικά για να βρουν και να αξιολογήσουν δεδομένα και να εμπλακούν σε μια ανάλυση επικινδυνότητας της καλλιέργειας Γ.Τ. φυτών για το περιβάλλον και την υγεία και μια ανάλυση κόστους πλεονεκτήματος της καλλιέργειας Γ.Τ. φυτών για την οικονομία. Πρώτα γίνεται μια εισαγωγή στην αποστολή τους. Οι μαθητές αντλούν κριτήρια για αξιοπιστία των πηγών και μαθαίνουν πως να αξιολογούν την αξιοπιστία τεκμηρίων. Αξιολογούν δεδομένα των ΓΤ φυτών και της επίδρασή τους στο περιβάλλον, στην οικονομία και στην υγεία. Συλλέγουν τεκμήρια και αναπτύσσουν επιχειρήματα σχετικά με το αν θα επέτρεπαν την καλλιέργεια ΓΤ φυτών στη χώρα τους. Το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας οργανώνεται σε σελίδες του Φακέλου Εργασίας. Μέρος 2: Μάθημα 4: Οι μαθητές συνθέτουν τα τεκμήρια από την ανάλυση επικινδυνότητας (περιβάλλοντος/υγείας) και κόστους-πλεονεκτήματος (οικονομία) και παίρνουν την τελική απόφαση για το αν η ομάδα τους θα επέτρεπε την καλλιέργεια ΓΤ ελαιοκράμβης ή ΓΤ σόγιας στην Κύπρο. Μέρος 3: Μαθήματα 5 με 6: Οι μαθητές ανταλλάζουν την εργασία τους και στέλνουν ανατροφοδότηση στους συμμαθητές τους. Μέρος 4: Μάθημα 7: Οι μαθητές παρουσιάζουν την εργασία τους στην τάξη σε μορφή διαλογικής αντιπαράθεσης. 7/26 1. Εισαγωγή

Συντρέχουσα αξιολόγηση Συντρέχουσα αξιολόγηση Αρκετές ευκαιρίες συντρέχουσας αξιολόγησης μπορούν να υποστηριχθούν κατά την διάρκεια της υλοποίησης του περιβάλλοντος Βιοτεχνολογίας. Αυτές οι ευκαιρίες μπορούν να προκύψουν τόσο στην τάξη όσο και εκτός τάξης, και μπορούν να ευκολυνθούν με τη χρήση της πλατφόρμας ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ. Καθώς οι μαθητές δουλεύουν σε ομάδες, αποφασίζοντας για την δική τους ερευνητική πορεία, είναι σημαντικό ο δάσκαλος να έχει επίγνωση και να χρησιμοποιεί διαφορετικές στρατηγικές για να παρακολουθεί την μαθησιακή και ερευνητική διαδικασία. Ο δάσκαλος ενθαρρύνεται να μετακινείται από μια ομάδα μαθητών σε άλλη μέσα στην τάξη, για να στηρίζει την διαδικασία διερεύνησης, να επιθεωρεί την εργασία τους, να σχολιάζει τους συλλογισμούς τους, να τους προκαλεί να εξηγούν αντικρουόμενα τεκμήρια, να τους ενθαρρύνει να βασίζονται σε τεκμήρια, να προσφέρει στήριξη σε εννοιολογικά προβλήματα και να προσφέρει διασαφηνίσεις και ανατροφοδότηση. Ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών, ο δάσκαλος μπορεί επίσης να αποφασίσει να έχει συζητήσεις με ολόκληρη την τάξη σε σημεία που κρίνει ότι είναι σημαντικά. Επιπρόσθετα από αυτή την τυπική μορφή συντρέχουσας αξιολόγησης που λαμβάνει μέρος στην τάξη, ο δάσκαλος έχει ακόμη περισσότερες ευκαιρίες για συντρέχουσα αξιολόγηση εκτός τάξης. Έχει την ευκαιρία να αξιολογεί την εργασία των μαθητών με το να βλέπει τη δουλειά τους στο Φάκελο Εργασίας στο τέλος κάθε μαθήματος, χρησιμοποιώντας το τμήμα Αξιολόγηση στο Περιβάλλον Δασκάλου. Ο δάσκαλος μπορεί έτσι να παρέχει την ανατροφοδότησή του σε μορφή σχολίων στις σελίδες των μαθητών στο Φάκελο Εργασίας του ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ. Από το ίδιο μέρος μπορεί επίσης να δει τα σχόλια ανατροφοδότησης συμμαθητών που άλλοι μαθητές έχουν δώσει και επίσης να δει το αρχείο συνομιλιών των συνεργαζόμενων ομάδων. Ο δάσκαλος έχει πρόσβαση στα αρχεία συνομιλιών των μαθητών και συγχρόνως (την ώρα που λαμβάνουν χώρα οι συνομιλίες) και ασύγχρονα (στο τέλος του μαθήματος). Ο δάσκαλος μπορεί επίσης να έχει πρόσβαση μέσω της «Αξιολόγησης» στη δουλειά των μαθητών για να δει ποιες σελίδες έχουν επισκεφτεί και για πόση ώρα. Χρησιμοποιώντας αυτή τη δυνατότητα του ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ ο δάσκαλος μπορεί να αξιολογεί τα αρχεία του Φακέλου Εργασίας για όλες τις ομάδες. Το αρχείο μπορεί να «φιλτραριστεί» ανά ομάδα ή να εμφανιστούν όλες οι καταχωρήσεις του αρχείου ταυτοχρόνως. Ο δάσκαλος μπορεί επίσης να εξάγει το αρχείο ως αρχείο Microsoft Excel. 8/26 1. Εισαγωγή

