ΗΚαµπύλη Phillips στην πιο σύγχρονη εκδοχή της υποδηλώνει ότι ο πληθωρισµός εξαρτάται από τρεις παράγοντες: 1) Τον αναµενόµενο πληθωρισµό. 2) Την απόκλιση της ανεργίας από το φυσιολογικό ποσοστό, γνωστή ως κυκλική ανεργία. 3) Shocks προσφοράς. Αυτοί οι τρεις παράγοντες εκφράζονται στην ακόλουθη εξίσωση: π = π e β(u-u n ) + ν 1
Η εξίσωση της καµπύλης Phillips και η εξίσωση της βραχυχρόνιας καµπύλης συναθροιστικής προσφοράς αντανακλούν βασικά την ίδια µακροοικονοµική προσέγγιση. Και οι δύο εξισώσεις προσφέρουν ένα µονοπάτι δια µέσου του οποίου οι πραγµατικές µεταβλητές συνδέονται µε τις ονοµαστικές, πράγµα το οποίο µε τη σειρά του έχει σαν αποτέλεσµα η κλασική διχοτόµηση να µην ισχύει στη βραχυχρόνια περίοδο Με άλλα λόγια, η καµπύλη Phillips και η καµπύλη συνολικής προσφοράς είναι οι δύο όψεις του ίδιου νοµίσµατος. Η καµπύλη συνολικής προσφοράς είναι περισσότερο βολική όταν µελετάµε το προϊόν και το επίπεδο τιµών, ενώ η καµπύλη Phillips είναι περισσότερο βολική όταν µελετάµε την ανεργία και τον πληθωρισµό. 2
Προκειµένου να κάνουµε την καµπύλη Phillips χρήσιµη για να αναλύσουµε τις επιλογές που αντιµετωπίζουν οι ασκούντες την οικονοµική πολιτική, χρειάζεται να συζητήσουµε τι είναι αυτό που προσδιορίζει τον αναµενόµενο πληθωρισµό. Μια απλή, ευλογοφανής υπόθεση είναι ότι οι άνθρωποι διαµορφώνουν τις προσδοκίες τους µε βάση τις πρόσφατες παρατηρήσεις τους για τον πληθωρισµό. Αυτή η υπόθεση είναι γνωστή ως «προσαρµοζόµενες προσδοκίες». Έτσι, ο αναµενόµενος πληθωρισµός π e ισούται µε τον πληθωρισµό της τελευταίας περιόδου π -1. Σε αυτή την περίπτωση, µπορούµε να γράψουµε την καµπύλη Phillips ως: π = π -1 β(u-u n ) + ν η οποία υποδηλώνει ότι ο πληθωρισµός εξαρτάται από τον παρελθόντα πληθωρισµό, την κυκλική ανεργία και ένα shock προσφοράς. Όταν η καµπύλη Phillips παρουσιάζεται σε αυτή την µορφή, αποκαλείται ως «Non-Accelerating Inflation Rate of Unemployment» ή NAIRU. Η παρουσία του π -1 υπονοεί ότι ο πληθωρισµός εµφανίζει αδράνεια (inertia), πράγµα το οποίο σηµαίνει ότι συνεχίζει να υφίσταται µέχρι κάτι να συµβεί που θα τον σταµατήσει. Στα πλαίσια του υποδείγµατος AD/AS, η πληθωριστική αδράνεια µεταφράζεται ως µια επίµονη µετακίνηση προς τα πάνω τόσο των καµπυλών 3 προσφοράς όσο και ζήτησης.
Το δεύτερο και το τρίτο κοµµάτι της εξίσωσης της καµπύλης Phillips δείχνει τις δύο δυνάµεις που µπορούν να αλλάξουν τον ρυθµό πληθωρισµού. Το δεύτερο κοµµάτι, β(u-u n ), δείχνει ότι η κυκλική ανεργία τείνει να ασκήσει µια πίεση µείωσης στον πληθωρισµό. Η χαµηλή ανεργία σπρώχνει προς τα πάνω τον πληθωρισµό. Αυτό καλείται πληθωρισµός ζήτησης διότι είναι η υψηλή συναθροιστική ζήτηση που ευθύνεται για αυτό το είδος του πληθωρισµού. Η υψηλή ανεργία από την άλλη σπρώχνει τον πληθωρισµό προς τα κάτω. Η παράµετρος β µετράει πόσο ευαίσθητος είναι ο πληθωρισµός στην κυκλική ανεργία. Το τρίτο κοµµάτι, ν δείχνει ότι ο πληθωρισµός αυξάνει και µειώνεται εξαιτίας διαταραχών (shocks) από την πλευρά της προσφοράς. Μια αρνητική διαταραχή από την πλευρά της προσφοράς, όπως η άνοδος των τιµών του πετρελαίου στη δεκαετία του 70, υπονοεί µια θετική τιµή για το ν και προκαλεί άνοδο του πληθωρισµού. Αυτός ο πληθωρισµός καλείται πληθωρισµός κόστους επειδή αρνητικές διαταραχές στην πλευρά της προσφοράς είναι συνήθως γεγονότα που σπρώχνουν προς τα πάνω το κόστος παραγωγής. Από την άλλη πλευρά, µια επωφελής διαταραχή προσφοράς, όπως η µείωση της τιµής του πετρελαίου στη δεκαετία του 80, σήµαινε ένα αρνητικό ν προκαλώντας πτώση 4 του πληθωρισµού.
