ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΑ ΟΦΕΛΗ Η ζπλεηζθνξά ηνπ πξνηεηλόκελνπ ζπζηήκαηνο ζηε βειηίσζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ζηνλ πεξηνξηζκό ηεο ξύπαλζήο ηνπ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή θαη εκπίπηεη ζην πιαίζην ηεο βηώζηκεο αλάπηπμεο, ε νπνία είλαη ηόζν εζληθόο, όζν θαη θνηλνηηθόο θαη δηεζλήο ζηόρνο. Σύκθσλα κε ηελ έθζεζε Brundtland, ε νπνία έζεζε ηηο βάζεηο ηεο βησζηκόηεηαο, σο βηώζηκε αλάπηπμε νξίδεηαη «ε αλάπηπμε πνπ ηθαλνπνηεί ηηο αλάγθεο ηνπ παξόληνο ρσξίο λα ππνζθάπηεη ηελ ηθαλόηεηα ησλ κειινληηθώλ γελεώλ λα ηθαλνπνηήζνπλ ηηο δηθέο ηνπο αλάγθεο». Έλα από ηα ζεκαληηθόηεξα πιενλεθηήκαηα ηεο αλαθύθισζεο είλαη ε εμνηθνλόκεζε ησλ θπζηθώλ πόξσλ, έρνληαο ππόςε όηη ε εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο έρεη βνεζήζεη ζηε βειηίσζε ηεο πνηόηεηαο ησλ αλαθπθιώζηκσλ πιηθώλ. Απηό ζπκβάιεη ζεηηθά ζηελ εμνηθνλόκεζε ηεο ελέξγεηαο από ηελ εμόξπμε πξώησλ πιώλ θαζώο θαη ζηελ δηαδηθαζία ηεο αλαθύθισζεο, κε δεδνκέλν ηελ πςειή ηηκή ηνπ πεηξειαίνπ θαη ησλ ππόινηπσλ θαπζίκσλ ηα ηειεπηαία ρξόληα. Παξάιιεια, κε ηελ αλαθύθισζε κεηώλεηαη ν όγθνο ησλ απνξξηκκάησλ πνπ νδεγνύληαη ζηνπο Φώξνπο Υγεηνλνκηθήο Ταθήο Απνξξηκκάησλ (ΦΥΤΑ) απμάλνληαο κε απηό ηνλ ηξόπν ηε δηάξθεηα δσήο ηνπο. Επίζεο κεηώλεηαη ζεκαληηθά ε ξύπαλζε από ηηο βηνκεραλίεο ζπλεηζθέξνληαο ζεηηθά ζηελ κείσζε ησλ παγθόζκησλ πξνβιεκάησλ, όπσο είλαη ην θαηλόκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ (θιηκαηηθέο αιιαγέο), ε νμίληζε, ν επηξνθηζκόο θ.ά. Με ηελ αλαθύθισζε: Εμνηθνλνκνύληαη θπζηθνί πόξνη κεηώλνληαο ηνλ αξηζκό ησλ κεηαιιείσλ Καηαλαιώλεηαη ιηγόηεξε ελέξγεηα Μεηώλεηαη ν όγθνο ησλ απνξξηκκάησλ θαη ν αξηζκόο ησλ ΦΥΤΑ Παξαηείλεηαη ν ρξόλνο ιεηηνπξγίαο ησλ ΦΥΤΑ, αληηκεησπίδνληαο έηζη ην πξόβιεκα εμεύξεζεο λέσλ ρώξσλ ηαθήο θαη κεηώλνληαο ην θόζηνο ζπιινγήο θαη δηάζεζεο ησλ απνξξηκκάησλ Μεηώλεηαη ε ξύπαλζε θαη πξνζηαηεύνπκε ην πεξηβάιινλ Σπκβάιινπκε ζηελ επίηεπμε ηνπ ζηόρνπ ηεο βηώζηκεο αλάπηπμεο 1