2. Περίληψη μαθησιακού περιβάλλοντος Βιοτεχνολογίας 2.1 Περιβάλλον διερεύνησης Το Περιβάλλον αποτελείται από τέσσερα κύρια μέρη: α) Αποστολή: Παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για την αποστολή των μαθητών και για το πολύπλοκο κοινωνικό-επιστημονικό πρόβλημα που καλούνται να επιλύσουν συνεργατικά. Εικόνα 1: Το πρώτο τμήμα του μαθησιακού περιβάλλοντος: Αποστολή β) Βιβλιοθήκη παρέχει βασικές πληροφορίες για τη Βιοτεχνολογία, τη Γενετική Μηχανική, τους ΓΤΟ, τα ΓΤ φυτά και το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία. Εικόνα 2: Το δεύτερο τμήμα του μαθησιακού περιβάλλοντος: Βιβλιοθήκη 2. Βιοτεχνολογία/Περιβάλλον Διερεύνησης 9/26

γ) Έρευνες, παρέχει πρόσβαση στα αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών που συγκρίναν ΓΤ φυτά και συμβατικά φυτά με έμφαση στη ΓΤ ελαιοκράμβη και στη ΓΤ σόγια. Συμβουλή! Κάτω από το τμήμα «Έρευνες» οι μαθητές μπορούν να έχουν πρόσβαση στο εργαλείο γραφικών παραστάσεων για να συγκρίνουν δεδομένα πάνω σε ΓΤ και συμβατικά φυτά. Εικόνα 3: Το τρίτο τμήμα του μαθησιακού περιβάλλοντος: Έρευνες δ) Απόψεις, παρέχει: α) βιντεογραφημένες συνεντεύξεις αγροτών που μιλούν για την επίδραση της καλλιέργειας ΓΤ φυτών και β) θέσεις αρκετών οργανισμών στο θέμα ΓΤΟ. Εικόνα 4: Το τέταρτο τμήμα του μαθησιακού περιβάλλοντος: Απόψεις 2. Βιοτεχνολογία/Περιβάλλον Διερεύνησης 10/26

Εργαλείο γραφικών παραστάσεων: Σύγκριση ΓΤ και συμβατικών φυτών Εικόνα 5: Παρασιτοκτόνα σε Γ.Τ. και συμβατική σόγια Οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν τα «παρασιτοκτόνα», για παράδειγμα, για να συγκρίνουν ΓΤ και συμβατική σόγια. Εικόνα 6: Επιλέγοντας «παρασιτοκτόνα» σε ΓΤ και συμβατική σόγια. 2. Βιοτεχνολογία/Περιβάλλον Διερεύνησης 11/26

Όταν οι μαθητές επιλέξουν το «Παρουσίαση Γραφικής Παράστασης» η ακόλουθη γραφική παράσταση εμφανίζεται: Εικόνα 7: Γραφική παράσταση δείχνει τη χρήση παρασιτοκτόνων σε ΓΤ και συμβατική σόγια 2. Βιοτεχνολογία/Περιβάλλον Διερεύνησης 12/26

2.2 Φάκελος Εργασίας Το περιβάλλον του Φακέλου Εργασίας αποτελείται από τέσσερα σχεδιότυπα Εικόνα 8: Περίληψη των σχεδιότυπων του μαθησιακού περιβάλλοντος Βιοτεχνολογίας 2. Βιοτεχνολογία/Περιβάλλον Φακέλου Εργασίας 13/26

Υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη σχεδιότυπων. Το πρώτο είδος σχεδιότυπου βοηθά τους μαθητές στο να διεξάγουν μια ανάλυση επικινδυνότητας και να διατυπώσουν επιχειρήματα, που βασίζονται σε τεκμήρια, για το περιβάλλον και την υγεία. Α) Ανάλυση επικινδυνότητας Εικόνα 9: Το πρώτο είδος σχεδιότυπων: Ανάλυση επικινδυνότητας Οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν όσα σχεδιότυπα θέλουν, αλλά θα πρέπει να έχουν τουλάχιστο ένα σχεδιότυπο ανάλυσης επικινδυνότητας για το περιβάλλον και ένα για την υγεία. Οι μαθητές πρέπει να αναγνωρίσουν και να δηλώσουν ένα ρίσκο, π.χ. «Είναι η καλλιέργεια ΓΤ ελαιοκράμβης λιγότερο φιλική στο περιβάλλον σε σύγκριση με την συμβατική ελαιοκράμβη;» Μπορούν να εξετάσουν τεκμήρια που συγκρίνουν τις δύο καλλιέργειες σχετικά με τη χρήση ζιζανιοκτόνων. Αν η ΓΤ ελαιοκράμβη είναι λιγότερο φιλική στο περιβάλλον συγκρινόμενη με την συμβατική ελαιοκράμβη τότε μπορεί να αποφασίσουν ενάντια στη καλλιέργεια της. Εάν είναι πιο φιλική στο περιβάλλον συγκρινόμενη με την συμβατική ελαιοκράμβη μπορούν να εισηγηθούν την καλλιέργεια της. Αν το αποτέλεσμα είναι το ίδιο μπορούν να αποφασίσουν να βασίσουν την εισήγησή τους για τις ΓΤ καλλιέργειες πάνω σε επιπρόσθετα δεδομένα. Σε αυτό το σχεδιότυπο οι μαθητές αξιολογούν επίσης την αξιοπιστία δεδομένων από την άποψη δύο κριτηρίων: προκατάληψη πηγής και μεθοδολογία. Η προκατάληψη πηγής αναφέρεται στο υπόβαθρο του συγγραφέα, στο είδος της πηγής και στη χρηματοδότηση. Η μεθοδολογία αναφέρεται στην ύπαρξη δεδομένων και αποτελεσμάτων, στο αν υπήρχε σύγκριση μεταξύ δυο ομάδων, στη διάρκεια και στο αν τα αποτελέσματά της επαληθεύθηκαν. 2. Βιοτεχνολογία/Περιβάλλον Φακέλου Εργασίας 14/26

