ΕΝΟΤΗΤ 5: ΧΡΗΜΤ/ΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΟΤΙΚΟΤΗΤ Περιεχόμεν διάλεξης Έννια χρηματικνμικς απδτικότητας απδτ/τα συν/κών κεφαλαίων (ΣΚ) απδτικότητα ιδίων κεφαλαίων (ΙΚ) Άλλι δείκτες επίδσης Νεκρό σημεί, μόχλευση και εφαρμγές ΕΝΝΟΙ ΠΟΟΤΙΚΟΤΗΤΣ- ΕΠΙΟΣΗΣ πδτικότητα / Επίδση: η ικανότητα μιας ντότητας να παράγει εκρές (πρϊόν) περισσότερες από τις αναλώσεις πόρων, σε σχέση με: απασχλύμενα κεφάλαια, και ένα δεδμέν χρνικό διάστημα Χρηματικνμικ απδτικότητα: η μέτρηση της επίδσης με τη χρση χρηματικνμικών δεικτών (λγιστικά κέρδη, ίδια κεφάλαια, ενεργητικό, κλπ) Μη χρηματικνμικ απδτικότητα: Οπιαδπτε μέτρηση επίδσης δεν χρησιμπιεί χρηματικνμικύς όρυς (ικανπίηση πελατών / εργαζμένων, μόλυνση περιβάλλντς, ελαττωματικά πρϊόντα, κλπ) Χρση δεικτών απδτικότητας στρατηγικός σχεδιασμός επενδυτικές απφάσεις χρηματδτικές απφάσεις εισαγωγ / απόσυρση πρϊόντων τιμλγιακ πλιτικ καθρισμό αμιβών (στελέχη - υπάλληλι) κλπ Εστίαση μαθματς: Χρηματ/νμικ πδτικότητα Ι. πδ/τητα συνλικών κεφαλαίων (ΣΚ) πδτ/τα συνλικύ ενεργητικύ (ΣΕ) η ΣΚ είναι η απδτικότητα μετρύμενη: πρ τόκων (ως να μην υπρχαν δάνεια) μετά από φόρυς Πρόβλημα: ι τόκι εκπίπτνται φρλγικά, άρα επηρεάζυν τα καθαρά κέρδη 1
Σύγκριση επιχειρσεων με / χωρίς δανεισμό ΛΦ ΗΤ Σύνλ ενεργητικύ (Ε) 1.000 1.000 Σύνλ δανείων 600 0 Κέρδη πρ φόρων και τόκων 220 220 Τόκι 70 0 Κέρδη πρ φόρων 150 220 Φόρς 30% 45 66 Καθαρά κέρδη 105 154 Καθαρά κέρδη / Σύνλ Ε 10,5% 15,4% σε πια επιχείρηση θέλετε να είστε μέτχς; πια επιχείρηση είναι πι απδτικ; Ονμαστικός και Πραγματικός Φρλ. Συντ/στς Ονμαστικός Φρλγικός Συντελεστς: συντελεστς πυ ρίζει φρλγικός νόμς Πραγματικός Φρλγικός Συντελεστς (ΠΦΣ): Ο συντελεστς πυ πρκύπτει βάσει τυ φόρυ πυ πραγματικά καταβάλει η επιχείρηση, λαμβάνντας υπόψη: έσδα πυ δεν φρλγύνται, και έξδα πυ δεν εκπίπτυν Παράδειγμα υπλγισμύ ΠΦΣ Ονμαστικός φρλγικός συντελεστς 30% Λγιστικά ΚΠΦ 500 + / ιαφρές λγιστικς φρλγικς βάσης 100 Φρλγητέα κέρδη 600 Φόρς με 30% 180 ΠΦΣ [Φόρς / Λγισιτκά ΚΠΦ (180 / 500)] 36% Οι διαφρές βάσης πρέρχνται από πρόστιμα, πρβλέψεις, κέρδη / ζημιές εύλγων αξιών, ζημιές απμείωσης / κέρδη αναστρφς, κλπ. Είναι μόνιμες πρσωρινές (αντιστρέψιμες) είκτης ΣΚ = ΚΚ + Τόκι (1 ΠΦΣ) Μ.