Συναπτική Αναςτολή ςτον Ιππόκαμπο: Επίδραςη Φαρμάκων που Δρουν ςτουσ GABA Υποδοχείσ κατά Μήκοσ τησ Δομήσ

ΠΑΝΕΠΙΣΘΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΥΟΛΗ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΤΓΕΙΑ ΣΜΗΜΑ ΙΑΣΡΙΚΗ Εργαστήριο Φσσιολογίας Διευθυντήσ: Γεώργιοσ Κωςτόπουλοσ Συναπτική Αναςτολή ςτον Ιππόκαμπο: Επίδραςη Φαρμάκων που Δρουν ςτουσ GABA Υποδοχείσ κατά Μήκοσ τησ Δομήσ ΠΑΝΑΓΙΩΣΗ ΓΕΩΡΓΟΠΟΤΛΟ Βιολόγοσ ΔΙΔΑΚΣΟΡΙΚΘ ΔΙΑΣΡΙΒΘ Μεταπτυχιακό Ρρόγραμμα Ειδίκευςθσ ςτισ Βαςικζσ Λατρικζσ Επιςτιμεσ ΡΑΤΑ 2008

ΣΡΙΜΕΛΘ ΤΜΒΟΤΛΕΤΣΙΚΘ ΕΠΙΣΡΟΠΘ ΚΩΣΤΟΡΟΥΛΟΣ ΓΕΩΓΛΟΣ: Κακθγθτισ, Τμιμα Λατρικισ, Ρανεπιςτιμιο Ρατρϊν. Επιβλζπων Κακθγθτισ. ΑΣΡΟΔΛΝΘ ΕΥΤΥΧΛΑ: Αναπλθρϊτρια Κακθγιτρια, Τμιμα Λατρικισ, Ρανεπιςτιμιο Κεςςαλίασ. Μζλοσ τριμελοφσ ςυμβουλευτικισ επιτροπισ. ΚΟΥΒΕΛΑΣ ΘΛΛΑΣ: Επίτιμοσ Κακθγθτισ, Τμιμα Λατρικισ, Ρανεπιςτιμιο Ρατρϊν. Μζλοσ τριμελοφσ ςυμβουλευτικισ επιτροπισ. ΕΠΣΑΜΕΛΘ ΕΞΕΣΑΣΙΚΘ ΕΠΙΣΡΟΠΘ ΑΓΓΕΛΑΤΟΥ ΦΕΒΩΝΛΑ: Αναπλθρϊτρια Κακθγιτρια, Τμιμα Λατρικισ, Ρανεπιςτιμιο Ρατρϊν. Μζλοσ επταμελοφσ εξεταςτικισ επιτροπισ. ΑΣΡΟΔΛΝΘ ΕΥΤΥΧΛΑ: Αναπλθρϊτρια Κακθγιτρια, Τμιμα Λατρικισ, Ρανεπιςτιμιο Κεςςαλίασ. Μζλοσ επταμελοφσ εξεταςτικισ επιτροπισ. ΒΟΥΚΕΛΑΤΟΥ ΓΕΩΓΛΑ: Επίκουρθ Κακθγιτρια, Τμιμα Λατρικισ, Ρανεπιςτιμιο Ρατρϊν. Μζλοσ επταμελοφσ εξεταςτικισ επιτροπισ. ΚΩΣΤΟΡΟΥΛΟΣ ΓΕΩΓΛΟΣ: Κακθγθτισ, Τμιμα Λατρικισ, Ρανεπιςτιμιο Ρατρϊν. Μζλοσ επταμελοφσ εξεταςτικισ επιτροπισ. ΜΑΑΗΛΩΤΘΣ ΚΕΟΔΩΟΣ: Κακθγθτισ, Τμιμα Λατρικισ, Ρανεπιςτιμιο Ρατρϊν. Μζλοσ επταμελοφσ εξεταςτικισ επιτροπισ. ΡΑΡΑΚΕΟΔΩΟΡΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΛΝΟΣ: Επίκουροσ Κακθγθτισ, Τμιμα Λατρικισ, Ρανεπιςτιμιο Ρατρϊν. Μζλοσ επταμελοφσ εξεταςτικισ επιτροπισ. ΨΑΟΡΟΥΛΟΥ ΑΛΚΑΤΕΛΝΘ: Κακθγιτρια, Τμιμα Βιολογικϊν Εφαρμογϊν και Τεχνολογιϊν, Ρανεπιςτιμιο Λωαννίνων. Μζλοσ επταμελοφσ εξεταςτικισ επιτροπισ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΤΧΑΡΙΣΙΕ... 7 ΕΙΑΓΩΓΘ ΣΟΝ ΙΠΠΟΚΑΜΠΟ... 9 ΑΝΑΣΟΜΙΑ... 11 ΚΕΑΣ ΤΟΥ AΜΜΩΝΑ... 11 ΕΝΔΟΝΕΤΡΩΝΕ... 15 ΟΔΟΝΤΩΤΘ ΕΛΛΚΑ... 18 ΝΕΤΡΟΧΘΜΕΙΑ... 20 ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ... 21 ΜΝΘΜΘ ΚΑΛ ΜΑΚΘΣΘ... 22 ΚΑΤΑΡΑΥΝΣΘ ΚΑΛ ΑΝΑΛΣΚΘΣΛΑ... 25 ΕΡΛΛΘΨΛΑ... 26 ΥΚΜΟΛ ΣΤΟΝ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟ... 29 ΟΞΕΑ ΚΤΜΜΑΣΑ... 29 ΕΙΑΓΩΓΘ ΣΘΝ ΑΝΑΣΟΛΘ... 31 ΓΛΤΚΙΝΘ... 33 Γ-ΑΜΙΝΟΒΟΤΣYΡΙΚΟ ΟΞΤ (GABA)... 34 GABA Α... 34 ΣΟΙΧΙΟΜΕΣΡΙΑ ΚΑΙ ΚΑΣΑΝΟΜΗ ΣΩΝ ΤΠΟΜΟΝΑΔΩΝ... 35 ΡΟΛΟ ΣΩΝ ΤΠΟΜΟΝΑΔΩΝ... 36 GABA B... 37 GABA C... 39 ΑΛΛΟΣΕΡΙΚΟΙ ΕΝΙΧΤΣΕ ΣΟΤ GABA A... 40 ΝΕΥΟΣΤΕΟΕΛΔΘ... 40 ΤΝΘΕΗ... 41 ΡΟΡΟΦΟΛΘ... 43 ΒΕΝΗΟΔΛΑΗΕΡΛΝΕΣ ΚΑΛ ΑΝΑΛΟΓΑ... 45 ΒΑΒΛΤΟΥΛΚΑ... 46 ΚΟΠΟ ΣΘ ΕΡΓΑΙΑ... 48

ΤΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ... 50 IN VITRO ΘΛΕΚΣΡΟΦΤΙΟΛΟΓΙΑ... 50 ΡΕΛΑΜΑΤΛΚΘ ΔΛΑΤΑΞΘ ΚΑΛ ΔΛΑΔΛΚΑΣΛΑ... 50 ΚΑΤΑΓΑΦΟΜΕΝΑ ΔΥΝΑΜΛΚΑ... 53 ΡΕΛΑΜΑΤΛΚΑ ΡΟΤΟΚΟΛΛΑ... 55 ΔΙΕΓΕΡΙΜΟΣΗΣΑ... 55 ΑΝΑΣΟΛΗ... 56 ΦΑΜΑΚΑ ΡΟΥ ΧΘΣΛΜΟΡΟΛΘΚΘΚΑΝ... 59 ΜΑΚΘΜΑΤΛΚΘ ΑΝΑΛΥΣΘ... 59 ΤΠΟΛΟΓΙΜΟΙ... 59 ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ... 63 ΤΜΒΟΛΙΜΟ... 63 IN VIVO ΤΜΠΕΡΙΦΟΡΑ... 63 ΡΕΛΑΜΑΤΛΚΘ ΔΛΑΔΛΚΑΣΛΑ... 63 ΣΤΑΤΛΣΤΛΚΘ ΑΝΑΛΥΣΘ... 64 ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ... 65 ΕΠΙΛΟΓΘ ΓΩΝΙΑ ΣΟΜΘ... 65 ΕΠΙΛΟΓΘ ΔΙΑΛΤΣΘ... 74 ΔΙΑΚΡΙΘ GABA A ΚΑΙ GABA B ΕΞΑΡΣΩΜΕΝΘ ΑΝΑΣΟΛΘ... 77 ΔΙΕΓΕΡΙΜΟΣΘΣΑ... 83 ΑΝΑΣΟΛΘ 1: ΔΙΠΛΟ ΟΡΘΟΔΡΟΜΟ ΕΡΕΘΙΜΟ... 89 ΖΟΛΠΙΔΕΜΗ... 89 ΦΑΙΝΟΒΑΡΒΙΣΑΛΗ... 92 ΑΛΛΟΠΡΕΓΝΑΝΟΛΟΝΗ... 93 ΑΝΑΣΟΛΘ 2: ΤΗΕΤΞΘ ΑΝΣΙΔΡΟΜΟΤ-ΟΡΘΟΔΡΟΜΟΤ ΕΡΕΘΙΜΟΤ... 97 ΒΑΒΛΤΟΥΛΚΑ... 97 ΦΑΙΝΟΒΑΡΒΙΣΑΛΗ... 97 ΘΕΙΟΠΕΝΣΑΛΗ... 100 ΠΕΝΣΟΒΑΡΒΙΣΑΛΗ... 103 ΒΕΝΗΟΔΛΑΗΕΡΛΝΕΣ... 106 ΔΙΑΖΕΠΑΜΗ... 106 ΜΙΔΑΖΟΛΑΜΗ... 110 AΛΛΑ ΦΑΜΑΚΑ... 116 ΖΟΛΠΙΔΕΜΗ... 116

ΠΡΟΠΟΦΟΛΗ... 118 ΝΕΥΟΣΤΕΟΕΛΔΘ... 122 ΑΛΦΑΞΑΛΟΝΗ... 122 ΑΛΛΟΠΡΕΓΝΑΝΟΛΟΝΗ... 127 ΝΕΑ ΤΝΘΕΣΙΚΑ ΝΕΤΡΟΣΕΡΟΕΙΔΗ... 130 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΛ ΦΑΜΑΚΩΝ... 133 ΤΝΔΤΑΜΟ ΜΕ CGP 35348... 133 ΤΝΔΤΑΜΟ ΒΕΝΖΟΔΙΑΖΕΠΙΝΗ-ΒΑΡΒΙΣΟΤΡΙΚΟΤ... 137 IN VIVO ΤΜΠΕΡΙΦΟΡΑ... 140 ΤΗΘΣΘΘ... 142 ΘΜΕΙΩΕΙ ΓΙΑ ΣΘ ΜΕΘΟΔΟ... 142 ΕΡΛΛΟΓΘ ΤΟΥ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΥ... 142 IN VITRO ΘΛΕΚΤΟΦΥΣΛΟΛΟΓΛΑ... 142 ΕΛΔΛΚΟΤΘΤΑ ΤΘΣ ΜΕΚΟΔΟΥ... 145 ΔΙΕΓΕΡΙΜΟΣΘΣΑ... 147 ΒΑΣΛΚΘ... 147 ΦΑΜΑΚΟΛΟΓΛΑ... 148 ΑΝΑΣΟΛΘ... 149 ΒΑΣΛΚΘ... 149 Ο ΡΟΛΟ ΣΩΝ GABA A ΚΑΙ GABA B ΤΠΟΔΟΧΕΩΝ... 149 ΣΡΩΜΑΣΩΗ ΣΩΝ ΑΝΑΣΑΛΣΙΚΩΝ ΚΤΚΛΩΜΑΣΩΝ... 150 ΔΙΑΦΟΡΕ ΜΕΣΑΞΤ ΡΑΧΙΑΙΟΤ ΚΑΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΤ ΙΠΠΟΚΑΜΠΟΤ... 151 ΦΑΜΑΚΟΛΟΓΛΑ... 153 ΓΕΝΙΚΑ... 153 ΔΙΑΦΟΡΕ ΡΑΧΙΑΙΟΤ-ΚΟΙΛΙΑΚΟΤ ΙΠΠΟΚΑΜΠΟΤ... 156 ΤΧΕΣΙΗ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΩΝ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΡΑΗ ΣΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ... 161 ΓΕΦΤΡΩΝΟΝΣΑ ΣΟ ΜΟΡΙΟ ME ΣΟΝ ΟΡΓΑΝΙΜΟ... 166 ΠΕΡΙΛΘΨΘ... 169 SUMMARY... 171 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 173

ΕΤΧΑΡΙΣΙΕ Θ εργαςία αυτι πραγματοποιικθκε με: Τθν οικονομικι βοικεια: o Του προγράμματοσ ΡΕΝΕΔ 2001 (No 153), o Τθσ χορθγίασ «Καρακεοδωρι» του Ρανεπιςτθμίου Ρατρϊν (No C-176), o Χορθγίασ του Εμπειρίκειου Λδρφματοσ, o Των γονζων μου. Και τθν επιςτθμονικι βοικεια: o Του επιςτθμονικοφ υπεφκυνου και κακθγθτι ςυμβοφλου Δρ. Γ. Κωςτόπουλου, o Του Δρ. Κ. Ραπακεοδωρόπουλου, ςυμβοφλου και μζντορα, που με βοικθςε ςε κάκε ςτάδιο τθσ εργαςίασ, o Του Κ. Ρετρίδθ, επιςτθμονικοφ ςυνεργάτθ και φίλου, με τθ βοικεια του οποίου πραγματοποιικθκαν τα πειράματα. Συγκεκριμζνα, με εξαίρεςθ τα πειράματα μιδαηολάμθσ και προποφόλθσ, που πραγματοποίθςα μόνοσ μου, και τα πειράματα διαηεπάμθσ και κειοπεντάλθσ, που πραγματοποίθςε ο Κ. Ρετρίδθσ, όλα τα υπόλοιπα πειράματα πραγματοποιικθκαν με τθ ςυνεργαςία και των δφο μασ. Τα νζα ςυνκετικά νευροςτεροειδι τθσ οικογζνειασ TCAMG παραςκευάςκθκαν και χορθγικθκαν από το εργαςτιριο τθσ Δρ. Κ. Καλογεροποφλου, Ερευνιτριασ Α, Λ.Ο.Φ.Χ. Ε.Λ.Ε.. Ραναγιϊτθσ Γεωργόπουλοσ Ακινα, επτζμβριοσ 2007 All I have is a sword, and a war I cannot win, but I can never stop fighting. Robert Jordan, i.e. James Oliver Rigney, Jr. 1948-2007

ΕΛΣΑΓΩΓΘ ΣΤΟΝ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟ Εικόνα 1. Ο ηππνθάκπεηνο ζρεκαηηζκόο ζηνλ επίκπ (από Paxinos & Watson 1986). Στθν παροφςα εργαςία μελετικθκε θ ςυναπτικι αναςτολι ςτον ιππόκαμπο. Ο ιππόκαμποσ ι κζρασ του Άμμωνα πιρε το όνομά του από το ςχιμα του ςτον άνκρωπο. Στον επίμυ ζχει τθ μορφι κυλίνδρου που ζχει καμφκεί ςε ςχιμα C (εικόνα 1). Είναι, δε, το εξελικτικά παλιότερο τμιμα του φλοιοφ, για αυτό και ονομάηεται αρχαιοφλοιόσ. Σε αντίκεςθ με τον εξελικτικά μεταγενζςτερο νεοφλοιό, αποτελείται από 3 αντί για 6 ςτοιβάδεσ (βλ. παρακάτω). Στον άνκρωπο βρίςκεται ςτον κροταφικό λοβό, ενϊ ςτον επίμυ καταλαμβάνει μεγάλο μζροσ του οπίςκιου τμιματοσ των εγκεφαλικϊν θμιςφαιρίων (εικόνα 1). Το πρόςκιο μζροσ του ιππόκαμπου του ανκρϊπου αντιςτοιχεί ςτο κοιλιακό τμιμα του ιππόκαμπου του επίμυ και ονομάηεται αλλιϊσ κροταφικό, κακϊσ βρίςκεται πλθςιζςτερα ςτο κροταφικό άκρο του εγκεφάλου. Το οπίςκιο μζροσ ςτον άνκρωπο αντιςτοιχεί ςτο ραχιαίο του επίμυ και ονομάηεται επίςθσ διαφραγματικό, κακϊσ βρίςκεται πλθςιζςτερα ςτο διαφραγματικό πυρινα. Ο ιππόκαμποσ αποτελεί μζροσ του ευρφτερου ιπποκάμπειου ςχθματιςμοφ που περιλαμβάνει ακόμθ (Amaral & Witter 1995) τθν οδοντωτι ζλικα (dentate gyrus), το υπόκεμα (subiculum), προχπόκεμα (presubiculum), παραχπόκεμα (parasubiculum) και τον ενδορινικό φλοιό. Ο ιππόκαμποσ είναι μια από τισ καλφτερα μελετθμζνεσ δομζσ του εγκεφάλου για 3 κυρίωσ λόγουσ (Johnston, D. & Amaral 1998): Θ ιδιαίτερα ςτρωματοειδισ δομι του προςιλκυςε τουσ διάςθμουσ ανατόμουσ των αρχϊν του 20 ου αιϊνα (R. Cajal, L. De No). Συγκεκριμζνα, ο ιππόκαμποσ φαίνεται να αποτελείται από λεπτζσ εγκάρςιεσ ςτρϊςεισ νευρϊνων οργανωμζνων ςε ζνα κεμελιϊδεσ κφκλωμα που περιορίηεται ςε ζνα επίπεδο και επαναλαμβάνεται κακ όλο το μικοσ (Anderson et al. 1971). Οι μελζτεσ των δφο αυτϊν ανατόμων, με χριςθ τθσ μεκόδου χρϊςθσ του Golgi, διευκρίνιςαν μεγάλο μζροσ τθσ ανατομίασ του 9

ιππόκαμπου. Ο διαχωριςμόσ του ςε 3 περιοχζσ (CA1, CA2, CA3) που χρθςιμοποιείται ωσ ςιμερα ζγινε από το Lorente de No. Κατά τθ δεκαετία του 1950, μια διάςθμθ κλινικι περίπτωςθ αναηωπφρωςε το ενδιαφζρον για τον ιππόκαμπο. Ζνασ αςκενισ γνωςτόσ με τα αρχικά Θ.Μ. (Scoville & Milner 1957) ζχαςε εντελϊσ τθν ικανότθτά του να δθμιουργεί νζεσ μνιμεσ φςτερα από αμφίπλευρθ χειρουργικι αφαίρεςθ του ιππόκαμπου. Θ περίπτωςθ αυτι ζγινε αφορμι για ζνα κφμα ερευνϊν (που ςυνεχίηονται ωσ ςιμερα) με ςτόχο τθ διερεφνθςθ του ρόλου του ςτθ μνιμθ και τθ μάκθςθ. Ρολυάρικμεσ μελζτεσ ςε ποντίκια και επίμυεσ ζχουν ςυνδζςει τον ιππόκαμπο, και κυρίωσ το ραχιαίο τμιμα του με τθ μνιμθ χϊρου (Nadel 1991). Ο λόγοσ που οδιγθςε ςτθν αφαίρεςθ του ιππόκαμπου από τον αςκενι Θ.Μ. είναι και ο τρίτοσ λόγοσ επιςτθμονικοφ ενδιαφζροντοσ για τθ δομι αυτι. Ο ιππόκαμποσ είναι θ περιοχι με το χαμθλότερο κατϊφλι δθμιουργίασ κρίςεων (Green 1964), και θ πιο ςυχνι εςτία γζνεςθσ εςτιακϊν επιλθπτικϊν κρίςεων. Ακόμθ είναι ιδιαίτερα ευπακισ ςτθν ανοξία και τθν αναιμία, ενϊ εμπλζκεται και ςτθ πακολογία άλλων ςθμαντικϊν αςκενειϊν, όπωσ θ Alzheimer s και θ ςχιηοφρζνεια (Johnston, D. & Amaral 1998). 10

ΑΝΑΣΟΜΙΑ (AMARAL & WITTER 1995; JOHNSTON, D. & AMARAL 1998) Εικόνα 2. Σρεκαηηθέο παξαζηάζεηο ζηεθαληαίσλ ηνκώλ από ηνλ δηαθξαγκαηηθό ηππόθακπν, ζηηο νπνίεο θαίλνληαη πεξηνρέο, ζηνηβάδεο θαη νδνί ηλώλ ηνπ ηππνθάκπεηνπ ζρεκαηηζκνύ επίκπνο. Α) so: stratum oriens: πνιπκνξθηθή ζηνηβάδα ηππόθακπνπ pcl: pyramidal cell layer: ζηνηβάδα ππξακηδηθώλ θπηηάξσλ sl: stratum lucidum: δηαπγήο ζηνηβάδα sr: stratum radiatum: αθηηλσηή ζηνηβάδα s l-m: stratum lacunosum-moleculare: βνζξηώδεοκνξηώδεο ζηνηβάδα alv: alveus: ζθάθε ab: angular bundle: ηνμνεηδήο δεζκίδα PaS: parasubiculum: παξα-ππόζεκα PrS :presubiculum: πξν-ππόζεκα ML,GL & PoDG: molecular, granule cell & polymorphic layers of the dentate gyrus: κνξηώδεο, θνθθηώδεο θαη πνιπκνξθηθή ζηνηβάδα νδνλησηήο έιηθαο S: subiculum: ππόζεκα Β) Πεξηγξαθή ησλ 3 δσλώλ ηεο κνξηώδνπο ζηνηβάδαο ηεο νδνλησηήο έιηθαο. Η έμσ δώλε δείρλεη ηελ πιεπξηθή δηαηηηξαίλνπζα νδό (lpp), ε θεληξηθή πεξηνρή αληηζηνηρεί ζηελ ηειηθή δώλε ηεο θεληξηθήο δηαηηηξαίλνπζαο νδνύ (mpp) θαη ε εζσηεξηθή δώλε αληηζηνηρεί ζηε δώλε ηεξκαηηζκνύ ηεο ζπλεηξκηθήο/ζπλαξζξσηηθήο πξνβνιήο ηεο νδνλησηήο έιηθαο. fr: fribia: παξπθή sl: stratum lucidum: δηαπγήο ζηνηβάδα mmp: medial perforant pathway: έζσ δηαηηηξαίλνπζα νδόο lpp: lateral perforant path: έμσ δηαηηηξαίλνπζα νδόο com/assoc: commissural/associational: ζπλδεζκηθή/ζπλδεηηθή (Amaral & Witter 1995) ΚΕΑΣ ΤΟΥ AΜΜΩΝΑ Οι κφριοι ι πρωτεφοντεσ νευρϊνεσ του ιππόκαμπου ονομάηονται πυραμιδικοί, λόγω του ςχιματοσ του ςϊματόσ τουσ. Ραρά το μεγάλο μζγεκόσ τουσ (~30μm), θ ταχφτθτα εκπυρςοκρότθςισ τουσ περιορίηεται από γριγορθ μεκυπερπόλωςθ (αςκενζςτερθ ςτο κοιλιακό τμιμα του ιππόκαμπου, Kouvaras et al. unpublished observations) που επιβάλει ζνα χρόνο προςαρμογισ (accomodation, Wu, W. W. et al. 2002). Το μζγεκοσ των ςωμάτων τουσ και οι προςαγωγζσ ίνεσ που δζχονται ιταν θ βάςθ του διαχωριςμοφ του ιππόκαμπου κατά μικοσ του εγκάρςιου άξονά του ςε τρεισ περιοχζσ από το Lorente de No (1934). Αυτζσ είναι οι CA3, CA2 και CA1 με τθ ςειρά από τθν οδοντωτι ζλικα προσ το υπόκεμα. Θ CA3 περιοχι αποτελείται από νευρϊνεσ με μεγάλα ςϊματα που δζχονται νεφρωςθ από 11

τθν οδοντωτι ζλικα με τισ βρυϊδεισ ίνεσ των κοκκιωδϊν κυττάρων, ενϊ θ CA1 περιοχι από νευρϊνεσ με μικρότερα ςϊματα που δε δζχονται ςυνάψεισ από τισ βρυϊδεισ ίνεσ. Θ CA2 είναι μια ςτενι περιοχι ανάμεςα ςτισ άλλεσ δφο με νευρϊνεσ με μεγάλα ςϊματα, όπωσ τθσ CA3, που όμωσ, όπωσ οι νευρϊνεσ τθσ CA1 περιοχισ, δε δζχονται είςοδο από βρυϊδεισ ίνεσ. Ο ιππόκαμποσ αποτελείται από 3 βαςικζσ ςτοιβάδεσ, όπωσ ιδθ προαναφζρκθκε. Θ ςτοιβάδα ςτθν οποία είναι ςυγκεντρωμζνα τα ςϊματα όλων των πυραμιδικϊν νευρϊνων ονομάηεται πυραμιδικι. Ράνω (προσ τθν επιφάνεια του φλοιοφ) από τθ ςτοιβάδα αυτι βρίςκεται θ ακτινωτι ςτοιβάδα (stratum radiatum), ςτθν οποία εκτείνονται «ακτινωδϊσ» οι κορυφαίοι δενδρίτεσ των πυραμιδικϊν νευρϊνων. Ρερίπου το 50% τθσ ζκταςθσ του δενδριτικοφ δζνδρου των πυραμιδικϊν νευρϊνων τθσ CA1 απλϊνεται ςτθ ςτοιβάδα αυτι, αλλά μόνο το 25% ςτθν CA3. Κάτω (προσ τθν κοιλία) από τθν πυραμιδικι ςτοιβάδα βρίςκεται θ πολυμορφικι ςτοιβάδα του ιππόκαμπου (stratum oriens) ςτθν οποία εκτείνονται οι βαςικοί δενδρίτεσ των πυραμιδικϊν νευρϊνων. Το 50% του ςυνολικοφ μικουσ των δενδριτϊν των πυραμιδικϊν κυττάρων τθσ CA3 βρίςκεται ςτθ ςτοιβάδα αυτι, αλλά μόνο το 33% τθσ CA1. Κάτω από τθ stratum oriens βρίςκεται μια λεπτι ςτοιβάδα εμμφελων ινϊν που ονομάηεται ςκάφθ (alveus). Ράνω από τθν ακτινωτι ςτοιβάδα βρίςκεται θ λεπτι βοκριϊδθσ-μοριϊδθσ ςτοιβάδα (stratum lacunosum-moleculare), μζςα από τθν οποία διζρχεται θ διατιτραίνουςα οδόσ (perforant path) από τον ενδορινικό φλοιό προσ τθν οδοντωτι ζλικα. Σθμαντικό ποςοςτό των δενδριτϊν των πυραμιδικϊν κυττάρων εκτείνεται και ςτθ ςτοιβάδα αυτι. Στθν CA3 περιοχι, ανάμεςα ςτθν πυραμιδικι και ακτινωτι ςτοιβάδα βρίςκεται θ λεπτι διαυγισ ςτοιβάδα (stratum lucidum) ςτθν οποία καταλιγουν οι βρυϊδεισ ίνεσ από τα κοκκιϊδθ κφτταρα τθσ οδοντωτισ ζλικασ. Κάκε πυραμιδικό κφτταρο δζχεται ςυνάψεισ από 50 περίπου βρυϊδθσ ίνεσ πάνω ςε χαρακτθριςτικά «ακανκωτά εκφφματα» των εγγείσ δενδριτϊν, και πάντα από κοκκιϊδθ κφτταρα του ίδιου διαφραγματο-κροταφικοφ επιπζδου. Εξαίρεςθ αποτελεί μόνο το τμιμα τθσ CA3 περιοχισ που ςυνορεφει με τθ CA2 που δζχεται ςυνάψεισ από πιο ραχιαίεσ (ωσ 1mm) περιοχζσ τθσ οδοντωτισ ζλικασ. Θ ςφνδεςθ αυτι είναι θ κυριότερθ είςοδοσ τθσ CA3 περιοχισ. Κάποιεσ από τισ προςαγωγζσ ίνεσ τθσ διατιτραίνουςασ οδοφ, από τθ δεφτερθ ςτοιβάδα του ενδορινικοφ φλοιοφ, κάνουν ςυνάψεισ ςτθ βοκριϊδθ-μοριϊδθ ςτοιβάδα με αυςτθρά ςτρωματοειδι τρόπο. Ρροςαγωγζσ ίνεσ ςτθ CA3 περιοχι από το διαφραγματικό πυρινα (κυρίωσ το μζςο διαφραγματικό και τθ διαγϊνια ηϊνθ του Broca) ςυνάπτονται ςτθ stratum oriens. Τζλοσ, ζνασ μικρόσ αρικμόσ νοραδρενεργικϊν ινϊν από τον υπομζλανα τόπο ςυνάπτεται ςε ενδονευρϊνεσ κυρίωσ ςτθ διαυγι ηϊνθ. Θ ςθμαντικότερθ ζξοδοσ τθσ CA3 περιοχισ είναι προσ τθ CA1 περιοχι με τισ παράπλευρεσ ίνεσ του Schaffer. Οι ίνεσ αυτζσ ταξιδεφουν παράλλθλα, κατά μικοσ του εγκάρςιου άξονα του ιππόκαμπου και ςυνάπτονται ςτθν ακτινωτι ςτοιβάδα τθσ CA1 περιοχισ με τοπογραφικά ςυγκεκριμζνο τρόπο, όπωσ φαίνεται ςτθν εικόνα 3. Θ βαςικότερθ αρχι οργάνωςθσ των ςυνδζςεων είναι πωσ ίνεσ που ξεκινοφν κοντά ςτο όριο με τθ CA1 περιοχι καταλιγουν ςτθ CA1 περιοχι κοντά ςτο όριο με τθ CA3, ενϊ ίνεσ που ξεκινοφν από το άκρο τθσ CA3 κοντά ςτθν οδοντωτι ζλικα 12

καταλιγουν ςτθ CA1 κοντά ςτο όριο με το υπόκεμα. Ανατομικζσ μελζτεσ ζχουν δείξει πωσ οι ίνεσ Schaffer διακλαδίηονται ςτθ CA1 περιοχι και καλφπτουν μεγάλο μζροσ του επιμικθ άξονα του ιππόκαμπου (ωσ και 75% από μία ίνα, Tamamaki et al. 1984). Λειτουργικζσ μελζτεσ, όμωσ, ζχουν δείξει πωσ το ςθμαντικότερο ποςοςτό τθσ νεφρωςθσ περιορίηεται ςε μια λεπτι, ςχεδόν εγκάρςια, ςτρϊςθ, υποςτθρίηοντασ τθν κλαςςικι κεωρία τθσ ςτρωματοειδοφσ δομισ του ιππόκαμπου (Andersen et al. 2000). Εικόνα 3: Τν κνηίβν ηεο πξνβνιήο ηεο CA3 πεξηνρήο ζηε CA1. Οη πξνβνιέο 3 ηδεαηώλ λεπξώλσλ ηνπ ίδηνπ εγθάξζηνπ επηπέδνπ ηεο CA3 πεξηνρήο ζε ηξία επίπεδα ηεο CA1 πεξηνρήο θαηά κήθνο ηνπ επηκήθε, θξνηαθν-δηαθξαγκαηηθνύ άμνλα ηνπ ηππόθακπνπ παξνπζηάδνληαη κε δηαθνξεηηθέο απνρξώζεηο (Amaral & Witter 1995). Άλλεσ απαγωγζσ ίνεσ από τθ CA3 περιοχι (ςυχνά από τα ίδια κφτταρα που νευρϊνουν τθ CA1 περιοχι) καταλιγουν ςτον πλευρικό διαφραγματικό πυρινα. Το διαφραγματικό τμιμα τθσ CA3 προβάλλει ραχιαία ενϊ το κροταφικό προβάλλει κοιλιακά ςτον πυρινα. Ακόμθ, κάποια πυραμιδικά κφτταρα τθσ CA3, κυρίωσ κοντά ςτο όριο με τθν οδοντωτι ζλικα, κακϊσ και τα πυραμιδικά τθσ CA2, ςτζλνουν απαγωγζσ ίνεσ ςτθν πολυμορφικι ςτοιβάδα τθσ οδοντωτισ ζλικασ. Οι πυραμιδικοί νευρϊνεσ τθσ CA3 περιοχισ εκτείνουν επίςθσ ςθμαντικι ςυνειρμικι νεφρωςθ προσ άλλουσ πυραμιδικοφσ νευρϊνεσ τθσ ίδιασ περιοχισ κατά μικοσ του κροταφοδιαφραγματικοφ άξονα του ιππόκαμπου. Οι αξονικοί αυτοί κλάδοι εκτείνονται ςε μεγάλεσ αποςτάςεισ και ςυνάπτονται κυρίωσ ςτθν ακτινωτι ςτοιβάδα. Κλάδοι που ξεκινοφν από νευρϊνεσ κοντά ςτο όριο με τθν οδοντωτι ζλικα περιορίηονται κοντά ςτθν οδοντωτι ζλικα, ενϊ οι υπόλοιποι καλφπτουν ευρφτερθ περιοχι. Στον επίμυ, αλλά όχι ςτα πρωτεφοντα, αξονικοί κλάδοι εκτείνονται και προσ τθ CA3 περιοχι του αντίπλευρου ιππόκαμπου. 13

Οι ςυνδζςεισ τθσ CA2 περιοχισ ακολουκοφν το πρότυπο τθσ CA3 περιοχισ, εκτόσ φυςικά από τθν ζλλειψθ προςαγωγϊν βρυωδϊν ινϊν. Θ προβολι ςτθ CA1 είναι πιο διάχυτθ. Μια ιδιαίτερθ είςοδοσ φαίνεται να προζρχεται από τθν υπερμαςτοειδι περιοχι και το φυματομαςτοειδι πυρινα. Θ CA1 περιοχι, εκτόσ από τθν είςοδο που δζχεται από τθ CA3/2, ζχει προςαγωγζσ ςυνάψεισ από το διαφραγματικό πυρινα (αν και λιγότερεσ από ότι θ CA3), τον ςυνδετικό πυρινα του καλάμου και τθν αμυγδαλι (μόνο ςτο κροταφικό άκρο και κοντά ςτο όριο με το υπόκεμα). Οι δφο τελευταίεσ ςυνδζςεισ καταλιγουν ςτθ βοκριϊδθ-μοριϊδθ ςτοιβάδα. Ρροςαγωγζσ ίνεσ από τθν 3 θ ςτοιβάδα του ενδορινικοφ φλοιοφ που ταξιδεφουν με τθν διατιτραίνουςα οδό ςυνάπτονται ςτθν ίδια ςτοιβάδα. Θ προβολι αυτι είναι τοπογραφικά οργανωμζνθ με ίνεσ από τον πλευρικό ενδορινικό φλοιό να ςυνάπτονται ςτο όριο τθσ CA1 με το υπόκεμα, ενϊ ίνεσ από τον μζςο ενδορινικό φλοιό ςυνάπτονται ςτο άκρο τθσ CA1 προσ τθν πλευρά τθσ CA3 κακϊσ και ςτο άκρο του υποκζματοσ προσ τθν πλευρά του παρα-υποκζματοσ. Εικόνα 4. Τν κνηίβν ηεο πξνβνιήο ηεο CA1 πεξηνρήο ζην ππόζεκα. Οη πξνβνιέο 3 ηδεαηώλ λεπξώλσλ ζην ίδην εγθάξζην επίπεδν (αξηζηεξά) ή ζε δηαθνξεηηθά επίπεδα ηνπ επηκήθε άμνλα ηνπ ηππόθακπνπ (δεμηά) παξνπζηάδνληαη κε δηαθνξεηηθέο απνρξώζεηο (Amaral & Witter 1995). Οι κφριεσ απαγωγζσ ίνεσ τθσ CA1 περιοχισ καταλιγουν ςτον ενδορινικό φλοιό και ςτουσ βαςικοφσ δενδρίτεσ του γειτονικοφ υποκζματοσ που με τθ ςειρά του προβάλλει ςτον ενδορινικό φλοιό. Θ προβολι προσ το υπόκεμα είναι τοπογραφικά οργανωμζνθ (εικόνα 4), με ίνεσ που ξεκινοφν κοντά ςτο υπόκεμα να καταλιγουν κοντά ςτθ CA1, και ίνεσ που ξεκινοφν κοντά ςτθ CA3 να καταλιγουν ςτο αντίκετο άκρο. Θ προβολι τθσ CA1 και του υποκζματοσ προσ τον ενδορινικό φλοιό καταλιγει ςτισ βακείεσ ςτοιβάδεσ με ςτρωματοειδι τρόπο: ίνεσ από το ραχιαίο τμιμα τθσ CA1 καταλιγουν κυρίωσ ςτθ πλευρικι-ουραία περιοχι του ενδορινικοφ φλοιοφ, ενϊ από το κοιλιακό ςτθν ζςω-κεφαλικι περιοχι (Van Groen & Lopes da Silva 1986; van Groen et al. 1986; van Groen & Wyss 1990). 14

Θ CA1 περιοχι προβάλλει και ςε υποφλοιικζσ περιοχζσ (van Groen & Wyss 1990), όπωσ το παραχπόκεμα και ςτον πλευρικό διαφραγματικό πυρινα, κυρίωσ δε ςτθν ουραία (από τα ραχιαία ¾) και κοιλιακι (από το κοιλιακό άκρο) περιοχι (Risold & Swanson 1996). Το ραχιαίο τμιμα προβάλλει ακόμθ ςτθν πλευρικι περιοχι του Broca, ενϊ το κοιλιακό ςτον οςφρθτικό βολβό, τον επικλινι πυρινα, τθν αμυγδαλι και τον υποκάλαμο (van Groen & Wyss 1990) Θ CA1 περιοχι δεν ζχει τισ εκτεταμζνεσ ςυνειρμικζσ ςυνάψεισ τθσ CA3 περιοχισ. Άξονεσ από τθ CA1 που ταξιδεφουν κατά μικοσ του alveus ζχουν βρεκεί να ςτζλνουν κλάδουσ πίςω ςτθ CA1, αλλά αυτοί είναι πολφ λίγοι. Συνδζςεισ με τον αντίπλευρο ιππόκαμπο φαίνεται να υπάρχουν μόνο από το ραχιαίο άκρο (van Groen & Wyss 1990) ΕΝΔΟΝΕΥΩΝΕΣ Εκτόσ από τουσ πυραμιδικοφσ, που είναι οι κφριοι ι πρωτεφοντεσ νευρϊνεσ του ιππόκαμπου, ζνασ μεγάλοσ αρικμόσ δευτερευόντων νευρϊνων εξαπλϊνεται ςε όλεσ τισ ςτοιβάδεσ του ιππόκαμπου. Θ ςυντριπτικι πλειοψθφία τουσ είναι GABAεργικοί και, παρότι κατά ςφμβαςθ ονομάηονται ενδονευρϊνεσ, κάποιοι από αυτοφσ προβάλλουν ςε μεγάλεσ αποςτάςεισ (όπωσ, π.χ. ςτον αντίπλευρο ιππόκαμπο) (Buckmaster & Soltesz 1996). Οι ενδονευρϊνεσ ςυνάπτονται τόςο με πυραμιδικοφσ, όςο και με άλλουσ ενδονευρϊνεσ (Sik et al. 1995; Gulyas et al. 1999), ςχθματίηοντασ δίκτυα αμοιβαίασ αναςτολισ, ςθμαντικά ςτθ δθμιουργία οριςμζνων ρυκμϊν (Wang & Buzsaki 1996). Οι ενδονευρϊνεσ του ιππόκαμπου ζχουν τεράςτια ποικιλία ςτθ μορφολογία, τθ ςυνδεςμολογία και ακόμθ περιςςότερο τουσ νευροχθμικοφσ δείκτεσ τουσ, είναι άγνωςτο όμωσ κατά πόςο οι διαφορζσ αυτζσ ζχουν ρόλο ςτθ λειτουργία τουσ. Δφο τουλάχιςτον είδθ λειτουργικά χριςιμων διακρίςεων μποροφν να γίνουν. Ρρϊτον, οι GABAεργικοί ενδονευρϊνεσ μποροφν να διαχωριςτοφν ςε αυτοφσ που ςυνάπτονται ςτα πυραμιδικά κφτταρα περιςωματικά (ςτο ςϊμα, τουσ εγγείσ δενδρίτεσ ι το αρχικό τμιμα του άξονα), ςε αντίκεςθ με αυτοφσ που ςυνάπτονται ςτουσ άπω δενδρίτεσ. Στθν πρϊτθ κατθγορία ανικουν κυρίωσ τα καλακοειδι κφτταρα, με ςϊματα ςυνικωσ ςτθν πυραμιδικι ςτοιβάδα, ι το όριό τθσ με τθν πολυμορφικι, δενδρίτεσ που εκτείνονται ςτθν πολυμορφικι και ακτινωτι ςτοιβάδα και άξονεσ που διακλαδίηονται και ςχθματίηουν «καλάκια» γφρω από τα ςϊματα των πυραμιδικϊν κυττάρων και τα αξο-αξονικά κφτταρα, με τοπολογία ςωμάτων και δενδριτϊν παρόμοια με των καλακοειδϊν αλλά άξονεσ που εκτείνονται μόνο ςε μια λεπτι ηϊνθ ςτο όριο πυραμιδικισ και πολυμορφικισ ςτοιβάδασ και ςυνάπτονται ςτo αρχικό τμιμα των αξόνων των πυραμιδικϊν. Στθ δεφτερθ κατθγορία ανικουν τα διςτρωματικά κφτταρα, με δενδρίτεσ και άξονεσ ςτθν ακτινωτι και πολυμορφικι ςτοιβάδα και τα κφτταρα O-LM (oriens - lacunosum moleculare) με ςϊματα και δενδρίτεσ ςτθν πολυμορφικι ςτοιβάδα και άξονεσ ςτθν μοριϊδθ-βοκριϊδθ ςτοιβάδα (Freund & Buzsaki 1996). 15