Γηα λα θαηαδεηρζεί ε ζεκαληηθόηεηα ηεο αλαθύθισζεο, ζύκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Ειιεληθήο Έλσζεο Αινπκηλίνπ θαη ηνπ Υ.ΠΕ.ΦΩ.Δ.Ε., ε πξσηνγελήο παξαγσγή 1 ηόλνπ αινπκηλίνπ κε ειεθηξόιπζε αινπκίλαο από βσμίηε απαηηείηαη ελέξγεηα 14.000 kwh (θηινβαηώξεο). Η αλαθύθισζε ηεο ίδηαο πνζόηεηαο από scrap ρξεηάδεηαη κόλν 5% ηεο ελέξγεηαο ειεθηξόιπζεο. Δειαδή, κε ηελ αλαθύθισζε ηνπ αινπκηλίνπ έρνπκε κεγάιν όθεινο, αθνύ εμνηθνλνκείηαη ην 95% ηεο ελέξγεηαο πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηελ παξαγσγή ηνπ από πξώηεο ύιεο. Ταπηόρξνλα, ε αλαθύθισζε ελόο ηόλνπ αινπκηλίνπ νδεγεί ζηελ εμνηθνλόκεζε : 4 ηόλσλ βσμίηε 500 θηιώλ ζόδαο 100 θηιώλ αζβεζηόιηζνπ 700 θηιώλ πεηξειαίνπ 25 θηιώλ θξπνιίηε 35 θηιώλ θζνξηνύρνπ αινπκηλίνπ Όζνλ αθνξά ηελ αλαθύθισζε γπαιηνύ, εθηόο από εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο, έρνπκε θαη εμνηθνλόκεζε πξώησλ πιώλ. Γηα θάζε ηόλν αλαθπθισκέλνπ γπαιηνύ εμνηθνλνκνύληαη 1,1 ηόλνη αθαηέξγαζησλ πξώησλ πιώλ (άκκνο, άζβεζηνο θαη ζόδα). Η εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο γηα γπαιί πξνεξρόκελν θαηά 90% από αλαθύθισζε είλαη 20%. Επίζεο εμνηθνλνκείηαη θαη ε ελέξγεηα ε νπνία ρξεζηκνπνηείηαη ζηε δηεξγαζία ηεο πνζόηεηαο ησλ πξώησλ πιώλ πνπ αληηθαζηζηά ην αλαθπθισκέλν γπαιί (1 ηόλνο αλαθπθισκέλνπ γπαιηνύ εμνηθνλνκεί 12 θηιά πεηξειαίνπ). Η αλαθύθισζε ραξηηνύ ζπλεηζθέξεη επίζεο ζεκαληηθά ζηελ κείσζε ηεο πξώηεο ύιεο θαη ζηελ εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο, αλ θαη ην ραξηί ζηα δεκνηηθά απόβιεηα είλαη ρακειήο πνηόηεηαο. Οη ράξηηλεο ζπζθεπαζίεο είλαη απηέο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη θαηά θύξην ιόγν ζηηο βηνκεραλίεο αλαθύθισζεο, αλ θαη ηα ηειεπηαία ρξόληα ιόγσ ηεο πξνόδνπ ζηελ ηερλνινγία απνκειάλσζεο, είλαη δπλαηή ε αλαθύθισζε πεξηνδηθώλ, εθεκεξίδσλ ραξηηνύ εθηύπσζεο θηι. 2
Η παξαγσγή ελόο ηόλνπ ραξηηνύ από παιηό, ρξεζηκνπνηεκέλν ραξηί εμνηθνλνκεί: 15 20 δέληξα 30 m 3 λεξνύ 410 kwh ειεθηξηθήο ελέξγεηαο 130 170 kg πεηξειαίνπ Ελδεηθηηθά αλαθέξνπκε όηη γηα λα παξαρζεί ζηελ Ειιάδα έλαο ηόλνο ραξηηνύ ρξεηάδνληαη: 2.200 θηιά θνξκώλ δέληξνπ (40 ζηξέκκαηα δάζνπο) 300 350 m 3 λεξνύ 5.500 6.000 θηινβαηώξεο ελέξγεηαο Η βηνκεραλία πιαζηηθώλ θαηαζθεπάδεη κεγάιε πνηθηιία εηδώλ, αιιά ν θιάδνο ησλ ζπζθεπαζηώλ ρξεζηκνπνίεη θπξίσο PET (ηεξεθζαιηθόο εζηέξαο