π Στη Στηβραχυχρόνια περίοδο, ο πληθωρισµός και και η ανεργία σχετίζονται αρνητικά. π e + ν u n Ανεργία, u 5
Ας ξεκινήσουµε από ένα σηµείο A, ένα σηµείο σταθερότητας τιµών (Π=0%) και πλήρους απασχόλησης (u=u n ). Υποθέστε τώρα ότι υπάρχει µια αύξηση στο ρυθµό προσφοράς χρήµατος προκαλώντας µετατόπιση της LM και της AD, οδηγώντας µε αυτό τον τρόπο σε µια απροσδόκητη αύξηση του πληθωρισµού. Η εξίσωση της καµπύλη Phillips Π = Π e β(u-u n ) + v υπονοεί ότι η µεταβολή στις πληθωριστικές αντιλήψεις προκαλεί µείωση της ανεργίας. Έτσι, η οικονοµία µετακινείται σε ένα σηµείο όπου η απασχόληση είναι µεγαλύτερη. Π 10% 5% LRPC (u=u n ) D E B C Όσο υφίστανται αυτού του είδους οι πληθωριστικές παρανοήσεις, η οικονοµία θα παραµένει κάτω από το φυσιολογικό ποσοστό ανεργίας,u n στο u'. Όταν οι οικονοµικοί παράγοντες αντιληφθούν το νέο επίπεδο του πληθωρισµού, θα καταλήξουν σε µια καινούρια βραχυχρόνια καµπύλη Phillips όπου ο αναµενόµενος πληθωρισµός ισούται µε το νέο επίπεδο πληθωρισµού (5%) στο σηµείο C, όπου ο πραγµατικός πληθωρισµός (5%) ισούται µε τον αναµενόµενο (5%). Εάν οι νοµισµατικές αρχές επιδιώξουν να πετύχουν ξανά ένα χαµηλότερο u, τότε θα αυξήσουν την προσφορά χρήµατος έτσι ώστε ο πληθωρισµός, Π, να είναι 10%. u ' u n A SRPC (Π e =10%) SRPC (Π e =5%) Όταν οι προσδοκίες προσαρµόζονται, η οικονοµία θα βρεθεί σε µία νέα SRPC, στο σηµείο E, όπου u τόσο ο Π όσο και ο Π e ισούνται µε 10%. 6 SRPC (Π e =0%)
Οι Ορθολογικές Προσδοκίες κάνουν την υπόθεση ότι οι άνθρωποι χρησιµοποιούν κατά άριστο τρόπο όλη τη διαθέσιµη πληροφόρηση, σχετικά µε τις τρέχουσες κυβερνητικές πολιτικές, προκειµένου να προβλέψουν το µέλλον. Σύµφωνα µε αυτή την θεωρία, µια µεταβολή στην νοµισµατική ή στη δηµοσιονοµική πολιτική θα µεταβάλλει τις προσδοκίες των παραγόντων της οικονοµίας. Ένα οι άνθρωποι διαµορφώνουν τις προσδοκίες τους ορθολογικά, τότε ο πληθωρισµός ίσως παρουσιάζει λιγότερη αδράνεια από ότι αρχικά. Οι υπέρµαχοι των ορθολογικών προσδοκιών υποστηρίζουν ότι η βραχυχρόνια καµπύλη Phillips δεν πιάνει ακριβώς τις επιλογές που οι ασκούντες την οικονοµική πολιτική έχουν στη διάθεση τους. Πιστεύουν ότι εάν οι ασκούντες την οικονοµική πολιτική δεσµευτούν αξιόπιστα ότι θα µειώσουν τον πληθωρισµό, τότε οι ορθολογικοί άνθρωποι θα αντιληφθούν τη δέσµευση και θα χαµηλώσουν τις προσδοκίες τους για τον επερχόµενο πληθωρισµό. Στην περίπτωση αυτή ο πληθωρισµός µπορεί να µειωθεί δίχως να υπάρξει 7µια άνοδος της ανεργίας και πτώση του προϊόντος.
Όλη η συζήτηση µέχρι τώρα βασίστηκε στην Υπόθεση του Φυσιολογικού Ποσοστού. Η υπόθεση αυτή συνοψίζεται στην ακόλουθη δήλωση: Οι διακυµάνσεις στη συναθροιστική ζήτηση επηρεάζουν το προϊόν και την απασχόληση µόνο στη βραχυχρόνια περίοδο. Στην µακροχρόνια περίοδο, η οικονοµία επιστρέφει στα επίπεδα του προϊόντος, της απασχόλησης και της ανεργίας που περιγράφονται από το κλασικό υπόδειγµα. Πρόσφατα, µερικοί οικονοµολόγοι έχουν αµφισβητήσει την υπόθεση του φυσιολογικού ποσοστού υποστηρίζοντας ότι η συναθροιστική ζήτηση ενδέχεται να επηρεάσει το προϊόν και την απασχόληση ακόµη και στην µακροχρόνια περίοδο. Έχουν επισηµάνει έναν αριθµό παραγόντων και µηχανισµών µέσω των οποίων είναι δυνατό οι υφέσεις να έχουν µόνιµες επιπτώσεις στην οικονοµία αλλάζοντας µε αυτό τον τρόπο το φυσιολογικό ποσοστό ανεργίας. Ο όρος Υστέρηση έχει χρησιµοποιηθεί προκειµένου να περιγράψει αυτή την επίπτωση µεγάλης διάρκειας της «ιστορίας» πάνω στο Φυσιολογικό Ποσοστό. 8