Εικόνα 5: Οη βαζηθνί ηύπνη ελδνλεπξώλσλ ηνπ ηππόθακπνπ κε βάζε ηελ αλαηνκία ηνπο. s.l.-m.: βνζξηώδεο-κνξηώδεο ζηνηβάδα s.r.: αθηηλσηή ζηνηβάδα s.p.: ππξακηδηθή ζηνηβάδα s.o.: πνιπκνξθηθή ζηνηβάδα axo-axonic cell: αμν-αμνληθό θύηηαξν basket cell: θαιαζνεηδέο θύηηαξν bistratified cell: δηζηξσκαηηθό θύηηαξν horizontal trilaminar cell: νξηδόληην ηξηζηξσκαηηθό θύηηαξν Radial trilaminar cell: αθηηλσηό ηξηζηξσκαηηθό θύηηαξν O-LM cell: O-LM θύηηαξν (Freund & Buzsaki 1996). Μια δεφτερθ λειτουργικι διάκριςθ μπορεί να γίνει με βάςθ 2 νευροχθμικοφσ δείκτεσ: Μια κατθγορία ενδονευρϊνων φζρουν τθν αςβεςτιοδεςμευτικι πρωτεΐνθ παρβαλβουμίνθ (PV) ενϊ άλλοι ενδονευρϊνεσ φζρουν τθν ορμόνθ/διαβιβαςτι χολθκυςτοκινίνθ (CCK) και/ι το αγγειοενεργό εντερικό πεπτίδιο (VIP) (εικόνα 5) (Freund 2003). Και οι δφο κατθγορίεσ περιλαμβάνουν διάφορουσ τφπουσ ενδονευρϊνων, κυρίωσ καλακοειδείσ (Pawelzik et al. 2002), αλλά οι ςυνάψεισ τουσ χρθςιμοποιοφν διαφορετικοφσ υπότυπουσ GABA A υποδοχζων (α1 για τα PV και α2 για τα CCK). Τα PV κφτταρα δζχονται μεγάλο αρικμό γλουταματεργικϊν ςυνάψεων από γειτονικά πυραμιδικά κφτταρα, ζχουν όμωσ πολφ μικρό αρικμό υποδοχζων NMDA, και πικανά μικρι πλαςτικότθτα. Τα CCK κφτταρα δζχονται λιγότερεσ γλουταματεργικζσ ςυνάψεισ, κυρίωσ από εξω-ιπποκάμπειεσ πθγζσ, ζχουν όμωσ NMDA υποδοχείσ. Ακόμθ δζχονται υποφλοιικζσ ςεροτονινικζσ ειςόδουσ και ζχουν υποδοχείσ και για άλλουσ νευροτροποποιθτζσ, όπωσ νικοτινικοφσ, αδρενεργικοφσ, CCK-B, και υποδοχείσ καναβινοειδϊν. Τα CCK κφτταρα δζχονται επίςθσ μεγαλφτερο αρικμό τοπικϊν GABAεργικϊν ςυνάψεων. Φαίνεται ζτςι πωσ τα CCK κφτταρα είναι πιο ευαίςκθτα ςε ρφκμιςθ από εξωτερικζσ, κυρίωσ υποφλοιικζσ πθγζσ που εμπλζκονται ςτθν ψυχικι διάκεςθ. Αντίκετα τα PV κφτταρα φαίνεται να ζχουν ςθμαντικότερο ρόλο ςτθν ανάδρομθ και πλάγια τοπικι αναςτολι (Freund 2003). Οι δφο αυτζσ κατθγορίεσ ενδονευρϊνων διαφζρουν επίςθσ ςτισ θλεκτρικζσ τουσ ιδιότθτεσ. Τα περιςςότερα PV κφτταρα, ιδίωσ τα καλακοειδι, είναι ταχζωσ εκφορτιηόμενοι (fast-spiking) ενδονευρϊνεσ χωρίσ χρόνο προςαρμογισ (accommodation) ενϊ οι CCK-ανοςοκετικοί ενδονευρϊνεσ είναι ςυνικωσ φυςιολογικά εκφορτιηόμενοι (regular-spiking) ενδονευρϊνεσ ζχοντασ ςθμαντικό χρόνο προςαρμογισ (Cauli et al. 1997; Pawelzik et al. 2002). Οι ταχζωσ εκφορτιηόμενοι νευρϊνεσ ζχουν υψθλότερθ μεμβρανικι αντίςταςθ για ςχετικά υψθλζσ ςυχνότθτεσ ειςόδου (~40Hz), ενϊ οι 16

Εικόνα 6. Τα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ PV- θαη CCK-αλνζνζεηηθώλ GABAεξγηθώλ ελδνλεπξώλσλ ζηνλ ηππόθακπν επίκπνο (Freund 2003). βραδζωσ εκφορτιηόμενοι για χαμθλότερεσ ςυχνότθτεσ (~4Hz) (Pike et al. 2000). Τα χαρακτθριςτικά αυτά δίνουν δυνατότθτα ςτουσ νευρϊνεσ αυτοφσ να δθμιουργοφν διαφορετικοφσ ρυκμοφσ από κοινζσ ειςόδουσ (Whittington & Traub 2003; δεσ και πειραματικι επαλικευςθ από Klausberger, Thomas et al. 2005). Μια ακόμθ διαφορά μεταξφ των διαφόρων ειδϊν ενδονευρϊνων είναι ςτθ ςφςταςθ των GABA A υποδοχζων ςτο μεταςυναπτικό άκρο των ςυνάψεϊν τουσ με τα πυραμιδικά κφτταρα. Οι ςυνάψεισ με ταχζωσ εκφορτιηόμενα καλακοειδι κφτταρα φζρουν κυρίωσ τθν α 1 υπομονάδα, ενϊ τα κανονικά εκφορτιηόμενα κφτταρα φζρουν τόςο τθν α 1 όςο και τισ α 2 και α 3 υπομονάδεσ. Οι ςυνάψεισ με τα διςτρωματικά κφτταρα φζρουν ςχεδόν αποκλειςτικά τθν α 5 υπομονάδα (Thomson et al. 2000). Αν και θ κατανομι τόςο των PV ενδονευρϊνων δεν διαφζρει μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου, ενδονευρϊνεσ ανοςοκετικοί για CCK, καλρετινίνθ (CR), ςυνκετάςθ του μονοξειδίου του αηϊτου (NOS), ι ςωματοςτατίνθ (SS) απαντϊνται ςυχνότερα ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο (Nomura et al. 1997; Jinno & Kosaka 2003b). Τόςο οι πυραμιδικοί, όςο και οι ενδονευρϊνεσ του ιππόκαμπου ςυνδζονται μεταξφ τουσ με θλεκτρικζσ ςυνάψεισ. Οι PV ενδονευρϊνεσ κάνουν εκτεταμζνεσ θλεκτρικζσ ςυνάψεισ μεταξφ τουσ. Αν οι CCK ενδονευρϊνεσ ςυνάπτονται θλεκτρικά με τουσ PV είναι άγνωςτο, αλλά ςίγουρα ςυνδζονται μεταξφ τουσ (Freund 2003). Οι πυραμιδικοί νευρϊνεσ επίςθσ ςυνδζονται θλεκτρικά μόνο με άλλουσ πυραμιδικοφσ νευρϊνεσ (Schmitz et al. 2001). Θ «νευρωνικι» κοννεξίνθ36 είναι βαςικι ςτισ θλεκτρικζσ ςυνάψεισ μεταξφ ενδονευρϊνων, αλλά όχι μεταξφ των πυραμιδικϊν νευρϊνων (Traub et 17

al. 2003). Τα τρία (τουλάχιςτον) αυτά δίκτυα που δθμιουργοφνται ζχουν χωριςτοφσ ρόλουσ ςτθ δθμιουργία και διατιρθςθ διαφόρων ρυκμϊν του ιππόκαμπου (Whittington & Traub 2003). ΟΔΟΝΤΩΤΘ ΕΛΛΚΑ Οι κφριοι νευρϊνεσ τθσ οδοντωτισ ζλικασ είναι τα κοκκιϊδθ κφτταρα. Τα ςϊματά τουσ είναι ςχετικά μικρά ςε μζγεκοσ (~10μm), πυκνά διατεταγμζνα, χωρίσ παρεμβολι γλοιοκυττάρων, ςε μια ςτοιβάδα πάχουσ 4-6 κυττάρων με ςχιμα πετάλου (προσ το κοιλιακό άκρο) ι κεφαλισ βζλουσ (προσ το ραχιαίο άκρο). Οι δενδρίτεσ τουσ εκτείνονται με μορφι κϊνου προσ το «εξωτερικό» μζροσ του ςχθματιςμοφ (προσ τθν ιπποκάμπεια ςχιςμι) ςε μια ολιγοκυτταρικι ςτοιβάδα που ονομάηεται μοριϊδθσ. Οι άξονζσ τουσ, που ονομάηονται βρυϊδεισ ίνεσ λόγω τθσ εμφάνιςισ τουσ, εκτείνονται ςτο ίδιο ραχιαίο-κοιλιακό επίπεδο και προσ το εςωτερικό του πετάλου, τθν ονομαηόμενθ ςτοιβάδα των πολυμορφικϊν κυττάρων. Οι βρυϊδεισ ίνεσ ςχθματίηουν ωσ 7 παράλλθλουσ κλάδουσ ςτθν ςτοιβάδα αυτι, που ςυνάπτονται με διάφορα είδθ κυττάρων (κυρίωσ βρυϊδθ κφτταρα), πριν ςυμπτυχκοφν ςε δεμάτιο και κατευκυνκοφν προσ τθ CA3 περιοχι του ιππόκαμπου. Κάκε κοκκιϊδεσ κφτταρο ςχθματίηει ςυνάψεισ με 14-28 πυραμιδικά κφτταρα. Τα βρυϊδθ κφτταρα τθσ πολυμορφικισ ςτοιβάδασ αποτελοφν τθ δεφτερθ πιο ςθμαντικι κατθγορία νευρϊνων τθσ οδοντωτισ ζλικασ. Ζχουν μεγάλα ςϊματα (~30μm) τριγωνικοφ ι πολυγωνικοφ ςχιματοσ και τρεισ ι περιςςότερουσ δενδρίτεσ που εκτείνονται ςε μεγάλεσ αποςτάςεισ μζςα ςτθν πολυμορφικι ςτοιβάδα. Οι εγγείσ δενδρίτεσ φζρουν «ακανκωτά εκφφματα» ςτα οποία ςυνάπτονται βρυϊδεισ ίνεσ από το ίδιο περίπου επίπεδο του επιμικθ άξονα του ιππόκαμπου. Οι άξονζσ τουσ εκτείνονται ωσ το εγγφτερο τμιμα τθσ μοριϊδουσ ςτοιβάδασ και ςε μεγάλεσ αποςτάςεισ και προσ τισ δφο κατευκφνςεισ ςτον επιμικθ άξονα του ιππόκαμπου. Στο ίδιο τμιμα τθσ μοριϊδουσ ςτοιβάδασ καταλιγουν και άξονεσ από κφτταρα τθσ πολυμορφικισ ςτοιβάδασ τθσ αντίπλευρθσ οδοντωτισ ζλικασ. Θ πολυμορφικι ςτοιβάδα περιλαμβάνει διάφορουσ ακόμθ τφπουσ κυττάρων. Κάποια φζρουν «ακανκωτά εκφφματα» όπωσ τα βρυϊδθ, αλλά ζχουν ατρακτοειδζσ ςχιμα ςϊματοσ. Άλλα ζχουν μικρά ςφαιρικά ι πολυγωνικά ςϊματα, λείουσ δενδρίτεσ με αςτεροειδι διάταξθ και άξονεσ που περιορίηονται τοπικά. Θ οδοντωτι ζλικα περιλαμβάνει ακόμθ ςθμαντικό αρικμό αναςταλτικϊν GABAεργικϊν ενδονευρϊνων που βρίςκονται κυρίωσ ςτθ μοριϊδθ ςτοιβάδα και ςτθν εςωτερικι πλευρά τθσ κοκκιϊδουσ ςτοιβάδασ. Οι δφο ςθμαντικότεροι τφποι είναι: Τα καλακοειδι κφτταρα, με άξονεσ που ςχθματίηουν «καλάκια» γφρω από τα ςϊματα και τουσ εγγείσ δενδρίτεσ των κοκκιωδϊν κυττάρων. Τα αξονικά τουσ δζνδρα εκτείνονται ςε μεγάλεσ αποςτάςεισ τόςο ςτο ίδιο επίπεδο (ωσ 400μm) όςο και κατά μικοσ του επιμικθ άξονα του ιππόκαμπου (1.1mm, Struble et al. 1978). Οι δενδρίτεσ τουσ απλϊνονται κυρίωσ 18

Εικόνα 7: Τν κνηίβν ηεο πξνβνιήο ηνπ ελδνξηληθνύ θινηνύ ζηνλ ηππόθακπν. (Moser & Moser 1998b) ςτθ μοριϊδθ ςτοιβάδα και ςε μικρότερο βακμό ςτθν πολυμορφικι, όπου δζχονται ςυνάψεισ από τισ βρυϊδεισ ίνεσ. Τα κφτταρα «πολυζλαιοι», που πιραν το όνομά τουσ από τθ μορφι των αξόνων τουσ που διανζμονται ςτθ κοκκιϊδθ ςτοιβάδα παράλλθλα με τθ διαχωριςτικι γραμμι με τθν μοριϊδθ ςτοιβάδα πριν δϊςουν κλάδουσ που ςυνάπτονται ςτο αρχικό τμιμα των αξόνων των κοκκιωδϊν κυττάρων. Οι δενδρίτεσ και αυτϊν απλϊνονται κυρίωσ ςτθ μοριϊδθ ςτοιβάδα. Θ κφρια είςοδοσ ςτθν οδοντωτι ζλικα προζρχεται από τθ ςτοιβάδα 2 του ενδορινικοφ φλοιοφ μζςω τθσ διατιτραίνουςασ οδοφ. Άξονεσ από τον πλευρικό ενδορινικό φλοιό ςυνάπτονται ςτο εξωτερικό 1/3 τθσ μοριϊδουσ ςτοιβάδασ, ενϊ από το ζςω ενδορινικό φλοιό ςτο μεςαίο 1/3 τθσ μοριϊδουσ ςτοιβάδασ. Επιπρόςκετα παρατθρείται μια χαρακτθριςτικι ςτρωματοειδισ διάταξθ τθσ προβολισ αυτισ (εικόνα 7): Το ραχιαίο τμιμα τθσ οδοντωτισ ζλικασ δζχεται άξονεσ από τον πλευρικό αλλά και τον ζςω ουραίο ενδορινικό φλοιό, το ενδιάμεςο τμιμα από τον κεντρικό ενδορινικό και το κοιλιακό τμιμα από τον ζςω κεφαλικό (Dolorfo & Amaral 1998). Θ οδοντωτι ζλικα λαμβάνει ακόμθ ειςόδουσ από διάφορεσ υποφλοιικζσ οδοφσ: Ο ραχιαίοσ ιππόκαμποσ δζχεται χολθνεργικι νεφρωςθ από τον πυρινα τθσ διαγϊνιασ περιοχισ του Broca και ο κοιλιακόσ από τον κεντρικό διαφραγματικό πυρινα. Οι ίνεσ αυτζσ καταλιγουν κυρίωσ ςτο όριο τθσ κοκκιϊδουσ με τθν πολυμορφικι ςτοιβάδα και ςε μικρότερο βακμό ςτθ μοριϊδθ ςτοιβάδα. Οι δφο αυτζσ περιοχζσ παρζχουν επίςθσ GABAεργικζσ ειςόδουσ ςτθν οδοντωτι ζλικα, οι οποίεσ καταλιγουν κυρίωσ ςτουσ GABAεργικοφσ ενδονευρϊνεσ. Θ υπερμαςτοειδισ περιοχι ςτζλνει ίνεσ που ςυνάπτονται κυρίωσ ςτο εςωτερικό 1/3 τθσ μοριϊδουσ ςτοιβάδασ. 19

Ο υπομζλανασ τόποσ ςτζλνει νοραδρενεργικζσ ίνεσ που ςυνάπτονται κυρίωσ ςτθν πολυμορφικι ςτοιβάδα Οι πυρινεσ τθσ ραφισ ςτζλνουν ςεροτονινεργικζσ ίνεσ που ςυνάπτονται ςτθν πολυμορφικι ςτοιβάδα, κοντά ςτο όριο με τθν κοκκιϊδθ. Ειδικότερα φαίνεται να ςυνάπτονται με ενδονευρϊνεσ που με τθ ςειρά τουσ ςυνάπτονται ςτουσ άπω δενδρίτεσ των κοκκιωδϊν κυττάρων (Halasy et al. 1992). Τζλοσ ο κοιλιακόσ καλυπτρικόσ πυρινασ ςτζλνει μια μικρι διάχυτθ ντοπαμινεργικι προβολι ςτθν οδοντωτι ζλικα. ΝΕΤΡΟΧΘΜΕΙΑ Οι πυραμιδικοί νευρϊνεσ του ιππόκαμπου είναι γλουταματεργικοί, ενϊ θ πλειοψθφία των ενδονευρϊνων, όπωσ προελζχκθ, είναι GABAεργικοί. Τα επίπεδα των δφο αυτϊν νευροδιαβιβαςτϊν ζχουν βρεκεί υψθλότερα ςτον κοιλιακό ςε ςχζςθ με τον κροταφικό ιππόκαμπο (Hortnagl et al. 1991). Αντικζτωσ, τα επίπεδα των βαςικϊν υποδοχζων τουσ, AMPA και GABA A αντίςτοιχα είναι υψθλότερα ςτον ραχιαίο ιππόκαμπο (Sarantis et al. unpublished observations, Martens et al. 1998). Οι υποδοχείσ NMDA υπερτεροφν ςτον κροταφικό. Ροιο ςθμαντικό όμωσ είναι το γεγονόσ πωσ θ ςφνκεςθ των υποδοχζων αυτϊν ςε υπομονάδεσ διαφζρει μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου, αποδίδοντάσ τουσ διαφορετικι κινθτικι και λειτουργία (Sotiriou et al. 2005; Pandis et al. 2006). Τα πυραμιδικά κφτταρα εκφράηουν επίςθσ μεγάλθ ποικιλία υποδοχζων άλλων νευροδιαβιβαςτϊν και νευροδιαμορφωτϊν, όπωσ θ ντοπαμίνθ, νοραδρεναλίνθ, ςεροτονίνθ, ακετυλοχολίνθ, αδενοςίνθ, ςωματοςτατίνθ, οπιοειδι, καναβινοειδι κ.λπ.. Οι Α1 υποδοχείσ τθσ αδενοςίνθσ ζχουν βρεκεί περιςςότεροι ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο (Lee, K. S. et al. 1983). Αντίκετα, όπωσ προαναφζρκθκε, θ ντοπαμινεργικι, νοραδρενεργικι, χολθνεργικι και ςεροτονινεργικι νεφρωςθ είναι ιςχυρότερθ ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο (Gage, F. H. & Thompson 1980; Verney et al. 1985; Hortnagl et al. 1991). 20

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Θ ςτρωματοειδισ φφςθ τθσ δομισ του ιππόκαμπου, ςε ςυνδυαςμό με τθν τοπογραφικι οργάνωςθ των ειςόδων και εξόδων του ζχει γεννιςει το ερϊτθμα κατά πόςο ο ιππόκαμποσ λειτουργεί ςαν ενιαία μονάδα ι όχι (Small 2002). Λςτορικά θ διαμάχθ ιταν μεταξφ δφο μοντζλων: Το πρϊτο, που ικελε τον ιππόκαμπο να αποτελεί ενιαία λειτουργικι μονάδα, αντικαταςτικθκε από το δεφτερο, που υποςτιριηε πωσ ο ιππόκαμποσ αποτελείται από λειτουργικά ανεξάρτθτα τμιματα διατεταγμζνα ςε ςειρά κατά τον επιμικθ άξονά του. Σιμερα αναγνωρίηονται διαφορζσ μεταξφ του κοιλιακοφ (πρόςκιου) και ραχιαίου (οπίςκιου) τμιματοσ του ιππόκαμπου, άλλα με τθν παραδοχι πωσ υπάρχει επικοινωνία και ςυνεργαςία και κατά μικοσ του επιμικθ άξονα. Το κατά πόςον οι λειτουργίεσ διαχωρίηονται ςε ανατομικά διακριτά τμιματα που επικοινωνοφν μαηί τουσ (μοντζλο 3 ςτθν εικόνα 8) ι διαβακμίηονται ομαλά από το ζνα άκρο προσ το άλλο είναι ακόμθ άγνωςτο. Εικόνα 8. Τξία κνληέια ιεηηνπξγίαο ηνπ ηππόθακπνπ (από Small 2002). Οι διακριτοί ρόλοι του ραχιαίου (οπίςκιου) και κοιλιακοφ (πρόςκιου) ιππόκαμπου βαςίηονται κυρίωσ ςτο διαφορετικό μοτίβο των ςυνδζςεϊν τουσ με άλλεσ περιοχζσ του εγκεφάλου (εικόνα 9, Moser & Moser 1998b; Small 2002). Το ραχιαίο τμιμα δζχεται, μζςω του ενδορινικοφ φλοιοφ, πλθροφορίεσ από όλα ςχεδόν τα αιςκθτιρια όργανα (εκτόσ ίςωσ από τουσ γευςτικοφσ και οςφρθτικοφσ χθμειοχποδοχείσ). Ο ρόλοσ του ζτςι φαίνεται να είναι ζνα είδοσ ανϊτερθσ επεξεργαςίασ τθσ αιςκθτθριακισ πλθροφορίασ, όπωσ χρειάηεται, μεταξφ άλλων, για τθν πλοιγθςθ ςτο χϊρο (Muller 1996). Αντικζτωσ το κοιλιακό τμιμα ζχει εκτεταμζνεσ ςυνδζςεισ με τα κζντρα όςφρθςθσ και γεφςθσ αλλά και με ςτεφανιαίεσ περιοχζσ, όπωσ ο υποκάλαμοσ και θ αμυγδαλι (δεσ και παραπάνω). Ζτςι ο ρόλοσ του φαίνεται να ςχετίηεται με τθ ρφκμιςθ του εςωτερικοφ περιβάλλοντοσ του οργανιςμοφ, όπωσ για παράδειγμα με τον ζλεγχο των γαςτρικϊν (Henke 1990) και ορμονικϊν (Herman et al. 1998) εκκρίςεων κατά το ςτρεσ. Επιπρόςκετα ο κοιλιακόσ ιππόκαμποσ φαίνεται να ςυμμετζχει ςτθν εκδιλωςθ του άγχουσ και του (μθ εξαρτθμζνου) φόβου (Kjelstrup et al. 2002; Bannerman et al. 2003; Bannerman et al. 2004; Degroot & Treit 2004; Pentkowski et al. 2006). 21

Εικόνα 9: Τν κνηίβν ησλ ζπλδέζεσλ ηνπ ηππόθακπνπ κε άιιεο πεξηνρέο ηνπ εγθεθάινπ θαηά κήθνο ηνπ καθξνύ άμνλά ηνπ. (Small 2002) ΜΝΘΜΘ ΚΑΛ ΜΑΚΘΣΘ Θ μνιμθ είναι μια βαςικι νοθτικι διαδικαςία που ζχει μελετθκεί τόςο από ψυχολόγουσ, όςο και από νευροεπιςτιμονεσ για πολλά χρόνια και ςε μεγάλο βακμό. Αποτζλεςμα αυτϊν των μελετϊν (Kandel et al. 2000) είναι ο ςυςτθματικόσ διαχωριςμόσ τθσ μνιμθσ ςε διάφορεσ κατθγορίεσ (Kupfermann & Kandel 1995; Leritz et al. 2006): Α. 1. Δηλωτική (declarative) μνιμθ είναι θ μνιμθ που μπορεί να εκφραςτεί με λζξεισ, ςε αντίκεςθ με τθν 2. Μη δηλωτική (non-declarative) μνιμθ, που εκδθλϊνεται π.χ. ωσ αυξθμζνθ ικανότθτα εκτζλεςθσ κάποιου ζργου. Β. 1. Ζκδηλη (explicit) μνιμθ, που είναι αποτζλεςμα εκοφςιασ προςπάκειασ απομνθμόνευςθσ 2. Άδηλη (implicit) μνιμθ, που δθμιουργείται ακοφςια και οδθγεί π.χ. ςε αναγνϊριςθ ερεκιςμάτων που ζχουν ξαναπαρουςιαςτεί ςτο παρελκόν. Θ άδθλθ μνιμθ μπορεί να είναι: α. Μη ςυνειρμική (non-associational), δθλαδι μνιμθ ενόσ μόνο είδουσ ερεκίςματοσ ανεξάρτθτα από κάποιο άλλο β. υνειρμική (associational), όταν δφο είδθ ερεκιςμάτων ςχετίηονται μεταξφ τουσ ςτθ μνιμθ, ζτςι ϊςτε το ζνα να οδθγεί ςε ανάκλθςθ του άλλου (π.χ. θ κλαςςικι εξαρτθμζνθ μάκθςθ του Pavlov) 22

Γ. 1. Μνιμθ περιεχομζνου (content), όταν ζνα ερζκιςμα απομνθμονεφεται ανεξάρτθτα από τισ ςυνκικεσ ςτισ οποίεσ παρατθρικθκε. 2. Μνιμθ πλαιςίου (context), όταν μια πλθροφορία απομνθμονεφεται ςτο πλαίςιο οριςμζνων εξωτερικϊν ι εςωτερικϊν ςυνκθκϊν.] Αν και κάκε ηεφγοσ κατθγοριϊν είναι αμοιβαία αποκλειςτικό, τα διάφορα ηεφγθ μεταξφ τουσ είναι επικαλυπτόμενα, ζτςι ϊςτε μια δθλωτικι μνιμθ μπορεί να είναι για παράδειγμα άδθλθ, ςυνειρμικι και πλαιςίου. Θ εικόνα 10 δείχνει τισ ςχζςεισ μεταξφ οριςμζνων κατθγοριϊν. Εικόνα 10: Ιεξαξρηθό δηάγξακκα ζρέζεσλ κεηαμύ δηαθόξσλ εηδώλ κλήκεο (Leritz et al. 2006) Μια περαιτζρω διάκριςθ μπορεί να γίνει με βάςθ τθ απϊλεια τθσ μνιμθσ. Ζτςι θ αμνθςία μπορεί να είναι: 1. Ανάδρομθ, αν ο αςκενισ δεν μπορεί να ανακαλζςει γεγονότα πριν τον τραυματιςμό ι 2. Ορκόδρομθ, αν ο αςκενισ δεν μπορεί να ςχθματίςει νζεσ μνιμεσ μετά τον τραυματιςμό. Θ ςυμβολι του ιππόκαμπου ςτθ μνιμθ ζγινε αρχικά αντιλθπτι από τα κλαςικά πειράματα του Penfield (δεσ Penfield 1950), ςτα οποία αςκενείσ ανακαλοφςαν μνιμεσ όταν διεγειρόταν θλεκτρικά ο ιππόκαμποσ. Ο κακοριςτικόσ του όμωσ ρόλοσ επιβεβαιϊκθκε με τθ μελζτθ του αςκενοφσ H.M. ςτθ δεκαετία του 50 (Scoville & Milner 1957). Ο αςκενισ αυτόσ παρουςίαηε ορκόδρομθ αμνθςία φςτερα από χειρουργικι αφαίρεςθ του ζςω κροταφικοφ λοβοφ. Μεταγενζςτερθ μελζτθ άλλων αςκενϊν ζδειξε πωσ θ αμνθςία αυτι οφείλεται αποκλειςτικά ςτον ιππόκαμπο (Zola-Morgan et al. 1986). Θ διατιρθςθ τθσ ικανότθτασ αυτϊν των αςκενϊν να μακαίνουν νζεσ κινθτικζσ 23

ικανότθτεσ και να κυμοφνται καλφτερα/ευκολότερα αντικείμενα που είχαν ξαναδεί (Milner 1966) οδιγθςαν ςτον αρχικό διαχωριςμό ζκδθλθσ/άδθλθσ μνιμθσ και ςτθ διαπίςτωςθ πωσ μόνο θ ζκδθλθ μνιμθ βαςίηεται ςτον ιππόκαμπο. Νεότερεσ μελζτεσ ζχουν επιβεβαιϊςει το ρόλο του ιππόκαμπου ςτθν ζκδθλθ μνιμθ (Brewer et al. 1998; Wagner et al. 1998; Fernandez et al. 1999). Επιπλζον, ζχουν δείξει πωσ κάποιεσ τουλάχιςτον μορφζσ άδθλθσ μνιμθσ εξαρτϊνται από τον ιππόκαμπο: θ ςυνειρμικι μνιμθ (Holdstock et al. 2005), θ μνιμθ πλαιςίου (Chun & Phelps 1999; Spencer, R. M. et al. 2006) και θ ανίχνευςθ νζων ερεκιςμάτων (Tulving et al. 1996; Martin 1999). Μελζτεσ ςε ανκρϊπουσ ζχουν δείξει πωσ θ ςυνειρμικι μνιμθ φαίνεται να εξαρτάται από το πρόςκιο (κοιλιακό) τμιμα του ιππόκαμπου (Giovanello et al. 2004). Άλλεσ μελζτεσ ςυνδζουν το πρόςκιο τμιμα του ιππόκαμπου με τθν παρουςίαςθ νζων ερεκιςμάτων (και άρα ίςωσ τθν κωδικοποίθςθ τθσ μνιμθσ) και το οπίςκιο τμιμα με τθν παρουςίαςθ οικείων ερεκιςμάτων (και άρα τθν ανάκλθςθ μνιμθσ, Dolan & Fletcher 1999; Strange et al. 1999). Ραλαιότερεσ μελζτεσ ςε ηϊα ζδειχναν πωσ θ εξαρτθμζνθ εκμάκθςθ φόβου πλαιςίου βαςιηόταν κυρίωσ ςτον ραχιαίο ιππόκαμπο (Phillips & LeDoux 1994; Maren & Fanselow 1997; Anagnostaras et al. 1999; Holt & Maren 1999; Corcoran & Maren 2004), νεότερεσ όμωσ μελζτεσ δείχνουν πωσ και ο κοιλιακόσ ιππόκαμποσ ζχει ςθμαντικό ρόλο ςε αυτό το είδοσ μνιμθσ (Richmond et al. 1999; Rudy & Matus-Amat 2005; Hobin et al. 2006). Εξαρτθμζνθ μάκθςθ ςτο πλαίςιο διαφορετικισ εςωτερικισ κατάςταςθσ του ηϊου (πείνα) επίςθσ φαίνεται να εξαρτάται και από τουσ 2 πόλουσ του ιππόκαμπου (Hock & Bunsey 1998). Επιπλζον, και θ εξαρτθμζνθ μάκθςθ φόβου ανεξάρτθτα από το πλαίςιο φαίνεται να βαςίηεται εξίςου ςτουσ δφο πόλουσ του ιππόκαμπου (Trivedi & Coover 2006), εκτόσ από οριςμζνεσ περιπτϊςεισ ςτισ οποίεσ μεγαλφτερθ ςθμαςία ζχει ο κοιλιακόσ ιππόκαμποσ (Maren & Holt 2004). Θ δεφτερθ ςθμαντικότερθ ανακάλυψθ για το ρόλο του ιππόκαμπου ςτθ μνιμθ ζγινε όταν ανακαλφφκθκε μια κατθγορία πυραμιδικϊν νευρϊνων ςτον ιππόκαμπο που εκπυρςοκροτοφν επιλεκτικά για κάποιεσ κζςεισ ςτο χϊρο (O'Keefe & Dostrovsky 1971). Αν και θ πλειοψθφία αυτϊν των κυττάρων φαίνεται να βρίςκονται ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο, νεότερεσ μελζτεσ τα ζχουν εντοπίςει και ςτον κοιλιακό (Jung et al. 1994; Poucet et al. 1994; Muller 1996). Ζτςι, ενϊ θ πλειοψθφία των πειραμάτων δείχνει πωσ θ μνιμθ χϊρου εδράηεται ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο (Moser et al. 1995; Moser & Moser 1998b; Bannerman et al. 1999; Richmond et al. 1999; Pothuizen et al. 2004; Zhang, W. N. et al. 2004), αν και με καταμεριςμζνο τρόπο (Moser & Moser 1998a), μια νεότερθ μελζτθ δείχνει ςυμμετοχι και του κοιλιακοφ ιππόκαμπου υπό οριςμζνεσ ςυνκικεσ (de Hoz et al. 2003). Ο ρόλοσ του ιππόκαμπου ςτθ μνιμθ χϊρου επιβεβαιϊκθκε πρόςφατα και από πειράματα απεικόνιςθσ ςε ανκρϊπουσ (Maguire et al. 1998). Θλεκτροφυςιολογικζσ μελζτεσ ςε επιλθπτικοφσ αςκενείσ ζχουν επίςθσ αναδείξει τθ ςυςχζτιςθ δφο φυςικϊν ρυκμϊν του ιππόκαμπου με τθ μνιμθ (Axmacher et al. 2006). Ο ρυκμόσ κιτα (4-8 Hz) φαίνεται να ςυγχρονίηει τον ρινικό φλοιό και τον ιππόκαμπο κατά τθ φάςθ εκμάκθςθσ (Fell et al. 2003). Ο ςυντονιςμόσ του δφο αυτϊν περιοχϊν ςε ρυκμό γάμμα (~40Hz) φαίνεται να ςυνδζεται άμεςα με τθ διαδικαςία απομνθμόνευςθσ και ελζγχεται ςτενά (Fell et al. 2001). 24

Στο ςυναπτικό επίπεδο, θλεκτροφυςιολογικά πειράματα ςτον ιππόκαμπο ζχουν δείξει πωσ διαδικαςίεσ πλαςτικότθτασ όπωσ θ μακρόχρονθ ενδυνάμωςθ (LPT, Bliss & Collingridge 1993) αλλά και θ πιο βραχφχρονθ διευκόλυνςθ με ςφηευξθ παλμϊν (PPF, Silva et al. 1996; Dobrunz & Stevens 1999) ςχετίηονται με το φαινόμενο τθσ μνιμθσ. Σθμειϊνεται πωσ ο ραχιαίοσ ιππόκαμποσ εμφανίηει μεγαλφτερθ ςυναπτικι διευκόλυνςθ και ενδυνάμωςθ ςε ςχζςθ με τον κοιλιακό (Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2000a; Maruki et al. 2001). ΚΑΤΑΡΑΥΝΣΘ ΚΑΛ ΑΝΑΛΣΚΘΣΛΑ Αναιςκθςία παραδοςιακά ςθμαίνει μείωςθ ι πλιρθ απενεργοποίθςθ των αιςκιςεων και ειδικά του πόνου (Wikipedia 2006a), ειδικά ςτο πλαίςιο χειρουργικϊν παρεμβάςεων. Στθν επιςτθμονικι κοινότθτα, ο όροσ «γενικι αναιςκθςία» περιλαμβάνει ζνα ςφνολο διάφορων φυςιολογικϊν εκδθλϊςεων (Grasshoff et al. 2005; Wikipedia 2006a): αναλγθςία, μυοχαλάρωςθ/ακινθςία, αμνθςία, φπνωςθ και ομοιόςταςθ. Κεωρείται, δε, το τελικό ςτάδιο μιασ προόδου αυξανόμενθσ καταπράυνςθσ που περιλαμβάνει τα εξισ ςτάδια (Holder & Paladino 2006): Ελαφρά καταπράυνςθ, ιςοδφναμθ τθσ αγχόλυςθσ/θρεμίασ, δθλαδι μείωςθ του άγχουσ χωρίσ επιπτϊςεισ ςτισ αιςκιςεισ. Μζτρια καταπράυνςθ, που περιλαμβάνει μείωςθ των ανϊτερων εγκεφαλικϊν λειτουργιϊν (φφεςθ τθσ ςυνείδθςθσ), χωρίσ να κακιςτά αδφνατθ τθν απάντθςθ του αςκενι ςε εξωτερικά ερεκίςματα. Θ αναπνευςτικι και καρδιακι λειτουργία δεν μειϊνεται. Μια ειδικι περίπτωςθ μζτριασ καταπράυνςθσ είναι θ διάςταςθ (dissociation), κατά τθν οποία το καλαμο-φλοιικό ςφςτθμα αποςυνδζεται, ςταματϊντασ τθν είςοδο αιςκθτικϊν πλθροφοριϊν ςτα ανϊτερα κζντρα του εγκεφάλου (Wikipedia 2006b). Θ κατάςταςθ αυτι ςυχνά οδθγεί ςε ψευδαιςκιςεισ και ονειρικζσ πνευματικζσ καταςτάςεισ. Βακειά καταπράυνςθ ι καταςτολι, κατά τθν οποία ο αςκενισ χάνει ςυνείδθςθ και δεν μπορεί να τθν επανακτιςει, αλλά αντιδρά ςε επαναλαμβανόμενα ι επίπονα ερεκίςματα. Θ αναπνευςτικι λειτουργία μπορεί να μειωκεί, αλλά θ καρδιακι λειτουργία παραμζνει ςτακερι. Γενικι αναιςκθςία, με πλιρθ απϊλεια τθσ ςυνείδθςθσ και αποκλειςμό ακόμθ και των αυτόνομων απαντιςεων ςε ερεκίςματα. Θ κατάςταςθ αυτι είναι εντελϊσ διαφορετικι από το φυςιολογικό φπνο και τον (ςχεδόν φυςιολογικό) φπνο που προκαλοφν τα υπνωτικά φάρμακα (Wikipedia 2006d). Είναι χαρακτθριςτικό πωσ καταπράυνςθ, φπνωςθ και αναιςκθςία προκαλοφνται φαρμακολογικά με διαφορετικζσ δόςεισ των ίδιων φαρμάκων ι φαρμάκων των ίδιων οικογενειϊν (Holder & Paladino 2006). Τα ενδοφλζβια αναιςκθτικά προκαλοφν τισ κλινικζσ δράςεισ τουσ αυξάνοντασ τθ λειτουργία του GABA Α υποδοχζα. Τα αζρια αναιςκθτικά ζχουν επιπρόςκετεσ ενζργειεσ ςτουσ υποδοχείσ γλυκίνθσ και γλουταμινικοφ κακϊσ και ςτα ΤΕΚ1 κανάλια καλίου. Σε κάκε περίπτωςθ όμωσ, 25