ηνπ πνιπαηζπιελίνπ), HDPE (πςειήο ππθλόηεηαο πνιπαηζπιέλην), LDPE (ρακειήο ππθλόηεηαο πνιπαηζπιέλην) θαη PP (πνιππξνππιέλην). Η πξώηε ύιε γηα ηελ παξαζθεπή ηνπ πιαζηηθνύ, όπσο είλαη γλσζηό, είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε ην πεηξέιαην. Η εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο από ηελ αλαθύθισζε είλαη: PET 60% - 88% HDPE 78% LDPE 80% Τέινο, ν ιεπθνζίδεξνο, από ηνλ νπνίν είλαη θαηαζθεπαζκέλεο νη πεξηζζόηεξεο ζηδεξνύρεο κεηαιιηθέο ζπζθεπαζίεο, είλαη επηθαζζηηεξσκέλνο ράιπβαο. Από ηελ αλαθύθισζε ηνπ ράιπβα έρνπκε κείσζε: i. ξύπαλζεο αέξα θαηά 85% ii. ξύπαλζεο λεξνύ θαηά 76% iii. ρξήζεο λεξνύ θαηά 40% 3
Εξοικονόμηζη Ενέπγειαρ Η εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο πνπ πξνθύπηεη από ηελ ρξήζε αλαθπθιώζηκσλ πιηθώλ αληί πξσηνγελνύο πιηθνύ είλαη 74% γηα ηνλ αλαθπθισκέλν ράιπβα, 95% γηα ην αλαθπθισκέλν αινπκίλην, 64% γηα ην αλαθπθισκέλν ραξηί, 80% γηα ην αλαθπθισκέλν πιαζηηθό θαη 31% γηα ην αλαθπθισκέλν γπαιί. Η εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο από ηελ ελαιιαθηηθή δηαρείξηζε ησλ ζπζθεπαζηώλ ηνπ πξνηεηλόκελνπ Σπζηήκαηνο αλέξρεηαη ζε 3.187.907 GJ/έηορ (Πίλαθαο 1 & Σρήκα 1). Υλικό Σςσκεςασίαρ Εξοικονόμηση Ενέπγειαρ (GJ/έτορ) Χαρηί- ταρηόνι 522.553 Γσαλί 102.887 Λεσκοζίδηρος 246.132 Αλοσμίνιο 1.441.866 Πλαζηικό 874.470 ΣΥΝΟΛΟ 3.187.907 Πίλαθαο 1 : Εμνηθνλόκεζε Ελέξγεηαο (GJ/έηνο) 4
Κυβικά μζτρα Εξοικονόμηζη ΥΤΣΑ Η αλαθύθισζε κεηώλεη ηνλ όγθν ησλ απνξξηκκάησλ κε απνηέιεζκα ηελ εμνηθνλόκεζε ρώξνπ ζηνπο ΦΥΤΑ. Σπγθεθξηκέλα: 1 ηόλνο αινπκηλίνπ εμνηθνλνκεί 8,26 m 3 XYTA 1 ηόλνο πιαζηηθνύ εμνηθνλνκεί 23,08 m 3 XYTA 1 ηόλνο γπαιηνύ εμνηθνλνκεί 1,54 m 3 XYTA 1 ηόλνο ραξηηνύ εμνηθνλνκεί 2,54 m 3 XYTA Όηαλ αλαπηπρζεί πιήξσο ην ζπιινγηθό ζύζηεκα, ζα εμνηθνλνκνύληαη από ηελ ελαιιαθηηθή δηαρείξηζε ησλ ζπζθεπαζηώλ 1.133.943 m 3 ζηνπο ΦΥΤΑ αλά έηνο (Πίλαθαο 2 θαη Σρήκα 2). Υλικό Σςσκεςασίαρ Εξοικονόμηση ΦΥΤΑ (m 3 ) Χαρηί- ταρηόνι 237.295 Γσαλί 45.748 Αλοσμίνιο 63.538 Πλαζηικό 787.362 ΣΥΝΟΛΟ 1.133.943 Πίλαθαο 2 : Εμνηθνλόκεζε XYTA (m 3 /έηνο) 1.200.000 Σχήμα 2: Εξοικονόμηςη XYTA 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0 Χαρτίχαρτόνι Γυαλί Αλουμίνιο Πλαστικό ΣΥΝΟΛΟ 5
