Η δυναμική της αλλαγής στους οργανισμούς Χ. Πουλόπουλος, Ph.D Διευθυντής ΚΕΘΕΑ Διοίκηση και Κοινωνικός Σχεδιασμός στον Τομέα Αντιμετώπισης της Τοξικοεξάρτησης Προσωπική και Οργανωτική Αλλαγή στους Θεραπευτικούς Οργανισμούς Προσωπικό Μέλη Σημαντικοί άλλοι Εσωτερικό Περιβάλλον Η αλληλεπίδραση μεταξύ του οργανισμού και της κοινωνίας Αλληλεπίδραση Πολιτική Κοινωνικές και Άνθρωποι Νέες ανάγκες Οικονομικές Συνθήκες Μέθοδοι Τεχνολογίες Παγκοσμιοποίηση Κοινωνία Δομή Κουλτούρα Οργανισμός 1
Αλλαγή ή σταθερότητα? σταθερότητα? σταθερότητα αλλαγή Ανοιχτότητα Ευελιξία Ασφάλεια Ανασφάλεια Αφομοίωση Σιγουριά Αβεβαιότητα Προσαρμογή Αποσταθεροποίηση Αποτελεσματικότητα Το περιβάλλον του οργανισμού Κουλτουρα αξίες Πεποιθήσεις Στάσεις Ιδέες Προκαταλήψεις Συμβολισμοί Μύθοι Συνήθειες Οργανωτικές δομές Τρόπος λειτουργίας Η ομοιόσταση του οργανισμού Προσωπικό σύστημα αξιών Προσωπικό σύστημα αξιών Κοινό σύστημα αξιών νόημα αξιών σύστημα αξιών οργανισμού Σταθερότητα Αλλαγή Προσωπικό σύστημα αξιών Κοινό σύστημα αξιών σύστημα αξιών οργανισμού σύστημα αξιών οργανισμού Προσαρμογή 2
Εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν Παλιές υποχρεώσεις και δεσμεύσεις Έλλειψη αναγνώρισης Έλλειψη πληροφόρησης Διαφορετικές ανάγκες και απόψεις Οικείες μέθοδοι και πρακτικές Απώλεια ελέγχου και εξουσίας Δυσκολία στη θέσπιση νέων στόχων αναπτυχθούμε για να και την ιδεολογία Θεραπευτική Κοινότητα αναπτυχθούμε για να και την ιδεολογία «Αναπτύσσεται πολύ Φάση ανάπτυξης Οικογενειακού τύπου δομή Ταχεία ανάπτυξη Άμεση ανταπόκριση Θεραπευτική Κοινότητα «Χρειαζόμαστε «Χρειαζόμαστε όρια στην επαγγελματική και προσωπική ζωή» ζωή» «Οι προτεραιότητες δεν έχουν τεθεί 3
αναπτυχθούμε για να και την ιδεολογία Φάση συστηματοποίησης «Αναπτύσσεται πολύ Φάση ανάπτυξης «Χρειαζόμαστε Οικογενειακού τύπου δομή «Χρειαζόμαστε όρια στην επαγγελματική και προσωπική ζωή» ζωή» Ταχεία ανάπτυξη Άμεση ανταπόκριση Θεραπευτική Κοινότητα «Οι προτεραιότητες δεν έχουν τεθεί «Δεν επικοινωνούμε» επικοινωνούμε» Διακριτά συστήματα Συνέπεια «Πάρα πολλές Οργανωτικό σχήμα Matrix «Γραφειοκρατία» Γραφειοκρατία» «Σταματήσαμε να Ειδικές λειτουργίες αναπτυχθούμε για να και την ιδεολογία Φάση ωριμότητας Φάση συστηματοποίησης Οικογενειακού τύπου δομή Φάση ανάπτυξης «Αναπτύσσεται πολύ «Χρειαζόμαστε Ταχεία ανάπτυξη «Χρειαζόμαστε όρια στην επαγγελματική και προσωπική ζωή» ζωή» Άμεση ανταπόκριση Θεραπευτική Κοινότητα «Οι προτεραιότητες δεν έχουν τεθεί Διακριτά συστήματα «Δεν επικοινωνούμε» επικοινωνούμε» Συνέπεια «Πάρα πολλές Οργανωτικό σχήμα Matrix «Γραφειοκρατία» Γραφειοκρατία» «Σταματήσαμε να Ειδικές λειτουργίες «Πώς θα διατηρήσουμε υγιή τον οργανισμό? οργανισμό?» Περισσότερη αυτονομία «Πως θα διατηρήσουμε ζωντανό τον οργανισμό» οργανισμό» Θετικό management Περισσότερο ενδιαφέρον Αποκέντρωση Κρίση και αλλαγή Σταθερότητα Αποσταθεροποίηση C r Διερεύνηση Αναδόμηση Νέα Σταθερότητα i s i s Κ ρ ί σ ι ς 4
Ψυχολογική διαδικασία της αλλαγής Πένθος για την απώλεια του οικείου Ελπίδα για το νέο Άγχος για το κόστος/ κόστος/όφελος Φόβος για το άγνωστο Η πυραμίδα της παθολογίας Act as if. Παράνοια Ανειλικρίνεια Καχυποψία Φόβος Αυτό υποτίμηση Αρνητικές συμμαχίες Αίσθημα απειλής Εχθρικότητα Αγκυλώσεις Αποπροσανατολισμός Burn Out Ενδείξεις παθολογίας Προβληματική ηγεσία Ανεπαρκείς πόροι Ασάφεια στην πολιτική και την οργάνωση Αποτυχίες και απογοητεύσεις Ξεπερασμένες μέθοδοι acting out Έντονος ναρκισσισμός Αίσθηση απομόνωσης Επιθετικότητα Διαμάχες Κατάχρηση εξουσίας Παλιές συνήθειες Διακοπές Εμπειρίες Αμφιβολία Δύναμη-Υπευθυνότητα Υποτροπές Αβεβαιότητα Επίσημη-Ανεπίσημη δομή Splitting Καχυποψία Αλαζονεία Ενέργειες που δεν συμβαδίζουν με τους στόχους Γνώσεις Πρακτικές Μηχανισμοί άμυνας Αποξένωση 5
Burn Out: Οργανωτικοί κίνδυνοι Απώλεια του αισθήματος της κοινότητας Φόρτος εργασίας Έλλειψη αναγνώρισης και δικαιοσύνης Άτομο Εργασία Υπερβολικός έλεγχος ή έλλειψη ελέγχου Διπλοί δεσμοί Χειρισμός Σύγκρουση αξιών Θυμός Παθογόνο περιβάλλον Φόβος Απομόνωση Κατάχρηση ουσιών Παθητικές συμπεριφορές Οργανωτική διαδικασία αλλαγής Δημοκρατία Ανοιχτή επικοινωνία Ανθρωποκεντρική ιδεολογία Διορθωτικοί μηχανισμοί Συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων Εκπαίδευση και εποπτεία Διαφάνεια Κώδικας ηθικής Έλεγχος της εξουσίας 6