φαίνεται πωσ οι διαφορετικζσ πλευρζσ τισ αναιςκθςίασ μεςολαβοφνται από διαφορετικζσ περιοχζσ του κεντρικοφ νευρικοφ ςυςτιματοσ (Grasshoff et al. 2005). Στο επίπεδο των ςυςτθμάτων, τα αναιςκθτικά φαίνεται να δρουν διαταράςςοντασ τουσ ενδογενείσ ρυκμοφσ ςυγχρονιςμοφ τθσ νευρωνικισ δραςτθριότθτασ. Συγκεκριμζνα, αγχολυτικά φάρμακα ζχουν βρεκεί να μειϊνουν τθ ςυχνότθτα των ταλαντϊςεων κιτα (McNaughton et al. 1986), που εμπλζκονται τόςο ςτθ μνιμθ (Fell et al. 2003), όςο και ςτθ ςυνείδθςθ (Corby et al. 1978). Επιπλζον, κλαςςικά αναιςκθτικά όπωσ τα βαρβιτουρικά, αλλά και θ κεταμίνθ (ανταγωνιςτισ υποδοχζων NMDA) ι τα οπιοειδι (αγωνιςτζσ οπιοειδϊν υποδοχζων που μποροφν να προκαλζςουν αναιςκθςία ςε μεγάλεσ ςυγκεντρϊςεισ) μειϊνουν το ςυγχρονιςμό των ταλαντϊςεων γάμμα (Faulkner et al. 1998), που είναι απαραίτθτοσ για τθ μνιμθ (Fell et al. 2001) και εμπλζκεται ςτθν προςοχι (Tiitinen et al. 1993), τθ ςφνδεςθ των διαφορετικϊν τμθμάτων τθσ αιςκθτικισ πλθροφορίασ (Singer & Gray 1995) και τθ ςυνείδθςθ (Vanderwolf 2000). Ακόμθ και θπιότερα καταπραχντικά φάρμακα (βενηοδιαηεπίνεσ) παρεμποδίηουν τισ ταλαντϊςεισ βιτα που δθμιουργοφνται από το ςυντονιςμό ταλαντϊςεων γάμμα (Faulkner et al. 1999). Θ αμνθςιακι πλευρά τθσ καταπράυνςθσ/αναιςκθςίασ (Sebel 1995; Veselis 2006), αν και απαραίτθτθ ςτο χειρουργείο, μπορεί να καταςτεί επικίνδυνθ όταν προθγείται τθσ φπνωςθσ (Schwartz, R. H. et al. 2000). Ο ιππόκαμποσ, λόγω του ρόλου του ςτθ μνιμθ και μάκθςθ, είναι πικανότατα θ υπεφκυνθ περιοχι για τα αμνθςιακά αυτά φαινόμενα. Θ ιδζα αυτι υποςτθρίηεται από το γεγονόσ πωσ κατά τθν αναιςκθςία διατθροφνται οριςμζνεσ μορφζσ μθ δθλωτικισ άδθλθσ μνιμθσ που δεν εξαρτϊνται από τον ιππόκαμπο (Bethune et al. 1992; Cork et al. 1996; Deeprose et al. 2004), αν και οριςμζνεσ ζρευνεσ ζχουν δείξει περιοριςμζνθ διατιρθςθ και οριςμζνων μορφϊν ζκδθλθσ μνιμθσ (Stapleton & Andrade 2000). Επιπλζον, θ καταπράυνςθ φαίνεται να παρεμποδίηει τθ δθμιουργία μακρόχρονων μνθμϊν (Veselis et al. 2004b), διαδικαςία που ςυνδζεται με τον ιππόκαμπο (Nadel & Moscovitch 1997; Spencer, R. M. et al. 2006). Ππωσ προαναφζρκθκε, δε, θ «ιπποκάμπεια» ζκδθλθ μνιμθ βαςίηεται ςε ςυγχρονιςμό του ιππόκαμπου με το ρινικό φλοιό ςε ςυχνότθτεσ κιτα και γάμμα (Fell et al. 2001; Fell et al. 2003) που διαταράςςονται από τα αναιςκθτικά (δεσ παραπάνω). Τζλοσ, ο ρόλοσ του ιππόκαμπου ςτθν επεξεργαςία και ςφνδεςθ πολυαιςκθτθριακϊν πλθροφοριϊν (Muller 1996; Rolls et al. 1997; Berthoz & Viaud-Delmon 1999) μπορεί να αποτελεί ζνδειξθ ςθμαντικισ ςυμμετοχισ του ιππόκαμπου ςτθ διαμόρφωςθ τθσ ςυνείδθςθσ και, επομζνωσ, ςτθν απϊλειά τθσ κατά τθν αναιςκθςία. ΕΡΛΛΘΨΛΑ Θ επιλθψία είναι μια από τισ πρϊτεσ νευρολογικζσ πακιςεισ που αναγνωρίςτθκαν ιςτορικά (Ἱπποκράτθσ 400 B.C.). Ρρόκειται για χρόνια νευρολογικι πάκθςθ που χαρακτθρίηεται και ορίηεται από επαναλαμβανόμενεσ, αυκόρμθτεσ «επιλθπτικζσ κρίςεισ». Μια επιλθπτικι κρίςθ είναι μια 26

παροδικι διαταραχι του κεντρικοφ νευρικοφ ςυςτιματοσ που χαρακτθρίηεται από υπζρμετρθ, ςυγχρονιςμζνθ νευρωνικι δραςτθριότθτα. Θ επιλθψία μπορεί να είναι ιδιοπακισ ι δευτερογενισ, οφειλόμενθ ςε εγκεφαλικζσ κακϊςεισ, λοιμϊξεισ, λιψθ φαρμάκων και όγκουσ. Τα ςυμπτϊματά τθσ, δε, εξαρτϊνται από τθ κζςθ και τθν ζκταςθ τθσ περιοχισ του εγκεφάλου που επθρεάηεται (Adams & Victor 2001). Με βάςθ τα δφο αυτά κριτιρια και τθ ςυμπτωματολογία τουσ, οι επιλθπτικζσ κρίςεισ χωρίηονται επιςιμωσ ςτισ ακόλουκεσ κατθγορίεσ (Commission on Classification and Terminology of the International League against Epilepsy 1981 & 1985): Εςτιακζσ, αν ξεκινάνε από ςυγκεκριμζνθ, περιοριςμζνθ περιοχι του εγκεφάλου Απλζσ, όταν δεν επθρεάηεται θ ςυνείδθςθ φνθετεσ, όταν επθρεάηεται θ ςυνείδθςθ Δευτερογενώσ γενικευόμενεσ Γενικευμζνεσ, αν ςυμμετζχουν και τα δφο εγκεφαλικά θμιςφαίρια από τθν αρχι Κρίςεισ αφαίρεςησ (petit mal) Μυοκλονικζσ, όταν εμφανίηουν βραχείσ (< 0.1 sec) μυϊκοφσ ςπαςμοφσ Κλονικζσ, όταν εμφανίηουν ρυκμικά επαναλαμβανόμενουσ μυϊκοφσ ςπαςμοφσ Σονικζσ, όταν εμφανίηουν ςυνεχι παρατεταμζνο μυϊκό ςπαςμό Σονικοκλονικζσ (grand mal), όταν ο τόνοσ εξελίςςεται ςε κλϊνο ι ανάποδα Ατονικζσ, όταν χάνεται ο μυϊκόσ τόνοσ Ακατηγοριοποίητεσ. Ο ιππόκαμποσ ςυμμετζχει ςε ζνα είδοσ εςτιακισ ςφνκετθσ επιλθψίασ, τθν ονομαηόμενθ επιλθψία του κροταφικοφ λοβοφ που είναι μία από τισ ςυχνότερεσ μορφζσ επιλθψίασ ςτουσ ενιλικεσ. Οι κρίςεισ του κροταφικοφ λοβοφ ονομάηονται και ψυχοκινθτικζσ κακϊσ παρουςιάηουν ψυχιατρικά ςυμπτϊματα και κινθτικζσ εκδθλϊςεισ. Ριο ςυγκεκριμζνα εμφανίηονται παραιςκιςεισ, οπτικζσ ι/και ακουςτικζσ ψευδαιςκιςεισ, διαταραχζσ τθσ μνιμθσ και των ςυναιςκθμάτων (π.χ. φόβοσ, κυμόσ ι και ευχαρίςτθςθ) και αυτοματιςμζνεσ κινιςεισ (Adams & Victor 2001). Στο κυτταρικό επίπεδο, οι νευρϊνεσ μιασ περιοχισ που εκκινεί επιλθπτικζσ κρίςεισ εμφανίηουν χαρακτθριςτικι ρυκμικι δραςτθριότθτα ςτα διαςτιματα μεταξφ των κρίςεων. Θ μεςοκριτικι αυτι δραςτθριότθτα αποτελείται από μια ςειρά επαναλαμβανόμενων εκπολϊςεων (Paroxysmal Depolarizing Shift PDS) μεγάλου μεγζκουσ (20-40 mv) και διάρκειασ (50-200 ms) που προκαλοφν μια ακολουκία δυναμικϊν ενζργειασ (Matsumoto & Marsan 1964b). Το PDS προκαλείται από ζντονθ διεγερτικι γλουταμινικι διαβίβαςθ και μεςολαβείται κυρίωσ από υποδοχείσ AMPA και NMDA κακϊσ και ταςεοελεγχόμενα κανάλια αςβεςτίου. Χάρθ ςτα παλίνδρομα αναςταλτικά κυκλϊματα του φλοιοφ, το PDS ακολουκείται από μια υπερπόλωςθ που μεςολαβείται από τουσ υποδοχείσ GABA και τάςεο- και αςβζςτιο-εξαρτϊμενα κανάλια καλίου. Λόγω τθσ φπαρξθσ πλευρικισ αναςτολισ, θ υπερπόλωςθ αυτι βοθκά ςτον περιοριςμό του PDS ςε μια μικρι περιοχι. Αν για κάποιο όμωσ λόγο θ αναςτολι μειωκεί, τότε το PDS εξαπλϊνεται και μεγεκφνεται, οδθγϊντασ ςε 27

πλιρεισ επιλθπτικζσ εκφορτίςεισ και επιλθπτικι κρίςθ. (Matsumoto & Marsan 1964a; δεσ και περίλθψθ από τον Westbrook 2000). Ππωσ προαναφζρκθκε, ο ιππόκαμποσ είναι ιδιαίτερα επιρρεπισ ςτθν εκδιλωςθ επιλθπτικϊν κρίςεων (δεσ περιλιψεισ ςτουσ Green 1964; Engel 2001). Το γεγονόσ οφείλεται ςε μια ςειρά ιδιαίτερων χαρακτθριςτικϊν τθσ δομισ, όπωσ: θ δυνατότθτα των πυραμιδικϊν νευρϊνων τθσ CA3 (και υπό οριςμζνεσ ςυνκικεσ τθσ CA1) περιοχισ να εκπυρςοκροτοφν ςε ριπζσ (περίλθψθ από τον McCormick & Contreras 2001) θ φπαρξθ παλίνδρομων διεγερτικϊν ςυνδζςεων μεταξφ των πυραμιδικϊν νευρϊνων, κυρίωσ ςτθ CA3 (Lebovitz et al. 1971) αλλά και ςτθ CA1 περιοχι (Amaral & Witter 1995) ο μειωμζνοσ εξωκυττάριοσ χϊροσ που κάνει πικανότερεσ τισ εφαπτικζσ αλλθλεπιδράςεισ και ευκολότερθ τθν αλλαγι των ιοντικϊν ςυγκεντρϊςεων εξ αιτίασ ζντονθσ δραςτθριότθτασ (περίλθψθ από τουσ Dudek et al. 1998) Το εμπρόςκιο άκρο του ιππόκαμπου φαίνεται πιο ευαίςκθτο ςτισ επιλθπτικζσ κρίςεισ, όπωσ φαίνεται από τθν απϊλεια νευρϊνων ςε άτομα με επιλθψία (Quigg et al. 1997). Ρειραματικζσ μελζτεσ ςε ηϊα ζχουν ενιςχφςει τθ διαπίςτωςθ αυτι. Ριο ςυγκεκριμζνα, in vivo μελζτεσ ζχουν δείξει πωσ ο κοιλιακόσ (εμπρόςκιοσ) ιππόκαμποσ εμφανίηει: Υψθλότερθ ευαιςκθςία ςε οξεία χοριγθςθ καϊνικοφ οξζοσ (Akaike, K. et al. 2001) Χαμθλότερο ουδό (Racine et al. 1977) και υψθλότερο βακμό κρίςεων (Becker, A. et al. 1997) φςτερα από θλεκτρικό kindling. Μελζτεσ in vitro ζχουν επίςθσ δείξει πωσ: Επιλθπτοειδι γεγονότα που εμφανίηονται ςε χαμθλζσ ςυγκεντρϊςεισ ιόντων μαγνθςίου ςε άκικτουσ ιππόκαμπουσ ξεκινοφν από το κοιλιακό άκρο (Derchansky et al. 2004) Επιλθπτοειδείσ εκφορτίςεισ που εμφανίηονται υπό ζλλειψθ ιόντων μαγνθςίου είναι ςυχνότερεσ, μεγαλφτερεσ ςε μζγεκοσ και διάρκεια, με πιο αργι απόςβεςθ και εξαρτϊνται ςε μεγαλφτερο βακμό από τουσ NMDA υποδοχείσ ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο (Papatheodoropoulos et al. 2005) Επιλθπτοειδι γεγονότα που εμφανίηονται με μπλοκάριςμα των υποδοχζων GABA A είναι ςυχνότερα ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο (Borck & Jefferys 1999) Επιλθπτοειδείσ εκφορτίςεισ κατά ριπζσ εμφανίηονται ςυχνότερα ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο όταν αυξθκεί θ ςυγκζντρωςθ των ιόντων καλίου (Bragdon et al. 1986) ι προςτεκεί αγωνιςτισ των μ υποδοχζων των οπιοειδϊν (Lee, P. H. et al. 1990). Θ μεγαλφτερθ αυτι ευαιςκθςία του κοιλιακοφ άκρου του ιππόκαμπου ςτθν εμφάνιςθ επιλθπτικϊν και επιλθπτοειδϊν γεγονότων δεν ζχει ακόμθ εξθγθκεί πλιρωσ. Μια ςειρά γνωςτϊν διαφορϊν μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου μπορεί, όμωσ, να είναι εν μζρει υπεφκυνθ. Συγκεκριμζνα, ο κοιλιακόσ ιππόκαμποσ, ςε ςχζςθ με τον ραχιαίο: Εμφανίηει χαμθλότερθ ςυναπτικι αναςτολι (Papatheodoropoulos et al. 2002) 28

Ζχει πυραμιδικοφσ νευρϊνεσ που εκπυρςοκροτοφν ςε ριπζσ με μεγαλφτερθ πικανότθτα υπό φυςιολογικζσ ςυνκικεσ ι με αυξθμζνθ ςυγκζντρωςθ ιόντων καλίου (Gilbert et al. 1985) Ζχει ιςχυρότερεσ παλίνδρομεσ διεγερτικζσ ςυνδζςεισ ςτθν CA1 περιοχι (Vreugdenhil et al. 2001) Ζχει πικανά διαφορζσ ςτθ ςυνδεςιμότθτα των νευρϊνων ςτθ CA3 περιοχι Οι πυραμιδικοί νευρϊνεσ του ζχουν μεγαλφτερθ πικανότθτα απελευκζρωςθσ διαβιβαςτι (Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2000b) Ζχει πιο αδφναμο μθχανιςμό ελζγχου (περιοριςμοφ) τθσ απελευκζρωςθσ γλουταμινικοφ οξζωσ μζςω προςυναπτικϊν Α1 αδενοςινικϊν υποδοχζων (Lee, K. S. et al. 1983) Εμφανίηει υψθλότερθ εξωκυτταρικι ςυγκζντρωςθ γλουταμινικοφ οξζοσ (Hortnagl et al. 1991; Jeltsch et al. 1994) Οι NMDA υποδοχείσ του ζχουν χαμθλότερο ποςοςτό NR2A/NR2B υπομονάδων (Pandis et al. 2006) και άρα πιο αδφνατο μπλοκάριςμα από ιόντα μαγνθςίου (Monyer et al. 1994) ΥΚΜΟΛ ΣΤΟΝ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟ Ο ιππόκαμποσ των κθλαςτικϊν εμφανίηει χαρακτθριςτικι ρυκμικι δραςτθριότθτα ςε διακριτζσ ςυχνότθτεσ που κυμαίνονται ςε εφροσ από τα 0.05Hz ωσ 500Hz (Buzsaki & Draguhn 2004). Οι φυςιολογικά ςθμαντικότεροι ίςωσ ρυκμοί μποροφν να χωριςτοφν ςε 3 κατθγορίεσ με βάςθ τθ ςυςχζτιςθ τουσ με χαρακτθριςτικά μοτίβα ςυμπεριφοράσ: Στθν επιλθψία, διαφορετικοί ρυκμοί εμφανίηονται ςτον ιππόκαμπο κατά τθ διάρκεια ι ανάμεςα ςτισ κρίςεισ (Halasz et al. 1968; de Curtis & Avanzini 2001). Θ εγριγορςθ και ο φπνοσ γριγορων οφκαλμικϊν κινιςεων ςχετίηονται με ταλαντϊςεισ κιτα (4-10Hz) και γάμμα (30-80Hz). (Bragin et al. 1995; Leung 1998) Θ θρεμία και ο φπνοσ αργϊν κυμάτων ςχετίηονται με ακανόνιςτα οξζα κφματα (1-8Hz) (Buzsaki 1986) και κυματιςμό υψθλισ ςυχνότθτασ (140-200Hz) (Buzsaki et al. 1992; Csicsvari et al. 1999). ΟΞΕΑ ΚΥΜΜΑΤΑ Τα οξζα κφματα παρατθρικθκαν για πρϊτθ φορά ςτο θλεκτροεγκεφαλογράφθμα γάτασ το 1959 (Jouvet et al.). In vivo μελζτεσ ςτον επίμυ (Chrobak & Buzsaki 1996; Csicsvari et al. 1999) ζχουν δείξει πωσ ριπζσ νευρωνικϊν δυναμικϊν ςτθ CA3 περιοχι δθμιουργοφν μεγάλα δυναμικά πεδίου ςτθ CA1 περιοχι με τθ μορφι οξζων κυμάτων. Θ διζγερςθ των δικτφων πυραμιδικϊν και διάμεςων νευρϊνων τθσ CA1 δθμιουργεί με τθ ςειρά τθσ μια υψίςυχνθ ταλάντωςθ 140-200Hz υπζρκετθ ςτα οξζα κφματα. Θ ςυχνότθτα και διάρκεια τθσ υψίςυχνθσ αυτισ ταλάντωςθσ ζχει βρεκεί να εξαρτάται από τουσ υπότυπουσ των GABA A υποδοχζων των νευρϊνων (Ponomarenko et al. 2004). Στθν ανάπτυξθ, τα οξζα κφματα εμφανίηονται από τθν πρϊτθ εβδομάδα ηωισ ςτον επίμυ, αλλά θ 29

ςυςχετιςμζνθ υψίςυχνθ ταλάντωςθ πρωτοπαρουςιάηεται ςτθν τρίτθ εβδομάδα (Buhl, D. L. & Buzsaki 2005). Ριο πρόςφατα, ταλαντϊςεισ παρόμοιεσ με τα οξζα κφματα, με υπζρκετο υψίςυχνο κυματιςμό, βρζκθκαν να δθμιουργοφνται αυκόρμθτα ςε ολόκλθρουσ ιππόκαμπουσ (από νεαρά ποντίκια, Wu, C. et al. 2002) και τομζσ κοιλιακοφ (αλλά όχι ραχιαίου) ιππόκαμπου επίμυ (Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2002b, a) που διατθροφνται ςε Τεχνθτό ΕγκεφαλοΝωτιαίο Υγρό (ΤΕΝΥ) in vitro (εικόνα 11). Θ αυκόρμθτθ οργάνωςθ (Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2002b) αλλά όχι και θ διατιρθςθ επαγόμενων (Nimmrich et al. 2005) in vitro οξζων κυμάτων φαίνεται να εξαρτάται από τθν γριγορθ γλουταμινικι και GABAεργικι διαβίβαςθ. Συγκεκριμζνα, τα αυκόρμθτα in vitro οξζα κφματα φαίνεται να είναι ςυγχρονιςμζνεσ GABA A εξαρτϊμενεσ υπερπολϊςεισ πυραμιδικϊν κυττάρων (Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2002b). Θ παρουςία θλεκτρικϊν ςυνάψεων φαίνεται να είναι απαραίτθτθ για το ςυγχρονιςμό του δικτφου (Maier et al. 2002; Maier et al. 2003; Nimmrich et al. 2005). Μςωσ για αυτό το λόγο, θ δραςτθριότθτα αυτι εμφανίηεται ςε παραςκευάςματα από μφεσ (Wong et al. 2005) ι επίμυεσ (Papatheodoropoulos unpublished observations) μόνο ςτθν τρίτθ εβδομάδα τθσ ηωισ τουσ ι αργότερα. Εικόνα 11. Δείγκα νμέσλ θπκάησλ ζηνλ θνηιηαθό ηππόθακπν επίκπνο (Από Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2002). Τα οξζα κφματα φαίνεται ζτςι πωσ αποτελοφν ενδογενι ρυκμό του ιππόκαμπου που εμφανίηεται όταν λείπουν εξωτερικζσ είςοδοι ςθμάτων, όπωσ κατά τισ περιόδουσ θρεμίασ in vivo ι ςτον απομονωμζνο ιππόκαμπο in vitro. Θ ιδζα αυτι ενιςχφεται από τθ διαπίςτωςθ πωσ θ προςομοίωςθ εξωτερικϊν χολθνεργικϊν ι ςεροτονινεργικϊν ειςόδων in vitro, με προςκικθ ανάλογων αγωνιςτϊν ςτο ΤΕΝΥ, προκαλεί φφεςθ των οξζων κυμάτων (Kubota et al. 2003). In vitro, τα οξζα κφματα μποροφν να δθμιουργθκοφν αυκόρμθτα και ανεξάρτθτα τόςο ςτθν CA3 όςο και ςτθν απομονωμζνθ CA1 περιοχι του ιππόκαμπου (Maier et al. 2003, Papatheodoropoulos unpublished observations). Σε άκικτεσ τομζσ, θ δραςτθριότθτα φαίνεται πωσ ξεκινά από τθ CA3 περιοχι και μεταδίδεται με κάποια κακυςτζρθςθ αλλά με υψθλό βακμό ςυςχζτιςθσ ςτθ CA1 περιοχι (Maier et al. 2003; Behrens et al. 2005). Μζςα ςτθ CA1 περιοχι και μεταξφ των δφο άκρων τθσ (ςτον εγκάρςιο άξονα του ιππόκαμπου), θ διαφορά φάςθσ τθσ δραςτθριότθτασ είναι μεγάλθ (3-10ms) (Maier et al. 2003) και παρόμοια με τθ διαφορά φάςθσ μεταξφ τθσ CA3 περιοχισ και του άκρου τθσ CA1 περιοχισ κοντά ςτο όριο με τθ CA3 (Papatheodoropoulos unpublished observations). 30

ΕΛΣΑΓΩΓΘ ΣΤΘΝ ΑΝΑΣΤΟΛΘ Στθν παροφςα εργαςία μελετικθκε θ ςυναπτικι αναςτολι ςτον ιππόκαμπο. Συναπτικι αναςτολι είναι θ απελευκζρωςθ ςτθ ςυναπτικι ςχιςμι ενόσ νευροδιαβιβαςτι που προκαλεί υπερπόλωςθ αντί για εκπόλωςθ τθσ μεταςυναπτικισ μεμβράνθσ. Θ ςυναπτικι αναςτολι μπορεί να διακρικεί ςε φαςικι, όταν θ απελευκζρωςθ του νευροδιαβιβαςτι είναι ςυνζπεια τθσ εκπόλωςθσ του κυττάρου, και τονικι, όταν o νευροδιαβιβαςτισ απελευκερϊνεται αυκόρμθτα από το προςυναπτικό άκρο. Τα ςχετικά τουσ μεγζκθ ρυκμίηονται ωσ ζνα βακμό ομοιοςτατικά (Mody 2005). Ενϊ όμωσ θ φαςικι αναςτολι είναι πάντα ςυναπτικι, θ τονικι μπορεί να είναι το αποτζλεςμα επίδραςθσ χαμθλϊν ςυγκεντρϊςεων διάχυτου GABA ςε εξωςυναπτικοφσ υποδοχείσ (Farrant & Nusser 2005). Ο ρόλοσ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ ςτο νευρικό ςφςτθμα είναι εξίςου ςθμαντικόσ με αυτόν τθσ διεγερτικισ ςυναπτικισ διαβίβαςθσ. Θ αναςταλτικι ςυναπτικι διαβίβαςθ εκπλθρϊνει τρεισ κυρίωσ ρόλουσ ςτο ΚΝΣ: Μεταβίβαςθ πλθροφορίασ, ανάλογθ τθσ διεγερτικισ διαβίβαςθσ, πχ ςτθν παρεγκεφαλίδα Επεξεργαςία και διαμόρφωςθ τθσ πλθροφορίασ (δεσ παρακάτω) Ζλεγχοσ των επιπζδων τθσ ςυναπτικισ διζγερςθσ. Θ ιςορροπία διζγερςθσ-αναςτολισ είναι βαςικι ςτθν καλι λειτουργία του ΚΝΣ. Ανατροπι τθσ οδθγεί ςε πακολογικζσ καταςτάςεισ, όπωσ θ επιλθψία (Westbrook 2000) και θ εξαπλωνόμενθ καταςτολι (SD)(Somjen 2001). Αν και ζνασ αρικμόσ αναςταλτικϊν νευρϊνων προβάλλει ςε μεγάλεσ αποςτάςεισ, οι πλειοψθφία τουσ είναι ενδονευρϊνεσ που ςυμμετζχουν ςε τοπικά κυκλϊματα. Στον εγκζφαλο κυριαρχοφν 3 κυρίωσ τφποι αναςταλτικϊν κυκλωμάτων, παραδείγματα των οποίων απαντϊνται και ςτον ιππόκαμπο (Shepherd & Koch 1998, δεσ και ανατομία ιππόκαμπου παραπάνω): Ορκόδρομθ αναςτολι: Συχνά, ζνασ διεγερτικόσ νευρϊνασ, εκτόσ από το κφριο κφτταρο ςτόχο του, ςυνάπτεται και με κάποιο τοπικό ενδονευρϊνα που αναςτζλλει το κφτταρο, πχ ςφναψθ οριςμζνων schaffer collaterals με αναςταλτικοφσ ενδονευρϊνεσ ςτθ CA1 περιοχι του ιππόκαμπου που με τθ ςειρά τουσ ςυνάπτονται ςτα πυραμιδικά κφτταρα τθσ περιοχισ, όπωσ και οι πλειοψθφία των schaffer (Buzsaki 1984; Pouille & Scanziani 2001). Αλλαγι τθσ ςχετικισ ιςχφοσ των ςυνάψεων αυτϊν δίνει τθ δυνατότθτα λεπτισ ρφκμιςθσ του ςιματοσ ειςόδου ςε μια περιοχι (Pouille & Scanziani 2001; Lawrence & McBain 2003). Παλίνδρομθ αναςτολι: Ζνασ διεγερτικόσ νευρϊνασ δφναται να ςυνάπτεται με αναςταλτικοφσ ενδονευρϊνεσ που με τθ ςειρά τουσ ςυνάπτονται πίςω ςτον ίδιο, πχ οι πυραμιδικοί νευρϊνεσ ςτθ CA1 και CA3 περιοχι του ιππόκαμπου που δζχονται αναςταλτικι νεφρωςθ από ενδονευρϊνεσ τουσ οποίουσ νευρϊνουν (Pouille & Scanziani 2004). Το κφκλωμα αυτό αποτελεί 31

το βαςικό τρόπο ελζγχου τθσ υπερδιεγερςιμότθτασ, ειδικά ςε περιοχζσ με πολλζσ παλίνδρομεσ διεγερτικζσ ςυνδζςεισ, όπωσ ο ιππόκαμποσ. ε περιοχζσ του εγκεφάλου ςτισ οποίεσ ορκόδρομθ και παλίνδρομθ αναςτολι ςυνυπάρχουν, όπωσ ςτθ CA1 περιοχι του ιππόκαμπου, τα αντίςτοιχα κυκλώματα παρουςιάηουν διαφορετικι ανατομικι οργάνωςθ (Andersen et al. 1964) και φυςιολογικά χαρακτθριςτικά (Wierenga & Wadman 2003) και εκπλθρώνουν διαφορετικοφσ ρόλουσ (Somogyi & Klausberger 2005). Πλάγια αναςτολι: Στο μοντζλο αυτό ζνασ διεγερτικόσ νευρϊνασ ςυνάπτεται με ενδονευρϊνεσ που αναςτζλλουν γειτονικοφσ του ενδονευρϊνεσ. Το κφκλωμα αυτό απαντάται ςυχνά ςτα αιςκθτιρια ςυςτιματα (Cook & McReynolds 1998), κακϊσ αυξάνει τθν αντίκεςθ (contrast), αλλά είναι ςθμαντικό και ςτον ιππόκαμπο, ειδικά ςτθν οδοντωτι ζλικα, για τον περιοριςμό τθσ διζγερςθσ ςε ζνα μόνο «ςτρϊμα» του επιμικουσ άξονα κάκε φορά (Westbrook 2000). Στο επίπεδο του κυττάρου, ςθμαντικι είναι θ απόςταςθ κάκε αναςταλτικισ ςφναψθσ από τθν περιοχι γζνεςθσ του δυναμικοφ ενζργειασ: όςο πιο κοντά βρίςκεται, τόςο μεγαλφτερο βάροσ ζχει ςτθ αποτροπι τθσ δθμιουργίασ του. Στον ιππόκαμπο, όπωσ και ςτο νεοφλοιό, οι αναςταλτικοί ενδονευρϊνεσ μποροφν να ταξινομθκοφν και με βάςθ τθν περιοχι των πυραμιδικϊν κυττάρων ςτθ οποία ςυνάπτονται: διαφορετικζσ κατθγορίεσ ςυνάπτονται ςχεδόν αποκλειςτικά ςτο ςϊμα, τουσ εγγείσ ι τουσ άπω δενδρίτεσ (Freund 2003). Ζτςι, ενδονευρϊνεσ που ςυνάπτονται ςτο ςϊμα ζχουν τθ δυνατότθτα να επιβάλουν οριςμζνουσ ρυκμοφσ ςτθν εκφόρτιςθ των πυραμιδικϊν νευρϊνων (π.χ. γ και κ ρυκμόσ, Leung 1998), και ςυμμετζχουν ςτθν τονικι αναςτολι (Soltesz et al. 1995; Banks et al. 1998). Ενδονευρϊνεσ που ςτοχεφουν πιο απομακρυςμζνουσ δενδρίτεσ ζχουν κυρίωσ ρόλο ρφκμιςθσ και ςχθματιςμοφ τθσ διεγερτικισ ειςόδου (Miles et al. 1996; Klausberger, T. et al. 2003) κακϊσ και ρφκμιςθσ των δενδριτικϊν εκφορτίςεων (Tsubokawa & Ross 1996). Οι κφριοι αναςταλτικοί νευροδιαβιβαςτζσ του νευρικοφ ςυςτιματοσ είναι δφο: θ γλυκίνθ και το γ-αμινοβουτυρικό οξφ (GABA). 32

ΓΛΤΚΙΝΘ Θ γλυκίνθ είναι το απλοφςτερο από τα αμινοξζα που μετζχουν ςτθ δομι των πρωτεϊνϊν (Wikipedia 2006c), αποτελεί όμωσ ςυγχρόνωσ ζνα από τουσ δφο κφριουσ αναςταλτικοφσ νευροδιαβιβαςτζσ του ΚΝΣ (δεσ αναςκόπθςθ από Rajendra et al. 1997). Θ γλυκίνθ εντοπίηεται κυρίωσ ςτο νωτιαίο μυελό (Aprison & Werman 1965) και το ςτζλεχοσ. Ο υποδοχζασ τθσ είναι πενταμερισ πρωτεΐνθ που δθμιουργείται από 2 α και 3 β υπομονάδεσ και ςχθματίηει κανάλι περατό ςε ιόντα Cl -. Ανικει, δε, ςτθ οικογζνεια των υποδοχζων ςυηευγμζνων με κανάλια ιόντων (Rajendra et al. 1997), όπωσ και οι υποδοχείσ τθσ ακετυλοχολίνθσ, GABA και ςεροτονίνθσ (εικόνα 12). Αν και ςτο ζμβρυο ζχει ευρφτερθ κατανομι ςτο ΚΝΣ, ςτον ενιλικα περιορίηεται ςτθ ςπονδυλικι ςτιλθ και το ςτζλεχοσ, με μικρζσ ςυγκεντρϊςεισ εμβρυικϊν υποδοχζων να παραμζνουν ςτον ιππόκαμπο, κάλαμο και νεοφλοιό (Betz & Laube 2006). Ο ρόλοσ τθσ ςτον εγκζφαλο, όμωσ, είναι πιο ςφνκετοσ κακϊσ είναι και αλλοςτερικόσ κετικόσ ενιςχυτισ των NMDA υποδοχζων γλουταμινικοφ (Kemp & Leeson 1993). Εικόνα 12: Σρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ησλ ηνλνηξνπηθώλ ππνδνρέσλ αθεηπινρνιίλεο, GABA θαη γιπθίλεο (Kandel & Siegelbaum 2000). 33

Γ-ΑΜΙΝΟΒΟΤΣYΡΙΚΟ ΟΞΤ (GABA) Ο ρόλοσ του γ-αμινοβουτυρικοφ οξζοσ (GABA) ωσ αναςταλτικοφ νευροδιαβιβαςτι ανακαλφφκθκε το 1957 (Bazemore et al. 1957). Σιμερα αναγνωρίηεται ωσ ο κφριοσ αναςταλτικόσ νευροδιαβιβαςτισ του ΚΝΣ (Shepherd 1994). Ρρόκειται για ζνα αμινοξφ που ςυντίκεται από το γλουταμινικό οξφ με τθ βοικεια του ενηφμου αποκαρβοξυλάςθ του γλουταμινικοφ οξζοσ (GAD, Arregui & Barer 1980) και καταβολίηεται ςε θλεκτρικι θμιαλδεφδθ από το ζνηυμο GABA α- οξυγλουταρικι τρανςαμινάςθ (GABA-T), που διαμεςολαβεί και το μεταςχθματιςμό του α- κετογλουταρικοφ οξζοσ ςε γλουταμινικό (Deutch & Roth 1999). Ο τερματιςμόσ τθσ δράςθσ του ςυνικωσ υπειςζρχεται με τθν επαναπρόςλθψι του από νευρϊνεσ ι αςτροκφτταρα μζςω 3 (GAT1-3) ι πικανά 4 (BGT-1) πρωτεϊνϊν μεταφορζων (Borden 1996) μαηί με 1-2 ιόντα Να + και ζνα ιόν Cl - (Mager et al. 1993). Υπάρχουν 3 ειδϊν υποδοχείσ για το GABA: GABA Α Ο GABA Α είναι ζνασ υποδοχζασ τθσ οικογζνειασ των ιονοτροπικϊν υποδοχζων (εικόνα 12, Olsen & Tobin 1990) με 5 υπομονάδεσ που ςχθματίηουν κανάλι περατό ςε ιόντα χλωρίου (Barker & Ransom 1978). Οι ωσ ςιμερα γνωςτοί τφποι και υπότυποι υπομονάδων εμφανίηουν μεγάλθ ποικιλία: υπάρχουν υπομονάδεσ α (6 υπότυποι), β (4 υπότυποι), γ (3 υπότυποι), δ, ε, κ, π και ρ (3 υπότυποι) (Barnard et al. 1998), ενϊ ζχουν εντοπιςκεί και μεταγραφικζσ παραλλαγζσ οριςμζνων υποτφπων (Whiting, P. et al. 1990; Kofuji et al. 1991). Κάκε υπομονάδα ζχει 4 διαμεμβρανικζσ περιοχζσ, ζνα μεγάλο εξωκυττάριο αμινοτελικό τμιμα, ζνα μικρό καρβοξυτελικό και ζνα βρόγχο μεταξφ τρίτθσ και τζταρτθσ διαμεμβρανικισ περιοχισ ενδοκυττάρια (Olsen & Tobin 1990; Kandel & Siegelbaum 2000). Το άνοιγμα του διαφλου χλωρίου απαιτεί τθ ςφνδεςθ άνω του ενόσ μορίων GABA ςτον υποδοχζα (Bormann & Kettenmann 1988; MacDonald & Twyman 1992), με κάκε δζςμευςθ να μειϊνει τθ ςυγγζνεια των ανοιχτϊν κζςεων για το GABA (Sieghart 1995), ζτςι ϊςτε το κανάλι να ανοίγει μόνο ςτισ υψθλζσ ςυγκεντρϊςεισ GABA που επιτυγχάνονται ςτθ ςυναπτικι ςχιςμι (Maconochie et al. 1994). Ραρατεταμζνθ δζςμευςθ του GABA ςτον υποδοχζα, όμωσ, ειδικά με υψθλι ςτοιχειομετρία, οδθγεί ςε απευαιςκθτοποίθςι του και τελικά ςε μείωςθ τθσ ζκφραςισ του. Αξίηει να ςθμειωκεί πωσ θ απευαιςκθτοποίθςθ είναι τεςεοεξαρτϊμενθ, ζτςι ϊςτε να είναι δυςκολότερθ όταν ο νευρϊνασ είναι εκπολωμζνοσ, διατθρϊντασ ζτςι τθν ιςορροπία διζγερςθσαναςτολισ (Sieghart 1995). Άνοιγμα του διαφλου οδθγεί ςε είςοδο ιόντων χλωρίου ςτο κφτταρο, κακϊσ θ διαφορά ςυγκζντρωςθσ των ιόντων ςτισ δφο πλευρζσ τθσ μεμβράνθσ ξεπερνά το εμπόδιο τθσ αρνθτικισ φόρτιςθσ του εςωτερικοφ τθσ μεμβράνθσ (Bormann 1988). Αυτι θ ειςροι νζων αρνθτικϊν φορτίων ςτο κφτταρο οδθγεί ςε «υπερπόλωςθ». Σε οριςμζνεσ περιπτϊςεισ όμωσ, όπωσ ςτον ανϊριμο εγκζφαλο (Cherubini et al. 1991) και ςε οριςμζνα γλοιοκφτταρα του ενιλικου εγκεφάλου (von 34

