Ο Εκπαιδευτικός ως Δημιουργός Ηλεκτρονικού- Διαδικτυακού Υλικού για τη Διδασκαλία της Γλώσσας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Ο Εκπαιδευτικός ως Δημιουργός Ηλεκτρονικού- Διαδικτυακού Υλικού για τη Διδασκαλία της Γλώσσας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Δ. Κλαδογένης 1, Β. Κούρτη-Καζούλλη 2 1 2 ο ΤΕΕ Ρόδου kladogenis@sch.gr 2 Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου kazoullis@rhodes.aegean.gr Περίληψη Μέσα από αυτή την εισήγηση δίνονται παραδείγματα τριών διαφορετικών εφαρμογών για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας που δημιουργήθηκαν από μεταπτυχιακούς φοιτητές και συμμετέχοντες σε προγράμματα του Πανεπιστήμιου Αιγαίου. Μέσα από την παράθεση των τριών παραδειγμάτων προτείνουμε την ανάπτυξη μιας τεχνικής για την εύκολη δημιουργία αντιστοιχών δομών για την διδασκαλία της γλώσσας στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Ειδικά, προτείνουμε ένα συγκεκριμένο θεωρητικό πλαίσιο για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας μέσα από λογοτεχνικά κείμενα και στοχεύουμε στην ενεργή συμμετοχή του εκπαιδευτικού στην παραγωγή διδακτικού υλικού και στη δημιουργία εφαρμογών στο διαδίκτυο. Λέξεις κλειδιά : διδασκαλία δεύτερης γλωσσάς, διδασκαλία γλωσσών με νέες τεχνολογίες (Computer Assisted Language Learning CALL) 1. Εισαγωγή Η πλήρης ανάπτυξη των δυνατοτήτων του διαδικτύου για τη βελτίωση αφενός της πρόσβασης στην εκπαίδευση και κατάρτιση και αφετέρου της ποιότητας στη μάθηση είναι καθοριστικής σημασίας για την οικοδόμηση της κοινωνίας της γνώσης. Βασικό μέλημα στη σύγχρονη εκπαιδευτική δράση είναι η ηλεκτρονική μάθηση, η χρήση των πολυμέσων και του διαδικτύου για τη βελτίωση της ποιότητας της μάθησης με διευκόλυνση στην πρόσβαση σε πόρους και υπηρεσίες, καθώς και οι ανταλλαγές και η εξ αποστάσεως συνεργασία. Για το λόγο αυτό πρέπει να ενισχύεται η αξιοποίηση του διαδικτύου, ώστε να ενθαρρύνεται η επικοινωνία των μαθητών και των εκπαιδευτικών µε άλλα σχολεία και εκπαιδευτικά ιδρύματα, µε ερευνητικά ινστιτούτα κ.λπ. Οι Νέες Τεχνολογίες αποτελούν θετικό και ουσιαστικό βήμα, ώστε να μπορεί να παρασχεθεί η ποικίλη και εκσυγχρονισμένη γνώση ποικιλότροπα. Με βάση τη φιλοσοφία αυτή, επιλέξαμε να παρουσιάσουμε τρεις διαφορετικές εφαρμογές στο διαδίκτυο για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Μέσα από την παράθεση των τριών παραδειγμάτων, που δημιουργήθηκαν από μεταπτυχιακούς φοιτητές και εκπαιδευτικούς, προτείνουμε την ανάπτυξη μιας τεχνικής για την εύκολη δημιουργία αντιστοιχών δομών για την διδασκαλία της γλώσσας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Ειδικά, προτείνουμε ένα συγκεκριμένο θεωρητικό πλαίσιο για τη διδασκαλία της

Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας μέσα από λογοτεχνικά κείμενα και στοχεύουμε στην ενεργή συμμετοχή του εκπαιδευτικού στην παραγωγή διδακτικού υλικού και στην δημιουργία εφαρμογών στο διαδίκτυο. 2. Η Λογοτεχνία και η Γλώσσα Τα τρία παραδείγματα που παρουσιάζονται παρακάτω βασίζονται στην κριτική ανάγνωση/κατανόηση και δημιουργική παραγωγή λογοτεχνικών κειμένων. Η λογοτεχνία αποτελεί έναν ιδιαίτερο χώρο χρήσης της γλώσσας. Ο χώρος χρήσης μιας γλώσσας (domain) είναι συνισταμένη πολλών πραγμάτων: α) των ανθρώπων που επικοινωνούν, β) του θέματος για το οποίο επικοινωνούν, γ) της γλώσσας μέσω της οποίας επικοινωνούν, δ) της μορφής της γλώσσας που πρέπει να χρησιμοποιήσουν, ε) του χώρου μέσα στον οποίο επικοινωνούν (Fishman στο Σκούρτου 2001). Μέσα σ ένα λογοτεχνικό κείμενο υπάρχει η δυνατότητα χρήσης ενός πλούσιου λεξιλογίου που αφορά πολλούς διαφορετικούς χώρους χρήσης της γλώσσας. Επίσης, στα λογοτεχνικά κείμενα διαβλέπει κανείς συντακτικούς κανόνες που έχουν εφαρμοστεί, καθώς και γραμματικά φαινόμενα, ενώ συχνά οι λέξεις μέσα στο κείμενο προκαλούν για μια διαφορετική ερμηνευτική προσέγγιση, ανάλογα με τα συμφραζόμενα της ιστορίας. Ένα καλό λογοτεχνικό κείμενο μπορεί να είναι χρήσιμο για ένα πλήθος στόχων. Δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί η γλώσσα σε πολλαπλά επίπεδα. Η κατανόηση και η παραγωγή της λογοτεχνίας μπορεί να συμβάλει με θετικό τρόπο στην εκμάθηση των γλωσσών (Bouvet-Close, 2006). Επίσης, η λογοτεχνία είναι ένα δραστικό μέσο ανάπτυξης του κριτικού αλφαβητισμού, της φαντασίας των μαθητών (Egan, 1992), της νοητικής πρόκλησης και της μέγιστης επένδυσης ταυτότητας (Cummins, 2000) 3. Στόχοι λογισμικού Στόχοι του λογισμικού είναι: α) Η ανάπτυξη της γλωσσικής ακαδημαϊκής ικανότητας του διδασκόμενου. β) Ο σχεδιασμός ενός δικτυακού τόπου όπου θα υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης από κάθε ενδιαφερόμενο. γ) Η δημιουργία ενός περιβάλλοντος, στο οποίο η παροχή γνώσεων θα γίνεται μέσα από ένα άλλο χώρο περισσότερο ευχάριστο και δημιουργικό. δ) Η δημιουργία ενός μέσου διδασκαλίας γι αυτούς που διδάσκουν την ελληνική γλώσσα. ε) Η καλλιέργεια ενδιαφέροντος για την ελληνική λογοτεχνία στ) Η διαφοροποίησή του από άλλα παραδοσιακά εργαλεία εκμάθησης δεύτερης γλώσσας, η οποία παρέχει περισσότερες δυνατότητες τόσο σε ακουστικό όσο και σε οπτικό επίπεδο, καθώς ενεργοποιεί περισσότερες από μία αισθήσεις (ακοή, όραση). ζ) Η διαφοροποίηση αυτή εντοπίζεται επίσης και στη δυνατότητα ενός αμεσότερου ελέγχου των γλωσσικών ασκήσεων, σε συνδυασμό με τη φωνητική απόδοση επιλεγμένων φθόγγων ή λέξεων, δυνατότητα που δεν προσφέρει το συμβατικό βιβλίο, ή ελέγχου των ασκήσεων κατανόησης και παραγωγής λόγου. η) Ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου μέσα από λογοτεχνικά κείμενα πλούσια σε τέτοιου είδους υλικό. θ) Η δυνατότητα εντοπισμού από τους διδασκόμενους των διαφορών ανάμεσα στον προφορικό και στο γραπτό λόγο.