Ο. Συνόλυ Ενεργητικύ πφρλόγηση τόκων: φαιρείται: τ πσό των τόκων ισόπση αύξηση κερδών η μείωση τυ φόρυ από την απυσία τόκων ισόπση μείωση κερδών Πλενέκτημα δείκτη ΣΚ: συγκρισιμότητα ΣΚ, όταν διαφέρει βαθμός χρηματδότησης με δανειακά κεφάλαια πφρλόγηση και υπλγισμός ΣΚ ΛΦ Πρσ/γ Τελικά Σύνλ ενεργητικύ (Ε) 1.000 1.000 Σύνλ δανείων 600 600 Κέρδη πρ φόρων και τόκων 220 220 Τόκι 70 70 0 Κέρδη πρ φόρων 150 +70 220 Φόρς 30% 45 +21 66 Καθαρά κέρδη 105 +49 154 Καθαρά κέρδη / Σύνλ Ε 10,5% 15,4% Πρσχ: τ 15,4 εκφράζει την επίδση της ΛΦ, αν δεν είχε καθόλυ δανεισμό Είναι κερδφόρα η επιχείρηση, όταν ΣΚ > 0; Σύνλ ενεργητικύ 4.000 Κέρδη πρ φόρων και τόκων 200 Τόκι 500 Κέρδη / ζημιές πρ φόρων 300 Φόρς 30% 0 Καθαρά κέρδη / ζημίες 300 ΣΚ [ 300 + 500 * (1 0)] = 200 / 4.000 = + 5% Όταν ι τόκι > τα κέρδη πρ φόρων και τόκων: η επιχείρηση είναι ζημιγόνς, αλλά η ΣΚ είναι θετικ! 2
Πρσδιριστικί παράγντες ΣΚ σχέση τιμς πώλησης / κόστυς (ΜΚ) απτελεσματικότητα ργάνωσης λειτυργικ μόχλευση επίπεδ δραστ/τας υψηλ vs. χαμηλ κύκλς ςζως πρϊόντων ικνμικός κύκλς ανταγωνισμός, κλπ ΣΚ = νάλυση ΣΚ ΚΚ + Τόκι (1 ΠΦΣ) Μ.Ο. Συνόλυ Ενεργητικύ ΣΚ = ΚΚ + Τόκι (1 ΠΦΣ) * Μ.Ο. Συνόλυ Ενεργητικύ πδτ/τητα σεων (πρ τόκων, μετά φόρων) Κυκλφριακ ταχύτητα Ενεργητικύ Περαιτέρω ανάλυση - μελέτη της ΣΚ νάλυση πδ. Πωλσεων (ΠΤ&ΜΦ): πρετιμασία ΚΧ κινών μεγεθών ανάλυση μεταβλών σεων σε: πσότητες αξίες (τιμ μνάδας) εξέταση - ανάλυση - συσχέτιση: τιμς πώλησης ανά μνάδα κόστυς ανά μνάδα νάλυση ΚΤΕ υπλγισμός ΚΤ επιμέρυς λγαριασμών ΚΤ παγίων ΚΤ πελατών ΚΤ απθεμάτων εντπισμός τυχόν αναπτελεσματικς διαχείρισης στιχείων Ε Επιμέρυς δείκτες ΚΤΕ (απτελεσμ/τητα) ΚΤ Κυκλφρύντς Ενεργητικύ (ΚΤΚΕ): ΚΤΚΕ = Μ.Ο. ΚΕ ΚΤ (εμπρικών) απαιτσεων (ΚΤ παιτ): ΚΤ παιτ = Μ.Ο. παιτσεων ΚΤ πθεμάτων (ΚΤ πθ): Κόστς ηθέντων ΚΤ πθ = Μ.Ο. πθεμάτων ΚΤ Παγίων: ΚΤ Παγίων = Μ.Ο. Παγίων 3
Οφέλη ανάλυσης ΣΚ απκάλυψη συστατικών λψη μέτρων βελτίωσης Λιπά θέματα στην εξέταση ΣΚ: πρσχ στην διαχρνικ εξέλιξη συσχέτιση με ικνμικό κύκλ μέτρηση σε ενπιημένη μη βάση ανάλυση ΣΚ κατά τμέα (segment), σε περίπτωση μεγάλων επιχειρσεων Ματιά στις επιχειρσεις μνιακές συνθκες: σχετικά χαμηλ ΚΤΕ υψηλ πδτικότητα Πωλσεων ανταγωνιστικές συνθκες: υψηλ ΚΤΕ μέση (της αγράς) πδτικότητα Πωλσεων ΙΙ. ΠΟ/ΚΟΤΗΤ ΙΙΩΝ ΚΕΦΛΙΩΝ - ΙΚ ΙΚ (κινές μετχές) βάσει λγιστικς αξίας ΙΚ ΚΚ ΙΚ (ΚΜ) = Μ.Ο. ΙΚ (ΚΜ) ΙΚ (κινές μετχές) βάσει χρηματιστηριακς αξίας ΙΚ ΙΚ (ΚΜ) = ΚΚ Μ.