ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: Αλεξγία Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 1
Πνηνη είλαη νη άλεξγνη; Σηνπο άλεξγνπο πεξηιακβάλνληαη άηνκα πάλσ από 15 εηώλ πνπ δελ εξγάδνληαη αιιά είλαη δηαζέζηκνη γηα λα εξγαζηνύλ θαη είηε: o βξίζθνληαη ζηε δηαδηθαζία αλαδήηεζεο εξγαζίαο ηεο ηειεπηαίεο 4 εβδνκάδεο o αλακέλνπλ λα επαλαπξνζιεθζνύλ ζηελ ηειεπηαία εξγαζία από ηελ νπνία απνιύζεθαλ πξνζσξηλά o ζα βξηζθόληνπζαλ ζηε δηαδηθαζία αλαδήηεζεο εξγαζίαο αιιά ιόγσ πξνζσξηλήο αζζέλεηαο δελ ην έθαλαλ o αλακέλνπλ ηελ αλαθνίλσζε ηεο έλαξμεο κηαο λέαο εξγαζίαο εληόο ησλ πξνζερώλ 30 εκεξώλ Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 2
Unemployment Rate Αθαδεκατθό Έηνο 2011-2012 Η αλεξγία ζηηο ΗΠΑ 1890-2005 30 25 20 15 10 5 0 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 Year Πεγή: Borjas 2003 Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 3
% Ανεργία Αθαδεκατθό Έηνο 2011-2012 Η αλεξγία ζηελ Ειιάδα 1999q1-2011q4 0.25 0.2 0.15 0.1 0.05 0 χρονική περίοδος Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 4
Σύπνη Αλεξγίαο Αλεξγία ηξηβήο o Αθόκα θαη ζε αληαγσληζηηθέο νηθνλνκίεο παξαηεξνύληαη θάπνηα πνζνζηά αλεξγίαο ηξηβήο επεηδή θάπνηνη εξγαδόκελνη βξίζθνληαη ζηελ θαηάζηαζε ηεο αλεξγίαο θαζώο κεηαθηλνύληαη "από ηε κηα δνπιεηά ζηελ άιιε". Δνκηθή αλεξγία o Η δνκηθή αλεξγία παξαηεξείηαη όηαλ ππάξρεη αληζνξξνπία κεηαμύ ηεο πξνζθνξάο θαη ηεο δήηεζεο γηα εξγαζία. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 5
Πνζνζηό αλεξγίαο ζηαζεξήο θαηάζηαζεο Τν πνζνζηό αλεξγίαο ζηαζεξήο θαηάζηαζεο εμαξηάηαη από ηηο πηζαλόηεηεο κεηάβαζεο κεηαμύ ηεο απαζρόιεζεο, ηεο αλεξγίαο θαη ηεο δξαζηεξηόηεηαο εθηόο εξγαηηθνύ δπλακηθνύ. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 6
Δηάξθεηα αλεξγίαο Οη πεξηζζόηεξεο πεξίνδνη αλεξγίαο δελ δηαξθνύλ γηα κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα. Απηό πνπ πξαγκαηηθά ζπκβαίλεη είλαη όηη νη πεξηζζόηεξεο εβδνκάδεο αλεξγίαο αθνξνύλ εξγαδόκελνπο πνπ βξίζθνληαη γηα κεγάια ρξνληθά δηαζηήκαηα ζηελ αλεξγία. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 7
Ρνέο κεηαμύ εξγαζίαο θαη αλεξγίαο Έζησ όηη έλα άηνκν είηε απαζρνιείηαη είηε είλαη άλεξγν ζε δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή. Σε κηα επόκελε ρξνληθή ζηηγκή θάπνηνη εξγαδόκελνη ράλνπλ ηε δνπιεηά ηνπο ελώ θάπνηνη άλεξγνη βξίζθνπλ δνπιεηά. Εάλ ε πηζαλόηεηα απώιεηαο ηεο εξγαζίαο ηζνύηαη κε ηόηε ππάξρνπλ E άηνκα πνπ ράλνπλ ηε δνπιεηά ηνπο. Εάλ ε πηζαλόηεηα εύξεζεο εξγαζίαο ηζνύηαη κε h ηόηε ππάξρνπλ h U άηνκα πνπ βξίζθνπλ εξγαζία. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 8