Το δεύτερο είδος σχεδιοτύπων βοηθά τους μαθητές στο να διεξάγουν μια ανάλυση επικινδυνότητας και να δημιουργήσουν επιχειρήματα, που βασίζονται σε τεκμήρια, για την οικονομία. Β) Ανάλυση Κόστους-πλεονεκτήματος Εικόνα 10: Το δεύτερο είδος σχεδιοτύπων: Ανάλυση κόστους-πλεονεκτήματος Οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν όσα σχεδιότυπα θέλουν, αλλά θα πρέπει να έχουν τουλάχιστο ένα σχεδιότυπο ανάλυσης κόστους-πλεονεκτήματος για την οικονομία. Οι μαθητές στηρίζονται για να διατυπώσουν μια ερώτηση: π.χ. «Είναι η καλλιέργεια ΓΤ ελαιοκράμβης περισσότερο επικερδής στους αγρότες σε σύγκριση με τη συμβατική ελαιοκράμβη;» Μπορούν να παρέχουν τεκμήρια που συγκρίνουν τις δύο καλλιέργειες ως προς τα έξοδα και τα έσοδα τους. Αν η ΓΤ ελαιοκράμβη είναι λιγότερο επικερδής συγκρινόμενη με την συμβατική ελαιοκράμβη τότε μπορεί να αποφασίσουν ενάντια στη καλλιέργεια της. Εάν είναι πιο επικερδής συγκρινόμενη με την συμβατική ελαιοκράμβη μπορούν να εισηγηθούν την καλλιέργεια της. Αν το αποτέλεσμα είναι το ίδιο μπορούν να αποφασίσουν να βασίσουν την εισήγησή τους για τις ΓΤ καλλιέργειες πάνω σε επιπρόσθετα δεδομένα. Σε αυτό το σχεδιότυπο οι μαθητές πάλι αξιολογούν την αξιοπιστία δεδομένων από την άποψη δύο κριτηρίων: προκατάληψη πηγής και μεθοδολογία. Η προκατάληψη πηγής αναφέρεται στο υπόβαθρο του συγγραφέα, στο είδος της πηγής και στη χρηματοδότηση. Η μεθοδολογία αναφέρεται στην ύπαρξη δεδομένων και αποτελεσμάτων, στο αν υπήρχε σύγκριση μεταξύ δυο ομάδων, στη διάρκεια και στο αν τα αποτελέσματά της επαληθεύθηκαν. 2. Βιοτεχνολογία/Περιβάλλον Φακέλου Εργασίας 15/26

Το τρίτο είδος σχεδιοτύπων υποστηρίζει τους μαθητές στο να συνθέσουν τα δικά τους α- ποτελέσματα από την ανάλυση επικινδυνότητας της καλλιέργειας ΓΤ φυτών, η οποία έγινε για το περιβάλλον και την υγεία, και από την ανάλυση κόστους-πλεονεκτήματος της καλλιέργειας ΓΤ φυτών, που έγινε για την οικονομία. Οι μαθητές επαναδιατυπώνουν τους κινδύνους που εξέτασαν, τα αποτελέσματα και τις εισηγήσεις τους για κάθε ένα από τους τρεις τομείς. Γ) Σύνθεση Εικόνα 11: Τρίτο είδος σχεδιοτύπων: Σύνθεση 2. Βιοτεχνολογία/Περιβάλλον Φακέλου Εργασίας 16/26

Το τέταρτο είδος σχεδιοτύπων παρέχει στους μαθητές δομή στη συγγραφή της τελικής τους απόφασης. Δ) Απόφαση Εικόνα 12: Τέταρτο είδος σχεδιοτύπων: Απόφαση 2. Βιοτεχνολογία/Περιβάλλον Φακέλου Εργασίας 17/26