Ο. Χρηματιστηριακς ηρ ξίας ΙΚ (ΚΜ) Η χρση της χρηματιστηριακς αξίας, αντί της λγιστικς, ενδείκνυται συμπληρωματικά για πληρέστερη εικόνα, όταν διαφέρυν σημαντικά ΙΚ Πρνμιύχων μετχών (ΙΚ ΠΜ) ΙΚ (ΠΜ) = Μερίσματα ΜΠ Μ.Ο. ΙΚ (ΠΜ) Οι πρνμιύχες μετχές: νμικά, απτελύν μέρς τυ κεφαλαίυ απλαμβάνυν, κατά κανόνα, τέτια πρνόμια (π.χ. σταθερό «μέρισμα» ανεξάρτητα από κέρδη / ζημιές), ώστε λγιστικά θεωρύνται: ι πρνμιύχες μετχές δανειακό κεφάλαι τα μερίσματά τυς χρεωστικί τόκι (substance over form) νάλυση ΙΚ ΙΚ = ΚΚ Μ.Ο. ΣΕ * * Μ.Ο. ΣΕ Μ.Ο. ΙΚ πδτ/τητα σεων Κυκλφ/ριακ ταχύτητα συν. Ε Χρηματ/μικ μόχλευση, με διακριτ εμφάνιση τυ φόρυ: ΙΚ = ΚΠΦ Μ.Ο. ΣΕ * * Μ.Ο. ΣΕ Μ.Ο. ΙΚ * (1 ΠΦΣ) πδ/τητα σεων πρ φόρων Κυκλ/ριακ ταχύτητα συν. ενεργ. Χρημ/μικ μόχλευση Φρλ. Συντ. Οφέλη ανάλυσης ΙΚ απκάλυψη αιτίων μεταβλών: λειτυργικά αίτια (πδ. Πωλ ΚΤΕ) χρηματικνμικά αίτια (μόχλευση) φρλγικά αίτια (ΠΦΣ) μελέτη πιότητας ΙΚ χρση διαστρωματικ - διαχρνικ 4
ΙΚ και ΣΚ Γενικί κανόνες: όσ υψηλότερη η ΣΚ, τόσ πι απτελεσματικ η χρση των συνλικών κεφαλαίων, ιδίων&ξένων όσ τ κόστς των ΞΚ < της απόδσης της σχετικς επένδυσης, τόσ ωφελύνται ι μέτχι. Για παράδειγμα, όταν τ κόστς δανείυ είναι 5%: με απόδση 6%, 7%,... κερδίζυν ι μέτχι με απόδση 5%, 4%,... χάνυν ι μέτχι ιαχρνικ εξέλιξη εξγηση μεταβλς ΙΚ ΙΚ = ΚΠΦ Μ.Ο. ΣΕ * * *(1 ΠΦΣ) Μ.Ο. ΣΕ Μ.Ο. ΙΚ 20Χ1 0,109 = 0,054 1,75 1,80 0,64 20Χ2 0,097 = 0,044 1,68 1,90 0,69 20Χ3 0,096 = 0,036 1,62 2,20 0,75 Πως εξηγείται η μεταβλ της ΙΚ διαχρνικά; Οι ανεξάρτητες μεταβλητές της εξίσωσης, είναι ανεξάρτητες μεταξύ τυς; Θέμα αλληλεπίδρασης; Τι συμπεράσματα βγαίνυν; Κέρδη Πρ Τόκων και Φόρων (ΚΠΤΦ) / ΣΕ μέτρ σύγκρισης κερδφρίας για επιχειρσεις, αδιακρίτως τρόπυ χρηματδότησης, πυ όμως αγνεί τόκυς και φόρυς ΚΠΤΦ/ΣΕ = ΚΠΦΤ χ Σύνλ Ε Πσστό χ ΚΤ συν. Ε κέρδυς ΠΤΦ EBIDTA Κέρδη Πρ Τόκων, Φόρων και πσβέσεων (ΚΠΤΦ Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization) Χρησιμπιείται / διαφημίζεται ως μέτρ κερδφρίας, συχνά από επιχειρσεις με ανεπαρκ κέρδη ζημιγόνα απτελέσματα γνεί βασικές ικνμικές εκρές έξδα Θετικό EBIDTA μπρεί να υπκρύπτει σημαντικές / αυξανόμενες ζημίες χρσης ριθμδείκτες επίδσης με χρση ρών Επάρκεια ΤΡ(Λ) = Επανεπένδυση ΤΡ(Λ) = Κάλυψη μερισμάτων με ΤΡ(Λ) = ΤΡ(Λ) Πληρωμές για πάγια, δάνεια, μερίσματα Πληρωμές για πάγια ΤΡ(Λ) Πληρωμές μερισμάτων ΤΡ(Λ) Ταμειακ απδτ/τα ενεργητικύ = Ταμειακ απδτ/τα σεων = Πιότητα λειτυργικύ απτ/τς = ΤΡ(Λ) Σύνλ ενεργητικύ ΤΡ(Λ) Σύνλ σεων ΤΡ(Λ) Λειτυργικό απτ/σμα 5
ΝΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ () Ορισμός: είναι τ σημεί δραστηριότητας στ πί τα συνλικά έσδα είναι ίσα με τα συνλικά έξδα Περιθώρι συνεισφράς ανά μνάδα (ΠΣΜ) τιμ πώλησης μείν μεταβλητά έξδα Θέματα πυ εξετάζει η ανάλυση πι τ σημεί δραστηριότητας όπυ: καλύπτνται τα συνλικά έξδα; επιτυγχάνεται συγκεκριμέν ύψς ΚΚ; πια η μεταβλ στα ΚΚ στη μεταβλ: μεταβλητών σταθερών εξόδων; επιπέδυ δραστηριότητας; Μαθηματικ εξίσωση κερδών ΚΚ = Πωλ. (Μετ. Εξ +Στ Εξ) ΚΚ = Π χ (ΤΠΜ - ΜΕΜ) Στ Εξ ΚΚ = Π χ ΠΣΜ Στ Εξ Υπλγισμός δραστηριότητας επίλυση εξίσωσης κερδών με ΚΚ = 0 ( ά ) Υπθέσεις ανάλυσης ευχερς διάκριση εξόδων σε σταθερά και μεταβλητά έσδα και έξδα είναι γραμμικ συνάρτηση τυ επιπέδυ δραστηριότητας υπάρχει ένα πρϊόν σταθερ σύνθεση πρϊόντων πυ ύνται (σταθερ τιμ & κόστς μέσυ ύμενυ πρϊόντς) διαχρνικ αξία χρματς σταθερ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΜΟΧΛΕΥΣΗ (ΛΜ) ΛΜ είναι ησχέση ημεταξύ σταθερών και μεταβλητών εξόδων υψηλ ΛΜ: μεγάλη αναλγία σταθερά / μεταβλητά χαμηλ ΛΜ: μικρ αναλγία σταθερά / μεταβλητά 6
απεικόνιση μόχλευσης ΛΜ και στρατηγικ διίκηση Εφαρμγές μόχλευσης: πόλεμς τιμών κκ Qσεων + Υψηλ έναντι χαμηλς ΛΜ : αυξημένς κίνδυνς ζημιών σε ύφεση γιατί; ευελιξία για επιθετικ πλιτικ τιμών μετά την κάλυψη γιατί; ι εταιρείες Άνεση Ε και δυναμία Ε λειτυργύν σε ανταγωνιστικό περιβάλλν και αντιμετωπίζυν τις παρακάτω γραμμικές συναρτσεις κόστυς και εσόδων, και επίπεδ δραστηριότητας κάθε εταιρεία πρσπαθεί να βγάλει την άλλη από την αγρά πια θα τα καταφέρει? Άνεση Ε δυναμία Ε Άνεση Ε Γ Γ Q. + Q + Q. + 7
δυναμία Ε Γ Γ Q + παρατηρσεις ερωτσεις: πια η επίπτωση στα ΚΚ για την Άνεση; πια η επίπτωση στα ΚΚ για την δυναμία; πως εξηγείται η διαφρά των επιπτώσεων; πως είναι πιθανόν να αντιδράσυν ι επιχειρσεις; Εφαρμγές μόχλευσης: ύφεση ι εταιρείες δέσμευση Ε και ευελιξία Ε λειτυργύν σε ανταγωνιστικό περιβάλλν και αντιμετωπίζυν τις παρακάτω γραμμικές συναρτσεις κόστυς και εσόδων και επίπεδ δραστηριότητας κλάδς μπαίνει σε ύφεση και παρατηρείται ισόπση μείωση δραστηριότητας (με χωρίς μείωση τιμών) πια θα τα καταφέρει καλύτερα? εύσμευση Ε Ευελιξία Ε εύσμευση Ε Q. + Q + Q. + 8
Ευελιξία Ε Παρατηρσεις ερωτσεις: πια η επίπτωση στα ΚΚ για την έσμευση; πια η επίπτωση στα ΚΚ για την Ευελιξία; πως εξηγείται η διαφρά των επιπτώσεων; πως είναι πιθανόν να αντιδράσυν ι επιχειρσεις; Q + 9