ΣΕΙΡΕΣ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ
ΑΛΚΑΝΙΑ (ή ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ή ΑΛΕΙΦΑΤΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ή ΠΑΡΑΦΙΝΕΣ) C ν Η 2ν+2 ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ΙΣΟΜΕΡΗ ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ ΘΕΣΗΣ ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ή ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ
Ισομέρεια θέσης δεσμού (διπλού ή τριπλού) C 4 H 8 : c d H 2 C=CHCH 2 CH=CH H 2 C CH 2 Ισομέρεια αλυσίδας-δακτυλίου H 2 C CH 2 H 2 C H c C H 2 C c d e C 5 H 10 : H 2 C=CHCH 2 CH 2 c d e CH=CHCH 2 c d H 2 C=CCH 2 c C=CH c d CHCH=CH 2 c d CH 3 c d CH 2 c c
ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ - ΑΛΥΣΙΔΑ (ΕΙΔΟΣ, ΠΛΗΘΟΣ, ΘΕΣΕΙΣ) (ΑΚΥΚΛΗ ΚΥΚΛΙΚΗ ΔΙΚΥΚΛΙΚΗ ΕΙΔΙΚΗ) - ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΟΡΕΣΜΟΥ - ΤΑΞΗ ΕΝΩΣΕΩΝ (ΕΙΔΟΣ,ΠΛΗΘΟΣ,ΘΕΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΔΕΣΜΩΝ) (ΕΙΔΟΣ,ΠΛΗΘΟΣ, ΘΕΣΕΙΣ) CH 2 CH 2 CH 2 CH ΑΙΘΑΝΙΟ ΠΡΟΠΑΝΙΟ n-βουτανιο 2-ΜΕΘΥΛΟΠΡΟΠΑΝΙΟ ή ΙΣΟΒΟΥΤΑΝΙΟ CH 2 CH 2 CH 2 n-πεντανιο CHCH 2 C 2-ΜΕΘΥΛΟΒΟΥΤΑΝΙΟ ή 2,2-ΔΙΜΕΘΥΛΟΠΡΟΠΑΝΙΟ ΙΣΟΠΕΝΤΑΝΙΟ ή ΝΕΟΠΕΝΤΑΝΙΟ ΠΡΟΘΕΜΑ ΑΚΥΚΛΩΝ ΚΟΡΕΣΜΕΝΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΜΕ ΕΥΘΕΙΑ ΑΛΥΣΙΔΑ C C-C C-C-C C-C-C-C C-C-C-C-C C-C-C-C-C-C C-C-C-C-C-C-C μεθ- αιθ- προπ- βουτ- πεντ- εξ- επτ- ΔΙΑΚΛΑΔΙΣΜΕΝΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ : - Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΛΥΣΙΔΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ - ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΚΛΑΔΩΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ - ΟΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ ΠΑΡΑΤΙΘΕΝΤΑΙ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΑ - ΟΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ ΔΙΝΟΥΝ ΤΟ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑ ΟΜΟΜΑΤΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ : - CH 2 - CH 2 CH 2 - CH- μεθυλο- αιθυλο- n-προπυλο- ισοπροπυλο- CH 2 CH 2 CH 2 - CHCH 2 - CH 2 CH- C- n-βουτυλο- ισοβουτυλο- sec-βουτυλο- t-βουτυλο- Παραδείγματα : 1 2 3 4 5 6 7 CHCH 2 CHCH 2 CH 2 1 2 3 4 5 6 7 8 CH3 4-Αιθυλο-2-μεθυλοεπτάνιο 3,5-Διμεθυλοοκτάνιο
ΑΚΟΡΕΣΤΟΙ ΑΚΥΚΛΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ : - ΗΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗΑΛΥΣΙΔΑME TΔΙΠΛΟ ΔΕΣΜΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ - Ο ΠΟΛΛΑΠΛΟΣ ΔΕΣΜ ΟΣ ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ ΤΩΝ :X,R,N 2,=N 2,-N 3.