3. Ακολουθία δραστηριοτήτων Πριν οι μαθητές αρχίσουν την διερεύνησή τους στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ, βεβαιωθείτε ότι κατέχουν τις προαπαιτούμενες γνώσεις (Βιοτεχνολογίας, Γενετικής Μηχανικής, δομής DNA, χρωμοσωμάτων, εξαγωγής DNA και μεταφοράς γονιδίων). Αν οι μαθητές δεν έχουν διδαχθεί την εξαγωγή DNA και μεταφορά γονιδίων, προτείνεται να διεξαχθούν τα ακόλουθα δύο πειράματα πριν την εισαγωγή στο περιβάλλον Βιοτεχνολογίας στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ (στο παράρτημα παρέχονται φύλλα εργασίας σχετικά με τα δύο αυτά πειράματα. Μάθημα 1-2: Πείραμα εξαγωγής DNA Μάθημα 3-4: Πείραμα μεταφοράς γονιδίων Εναλλακτική επιλογή: Αν δεν μπορούν να διεξαχθούν πειράματα μέσα στο εργαστήριο χρησιμοποιήστε μια διαφορετική παιδαγωγική προσέγγιση για να διδαχθούν οι μαθητές τις βασικές αρχές Βιοτεχνολογίας, Γενετικής Μηχανικής, δομής DNA, χρωμοσωμάτων, εξαγωγής DNA και μεταφοράς γονιδίων 3.1. Μάθημα 1 Στόχοι: Οι μαθητές θα: α) αναφέρουν την αποστολή τους με δικά τους λόγια β συνδεθούν στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ για να διαβάσουν κάποιες πληροφορίες για βασικές έννοιες όπως Βιοτεχνολογία, Γενετική Μηχανική, γενετικά τροποποιημένα φυτά, τη σχέση μεταξύ ΓΤ φυτών και οικονομίας, περιβάλλοντος και υγείας. 3.1.1. Η αποστολή των μαθητών Συνδέστε προηγούμενες γνώσεις γενετικής μηχανικής με την αποστολή των μαθητών. Αναφερθείτε στη διαμάχη ΓΤΟ και εξηγείστε στους μαθητές ότι θα έχουν πρόσβαση σε δεδομένα για να αποφασίσουν ποια θέση θα υποστηρίξουν. Δείξτε δύο βίντεο που να παρουσιάζουν αντίθετες απόψεις για την καλλιέργεια ΓΤ φυτών. Συμβουλή! Αν έχετε πρόβλημα με το να δείτε τα βίντεο (π.χ. έχετε ήχο αλλά όχι εικόνα) δοκιμάστε να «κατεβάσετε» τα codecs από την ακόλουθη ιστοσελίδα: http://www.freecodecs.com/ download/ K_lite_codec_pack.htm 3. Ακολουθία Δραστηριοτήτων/Μάθημα 1 18/26

Συμβουλή! Σιγουρευτείτε ότι έχετε προετοιμάσει τους κωδικούς πρόσβασης για τους μαθητές εκ των προτέρων. Ιδεοθύελλα βασισμένη στις ακόλουθες ερωτήσεις: «Μπορείτε να σκεφτείτε γιατί κάποιοι άνθρωποι μπορεί να είναι υπέρ των ΓΤΟ και κάποιοι άλλοι εναντίον;» «Γιατί νομίζετε υπάρχουν ισχυρές απόψεις υπέρ και κατά καλλιεργειών ΓΤ φυτών;» Κρατείστε μια ουδέτερη στάση απέναντι στους ΓΤΟ. Αποφύγετε να επηρεάσετε τις απόψεις των μαθητών σχετικά με τη Γενετική Μηχανική. Χωρίστε τους μαθητές σε ομάδες. Τις μισές ομάδες βάλτε τις να δουλέψουν στη ΓΤ ελαιοκράμβη και τις άλλες μισές βάλτε τις να δουλέψουν στη ΓΤ σόγια, ως μελέτες περίπτωσης των ΓΤ φυτών. Βάλτε τους μαθητές να συνδεθούν στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ. Ζητήστε από τους μαθητές να ελέγξουν το πρώτο τμήμα του περιβάλλοντος διερεύνησης το οποίο περιγράφει την αποστολή τους. Εικόνα 14: Η αποστολή των μαθητών. Ζητήστε από τους μαθητές να αναφέρουν ποια είναι η αποστολή τους με δικά τους λόγια, για να σιγουρευτείτε ότι έχουν καταλάβει τι αναμένεται να κάνουν. 3.1.2 Προσδοκίες-Εξήγηση της εργασίας των μαθητών Δείξτε τα δύο διαφορετικά περιβάλλοντα: Διερεύνησης και Φακέλου Εργασίας και δύο από τα κύρια εργαλεία: το εργαλείο γραφικών παραστάσεων και το εργαλείο φωτογράφισης. 3.1.3. Πρόσβαση σε βασικές έννοιες Ζητήστε από τους μαθητές να «επισκεφθούν» τη «Βιβλιοθήκη» για να διαβάσουν πληροφορίες σχετικά με βασικές έννοιες όπως Βιοτεχνολογία, Γενετική Μηχανική, Γενετικά τροποποιημένα φυτά, τη σχέση μεταξύ ΓΤ φυτών και οικονομίας, περιβάλλοντος και υγείας. Υπενθυμίστε στους μαθητές ότι πρέπει να αξιολογήσουν τις πληροφορίες για την καλλιέργεια ΓΤ φυτών από τρεις διαφορετικές προοπτικές: οικονομία, περιβάλλον και υγεία. Οι μαθητές ενδεχομένως να έχουν δυσκολία στην κατανόηση του ότι τα φυτά είναι γενετικά τροποποιημένα για να είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα, όχι στα ζιζάνια (συνηθισμένη παρανόηση). Κάνετε παρεμβάσεις αν είναι απαραίτητο για να εξηγήσετε δύσκολους όρους σχετικά με γενετική μηχανική. 3. Ακολουθία Δραστηριοτήτων/Μάθημα 1 19/26