Δπλακηθέο κεηαβάζεηο ζηελ αγνξά εξγαζίαο Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 9
Αλαδήηεζε εξγαζίαο Ο κηζζόο κε ηνλ νπνίν νη εξγαδόκελνη είλαη δηαηεζεηκέλνη λα εξγαζηνύλ ηνπο θαζηζηά αδηάθνξνπο κεηαμύ ηεο ζπλέρηζεο ηεο αλαδήηεζεο εξγαζίαο θαη ηεο απνδνρήο κηα ζπγθεθξηκέλεο πξνζθεξόκελεο ζέζεο εξγαζίαο. Μηα αύμεζε ζηα νθέιε από ηελ αλαδήηεζε απμάλεη ην ύςνο ηνπ επηζπκεηνύ κηζζνύ θαη απμάλεη ηε δηάξθεηα ηεο πεξηόδνπ ηεο αλεξγίαο Μηα αύμεζε ζην θόζηνο αλαδήηεζεο εξγαζίαο κεηώλεη ηνλ επηζπκεηό κηζζό θαη κεηώλεη ηε δηάξθεηα ηε πεξηόδνπ ηεο αλεξγίαο. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 10
Καηαλνκή πξνζθνξάο κηζζνύ Η θαηαλνκή πξνζθνξάο κηζζνύ δείρλεη ηελ θαηαλνκή ζπρλόηεηαο ησλ πηζαλώλ πξνζθνξώλ εξγαζίαο. Έλαο ζπγθεθξηκέλνο εξγαδόκελνο κπνξεί λα δερηεί κηα νπνηαδήπνηε εξγαζία πνπ δίλεη από 5 έσο θαη 25 ηελ ώξα. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 11
Πξνζδηνξηζκόο ηνπ επηζπκεηνύ κηζζνύ Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 12
Πξνεμνθιεηηθό επηηόθην, επηδόκαηα αλεξγίαο θαη επηζπκεηόο κηζζόο Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 13
Επηδόκαηα αλεξγίαο Τα επηδόκαηα αλεξγίαο απμάλνπλ ηε πεξίνδν ηεο αλεξγίαο θαη απμάλνπλ επίζεο ηελ πηζαλόηεηα πξνζσξηλήο απόιπζεο. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 14
Υξεκαηνδόηεζε ηνπ ζπζηήκαηνο επηδνκάησλ αλεξγίαο Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 15
Τπόζεζε δηαρξνληθήο ππνθαηάζηαζεο Η ππόζεζε ηεο δηαρξνληθήο ππνθαηάζηαζεο ππνδειώλεη όηη νη κεγάιεο κεηαηνπίζεηο πνπ παξαηεξνύληαη ζηελ πξνζθνξά εξγαζίαο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ νηθνλνκηθνύ θύθινπ είλαη πηζαλόλ ην απνηέιεζκα ηεο αλαθαηαλνκήο ηνπ δηαζέζηκνπ ρξόλνπ ησλ εξγαδνκέλσλ κε ζθνπό λα θαηαλαιώζνπλ κνλάδεο ζρόιεο όηαλ απηή είλαη θζελή (θαηά ηε δηάξθεηα νηθνλνκηθώλ πθέζεσλ). Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 16
Τπόζεζε θιαδηθώλ κεηαηνπίζεσλ Σύκθσλα κε ηελ ππόζεζε ησλ θιαδηθώλ κεηαηνπίζεσλ ε δνκηθή αλεξγία είλαη απνηέιεζκα ηεο αδπλακίαο κεηαθνξάο ησλ πξνζόλησλ θαη δεμηνηήησλ κεηαμύ θιάδσλ νηθνλνκηθήο δξαζηεξηόηεηαο. Οη δεμηόηεηεο ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ απνιύνληαη από θιάδνπο κε κεησκέλε νηθνλνκηθή δξαζηεξηόηεηα ζα πξέπεη λα αλαλεσζνύλ πξηλ βξνπλ δνπιεηά ζηνπο αλαπηπζζόκελνπο θιάδνπο. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 17