Blankenfeld & Kettenmann 1991), θ ςυγκζντρωςθ Cl - ςτο εςωτερικό του κυττάρου είναι αρκετά μεγάλθ ϊςτε άνοιγμα του GABA Α διαφλου να οδθγεί ςε ζξοδο Cl - και άρα εκπόλωςθ του κυττάρου. Φαρμακολογικά, οι GABA Α υποδοχείσ ξεχωρίηουν από τισ άλλεσ τάξεισ υποδοχζων του GABA από τθν ευαιςκθςία τουσ ςτον ςυναγωνιςτικό ανταγωνιςτι bicuculine. Άλλοι ςυναγωνιςτικοί ανταγωνιςτζσ του GABA Α (Wermuth et al. 1987) περιλαμβάνουν τθν (+)-Hydrastine (Huang, J. H. & Johnston 1990) και τθ gabazine. Εκτόσ από το GABA, ο πιο γνωςτόσ αγωνιςτισ των ιονοτροπικϊν υποδοχζων του είναι το muscimol (Chebib & Johnston 1999). Ο GABA Α υποδοχζασ όμωσ είναι ευαίςκθτοσ ςε μια μεγάλθ ποικιλία αλλοςτερικϊν τροποποιθτϊν. Οι περιςςότεροι ενιςχυτζσ είναι φάρμακα με αντιςπαςμωδικι, καταπραχντικι ι αναιςκθτικι κλινικι δράςθ, όπωσ οι βενηοδιαηεπίνεσ, τα βαρβιτουρικά, τα νευροςτεροειδι, θ προποφόλθ και το etomidate (δεσ παρακάτω). Οι πιο γνωςτοί αλλοςτερικοί (μθ ςυναγωνιςτικοί) ανταγωνιςτζσ είναι θ πικροτοξίνθ, θ πεντυλενοτετραηόλθ (PTZ), οι ςπαςμογενείσ β-καρβολίνεσ, το TBPS, το Ro54864, και τα ιόντα Zn 2+ (Bormann 1988; Polc 1988; Sieghart 1992; Macdonald & Olsen 1994). ΣΤΟΛΧΛΟΜΕΤΛΑ ΚΑΛ ΚΑΤΑΝΟΜΘ ΤΩΝ ΥΡΟΜΟΝΑΔΩΝ Θ ςτοιχειομετρία ςε υπομονάδεσ των πενταμερϊν GABA Α υποδοχζων δεν είναι απόλυτα εξακριβωμζνθ. Θ α υπομονάδα φαίνεται να είναι απόλυτα απαραίτθτθ για τθ ςυγκρότθςθ του υποδοχζα (Fritschy et al. 1997). Οι πιο διαδεδομζνοι τφποι του υποδοχζα φαίνεται να ζχουν τθν α 1, β 2 και γ 2 ι τθν α 2, β 3, και γ 2 υπομονάδα (Khan et al. 1993; Benke et al. 1994; McKernan & Whiting 1996). Οι υποδοχείσ αυτοί φαίνεται να ςυγκροτοφνται από δφο ςτακερά α/β διμερι με τθν προςκικθ μιασ γ υπομονάδασ (Chang et al. 1996; Tretter et al. 1997). Κάποιοι εξωςυναπτικοί υποδοχείσ φαίνεται να φζρουν τθ δ υπομονάδα (Nusser et al. 1998; Nusser & Mody 2002) αντί για τθ γ (Quirk et al. 1995). Αξίηει να ςθμειωκεί πωσ δφο διαφορετικοί υπότυποι τθσ ίδιασ υπομονάδασ μπορεί να ςυνεντοπίηονται ςτον ίδιο υποδοχζα (π.χ. Khan et al. 1994). Θ ςτοιχειομετρία και θ κατανομι των υπομονάδων, όμωσ, διαφζρουν μεταξφ των περιοχϊν του εγκεφάλου. Ο υπότυποσ α 1 β 2 γ 2 εμφανίηεται ςε όλο ςχεδόν τον εγκζφαλο, με αυξθμζνα επίπεδα ςτον ιππόκαμπο και το φλοιό (Fritschy et al. 1992; Gao & Fritschy 1994). Ραραλλαγζσ με ςυνζκφραςθ και άλλων α υποτφπων εντοπίηονται ευρζωσ ςτθν παρεγκεφαλίδα (Khan et al. 1994) και αλλοφ (Mertens et al. 1993; Pollard et al. 1993). Ο δεφτεροσ πιο διαδεδομζνοσ υπότυποσ, ο α 2 β 3 γ 2 και υπότυποι με τθν α 3 υπομονάδα ζχουν επίςθσ ευρεία εγκεφαλικι κατανομι, με υψθλά επίπεδα ςτον ιππόκαμπο, το ραβδωτό (Laurie et al. 1992; Wisden et al. 1992) και τουσ χολθνεργικοφσ νευρϊνεσ του διαφράγματοσ (Gao et al. 1993), αλλά χαμθλά επίπεδα ςτθν παρεγκεφαλίδα (Wisden et al. 1996), ενϊ εμφανίηονται και ςτο νωτιαίο μυελό (Persohn et al. 1991). Στον ιππόκαμπο, οι α 2 και α 3 υπομονάδεσ δε φαίνεται να ςυμμετάςχουν ςτισ ςυνάψεισ των ταχζωσ εκφορτιηόμενων ενδονευρϊνων με τα πυραμιδικά κφτταρα (Thomson et al. 2000). Θ α 4 υπομονάδα εκφράηεται ευρζωσ ςτο φλοιό και ιςχυρά ςτο κάλαμο αλλά ςπάνια ςτθν παρεγκεφαλίδα (Khan et al. 1996). Θ α 5 υπομονάδα ζχει χαμθλι κατανομι ςτισ περιςςότερεσ περιοχζσ του εγκεφάλου, εκτόσ από τθ CA1 του 35

ιππόκαμπου (McKernan et al. 1991; Sur et al. 1999), όπου εκφράηεται κυρίωσ ςτισ ςυνάψεισ των διςτρωματικϊν ενδονευρϊνων με τα πυραμιδικά κφτταρα (Thomson et al. 2000) και εξωςυναπτικά (Caraiscos et al. 2004). Θ α 6 υπομονάδα περιορίηεται κυρίωσ ςτθν παρεγκεφαλίδα (Quirk et al. 1994). Οι β 1 και β 3 υπομονάδεσ εντοπίηονται κυρίωσ ςτον ιππόκαμπο και το φλοιό και λιγότερο ςτθν παρεγκεφαλίδα, ενϊ αντίκετθ κατανομι παρουςιάηει θ β 2 υπομονάδα (Wisden et al. 1996; Li, M. & De Blas 1997). Θ γ 1 υπομονάδα εντοπίηεται ςτθν αμυγδαλι, διάφραγμα και προ-οπτικι περιοχι, κακϊσ και ςτα γλοιοκφτταρα Bergmann (Wisden et al. 1992). H γ 2 ζχει ευρεία κατανομι, ενϊ θ γ 3 περιορίηεται ςτο φλοιό και τουσ βαςικοφσ πυρινεσ (Wisden et al. 1996). Θ υπομονάδα δ εκφράηεται κυρίωσ ςτθν παρεγκεφαλίδα (Benke et al. 1991), με χαμθλότερθ ζκφραςθ ςτον ιππόκαμπο και το κάλαμο (Laurie et al. 1992; Wisden et al. 1992). Θ ε υπομονάδα εκφράηεται ςτθν αμυγδαλι, το κάλαμο, τον υποκαλάμιο πυρινα (Davies, P. A. et al. 1997), ςτθν «πφλθ» (hilus) του ιππόκαμπου και ευρφτερα εκτόσ εγκεφάλου (Whiting, P. J. et al. 1997). Θ κ υπομονάδα εκφράηεται κυρίωσ ςε μονοαμινεργικοφσ νευρϊνεσ, όπωσ ςτθ μζλανα ουςία και το ραβδωτό ςϊμα (Bonnert et al. 1999). Θ π υπομονάδα δεν εντοπίηεται ςτον εγκζφαλο, αλλά ςε αναπαραγωγικοφσ ιςτοφσ όπωσ ο προςτάτθσ και θ μιτρα και ςτουσ πνεφμονεσ και κφμο αδζνα (Hedblom & Kirkness 1997). Τζλοσ, οι ρ υπομονάδεσ εντοπίηονται κυρίωσ ςτον αμφιβλθςτροειδι (Cutting et al. 1991; Cutting et al. 1992; Enz et al. 1996), αλλά και τθν παρεγκεφαλίδα και τα άνω διδφμια (Boue-Grabot et al. 1998). Φαίνεται όμωσ να ςυμμετζχουν κυρίωσ ςτθ ςυγκρότθςθ των GABA C υποδοχζων (δεσ παρακάτω). Στον ιππόκαμπο, θ κατανομι των υπομονάδων φαίνεται να διαφζρει και μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ πόλου. Στο ραχιαίο ιππόκαμπο υπερτερεί ο α 1 β 2 υπότυποσ και ςτθ ραχιαία οδοντωτι ζλικα υπερτεροφν οι α 4, β 3 και δ υπομονάδεσ ςε ςχζςθ με τον κοιλιακό πόλο. Αντικζτωσ, ο κοιλιακόσ ιππόκαμποσ δείχνει υψθλότερα από το ραχιαίο επίπεδα του α 2 β 1 υπότυπου (Sotiriou et al. 2005). ΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΡΟΜΟΝΑΔΩΝ Οι α υπομονάδεσ φαίνεται να κακορίηουν το μζγεκοσ του ρεφματοσ ιόντων χλωρίου (Gingrich et al. 1995), το μζγεκοσ του ρεφματοσ αποκατάςταςθσ (rectifying current, Granja et al. 1998) κακϊσ και το ρυκμό απευαιςκθτοποίθςθσ (Lavoie et al. 1997) του GABA A υποδοχζα. Θ α 1 υπομονάδα φαίνεται να παίηει ρόλο ςτο μζγεκοσ και τθ διάρκεια των ρευμάτων χλωρίου, κακϊσ ζλλειψι τθσ μειϊνει το μζγεκόσ τουσ και αυξάνει τθ διάρκειά τουσ (Vicini et al. 2001; Goldstein et al. 2002). Λειτουργικά, είναι πικανά υπεφκυνθ για τθν καταπραχντικι και αντιεπιλθπτικι και ςε οριςμζνο βακμό τθν αμνθςιακι δράςθ των αναιςκθτικϊν φαρμάκων (Rudolph et al. 1999; McKernan et al. 2000; Mohler et al. 2002) (αλλά αντιπαρζβαλε Sanna et al. 1999 που δείχνει ζλλειψθ αντιεπιλθπτικισ δράςθσ). Αντικζτωσ, θ α 2 υπομονάδα πιςτεφεται υπεφκυνθ για τθν αγχολυτικι και μυοχαλαρωτικι τουσ δράςθ (Rudolph et al. 1999; Low et al. 2000; McKernan et al. 2000; Mohler et al. 2002). Θ α 5 υπομονάδα εντοπίηεται κυρίωσ εξωςυναπτικά, όπου ρυκμίηει τθν αργι φαςικι και τθν τονικι αναςτολι (Caraiscos et al. 2004; Prenosil et al. 2006). Φαίνεται δε να είναι ςθμαντικι για τθ μνιμθ (Collinson et al. 2002; Crestani et al. 2002) αν και άλλθ μελζτθ δείχνει πωσ δεν είναι 36

(αποκλειςτικά) υπεφκυνθ για τθν αμνθςία που προκαλοφν τα αναιςκθτικά, για τθν οποία αρκεί θ α 4 ι/και θ α 6 υπομονάδα (Hommer et al. 1993). Οι β υπομονάδεσ εμπλζκονται ςτθν υποκυτταρικι κατανομι των GABA A υποδοχζων (Connolly et al. 1996) και τθν επιλεκτικότθτα του καναλιοφ για τα ιόντα χλωρίου (Jensen, M. L. et al. 2002). Ο τφποσ τθσ β υπομονάδασ, δε, κακορίηει το ςυνολικό χρόνο ανοίγματοσ του καναλιοφ, με τθ β 1 να προςδίδει το μικρότερο και τθ β 3 το μεγαλφτερο χρόνο ανοίγματοσ (Ymer et al. 1989). Στο επίπεδο τθσ ςυμπεριφοράσ, θ β 2 υπομονάδα φζρεται υπεφκυνθ για τθν καταπράυνςθ (Mohler et al. 2002; Reynolds et al. 2003) και θ β 3 για τθν φπνωςθ και ακινθςία (Jurd et al. 2003) που προκαλοφν τα αναιςκθτικά. Από τισ γ υπομονάδεσ, θ γ 2 φαίνεται να παρατείνει το χρόνο ανοίγματοσ του καναλιοφ (Lorez et al. 2000), ενϊ ζχει και κρίςιμο ρόλο ςτθ ςυγκζντρωςθ των υποδοχζων ςτθ ςφναψθ (Essrich et al. 1998). Τζλοσ, λόγω τθσ ςθμαςίασ τθσ μειωμζνθσ αναςτολισ ςτθν εμφάνιςθ επιλθψίασ, μετάλλαξθ τθσ α 1, α 2, γ 2 ι δ υπομονάδασ (Mulley et al. 2003; Macdonald et al. 2004), ι μειωμζνθ ζκφραςθ τθσ α 1 (Poulter et al. 1999; Kralic et al. 2002), β 3 (Homanics et al. 1997; DeLorey et al. 1998), ι γ 2 (Karle et al. 1998; Lorez et al. 2000) υπομονάδασ οδθγεί ςτθν εμφάνιςθ επιλθψίασ. GABA B Εικόνα 13: Η δνκή ηνπ GABA B ππνδνρέα θαη ε επίδξαζή ηνπ κε ην GABA, θάπνηα θαλάιηα θαη ζπζηήκαηα δεπηέξσλ κελπκάησλ (Couve et al. 2000). Θ φπαρξθ του GABA B υποδοχζα αποδείχτθκε αρχικά φαρμακολογικά, λόγω τθσ μθ ευαιςκθςίασ του ςτθ bicuculine και τθσ ευαιςκθςίασ του ςτον αγωνιςτι baclofen (Hill & Bowery 1981). Θ ςφνδεςθ, δε, του GABA ςτον GABA B (αλλά όχι ςτον GABA Α ) υποδοχζα εξαρτάται από τθ παρουςία διςκενϊν κατιόντων (Kato et al. 1983). Ο GABA B υποδοχζασ είναι ζνασ μεταβοτροπικόσ υποδοχζασ ςυνδεδεμζνοσ με πρωτεΐνεσ G. Σε αντίκεςθ με άλλουσ υποδοχείσ αυτισ τθσ κατθγορίασ, ο GABA B είναι διμερισ, αποτελοφμενοσ από 37

δφο υπομονάδεσ, τισ GABA B1 και GABA B2, κακεμία από τισ οποίεσ ζχει τθν κλαςςικι δομι των 7 διαμεμβρανικϊν περιοχϊν αυτισ τθσ οικογζνειασ υποδοχζων (εικόνα 13, Couve et al. 2000). Ραρά το γεγονόσ πωσ γνωρίηουμε τθν φπαρξθ ενόσ μόνο γονιδίου για τθν κάκε υπομονάδα, ζνασ αρικμόσ μεταγραφικϊν παραλλαγϊν τθσ υπομονάδασ GABA B1 είναι γνωςτόσ. Ζτςι, ενϊ θ υπομονάδα GABA B2 εκφράηεται ςε όλο ςχεδόν τον εγκζφαλο, οι παραλλαγζσ τισ GABA B1 ζχουν διαφορετικι κατανομι: θ GABA B1a εκφράηεται ςτθ CA1 περιοχι του ιππόκαμπου και τθν οδοντωτι ζλικα, τθν προ-οπτικι περιοχι, τον υποκάλαμο, τθν καλφπτρα, το ςτζλεχοσ και τα κοκκιϊδθ κφτταρα τθσ παρεγκεφαλίδασ, ενϊ θ GABA B1b εκφράηεται ςτα επιφανειακά ςτρϊματα του νεοφλοιοφ, τον ιππόκαμπο, τθ ςπονδυλικι ςτιλθ, τα μοριακά ςτρϊματα τθσ παρεγκεφαλίδασ και αλλοφ (Fritschy et al. 1999; Couve et al. 2000). Συνολικά, θ κατανομι του GABA B υποδοχζα είναι παρόμοια με αυτι του GABA Α, με εξαίρεςθ κυρίωσ τον οςφρθτικό βολβό, τθν παρεγκεφαλίδα, το κάλαμο και το νεοφλοιό (Chu et al. 1990). Στον ιππόκαμπο, ο GABA B υποδοχζασ φαίνεται να εντοπίηεται κυρίωσ εξωςυναπτικά, τόςο ςτουσ πυραμιδικοφσ, όςο και ςτουσ ενδονευρϊνεσ (Kulik et al. 2003). Οι GABA B υποδοχείσ μπορεί να είναι μεταςυναπτικοί ι προςυναπτικοί αυτοχποδοχείσ (Fassio et al. 1994). Μεταςυναπτικά, ςυνδζονται άμεςα ι μζςω δευτζρων μθνυμάτων με κανάλια καλίου, οδθγϊντασ ςτθν εμφάνιςθ ενόσ αργοφ αλλά μεγάλου ςε διάρκεια και πλάτοσ αναςταλτικοφ μεταςυναπτικοφ δυναμικοφ (εικόνα 14, Misgeld et al. 1995). Ρροςυναπτικά μειϊνουν τθν απελευκζρωςθ νευροδιαβιβαςτι μειϊνοντασ τθν αγωγιμότθτα καναλιϊν αςβεςτίου (εικόνα 13, Misgeld et al. 1995) ι αλλθλεπιδρϊντασ με το μθχανιςμό απελευκζρωςθσ του νευροδιαβιβαςτι απ ευκείασ (Thompson, S. M. et al. 1993). Οι διαφορζσ μεταξφ προ- και μετα-ςυναπτικϊν υποδοχζων, όμωσ, δε ςταματοφν εκεί. Θ τοξίνθ pertussis αποςυνδζει τουσ μεταςυναπτικοφσ GABA B από τα κανάλια καλίου χωρίσ να επθρεάηει τουσ προςυναπτικοφσ υποδοχείσ, ενϊ υπάρχουν και άλλεσ ενδείξεισ πωσ προ- και μετα-ςυναπτικοί υποδοχείσ ςυνδζονται με διαφορετικζσ G πρωτεΐνεσ (Bettler et al. 1998). Ακόμθ, ο ανταγωνιςτισ CGP35348 φαίνεται να επθρεάηει τουσ μεταςυναπτικοφσ υποδοχείσ ςε πολφ μεγαλφτερο βακμό (Deisz et al. 1997). Νεότερεσ μελζτεσ ζχουν δείξει πωσ θ GABA B1a υπομονάδα εντοπίηεται κυρίωσ προςυναπτικά, ενϊ θ GABA B1b μεταςυναπτικά (Vigot et al. 2006). Διαφορζσ όμωσ φαίνεται να υπάρχουν και μεταξφ διαφορετικϊν παραλλαγϊν προςυναπτικϊν υποδοχζων, με μία ομάδα να είναι ευαίςκθτθ ςτο phaclofen και το CGP52432 και μια άλλθ ςτο CGP35348 (Bonanno et al. 1997), αν και όλοι οι προςυναπτικοί GABA B εμφανίηουν παρόμοια δραςτικότθτα (Waldmeier et al. 1994). Εικόνα 14: Κίλεζε ηόλησλ θαη IPSPs κέζσ ησλ GABA Α ππνδνρέσλ θαη θαλαιηώλ έκκεζα ζπλδεδεκέλσλ κε GABA B ππνδνρείο κε θαζήισζε ηάζεο ζηα -50mV (Shepherd 1994). 38

GABA C (Bormann & Feigenspan 1995; Johnston, G. A. 1996) Ο GABA C υποδοχζασ διακρίνεται φαρμακολογικά από τουσ GABA A και GABA B λόγω τθσ μθ ευαιςκθςίασ του ςτθ bicuculin και το baclofen αντίςτοιχα. Αντικζτωσ παρουςιάηει ιδιαίτερθ ευαιςκθςία ςτον αγωνιςτι cis-4-αμινοκροτονικό οξφ (CACA). Ρρόκειται για ιονοτροπικό υποδοχζα που ςυνδζεται με κανάλι Cl -. Εν μζρει φαίνεται να αποτελείται από τισ υπομονάδεσ ρ 1, ρ 2 και ρ 3. Ο λειτουργικόσ υποδοχζασ και θ ρ 1 υπομονάδα εντοπίηονται κυρίωσ ςτον αμφιβλθςτροειδι. Θ ρ 2 υπομονάδα εντοπίηεται και ςε άλλεσ περιοχζσ του εγκεφάλου, όπωσ ο ιππόκαμποσ και ο νεοφλοιόσ. Ρρόςφατα δεδομζνα δείχνουν πωσ υπάρχουν λειτουργικοί υποδοχείσ και ςτον ιππόκαμπο (Alakuijala et al. 2006). 39

ΑΛΛΟΣΕΡΙΚΟΙ ΕΝΙΧΤΣΕ ΣΟΤ GABA A ΝΕΥΟΣΤΕΟΕΛΔΘ Νευροςτεροειδι καταχρθςτικά ονομάηονται δφο ομάδεσ ςτεροειδϊν ενϊςεων: αυτζσ που παράγονται ςτο νευρικό ςφςτθμα και αυτζσ που, ενϊ δεν παράγονται από το νευρικό ςφςτθμα, επθρεάηουν τθ λειτουργία του. Θ πρϊτθ διαπίςτωςθ πωσ ςτεροειδείσ ενϊςεισ μποροφν να επιδροφν ςτο νευρικό ςφςτθμα ζγινε το 1941, όταν ανακαλφφκθκε θ αναιςκθτικι δράςθ οριςμζνων ςτεροειδϊν ορμονϊν (Selye 1941). Δεκαετίεσ αργότερα επιβεβαιϊκθκε πωσ ενδογενι ςτεροειδι δρουν ωσ τροποποιθτζσ του GABA A υποδοχζα (Callachan et al. 1987). Οι ανακαλφψεισ αυτζσ οδιγθςαν ςε μια προςπάκεια ςφνκεςθσ νζων ςτεροειδϊν με παρόμοιεσ ιδιότθτεσ (δεσ παρακάτω). Τα νευροςτεροειδι ςυνδζονται ςτον GABA A υποδοχζα ςε ειδικι κζςθ, χωριςτι από αυτι άλλων φαρμάκων (Squires & Saederup 2000). Τα περιςςότερα ςυνκετικά και ενδογενι νευροςτεροειδι, όπωσ θ προγεςτερόνθ και παράγωγα αυτισ (π.χ. τα φυςικά παράγωγα αλλοπρεγνανολόνθ και THDOC και το ςυνκετικό αλφαξαλόνθ) δρουν ωσ αλλοςτερικοί ενιςχυτζσ (Majewska et al. 1986; Barker et al. 1987; Callachan et al. 1987; Lambert et al. 2003). Συγκεκριμζνα αυξάνουν τόςο τθ ςυχνότθτα, όςο και τθ διάρκεια των ριπϊν ανοιγμάτων του καναλιοφ (Majewska et al. 1986; Peters et al. 1988; Paul & Purdy 1992), οδθγϊντασ ςε αφξθςθ του πλάτουσ και τθσ διάρκειασ των ρευμάτων Cl - μζςω του GABA A υποδοχζα και ζτςι παράταςθ των αναςταλτικϊν μεταςυναπτικϊν δυναμικϊν και ρευμάτων (Harrison et al. 1987b). Σε μεγαλφτερεσ δε ςυγκεντρϊςεισ μποροφν να οδθγιςουν ςτο άνοιγμα του καναλιοφ χωρίσ τθν παρουςία GABA ι άλλου αγωνιςτι (Callachan et al. 1987; Cottrell et al. 1987; Lambert et al. 1995). Οριςμζνα, όμωσ, κειοφχα ςτεροειδι, όπωσ θ κειικι πρεγνανολόνθ και θ DHEAS, δρουν αντίκετα, ωσ αλλοςτερικοί αναςτολείσ του GABA A, μειϊνοντασ τα ρεφματα Cl - (Mienville & Vicini 1989; Majewska 1992; Meyer & Gruol 1994; Baulieu & Robel 1996). Εικόνα 15: Οξηζκέλα ελδνγελή λεπξνζηεξνεηδή (Gasior et al. 1999) 40 Θ δράςθ των νευροςτεροειδϊν ςτον GABA A υποδοχζα εξαρτάται, ςε οριςμζνο βακμό, από τθ ςφςταςι του ςε υπομονάδεσ. H ιςομορφι τθσ α υπομανάδασ φαίνεται να επθρεάηει κυρίωσ τθν

αποτελεςματικότθτά τουσ, με τθν α 2 υπομονάδα να υπερτερεί ςε ςχζςθ με τθν α 1 ι τθν ζλλειψθ α υπομονάδασ (Maitra & Reynolds 1999). Θ ιςομορφι τθσ β υπομονάδασ δεν ζχει ςθμαντικι επίδραςθ ςτθν ςυγγζνεια ι τθν αποτελεςματικότθτά τουσ (Hadingham et al. 1993; Belelli et al. 2002; Smith et al. 2004). Θ γ 1 υπομονάδα μειϊνει τθν αποτελεςματικότθτα, ενϊ αντικατάςταςθ τθσ γ από δ υπομονάδα αυξάνει πολφ τθν ευαιςκθςία ςτα νευροςτεροειδι (Belelli et al. 2002; Brown et al. 2002). Τζλοσ παρουςία τθσ ε υπομονάδασ ο υποδοχζασ χάνει τθν ευαιςκθςία του ςτα νευροςτεροειδι (Belelli et al. 2002). Στο επίπεδο του κυκλϊματοσ, τα νευροςτεροειδι φαίνεται να επθρεάηουν τόςο τθν φαςικι (Meyer et al. 1999) όςο και τθν τονικι αναςτολι (Stell et al. 2003). Οι αποτελεςματικζσ τουσ, όμωσ, ςυγκεντρϊςεισ φαίνεται να ποικίλουν ςε ςθμαντικό βακμό (nm μm) ςτισ διάφορεσ περιοχζσ του εγκεφάλου (Lambert et al. 2003). Οι ενδογενείσ ςυγκεντρϊςεισ των νευροςτεροειδϊν κυμαίνονται μεταξφ 3-10nM υπό φυςιολογικζσ ςυνκικεσ θ τιμι αυτι όμωσ αυξάνει ςτα 30-60nM ςε κατάςταςθ ςτρεσ (Paul & Purdy 1992). Οι ςυγκεντρϊςεισ αυτζσ μεταβάλλονται ςε μεγάλο βακμό και κατά τον ζμμθνο κφκλο και τον τοκετό ςτα κθλυκά άτομα. Αυτό οδθγεί ςε αντίςτοιχεσ μεταβολζσ τθσ ιςορροπίασ μεταξφ ςυναπτικισ αναςτολισ και διζγερςθσ, με αποτζλεςμα αντίςτοιχεσ διακυμάνςεισ ςτθ διάκεςθ αλλά και ςτθν εμφάνιςθ επιλθπτικϊν κρίςεων ςε επιρρεπι άτομα (Semyanov et al. 2004; Scharfman & MacLusky 2006). Τα νευροςτεροειδι όμωσ ζχουν και άλλεσ δράςεισ που δε μεςολαβοφνται από τον GABA A υποδοχζα, όπωσ οι κλαςςικοί τουσ ρόλοι (πχ ρφκμιςθ τθσ μεταγραφισ) που μεςολαβοφνται από τον ενδοκυττάριο υποδοχζα τθσ προγεςτίνθσ (δεσ επιςκόπθςθ από Blaustein 2003; Rupprecht 2003), θ αναςτολι τθσ αποκαρβοξυλάςθσ του γλουταμινικοφ (Dye & Taberner 1975) και θ μείωςθ τθσ απάντθςθσ των νευρϊνων ςτο γλουταμινικό (Richards & Smaje 1976; Puil & el-beheiry 1990). Κλινικά, τα περιςςότερα νευροςτεροειδι (πχ αλλοπρεγνανολόνθ, THDOC) ζχουν αγχολυτικι, αντιςπαςμωδικι, καταπραχντικι και δράςθ κατά τθσ θμικρανίασ (Lambert et al. 1995; Limmroth et al. 1996; Sear 1996; Gasior et al. 1999; Zorumski et al. 2000; Rupprecht 2003), ενϊ οριςμζνα (πχ αλφαξαλόνθ) ζχουν και αναιςκθτικι δράςθ (Clarke et al. 1973). ΣΥΝΚΕΣΘ Οι ςτεροειδείσ ορμόνεσ παράγονται από τουσ αδζνεσ του οργανιςμοφ, όπωσ τα επινεφρίδια και οι ωοκικεσ. Κάποιεσ από αυτζσ και τα παράγωγά τουσ ζχουν δράςεισ και ςτο νευρικό ςφςτθμα και για αυτό ονομάηονται νευρο-ενεργά ςτεροειδι (Paul & Purdy 1992; Reddy 2003). Κάποια όμωσ από αυτά τα ςτεροειδι, όπωσ θ προγεςτερόνθ και κάποιοι μεταβολίτεσ τθσ, ςυντίκενται από τθ χολθςτερόλθ ςτο ίδιο το νευρικό ςφςτθμα (εικόνα 16), ςε νευρϊνεσ και γλοιοκφτταρα (Akwa et al. 1993; Costa et al. 1994; Robel & Baulieu 1995; Mensah-Nyagan et al. 1999; Compagnone & Mellon 2000; Kimoto et al. 2001). Τα ςτεροειδι αυτά ονομάηονται νευροςτεροειδι. 41

Εικόνα 16: Οη βαζηθέο αληηδξάζεηο ζύλζεζεο ησλ ελδνγελώλ λεπξνζηεξνεηδώλ (Sieghart 1995) Θ προςπάκεια καταςκευισ ςυνκετικϊν νευροςτεροειδϊν ξεκίνθςε από τθ ςτιγμι που ανακαλφφκθκαν οι δράςεισ των ςτεροειδϊν ουςιϊν ςτο ΚΝΣ. Ο ςτόχοσ είναι θ δθμιουργία ενϊςεων με υψθλότερθ ςυγγζνεια δζςμευςθσ ςτον υποδοχζα και μεγαλφτερθ αποτελεςματικότθτα. Ο ςχεδιαςμόσ νζων νευροςτεροειδϊν, όμωσ, ζχει να αντιμετωπίςει δφο βαςικά προβλιματα: 1. Διαλυτότητα. Πλα τα ςτεροειδι είναι λιπόφιλεσ ενϊςεισ, δυςδιάλυτεσ ςτο νερό και άρα ςτα υγρά του ςϊματοσ. Ρροκειμζνου να μπορζςουν να απορροφθκοφν από τον οργανιςμό, πρζπει να καταςτοφν υδατοδιαλυτζσ με κάποιο τρόπο. Το πρϊτο εμπορικά διακζςιμο ςυνκετικό νευροςτεροειδζσ, το αναιςκθτικό αλκεςίνθ, αντιμετϊπιςε αυτό το πρόβλθμα με δφο τρόπουσ: αναμιγνφοντασ το πιο δραςτικό νευροςτεροειδζσ αλφαξαλόνθ με τθ λιγότερο δραςτικι αλλά πιο ευδιάλυτθ αλφαδολόνθ και τθ διάλυςθ του μίγματοσ ςε ζνα παράγωγο του καςτορζλαιου (Child et al. 1971). Το φάρμακο αποςφρκθκε το 1990, όταν διαπιςτϊκθκαν ςοβαρζσ παρενζργειεσ, πικανά οφειλόμενεσ ςτο διαλφτθ (Zorumski et al. 2000). Νεότερεσ προςπάκειεσ ζχουν χρθςιμοποιιςει δφο διαφορετικζσ τακτικζσ: 1.1. Εντοπιςμόσ νζων διαλυτϊν χωρίσ παρενζργειεσ. Θ διάλυςθ τθσ αλφαξαλόνθσ ςε κυκλοδεξτρίνεσ ζχει δϊςει κάποιεσ πρϊτεσ κετικζσ ενδείξεισ (Ferre et al. 2006). 1.2. Μετατροπι των πρότυπων ενϊςεων ςε πιο υδατοδιαλυτζσ με τθν προςκικθ υδρόφιλων πλάγιων ομάδων (εικόνα 17 και Sieghart 1995) 2. ταθερότητα. Τα περιςςότερα νευροςτεροειδι ζχουν πολφ μικρό χρόνο θμιηωισ, κακϊσ καταβολίηονται πολφ γριγορα (Kokate et al. 1994; Gee et al. 1995). Ζτςι, ενϊ θ αλλοπρεγνανολόνθ ζχει δείξει ενδιαφζρουςα αντιεπιλθπτικι δράςθ (Belelli et al. 1990), δεν μπορεί να χρθςιμοποιθκεί κλινικά. Μια μικρι αλλαγι ςτο μόριό τθσ, όμωσ, δίνει το ςυνκετικό νευροςτεροειδζσ γαναξαλόνθ, που δεν αναγνωρίηεται από το ζνηυμο καταβολιςμοφ 3αhydroxysteroidoxidoreductase (Belelli & Herd 2003) και φαίνεται να είναι κλινικά αποτελεςματικι (Monaghan et al. 1997) 42

Εικόνα 17: Οξηζκέλα ζπλζεηηθά λεπξνζηεξνεηδή (Gasior et al. 1999) ΡΟΡΟΦΟΛΘ Εικόνα 18: Τξηζδηάζηαηε αλαπαξάζηαζε ηεο δνκήο ηεο πξνπνθόιεο (Wikipedia 2007f) Θ προποφόλθ είναι ζνα ενδοφλζβιο αναιςκθτικό φαινολικισ δομισ (Wikipedia 2007f). Θ εξαιρετικά λιπόφιλθ φφςθ του τοφ προςδίδει ταχεία ζναρξθ και λιξθ δράςθσ, λόγω τθσ ταχείασ κατανομισ και εκκακάριςισ του (McKeage & Perry 2003; Moos 2006). Θ προποφόλθ ζχει καλφτερθ 43

απόκριςθ δόςθσ-αποτελζςματοσ από τισ βενηοδιαηεπίνεσ (McKeage & Perry 2003; Moos 2006): προοδευτικά αυξανόμενεσ ςυγκεντρϊςεισ προκαλοφν ιπια (3-6μM), μζτρια (7-11μΜ), και βακειά (12,5μM) καταπράυνςθ, φπνωςθ (17μM) και τελικά αναιςκθςία (>56μΜ) (Byas-Smith et al. 2002; Rudolph & Antkowiak 2004; Fell et al. 2005). Θ πιο χαρακτθριςτικι δευτερεφουςα ενζργεια τθσ προποφόλθσ είναι θ ορκόδρομθ απϊλεια μνιμθσ, ακόμα και ςε χαμθλζσ, θρεμιςτικζσ δόςεισ, που ξεπερνά τθν αντίςτοιχθ δράςθ άλλων φαρμάκων (Veselis et al. 2002; Veselis et al. 2004b). Θ απϊλεια μνιμθσ, όμωσ, δεν είναι πλιρθσ, ακόμα και κατά τθν αναιςκθςία: Κλινικζσ μελζτεσ ζχουν δείξει μια μικρι διατιρθςθ μθ δθλωτικισ μνιμθσ (Cork et al. 1996), κυρίωσ όταν θ νάρκωςθ ςυνδυάηεται με χειρουργικό ερεκιςμό (Bethune et al. 1992; Deeprose et al. 2004), ι ακόμθ και δθλωτικισ μνιμθσ, όταν αυτι μετρείται ςαν διαφορά από τθ μθ δθλωτικι (Stapleton & Andrade 2000). Θ επίδραςι τθσ προποφόλθσ ςτθ μνιμθ μπορεί πικανά να δικαιολογθκεί ςε οριςμζνο βακμό από τθν καταςτολι του LTP (Takamatsu et al. 2005) και τθσ διατιρθςισ του (Wei et al. 2002) που προκαλεί. Από τθν άλλθ, όμωσ, φαίνεται πωσ ενιςχφει το LTD (Wei et al. 2002). Ρεραιτζρω, ενϊ μειϊνει τθ ςυχνότθτα των ςθμαντικϊν για τθ μνιμθ (δεσ παραπάνω) γ ρυκμϊν, δεν μειϊνει το ςυγχρονιςμό τουσ (Fox & Jefferys 1998), αλλά αντίκετα αυξάνει τθν ιςχφ τουσ (Fell et al. 2005). Στο μοριακό επίπεδο, θ προποφόλθ φαίνεται να αςκεί τισ δράςεισ τθσ μζςω του GABA A υποδοχζα, ςτον οποίο ςυνδζεται ςε διακριτι από άλλα φάρμακα κζςθ (Squires & Saederup 2000). Σφνδεςι τθσ ςτον υποδοχζα διευκολφνει το άνοιγμα του καναλιοφ (O'Shea et al. 2000), με αποτζλεςμα να ενιςχφει αλλοςτερικά τθ δράςθ του GABA ςε χαμθλζσ ςυγκεντρϊςεισ (0,3-60μM, EC 50 =10μM), και να ανοίγει απ ευκείασ το κανάλι ςε υψθλότερεσ ςυγκεντρϊςεισ (10-500μM, Belelli et al. 1999; Eghbali et al. 2003b). Με τον τρόπο αυτό ενιςχφει τθ ςυναπτικι αναςτολι (EC 50 =51μM) και παρατείνει τθ διάρκειά τθσ (Asahi et al. 2006). Θ επίδραςι τθσ, δε, ςτθν τονικι αναςτολι φζρεται υπεφκυνθ για τθ μικρι μείωςθ του δυναμικοφ ενζργειασ που προκαλεί (Bieda & MacIver 2004). Θ ςφνδεςθ και δράςθ τθσ προποφόλθσ ςτον GABA A υποδοχζα ζχει δειχκεί να εξαρτάται από τισ α, β και γ υπομονάδεσ. Θ αμινοτελικι εξωκυττάρια (Uchida, I. et al. 1997) και θ πρϊτθ διαμεμβρανικι περιοχι (Carlson et al. 2000) τθσ α 1 υπομονάδασ είναι απαραίτθτεσ για τθ δράςθ τθσ, ενϊ αντικατάςταςθ τθσ α 1 από τθν α 2 υπομονάδα αυξάνει τθ ςυγγζνεια αλλά μειϊνει τθν αποτελεςματικότθτά τθσ (Lam & Reynolds 1998). Σθμαντικζσ είναι ακόμθ οι διαμεμβρανικζσ περιοχζσ των β υπομονάδων, π.χ. θ πρϊτθ (Carlson et al. 2000), δεφτερθ (Siegwart et al. 2003) και τρίτθ (Bali & Akabas 2004) διαμεμβρανικι περιοχι τθσ β 2, θ δεφτερθ τθσ β 3 (Belelli et al. 1999; Jurd et al. 2003) και θ τρίτθ τθσ β 1 (Krasowski et al. 1998). Από τθ αντίκετθ πλευρά, θ παρουςία τθσ γ 2 υπομονάδασ μειϊνει τθ δραςτικότθτα τθσ προποφόλθσ (Lam & Reynolds 1998), ενϊ παρουςία τθσ ε τθ μθδενίηει (Davies, P. A. et al. 1997). Ασ ςθμειωκεί, τζλοσ, πωσ οι δράςεισ τθσ προποφόλθσ φαίνεται πωσ μεςολαβοφνται ςχεδόν αποκλειςτικά από τον GABA A υποδοχζα. Θ επίδραςι τθσ ςτθ διεγερςιμότθτα και διεγερτικι ςυναπτικι διαβίβαςθ είναι αςιμαντθ (Albertson et al. 1991; Albertson et al. 1996; Tanner et al. 2000; Wei et al. 2002). Το μόνο άλλο κανάλι που φζρεται να επθρεάηει, και μόνο ςε υψθλζσ ςυγκεντρϊςεισ (10-1000μM) είναι αυτό του ρεφματοσ κατά τθν υπερπόλωςθ I h (Funahashi et al. 2001). 44

ΒΕΝΗΟΔΛΑΗΕΡΛΝΕΣ ΚΑΛ ΑΝΑΛΟΓΑ Οι βενηοδιαηεπίνεσ είναι οι τυπικότεροι αλλοςτερικοί ενιςχυτζσ του GABA A υποδοχζα, κακϊσ, ςε αντίκεςθ με άλλεσ τάξεισ φαρμάκων, δεν οδθγοφν ςε απ ευκείασ άνοιγμα του καναλιοφ απουςία αγωνιςτι, ςε οποιαδιποτε ςυγκζντρωςθ (Sieghart 1995). Σφνδεςι τουσ ςτον υποδοχζα οδθγεί ςε αφξθςθ του ςυνολικοφ χρόνου ανοίγματοσ του καναλιοφ με αφξθςθ τθσ ςυχνότθτασ ριπϊν ανοίγματοσ, χωρίσ να επθρεάηεται ςθμαντικά ο μζςοσ χρόνοσ ανοίγματοσ ι θ αγωγιμότθτα (Twyman et al. 1989). Θ δζςμευςθ των βενηοδιαηεπινϊν ςτον υποδοχζα αυξάνει παρουςία αγωνιςτι (Tallman et al. 1978) ι άλλων αλλοςτερικϊν ενιςχυτϊν και μειϊνεται παρουςία του ανταγωνιςτι bicuculine (Olsen 1982). Θ κζςθ ςφνδεςθσ ςτον υποδοχζα είναι διακριτι από αυτι άλλων φαρμάκων (Squires & Saederup 2000) και εντοπίηεται ςτο όριο μεταξφ τθσ α και γ υπομονάδασ (Sieghart 1995; Sigel & Buhr 1997). Για το λόγο αυτό και ενϊ θ παρουςία μιασ β υπομονάδασ είναι απαραίτθτθ, ο τφποσ τθσ α και γ υπομονάδασ είναι ςθμαντικόσ για τθ δζςμευςθ των βενηοδιαηεπινϊν (Mohler et al. 2002): θ γ 1 υπομονάδα, όπωσ και οι α 4 και α 6 (Knoflach et al. 1996) αποκλείουν τθ ςφνδεςθ των βενηοδιαηεπινϊν. Θ α 1 υπομονάδα ςυμμετζχει ςτο ςχθματιςμό ενόσ τφπου κζςθσ ςφνδεςθσ (BZ I ι ω 1 ), ενϊ οι α 2, α 3 και α 5 ςυμμετζχουν ςτο ςχθματιςμό ενόσ δεφτερου τφπου (BZ II ι ω 2 ) (Mehta & Ticku 1999). Νεότερεσ μελζτεσ, δε, υποςτθρίηουν τθν περαιτζρω διάκριςθ των κζςεων ςφνδεςθσ που ςχθματίηονται από τισ α 2 και α 3 ςε ςχζςθ με τθν α 5 υπομονάδα (Pritchett & Seeburg 1990; Ruano et al. 1992). Ππωσ αναφζρκθκε παραπάνω, θ α 1 υπομονάδα υπερτερεί ςτθν παρεγκεφαλίδα, ενϊ οι α 2, α 3 και κυρίωσ θ α 5 υπομονάδεσ υπερτεροφν ςτον ιππόκαμπο, με το φλοιό να παρουςιάηει ςχετικι ιςορροπία κζςεων BZ I και BZ IΛ (Mehta & Ticku 1999; Mohler et al. 2002). Τζλοσ, θ παρουςία τθσ δ υπομονάδασ αυξάνει ςθμαντικά τθ ςυγγζνεια των βενηοδιαηεπινϊν για τον GABA A υποδοχζα (Mertens et al. 1993). Οι βενηοδιαηεπίνεσ μποροφν να χωριςτοφν ςε 3 τάξεισ, ανάλογα με τθν αποτελεςματικότθτα και ειδικότθτά τουσ (Costa & Guidotti 1996): Οι κλαςςικζσ βενηοδιαηεπίνεσ (π.χ. διαηεπάμθ, μιδαηολάμθ) είναι πλιρεισ αλλοςτερικοί ενιςχυτζσ του GABA A υποδοχζα. Νεότερεσ βενηοδιαηεπίνεσ, όπωσ το imidazenil (Giusti et al. 1993) δρουν ωσ μερικοί αλλοςτερικοί ενιςχυτζσ, ενϊ κάποια ανάλογα βενηοδιαηεπινϊν παρουςιάηουν ειδικότθτα για ζνα από τουσ 2 (ι 3) τφπουσ κζςθσ πρόςδεςθσ (π.χ. θ ηολπιδζμθ για τθ κζςθ BZ I) (Pritchett & Seeburg 1990; Benavides et al. 1992; Ruano et al. 1992). Θ ακριβισ χθμικι δομι τουσ είναι κρίςιμθ για τθ δράςθ τουσ, με μικρζσ αλλαγζσ να δίνουν ουςίεσ με ιδιότθτεσ πλιρουσ ι μερικοφ αγωνιςτι ι ανταγωνιςτι (πχ μιδαηολάμθ, bretazenil και flumazenil αντίςτοιχα) (Haefely 1994). Κλινικά, οι βενηοδιαηεπίνεσ χρθςιμοποιοφνται ωσ θρεμιςτικά (αγχολυτικά), αντιςπαςμωδικά και υπνωτικά από τθ δεκαετία του 60 (Towler 1962; Towler et al. 1962), πριν ανακαλυφκεί θ ςχζςθ τουσ με τον GABA A υποδοχζα (Costa et al. 1975a; Costa et al. 1975b; Haefely et al. 1975). Θ ευρεία διάδοςι τουσ οφείλεται ςτθ γριγορθ δράςθ τουσ και τθ χαμθλι τοξικότθτά τουσ (Choi et al. 1981; Dundee et al. 1984; Friedman et al. 1992). Χριςθ του ειδικοφ ανταγωνιςτι τουσ, flumazenil, για 45