ι) Η κατανόηση γραμματικών και συντακτικών φαινόμενων στην εφαρμογή τους, μέσα από γραπτά κείμενα. ια) η κριτική επεξεργασία / ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων ιβ) η δημιουργία και δημοσίευση λογοτεχνικών κειμένων από τους εκπαιδευόμενους ιγ) η συμμετοχή σε συνεργατικές δραστηριότητες και η πραγματοποίηση συνεργατικής κριτικής έρευνας μέσω διαδικτύου (Κούρτη-Καζούλλη και Cummins, 2005). 4. Παιδαγωγικός προσανατολισμός Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να προσφέρουν το μέγιστο, εφόσον χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με μια αποτελεσματική παιδαγωγική προσέγγιση. Μπορούν να διακριθούν τρεις ευρείς προσανατολισμοί στην παιδαγωγική (Cummins, 2000) Στην παραδοσιακή, η εστίαση είναι στη μετάδοση πληροφοριών και δεξιοτήτων. Σ αυτήν την περίπτωση οι ΤΠΕ χρησιμοποιούνται, για να ενισχυθεί η εκμάθηση περιεχομένων ή λεξιλογίου και γραμματικής γνώσης. Η κατασκευαστική/ προοδευτική παιδαγωγική τονίζει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ δασκάλου-μαθητή, οι οποίες ενθαρρύνουν τους μαθητές να κατασκευάσουν ενεργά τις έννοιες και να συμμετέχουν ενεργά σε νοητικά απαιτητικές δραστηριότητες. Η προηγούμενη/προγενέστερη γνώση των μαθητών ενεργοποιείται και η εμπειρία ή τα γνωστικά σχήματά τους χρησιμοποιούνται στην επίλυση των προβλημάτων. Πολλές πρόσφατες εφαρμογές με χρήση των ΤΠΕ είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο (Δημητρακοπούλου, 2002; Κούρτη-Καζούλλη και Cummins, 2005). Η μετασχηματιστική παιδαγωγική ακολουθεί τον παιδαγωγικό προσανατολισμό της κατασκευαστικής/ προοδευτικής παιδαγωγικής (ως ένα ορισμένο βαθμό). Η γλώσσα διδάσκεται ως όλο/ σύνολο, η γνώση είναι καταλυτική και η μάθηση είναι κοινή διεπιδραστική κατασκευή μέσω κριτικής διερεύνησης. Εντούτοις, οι κοινωνικές παραδοχές της μετασχηματιστικής παιδαγωγικής το διαφοροποιούν από την προοδευτική παιδαγωγική. Η μετασχηματιστική παιδαγωγική εστιάζει στις κοινωνικές πραγματικότητες που σχετίζονται με τις εμπειρίες των μαθητών και χρησιμοποιείται η συνεργατική κριτική έρευνα προκειμένου να συνδεθεί το περιεχόμενο των μαθημάτων με τις ατομικές και συλλογικές εμπειρίες των μαθητών. Ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα, σχετικά με τις ζωές των μαθητών αναλύονται και οι μαθητές ενθαρρύνονται να συζητήσουν τους τρόπους με τους οποίους οι κοινωνικές πραγματικότητες μπορούν να αλλάξουν μέσω της κοινωνικής δράσης και της δημοκρατικής συμμετοχής (Cummins, 2000). Για τη δημιουργία των εφαρμογών που θα παρουσιαστούν στο άρθρο αυτό χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία και από τις τρεις προαναφερθείσες προσεγγίσεις (Skourtou, Kourtis-Kazoullis, & Cummins, 2006) με ιδιαίτερη έμφαση στη μετασχηματιστική παιδαγωγική καθώς εστιάζει το ενδιαφέρον στον κριτικό αλφαβητισμό και στη δημιουργική χρήση της γλώσσας στόχου. 4.1 Ανάπτυξη ακαδημαϊκής γλωσσικής ικανότητας Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η ικανότητα στη γλώσσα συνίσταται σε τρία διαφορετικά στοιχεία: α) συνομιλητική ευχέρεια, β) ιδιαίτερες γλωσσικές δεξιότητες και γ) ακαδημαϊκή γλωσσική ικανότητα (Cummins, 2000). Οι συγκεκριμένες εφαρμογές που αναφέρονται στο άρθρο αυτό εστιάζουν στην ακαδημαϊκή γλωσσική ικανότητα. Στην ακαδημαϊκή γλωσσική ικανότητα