3.2. Μάθημα 2 Στόχοι: Οι μαθητές θα: Συμβουλή! Χρησιμοποιείστε τρεις ετικέτες ονόματος για την κάθε ομάδα: Συντονιστής Χειριστής Η.Υ. Χρονομέτρης για να βοηθήσετε τους μαθητές να θυμούνται ποιος είναι ο ρόλος τους. Οι μαθητές εναλλάσσουν τους ρόλους σε κάθε μάθημα. α) εξετάσουν πληροφορίες και δεδομένα σχετικά με ΓΤ φυτά στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ β) συλλέξουν τεκμήρια χρησιμοποιώντας το εργαλείο της φωτογράφισης γ) συγκρίνουν δεδομένα χρησιμοποιώντας το εργαλείο γραφικών παραστάσεων δ) ξεκινήσουν να δουλεύουν πάνω σε σχεδιότυπα για το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία ε) αναγνωρίσουν κάποια από τα κριτήρια που είναι σημαντικά για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των τεκμηρίων 3.2.1 Διερεύνηση στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ Βάλτε τους μαθητές να ξεκινήσουν την εργασία τους στο Περιβάλλον Διερεύνησης του ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ δουλεύοντας σε ομάδες. Τις μισές ομάδες βάλτε τις να δουλέψουν στη ΓΤ ελαιοκράμβη και τις άλλες μισές βάλτε τις να δουλέψουν στη ΓΤ σόγια, ως μελέτες περίπτωσης των ΓΤ φυτών. Οι μαθητές επιλέγουν το ρόλο τους, ως ακολούθως: Συντονιστής (συντονίζει τις δραστηριότητες) Χειριστής Η.Υ. (χρησιμοποιεί το «ποντίκι» για πλοήγηση και πληκτρολογεί ή παίρνει σημειώσεις σε χαρτί) Χρονομέτρης (κρατά τον χρόνο) Συμβουλή! Σε κάθε σημείο της παρέμβασης τονίστε την σημαντικότητα της χρήσης τεκμηρίων για να παρθεί μια απόφαση. Κάθε ισχυρισμός που γίνεται χρειάζεται να υποστηρίζεται από δεδομένα. Τα δεδομένα μπορεί να προέρχονται από διάφορες πηγές. Δεν είναι όλες τους πειστικές. Κάποιες είναι πιο πειστικές από κάποιες άλλες (π.χ. κάποιες πληροφορίες μπορεί να είναι πιο αξιόπιστες ή μπορεί να είναι προκατειλημμένες υπέρ ή εναντίον των ΓΤ φυτών). Οι μαθητές πρέπει να είναι προσεκτικοί όταν επιλέγουν δεδομένα για να υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς τους. Πρέπει να κατανοήσουν ότι δεν πρέπει να πιστεύουν απαραίτητα όλα όσα διαβάζουν. Βάλτε τους μαθητές να δουλέψουν συνεργατικά για να εξετάσουν τις πληροφορίες και τα δεδομένα σχετικά με τη ΓΤ ελαιοκράμβη και ΓΤ σόγια, να συλλέξουν σχετικές πληροφορίες με το εργαλείο φωτογράφισης, να συγκρίνουν δεδομένα χρησιμοποιώντας το εργαλείο γραφικών παραστάσεων και να ξεκινήσουν να δουλεύουν πάνω στα σχεδιότυπα για το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία. 3.2.2. Κριτήρια για αξιολόγηση αξιοπιστίας των τεκμηρίων Συζήτηση για εύρεση κριτηρίων για αξιολόγηση της αξιοπιστίας των τεκμηρίων, βασισμένη στις ακόλουθες ερωτήσεις: «Ποια είναι κάποια κριτήρια που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αξιολογήσουμε τα δεδομένα και να «ζυγίσουμε» τα τεκμήρια;» «Είναι όλα τα τεκμήρια εξίσου σημαντικά ή εξίσου πειστικά;» Δώστε στους μαθητές ένα φύλλο εργασίας (βλ. Παράρτημα) και βάλτε τους να δουλέψουν στις ομάδες τους για να διαβάσουν δυο πηγές τεκμηρίων, μια αξιόπιστη και μια μη αξιόπιστη. Καθοδηγήστε τους, αν χρειαστεί, για να εντοπίσουν τα ακόλουθα κριτήρια για αξιολόγηση της πηγής των τεκμηρίων: α. Προκατάληψη πηγής Χρηματοδότηση: Από που προήλθε η χρηματοδότηση για την έρευνα; Υπόβαθρο συγγραφέα: Ποιος είναι ο συγγραφέας; Ποιο είναι το υπόβαθρο του συγγραφέα; Είδος πηγής: Η έρευνα αξιολογήθηκε πριν δημοσιευτεί ή όχι; α. Μεθοδολογία Η έρευνα έχει δεδομένα και αποτελέσματα; Συμπεριλαμβάνει την σύγκριση δυο ομάδων; Κάνει έλεγχο μεταβλητών; Ποια είναι η διάρκεια της έρευνας; Είναι βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη έρευνα; Τα αποτελέσματα επαναλήφθηκαν; Υπήρχαν οποιεσδήποτε άλλες πηγές που υποστήριζαν τα ίδια αποτελέσματα; 3. Ακολουθία Δραστηριοτήτων/Μάθημα 2 20/26