άμεςο τερματιςμό τθσ δράςθσ τουσ ανά πάςα ςτιγμι αυξάνει περαιτζρω τθ χρθςιμότθτά τουσ (Whitwam 1995). Θ πιο ευρζωσ διαδεδομζνθ βενηοδιαηεπίνθ είναι θ διαηεπάμθ (stedon) (Feldman 1962). Θ μιδαηολάμθ (dormicum) είναι 2-3 φορζσ ιςχυρότερθ (Grocott et al. 1997; Nordt & Clark 1997; Young et al. 2000) με γρθγορότερθ ζναρξθ και λιξθ δράςθσ (Reves et al. 1985). Πλεσ όμωσ οι κλαςςικζσ βενηοδιαηεπίνεσ ζχουν μια ςειρά παρενεργειϊν (Costa & Guidotti 1996) κυριότερεσ των οποίων είναι θ αταξία, θ απϊλεια μνιμθσ (Veselis et al. 1997), θ ανοχι και ο εκιςμόσ (Costa et al. 1995). Αυτόσ ο λόγοσ ζχει οδθγιςει ςτθ ςταδιακι αντικατάςταςθ των κλαςςικϊν βενηοδιαηεπινϊν από νεότερα φάρμακα: Το imidazenil δεν είναι επιρρεπζσ ςε ανοχι και εκιςμό (Auta et al. 1994). Θ ηολπιδζμθ (stilnox) δεν διαταράςςει και το φυςιολογικό μοτίβο φπνου (Balkin et al. 1992), ενϊ αςκεί τισ υπνωτικζσ ςε πολφ χαμθλότερθ ςυγκζντρωςθ από ότι τισ υπόλοιπεσ δράςεισ τθσ (Depoortere et al. 1986) ζτςι αποφεφγεται θ αταξία λόγω μυοχαλάρωςθσ και θ απϊλεια μνιμθσ. Εικόνα 19: H ρεκηθή δνκή ηεο δηαδεπάκεο (αξηζηεξά) θαη ηεο δνιπηδέκεο (δεμηά) (Wikipedia 2007c, h). ΒΑΒΛΤΟΥΛΚΑ Τα βαρβιτουρικά είναι θ παλαιότερθ ομάδα GABA A ενιςχυτϊν, ςε χριςθ από τισ αρχζσ του 20οφ αιϊνα (Fischer & Mering 1903), αν και θ επίδραςι τουσ ςτον GABA A υποδοχζα ανακαλφφκθκε μόλισ το 1975 (Nicoll 1975; Nicoll et al. 1975). Τα βαρβιτουρικά αυξάνουν τθ μζςθ διάρκεια ανοίγματοσ το καναλιοφ (Barker & McBurney 1979), αυξάνοντασ τθ διάρκεια των ριπϊν ανοιγμάτων (Twyman et al. 1989), χωρίσ να μεταβάλουν τθ ςυχνότθτα ανοίγματοσ ι τθν αγωγιμότθτα (MacDonald & Twyman 1992; Macdonald & Olsen 1994). Σε μεγάλεσ ςυγκεντρϊςεισ, τα βαρβιτουρικά οδθγοφν ςτο απ ευκείασ άνοιγμα του καναλιοφ, απουςία αγωνιςτι (Schwartz, R. D. et al. 1985). Τα βαρβιτουρικά όμωσ δρουν και προςυναπτικά ςτα κανάλια αςβεςτίου, μειϊνοντασ τθν απελευκζρωςθ νευροδιαβιβαςτι (Weakly 1969; Cutler & Young 1979). Ραρότι τα βαρβιτουρικά ςυνδζονται ςε διακριτι κζςθ ςτον GABA A υποδοχζα (Squires & Saederup 2000), αλλθλεπιδροφν με άλλεσ τάξεισ φαρμάκων, για παράδειγμα διευκολφνοντασ τθ δζςμευςθ αγωνιςτϊν και βενηοδιαηεπινϊν (Olsen 1982; Olsen & Snowman 1982; Olsen et al. 1986b) και μειϊνοντασ τθ δζςμευςθ τθσ πικροτοξίνθσ (Ticku & Olsen 1978). Αξίηει να ςθμειωκεί πωσ τα 46

βαρβιτουρικά επθρεάηουν GABA A υποδοχείσ με οποιοδιποτε είδοσ α υπομονάδασ (Wafford et al. 1996), αν και θ ιςομορφι επθρεάηει τθν αποτελεςματικότθτα τθσ αλλοςτερικισ ενίςχυςθσ και τθ ςυγγζνεια και αποτελεςματικότθτα τθσ απευκείασ δράςθσ τουσ (Thompson, S. A. et al. 1995, 1996). Επίςθσ, ενϊ θ παρουςία μιασ β υπομονάδασ είναι απαραίτθτθ για τθ δζςμευςι τουσ, θ παρουςία γ υπομονάδασ δεν είναι (Horne et al. 1993). Κλινικά, τα βαρβιτουρικά χρθςιμοποιοφνται ωσ αντιςπαςμωδικά, καταςταλτικά, υπνωτικά και αναιςκθτικά (Wikipedia 2007a). Θ φαινοβαρβιτάλθ (luminal) είναι το παλαιότερο βαρβιτουρικό ακόμθ ςε χριςθ (Wikipedia 2007e). Θ διαφορά τθσ απαιτοφμενθσ ςυγκζντρωςισ τθσ για τθν επίτευξθ αντιςπαςμωδικισ (25-200μM) ςε ςχζςθ με αναιςκθτικισ (500-4000μM) δράςθσ τθν κακιςτά ιδιαίτερα χριςιμθ ςτθν καταπολζμθςθ επιλθπτικϊν κρίςεων (Raines et al. 1979; Schulz & Macdonald 1981). Σχετικά νεότερα βαρβιτουρικά, όπωσ θ πεντοβαρβιτάλθ (Nembutal, 1930) ζχουν ταχφτερθ δράςθ, αλλά οι αντιςπαςμωδικζσ τουσ δράςεισ ςυνοδεφονται πάντα από τισ καταςταλτικζσ, για αυτό και χρθςιμοποιοφνται κυρίωσ ωσ θρεμιςτικά και υπνωτικά (Wikipedia 2007d). Θ κειοπεντάλθ, που πρωτοδοκιμάςτθκε ςε άνκρωπο το 1934, είναι το πρϊτο βαρβιτουρικό που χρθςιμοποιικθκε ευρζωσ ωσ ενδοφλζβιο αναιςκθτικό (Wikipedia 2007g). Θ χριςθ των βαρβιτουρικϊν, όμωσ, περιορίςτθκε ςθμαντικά το δεφτερο μιςό του 20 ου αιϊνα, κακϊσ αναγνωρίςτθκε μια ςειρά παρενεργειϊν, με ςθμαντικότερεσ τθν ανοχι και τον εκιςμό (Isbell & Fraser 1950). Εικόνα 20: Τξηζδηάζηαηε αλαπαξάζηαζε ηνπ κνξίνπ ηεο ζεηνπεληάιεο (άιαο λαηξίνπ, αξηζηεξά) θαη ηεο θαηλνβαξβηηάιεο (δεμηά) (Wikipedia 2007g, e) 47

ΣΚΟΡΟΣ ΤΘΣ ΕΓΑΣΛΑΣ Ο ιππόκαμποσ είναι το προτιμθτζο ςφςτθμα μελζτθσ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ για δφο ςθμαντικοφσ λόγουσ: 1. Ππωσ είναι ςαφζσ από τα παραπάνω, ο ιππόκαμποσ εμπλζκεται ςε κάποιεσ από τισ ςθμαντικότερεσ νοθτικζσ λειτουργίεσ των κθλαςτικϊν (π.χ. μνιμθ και μάκθςθ), δίνοντασ ιδιαίτερο ενδιαφζρον ςτθ διαλεφκανςθ του τρόπου λειτουργίασ του. Στο βακμό, όμωσ, που ζχει μελετθκεί, είναι ςαφζσ πωσ θ καλι λειτουργία του ιππόκαμπου βαςίηεται ςε μια λεπτι ιςορροπία μεταξφ διζγερςθσ και αναςτολισ: θ διαταραχι αυτισ τθσ ιςορροπίασ αποτελεί τθ ςυχνότερθ αιτία για μια από τισ ςθμαντικότερεσ νευρολογικζσ πακιςεισ, τθν επιλθψία (δεσ παραπάνω), ενϊ εμπλζκεται και ςτισ εξίςου ςθμαντικζσ πακιςεισ τθσ ψφχωςθσ (Busatto et al. 1997) και τθσ ςχιηοφρζνειασ (Bast et al. 2001a, b). 2. Θ ςτρωματοειδισ και ςχετικά απλι, αρχαιοφλοιικι δομι του ιππόκαμπου κακιςτά τθν θλεκτροφυςιολογικι μελζτθ των κυκλωμάτων του πρακτικά ευκολότερθ από τθ μελζτθ των αντίςτοιχων κυκλωμάτων του νεοφλοιοφ. Ραρά τθν πιο «πρωτόγονθ» όμωσ δομι του, ο ιππόκαμποσ παρουςιάηει παραδείγματα όλων των βαςικϊν φλοιικϊν αναςταλτικϊν κυκλωμάτων (δεσ παραπάνω) και αποτελεί ζγκυρο μοντζλο μελζτθσ τουσ (Somogyi et al. 1998; Fukuda & Kosaka 2000; McBain & Fisahn 2001; Freund 2003; Jonas et al. 2004; Bartos et al. 2007). Το ενδιαφζρον για τθ μελζτθ του ιππόκαμπου ζχει αυξθκεί τα τελευταία χρόνια μετά τθ διαδοχικι ανακάλυψθ μιασ ςειράσ διαφορϊν μεταξφ των δφο πόλων τθσ δομισ, που κυμαίνονται από το επίπεδο του μορίου (Sotiriou et al. 2005) ωσ το επίπεδο του κυττάρου (Jinno & Kosaka 2003a) και του κυκλϊματοσ (Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2002b, a). κοπόσ τθσ εργαςίασ αυτισ ιταν θ μελζτθ τθσ φαςικισ ςυναπτικισ αναςτολισ ςυγκριτικά μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου. Θ προςζγγιςθ που προτιμικθκε ιταν θ εξωκυτταρικι θλεκτροφυςιολογικι μελζτθ τθσ επίδραςθσ μιασ ςειράσ φαρμάκων που επθρεάηουν τθ ςυναπτικι αναςτολι, και ειδικότερα τθ γριγορθ, GABA A εξαρτϊμενθ ςυνιςτϊςα τθσ, ςε τομζσ ιππόκαμπου επίμυων in vitro, και ειδικότερα ςτο κφκλωμα τθσ παλίνδρομθσ αναςτολισ τθσ CA1 περιοχισ. Οι πρακτικά απλοφςτερεσ εξωκυτταρικζσ καταγραφζσ είναι επαρκείσ για το ςκοπό τθσ μελζτθσ τθσ επίδραςθσ διαφόρων φαρμάκων ςτθ ςυναπτικι αναςτολι, αλλά και πικανά πιο αντιπροςωπευτικζσ (κακϊσ δειγματολθπτοφν μεγαλφτερο αρικμό νευρϊνων). Θ επιλογι του ςυςτιματοσ in vitro τομϊν από επίμυεσ, ζγινε για τθν πρακτικι ευκολία που εμφανίηει ςτθ χοριγθςθ φαρμάκων και τθ διζγερςθ και καταγραφι δυναμικϊν. Θ επιλογι του παλίνδρομου αναςταλτικοφ κυκλϊματοσ τθσ CA1 περιοχισ ζγινε λόγω τθσ πλθκϊρασ των πλθροφοριϊν που υπάρχουν για αυτό 48

αλλά και για τθν ικανότθτα απομόνωςθσ των απαντιςεϊν του από άλλα ςυναπτικά φαινόμενα με χριςθ κατάλλθλου πρωτοκόλλου ερεκιςμοφ (δεσ παρακάτω). Τα ςθμαντικότερα αντιεπιλθπτικά κακϊσ και τα περιςςότερα καταςταλτικά φάρμακα ςε χριςθ είναι αλλοςτερικοί ενιςχυτζσ του GABA Α υποδοχζα (δεσ παραπάνω). Ενϊ, όμωσ, ο τρόποσ δράςθσ τουσ είναι ςε γενικζσ γραμμζσ γνωςτόσ, οι ςχετικά πρόςφατεσ διαπιςτϊςεισ διαφορϊν ςτθ ςυναπτικι αναςτολι (Papatheodoropoulos et al. 2002) και τθ ςφςταςθ των GABA A υποδοχζων ςε υπομονάδεσ (Sotiriou et al. 2005) μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου γεννοφν τθν ανάγκθ ςυγκριτικισ μελζτθσ τθσ δράςθσ τουσ ςτουσ δφο πόλουσ. Θ διαπίςτωςθ, δε, λειτουργικϊν διαφορϊν μεταξφ των δφο άκρων τθσ δομισ (Moser & Moser 1998b) γεννά ςυγχρόνωσ τθν ανάγκθ για πιο ακριβι φαρμακολογικό ζλεγχο τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ ςτον ιππόκαμπο, που οδθγεί ςτθ ςυνεχι ανάπτυξθ νζων πικανϊν αλλοςτερικϊν ενιςχυτϊν του GABA A υποδοχζα. 49

ΥΛΛΚΑ ΚΑΛ ΜΕΚΟΔΟΛ IN VITRO ΘΛΕΚΣΡΟΦΤΙΟΛΟΓΙΑ ΡΕΛΑΜΑΤΛΚΘ ΔΛΑΤΑΞΘ ΚΑΛ ΔΛΑΔΛΚΑΣΛΑ Θ βαςικι μζκοδοσ που χρθςιμοποιικθκε ςε αυτι τθν εργαςία είναι αυτι τθσ εξωκυττάριασ καταγραφισ προκλθτϊν απαντιςεων από λεπτζσ φζτεσ ιππόκαμπου in vitro. Στα πειράματα αυτά χρθςιμοποιικθκαν αλφικοί επίμυεσ wistar θλικίασ 40-60 θμερϊν (νζοι ενιλικεσ). Τα πειράματα ζγιναν μόνο με αρςενικά ηϊα, προκειμζνου να αποφευχκεί θ επίδραςθ των κυκλικά κυμαινόμενθσ ςυγκζντρωςθσ ενδογενϊν νευροςτεροειδϊν ςτθν αναςτολι (δεσ παραπάνω). Τα ηϊα διατθροφνταν ςτο ηωοτροφείο του Λατρικοφ Τμιματοσ του Ρανεπιςτθμίου Ρατρϊν ςε ςτακερζσ ςυνκικεσ (κερμοκραςία 22±1 C, υγραςία 45±5%, 12ωρθ εναλλαγι θμζρασ/νφχτασ) κακ όλθ τθ διάρκεια του ζτουσ, προκειμζνου να αποφευχκοφν εποχιακζσ διακυμάνςεισ ςτθν εςωτερικι κατάςταςι τουσ. Τα ηϊα αναιςκθτοποιοφνταν με αικζρα και αποκεφαλίηονταν με ειδικι λαιμθτόμο. Επικυμθτόσ ιταν ο γριγοροσ και χωρίσ ςτρεσ για το ηϊο κάνατοσ, ϊςτε να αποφευχκοφν τυχόν μεταβολζσ από τθ φυςιολογικι κατάςταςι του. Μετά τθ κανάτωςθ το δζρμα ςτθν κορυφι του κεφαλιοφ κοβόταν και το κρανίο ανοιγόταν. Ο εγκζφαλοσ αφαιροφταν και τοποκετοφταν ςε παγωμζνο ΤΕΝΥ εντόσ 2 λεπτϊν το πολφ, ϊςτε να μειωκοφν οι μεταβολικζσ του διεργαςίεσ πριν δθμιουργθκοφν ιςχαιμικζσ βλάβεσ. To ΤΕΝΥ περιείχε (ςε mm) 124 NaCl, 4 KCl, 2 MgSO 4, 2 CaCl 2, 1,25 NaH 2 PO 4, 26 NaHCO 3, 10 γλυκόηθ, ςε ph 7.4. Ιταν, δθλαδι, ζνα διάλυμα με ιονικι ςφςταςθ, οςμωμοριακότθτα και ph όμοια με αυτά του φυςικοφ εγκεφαλονωτιαίου υγροφ. Τα χαρακτθριςτικά αυτά είναι απαραίτθτα για τθ ςωςτι λειτουργία των νευρϊνων. Το ΤΕΝΥ περιείχε ακόμθ γλυκόηθ ι δεξτρόηθ για να καλφψει τισ ενεργειακζσ ανάγκεσ των νευρϊνων, και ιταν κορεςμζνο με μίγμα 95% O 2 και 5% CO 2 ϊςτε να παρζχει το απαραίτθτο οξυγόνο ςτθν αναλογία με CO 2 που είναι πλθςιζςτερα ςτο φυςικό περιβάλλον των νευρϊνων μζςα ςτον εγκζφαλο. Κατόπιν οι ιππόκαμποι απομονϊνονταν από τον υπόλοιπο εγκζφαλο και τοποκετοφνταν ςτθν παγωμζνθ βάςθ ενόσ τομζα ιςτοφ McIlwain. Φζτεσ πάχουσ 550μm (πάχοσ αρκετό να εμπεριζχει πλιρεσ το τριςυναπτικό κφκλωμα του ιππόκαμπου αλλά όχι τόςο μεγάλο ϊςτε να κακιςτά δφςκολθ τθν οξυγόνωςθ του εςωτερικοφ τθσ τομισ) κόβονταν εγκάρςια ςτον επιμικθ άξονα του ιππόκαμπου, θ με ελαφρά γωνία (Andersen et al. 1971; Rawlins & Green 1977; Andersen et al. 2000, δεσ και παρακάτω). Τομζσ παίρνονταν από το ραχιαίο και το κοιλιακό άκρο (1-3,5mm από το άκρο, εικόνα 21) λόγω των διαφορϊν μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου (δεσ ειςαγωγι). Οι τομζσ κατόπιν τοποκετοφνταν ςε ειδικό κάλαμο καταγραφϊν επιφανειακοφ τφπου. Ο τφποσ αυτόσ, που πρωτοχρθςιμοποίθςε ο McIlwain (Gibson & McIlwain 1965) και κατόπιν ο Yamamoto 50

Εικόνα 21: Τν ξαρηαίν θαη θνηιηαθό ηκήκα ηνπ ηππόθακπνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηα πεηξάκαηα απηά (ηξνπνπνηεκέλν από Παπαζενδσξόπνπινο 1996) (Yamamoto 1972a), πρωτοδθμοςιεφτθκε από τον Haas (Haas et al. 1979), του οποίου το όνομα πιρε. Για τθν εργαςία αυτι χρθςιμοποιικθκε αυτοςχζδιοσ κάλαμοσ (εικόνα 22) από Plexiglas με 2 χωριςτά διαμερίςματα («αυλάκια») καταγραφισ. Σε κάκε διαμζριςμα οι τομζσ τοποκετοφνταν ςε ειδικό χαρτί που διαβρεχόταν από ΤΕΝΥ και ζρρεε ςε λεπτό φιλμ γφρω τουσ χωρίσ να τισ καλφπτει πλιρωσ. Θ ροι του ΤΕΝΥ ρυκμιηόταν υδροςτατικά (περίπου 1ml/min). Το ΤΕΝΥ κερμαινόταν από το υδατόλουτρο ςτθ βάςθ του καλάμου ςε κερμοκραςία 32 C κακϊσ θ ςυμπεριφορά του ιππόκαμπου είναι πιο κοντά ςτθν in vivo ςυμπεριφορά του ςε αυτι τθ κερμοκραςία (Skrede & Westgaard 1971). Εικόνα 22: Σρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηνπ ζαιάκνπ θαηαγξαθώλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε. ΘΣ: ζεξκνζηάηεο, ΘΜ: ζεξκόκεηξν (ηξνπνπνηεκέλν από Παπαζενδσξόπνπινο 1996) 51

Μίγμα 95% O 2 και 5% CO 2 διοχετευόταν ςτθν πάνω πλευρά των τομϊν, αφοφ πρϊτα κερμαινόταν και υγραινόταν περνϊντασ από το ίδιο υδατόλουτρο. Κάκε διαμζριςμα καταγραφισ ιταν ανοιχτό ςτο περιβάλλον μόνο ςτο λεπτό πρόςκιο τμιμα του, βοθκϊντασ ζτςι τθ διατιρθςθ ςτακεροφ του μικροπεριβάλλοντοσ των τομϊν. Πλοσ ο κάλαμοσ καταγραφισ βριςκόταν μζςα ςε κλωβό Faraday, προκειμζνου να ελαχιςτοποιθκοφν οι εξωτερικζσ θλεκτρομαγνθτικζσ παρεμβολζσ ςτο θλεκτρικό ςιμα που κα καταγραφόταν από τισ τομζσ. Στερεομικροςκόπιο (Olympus, Japan) ςε ειδικι κινθτι βάςθ επζτρεπε τθν απ ευκείασ παρατιρθςθ των τομϊν μζςα ςτο κάλαμο καταγραφισ και, ςε επόμενο ςτάδιο, τθ ςτόχευςθ των θλεκτροδίων ερεκιςμοφ και καταγραφισ. Οι τομζσ ζπρεπε να παραμείνουν ςτο κάλαμο τουλάχιςτον 1 ϊρα ϊςτε να επανζλκουν ςτθ φυςιολογικι τουσ λειτουργία ζπειτα από το ςοκ του τραυματιςμοφ από το μαχαίρι και τθσ ςφντομθσ ανοξίασ. Για τθν αυκόρμθτθ εμφάνιςθ των οξζων κυμάτων απαιτείται ακόμθ περιςςότεροσ χρόνοσ (ςυνολικά περίπου 3 ϊρεσ, Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2002a). Μετά τθ πάροδο του διαςτιματοσ αυτοφ, οι τομζσ μποροφςαν να διατθρθκοφν ςτο κάλαμο άλλεσ 5-8 ϊρεσ χωρίσ εμφανι μορφολογικι ι φυςιολογικι μεταβολι. Θ καταγραφι τθσ δραςτθριότθτασ των τομϊν γινόταν εξωκυτταρικά, ςτθν πυραμιδικι ςτοιβάδα τθσ CA1 περιοχισ, όπωσ αυτι κακοριηόταν με μορφολογικά και φυςιολογικά κριτιρια (Richardson et al. 1987). Για τθν καταγραφι χρθςιμοποιικθκε θλεκτρόδιο από ανκρακοΐνα. Τα θλεκτρόδια αυτά ςυνδυάηουν τθ μικρι διάμετρο (~7-8μm), που ελαχιςτοποιεί τον τραυματιςμό τθσ τομισ, με το χαμθλό κόρυβο. Κακϊσ δε θ ανκρακοΐνα είναι αγϊγιμθ ςε όλο τθσ το μικοσ, το καταγραφόμενο ςιμα προερχόταν από ζνα ευρφ πεδίο γφρο από το τμιμα τθσ ίνασ που βυκιηόταν ςτθν τομι (ςτακερά 200μm). Το ςιμα ενιςχυόταν περίπου 500 φορζσ και φιλτραριηόταν από τα 0.5 ωσ τα 2Κ Hz από ειδικό ενιςχυτι/φίλτρο (Digitimer neurolog ι WPI DB4). Ακολοφκωσ ψθφιοποιοφταν με ςυςκευι CED 1401 plus ι micro ςτα 4ΚHz, ςυχνότθτα δειγματολθψίασ διπλι τθσ μζγιςτθσ παροφςασ ςτο ςιμα (κεϊρθμα δειγματολθψίασ Shannon 1948) και καταγραφόταν ςε υπολογιςτι για επακόλουκθ ανάλυςθ με τθ βοικεια ειδικοφ λογιςμικοφ (Signal v1.9, CED, Cambridge, UK). Θ θλεκτρικι διζγερςθ των τομϊν γινόταν με διπολικά θλεκτρόδια. Ζνα θλεκτρόδιο («ορκόδρομο» θλεκτρόδιο) από κράμα λευκόχρυςου-ιριδίου με διάμετρο κάκε πόλου 25μm και απόςταςθ μεταξφ των πόλων ~75μm βυκιηόταν 250μm ςτθν τομι, ςτθν περιοχι των ινϊν Schaffer και κάκετα ςτθ φορά τουσ, 500μm μακριά από το θλεκτρόδιο καταγραφισ. Ζνα δεφτερο θλεκτρόδιο («αντίδρομο» θλεκτρόδιο) από ανοξείδωτο ατςάλι (διάμετροσ κάκε πόλου 50μm, πόλων 100μm) ι από κράμα λευκόχρυςου-ιριδίου (διάμετροσ πόλου 25μm) και χαλκό (διάμετροσ πόλου ~30μm, απόςταςθ πόλων 100-150μm) τοποκετοφταν ζτςι ϊςτε ο ζνασ πόλοσ του να εφάπτεται ςτθ ςκάφθ (alveus), 100-1000μm (κζςθ μζγιςτθσ απάντθςθσ) από το θλεκτρόδιο καταγραφισ, από τθν αντίκετθ πλευρά του «ορκόδρομου» θλεκτροδίου, ενϊ ο δεφτεροσ πόλοσ βριςκόταν ελεφκεροσ ςτο περιβάλλον ΤΕΝΥ. Τα θλεκτρόδια οδθγοφνταν από ειδικό προγραμματιςτι (Digitimer D4030 ι CED 1401 micro) μζςω ςυςτιματοσ απομόνωςθσ παλμϊν (stimulus isolator) ικανοφ να παρζχει θλεκτρικό ερεκιςμό ςυγκεκριμζνου πλάτουσ (ςε Ampere) ανεξάρτθτα από τθν αντίςταςθ των θλεκτροδίων. Θ 52

διάρκεια των παλμϊν που χρθςιμοποιικθκαν ιταν 0,1ms ενϊ το πλάτοσ κυμαινόταν από 0-2,5mA ανάλογα με τισ απαιτιςεισ του εκάςτοτε πειραματικοφ πρωτοκόλλου (δεσ παρακάτω). Οι τομζσ ζπρεπε να παραμείνουν ςτο κάλαμο τουλάχιςτον 5 λεπτά μετά τθ βφκιςθ των θλεκτροδίων προκειμζνου να επανζλκουν ςτθ φυςιολογικι τουσ λειτουργία ζπειτα από το ςοκ του μικροφ αυτοφ τραυματιςμοφ. Εικόνα 23: Φσηνγξαθία ηνκήο ζην ζάιακν θαηαγξαθήο θαη ζρεκαηηθή απεηθόληζε ηεο ζέζεο ησλ ειεθηξνδίσλ. ΚΑΤΑΓΑΦΟΜΕΝΑ ΔΥΝΑΜΛΚΑ Θ ςφνδεςθ οποιουδιποτε διεγερτικοφ διαβιβαςτι με τον υποδοχζα του ακολουκείται από τθ διάνοιξθ των ςυηευγμζνων με τουσ υποδοχείσ διαφλων ιόντων και τθν επακόλουκθ ειςροι κετικϊν ιόντων. Αυτι με τθ ςειρά τθσ δθμιουργεί μία κατάςταςθ τοπικά υψθλοφ δυναμικοφ ςτουσ δενδρίτεσ, με αποτζλεςμα ρεφμα να ρζει ενδοκυτταρικά προσ ςθμεία χαμθλότερου δυναμικοφ (όπωσ το ςϊμα). Το κφκλωμα μεταξφ εξωκυττάριου και ενδοκυττάριου χϊρου κλείνει όταν το ρεφμα εξζρχεται από τθν περιοχι του ςϊματοσ και ακολουκεί αντίκετθ πορεία, εξωκυτταρικά, προσ τουσ δενδρίτεσ. Αυτζσ οι κινιςεισ ρεφματοσ δθμιουργοφν ζνα ςτιγμιαίο θλεκτρικό δίπολο. Πταν ζνασ αρικμόσ τζτοιων δίπολων δθμιουργείται από νευρϊνεσ με παράλλθλθ διάταξθ, όπωσ ςτθν πυραμιδικι ςτοιβάδα του ιππόκαμπου, τότε αυτά ακροίηονται δθμιουργϊντασ ζνα «δυναμικό πεδίου» αρκετά μεγάλο ϊςτε να μπορεί να καταγραφεί από κατάλλθλο θλεκτρόδιο. Στθν εργαςία αυτι, ο ερεκιςμόσ των ινϊν Schaffer προκαλοφςε εκπόλωςθ των άπω δενδριτϊν των πυραμιδικϊν κυττάρων ςτθν ακτινωτι ςτιβάδα. Ζτςι, ζνα εξωκυτταρικό θλεκτρόδιο ςτθν ακτινωτι ςτιβάδα κα κατζγραφε μία αρνθτικι απόκλιςθ του δυναμικοφ, λόγω τθσ ειςόδου κετικϊν φορτίων ςτο εςωτερικό των δενδριτϊν. Αντίςτοιχα ζνα εξωκυτταρικό θλεκτρόδιο ςτθν περιοχι του ςϊματοσ (πυραμιδικι ςτιβάδα), κα κατζγραφε μία κετικι απόκλιςθ του δυναμικοφ που αποτελεί κατοπτρικό είδωλο τθσ πρϊτθσ λόγω τθσ εξόδου κετικϊν ιόντων από το ςϊμα. Το δυναμικό 53

αυτό ονομάηεται διεγερτικό μεταςυναπτικό δυναμικό πεδίου(field Excitatory Post Synaptic Potential, fepsp). Πταν αυτό το δυναμικό ξεπεράςει τον ουδό διζγερςθσ τότε δθμιουργείται ζνα δυναμικό ενζργειασ ςτον εκφυτικό κϊνο. Θ άκροιςθ των δυναμικϊν ενζργειασ ενόσ πλθκυςμοφ νευρϊνων δθμιουργεί το πλθκυςμιακό δυναμικό ενζργειασ (Population Spike, PS) που καταγραφόταν εξωκυτταρικά ςτθν περιοχι του ςϊματοσ ωσ μια αρνθτικι απόκλιςθ του δυναμικοφ, Εικόνα 24: Πιεζπζκηαθέο απαληήζεηο όπσο θαηαγξάθνληαη από ηελ ππξακηδηθή ζηνηβάδα (ηξνπνπνηεκέλν από Παπαζενδσξόπνπινο 1996). Α: fepsp από νξζόδξνκν ππνθαηώθιην εξεζηζκό. β/α: θιίζε, γ: πιάηνο, θ: fiber volley. Β: fepsp θαη PS από νξζόδξνκν ππεξθαηώθιην εξεζηζκό. π: πιάηνο PS, θ: θαζπζηέξεζε PS. Γ: PS από αληίδξνκν εξεζηζκό (AS). κ: πιάηνο ηνπ AS. 54

λόγω τθσ ειςόδου κετικϊν ιόντων ςτον εκφυτικό κϊνο. Αντίςτοιχα, ςτθν περιοχι των δενδριτϊν, το PS κα καταγραφόταν ωσ μια αντίκετθ, κετικι απόκλιςθ του δυναμικοφ. Θ εικόνα 24 παρουςιάηει τα 3 είδθ δυναμικϊν που καταγράφονταν ςτα πειράματα. Το fepsp είναι ζνα βραδφ κφμα διάρκειασ 10-40ms. Θ μζγιςτθσ κλίςθσ τθσ ανερχόμενθσ φάςθσ του (mv/ms) είναι ανάλογθ του πλάτουσ του (Andersen et al. 1980) και μπορεί να χρθςιμοποιθκεί ωσ μζτρο του μεγζκουσ του. Το ορκόδρομο PS ζχει διάρκεια 2-3ms αλλά θ εμφάνιςι του κακυςτερεί ςε ςχζςθ με τθν ζναρξθ του EPSP. Ζτςι καταγράφεται ςτθν πυραμιδικι ςτοιβάδα ωσ μια αρνθτικι απόκλιςθ που διακόπτει το EPSP. Το πλάτοσ του είναι αντίςτοιχο του αρικμοφ των νευρϊνων που εκπυρςοκροτοφν (Andersen et al. 1971), αλλά εξαρτάται και από το ςυγχρονιςμό τουσ. Ο υπολογιςμόσ του πλάτουσ γίνεται πρακτικά με μζτρθςθ τθσ απόςταςθσ μεταξφ τθσ αρνθτικισ αιχμισ και του μεςοδιαςτιματοσ των δφο κετικϊν κορυφϊν. Τομζσ που 10 λεπτά μετά τθ βφκιςθ των θλεκτροδίων παρουςίαηαν μζγιςτο PS μικρότερο από 5mV απορρίπτονταν ωσ μθ φυςιολογικζσ. Αντίδρομοσ ερεκιςμόσ των πυραμιδικϊν κυττάρων οδθγεί ςτθν άμεςθ δθμιουργία δυναμικϊν ενζργειασ ςτουσ άξονζσ του, λόγω διάνοιξθσ των ταςεοελεγχόμενων διαφλων ιόντων νατρίου. Το πλθκυςμιακό δυναμικό ενζργειασ ςε αυτι τθν περίπτωςθ καλείται αντίδρομο (Antidromic population Spike, AS). Το AS εμφανίηει πολφ μικρι κακυςτζρθςθ (1-2ms) που οφείλεται μόνο ςτθν αγωγι του ρεφματοσ, κακϊσ θ ζκλυςι του δεν απαιτεί ςυναπτικι ενεργοποίθςθ. Το πλάτοσ του AS υπολογίηεται ωσ θ απόςταςθ τθσ αρνθτικισ αιχμισ από το επίπεδο του δυναμικοφ πεδίου πριν τον ερεκιςμό. Ασ ςθμειωκεί πωσ και ο ορκόδρομοσ ερεκιςμόσ παράγει μια αντίςτοιχθ θλεκτρικι ενεργοποίθςθ των προςυναπτικϊν ινϊν που καταγράφεται ωσ μια μικρι αρνθτικι απόκλιςθ του δυναμικοφ με πολφ μικρότερθ κακυςτζρθςθ από το EPSP και το PS (Fiber Volley). ΡΕΛΑΜΑΤΛΚΑ ΡΟΤΟΚΟΛΛΑ ΔΛΕΓΕΣΛΜΟΤΘΤΑ Για τθν ποςοτικοποίθςθ τθσ διεγερςιμότθτασ χρθςιμοποιικθκε ζνασ απλόσ ορκόδρομοσ ερεκιςμόσ κάκε 20 δευτερόλεπτα. Ο χρόνοσ αυτόσ είναι απαραίτθτοσ για να επανζλκει θ τομι ςτθν βαςικι τθσ κατάςταςθ και να αποφευχκοφν χρθςεο-εξαρτϊμενα φαινόμενα (Hirota et al. 1998). Θ ζνταςθ του ερεκιςμοφ μεταβαλλόταν από υποκατϊφλια μζχρι τθν ελάχιςτθ τιμι που προκαλοφςε τθ μζγιςτθ απάντθςθ (PS). Με βάςθ τα ηεφγθ τιμϊν PS και EPSP καταςκευαηόταν γραφικι παράςταςθ του PS (ψ άξονασ) προσ το EPSP (χ άξονασ). Θ ςιγμοειδισ (Kostopoulos & Psarropoulou 1990) αυτι καμπφλθ αποτελεί το προφίλ διεγερςιμότθτασ των πυραμιδικϊν νευρϊνων ςτθ ςφαίρα καταγραφισ απεικονίηει δθλαδι τθν πικανότθτά τουσ να εκπυρςοκροτιςουν για ςυγκεκριμζνθ μεταςυναπτικι εκπόλωςθ. Από τθ γραφικι αυτι παράςταςθ μποροφν να υπολογιςτοφν δφο χαρακτθριςτικοί δείκτεσ: Το EPSP 50 που αντιςτοιχεί ςτθν τιμι του EPSP για τθν οποία θ απόκριςθ (PS) των πυραμιδικϊν νευρϊνων είναι θμιμζγιςτθ. Συνεπϊσ, όςο μεγαλφτερθ θ τιμι του EPSP 50, τόςο μεγαλφτερο το 55

απαιτοφμενο μεταςυναπτικό δυναμικό, άρα τόςο μικρότερθ θ διεγερςιμότθτα των νευρϊνων. Εναλλακτικά, το EPSP 50 μπορεί να υπολογιςτεί με απευκείασ μζτρθςθ του EPSP αν δοκεί ορκόδρομοσ ερεκιςμόσ ζνταςθσ ικανισ να προκαλζςει θμιμζγιςτο PS. Θ ακρίβεια τθσ απ ευκείασ μζτρθςθσ επιβεβαιϊνεται από τθ μικρι διαφορά των αποτελεςμάτων που παράγει ςε ςχζςθ με τθ μζτρθςθ από τθν καμπφλθ, όπωσ διαπιςτϊκθκε ςτθν εργαςία αυτι κάκε φορά που ιταν δυνατι θ χριςθ και των δφο μεκόδων μζτρθςθσ. Ο λόγοσ θμιμζγιςτοps/epsp 50. Χριςθ του λόγου αυτοφ βοθκά τθν ελαχιςτοποίθςθ διακυμάνςεων μεταξφ των πειραμάτων που εμφανίηονται για τεχνικοφσ λόγουσ (π.χ. μικροδιαφορζσ ςτθ διαδικαςία απομόνωςθσ του ιππόκαμπου και κοψίματοσ των τομϊν, ςτακερότθτα ροισ ΤΕΝΥ, διαφορζσ μεταξφ ηϊων κλπ). Πςο μεγαλφτεροσ είναι ο λόγοσ αυτόσ, τόςο μικρότερο το απαιτοφμενο μεταςυναπτικό δυναμικό για ςυγκεκριμζνο θμιμζγιςτοps, άρα τόςο μεγαλφτερθ θ διεγερςιμότθτα. Εικόνα 25: Παξάδεηγκα γξαθηθήο παξάζηαζεο fepsp/ps από ηελ νπνία ππνινγίδεηαη ην EPSP 50. ΑΝΑΣΤΟΛΘ ΔΛΡΛΟΣ ΟΚΟΔΟΜΟΣ ΕΕΚΛΣΜΟΣ (Ο-Ο) Το πρϊτο πρωτόκολλο που χρθςιμοποιικθκε για τθν εξζταςθ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ βαςίηεται ςτον διπλό ερεκιςμό των ινϊν Schaffer (Michelson & Lothman 1989; Sloviter 1991; Papatheodoropoulos et al. 2002). Ο πρϊτοσ παλμόσ ενεργοποιεί τα πυραμιδικά κφτταρα τα οποία, 56