Μηζζνί απνδνηηθόηεηαο θαη αλεξγία Οη κηζζνί απνδνηηθόηεηαο παξαηεξνύληαη όηαλ ε επίβιεςε ηεο παξαγσγηθήο δξαζηεξηόηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη δύζθνιν λα επηηεπρζεί. Ο κηζζόο απνδνηηθόηεηαο ζεκαίλεη όηη δεκηνπξγείηαη έλα επίπεδν κηζζνύ πάλσ από ηνλ κηζζό ηεο αγνξάο θαη ζπκβάιιεη ζηε δεκηνπξγία "αθνύζηαο αλεξγίαο" Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 18
Πξνζδηνξηζκόο ηνπ κηζζνύ απνδνηηθόηεηαο θαη αλεξγία Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 19
Η επίπησζε ηεο νηθνλνκηθήο θάκςεο ζην κηζζό απνδνηηθόηεηαο Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 20
Κακπύιε κηζζνύ: ζρέζε αλεξγίαο-κηζζνύ κεηαμύ πεξηνρώλ Γεσγξαθηθέο πεξηνρέο (όπσο ε B) πνπ πξνζθέξνπλ πςειόηεξνπο κηζζνύο ηείλνπλ λα έρνπλ ρακειόηεξα επίπεδα αλεξγίαο (Εκπεηξηθόο θαλόλαο) Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 21
Έκκεζεο ζπκβάζεηο Σύκθσλα κε ηε ζεσξία ησλ έκκεζσλ ζπκβάζεσλ νη εξγαδόκελνη πξνηηκνύλ ζπκβάζεηο απασχόλησης κε ζρεηηθά ζηαζεξά επίπεδα εηζνδήκαηνο γηα όιε ηελ πεξίνδν ηνπ νηθνλνκηθνύ θύθινπ (αθακςία κηζζνύ), αθόκα θαη εάλ ηέηνηα ζπκβόιαηα ζπλνδεύνληαη από κεηώζεηο ζηηο ώξεο εξγαζίαο θαηά ηελ πεξίνδν πθέζεσλ. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 22
Η θακπύιε Phillips Η θακπύιε Phillips πεξηγξάθεη ηελ αξλεηηθή ζρέζε κεηαμύ πιεζσξηζκνύ θαη αλεξγίαο Η θακπύιε Phillips αξλεηηθήο θιίζεο παξαηεξείηαη κόλνλ ζηελ βξαρπρξόληα πεξίνδν. Σηε καθξνρξόληα πεξίνδν, δελ ππάξρεη ζρέζε ππνθαηάζηαζεο κεηαμύ πιεζσξηζκνύ θαη αλεξγίαο. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 23
Rate of Inflation Αθαδεκατθό Έηνο 2011-2012 Αλεξγία θαη πιεζσξηζκόο ζηηο ΗΠΑ, 1961-2005 14 80 12 79 10 74 81 75 8 6 4 2 0 78 73 82 69 90 77 76 70 84 68 89 71 91 88 87 85 00 05 67 01 72 94 93 99 92 83 66 96 98 97 95 03 63 86 65 02 64 61 62 3 4 5 6 7 8 9 10 Unemployment Rate Πεγή: Borjas, 2005 Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 24
Η βξαρπρξόληα θαη ε καθξνρξόληα θακπύιε Phillips Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Επηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Νηθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 25