αντιστοιχεί ένα σχετικά δύσκολο λεξιλόγιο το οποίο δεν εφαρμόζεται στην καθημερινή επικοινωνία των ανθρώπων, ενώ παράλληλα αφορά και στην κατανόηση και στη δημιουργία ιδιαίτερων κειμένων όπως είναι και τα λογοτεχνικά κείμενα. Σ αυτό το σημείο είναι απαραίτητο να αναφέρουμε τρία άλλα βασικά στοιχεία που πρέπει να υφίστανται ως βάση στη διδασκαλία της γλώσσας. Αυτά είναι η εστίαση στο νόημα, η εστίαση στη γλώσσα, η εστίαση στη χρήση (Cummins, 2000) τα οποία εντάσσονται στο Πλαίσιο για την Ανάπτυξη της Ακαδημαϊκής Ικανότητας (Cummins, 2000). Για τις ανάγκες των συγκεκριμένων εφαρμογών χρησιμοποιήθηκε το παρακάτω τροποποιημένο πλαίσιο (Κούρτη-Καζούλλη κ.α., 2007), το οποίο σκιαγραφεί τα χαρακτηριστικά της εκμάθησης της ακαδημαϊκής γλώσσας στις συγκεκριμένες εφαρμογές (Σχήμα 1). Σχήμα 2: Τροποποιημένο πλαίσιο για την Ανάπτυξη της Ακαδημαϊκής Ικανότητας (Κούρτη-Καζούλλη κ.α., 2007) 4.1.1 Γλώσσα και περιεχόμενο Η κεντρική σφαίρα αντιπροσωπεύει τη δημιουργική κατανόηση και παραγωγή λογοτεχνικών κειμένων (Κούρτη-Καζούλλη, 2007). Αυτή προσέγγιση ενισχύει την άποψη μας ότι τα λογοτεχνικά κείμενα αποτελούν σημαντική πηγή στη διδασκαλία της γλώσσας καθώς είναι ένα δραστικό μέσο ανάπτυξης του κριτικού αλφαβητισμού και της φαντασίας των μαθητών (Κούρτη-Καζούλλη κ.α., 2007). 4.1.2 Εστίαση στο νόημα, εστίαση στη γλώσσα, εστίαση στη χρήση Α. Εστίαση στο νόημα

Σ αυτό το σημείο επανερχόμαστε στην άποψη ότι η βαθύτερη αντίληψη των νοημάτων απαιτεί την ανάλυση από τον μαθητή του κειμένου μέσω μιας τόσο γλωσσικής όσο και νοητικής επεξεργασίας. Εντούτοις, η εστίαση στο νόημα υποστηρίζει ότι η ερμηνεία της κατανοητής εισερχόμενης πληροφορίας πρέπει να υπερβεί την κυριολεκτική κατανόηση. Εν ολίγοις, για την εκμάθηση του ακαδημαϊκού περιεχομένου, η έννοια της κατανοητής εισαγόμενης πληροφορίας πρέπει να κινηθεί πέρα από την κυριολεκτική κατανόηση προς ένα βαθύτερο επίπεδο νοητικής και γλωσσικής επεξεργασίας (Cummins, 2000). Β. Εστίαση στη γλώσσα Η εστίαση στη γλώσσα αφορά τη διαλεύκανση της γλώσσας και πώς λειτουργεί, αλλά ακόμα και την ανάλυση των διαφορετικών μορφών της γλώσσας αλλά και των διαφορετικών χώρων στους οποίους χρησιμοποιείται. Τα στοιχεία που περιλαμβάνει είναι η συνειδητοποίηση των μορφών και των χρήσεων της γλώσσας και η κριτική ανάλυση των μορφών και των χρήσεων της γλώσσας (Cummins, 2000). Γ. Εστίαση στη χρήση Η εστίαση στη χρήση είναι βασισμένη στην έννοια ότι η κατάκτηση της δεύτερης γλώσσας θα παραμείνει αφηρημένη και συνδεδεμένη μόνο με δραστηριότητες στη τάξη, αν οι μαθητές δεν έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν (χρησιμοποιώντας τις ταυτότητές τους και τη νοημοσύνη τους) μέσω εκείνης της γλώσσας (Cummins, 2000). Οι ΤΠΕ και το διαδίκτυο είναι ένας χώρος που μπορεί να δώσει δυνατότητες στον μαθητή να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα με δημιουργικό τρόπο και σε δραστηριότητες που εστιάζουν στη συνεργατική κριτική έρευνα (Cummins, 2000; Κούρτη-Καζούλλη και Cummins, 2005). 5. Παρουσίαση λογισμικών(διαδικτυακών τόπων) Τρεις διαφορετικές υλοποίησης επιλέχτηκαν για παρουσίαση που υλοποιούνται με παρόμοια θεωρητικά πλαίσια. Οι δυο από αυτές αφορούν στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας σε ενήλικες και η τρίτη στη διδασκαλία σε παλινοστούντες και αλλοδαπούς σε σχολείο της Α/θμιας Εκπαίδευσης. 5.1 Λογού Χάρη Δημιουργήθηκε στα πλαίσια του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευση με χρήση Νέων Τεχνολογιών» του Πανεπιστήμιου Αιγαίου και στα πλαίσια του μαθήματος της Β. Καζούλλη-Κούρτη και ανανεώνεται κάθε έτος από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές (Σχήμα 3). Ήδη βρίσκεται στο τέταρτο έτος εφαρμογής 1. 1 Το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005 συμμετείχαν 5 μετ. φοιτητές (web master: Dimitris Kladogenis); το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006 συμμετείχαν 16 μετ. φοιτητές (web master: Dimitris Tsoukalas); το ακαδημαϊκό έτος 2006-2007 συμμετείχαν 18 μεταπ. φοιτητές (web master: Dimitris Spanos); το ακαδημαϊκό έτος 2007-2008 συμμετέχουν 11 μετ. φοιτητές.