μζςω κλάδων των νευραξόνων τουσ, ενεργοποιοφν αναςταλτικοφσ ενδονευρϊνεσ που βρίςκονται ςτθν περιοχι των ςωμάτων των πυραμιδικϊν κυττάρων. Οι ενδονευρϊνεσ αυτοί, με τθ ςειρά τουσ αςκοφν ιςχυρι αναςταλτικι επίδραςθ ςτα πυραμιδικά κφτταρα που τουσ ενεργοποίθςαν, κυρίωσ ςτο ςϊμα (παλίνδρομθ αναςτολι, δεσ ειςαγωγι). Ζτςι, με κατάλλθλο χρονιςμό, ο δεφτεροσ ερεκιςμόσ προκαλεί μικρότερθ απόκριςθ των πυραμιδικϊν κυττάρων ςε ςχζςθ με τον πρϊτο. Με τον τρόπο αυτό θ αναςτολι μπορεί να ποςοτικοποιθκεί ωσ θ διαφορά μεταξφ των δφο απαντιςεων (PS). Δφο παραλλαγζσ αυτοφ του πρωτοκόλλου είναι δυνατζσ: Δφο ορκόδρομοι ερεκιςμοί ςτακερισ ζνταςθσ (ςυνικωσ ζνταςθσ ικανισ να παράγει θμιμζγιςτθ απάντθςθ PS) εφαρμόηονται με μεταβλθτό μεταξφ τουσ διάςτθμα (InterPulse Interval IPI). Με τον τρόπο αυτό μπορεί να εξεταςκεί το χρονικό προφίλ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ. Δφο ορκόδρομοι ερεκιςμοί ίδιασ μεταξφ τουσ αλλά μεταβλθτισ ζνταςθσ εφαρμόηονται με ςτακερό μεταξφ τουσ διάςτθμα. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να εξεταςκεί θ εξάρτθςθ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ από το μζγεκοσ του πρϊτου PS. Σε κάκε περίπτωςθ, 20 s μεςολαβοφν μεταξφ δφο διαδοχικϊν δοκιμαςιϊν. Θ χριςθ του ερεκιςμοφ με ςφηευξθ δφο ορκόδρομων παλμϊν για τθ μζτρθςθ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ ζχει οριςμζνα μειονεκτιματα: Ζνασ ορκόδρομοσ παλμόσ, εκτόσ από τθν παλίνδρομθ αναςτολι, ενεργοποιεί και τθ ορκόδρομθ αναςτολι (δεσ ειςαγωγι), κακϊσ και μθχανιςμοφσ καταςτολισ τθσ (Davies, C. H. et al. 1990; Nathan & Lambert 1991), αλλά και μθχανιςμοφσ που προκαλοφν ενίςχυςθ τθσ ορκόδρομθσ διεγερτικισ απάντθςθσ (paired-pulse facilitation) (Nathan & Lambert 1991; Leung & Fu 1994; Davies, C. H. & Collingridge 1996; Papatheodoropoulos & Kostopoulos 1998). Δθλαδι θ μετροφμενθ διαφορά ςτο μζγεκοσ τθσ απάντθςθσ των δφο παλμϊν είναι αποτζλεςμα ενόσ αρικμοφ διαφορετικϊν και αλλθλεπικαλυπτόμενων φαινομζνων. Χριςιμθ εκτίμθςθ τθσ αναςτολισ μπορεί ζτςι να γίνει μόνο για ςχετικά μικρά IPI (Bekenstein & Lothman 1991; Leung & Fu 1994; Papatheodoropoulos & Kostopoulos 1998). Το πρωτόκολλο αυτό όμωσ επιτρζπει τθν εξζταςθ τθσ ςχετικισ ιςορροπίασ των μθχανιςμϊν ςυναπτικισ διευκόλυνςθσ και αναςτολισ, που μπορεί να είναι κρίςιμθ ςε διάφορεσ φυςιολογικζσ και πακολογικζσ καταςτάςεισ (π.χ. επιλθψία, δεσ ειςαγωγι). Εικόνα 26: Υπέξζεζε θαηαγξαθήο από απιό θαη δηπιό νξζόδξνκν εξεζηζκό ζηαζεξήο έληαζεο (Παπαζενδσξόπνπινο 1996). 57

πρωτόκολλο. Θ εκτίμθςθ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ χωριςτά προςεγγίηεται καλφτερα με το επόμενο ΣΥΗΕΥΞΘ ΟΚΟΔΟΜΟΥ-ΑΝΤΛΔΟΜΟΥ ΕΕΚΛΣΜΟΥ (Α-Ο) Εικόνα 27: Υπέξζεζε θαηαγξαθώλ από αληίδξνκν-νξζόδξνκν εξεζηζκό ζηαζεξήο έληαζεο κε δηαθνξεηηθά IPI. Μηα απιή νξζόδξνκε απάληεζε θαίλεηαη δεμηά κε δηαθεθνκκέλεο γξακκέο (Παπαζενδσξόπνπινο 1996). Σε μια παραλλαγι του πρωτοκόλλου διπλοφ ορκόδρομου ερεκιςμοφ, ζνασ αντίδρομοσ ερεκιςμόσ μπορεί να χρθςιμοποιθκεί αντί για τον πρϊτο από τουσ δφο ορκόδρομουσ. Ζνασ «αντίδρομοσ» ερεκιςμόσ των νευραξόνων των πυραμιδικϊν κφτταρων ςτθν ςκάφθ (alveus) ενεργοποιεί ςχεδόν αποκλειςτικά τθν παλίνδρομθ αναςτολι (Kandel et al. 1961; Spencer, W. A. & Kandel 1961; Andersen et al. 1964; Dingledine & Langmoen 1980; Alger 1984; Arai et al. 1995). Ζτςι, με τθ ςφηευξθ ενόσ αντίδρομου με ζναν ακόλουκο ορκόδρομο ερεκιςμό, είναι δυνατι θ μελζτθ ενόσ (κυρίωσ) μόνο φαινομζνου (παλίνδρομθ αναςτολι) χωρίσ επιπλοκζσ από άλλα φαινόμενα. Σφμφωνα με το πρωτόκολλο αυτό θ απάντθςθ των πυραμιδικϊν κυττάρων (PS) ςε ζνα ορκόδρομο παλμό κα μειωκεί αν προθγθκεί αντίδρομοσ παλμόσ που ενεργοποιεί το κφκλωμα τθσ παλίνδρομθσ αναςτολισ(δεσ παραπάνω). Θ αναςτολι ποςοτικοποιείται με τθ ςφγκριςθ τθσ απάντθςθσ (PS) ςτον ορκόδρομο ερεκιςμό, όταν προθγείται ι μθ ο αντίδρομοσ. Θ ζνταςθ των δφο παλμϊν διατθρείται ςτακερι για πρακτικοφσ λόγουσ: ο ορκόδρομοσ παλμόσ ζχει ζνταςθ που προκαλεί θμιμζγιςτο PS (βζλτιςτθ τιμι λόγω τθσ ςιγμοειδοφσ φφςθσ τθσ καμπφλθσ διεγερςιμότθτασ) ενϊ ο αντίδρομοσ παλμόσ ζχει ζνταςθ που προκαλεί το 75% του μζγιςτου AS (μζγεκοσ που προκαλεί περίπου 50% μείωςθ του PS, Papatheodoropoulos & Kostopoulos 1998). Το διάςτθμα μεταξφ των παλμϊν (IPI), όμωσ, μπορεί να μεταβάλλεται ϊςτε να εκτιμθκεί το χρονικό προφίλ τθσ παλίνδρομθσ αναςτολισ. Στθν εργαςία αυτι το IPI μεταβαλλόταν μεταξφ 10 και 270ms (ι ςε οριςμζνεσ περιπτϊςεισ 900ms): Μικρότερα διαςτιματα κα επικαλφπτονταν με τθ ςχετικι ανερζκιςτθ περίοδο, ενϊ θ παλίνδρομθ αναςτολι δε διαρκοφςε ςυνικωσ περιςςότερο από το μζγιςτο διάςτθμα. Σε κάκε περίπτωςθ, 20 s μεςολαβοφν μεταξφ δφο διαδοχικϊν δοκιμαςιϊν. Ρλιρθσ αποφυγι τθσ ενεργοποίθςθσ ορκόδρομθσ ςυναπτικισ διζγερςθσ των πυραμιδικϊν κυττάρων δεν είναι δυνατι με ερεκιςμό τθσ ςκάφθσ, κακϊσ πλάγιεσ ίνεσ των ινϊν Schaffer που διαςχίηουν το γειτονικό stratum oriens βρίςκονται μζςα ςτθ ςφαίρα του θλεκτρικοφ πεδίου του διεγερτικοφ θλεκτροδίου. 58

ΦΑΜΑΚΑ ΡΟΥ ΧΘΣΛΜΟΡΟΛΘΚΘΚΑΝ Οι παραπάνω μετριςεισ επαναλαμβάνονταν πάντα 2 φορζσ, πριν και μετά τθν προςκικθ κάποιου φαρμάκου ςτο ΤΕΝΥ που διζβρεχε τισ τομζσ. Ο χρόνοσ εφαρμογισ του κάκε φαρμάκου επιλζχκθκε με βάςθ προκαταρκτικά πειράματα ϊςτε να αντιςτοιχεί ςτον ελάχιςτο χρόνο που απαιτείται για τθν ςχετικι ςτακεροποίθςθ τθσ δράςθσ τουσ. Στθν εργαςία αυτι εξετάςτθκε θ επίδραςθ των ακόλουκων φαρμάκων: Ρικροτοξίνθ (Sigma Hellas): ανταγωνιςτισ GABA A CGP 35348 (Tocris, UK): ανταγωνιςτισ GABA Β Φαινοβαρβιτάλθ (barbitan, εμπορικό ςκεφαςμα), πεντοβαρβιτάλθ (άλασ νατρίου, Sigma Hellas), κειοπεντάλθ (άλασ νατρίου, Abbott): Βαρβιτουρικά Διαηεπάμθ (stedon) και μιδαηολάμθ (dormicum) (εμπορικά ςκευάςματα): βενηοδιαηεπίνεσ Ηολπιδζμθ (Sigma Hellas): Θμιδαηοπυριδίνθ (ανάλογο βενηοδιαηεπίνθσ). Ρροποφόλθ (εμπορικό ςκεφαςμα): Φαινόλθ. Αλλοπρεγνανολόνθ, αλφαξαλόνθ (Sigma Hellas): Νευροςτεροειδι TCAMG282, TCAMG285, TCAMG286 (Εκνικό Μδρυμα Ερευνϊν, Souli et al. 2005): Νζα ςυνκετικά νευροςτεροειδι, παράγωγα τθσ αλλοπρεγνανολόνθσ (εικόνα 28). TCAMG285 TCAMG286 TCAMG282 Εικόνα 28: Μνξηαθνί ηύπνη ησλ 3 λέσλ ζπλζεηηθώλ λεπξνζηεξνεηδώλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ. ΜΑΚΘΜΑΤΛΚΘ ΑΝΑΛΥΣΘ ΥΡΟΛΟΓΛΣΜΟΛ Αν ονομάςουμε τθν απάντθςθ (PS) ςε ζνα απλό (θ ςτον πρϊτο) ορκόδρομο ερεκιςμό «απροετοίμαςτθ» (Unconditioned PS, UPS) και τθν απάντθςθ (PS) ςε ζνα ορκόδρομο ερεκιςμό όταν 59

Αλαζηνιή (%) ζχει προθγθκεί άλλοσ ορκόδρομοσ ι αντίδρομοσ ερεκιςμόσ «προετοιμαςμζνθ» (Conditioned PS, CPS), τότε θ ςυναπτικι αναςτολι μπορεί να ποςοτικοποιθκεί με μία από τισ ακόλουκεσ 3 πράξεισ: (1) (2) (3) (4) Ο τφποσ (1) είναι ο απλοφςτεροσ, αλλά το D είναι επιρρεπζσ ςτισ τυχόν διαφορζσ ςτο μζγεκοσ του PS μεταξφ των τομϊν που ανακφπτουν λόγω διάφορων τεχνικϊν λόγων (π.χ. μικροδιαφορζσ ςτθ διαδικαςία απομόνωςθσ του ιππόκαμπου και κοψίματοσ των τομϊν, ςτακερότθτα ροισ ΤΕΝΥ, διαφορζσ μεταξφ ηϊων κλπ). Οι τφποι (2), (3) και (4) αποφεφγουν αυτι τθν πθγι «κορφβου» κανονικοποιϊντασ τθ μζτρθςθ ωσ προσ το εκάςτοτε μζγεκοσ τθσ απροετοίμαςτθσ (2, 4) ι προετοιμαςμζνθσ (3) απάντθςθσ. Από τουσ 3 τελευταίουσ δείκτεσ, το F και I αυξάνουν όταν αυξάνει θ αναςτολι, οπότε προτιμοφνται ωσ πιο διαιςκθτικά κατανοθτοί. Ο F όμωσ είναι αςτακισ, κακϊσ ο παρονομαςτισ του CPS μπορεί να τείνει ςτο 0 αν θ αναςτολι είναι μεγάλθ (όπωσ ςυμβαίνει ςυχνά για μικρά IPI). Ο δείκτθσ I που τελικά χρθςιμοποιικθκε εκφράηει το ποςοςτό των πυραμιδικϊν κυττάρων που αναςτζλλονται ςε βακμό που να απαγορεφει τθν εκπυρςοκρότθςι τουσ από το ςφνολο αυτϊν που ξεπερνοφν τον ουδό με ζνα θμιβζλτιςτο ερεκιςμό και βρίςκονται ςτθ ςφαίρα καταγραφισ του θλεκτροδίου. 110 Control Test 90 70 50 30 10 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 1,1-10 -30 ρεηηθό PS Εικόνα 29: Παξάδεηγκα γξαθηθήο παξάζηαζεο ηεο αλαζηνιήο (I) ειέγρνπ (control) θαη δνθηκαζίαο (test) ηεο δνιπηδέκεο (1κM), σο πξνο ην ζρεηηθό κέγεζνο ηεο απξνεηνίκαζηεο απάληεζεο (PS), όπσο κεηξήζεθε κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε εξεζηζκό κεηαβιεηήο έληαζεο ζε ηνκή θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ. 60

Αλαζηνιή Θ (%) 90 80 Control Test 70 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 30: Παξάδεηγκα γξαθηθήο παξάζηαζεο ηεο αλαζηνιήο (I) ειέγρνπ (control) θαη δνθηκαζίαο (test) ηεο αιθαμαιόλεο (10κM), σο πξνο ην ρξνληθό δηάζηεκα κεηαμύ ησλ παικώλ (IPI ζε ms), όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν, ζε ηνκέο θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ. Στθν περίπτωςθ χριςθσ ερεκιςμοφ μεταβλθτισ ζνταςθσ, θ γραφικι παράςταςθ τθσ αναςτολισ Ι ωσ προσ το μζγεκοσ τθσ απροετοίμαςτθσ απάντθςθσ (εικόνα 29) επιτρζπει τον υπολογιςμό του μεγζκουσ τθσ αναςτολισ για θμιμζγιςτθ απάντθςθ (Λ50). Στθν περίπτωςθ χριςθσ μεταβλθτοφ χρονικοφ διαςτιματοσ μεταξφ των παλμϊν (IPI), όπωσ φαίνεται από το παράδειγμα τθσ εικόνασ 30, θ αναςτολι I μειϊνεται με το χρόνο, με τρόπο ςχεδόν εκκετικό. Ο ρυκμόσ μείωςισ τθσ μπορεί να ποςοτικοποιθκεί με τθ ςτακερά χρόνου (τ), που ςτθν πράξθ υπολογίηεται ωσ ο χρόνοσ (ςε ms) που απαιτείται για να μειωκεί θ αναςτολι ςτο 36,8% του μεγίςτου. Αν ονομάςουμε αναςτολι ελζγχου (control, c) τθν αναςτολι πριν τθν επίδραςθ του φαρμάκου και αναςτολι δοκιμαςίασ (test, t) τθν αναςτολι μετά τθν δράςθ του φαρμάκου, θ επίδραςθ του φαρμάκου μπορεί να ποςοτικοποιθκεί με τουσ εξισ τφπουσ: (5) (6) (7) (8) (9) (10) 61

Επίδξαζε Φαξκάθνπ (%) Από αυτοφσ τουσ τφπουσ, o (5) είναι ο απλοφςτεροσ αλλά μθ κανονικοποιθμζνοσ. Πλοι οι υπόλοιποι περιλαμβάνουν κάποιου είδουσ κανονικοποίθςθ. Από αυτοφσ, οι (6) και (8) είναι αςτακείσ, κακϊσ ο παρονομαςτισ τουσ (I C ) μπορεί να τείνει ςτο 0 (θ control αναςτολι I είναι ςχεδόν μθδενικι για μεγάλα IPI). Ο τφποσ (7) βαςίηεται ςτον μθ διαιςκθτικό δείκτθ R και δίνει μεγαλφτερα αποτελζςματα για μικρότερθ επίδραςθ φαρμάκου, για αυτό και δεν προτιμάται. Οι τφποι (9) και (10) είναι αποδεκτοί. Ρροκειμζνου μία ποςότθτα να κανονικοποιθκεί ςωςτά πρζπει κανείσ να γνωρίηει (ι να υποκζςει δικαιολογθμζνα) από ποιοφσ παράγοντεσ εξαρτάται το μζγεκόσ τθσ. Πςο αφορά τθν αναςτολι, είναι εμφανζσ πωσ το απόλυτο μζγεκοσ του «προετοιμαςμζνου» PS εξαρτάται ευκζωσ ανάλογα από το μζγεκοσ του «απροετοίμαςτου» PS. Δεν είναι όμωσ το ίδιο εμφανζσ από ποιον παράγοντα εξαρτάται θ επίδραςθ του φαρμάκου: είναι ευκζωσ ι αντιςτρόφωσ ανάλογθ τθσ αρχικισ αναςτολισ; Ι διαφορετικά, είναι ανάλογθ του δείκτθ F (τφποσ 10) ι του αντίςτροφου δείκτθ R (τφποσ 9) αντίςτοιχα; Αν υποκζςουμε πωσ το μζγεκοσ τθσ αρχικισ αναςτολισ είναι ενδεικτικό του μεγζκουσ του αναςταλτικοφ ςυνοπτικοφ μθχανιςμοφ, τότε όςο μεγαλφτεροσ ο μθχανιςμόσ, τόςο περιςςότερο κα επθρεαςτεί από το φάρμακο, οπότε κα πρζπει να προτιμθκεί ο τφποσ (10). Αν όμωσ θ αρχικι αναςτολι είναι ιδθ ςχετικά μεγάλθ (όπωσ ςυμβαίνει για μικρά IPI, ειδικά ςτισ ραχιαίεσ τομζσ), τότε δεν υπάρχουν περικϊρια να αυξθκεί πολφ περαιτζρω (φαινόμενο κορεςμοφ). Οπότε όςο μεγαλφτερθ θ αρχικι αναςτολι, τόςο μικρότερθ θ επίδραςθ του φαρμάκου, οπότε κα πρζπει να προτιμθκεί ο τφποσ (9). Στθν πράξθ, πικανότατα ιςχφουν και οι δφο παράγοντεσ, οπότε θ πραγματικότθτα βρίςκεται κάπου ςτθ μζςθ για το λόγο αυτό τελικά προτιμάται ο απλόσ τφποσ (5) (δεσ και εικόνα 31). 170 5 6 7 8 9 10 120 70 20 0 50 100 150 200 250 300-30 IPI (ms) Εικόνα 31: Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο επίδξαζεο ηεο αιθαμαιόλεο (10κM) ζε ηνκέο θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ κε ηνπο ηύπνπο 5 10 γηα ην παξάδεηγκα ηεο εηθόλαο 30. Τα ηππηθά ιάζε παξαιήθζεθαλ γηα λα απνθεπρζεί ζπλσζηηζκόο. 62

ΣΤΑΤΛΣΤΛΚΘ ΑΝΑΛΥΣΘ Για τον ςτατιςτικό ζλεγχο τθσ ςθμαντικότθτασ των διαφορϊν ενόσ δείκτθ μεταξφ δφο ομάδων τομϊν χρθςιμοποιικθκε το ανεξάρτθτο (independent) Student s t-test ι, όπου κρίκθκε απαραίτθτο, το αντίςτοιχο μθ παραμετρικό Mann Whitney U test. Για ζλεγχο τθσ ςθμαντικότθτασ τθσ μεταβολισ ενόσ δείκτθ μζςα ςε μία ομάδα τομϊν χρθςιμοποιικθκε το κατά ηεφγθ (paired) Student s t-test και το αντίςτοιχο μθ παραμετρικό Wilcoxon W + test. Τα ςτατιςτικά τεςτ και οι γραφικζσ παραςτάςεισ ζγιναν με το MS Office Excel 2003 (και το plug-in Analyze-It) και το Originlab Origin 7.5. ΣΥΜΒΟΛΛΣΜΟΣ Σε όλουσ τουσ πίνακεσ και τισ γραφικζσ παραςτάςεισ, οι ραχιαίεσ τομζσ παρουςιάηονται με αποχρϊςεισ του μπλε και οι κοιλιακζσ με αποχρϊςεισ του κόκκινου. Πταν παρουςιάηονται δοκιμζσ με διαφορετικζσ ςυγκεντρϊςεισ του ίδιου φαρμάκου ςτο ίδιο διάγραμμα, μεγαλφτερεσ ςυγκεντρϊςεισ αντιςτοιχοφν ςε πιο ςκοφρο χρϊμα. Σε όλουσ του πίνακεσ και τισ γραφικζσ παραςτάςεισ οι μζςοι όροι (Μ.Ο.) παρουςιάηονται πάντα μαηί με το αντίςτοιχο τυπικό λάκοσ (Τ.Λ.). Τα ονόματα των τομϊν ςτουσ πίνακεσ αποτελοφνται από 3 μζρθ: Το πρϊτο γράμμα ςυμβολίηει τθν πλευρά του εγκεφάλου από τθν οποία προζρχεται θ τομι (R: δεξιά, L: αριςτερι) Το δεφτερο γράμμα ςυμβολίηει το ραχιαίο (D) ι κοιλιακό (V) τμιμα του ιππόκαμπου από το οποίο προζρχεται θ τομι. Ο αρικμόσ ςυμβολίηει τθ ςειρά τθσ τομισ από το άκρο του ιππόκαμπου. Μόνο τομζσ 3-7 (1 ωσ 3.5mm περίπου από το άκρο) χρθςιμοποιικθκαν. IN VIVO ΤΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΡΕΛΑΜΑΤΛΚΘ ΔΛΑΔΛΚΑΣΛΑ Το PTZ είναι ζνασ ιςχυρόσ μθ ςυναγωνιςτικόσ ανταγωνιςτισ του GABA A υποδοχζα που ςυνδζεται ςτθ κζςθ ςφνδεςθσ τθσ πικροτοξίνθσ (Huang, R. Q. et al. 2001). Θ καταςτροφι τθσ ιςορροπίασ μεταξφ διζγερςθσ και αναςτολισ που προκαλεί οδθγεί ςτθν εκδιλωςθ επιλθπτικϊν κρίςεων. Για το λόγο αυτό, θ ενδοπεριτοναϊκι χοριγθςθ PTZ χρθςιμοποιείται εδϊ και πολλά χρόνια ωσ μοντζλο μελζτθσ τθσ επιλθψίασ (Loscher et al. 1991). Θ ικανότθτα κάποιου αλλοςτερικοφ ενιςχυτι του GABA A υποδοχζα να περιορίςει θ να καταςτείλει τισ PTZ προκαλοφμενεσ κρίςεισ αποτελεί μζτρο τθσ αποτελεςματικότθτάσ του in vivo (Gasior et al. 2000). Θ μζκοδοσ αυτι χρθςιμοποιικθκε για να ςυγκρικεί θ δράςθ τθσ αλλοπρεγνανολόνθσ και των νζων ςυνκετικϊν 63

παραγϊγων τθσ ςτο επίπεδο του οργανιςμοφ, ςε ςχζςθ με το επίπεδο του τοπικοφ κυκλϊματοσ μιασ τομισ ιππόκαμπου. Για τα πειράματα αυτά χρθςιμοποιικθκαν μφεσ C57BL/6J θλικίασ 2-3 μθνϊν (ενιλικεσ). Τα πειραματόηωα διατθροφνταν ςτο ηωοτροφείο του Λατρικοφ Τμιματοσ του Ρανεπιςτθμίου Ρατρϊν ςε ςτακερζσ ςυνκικεσ (κερμοκραςία 22±1 C, υγραςία 45±5%, 12ωρθ εναλλαγι θμζρασ/νφχτασ) κακ όλθ τθ διάρκεια του ζτουσ, προκειμζνου να αποφευχκοφν εποχιακζσ διακυμάνςεισ ςτθν εςωτερικι κατάςταςθ τουσ. Το κάκε νευροςτεροειδζσ διαλφκθκε ςε μικρι ποςότθτα κυκλοδεξτρίνθσ και αραιϊκθκε ςτθν επικυμθτι ςυγκζντρωςθ με φυςιολογικό ορό, ζτςι ϊςτε θ τελικι ςυγκζντρωςθ κυκλοδεξτρίνθσ να μθν ξεπερνά το 0.9% και ο τελικόσ όγκοσ ζνεςθσ να μθν ξεπερνά τα 350λ. Το νευροςτεροειδζσ χορθγικθκε υποδόρια ςτθν περιοχι του αυχζνα 15 λεπτά πριν από ενδοπεριτοναϊκι ζνεςθ διαλφματοσ ΤΗ ςε ορό με τελικι ςυγκζντρωςθ 70mg/kg. Τα πειράματα διεξιχκθςαν ςε ηεφγθ, με ζνα από τα δφο πειραματόηωα να ενίεται με νευροςτεροειδζσ, ενϊ το άλλο με διαλφτθ ίςθσ τελικισ ςυγκζντρωςθσ (control). Θ ςυμπεριφορά των ηϊων παρατθροφταν και ςε οριςμζνεσ περιπτϊςεισ βιντεοςκοποφταν για 2000s μετά τθν ζνεςθ του PTZ. ΣΤΑΤΛΣΤΛΚΘ ΑΝΑΛΥΣΘ Σε κάκε πείραμα καταγράφτθκαν τα εξισ ςτοιχεία τθσ ςυμπεριφοράσ των ηϊων: 1) ο αρικμόσ των κρίςεων, 2) Ο χρόνοσ (sec) τθσ πρϊτθσ κρίςθσ, 3) θ διάρκεια (sec) των κλονικϊν κρίςεων, 4) θ διάρκεια (sec) των τονικϊν κρίςεων, 5) ο μζςοσ όροσ τθσ διάρκειασ (sec) των κρίςεων, 6) ο κάνατοσ ι επιβίωςθ του πειραματόηωου. Θ ςτατιςτικι ςθμαντικότθτα τθσ επίδραςθσ του φαρμάκου ςε ςχζςθ με το control ελζγχκθκε με ανεξάρτθτο t-test για κάκε δείκτθ (Microsoft Office Excel). 64

ΑΡΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΘ ΓΩΝΙΑ ΣΟΜΘ Ππωσ προαναφζρκθκε ςτο κεφάλαιο των μεκόδων, οι τομζσ ιππόκαμπου για τα in vitro πειράματα κόπθκαν με διάφορεσ γωνίεσ ςε ςχζςθ με τον επιμικθ άξονα τθσ δομισ. Συγκεκριμζνα δοκιμάςτθκαν τρεισ διαφορετικζσ γωνίεσ τομισ για το ραχιαίο και το κοιλιακό τμιμα του ιππόκαμπου. Οι γωνίεσ επιλζχτθκαν ςφμφωνα με τα εξισ κριτιρια: Σφμφωνα με τθ βιβλιογραφία (Andersen et al. 2000), ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο θ μζγιςτθ απάντθςθ προζρχεται από τομζσ με γωνία περίπου 20 από το εγκάρςιο. Συμφϊνα με δικά μασ πειράματα, το 75% των τομϊν (ςυνολικόσ αρικμόσ n=20) από τον κοιλιακό ιππόκαμπο που κόβονται με γωνία πάνω από 20-25 δίνουν μζγιςτθ απάντθςθ μικρότερθ από 5mV. Το μζγιςτο δυνατό AS αναμζνεται να παρουςιάηεται ςε τομζσ που ζχουν κοπεί παράλλθλα με τθ φορά των νευραξόνων των πυραμιδικϊν κυττάρων. Οι νευράξονεσ αυτοί ςχθματίηουν ορατζσ ίνεσ και γραμμϊςεισ ςτθν περιοχι τθσ ςκάφθσ που μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν ςαν οδθγόσ για το κόψιμο των τομϊν. Στο ραχιαίο ιππόκαμπο θ διεφκυνςθ των ινϊν αυτϊν ςχθματίηει γωνία 40-45 από το εγκάρςιο, ενϊ ςτον κοιλιακό θ διεφκυνςι τουσ είναι ςχεδόν εγκάρςια (ςτον επιμικθ άξονα του ιππόκαμπου). Με βάςθ τα κριτιρια αυτά επιλζχκθκαν 3, περίπου αντίςτοιχεσ, γωνίεσ τομισ: a, b, c από τουσ δφο πόλουσ του ιππόκαμπου. Στο ραχιαίο θ γωνία a ιταν θ εγκάρςια ςτον επιμικθ άξονα, με τισ b και c να απομακρφνονται αλλεπάλλθλα κατά 20-25, ζτςι ϊςτε θ c να αντιςτοιχεί ςτθ διεφκυνςθ των ινϊν τθσ ςκάφθσ. Στον κοιλιακό, θ γωνία b ιταν εγκάρςια ςτον επιμικθ άξονα, με τισ γωνίεσ a και c να παρεκκλίνουν 20-25 προσ κάκε κατεφκυνςθ (εικόνα 32). Εικόνα 32: Σρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ησλ 3 γσληώλ ηνκήο ζην θνηιηαθό (VH) θαη ξαρηαίν (DH) ηκήκα ηνπ ηππόθακπνπ. 65

ΜΕΓΛΣΤΘ ΑΡΑΝΤΘΣΘ ΑΧΛΑΛΟΣ ΚΟΛΛΛΑΚΟΣ Γωνία a AS PS LD5 4,36 6,88 RD3 2,32 9,56 RD4 2,07 8,62 RD5 1,91 7,71 RD6 4,00 11,52 RD7 4,81 9,23 LD4 8,96 7,76 LD5 10,00 9,47 LD6 13,69 10,73 LD7 9,11 11,26 RD3 3,48 7,20 RD4 3,48 8,02 RD5 3,33 5,68 RD6 7,03 12,19 RD7 5,69 7,31 LD4 4,67 6,09 LD5 12,51 9,72 LD6 8,67 9,45 LD7 12,51 10,64 RD6 4,45 6,29 RD7 7,03 8,19 Μ.Ο. 6,38 8,74 Σ.Λ. 0,79 0,41 Γωλία b AS PS RD6 8,14 13,64 RD3 9,68 14,12 RD5 7,09 6,3 RD6 8,16 13,00 RD7 6,27 12,00 RD3 6,17 8,66 RD4 4,39 10,02 RD7 2,24 4,40 RD5 2,94 5,40 LD5 7,05 8,32 LD4 4,27 4,00 RD7 5,55 9,92 LD4 8,27 7,02 RD5 4,27 8,18 RD5 2,40 5,20 RD6 9,15 12,04 LD6 11,68 10,76 LD5 7,83 8,02 LD6 11,16 12,40 RD5 10,38 7,76 RD6 7,58 9,48 RD6 4,83 10,70 RD7 6,85 11,14 LD4.5 6,00 8,78 RD4.5 5,69 11,70 RD6 3,66 9,44 RD4.5 5,61 12,94 LD5 5,73 8,50 RD4 5,34 11,80 LD5 5,50 8,28 LD6 6,39 9,14 LD4 7,00 8,56 RD4 6,85 9,68 RD3.5 6,76 16,74 LD6 3,61 9,50 Μ.Ο. 6,41 9,64 Σ.Λ. 0,39 0,48 Γωλία c AS PS LD4 6,67 5,55 LD6 6,03 4,77 RD4 8,16 7,15 RD5 5,31 6,19 RD6 4,60 5,18 RD7 6,63 7,23 LD4 9,20 6,72 RD3.5 10,11 6,52 RD4.5 11,25 13,04 RD5.5 5,75 7,48 LD4 9,20 8,97 LD5 14,59 12,99 RD4.5 9,84 8,01 RD5.5 7,48 9,44 Μ.Ο. 8,20 7,80 Σ.Λ. 0,73 0,69 Γωλία a AS PS LV5 2,73 6,30 LV6 5,40 8,58 RV5 3,03 4,53 LV5.5 8,21 10,59 RV5.5 12,81 4,43 LV5 2,73 3,33 LV3 1,84 3,27 LV5 3,48 6,12 LV6 4,51 6,70 RV5 5,11 7,18 RV6 4,36 6,77 Μ.Ο. 4,93 6,16 Σ.Λ. 0,95 0,67 Γωλία b AS PS LV5 13,44 17,40 RV4 4,50 7,92 RV4 4,16 7,44 RV5 5,00 7,86 RV6 3,16 6,12 LV4 7,44 15,12 RV4 3,05 6,00 LV3 7,05 6,60 LV4 6,05 8,02 LV5 6,16 9,72 RV5 10,27 14,88 RV5 5,38 8,02 LV4 6,61 11,58 RV4 2,50 9,26 LV3 3,38 6,10 LV4 3,27 4,92 RV3 3,27 5,00 LV5 3,94 5,98 RV4 7,36 10,74 RV4 2,86 5,40 LV4.5 4,49 5,82 LV4.5 8,00 10,84 LV4.5 8,00 15,40 LV4 8,38 20,16 LV4 3,42 11,02 LV3.5 6,38 11,98 LV4.5 5,80 9,60 RV4.5 7,66 13,32 RV5.5 5,42 12,36 LV6 5,02 9,06 RV6 6,44 13,32 LV5.5 6,44 8,34 RV4 5,37 8,50 LV6.5 5,95 8,56 LV5.5 6,16 12,00 LV5.5 4,91 10,28 Μ.Ο. 5,77 9,84 Σ.Λ. 0,39 0,63 Γωλία c AS PS LV5 9,84 6,65 LV4.5 5,55 5,08 RV5 13,69 12,13 RV6 12,81 15,53 LV4.5 9,69 9,30 LV5.5 10,00 11,29 RV5.5 4,51 7,03 RV6.5 11,33 12,11 LV4 4,85 5,17 LV5 6,29 7,89 LV4 5,40 5,99 RV5 3,48 13,33 RV6 4,07 10,40 LV5 4,67 7,26 Μ.Ο. 7,58 9,22 Σ.Λ. 0,94 0,88 Πίνακας 1: Οη ηηκέο (ζε mv) ησλ κέγηζησλ νξζόδξνκσλ θαη αληίδξνκσλ απαληήζεσλ από ηνκέο ξαρηαίνπ θαη θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ θνκκέλεο κε ηηο 3 δηαθνξεηηθέο γσλίεο ηνκήο.