Αφήστε τους μαθητές να συνεχίσουν να εργάζονται συνεργατικά για να εξετάσουν πληροφορίες και δεδομένα σχετικά με ΓΤ ελαιοκράμβη και Γ.Τ. σόγια αλλά υπενθυμίστε τους ότι χρειάζεται να αναφέρουν τις πηγές των τεκμηρίων και να τις αξιολογούν όταν δημιουργούν τα σχεδιότυπά τους στην οικονομία, το περιβάλλον και την υγεία. Συμβουλή! Ο δάσκαλος μπορεί να επιλέξει να προσθέσει ένα τμήμα (tab) στο περιβάλλον βασισμένο στις ιδέες των μαθητών. Αυτό το τμήμα μπορεί να περιέχει πληροφορίες για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των τεκμηρίων. Εικόνα 15: Αξιολογώντας την αξιοπιστία των τεκμηρίων 3.2.3. Συντρέχουσα αξιολόγηση Κινηθείτε από την μια ομάδα μαθητών στην άλλη μέσα στην τάξη, για να στηρίξετε την αναστοχαστική διερεύνηση, να επιθεωρήσετε την εργασία τους, να σχολιάσετε τους συλλογισμούς τους, να τους προκαλέσετε να εξηγήσουν αντικρουόμενα τεκμήρια, να τους ενθαρρύνετε να δημιουργούν συλλογισμούς βασιζόμενους σε τεκμήρια, να προσφέρετε στήριξη σε εννοιολογικά προβλήματα και να προσφέρετε διασαφηνίσεις και ανατροφοδότηση. Ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών, μπορεί επίσης να αποφασίσετε να έχετε συζητήσεις με ολόκληρη την τάξη σε σημεία που θεωρείτε σημαντικά. Aξιολογήστε την εργασία των μαθητών Στο τέλος του μαθήματος, σε δικό σας χρόνο, αξιολογήστε την εργασία των μαθητών εξετάζοντας την δουλειά τους στο Φάκελο Εργασίας χρησιμοποιώντας την επιλογή «Αξιολόγηση» στο περιβάλλον του Δασκάλου του ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ. Δώστε την ανατροφοδότησή σας με σχόλια στις σελίδες των μαθητών στο Φάκελο Εργασίας του ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ. Αυτό θα βοηθήσει τους μαθητές να συγκεντρώσουν την προσοχή τους στα σωστά σημεία την επόμενη φορά που θα συνδεθούν στην πλατφόρμα. 3. Ακολουθία Δραστηριοτήτων/Μάθημα 2 21/26

3.3. Μάθημα 3 Αξιολόγηση της εργασίας των μαθητών Στο τέλος του μαθήματος, σε δικό σας χρόνο αξιολογήστε τη δουλειά των μαθητών. Μπορείτε να δείτε τη δουλειά τους στο Φάκελο Εργασίας χρησιμοποιώντας το τμήμα «Αξιολόγηση» στο Συγγραφικό Περιβάλλον του ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ. Παρέχετε την ανατροφοδότησή σας σε μορφή σχολίων στις σελίδες των μαθητών στο Φάκελο Εργασίας του ΣΤΟ- ΧΑΣΜΟΥ. Στόχοι: Οι μαθητές θα: α) συλλέξουν τεκμήρια χρησιμοποιώντας το εργαλείο της φωτογράφισης β) συγκρίνουν δεδομένα χρησιμοποιώντας το εργαλείο γραφικών παραστάσεων γ) δημιουργήσουν σχεδιότυπα για το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία δ) χρησιμοποιήσουν κάποια από τα κριτήρια που είναι σημαντικά για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των τεκμηρίων. 3.3.1. Διερεύνηση στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ Οι μαθητές ανταλλάζουν ρόλους στην ομάδα Ζητήστε από τους μαθητές να ελέγξουν την ανατροφοδότηση που δώσατε στο Φάκελο Εργασίας προτού συνεχίσουν να δουλεύουν συνεργατικά στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ. Θυμίστε τους μαθητές να εξετάσουν πληροφορίες και δεδομένα σχετικά με ΓΤ φυτά, να συλλέξουν σχετικές πληροφορίες χρησιμοποιώντας το εργαλείο φωτογράφισης, να συγκρίνουν δεδομένα χρησιμοποιώντας το εργαλείο γραφικών παραστάσεων και να συνεχίσουν να δουλεύουν πάνω στα σχεδιότυπα για το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία. Να είστε προετοιμασμένοι να παρέμβετε αν είναι απαραίτητο. Οι μαθητές μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολία στην ερμηνεία δεδομένων. Μια προηγούμενη υλοποίηση αυτού του μαθησιακού περιβάλλοντος έδειξε ότι οι μαθητές αντιμετώπιζαν κάποιες δυσκολίες στο να ερμηνεύουν τα αποτελέσματα της επίδρασης των ΓΤ φυτών στο περιβάλλον. Αυτή η δυσκολία συναντήθηκε σε αυτό το σημείο του μαθησιακού περιβάλλοντος: Έρευνες>Περιβάλλον>Ελαιοκράμβη>Ζιζάνια, μέλισσες και πουλιά Για αντιμετώπιση των εννοιολογικών δυσκολιών που είχαν μαθητές με την ερμηνεία δεδομένων για ζιζάνια/μέλισσες/πουλιά (διατίθεται μόνο για ΓΤ ελαιοκράμβη, όχι για σόγια) προτείνεται να βάλετε τους μαθητές να δουλέψουν πρώτα σε ένα σχεδιότυπο για τη «χρήση των ζιζανιοκτόνων» για ΓΤ ελαιοκράμβη και ΓΤ σόγια και όταν φτάσουν σε κάποιο αποτέλεσμα να κάνετε παρέμβαση για να τους υποστηρίξετε στην ερμηνεία επιπρόσθετων δεδομένων. Θα μπορούσατε να τους ρωτήσετε, «Εφόσον υπάρχει αύξηση στη χρήση ζιζανιοκτόνων στα ΓΤ φυτά πώς νομίζετε ότι αυτό επηρεάζει το περιβάλλον;» Οι μαθητές αναμένονται να σκεφτούν τις μέλισσες, τα πουλιά, την υγεία του αγρότη κτλ. Τότε μπορείτε να τους δείξετε και να συζητήσετε τα δεδομένα πάνω στα ζιζάνια/μέλισσες/πουλιά που είναι διαθέσιμα για τη ΓΤ ελαιοκράμβη. 3. Ακολουθία Δραστηριοτήτων/Μάθημα 3 22/26