-N - ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧ ΕΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΔΕΣΜΩΝ - ΟΤΑΝ ΟΙ ΔΙΠΛΟΙ ΔΕΣΜ ΟΙ ΙΣΑΠΕΧ ΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΑΚΡΑ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧ ΕΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΑΘΡΟΙΣΜΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΤΩΝ ΑΛΚΥΛΟΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ 1 2 3 4 5 CH=CHCH 2 CH=CCH 2 CH 3 CHCH=CH 2 4 5 CH=CH 2 2-Πεντένιο ή Πεντ-2-ένιο (IUPAC) 3-Μεθυλο-2-πεντένιο 3-Μεθυλο-1,4-πενταδιένιο 1 2 3 4 5 6 7 CH=CHCH=CHCH 2 1 2 3 4 5 3 2 1 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 C C H 2 C=CH-CH 2 CH 2 C CH 2,4-Επταδιένιο 2-Βουτύνιο 1-Εξεν-5-ύνιο ή Εξ-1-εν-5-ύνιο (IUPAC) 6 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 CH=CHCH 2 C CH CH 2 CHCH 2 C=CHCH 2 CH 2 CHCH=CCH 2 CH 2 Br Br Εξ-4-υν-1-ύνιο 6-Βρωμο-4-μεθυλοκτ-3-ένιο 3-Βρωμο-5-μεθυλοκτ-4-ένιο Ακόρεστοι υποκαταστάτες (αρίθμηση από τη σύνδεση): 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 H 2 C=CH- CH=CH- H 2 C=CHCH 2 - HC CCH 2 - Βινυλο- 1-Προπενυλο- Αλλυλο- 2-Προπυνυλο- CH= CH 2 CH= CH 2 C Αιθυλιδενο- Προπυλιδενο- Προπυλιδυνο- Υποκαταστάτες με δύο συνδέσεις: -CH 2 - -CH 2 CH 2 - -CH 2 CH 2 CH 2 - -CH 2 (CH 2 ) 3 CH 2 - CH 4-Αιθυλιδενεπτ-2-εν-5-ύνιο Br (Ε)-7-Χλωροοκτ-2-ένιο CH 3-Αιθυλ-1,6-διμεθυλκυκλοεξα-1,3-διένιο 1-Βρωμο-2-μεθυλκυκλοβουτ-1-ένιο Μεθυλενο- Αιθυλενο- Τριμεθυλενο- Πενταμεθυλενο- 1 2 3 4 5 6 Cl 7 CH=CH-C-C CH Br 2-Βρωμοκυκλοβουτ-1-εν- 1-καρβοξυλικό οξύ
ΣΕΙΡΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ -CH > -CR > -CX > -CNH 2 > -C N > -C= > -C= > H R > -H > -SH > -NH 2 > =NH > =,, =& > -X > -R > > -R > -SR > -N 2 > -N > -N 3 > =N 2 Η ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΞΗ CHCH 2 CH 3-Αμινοβουτανοικό οξύ NH 2 CH=CHCH 2 CH Πεντ-3-ενοικό οξύ -C-CH-CH Br HCH 2 CH 2 CHC 2-Βρωμο-3-οξοβουτανάλη 3-Μεθυλο-5-υδροξυπενταν-2-όλη CHCH 2 CH 4-Αμινοπενταν-2-όλη NH 2 H CH3 2-Μεθοξυ-6-μεθυλοεπτάνιο 2-Βρωμο-7-μεθοξυοκτάνιο Br Cl 5-Nιτρο-2-χλωροεξάνιο N 2 2-Μεθυλο-7-χλωροεννεάνιο Cl
ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ Cl Br Βενζόλιο 1-Χλωροβενζόλιο Τολουόλιο 1-Βρωμο-2-μεθυλοβενζόλιο H NH 2 C-H Φαινόλη Ανιλίνη Ανισόλη ή Μεθυλοφαινυλαιθέρας Βενζοικό οξύ C- C-Cl C-NH 2 C N Βενζοικός Μεθυλεστέρας Βενζουλοχλωρίδιο Βενζαμίδιο Βενζονιτρίλιο C- C C C-H Ακετοφαινόνη Προπιοφαινόνη Βουτυροφαινόνη ή 1-Φαινυλο-1-βουτανόνη Βενζαλδεύδη ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΕΤΕΡΟΚΥΚΛΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ -- : οξα- -S- : θεια- -N< : αζα -ιρ- -ετ- -ολ- -ιν- -επ- -οκ- -εν- -εκ- (τρι) (τετρα) (πεντα) (εξα) (επτα) (οκτα) (εννεα) (δεκα) S Οξιράνιο Οξιρένιο Θειετάνιο Οξετάνιο Οξολάνιο ή Τετραυδροφουράνιο N H N H N H 1Η-Πυρρόλιο Πυρρολιδίνη 2,3-Διυδρο-1Η-πυρρόλιο Φουράνιο Θειοφαίνιο S N Πυριδίνη N Κινολίνη
ΕΙΔΗ ΑΝΘΡΑΚΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΑΛΚΑΝΙΩΝ Δυνάμεις vn der Wls Πεντάνιο (σ.ζ. 36,1 C), Ισοπεντάνιο (2-μεθυλοβουτάνιο, σ.ζ. 27,85 C), Νεοπεντάνιο (2,2-διμεθυλοπροπάνιο, σ.ζ. 9,5 C). Οκτάνιο (σ.ζ. 125,7 C), Ισοοκτάνιο (2,2,4-τριμεθυλοπεντάνιο, σ.ζ. 99,3 C). Με την επίδραση φωτός:
ΚΥΚΛΟΑΛΚΑΝΙΑ (ή ΑΛΕΙΚΥΚΛΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ) Cis- Trns- Ισομέρεια Κυκλοαλκανίων