Φαινόμενο ηος Θεπμοκηπίος Φαηλόκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ νλνκάδεηαη ε απνξξόθεζε ηεο ππέξπζξεο αθηηλνβνιίαο πνπ εθπέκπεη ν ήιηνο από ηελ αηκόζθαηξα, κε απνηέιεζκα ε ζεξκνθξαζία ηεο αηκόζθαηξαο λα απμάλεηαη. Η αύμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ησλ ξύπσλ ησλ «αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ» πνπ παξάγνληαη από ηε ρξήζε ζπκβαηηθώλ θαπζίκσλ (θπξίσο γηα παξαγσγή ελέξγεηαο θαη κεηαθνξέο) παξεκπνδίδεη ηε δηαθπγή ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ αλαθιάηαη από ηελ επηθάλεηα ηεο γεο έμσ από ηα αηκνζθαηξηθά ζηξώκαηα. Σπληειεί κε απηό ηνλ ηξόπν ζηε ζηαδηαθή αύμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ πιαλήηε. Τα «αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ» είλαη πεξίπνπ 20 θαη έρνπλ όγθν κηθξόηεξν από 1% ηνπ ζπλνιηθνύ όγθνπ ηεο αηκόζθαηξαο. Τα ζεκαληηθόηεξα είλαη ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO 2 ) θαη ην κεζάλην (CH 4 ) θαη ζε κηθξόηεξν πνζνζηό ην ππνμείδην ηνπ αδώηνπ (N 2 O), νη ρισξνθζνξάλζξαθεο (CFCs), νη πδξαηκνί (H 2 O) θαη ην ηξνπνζθαηξηθό όδνλ (O 3 ). Η Δπλακηθή Παγθόζκηαο Θέξκαλζεο (GWP: Global Warming Potential) αληαλαθιά ηε δπλαηόηεηα απνξξόθεζεο ηεο ππεξηώδνπο αθηηλνβνιίαο από κηα κνλάδα κάδαο ξππαληή, ζπγθξηλόκελε κε απηή κηαο κνλάδαο κάδαο CO 2. Οη ηηκέο απηέο ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε κεηαηξνπή ησλ αέξησλ εθπνκπώλ (ζε ηόλνπο) ζε ηζνδύλακεο εθπνκπέο CO 2, πνπ έρεη ηελ ίδηα επίδξαζε ζην θαηλόκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Ο Πίλαθαο 3 θαη ην Σρήκα 3 παξνπζηάδνπλ ηελ κείσζε ησλ εθπνκπώλ CO 2 θαη CH 4 κέζσ ηεο αλαθύθισζεο ησλ πιηθώλ ζπζθεπαζίαο. Υαπηί- σαπηόνι Γςαλί Λεςκοζίδηπορ Αλοςμίνιο Πλαζηικό ΤΝΟΛΟ CO₂ -18.603 2.635 24.891 59.778 58.230 145.533 CH₄ -2.753 111 7.289 8.119 0 15.519 Θεπμοκήπιο -21.356 2.745 32.181 67.896 58.230 161.052 Πίλαθαο 3: Μείσζε ησλ εθπνκπώλ ζην θαηλόκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ αλά ξύπν (ζε ηόλνπο ηζνδύλακνπ CO 2 ) 6
Τόνοι ιςοδ. CO₂ 200.000 Σχήμα 3: Φαινόμενο Θερμοκηπίου 150.000 100.000 50.000 0 CO₂ CH₄ Θερμοκήπιο -50.000 7