Σχήμα 3: Διαδικτυακός τόπος «Λόγου Χάρη» Σχήμα 4: Μαθήματα και λογοτεχνικά κείμενα Μέσα από τις ιστοσελίδες του δικτυακού τόπου υπάρχει η επιλογή από διαφορετικά μαθήματα (Σχήμα 4) που στηρίζονται σε διαφορετικά λογοτεχνικά κείμενα σε κάθε ένα από αυτά ο εκπαιδευόμενος έχει την δυνατότητα να δει τη μετάφραση στα Αγγλικά ανά λέξη η τμήμα ανάλογα με το νόημα με την χρήση σχολίου η την πλήρη μετάφραση σε ξεχωριστή σελίδα να ακούσει την αφήγηση κάθε λέξης και κάθε πρότασης και να δει την

ετυμολογία των λέξεων μέσα από το online λεξικό του Τριανταφυλλίδη. Έχει επίσης την δυνατότητα να εκτελέσει μια μεγάλη γκάμα διαδραστικών ασκήσεων και να δημοσιεύσει τα δικά του λογοτεχνικά κείμενα στο ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό της ιστοσελίδας. Υπάρχουν τρία διαφορετικά επίπεδα κλιμακούμενης δυσκολίας που περιέχουν ασκήσεις με την αντίστοιχη θεωρία. Στόχος είναι πρώτα να κατανοήσει ο εκπαιδευόμενος πως λειτουργεί η γλώσσα και μετά να γίνει ο ίδιος λογοτέχνης / ποιητής δημιουργώντας δικά του λογοτεχνικά κείμενα. 5.2 Λογού Τέχνη Ο δικτυακός τόπος «Λογού Τέχνη» (Κλαδογένης, 2006) δημιουργήθηκε στα πλαίσια του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευση με χρήση Νέων Τεχνολογιών» του Πανεπιστήμιου Αιγαίου ως διπλωματική εργασία. Είναι ουσιαστικά μια εξελιγμένη μορφή του «Λογού Χάρη» και ενσωματώνει τεχνολογίες που μπορούν να ενεργοποιήσουν ταυτόχρονα περισσότερες από μια αισθήσεις του εκπαιδευόμενου (ακοή, όραση). Έχει δημιουργηθεί σε συμφωνία με το θεωρητικό πλαίσιο που αναφέρθηκε παραπάνω εστιάζοντας στη χρήση, στο νόημα και στη γλωσσά. Υπάρχουν δυο διαφορετικά επίπεδα κλιμακούμενης δυσκολίας που περιέχουν ασκήσεις με την αντίστοιχη θεωρία. Η περιοχή εργασίας είναι χωρισμένη σε τρία τμήματα (frames) οπού εμφανίζονται αριστερά ο χάρτης πλοήγησης πάνω δεξιά το κείμενο και κάτω δεξιά η ανάλυση κάθε λέξης που επιλέγουμε μαζί με τη ετυμολογία της. Σχήμα 5: Χώρος εργασίας Ο μαθητής μπορεί να ακούσει την ηχητική απόδοση κάθε λέξης αλλά και κάθε πρότασης ώστε να αντιληφθεί την χρήση της μέσα στην πρόταση (Σχήμα 5). Οι διαδραστικές ασκήσεις έχουν δημιουργηθεί με το λογισμικό Hot potatoes (Σχήμα 6)

και το μεγαλύτερο μέρος του δικτυακού τόπου σε κειμενογράφο και η εγγραφή των αφηγήσεων μέσα από το Nero Wave Editor χωρίς ιδιαίτερες ρυθμίσεις και συσκευές υψηλής ποιότητας. 5.3 Το ταξίδι του Ήλιου Σχήμα 6 :Άσκηση με το Hot potatoes «Το Ταξίδι του Ήλιου» (Kourtis-Kazoullis et. al., in press) είναι ένας διαδικτυακός τόπος για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Είναι σχεδιασμένο στα πλαίσια του Προγράμματος «Ένταξη παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείογια την πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» (http://195.251.185.15/moodle.) Σχήμα 7 : Εισαγωγική σελίδα «Το ταξίδι του Ήλιου»