ΑΝΑΣΤΟΛΘ ΑΧΛΑΛΟΣ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΣ, ΓΩΝΛΑ A IPI LD5 RD3 RD4 RD5 RD6 RD7 LD4 LD5 LD6 LD7 RD3 RD4 RD5 RD6 RD7 LD4 LD5 LD6 LD7 RD6 RD7 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 89,49 84,87 69,22 77,81 52,86 54,78 91,52 100,0 77,30 60,60 65,40 35,93 49,43 40,77 73,58 81,67 91,15 74,58 77,42 39,14 44,05 68,17 4,19 20 74,99 76,63 63,65 66,90 35,14 39,78 81,01 89,17 62,70 43,21 51,37 35,31 34,44 25,99 51,54 52,33 85,90 52,21 60,34 34,27 32,60 54,74 4,19 30 64,77 53,67 54,58 57,96 21,41 38,36 54,27 79,12 51,34 34,24 39,67 34,64 23,87 27,27 38,33 36,27 71,23 34,92 53,33 38,08 27,68 44,52 3,43 40 37,05 49,84 49,79 49,17 20,65 33,75 54,13 66,07 35,16 26,60 33,92 16,27 20,77 23,46 30,54 31,03 73,06 24,94 41,85 24,25 25,32 36,55 3,36 50 30,96 43,65 37,60 36,14 13,68 15,19 40,32 56,91 23,82 20,79 35,17 19,76 17,97 20,30 24,25 24,16 51,91 19,77 36,62 21,50 24,04 29,26 2,62 70 13,89 31,75 23,36 25,90 11,57 18,45 23,13 45,73 15,17 15,86 30,46 12,00 11,45 16,17 17,64 13,26 38,13 7,49 20,50 13,16 19,09 20,20 2,10 100 11,86 30,42 25,11 17,00 5,43 10,92 23,46 27,99 11,83 15,41 19,74 7,29 5,82 14,04 15,87 10,24 21,41 5,87 10,01 11,98 20,97 15,37 1,61 150 10,83 16,57 18,36 7,24 0,99 5,41 6,41 16,69 4,89 8,49 13,80 0,24 1,02 15,17 14,16 7,09 11,31 5,98 10,76 12,09 16,44 9,71 1,21 210 10,33 6,44 12,52 5,74-1,02 9,14 3,67 6,89 4,00 2,13 17,32-1,79 2,81 11,23 14,51 5,51 10,43-1,21 9,39 4,63 14,04 6,99 1,17 270 2,88 7,54 7,53 2,92-0,26 0,18-0,45 5,64 8,76-2,22 7,45 0,81-3,45 7,05 7,93 6,37 6,18-1,11 0,31 11,97 6,38 3,92 0,93 ΑΧΛΑΛΟΣ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΣ, ΓΩΝΛΑ B IPI RD6 LD6 LD5 LD6 RD5 RD6 LD5 LD4 RD7 LD4 RD5 RD5 RD6 RD3 RD5 RD6 RD7 RD3 RD4 10 75,40 52,79 67,92 60,61 37,71 74,73 75,49 67,04 71,72 69,52 68,50 73,53 78,63 51,51 87,55 65,52 36,41 72,37 85,08 20 67,20 30,90 55,29 45,27 32,57 74,45 53,63 55,15 61,15 61,37 58,28 62,90 63,80 48,97 66,57 44,63 39,01 51,61 74,20 30 53,49 16,11 45,91 35,78 26,13 62,49 34,50 37,85 55,90 47,28 52,43 48,28 60,38 30,13 54,77 42,90 22,09 53,42 62,35 40 51,85 14,11 35,19 25,65 23,89 56,11 27,69 31,58 48,28 40,06 43,40 42,56 50,58 28,73 40,25 41,02 25,22 47,34 60,09 50 43,48 14,55 31,47 25,86 20,15 46,33 20,89 23,46 45,28 32,03 41,69 37,18 41,23 26,48 45,06 35,13 19,38 48,33 44,78 70 37,90 7,41 12,41 13,65 19,65 42,69 15,58 22,75 37,19 23,39 31,25 35,79 34,99 16,54 31,33 23,55 18,47 43,56 37,75 100 20,91 6,71 12,62 15,02 9,44 31,55 13,02 16,21 30,97 14,46 21,25 29,06 27,26 11,77 32,85 18,98 12,14 35,38 27,21 150 20,57 9,86 10,91 4,85 10,94 30,59 11,57 11,55 17,16 18,49 17,51 23,57 17,09 11,88 23,70 9,32 13,59 35,51 19,20 210 7,97 2,74 2,61 3,09 9,17 18,92 7,32 12,35 16,71 11,48 16,24 20,27 16,21 5,72 13,59 5,85 12,87 19,98 20,15 270 10,79 3,05-0,25 1,26 4,32 22,01 6,40 11,36 12,51 1,90 3,42 18,16 12,21 3,13 13,72-1,02 15,73 18,68 13,99 IPI ld4.5 rd4.5 rd6 RD4.5 LD5 RD4 LD5 LD6 LD4 RD4 RD3.5 LD6 RD7 RD5 RD6 RD7 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 74,81 33,35 46,37 49,51 52,27 72,17 69,62 73,23 44,67 70,89 76,56 79,57 58,03 80,11 66,25 43,05 64,64 2,44 20 69,15 32,65 41,65 49,21 46,77 70,65 66,84 53,05 34,03 68,07 52,96 71,28 40,27 66,17 56,11 39,55 54,44 2,18 30 49,15 33,21 34,06 34,52 40,13 53,59 52,23 42,33 31,43 58,62 53,63 63,42 35,02 61,75 53,95 34,75 44,97 2,12 40 48,93 29,19 29,96 20,36 31,17 52,28 44,86 39,22 19,88 47,35 39,26 53,90 23,26 62,93 36,52 30,55 38,38 2,09 50 29,79 25,55 27,58 13,53 27,26 46,12 32,48 24,30 20,16 44,38 29,86 48,52 31,04 48,21 31,12 34,69 33,07 1,76 70 24,12 30,86 21,22 13,32 23,01 35,99 23,08 20,09 14,30 35,94 20,50 38,90 23,60 40,89 23,09 29,09 26,40 1,66 100 32,72 23,47 20,96 12,69 20,99 30,43 19,27 8,30 12,29 36,69 12,03 35,97 22,93 41,39 22,57 25,18 21,85 1,57 150 16,44 21,42 16,11 3,10 18,49 21,80 12,92 1,67 9,68 19,10 4,12 30,09 23,52 35,65 18,07 24,35 16,98 1,42 210 7,33 15,96 11,29 3,35 6,56 16,45 8,45 3,04 6,60 14,77 1,15 15,49 22,71 28,91 16,72 19,45 12,04 1,15 270 12,15 17,61 10,48 4,81 5,93 9,52 3,58-3,02 5,50 10,93 2,00 14,55 21,74 28,97 14,32 19,05 64,64 2,44

ΑΝΑΣΤΟΛΘ (ΣΥΝΕΧΕΛΑ) ΑΧΛΑΛΟΣ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΣ, ΓΩΝΛΑ C IPI ld4 ld6 rd4 rd5 rd6 rd7 ld4 rd3.5 rd4.5 rd5.5 ld4 ld5 rd4.5 rd5.5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 73,31 86,22 97,36 93,63 60,46 57,05 77,55 70,82 93,81 85,45 91,47 96,41 72,00 78,75 81,02 3,51 20 64,01 72,90 87,69 86,42 57,86 40,80 67,27 62,51 80,42 84,19 82,65 83,51 62,45 73,55 71,87 3,60 30 47,59 66,36 81,20 74,04 48,46 29,87 66,63 59,15 69,13 73,35 69,21 74,72 52,01 60,06 62,27 3,69 40 39,73 57,52 79,05 61,17 43,06 29,42 58,23 47,65 62,28 68,69 67,24 62,98 49,95 56,46 55,96 3,47 50 37,28 50,89 69,75 59,69 30,91 20,01 54,10 43,97 50,59 58,82 49,91 55,24 43,80 36,90 47,28 3,46 70 30,26 30,67 52,14 40,34 27,21 12,65 45,70 36,64 35,75 41,89 43,70 39,42 34,19 24,11 35,33 2,67 100 20,66 22,01 44,68 33,58 22,70 8,55 28,02 30,36 37,02 32,42 32,33 30,07 30,93 22,42 28,27 2,31 150 24,67 20,39 24,92 25,11 21,38 5,80 29,27 27,73 19,52 28,39 18,49 25,75 19,48 12,98 21,71 1,72 210 6,47 20,05 10,33 15,97 16,48-0,64 21,58 17,48 10,07 16,81 12,38 18,94 18,06 12,05 14,00 1,61 270 8,10 12,76 6,14 14,46 12,20-3,42 18,34 12,86 6,90 17,02 5,20 11,08 15,90 7,92 10,39 1,53 ΚΟΛΛΛΑΚΟΣ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΣ, ΓΩΝΛΑ a IPI LV3 LV5 LV5 LV6 RV5 LV5.5 RV5.5 LV5 LV6 RV5 RV6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 22,24 34,59 64,35 50,55 63,62 84,75 73,30 25,58 26,98 38,49 34,62 47,19 6,44 20 11,45 15,69 35,53 33,34 38,88 70,36 43,83 8,97 19,49 16,96 12,35 27,90 5,62 30 2,74 13,81 26,66 11,49 21,53 53,88 31,78-0,53 16,82 15,85 17,89 19,26 4,46 40 4,08 12,87 20,24 17,94 15,62 48,37 25,97-3,32 12,58 10,85 23,81 17,18 4,02 50 4,55 9,16 19,93 8,69 11,53 42,35 37,15-4,46 7,64 12,17 16,04 14,98 4,16 70 6,83 16,32 15,90 9,86 16,48 36,98 31,13 1,33 17,63 15,97 13,16 16,51 3,04 100 6,74 14,81 4,61 4,48 8,85 30,90 30,86 9,11 7,77 20,13 15,84 14,01 2,91 150 3,32 13,24 9,94 4,51 11,96 31,30 30,60 5,51 6,90 9,18 15,61 12,91 2,92 210 3,45 19,20 13,83 4,21 9,85 26,44 25,84 0,41 6,98 8,83 9,20 11,66 2,65 270 7,50 15,41 10,39 2,78 7,34 15,30 25,59 4,00 8,18 3,36 9,76 9,96 2,02

ΑΝΑΣΤΟΛΘ (ΣΥΝΕΧΕΛΑ) ΚΟΛΛΛΑΚΟΣ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΣ, ΓΩΝΛΑ b IPI RV4 LV3 LV4 RV3 RV4 RV4 LV3 LV4 LV5 RV5 RV5 LV4 LV5 RV4 RV4 RV5 LV5 RV6 LV4 10 32,93 54,86 51,01 34,42 55,48 34,25 81,13 62,54 50,40 35,48 39,25 38,56 75,45 72,58 48,29 52,61 35,36 28,55 68,46 20 21,75 31,89 26,04 18,73 40,94 19,72 37,51 32,24 21,71 15,35 26,31 15,92 37,04 43,69 28,50 27,16 17,46 8,88 38,23 30 13,63 19,31 21,32 6,78 34,41 15,85 19,73 23,97 14,19 8,86 15,24 15,81 34,45 18,94 15,37 16,89 6,85 7,54 28,96 40 2,81 15,00 17,88 8,55 20,74 12,95 11,91 25,10 2,50 5,36 17,53 7,86 28,02 16,79 24,62 8,14 8,41 0,04 14,81 50 8,20 11,24 17,35 2,75 22,93 10,04 11,35 19,84 6,07 10,89 13,89 5,66 21,96 16,65 8,18 4,10 9,07 3,67 16,00 70 9,88 13,81 6,50 2,72 22,51 5,51 12,36 22,14 3,93 8,91 11,63 5,65 20,16 20,43 13,61-4,10 12,33-2,25 15,67 100 6,64 15,92 3,93 8,56 24,82 7,48 7,52 16,28 9,54 9,13 10,49 15,03 20,34 3,65-1,92 3,66 19,35 5,62 18,86 150 7,49 15,70 2,13 8,39 23,34 8,21 12,54 10,33 4,34 10,84 13,21 10,38 10,82 8,40 9,70 7,07 12,13 9,86 17,29 210 4,46 11,94 3,07 10,15 17,89 5,29 8,10 10,87 7,12 13,00 14,07 9,79 10,22 16,72 7,02 13,54 12,42 6,37 15,66 270 4,83 13,30 6,27 6,54 20,72 5,20 12,56 10,48 10,12 9,04 8,04 13,04 17,21 5,85 9,57 1,88 7,40 5,80 10,33 IPI RV4 LV4.5 LV4.5 LV4.5 LV4 LV4 LV3.5 LV4.5 RV4.5 RV5.5 LV6 RV6 LV5.5 RV4 LV6.5 LV5.5 LV5.5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 62,61 19,97 49,10 53,44 51,09 84,03 69,75 48,38 44,75 64,08 25,82 55,43 28,07 66,77 42,94 46,84 26,94 49,77 2,73 20 26,72 7,56 23,21 33,15 24,12 34,15 36,36 23,20 26,56 36,80 7,07 35,95 12,92 45,55 19,54 28,55 19,53 26,39 1,67 30 12,18 5,06 10,64 30,55 14,99 42,24 15,81 15,95 16,61 23,95 2,38 35,69 4,17 30,92 15,00 19,17 18,37 18,11 1,59 40 9,03 2,60 16,21 33,85 15,82 20,62 16,17 8,83 22,56 23,42 16,56 29,46 18,75 23,87 21,58 16,09 16,72 15,59 1,36 50 10,07 25,33 12,61 34,33 14,43 15,02 8,61 6,73 16,12 19,05 12,45 27,92 12,21 26,76 14,23 16,63 10,31 13,96 1,21 70 12,62 25,49 6,17 35,25 15,08 11,93 13,11 12,10 19,07 25,48 7,29 23,01 22,37 21,09 20,68 13,54 14,35 13,89 1,38 100 11,30 13,74 9,19 26,70 13,23 12,85 11,20 12,46 17,04 22,80 9,53 22,73 23,69 18,37 17,43 4,74 15,25 12,98 1,14 150 22,98 5,43 11,20 27,47 6,27 5,54 8,15 8,13 7,97 18,71 10,61 24,96 21,25 21,86 21,84 7,82 13,32 12,38 1,08 210 14,92 7,74 13,15 22,77 5,92 9,12 11,37 2,88 5,81 13,39 5,73 23,04 18,58 18,80 11,48 2,81 4,30 10,82 0,90 270 16,73 7,24 7,65 21,59 4,79 0,65 8,72-1,34 4,46 17,83 2,43 19,07 23,31 19,93 13,99 2,25 7,06 9,85 1,06 ΚΟΛΛΛΑΚΟΣ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΣ, ΓΩΝΛΑ c IPI lv5 lv4.5 rv5 rv6 lv4.5 lv5.5 rv5.5 rv6.5 lv4 lv5 lv4 rv5 rv6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 45,91 24,16 48,98 66,84 37,62 34,14 36,84 33,44 74,98 69,00 48,95 33,12 40,52 45,73 4,35 20 22,32 9,67 25,89 52,49 27,89 26,68 20,88 13,52 41,79 30,52 30,02 12,74 13,67 25,24 3,37 30 22,05 13,09 15,27 36,86 14,37 30,06 9,18 14,79 36,73 19,13 26,82 2,77 10,89 19,39 2,93 40 26,67 15,55 22,95 27,94 13,69 33,86 8,81 16,36 26,08 4,49 23,58 10,25 1,49 17,82 2,74 50 20,64 13,01 15,48 22,16 8,72 20,90 13,12 13,50 21,86 6,71 16,85 10,09-1,49 13,96 1,91 70 14,49 15,01 14,41 12,92 13,25 20,20 13,79 9,72 18,57 5,59 12,81 4,41 2,26 12,11 1,47 100 14,61 12,03 16,51 5,23 0,20 13,95 19,26 7,08 15,34 9,34 10,88 10,71-1,33 10,29 1,71 150 19,71 15,85 20,69 9,80 4,61 13,97 17,31 12,53 14,04 5,06 19,74 5,53 9,15 12,92 1,59 210 17,55 12,08 17,30 10,61 5,17 6,99 15,34 11,68 19,51 10,42 24,76 4,60 15,39 13,18 1,63 270 15,79 10,32 14,09 5,65 5,94 0,20 10,70 12,15 20,83 2,74 16,07 6,85 6,87 9,86 1,63 Πίνακας 2: Οη ηηκέο ηεο παιίλδξνκεο αλαζηνιήο I (%) όπσο κεηξήζεθαλ κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε ηνκέο ξαρηαίνπ θαη θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ θνκκέλεο κε ηηο 3 γσλίεο ηνκήο, γηα 10 δηαθνξεηηθά IPI.

ΣΤΑΚΕΑ ΧΟΝΟΥ ΑΝΑΣΤΟΛΘΣ (Σ) ΑΧΛΑΛΟΣ ΚΟΛΛΛΑΚΟΣ Γωνία a τ LD5 46,83 RD3 72,90 RD4 66,30 RD5 64,47 RD6 41,91 RD7 47,46 LD4 58,50 LD5 84,58 LD6 45,36 LD7 46,05 RD3 87,46 RD4 66,51 RD5 48,87 RD6 86,89 RD7 45,64 LD4 42,05 LD5 78,04 LD6 37,20 LD7 60,68 RD6 67,14 RD7 155,56 Μ.Ο. 64,30 Σ.Λ. 5,71 Γωλία b τ RD6 88,80 LD6 27,96 LD5 56,44 LD6 55,18 RD5 87,11 RD6 164,54 LD5 40,52 LD4 48,00 RD7 115,55 LD4 65,12 RD5 87,95 RD5 116,09 RD6 93,53 RD3 64,85 RD5 68,52 RD6 68,52 RD7 93,94 RD3 185,69 RD4 89,59 RD5 204,44 RD6 67,27 RD6 140,03 RD4.5 43,18 LD5 134,69 RD4 121,19 LD5 64,75 LD6 48,52 LD4 59,48 RD4 129,77 RD3.5 53,58 LD6 152,40 Μ.Ο. 91,52 Σ.Λ. 8,03 Γωλία c τ LD4 80,00 LD6 68,55 RD4 123,23 RD5 95,12 RD6 114,80 RD7 48,00 LD4 98,49 RD3.5 160,69 RD4.5 106,85 RD5.5 111,56 LD4 95,89 LD5 82,12 RD4.5 118,38 RD5.5 62,15 Μ.Ο. 97,56 Σ.Λ. 7,69 Γωλία a AS LV3 23,83 LV5 40,40 LV5 34,60 LV6 26,93 RV5 28,95 RV5.5 38,60 LV5 19,50 LV6 45,85 RV5 33,85 RV6 19,54 Μ.Ο. 31,21 Σ.Λ. 2,83 Γωλία b τ LV5 40,20 RV4 26,70 RV4 28,17 RV5 27,50 LV5 24,24 RV6 19,40 LV4 32,70 RV4 22,50 LV4.5 20,66 LV4.5 24,00 LV4 25,94 LV4 35,20 LV4.5 27,40 RV4.5 49,50 RV5.5 37,32 LV6 18,60 RV6 80,00 LV5.5 22,75 RV4 38,90 LV6.5 28,40 LV5.5 36,55 LV5.5 50,90 Μ.Ο. 32,96 Σ.Λ. 2,08 Γωλία c τ LV5 25,00 LV4.5 21,00 RV5 27,27 RV6 45,75 LV4.5 39,41 LV5.5 48,00 RV5.5 26,36 RV6.5 23,00 LV4 38,46 LV5 24,80 LV4 48,14 RV5 20,47 RV6 19,40 Μ.Ο. 31,31 Σ.Λ. 3,04 Πίνακας 3: Οη ηηκέο (ζε ms) ηεο ζηαζεξάο ρξόλνπ (τ) ηεο αλαζηνιήο, όπσο κεηξήζεθαλ κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν, από ηνκέο ξαρηαίνπ θαη θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ θνκκέλεο κε ηηο 3 δηαθνξεηηθέο γσλίεο ηνκήο.

mv mv Θ φυςιολογικι αντιςτοιχία των 3 γωνιϊν τομισ του ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου γίνεται ορατι ςτθν εικόνα 33: Θ μζγιςτθ αντίδρομθ απάντθςθ επιτυγχάνεται και ςτισ δφο περιπτϊςεισ με γωνία τομισ c, ενϊ θ μζγιςτθ ορκόδρομθ με γωνία τομισ b. Στο ραχιαίο ιππόκαμπο, το μζγεκοσ τθσ αντίδρομθσ απάντθςθσ διαφζρει ςθμαντικά μόνο μεταξφ γωνιϊν b και c (ttest, p<0,05). Το ίδιο ιςχφει και για το μζγεκοσ τθσ ορκόδρομθσ απάντθςθσ. Στον κοιλιακό ιππόκαμπο, το μζγεκοσ τθσ αντίδρομθσ απάντθςθσ δε διαφζρει ςθμαντικά μεταξφ γωνιϊν a και b, αλλά και οι δφο διαφζρουν από τθ γωνία c. Το μζγεκοσ τθσ ορκόδρομθσ απάντθςθσ δε διαφζρει μεταξφ γωνιϊν b και c, αλλά και οι δφο διαφζρουν από τθ γωνία a (ttest, p<0,05). Θ διαφορά μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου είναι ςθμαντικι μόνο για το PS ςτθ γωνία a. 10 max AS 9 8 Ρασιαίορ Κοιλιακόρ 7 6 5 4 3 2 1 0 a b c 12 max PS 10 Ρασιαίορ Κοιλιακόρ 8 6 4 2 0 a b c Εικόνα 33: Ιζηνγξάκκαηα ηεο κέζεο κέγηζηεο αληίδξνκεο (πάλσ) θαη νξζόδξνκεο (θάησ) απάληεζεο από ξαρηαίεο (κπιε) θαη θνηιηαθέο (θόθθηλν) ηνκέο ηππόθακπνπ θνκκέλεο κε ηηο 3 γσλίεο ηνκήο. 71

Αναστολή (%) Αναστολή (%) Γωνία τομισ αχιαίοσ Κοιλιακόσ a 75% (21/28) 46% (12/26) b 90% (36/40) 68% (27/40) c 88% (15/17) 42% (14/33) Πίνακας 4: Πνζνζηά ηνκώλ θνκκέλσλ κε ηηο 3 γσλίεο ηνκήο κε κέγηζηε νξζόδξνκε απάληεζε (PS) κεγαιύηεξε από 5mV. 90 Ραχιαίος 80 70 a, n=21 b, n=35 c, n=14 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 90 Κοιλιακός 80 70 a, n=11 b, n=36 c, n=13 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 34: Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο παιίλδξνκεο αλαζηνιήο Ι (%) όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε ηνκέο ξαρηαίνπ (πάλσ, κπιε) θαη θνηιηαθνύ (θάησ, θόθθηλν) ηππόθακπνπ θνκκέλεο κε ηηο ηξεηο γσλίεο ηνκήο, γηα 10 δηαθνξεηηθά IPI. 72

Αλαζηνιή (5) Αξίηει να ςθμειωκεί πωσ τα ποςοςτά των τομϊν που εμφάνιηαν μζγιςτο PS μεγαλφτερο από 5mV (το ελάχιςτο όριο που είχε οριςτεί για περαιτζρω μελζτθ) διζφεραν για τισ 3 γωνίεσ τομισ, ειδικά ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο. Τα ποςοςτά φαίνονται αναλυτικά ςτον Ρίνακα 4. Θ παλίνδρομθ αναςτολι, όπωσ ποςοτικοποιικθκε με το πρωτόκολλο Α-Ο (εικόνα 34), ιταν ςθμαντικι για όλεσ τισ γωνίεσ τομισ, ςε όλα τα IPI που δοκιμάςτθκαν, και ςτουσ δφο πόλουσ του ιππόκαμπου. Στον κοιλιακό ιππόκαμπο τα πειράματα ζδειξαν πωσ δε διαφζρει ςθμαντικά μεταξφ των 3 γωνιϊν τομισ (Utest και ttest, p>0.2). Αντικζτωσ, ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο παρατθροφνται ςθμαντικζσ διαφορζσ ςτθν αναςτολι μεταξφ των 3 γωνιϊν (Utest και ttest, p<0.05): μεταξφ a και b για IPI από 70 μζχρι 270ms (το μζγιςτο που μετρικθκε), μεταξφ b και c για IPI από 10 ωσ 150ms και μεταξφ a και c για όλα τα IPI. Το άκροιςμα όλων των κοιλιακϊν τομϊν (που δε διαφζρουν μεταξφ τουσ) ζχει ςθμαντικά χαμθλότερθ αναςτολι από το άκροιςμα των ραχιαίων (για IPI<150ms), αλλά, κακϊσ οι ραχιαίεσ τομζσ διαφζρουν μεταξφ τουσ, και από τισ ραχιαίεσ τομζσ με τθ μικρότερθ αναςτολι (για IPI<70ms) (ttest και Utest, p<0.05) (εικόνα 35). Ενδιαφζροντα ιταν και τα αποτελζςματα του ρυκμοφ μείωςθσ τθσ αναςτολισ με τθν αφξθςθ του IPI, όπωσ αυτά εκφράηονται από τθν εκάςτοτε τιμι τθσ ςτακεράσ χρόνου (πίνακασ 3). Θ ςτακερά χρόνου, ενϊ δε διζφερε ςθμαντικά για τισ 3 γωνίεσ τομισ του κοιλιακοφ ιππόκαμπου (ttest, p>0,65), είχε ςθμαντικι διαφορά (ttest, p<0.02) ανάμεςα ςε τομζσ ραχιαίου ιππόκαμπου κομμζνεσ με γωνία a ςε ςχζςθ με τισ άλλεσ δφο. Ππωσ είναι εμφανζσ και από τθν εικόνα 34, όλεσ οι κοιλιακζσ τομζσ είχαν ςθμαντικά μικρότερθ ςτακερά χρόνου αναςτολισ από όλεσ τισ ραχιαίεσ τομζσ (ttest και Utest, p<0,001). 80,00 70,00 ύνολο Κοιλιακού ύνολο Ρασιαίος Ρασιαίορ "a" 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 35: Σύγθξηζε ηεο αλαζηνιήο Ι κεηαμύ ηνπ ζπλόινπ ησλ ξαρηαίσλ θαη θνηιηαθώλ ηνκώλ θαζώο θαη ησλ ξαρηαίσλ ηνκώλ κε ηε κηθξόηεξε αλαζηνιή (γσλία a ). 73

Από τα παραπάνω γίνεται ςαφζσ πωσ θ γωνία τομισ που παρουςιάηει τον πιο ευνοϊκό ςυνδυαςμό ορκόδρομθσ και αντίδρομθσ απάντθςθσ και αναςτολισ είναι θ γωνία τομισ b. Για το λόγο αυτό, όλα τα υπόλοιπα πειράματα διεξιχκθςαν με φζτεσ ιππόκαμπου κομμζνεσ με τθ γωνία αυτι. ΕΠΙΛΟΓΘ ΔΙΑΛΤΣΘ Αν και οριςμζνεσ από τισ ουςίεσ, των οποίων θ επίδραςθ ςτθν αναςτολι δοκιμάςτθκε, ιταν υδατοδιαλυτζσ (όπωσ τα άλατα και κάποια εμπορικά ςκευάςματα), οι υπόλοιπεσ (νευροςτεροειδι, ηολπιδζμθ) ιταν ςχετικά αδιάλυτεσ ςε νερό. Για τισ ουςίεσ αυτζσ ιταν απαραίτθτο, λοιπόν, να προςδιοριςκεί ζνασ οργανικόσ διαλφτθσ με τα εξισ χαρακτθριςτικά: Καλι διαλυτότθτα όλων των λιπόφιλων ουςιϊν ςε αυτόν. Καλι διαλυτότθτα του διαλφματοσ ςε TENY. Αςιμαντθ τοξικότθτα και επίδραςθ ςτθ ςυναπτικι διαβίβαςθ και αναςτολι ςτισ ςυγκεντρϊςεισ που κα χρθςιμοποιοφνταν. Ο πιο κοινόσ οργανικόσ διαλφτθσ που πλθροί τα δφο πρϊτα κριτιρια είναι θ αικανόλθ. Θ αικανόλθ όμωσ ζχει βρεκεί να ενιςχφει αλλοςτερικά τθ δράςθ του GABA A υποδοχζα, ακόμα και ςε χαμθλζσ ςυγκεντρϊςεισ (Aguayo 1990; Wan et al. 1996), ενϊ επθρεάηει και τθν ζκφραςι του (Charlton et al. 1997). Επιπλζον φαίνεται να επθρεάηει όλα τα αςβεςτιοελεγχόμενα βιματα τθσ νευροδιαβίβαςθσ (Carlen et al. 1982). Το δι-μεκυλ-ςουλφ-οξίδιο (DMSO) είναι ζνασ άλλοσ οργανικόσ διαλφτθσ που πλθροί τα δφο πρϊτα κριτιρια. Δοκιμαςίεσ άλλων εργαςτθρίων ζχουν δείξει πωσ ςυγκεντρϊςεισ ωσ 0,2% δεν επθρεάηουν τθ νευροδιαβίβαςθ (Kohr & Heinemann 1990; Zhang, C. L. et al. 1992). Για το λόγο αυτό το DMSO χρθςιμοποιικθκε ωσ ο κφριοσ οργανικόσ διαλφτθσ ςε αυτι τθν εργαςία. Για επιβεβαίωςθ τθσ βιβλιογραφίασ, θ επίδραςθ του ςτθ ςυναπτικι αναςτολι μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου ιππόκαμπου με το Ο-Ο πρωτόκολλο (μεταβλθτι ζνταςθ ερεκιςμοφ και IPI 20ms). Θ διαφορά τθσ αναςτολισ για θμιμζγιςτο PS (Ι50) πριν και 30 λεπτά μετά τθν προςκικθ 0,1% (v/v) DMSO ςτο ΤΕΝΥ δε διζφερε ςθμαντικά (ttest: p>0.6, εικόνα 37, πίνακασ 5). Ζνασ εναλλακτικόσ τρόποσ διάλυςθσ λιπόφιλων οργανικϊν ουςιϊν είναι θ διάλυςι τουσ ςε διάλυμα κάποιασ κυκλοδεξτρίνθσ. Οι κυκλοδεξτρίνεσ είναι κυκλικοί ολιγοςακχαρίτεσ με ικανοποιθτικι διαλυτότθτα ςτο νερό. Αποτελοφνται ςυνικωσ από 6, 7 ι 8 κατάλοιπα (α-, β- και γ- κυκλοδεξτρίνεσ αντίςτοιχα). Θ τριςδιάςτατθ δομι τουσ μοιάηει με κωνοειδι δακτφλιο (εικόνα 36), το κζντρο του οποίου είναι λιγότερο υδρόφιλο από το περιβάλλον διάλυμα (Wikipedia 2007b). Ζτςι κάκε μόριο κυκλοδεξτρίνθσ μπορεί να προςτατζψει ζνα μόριο υδρόφοβθσ ουςίασ, κακιςτϊντασ το διαλυτό ςτο νερό. Επιπλζον, το μόριο τθσ κυκλοδεξτρίνθσ είναι πολφ ογκϊδεσ για να μπορζςει να αλλθλεπιδράςει με υποδοχείσ νευροδιαβιβαςτϊν. Στθν παροφςα εργαςία διάλυμα 2-υδροξυπροπυλβ-κυκλοδεξτρίνθσ, που ζχει αποδειχκεί μθ τοξικι ςε υψθλζσ ςυγκεντρϊςεισ (Brewster et al. 1990), 74

Test Control χρθςιμοποιικθκε για τθ διάλυςθ των υδρόφοβων φαρμάκων ςτα in vivo πειράματα και εναλλακτικά του DMSO για τθ διάλυςθ τθσ αλλοπρεγνανολόνθσ ςτα in vitro πειράματα (ςφγκρινε Brewster et al. 1989). Εικόνα 36: Τξηζδηάζηαηε αλαπαξάζηαζε ηεο δνκήο ηνπ κνξίνπ ηεο β-θπθινδεμηξίλεο (Wikipedia 2007b). LD6 LD4 RD5 LD6 RD6 LD5 RD5.5 LD6 RD4 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,06-51,51 0,12-40,65 0,04-441,1 0,23 8,95 0,22-5,54 0,06-234,8 0,03-731,1 0,11 57,02 0,05-300,9 0,23 54,05 0,36 66,61 0,14-156,5 0,44 36,30 0,46-15,97 0,29 11,99 0,19-119,8 0,33 76,90 0,22-11,25 0,37 39,62 0,54 71,03 0,23-98,77 0,58 43,44 0,59 0,91 0,49 52,57 0,32-30,25 0,49 76,17 0,24 11,52 0,48 20,08 0,67 56,81 0,31-27,48 0,71 48,52 0,67-5,25 0,60 48,89 0,40-15,98 0,61 77,13 0,40 53,43 0,55 1,92 0,77 55,80 0,40-19,66 0,82 39,22 0,74-11,31 0,72 51,54 0,50 0,95 0,70 68,66 0,50 60,83 0,61-5,98 0,84 53,69 0,48-7,49 0,92 17,31 0,84-17,47 0,85 35,70 0,61 11,36 0,77 52,64 0,60 61,68 0,70-8,96 0,86 51,14 0,53-10,05 0,99 5,10 0,93-15,42 0,96 22,80 0,69 22,95 0,88 40,24 0,73 37,30 0,77-14,79 0,95 32,27 0,68-2,10 1,00 1,11 1,00-10,21 1,00 20,32 0,78 22,94 0,95 32,35 0,90 13,65 0,91-11,34 1,00 33,13 0,86-9,55 0,88 17,09 1,00 30,18 1,00 0,59 1,00-7,77 1,00-12,27 0,97 16,01 1,00 14,05 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,06-159,8 0,00-0,01-0,00-0,00-0,00-0,01-956,21 0,00-0,04-46,64 0,25 7,58 0,07-331,0 0,17 21,23 0,16-115,8 0,21-10,50 0,11-242,4 0,15 46,04 0,09 19,78 0,21 58,71 0,48 49,90 0,13-175,5 0,26 44,00 0,33 7,12 0,37 46,56 0,32-42,17 0,35 71,63 0,27 38,16 0,39 33,52 0,65 54,30 0,26-51,38 0,32 47,21 0,45-27,18 0,45 88,20 0,42 16,52 0,51 66,35 0,44 72,31 0,48 25,57 0,77 54,80 0,37-29,08 0,51 30,21 0,57-11,87 0,57 41,51 0,51 7,23 0,64 71,12 0,54 70,77 0,53 16,88 0,85 56,75 0,46-21,66 0,59 28,94 0,68-20,39 0,66 68,96 0,60 13,97 0,71 57,54 0,65 57,24 0,61 6,55 0,89 45,88 0,51-40,81 0,69 24,11 0,77-24,13 0,79 48,10 0,75 30,78 0,78 35,54 0,74 35,15 0,64-6,97 0,97 37,55 0,59-20,53 1,02-4,45 0,81-24,95 0,80 53,33 0,91 19,38 0,86 36,64 0,87 13,19 0,72-16,72 1,00 38,10 0,63-24,15 1,06-5,93 0,94-19,84 0,90 13,48 1,00 18,86 0,92 28,19 0,96 7,07 0,78-14,03 0,77-17,28 0,32 43,19 1,00-14,02 0,98 32,72 1,00 27,64 1,00-2,51 0,91-9,25 0,92-15,88 0,29 47,49 1,00 14,44 1,00-6,85 1,00-19,20 Πίνακας 5: Σπλαπηηθή αλαζηνιή Ι, γηα δηάθνξα θιάζκαηα ηεο κέγηζηεο απξνεηνίκαζηεο απάληεζεο (rps), όπσο κεηξήζεθε κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 20ms θαη κεηαβιεηή έληαζε εξεζηζκνύ, πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 0,1% (v/v) DMSO ζην ΤΕΝΥ. 75

Αλαζηνιή (%) 45 n=9 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Contol Test Εικόνα 37: Ιζηόγξακκα ηεο ζπλαπηηθήο αλαζηνιήο γηα εκηκέγηζην PS (I50), όπσο κεηξήζεθε κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 20ms, πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 0,1% (v/v) DMSO ζην ΤΕΝΥ. 76

mv ΔΙΑΚΡΙΘ GABA A ΚΑΙ GABA B ΕΞΑΡΣΩΜΕΝΘ ΑΝΑΣΟΛΘ Τα δφο πρωτόκολλα μελζτθσ τθσ αναςτολισ που χρθςιμοποιικθκαν (Ο-Ο και Α-Ο) ενεργοποιοφν αναςταλτικζσ ςυνάψεισ ςτισ οποίεσ ςυμμετζχουν τόςο GABA A (Dingledine & Langmoen 1980; Alger & Nicoll 1982a) όςο και GABA B υποδοχείσ (Samulack & Lacaille 1993; Yanovsky et al. 1997; Kulik et al. 2003). Κακϊσ ςτθν παροφςα εργαςία μελετικθκε θ επίδραςθ ενόσ αρικμοφ Σνκή Control Test AS PS AS PS LD3 6,93 8,82 7,33 11,37 LD6 5,87 7,90 5,53 10,55 LD5 5,11 6,73 4,04 10,16 RD6 7,09 8,40 7,37 10,61 RD5 5,93 11,84 4,63 16,73 RD5 6,61 5,92 7,33 10,66 RD3 8,00 7,26 8,51 12,74 RD4 11,77 12,62 11,77 21,70 RD5 8,84 9,33 12,17 20,35 RD3 11,52 11,58 11,12 15,38 RD4 7,45 8,51 10,15 15,13 LD4 4,36 7,15 4,44 11,48 LD4 9,08 13,10 10,23 22,52 LD3 7,29 10,29 7,53 14,14 LD5 6,72 5,42 6,96 12,38 LD5 6,31 8,20 9,08 22,34 LD3 7,53 10,28 7,53 14,14 Μ.Ο. 7,44 9,02 7,98 14,85 Σ.Λ. 0,48 0,56 0,61 1,06 Πίνακας 10: Μέγηζηε νξζόδξνκε θαη αληίδξνκε απάληεζε πξηλ (control) θαη 40 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε πηθξνηνμίλεο (10κM) ζην ΤΕΝΥ. 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Control Test AS Μέγηζηε Απάληεζε Εικόνα 40: Ιζηόγξακκα ηεο κέζεο κέγηζηεο νξζόδξνκεο θαη αληίδξνκεο απάληεζε πξηλ (control) θαη 35 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε πηθξνηνμίλεο (10κM) ζην ΤΕΝΥ. PS Χξόλνο (min) LD3 LD6 LD5 RD6 RD5 RD5 Μ.Ο. Σ.Λ. 0 57,54 54,94 75,12 43,67 60,70 85,14 62,85 6,08 5 55,11 50,85 80,03 40,06 61,27 88,98 62,72 7,54 10 55,96 45,21 80,70 32,58 43,58 87,59 57,60 8,97 15 41,86 37,96 71,26 18,19 27,25 83,52 46,67 10,41 20 32,16 26,63 42,24 12,27 9,62 67,61 31,75 8,74 25 16,90 19,25 27,00 1,18 39,12 20,69 6,23 30 4,78 8,36 12,20-0,06 18,36 8,73 3,15 35 1,67-2,60-0,44 6,92 1,39 2,04 Ξέπιπκα >60min 53,16 16,34 19,39 40,55 86,09 43,10 12,72 Πίνακας 11: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 20ms, πξηλ, αλά 5 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε πηθξνηνμίλεο (10κM) ζην ΤΕΝΥ θαη κεηά από μέπιπκα κε ΤΕΝΥ. 77

TEST CONTROL Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 70,00 80 n=6 60,00 70 60 50,00 50 40,00 40 30,00 30 20 20,00 10 10,00 0-5 0 5 10 15 20 25 30 35 0,00 Χξόλνο (min) Control (0min) PTX (35 min) Ξέπλςμα (>60min) Εικόνα 41: Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο αλαζηνιήο Ι, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 20ms, πξηλ, αλά 5 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε πηθξνηνμίλεο (10κM) ζην ΤΕΝΥ (αξηζηεξά), θαη ηζηόγξακκα ηεο αλαζηνιήο Ι, πξηλ, 35 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε πηθξνηνμίλεο (10κM) θαη κεηά από μέπιπκα κε ΤΕΝΥ (δεμηά). αλλοςτερικϊν ενιςχυτϊν του GABA A υποδοχζα ςτθν αναςτολι, ιταν απαραίτθτο να διακρικεί θ επίδραςθ του GABA A και GABA B υποδοχζα ςτθ μετροφμενθ αναςτολι. Για το ςκοπό αυτό μετρικθκε θ επίδραςθ ενόσ ανταγωνιςτι των GABA A υποδοχζων (πικροτοξίνθ) και ενόσ ανταγωνιςτι των GABA B υποδοχζων (CGP 35348) ςτθ μετροφμενθ αναςτολι Ι. IPI RD3 RD4 RD5 RD3 RD4 LD4 LD4 LD3 LD5 LD5 LD3 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 95,07 82,37 75,04 87,88 60,69 67,88 36,42 91,09 46,75 53,99 91,09 71,66 6,03 30 66,38 48,24 45,81 63,64 34,19 40,81 21,64 83,26 26,45 28,56 83,26 49,29 6,63 50 58,58 26,07 32,29 36,92 17,84 30,5 18,46 70,9 18,29 21,08 70,9 36,53 6,22 70 44,83 12,84 17,11 30,31 16,74 22,36 24,03 4,83 100 22,85 10,16 18,47 10,59 12,98 19,44 15,75 2,14 125 17,21 6,85 19,51 14,97 11,26 20,48 15,05 2,13 150 16,51 8,86 8,52 12,45 13,66 14,14 9,07 3,97 10,06 16,91 3,97 10,74 1,34 210 12,51 12,12 9,04 12,14 8,56 19,61 13,26 5,98 6,46 4,24 5,98 9,99 1,35 10 9,49 6,66 6,96 3,86 4,97-10,6-3,82 2,44 10,07 5,22 2,44 3,42 1,81 30 4,02-5,18 12,58 8,31-4,47 3,98 4,82 0,58 6,97-1,35 0,58 2,8 1,64 50 5,9-7,25-5,2 7,39-4,96-0,63 11,3 4,95 4,31 0,8 4,95 1,96 1,78 70 1,68-4,09-2,56 8,6-1,59 5,72 1,29 2,04 100 3,83-2,72-1,4 7,75-1,26 5,99 2,03 1,8 125 5,35 0,47 0,57 8,86-0,43 12,39 4,53 2,15 150 7,66 1,67 2,45 11,62 5,06 9,43 16,43 9,11 5,26 8,75 9,11 7,87 1,27 210 8,13 3,08 3,09 13,2 5,88 9,88 17,04 3,71 6 6,26 3,71 7,27 1,36 Πίνακας 12: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 40 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε πηθξνηνμίλεο (10κM) ζην ΤΕΝΥ. 78

Αλαζηνιή (%) 80 70 Control PTX n=11 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 IPI (ms) Εικόνα 42: Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο αλαζηνιήο Ι, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 40 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε πηθξνηνμίλεο (10κM) ζην ΤΕΝΥ. Μόλν νη ηηκέο πάλσ από ηε δηαθεθνκκέλε γξακκή είλαη ζεκαληηθέο (ttest θαη W + test, p<0.05) Σε μία πρϊτθ ςειρά πειραμάτων, ακολουκϊντασ το Α-Ο πρωτόκολλο με IPI 20ms, 10μM πικροτοξίνθσ προςτζκθκαν ςτο ΤΕΝΥ και θ επίδραςθ τουσ ςτθν αναςτολι μετρικθκε ανά 5 λεπτά (πίνακασ 11, εικόνα 41). Θ μζγιςτθ δράςθ τθσ πικροτοξίνθσ επιτεφχκθκε ςτα 35 λεπτά. Σε αυτό το ςθμείο θ αναςτολι (ςε ραχιαίεσ τομζσ) είχε ουςιαςτικά μθδενιςτεί (δεν ιταν ςθμαντικι, ttest και W + test, p>0.05). Ξζπλυμα με κακαρό ΤΕΝΥ για τουλάχιςτον 1 ϊρα επανζφερε τθν αναςτολι ςε επίπεδα αςιμαντα χαμθλότερα από τα αρχικά (ttest και W + test, p>0.05). Από τα πρϊτα όμωσ πειράματα ζγινε φανερό πωσ θ πικροτοξίνθ προκαλοφςε μεγάλθ αφξθςθ τθσ ορκόδρομθσ απάντθςθσ (πίνακασ 10, εικόνα 40). Στισ ραχιαίεσ τομζσ θ αφξθςθ ιταν 67.4 ± 9.8% (ttest και W + test, p<0.001), επιβάλλοντασ τθ ςυνεχι αναπροςαρμογι του ερεκιςμοφ ϊςτε θ απάντθςθ να παραμζνει ςτο 50% του εκάςτοτε μζγιςτου. Στισ κοιλιακζσ τομζσ θ διεγερςιμότθτα αυξανόταν ςε τζτοιο βακμό που κάκε ορκόδρομοσ ερεκιςμόσ οδθγοφςε ςε πολλαπλό, παροξυςμικό PS. Για το λόγο αυτό, θ επίδραςθ τθσ πικροτοξίνθσ ςε κοιλιακζσ τομζσ δεν ιταν εφικτό να μελετθκεί. Σε μια δεφτερθ ςειρά πειραμάτων με το Α-Ο πρωτόκολλο, θ επίδραςθ τθσ πικροτοξίνθσ ςτθ διάρκεια τθσ αναςτολισ μελετικθκε χρθςιμοποιϊντασ πολλαπλά IPI από 10 ωσ 210ms (πίνακασ 12, εικόνα 42). 10μM πικροτοξίνθσ ςτο ΤΕΝΥ για 40 λεπτά μθδζνιςαν (ttest και W + test, p>0.05) τθν αναςτολι μζχρι και τα 125ms. Για IPI 150ms όμωσ, θ αναςτολι παρζμεινε ςθμαντικι (ttest και W + test, p<0.05) και παρόμοια με τα αρχικά επίπεδα (ttest και W + test, p>0.05). Θ επίδραςθ 3 διαφορετικϊν ςυγκεντρϊςεων του CGP 35348 (50, 100 και 200μM) μελετικθκε με το Α-Ο πρωτόκολλο για IPI από 10 ωσ 270ms ςε τομζσ ραχιαίου και κοιλιακοφ 79