3.4. Μάθημα 4 Στόχοι: Οι μαθητές θα: α) συλλέξουν τεκμήρια χρησιμοποιώντας το εργαλείο της φωτογράφισης β) συγκρίνουν δεδομένα χρησιμοποιώντας το εργαλείο γραφικών παραστάσεων γ) δημιουργήσουν σχεδιότυπα για το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία δ) χρησιμοποιήσουν κάποια από τα κριτήρια που είναι σημαντικά για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των τεκμηρίων. ε) συνθέσουν τεκμήρια από τους τομείς οικονομίας, υγείας και περιβάλλοντος για να πάρουν μια απόφαση για το αν η ομάδα τους θα επιτρέψει την παραγωγή ΓΤ φυτών. 3.4.1. Επίδειξη εργασίας -Δείξετε το σχεδιότυπο «Σύνθεση» που θα χρησιμοποιήσουν οι μαθητές αμέσως μόλις τελειώσουν τα σχεδιότυπα Ανάλυσης Επικινδυνότητας και Κόστους-Πλεονεκτήματος -Δείξετε το σχεδιότυπο «Απόφαση» 3.4.2. Διερεύνηση στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ Ζητήστε από τους μαθητές να ανταλλάξουν ρόλους μέσα στην ομάδα. Ζητήστε από τους μαθητές να ελέγξουν την ανατροφοδότηση και σχόλια που δώσατε για την εργασία τους προτού συνεχίσουν να δουλεύουν συνεργατικά στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ. Ζητήστε από τους μαθητές να συνεχίσουν να δουλεύουν συνεργατικά στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ για να εξετάσουν πληροφορίες και δεδομένα σχετικά με ΓΤ φυτά, να συλλέξουν σχετικές πληροφορίες χρησιμοποιώντας το εργαλείο φωτογράφισης, να συγκρίνουν δεδομένα χρησιμοποιώντας το εργαλείο γραφικών παραστάσεων και να συνεχίσουν να δουλεύουν πάνω στα σχεδιότυπα για το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία. Ανάλογα με τις ανάγκες και δυσκολίες των μαθητών, μπορείτε επίσης να αποφασίσετε να έχετε συζητήσεις με ολόκληρη την τάξη σε σημεία που θεωρείτε σημαντικά. 3.4.3. Σύνθεση Οι μαθητές προσπαθούν να καταλήξουν σε μια ομόφωνη απόφαση στην ομάδα τους συνθέτοντας τα τεκμήρια για την επίδραση των ΓΤ φυτών στους τρεις τομείς: οικονομίας, περιβάλλοντος και υγείας. 3.4.4. Τελική απόφαση Οι μαθητές δουλεύουν με το σχεδιότυπο του Φακέλου Εργασίας «Τελική απόφαση» για να παρέχουν μια απάντηση βασισμένη σε τεκμήρια στο αρχικό ερώτημα της διερεύνησης. 3. Ακολουθία Δραστηριοτήτων/Μάθημα 4 23/26