Ο δικτυακός τόπος έχει δημιουργηθεί για παιδιά του δημοτικού και είναι όσο το δυνατό πιο απλός. Οι διαφορές με τις δυο προηγούμενες εφαρμογές είναι αρκετές αφού εδώ ο μαθητής επιλεγεί τη μητρική του γλωσσά στην οποία και βλέπει την μετάφραση του κειμένου με χρήση σχολίου κάθε φορά μου μεταφέρει τον δείκτη πάνω από το κείμενο (Σχήμα 8). Πατώντας πάνω σε κάθε πρόταση ο μαθητής ακούει την αφήγηση. Έχει δημιουργηθεί σε δυο γλώσσες (Αλβανικά και Ρωσικά) και περιέχει τρία διαφορετικά κείμενα ένα πεζό και δυο ποιήματα. Σχήμα 8 : Η σελίδα μελέτης Στο τέλος κάθε κειμένου οδηγούμαστε στη περιοχή ασκήσεων οπού ο μαθητής μπορεί να χρησιμοποιήσει βοηθήματα και να αυτοαξιολογηθεί. Οι ασκήσεις έχουν δημιουργηθεί στο λογισμικό Hot potatoes (Σχήμα 9). Σχήμα 9 : Ασκήσεις στο Hot potatoes Και σε αυτή τη υλοποίηση χρησιμοποιήθηκαν απλά λογισμικά για την δημιουργία του δικτυακού τόπου (Κειμενογράφος, FrontPage, Wave editor, Hot potatoes).

6. Δημιουργία νέων λογισμικών - Συμπεράσματα Μετά την παράθεση των τριών παραδειγμάτων είναι σαφές ότι στόχος μας είναι η ανάπτυξη μιας τεχνικής για την εύκολη δημιουργία αντιστοιχών δομών για την διδασκαλία της γλώσσας στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Στις μέρες μας ο μεγαλύτερος όγκος των εκπαιδευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει επιμορφωθεί στις νέες τεχνολογίες είναι λοιπόν ικανοί με κατάλληλες οδηγίες και με τη χρήση κάποιον ετοίμων δομών να δημιουργούν τους δικούς τους δικτυακούς τόπους. Αυτούς μπορούν να τους «ανεβάσουν» στο παγκόσμιο ιστό ή να τους χρησιμοποιήσουν τοπικά στους υπολογιστές των εργαστήριων. Στα παραπάνω παραδείγματα τα λογισμικά που χρησιμοποιηθήκαν είναι Α) Το FrontPage για την δημιουργία της κεντρικής δομής των δικτυακών τόπων και των πλαισίων Β) Το Microsoft Word για την δημιουργία των κείμενων και την αποθήκευση τους σε μορφή HTML Γ) Το Nero Wave Editor για την εγγραφή και την επεξεργασία των αφηγήσεων και Δ) Το Hot Potatoes για την δημιουργία των διαδραστικών ασκήσεων. Όλα τα λογισμικά είναι πολύ εύκολο να αποκτηθούν και με μικρό κόστος, μάλιστα στα περισσότερα εργαστήρια των σχολείων είναι προεγκατεστημένα. Ο εκπαιδευτικός σε συνεργασία με το καθηγητή πληροφορικής κάθε σχολειού και με την συμμέτοχη των μαθητών σε ομάδες εργασίας μπορούν να δημιουργήσουν υποστηρικτικό υλικό για το μάθημα τις γλώσσας που θα εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με νέα λογοτεχνικά κείμενα επιλεγμένα είτε από τα σχολικά βιβλία, από τη βιβλιοθήκη του σχολειού, από το διαδίκτυο ή με κείμενα που έχουν γράψει οι ίδιοι οι μαθητές. Η υλοποίηση τους επίσης μπορεί δημιουργηθεί και στα πλαίσια κάποιου προγράμματος π.χ. «Δαίδαλος» ή ως διαθεματική άσκηση στο μάθημα της τεχνολογίας και των εφαρμογών πληροφορικής. Σε μια πιο οργανωμένη μορφή και αν τηρούνται κάποιες προδιαγραφές το υλικό μπορεί να συγκεντρωθεί και να τοποθετηθεί στο δικτυακό τόπο του Υπουργείου Παιδείας ή στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο. Βιβλιογραφία Cummins, J. (2000). Language, power and pedagogy: Bilingual Children in the Crossfire. Clevedon: Multilingual Matters. Bouvet, Ε. and Close, E. (2006). Οnline reading strategy guidance for a foreign language: Five case studies in French. Australian Review of Applied Linguistics, 29(1), 7.1.- 7.19. Δημητρακοπούλου, Α. (επιμ.) (2002). Προλεγόμενα. Στο Δημητρακοπούλου Α. (επιμέλεια), Οι Τεχνολογίες της Πληροφορικής και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση (σελ. xi-xvii). Αθήνα: Καστανιώτη. Egan, Κ. (1992). Imagination in Teaching and Learning: The Middle School Years. Chicago: The University of Chicago Press.

Κλαδογένης, Δ. (2006). Λογού Τέχνη Διαδικτυακός τόπος για την εκμάθηση της Ελληνικής Γλώσσας με χρήση λογοτεχνικών κείμενων. Ρόδος: ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Kourtis-Kazoullis, V. (2007). Bilingualism on the Internet: The Teaching/Learning of Greek as a Second Language in Higher Education. Ιn Close E., Tsianikas M. and Couvalis G. (eds.), Proceedings of the Biennial International Conference of Greek Studies, Greek Research in Australia (pp. 199-210). Adelaide, Australia: University of Flinders. Κούρτη-Καζούλλη, Β. & Cummins, J. (2005). Ενίσχυση των γλωσσικών ικανοτήτων και ταυτοτήτων των μαθητών μέσω των νέων τεχνολογιών. Στο Μ. Παπαρούση και Ρ. Τσοκαλίδου (επιμέλεια), Θέματα ταυτότητας στην ελληνική διασπορά: γλώσσα και λογοτεχνία (σελ. 93-114). Αθήνα: Μεταίχμιο. Κούρτη-Καζούλλη, Β., Βρατσάλη, Ν., Μακρογιάννη Τ., Συγκελάκης, Γ. & Τσουκαλάς, Δ. (2007). Λόγου χάρη: Διαδικτυακός Tόπος για τη Διδασκαλία- Εκμάθηση της Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας. Στο Ε. Αυγερινός, Γ. Κόκκινος, Γ. Παπαντωνάκης & Α. Σοφός (επιμέλεια), Νέες Τεχνολογίες και επιστήμες της αγωγής (σελ. 307-318). Αθήνα: Μεταίχμιο. Kourtis-Kazoullis, V., Kladogenis, D., Makrogianni, T. & Papantonakis, G. (in press). An Internet Based Learning Environment for the Teaching of Greek as a Second Language through Literary Texts: Theory and Practice. In Proceedings from the 7 th International Conference on Greek Research, Adelaide, Australia, 28 June- 1 July 2007. «Λογου Χαρη» (2004-2008) [http://www.rhodes.aegean.gr/ptde/mps/logos1] Σκούρτου, Ελένη, (2001). Διγλωσσία και διδασκαλία δεύτερης γλώσσας. Αθήνα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Skourtou, E., Kourtis-Kazoullis, V. & Cummins, J. (2006). Designing Virtual Learning Environments for Academic Language Development. In Weiss J., Nolan J. Hunsinger J. & Trifonas P. (επιμ.), International Handbook of Virtual Learning Environments (σελ. 441-468). Dordrecht, The Netherlands: Springer, 2 Volumes. «Το Ταξίδι του Ήλιου» (2008) [http://195.251.185.15/moodle]