3.5. Μάθημα 5 Στόχοι: Οι μαθητές θα: α) μοιραστούν σελίδες με την ομάδα με την οποία συνεργάζονται β) παρέχουν ανατροφοδότηση και σχόλια στην ομάδα με την οποία συνεργάζονται. 3.5.1. Επίδειξη «Ανταλλαγής Σελίδων» στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ Συμβουλή! Ζευγαρώστε τους μαθητές εκ των προτέρων. Ζητήστε από τους μαθητές να ανταλλάξουν ρόλους μέσα στην ομάδα. Δείξετε την «Ανταλλαγή Σελίδων» του ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ. Δείξετε στους μαθητές πώς μπορούν να δώσουν πρόσβαση στην εργασία τους στην ομάδα με την οποία συνεργάζονται και πώς μπορούν να παρέχουν σχόλια. Δείξτε τους πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο συνομιλίας (Chat tool) για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Όταν ζευγαρώνετε τους μαθητές προτιμάτε ομοιογενείς ομάδες π.χ. δυο ομάδες από μαθητές που είναι εξίσου προχωρημένοι ή ανομοιογενείς ομάδες, π.χ. ομάδες μαθητών που είναι πιο προχωρημένοι με ομάδες μαθητών που είναι λιγότερο προχωρημένοι. Βάλτε ομάδες μαθητών να δώσουν πρόσβαση στην εργασία τους σε άλλους μαθητές που έχουν δουλέψει στο ίδιο φυτό (ΓΤ ελαιοκράμβη ή ΓΤ σόγια). Αυτό θα ευκολύνει τους μαθητές να παρέχουν ανατροφοδότηση στους συμμαθητές τους εφόσον έχουν εξετάσει τα ίδια δεδομένα. Με πρόσβαση στο Αρχείο Συνομιλιών, ελέγξτε τα αρχεία συνομιλιών των μαθητών σύγχρονα (την ώρα που οι συνομιλίες λαμβάνουν χώρα) και ασύγχρονα (στο τέλος του μαθήματος). Συμβουλή! Δείτε τα σχόλια ανατροφοδότησης που έχουν δώσει οι μαθητές. 3.5.2. Ανατροφοδότηση συμμαθητών Ζητήστε από τις ομάδες μαθητών να παρέχουν ανατροφοδότηση και σχόλια στους συμμαθητές τους. Οι μαθητές μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν το «εργαλείο συνομιλίας» για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Αξιολόγηση της εργασίας των μαθητών Στο τέλος του μαθήματος, σε δικό σας χρόνο αξιολογήστε τη δουλειά των μαθητών με το να δείτε το Φάκελο Εργασίας τους χρησιμοποιώντας το τμήμα «Αξιολόγηση» στο Περιβάλλον Δασκάλου του ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ. Παρέχετε την ανατροφοδότησή σας σε μορφή σχολίων στις σελίδες των μαθητών στο Φάκελο Εργασίας του ΣΤΟΧΑ- ΣΜΟΥ. 3. Ακολουθία Δραστηριοτήτων/Μάθημα 5 24/26

3.6. Μάθημα 6 Συμβουλή! Ο δάσκαλος μπορεί να επιλέξει οι μαθητές να παρουσιάσουν την εργασία τους σε σύντομες παρουσιάσεις 5-10 λεπτών για να λάβουν ανατροφοδότηση για την εργασίας τους.. Στόχοι: Οι μαθητές θα: α) δουν την ανατροφοδότηση από τους συμμαθητές τους στις κοινές σελίδες β) επανεξετάσουν την τελική τους αναφορά βασισμένοι σε ανατροφοδότηση που έλαβαν γ) παρουσιάσουν την εργασία τους στην τάξη σε μορφή διαλογικής αντιπαράθεσης 3.6.1. Αναθεώρηση των τελικών αναφορών των μαθητών Ζητήστε από τους μαθητές να ανταλλάξουν ρόλους μέσα στην ομάδα και να δουν την ανατροφοδότηση των συμμαθητών τους μέσα στην «Ανταλλαγή Σελίδων». Ζητήστε από τους μαθητές να αναθεωρήσουν την τελική τους απόφαση με βάση την ανατροφοδότηση που δέχθηκαν. 3.6.2. Διαλογική Αντιπαράθεση Μαθητών Οι μαθητές παρουσιάζουν την εργασία της ομάδας τους σε ολόκληρη την τάξη σε μια διαλογική αντιπαράθεση. Για τη διαλογική αντιπαράθεση, χωρίστε τους μαθητές σε δυο ομάδες, μια που υποστηρίζει την καλλιέργεια ΓΤ φυτών στην Κύπρο και μια άλλη που είναι εναντίον της. Μπορείτε να έχετε ένα κοινό από γονείς, δασκάλους, μαθητές, ερευνητές και επιστήμονες που μπορούν να παρεμβαίνουν ρωτώντας ερωτήσεις. 3. Ακολουθία Δραστηριοτήτων/Μάθημα 6 25/26

3.7. Μάθημα 7 Στόχοι: Οι μαθητές θα: α) κάνουν αναθεώρηση της τελευταίας αναφοράς τους στο ΣΤΟΧΑΣΜΟ με βάση την ανατροφοδότηση που έλαβαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης β) παραδώσουν την τελική τους αναφορά 3.7.1. Αναθεώρηση και παράδοση των τελικών αναφορών Οι μαθητές κάνουν αναθεωρήσεις με βάση την ανατροφοδότηση που έλαβαν κατά τη διάρκεια της διαλογικής αντιπαράθεσης τους και παραδίδουν τις τελικές τους αναφορές. 3. Ακολουθία Δραστηριοτήτων/Μάθημα 7 26/26