Test Control Test Control 50 κm 100 κm 200 κm IPI RD6 RD3 RD5 RD6 RD7 RD3 RD4 RD7 RD5 Μ.Ο. Σ.Λ. LD5 LD4 RD7 LD4 RD5 RD5 Μ.Ο. Σ.Λ. RD6 LD6 LD5 LD6 RD5 RD6 RD6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 78,63 51,51 87,55 65,52 36,41 72,37 85,08 58,03 80,11 68,36 5,69 75,49 67,04 71,72 69,52 68,5 73,53 70,97 1,31 75,4 52,79 67,92 60,61 37,71 74,73 66,25 62,2 5,05 20 63,8 48,97 66,57 44,63 39,01 51,61 74,2 40,27 66,17 55,03 4,3 53,63 55,15 61,15 61,37 58,28 62,9 58,75 1,52 67,2 30,9 55,29 45,27 32,57 74,45 56,11 51,68 6,23 30 60,38 30,13 54,77 42,9 22,09 53,42 62,35 35,02 61,75 46,98 5 34,5 37,85 55,9 47,28 52,43 48,28 46,04 3,39 53,49 16,11 45,91 35,78 26,13 62,49 53,95 41,98 6,31 40 50,58 28,73 40,25 41,02 25,22 47,34 60,09 23,26 62,93 42,16 4,83 27,69 31,58 48,28 40,06 43,4 42,56 38,93 3,17 51,85 14,11 35,19 25,65 23,89 56,11 36,52 34,76 5,73 50 41,23 26,48 45,06 35,13 19,38 48,33 44,78 31,04 48,21 37,74 3,44 20,89 23,46 45,28 32,03 41,69 37,18 33,42 4,01 43,48 14,55 31,47 25,86 20,15 46,33 31,12 30,42 4,37 70 34,99 16,54 31,33 23,55 18,47 43,56 37,75 23,6 40,89 30,08 3,3 15,58 22,75 37,19 23,39 31,25 35,79 27,66 3,46 37,9 7,41 12,41 13,65 19,65 42,69 23,09 22,4 5,03 100 27,26 11,77 32,85 18,98 12,14 35,38 27,21 22,93 41,39 25,54 3,39 13,02 16,21 30,97 14,46 21,25 29,06 20,83 3,13 20,91 6,71 12,62 15,02 9,44 31,55 22,57 16,97 3,25 150 17,09 11,88 23,7 9,32 13,59 35,51 19,2 23,52 35,65 21,05 3,19 11,57 11,55 17,16 18,49 17,51 23,57 16,64 1,86 20,57 9,86 10,91 4,85 10,94 30,59 18,07 15,11 3,26 210 16,21 5,72 13,59 5,85 12,87 19,98 20,15 22,71 28,91 16,22 2,55 7,32 12,35 16,71 11,48 16,24 20,27 14,06 1,87 7,97 2,74 2,61 3,09 9,17 18,92 16,72 8,75 2,55 270 12,21 3,13 13,72-1,02 15,73 18,68 13,99 21,74 28,97 14,13 3,02 6,4 11,36 12,51 1,9 3,42 18,16 8,96 2,52 10,79 3,05-0,25 1,26 4,32 22,01 14,32 7,93 3,07 10 86,73 60,89 97,11 78,33 35,78 78,72 99,34 67,4 78,51 75,87 6,5 59,25 100 76,23 86,04 65,11 80,18 77,8 5,98 93,28 59,62 94,67 70,64 35,51 93,54 84,24 75,93 8,39 20 71,9 47,73 78,36 56,9 22,52 58,78 86,62 45,16 66,6 59,4 6,47 46,52 83,72 75,62 76,65 46,71 63,42 65,44 6,52 88,16 35,88 86,79 56,42 17,56 85,81 71,72 63,19 10,51 30 63,5 35,61 76,04 45,88 15,68 54,08 76,4 35,27 57,82 51,15 6,71 37,97 74,43 62,92 56,39 41,63 50,69 54 5,55 81,05 29,43 83,45 54,72 11,02 75,82 60,94 56,63 10,38 40 52,87 43,68 69,54 33,83 13,99 47,54 75,87 20,43 45,56 44,81 6,79 21,39 61,31 52,46 37,7 30,9 40,84 40,77 5,89 69,92 24,54 65,5 30,35 10,61 64,81 51,85 45,37 8,86 50 36,41 31,9 58,78 29,14 14,25 47,1 49,18 18,42 40,96 36,24 4,84 21,99 43,92 41,66 25,81 29,59 34,94 32,98 3,57 61,11 18,31 55,31 25,21 10,99 55,83 38,4 37,88 7,61 70 34,46 15,36 41,4 20,28 17,86 41,43 31,67 3,72 33,14 26,59 4,31 7,56 27,28 39,18 11,65 23,75 28,34 22,96 4,75 36,8 11,5 35,77 14,09-2,52 47,15 24,99 23,97 6,54 100 24,49 15,8 31,97 2,77 10,31 38,48 22 3,03 24,46 19,26 4,12 2,52 17,63 13,73 0,87 16,28 23,18 12,37 3,61 18,21 3,96 29,4 11,13-2,55 32,4 15,66 15,46 4,79 150 15,56 8,47 14,92-5,46 5,22 28,77 7,69 3,07 22,43 11,19 3,47 2,87 10,39 11,22-4,32 11,36 12,7 7,37 2,74 0,25-0,38 7,25 3,59-3,07 7,03 3,18 2,55 1,46 210 11,5 4,52 1,77-10,8 2,45 19,75 5,92 3,04 18,02 6,24 3,09 6,74-0,81 5,33-2,79 7,48 8,94 4,15 1,96 2,41 0,31 2,9 3,68 0,07 5,41 2,68 2,49 0,7 270 7,11 3,61 2,91-11,7 4,74 16,49 1,03 0,1 16,86 4,57 2,89 3,03 2,3 8,24-3,81 9,13 2,33 3,54 1,92-4,44-0,42-1,44 1,63-2,4 2,91 2,46-0,24 1,03 IPI LV5 RV4 RV4 RV5 LV5 RV6 LV4 RV4 Μ.Ο. Σ.Λ. LV3 LV4 LV5 RV5 RV5 LV4 Μ.Ο. Σ.Λ. RV4 LV4 RV3 LV3 RV4 RV4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 75,45 72,58 48,29 52,61 35,36 28,55 68,46 62,61 55,49 6,12 81,13 62,54 50,4 35,48 39,25 38,56 51,23 7,24 32,93 51,01 34,42 54,86 55,48 34,25 43,83 4,5 20 37,04 43,69 28,5 27,16 17,46 8,88 38,23 26,72 28,46 4,03 37,51 32,24 21,71 15,35 26,31 15,92 24,84 3,64 21,75 26,04 18,73 31,89 40,94 19,72 26,51 3,5 30 34,45 18,94 15,37 16,89 6,85 7,54 28,96 12,18 17,65 3,45 19,73 23,97 14,19 8,86 15,24 15,81 16,3 2,1 13,63 21,32 6,78 19,31 34,41 15,85 18,55 3,79 40 28,02 16,79 24,62 8,14 8,41 0,04 14,81 9,03 13,73 3,28 11,91 25,1 2,5 5,36 17,53 7,86 11,71 3,43 2,81 17,88 8,55 15 20,74 12,95 12,99 2,65 50 21,96 16,65 8,18 4,1 9,07 3,67 16 10,07 11,21 2,28 11,35 19,84 6,07 10,89 13,89 5,66 11,28 2,15 8,2 17,35 2,75 11,24 22,93 10,04 12,08 2,9 70 20,16 20,43 13,61-4,1 12,33-2,25 15,67 12,62 11,06 3,3 12,36 22,14 3,93 8,91 11,63 5,65 10,77 2,64 9,88 6,5 2,72 13,81 22,51 5,51 10,15 2,92 100 20,34 3,65-1,92 3,66 19,35 5,62 18,86 11,3 10,11 3,04 7,52 16,28 9,54 9,13 10,49 15,03 11,33 1,43 6,64 3,93 8,56 15,92 24,82 7,48 11,22 3,17 150 10,82 8,4 9,7 7,07 12,13 9,86 17,29 22,98 12,28 1,87 12,54 10,33 4,34 10,84 13,21 10,38 10,27 1,28 7,49 2,13 8,39 15,7 23,34 8,21 10,88 3,05 210 10,22 16,72 7,02 13,54 12,42 6,37 15,66 14,92 12,11 1,38 8,1 10,87 7,12 13 14,07 9,79 10,49 1,11 4,46 3,07 10,15 11,94 17,89 5,29 8,8 2,3 270 17,21 5,85 9,57 1,88 7,4 5,8 10,33 16,73 9,35 1,9 12,56 10,48 10,12 9,04 8,04 13,04 10,55 0,8 4,83 6,27 6,54 13,3 20,72 5,2 9,48 2,58 10 69,42 76,18 59,54 61,89 34,06 23,33 51,94 82,52 57,36 7,18 79,29 79,76 55,19 67,52 55,82 63,12 66,78 4,45 60,69 62,33 56,42 67,28 76,5 53,24 62,74 3,39 20 41,94 50,38 44,47 38,62 16,14 5,42 24,49 44,53 33,25 5,66 48,21 51,34 32,57 51,24 37,09 33,6 42,34 3,62 28,05 38,85 20,43 32,09 53,04 34,11 34,43 4,5 30 21,83 29,44 34,06 35,86 0,05 2,57 14,29 29,82 20,99 4,94 22,58 35,52 14,73 33,82 32,65 15,3 25,77 3,87 16,14 15,38 12,33 18,61 38,98 16,97 19,73 3,94 40 28,91 15,48 27,13 21,57 5,76 1,94 9,63 14,62 15,63 3,45 13,04 26,89 12,94 17,91 24,7 10,72 17,7 2,75 13,58 12,82 2,73 9,76 24,05 13,69 12,77 2,82 50 21,39 12,01 25,44 24,2-1,13 5,56 5,4 11,91 13,1 3,45 5,07 25,93 3,24 14,01 18,78 6,36 12,23 3,65 12,06 10-1,54 2,8 26,73 14,41 10,74 4,02 70 18,28 19,57 21,01 5,41 5,68-1,78 6,7 10,09 10,62 2,89-4,73 26,31 3,9 3,37 14,2 7,97 8,5 4,37 4,71 0,52 5,01 1,13 8,39 3,91 3,94 1,17 100 15,12 9,98 14,11 8,14-0,03-3,68 8,31 3,94 6,99 2,32-2,85 12,48 1,47 7,23 8,63 4,68 5,27 2,22 2,19 0,15 3,88 1,88 7,31 1,5 2,82 1,02 150 3,79-5,35 13,25 8,71-6,24 1,37 4,95 10,98 3,93 2,52 2,51 5,31 0,61 1,97 8,69 6,33 4,24 1,25 3,58 0,69 1,8-2,29 5,1-0,17 1,45 1,08 210 0,37 8,03 6,77 9,92-0,23 3,86 1,75 6,73 4,65 1,33-2,13 5,91 1,09 2,63 13,53 8,22 4,88 2,28 2,77 1,09 2,65-0,71 4,63 0,69 1,85 0,77 270 0,07 5,36 1,36-4,01-4,06-4,78-0,21 4,09-0,27 1,35 1,76 2,92 0,74-0,33 9,6 11,51 4,37 2,02 2,86 2,21 1,21-0,96 2,95-3,37 0,82 1,02 Πίνακας 13: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 20 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε δηαθόξσλ ζπγθεληξώζεσλ CGP 35348 ζην ΤΕΝΥ.

Κνηι. Ραρ. Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 85 Ραρηαίνο 75 65 Control 50μM 100μM 200μM 55 45 35 25 15 5-5 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 85 Κνηιηαθόο 75 65 Control 50μM 100μM 200μM 55 45 35 25 15 5-5 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 43: Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο αλαζηνιήο Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ (ζύλνιν ηνκώλ) θαη 20 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε 50,100 ή 200κM CGP 35348 ζην ΤΕΝΥ. Σνκή RD6 LD6 LD5 LD6 RD5 RD6 RD6 Μ.Ο. Σ.Λ. τ 74,17 43,85 74,78 48,43 26,9 95,9 60,87 60,7 8,72 Σνκή RV4 LV3 LV4 RV3 RV4 RV4 Μ.Ο. Σ.Λ. τ 24,72 25,1 26,77 19,75 37,38 28,59 27,05 2,39 Πίνακας 14: Οη ηηκέο (ζε ms) ηεο ζηαζεξάο ρξόλνπ (τ) ηεο αλαζηνιήο, όπσο κεηξήζεθαλ κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν, από ηνκέο ξαρηαίνπ (κπιε) θαη θνηιηαθνύ (θόθθηλν) ηππόθακπνπ, 20 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε 200κM CGP 35348 ζην ΤΕΝΥ. 81

Αλαζηνιή (%) 85 Ρασιαίορ, n=7 Κοιλιακόρ, n=6 75 65 55 45 35 25 15 5-5 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 44: Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο αλαζηνιήο Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ (ζύλνιν ηνκώλ) θαη 20 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε 200κM CGP 35348 ζην ΤΕΝΥ. Μόλν νη ηηκέο πάλσ από ηε δηαθεθνκκέλε γξακκή είλαη ζεκαληηθέο (ttest θαη W + test, p<0.05) ιππόκαμπου (πίνακασ 13). Ππωσ φαίνεται από τθν εικόνα 43, θ δράςθ του ςτθν αναςτολι ιταν δοςοεξαρτϊμενθ. Στθ μζγιςτθ ςυγκζντρωςθ (εικόνα 44), το φάρμακο μθδζνιςε (ttest και W + test, p>0.05) τθν αναςτολι για IPI 150ms ςτο ραχιαίο και για IPI 70ms ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο. Για μικρά IPI, όμωσ, το CGP 35348 αφξθςε τθν αναςτολι, ειδικότερα ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο ςτον οποίο θ διαφορά ιταν ςθμαντικι για IPI 10&20ms (ttest, p<0.05). Από τα ανωτζρω κακίςταται ςαφζσ πωσ θ GABA A εξαρτϊμενθ αναςτολι διαρκεί περίπου 50ms ςτον κοιλιακό και 125ms ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο. Θ ςτακερά χρόνου τθσ (όπωσ μετράται υπό τθν επίδραςθ 200μM CGP 35348) είναι 27,05±2,39ms και 60,7±8,72ms αντίςτοιχα (πίνακασ 14). Θ διαφορά είναι ςθμαντικι (ttest, p<0.01). 82

ΔΙΕΓΕΡΙΜΟΣΘΣΑ Κακϊσ ο μθχανιςμόσ ενεργοποίθςθσ και μζτρθςθσ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ περιλαμβάνει διζγερςθ νευρϊνων (δεσ κεφάλαιο ειςαγωγισ), είναι απαραίτθτο, πριν υπολογιςτεί θ αναςτολι, να μελετθκεί θ διεγερςιμότθτα των πυραμιδικϊν νευρϊνων του ιππόκαμπου και οι πικανζσ αλλαγζσ τθσ κατά τθ διάρκεια του πειράματοσ. Για το ςκοπό αυτό, υπολογίςτθκε αρχικά το μζγεκοσ τθσ ορκόδρομθσ και αντίδρομθσ απάντθςθσ ςε τομζσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου (πίνακασ 15). Ακριβζςτερθ όμωσ εκτίμθςθ τθσ διεγερςιμότθτασ επιτυγχάνεται με υπολογιςμό του λόγου τθσ θμιμζγιςτθσ ορκόδρομθσ απάντθςθσ (PS) προσ το αντίςτοιχο EPSP (EPSP 50 ), που ζγινε ςυγκριτικά ςε τομζσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου πριν και μετά τθν επίδραςθ κακενόσ από τα φάρμακα που μελετικθκαν. Ο λόγοσ υπολογίςτθκε κατά προτίμθςθ με καταςκευι καμπφλθσ PS/EPSP. Ππου αυτό δεν ιταν εφικτό για τεχνικοφσ λόγουσ, ο υπολογιςμόσ ζγινε με απευκείασ μζτρθςθ του EPSP για ερεκιςμό που προκαλοφςε το θμιμζγιςτο PS (τιμζσ με γκρι χρϊμα, πίνακασ 16). Θ ςυναπτικι διεγερςιμότθτα των πυραμιδικϊν κυττάρων του ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου δε διζφερε ςθμαντικά (ttest, p>0.05), όπωσ φαίνεται ςτθν εικόνα 45 (μζγεκοσ PS, λόγοσ θμιμζγιςτοps/epsp 50 ). Θ μζγιςτθ αντίδρομθ απάντθςθ, όμωσ, ιταν ςθμαντικά (ttest, p<0.05) μεγαλφτερθ ςτισ τομζσ ραχιαίου ιππόκαμπου. Ενδιαφζρον επίςθσ είναι το γεγονόσ πωσ, κατά τθ διάρκεια κάκε πειράματοσ, θ διεγερςιμότθτα αυξανόταν. Ππωσ φαίνεται από τθν εικόνα 46, για τα περιςςότερα φάρμακα (με κυριότερθ εξαίρεςθ τθν φαινοβαρβιτάλθ) θ αφξθςθ αυτι ιταν μεγαλφτερθ ςτισ μικρότερεσ ςυγκεντρϊςεισ, ενϊ μειωνόταν, ςυχνά ςε βακμό που να μθν είναι πλζον ςτατιςτικά ςθμαντικι (ttest, p>0.05) ςτισ μεγαλφτερεσ (για εκτενι ανάλυςθ αυτοφ του φαινομζνου δεσ κεφάλαιο ςυηιτθςθσ). Ανεξάρτθτα, όμωσ, από τθν εξιγθςθ αυτοφ του φαινομζνου, οι παρατθροφμενεσ αλλαγζσ ςτθ διεγερςιμότθτα υποχρζωςαν ςε ςυνεχι ρφκμιςθ τθσ ζνταςθσ των διεγερτικϊν παλμϊν κατά τθ διάρκεια των πειραμάτων μζτρθςθσ τθσ αναςτολισ, ϊςτε οι απαντιςεισ να διατθροφνται ςε ςτακερό ποςοςτό του εκάςτοτε μζγιςτου (δεσ κεφάλαιο μεκόδων). 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 AS (mv) PS (mv) ΗκηκέγηζηνPS/EPSP50 Εικόνα 45: Δηεγεξζηκόηεηα ηνκώλ ξαρηαίνπ θαη θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ. 83

Slice AS PS RD6 5,07 7,64 RD5 6,28 5,54 LD5 7,64 9,06 RD5 9,24 9,56 RD6 6,11 7,26 LD4 8,52 7,64 RD5 8,81 10,16 RD5 6,71 6,60 RD4 4,09 5,88 RD3 7,61 7,52 RD4 8,25 9,10 RD5 9,73 12,84 RD4 8,52 8,22 RD6 5,33 7,50 RD5 6,13 9,96 LD6 10,96 6,86 RD5 6,93 8,44 RD4 7,63 10,50 RD6 7,20 7,00 RD5 6,13 8,92 RD5 5,33 7,30 LD5 6,77 9,04 LD4 3,76 7,02 RD5 8,97 10,32 LD6 6,91 6,00 RD6 10,85 11,80 LD6 9,99 6,84 LD5 8,39 11,40 RD3 7,00 12,84 RD5 11,01 8,90 LD6 9,67 5,16 RD4 12,81 9,20 RD4 7,84 7,94 RD4 8,76 13,00 LD6.5 9,20 7,54 RD3 9,75 13,46 LD7 11,17 10,00 RD4.5 5,60 9,12 RD5 3,25 10,84 RD6 6,04 9,58 RD6 8,87 10,38 RD7 6,73 12,68 LD5 8,04 10,28 RD5 10,56 12,04 LD5 7,39 5,46 RD6 6,97 7,12 RD6 7,07 6,58 Slice AS PS RD4 10,48 8,98 RD4 14,67 7,46 LD6 13,33 7,44 LD5 7,04 8,96 RD5 9,09 13,52 LD7.5 7,75 14,68 RD4.5 10,80 7,50 LD7 12,95 10,98 RD4.5 11,12 9,50 LD7 9,20 10,64 RD5.5 8,51 9,16 RD5 4,01 7,30 RD6 4,00 6,70 RD6 3,37 7,24 RD5 5,59 7,20 RD5 2,83 8,72 LD5 10,49 10,12 RD6 15,67 12,04 RD5 4,57 11,06 RD6 11,85 11,94 RD7 3,11 5,32 RD6 5,29 8,12 RD6 4,97 8,08 RD5 5,79 6,80 RD6 9,79 11,78 LD5 12,60 10,96 RD5 9,72 8,56 LD5 11,48 10,32 LD6 7,53 12,78 RD5 6,20 7,50 RD7 6,56 7,10 LD6 9,04 6,30 LD6 9,91 5,64 LD3 6,11 7,12 RD3 3,71 5,26 RD4 3,85 4,04 LD4 8,27 6,66 LD5 6,88 12,34 RD3 8,07 10,10 RD4 6,09 9,88 LD6 9,16 8,24 RD4 5,60 8,84 LD6 11,13 10,44 RD5 7,88 12,94 LD5.5 6,99 7,22 LD6 11,13 7,96 RD4 10,25 9,00 Slice AS PS RD5,5 7,37 12,44 LD4 6,09 7,60 RD4 2,53 7,72 RD6 2,73 6,36 RD3 6,55 6,34 RD4 5,65 7,10 RD5 6,72 9,32 RD6 6,57 11,06 RD7 5,80 9,48 RD5 4,25 6,00 RD4 3,88 9,42 RD4 4,71 4,94 RD5 3,69 7,82 RD4 2,87 5,80 RD5 2,00 4,58 RD5 2,83 5,14 RD5 4,67 8,38 RD6 6,68 6,78 LD4 8,64 5,48 LD3 4,75 7,22 LD5 8,57 6,46 RD4 7,73 8,80 LD6.5 7,79 7,44 LD5.5 6,71 5,24 LD6 9,03 13,81 RD3.5 8,02 8,67 RD5 14,35 9,60 LD4,5 25,71 11,04 LD3 6,92 6,47 LD6 7,34 6,23 RD5 16,47 10,29 LD5.5 8,30 7,97 RD4 6,60 5,41 LD6 9,11 5,19 RD5 8,82 6,19 LD7 8,70 8,65 RD6 9,38 6,40 LD6 19,06 9,57 RD5 6,87 7,32 RD6 20,89 12,83 RD6.5 9,80 12,77 RD5 6,59 6,68 LD7 11,91 13,04 RD5,5 5,64 5,48 RD6 8,86 11,29 LD6 10,56 12,40 RD6 14,86 8,95 Slice AS PS LD6.5 20,15 25,07 RD5 9,67 7,88 LD7 9,01 10,91 RD6 8,27 9,47 LD4.5 16,46 17,33 LD6.5 12,07 12,13 LD6 19,15 24,19 LD7 19,08 16,24 LD5.5 13,26 10,88 RD5 12,46 7,47 RD6.5 7,47 7,33 RD7 20,63 15,47 LD4 14,15 14,24 RD6 14,50 17,17 RD7 28,49 22,03 LD6.5 11,08 5,91 RD5 10,44 8,81 RD4.5 13,27 14,06 RD4 5,04 6,31 LD6 7,09 9,17 RD4.5 7,40 10,41 LD6 9,64 8,64 LD6,5 10,16 11,77 LD6.5 18,37 17,51 RD5 21,47 20,52 RD6 16,32 25,02 RD4.5 10,96 9,91 LD6 16,88 16,70 RD5.5 5,01 7,06 LD5.5 11,64 14,57 LD6.5 10,67 11,76 LD6.5 7,53 9,50 RD5.5 5,36 10,07 LD6 4,44 4,99 LD6 6,33 7,51 LD6.5 10,33 8,63 LD6 7,81 8,59 RD6 12,40 18,04 Μ.Ο. 8,93 9,52 Σ.Λ. 0,32 0,28 Πίνακας 15α: Τηκέο κέγηζηεο αληίδξνκεο (AS) θαη νξζόδξνκεο (PS) απάληεζεο ζε ηνκέο ξαρηαίνπ ηππόθακπνπ. 84

Slice AS PS Slice AS PS Slice AS PS Slice AS PS LV5 7,29 6,18 RV6.5 8,16 14,80 LV5 8,17 8,82 RV5.5 12,40 7,21 LV4 7,23 6,90 LV4 6,59 10,30 RV5 6,40 5,10 LV4.5 15,77 13,61 LV4 6,85 6,40 RV6 10,61 12,10 LV5 9,04 7,34 LV3 9,37 8,56 LV4 10,95 8,58 LV4 9,25 11,70 LV4 6,21 7,68 LV4 20,34 14,93 LV5 8,69 4,30 RV5 7,13 10,80 LV4 6,95 6,84 LV4 11,81 7,32 LV3 6,15 6,56 LV5 5,24 8,52 LV5 6,99 11,90 LV3.5 12,07 14,17 LV3 9,61 8,06 RV5 6,37 7,00 LV5 5,41 6,44 LV4 15,56 9,92 LV4 7,20 10,48 LV4 10,41 8,30 LV4 7,40 7,68 LV4.5 7,53 11,67 LV5 16,00 12,16 RV4 5,20 7,16 LV5 11,15 13,60 RV4.5 13,97 10,27 LV5 8,41 9,42 LV4 4,13 8,38 LV5 6,57 6,90 RV5.5 12,30 9,75 LV4 8,08 7,50 LV5 6,63 7,66 LV5 9,20 8,62 LV6 8,34 6,97 LV5 7,60 6,60 RV5 2,63 4,92 LV5 4,92 4,70 RV5.5 9,75 13,59 LV3 11,16 7,24 LV5 3,56 8,74 RV5 4,51 6,10 RV6 13,33 8,51 LV4 13,20 8,84 LV4 3,57 4,40 RV5 5,25 7,26 LV5.5 7,87 8,68 LV4 8,40 6,24 LV4 5,29 6,92 LV4 5,99 5,00 LV5 8,09 7,15 LV4 8,07 8,58 LV5 8,25 9,46 LV5 4,56 9,00 RV4 8,61 9,12 LV5 9,36 11,02 LV4 3,84 8,70 LV5 6,75 10,36 RV4 4,28 7,96 LV3 7,65 8,20 LV5 5,15 7,42 LV5 11,92 12,28 LV6 11,97 13,91 LV3 8,41 12,96 LV5 7,47 9,64 LV6 7,57 12,28 LV4.5 6,27 11,78 RV4 3,67 7,68 LV6 7,96 7,76 RV6 7,31 7,60 RV4.5 3,99 9,95 LV4 4,65 6,90 LV4 4,23 5,64 LV7 6,45 7,32 LV7 8,11 10,91 RV3 4,36 5,76 LV3 4,84 9,00 RV6 7,76 8,52 LV6 6,61 6,78 RV5 3,57 5,14 LV4 5,48 5,10 RV6.5 9,57 11,11 LV3.5 4,51 6,80 RV5 9,55 12,80 LV5 13,19 10,32 RV5 7,87 5,19 LV6 9,19 14,99 RV5 4,35 5,54 LV4 6,97 9,16 LV4 6,77 6,95 RV5 7,07 11,74 RV4 5,89 7,08 RV4 4,65 5,04 LV5.5 6,31 7,00 RV5 5,87 10,48 RV5 6,44 12,00 RV5 5,40 7,60 LV6.5 7,86 7,87 LV5.5 6,73 8,79 LV4 7,36 4,92 LV4 7,83 10,02 LV5.5 14,03 15,01 LV4.5 7,84 9,45 LV5 7,41 14,08 LV5 4,09 6,32 LV4 8,01 11,43 LV6 5,92 9,84 RV5 7,48 9,96 LV4 7,99 8,06 LV4 6,54 7,33 LV7 10,41 15,59 LV6 7,71 5,48 LV5 8,85 8,38 LV5.5 11,55 12,11 RV5.5 6,73 6,53 RV5 6,77 6,14 LV4 9,61 5,16 LV5.5 5,16 6,89 LV6 13,47 15,69 LV5.5 8,80 11,48 LV2 5,89 6,26 LV4 4,49 7,97 LV6 5,37 4,38 LV4 6,07 5,56 LV5 8,17 10,14 RV4 5,77 3,73 LV6 8,27 8,06 LV5 9,29 11,38 RV5 4,91 9,44 LV5 21,10 16,96 LV5 4,72 7,95 LV4.5 8,08 8,86 RV5 5,29 11,36 LV3.5 8,01 6,11 LV5 7,29 9,91 LV5.5 7,35 6,70 LV5 11,55 10,06 RV5 8,39 14,05 Μ.Ο. 7,94 9,11 LV7 12,43 12,14 RV6 6,19 6,84 LV2.5 6,70 7,35 Σ.Λ. 0,23 0,24 RV6 9,19 6,54 RV5 9,47 6,80 LV6 11,48 10,80 LV3 7,96 10,26 LV3 10,45 13,66 RV4.5 5,24 6,77 RV4.5 8,39 14,62 LV5 8,87 11,00 LV4 9,13 7,97 LV4 12,00 11,16 LV4 7,48 14,08 LV5 11,23 14,88 RV5 4,79 10,22 LV6 6,67 17,36 LV4.5 5,33 5,56 RV5.5 10,83 24,72 RV6 9,47 10,76 RV5.5 9,33 7,63 LV4 7,19 10,00 LV4 12,63 12,54 LV4.5 5,37 6,53 LV5 5,01 9,34 RV5 4,00 6,30 LV4.5 10,10 9,20 Πίνακας 15β: Τηκέο κέγηζηεο αληίδξνκεο (AS) θαη νξζόδξνκεο (PS) απάληεζεο ζε ηνκέο θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ. 85

Κνηιηαθόο Ραρηαίνο Φαηλνβαξβηηάιε Θεηνπεληάιε Πεληνβαξβηηάιε Δηαδεπάκε Μηδαδνιάκε Ζνιπηδέκε Πξνπνθόιε Αιθαμαιόλε Αιινπξεγλαλνιόλε 100κΜ 400κΜ 50κΜ 100κΜ 25κΜ 50κΜ 0,5κΜ 1κΜ 0,1κΜ 0,33κΜ 1κΜ 1κΜ 5κΜ 10κΜ 2,5κΜ 5κΜ 10κΜ 0,33κΜ 10κΜ Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl T. 30 T. 50 Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test 3,72 3,80 3,03 3,47 3,13 2,85 4,40 4,24 3,14 3,95 1,33 1,46 2,04 2,45 2,60 2,97 3,08 3,13 3,47 1,49 1,48 5,16 4,33 2,06 2,29 3,66 3,49 2,41 2,65 3,50 3,83 2,58 2,51 1,90 1,90 2,74 2,71 3,59 4,20 3,39 3,29 3,34 3,65 2,99 3,86 1,77 1,80 1,88 2,59 1,90 1,87 1,90 2,25 2,24 2,36 1,98 2,65 3,08 2,35 2,73 3,25 3,99 1,83 1,60 3,07 3,99 3,24 3,16 1,77 2,74 2,55 2,84 3,62 2,36 2,81 2,54 3,51 4,06 3,04 3,42 2,49 2,84 2,55 2,84 2,44 2,15 3,08 4,05 2,52 2,59 2,83 2,76 3,13 3,17 3,34 1,66 1,73 3,91 4,36 3,69 3,37 1,92 2,16 3,06 3,85 2,58 3,07 2,49 2,87 2,52 2,56 1,80 2,16 2,76 3,11 5,01 5,53 2,96 2,90 3,77 3,76 3,14 3,28 2,11 2,23 3,11 5,22 2,52 2,68 2,32 2,66 2,80 3,06 2,87 2,19 2,30 2,14 2,93 2,47 3,01 2,77 2,47 3,82 4,31 2,23 2,59 1,35 1,80 2,65 2,63 2,55 2,19 2,36 2,57 4,78 5,00 2,77 2,80 3,49 3,61 2,85 3,62 2,86 3,14 3,48 3,99 2,14 2,84 2,45 2,33 2,07 2,08 2,12 2,49 2,74 2,02 2,59 3,77 4,52 2,71 2,67 2,15 1,87 2,78 2,71 4,89 4,72 2,84 3,29 4,87 5,83 2,06 2,04 2,97 4,83 2,43 2,95 2,71 3,29 3,05 3,39 3,26 3,50 4,39 5,44 2,60 3,51 2,81 3,03 2,94 3,19 2,66 2,99 3,43 2,82 2,40 2,35 2,07 2,53 2,34 2,85 3,17 3,49 4,40 4,28 3,65 3,72 1,70 1,88 3,78 3,95 3,36 3,15 5,14 5,03 3,54 4,72 3,39 3,49 2,42 3,25 2,15 2,30 2,21 1,84 2,02 2,95 2,83 4,90 4,22 1,83 1,47 2,72 3,11 1,86 1,94 3,14 3,30 3,28 2,95 2,99 2,88 3,56 3,85 3,32 4,41 2,42 2,75 3,28 2,79 1,83 2,01 1,96 3,24 2,66 2,34 2,91 3,04 3,03 1,53 1,48 2,21 2,91 3,91 4,24 1,55 1,69 2,67 2,78 3,36 2,92 3,01 2,86 4,21 3,88 2,63 2,92 2,98 2,82 3,65 3,66 2,18 2,71 3,20 3,35 2,31 2,95 2,76 2,48 2,88 2,01 2,47 2,52 2,43 2,10 2,23 2,61 2,45 2,58 2,36 2,34 3,41 3,34 3,68 1,81 1,79 1,95 2,55 4,19 3,81 2,61 3,02 3,13 3,16 3,22 3,46 1,50 1,94 4,42 4,59 2,00 1,91 1,95 1,92 1,98 2,64 3,15 2,32 2,00 3,55 3,59 2,67 3,24 3,32 3,33 2,10 2,22 5,42 6,89 4,17 3,58 3,76 3,72 2,92 3,55 3,70 4,13 2,68 3,10 6,77 7,91 2,21 2,87 1,95 2,02 1,87 3,10 3,55 3,10 2,24 2,87 2,90 3,45 3,63 2,84 3,08 2,59 2,60 2,44 3,04 3,77 3,80 2,06 2,25 4,90 4,47 4,04 4,35 2,80 3,01 3,07 3,59 4,08 4,35 2,37 2,47 2,63 2,54 3,34 3,46 3,68 3,41 3,72 3,61 3,39 2,77 3,25 2,84 2,90 3,14 3,21 2,50 2,68 2,57 2,57 3,11 3,61 3,54 4,61 3,20 3,99 1,95 1,82 1,78 2,27 2,81 3,02 3,56 3,75 3,76 2,50 2,81 2,54 2,52 2,27 2,65 2,92 2,94 2,62 2,74 2,75 2,67 1,59 1,83 3,14 3,31 2,88 3,57 4,81 4,60 1,84 1,72 2,27 2,40 2,04 2,45 1,43 1,46 2,70 3,86 2,02 2,00 3,12 3,54 3,69 3,95 ΜΟ 3,05 3,19 3,31 3,57 3,00 3,33 2,99 3,13 2,97 3,88 2,97 3,40 2,55 2,68 2,38 2,48 2,44 2,39 2,63 2,54 2,82 3,45 3,49 2,41 2,56 3,03 3,28 2,60 2,73 2,79 3,20 2,92 3,02 3,43 3,28 2,56 2,66 3,90 4,24 ΣΛ 0,19 0,16 0,18 0,15 0,14 0,14 0,26 0,26 0,28 0,39 0,38 0,44 0,17 0,19 0,12 0,14 0,15 0,17 0,22 0,13 0,16 0,23 0,21 0,18 0,23 0,16 0,19 0,16 0,15 0,28 0,32 0,30 0,28 0,27 0,31 0,13 0,12 0,33 0,38 Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl T. 30 T. 50 Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test Ctrl Test 1,54 1,47 1,89 2,45 3,51 4,84 2,79 2,77 2,32 2,78 1,94 1,90 3,46 3,98 2,07 2,50 2,41 2,53 2,83 4,11 3,85 1,19 1,46 2,18 2,29 3,21 3,71 3,79 4,73 2,77 2,67 4,89 4,13 3,03 3,08 3,60 3,66 2,73 3,29 3,42 3,73 3,14 3,65 2,91 3,44 2,84 2,46 4,56 4,22 3,97 1,93 2,10 3,52 3,15 3,29 3,17 4,90 4,75 2,60 3,03 3,23 2,98 4,41 3,97 3,31 2,89 2,90 3,04 2,01 2,43 3,94 3,99 3,84 3,85 2,28 2,86 1,22 1,31 2,77 2,45 2,34 3,09 3,81 3,24 3,84 1,71 1,73 3,91 3,00 3,21 3,41 2,68 4,09 3,70 4,02 3,51 4,16 2,87 2,77 3,33 5,31 3,56 4,29 2,83 4,45 4,62 5,75 2,48 2,15 1,49 1,87 1,85 4,82 5,23 1,98 2,06 1,81 1,77 2,33 2,38 3,11 3,22 3,25 4,06 2,69 2,47 3,50 2,60 3,40 4,19 2,09 2,57 2,43 2,48 6,69 8,02 2,63 3,89 1,55 2,26 2,09 1,99 2,16 2,07 2,37 2,96 3,09 2,00 2,01 3,37 3,64 4,48 4,30 2,70 2,68 3,25 4,59 4,54 4,95 2,43 2,61 2,81 3,43 2,54 2,88 3,79 5,87 2,40 4,77 2,54 3,52 1,89 1,97 1,99 3,55 3,26 3,74 3,92 2,41 2,98 3,79 4,18 2,12 2,11 2,55 2,93 3,42 3,05 3,29 3,29 2,25 2,25 5,95 7,11 3,27 3,71 3,37 3,16 2,53 3,06 3,05 3,86 2,40 2,73 2,94 2,41 2,14 3,07 3,30 2,01 2,22 2,24 2,36 4,98 3,85 1,94 1,94 3,92 4,02 4,55 6,29 3,69 4,21 5,56 5,96 1,39 1,51 3,89 4,11 2,43 2,97 2,71 2,73 2,79 2,02 2,00 2,22 2,87 1,20 1,36 4,54 4,51 2,18 2,79 2,43 3,25 2,34 3,50 2,29 2,67 4,58 5,00 4,18 4,86 3,09 3,26 4,72 5,03 3,02 3,73 2,88 2,90 3,04 2,10 2,10 4,53 4,80 1,77 1,96 2,12 2,22 1,04 1,46 4,60 5,53 3,40 3,72 3,77 4,60 1,63 2,58 4,58 4,16 1,63 1,90 1,29 1,64 1,58 2,39 1,87 2,99 3,10 2,33 2,59 2,40 2,64 1,44 1,61 3,64 3,70 4,25 5,15 2,88 4,16 3,80 4,06 2,00 2,20 3,89 4,10 2,91 2,92 1,71 1,81 3,14 3,20 2,58 2,71 2,71 3,09 2,25 2,67 3,91 5,61 4,58 3,93 2,91 3,71 2,52 3,08 3,12 2,69 1,38 1,72 3,81 3,77 3,46 3,74 3,97 4,16 4,20 5,14 2,84 3,84 3,72 3,77 1,91 3,03 2,24 3,70 3,58 3,12 2,20 2,10 3,44 4,37 2,52 3,69 2,94 3,38 2,26 2,25 2,45 3,37 2,88 4,52 3,22 3,54 3,16 3,50 2,52 2,93 1,39 1,53 5,19 3,88 1,85 2,21 2,36 2,51 2,71 2,86 2,32 2,34 2,52 2,94 2,76 3,21 1,59 1,65 ΜΟ 2,63 2,48 3,07 3,42 3,55 4,55 2,81 3,12 3,71 4,54 3,36 3,91 2,53 2,91 2,41 2,50 2,51 2,63 2,89 3,04 3,19 1,90 2,07 3,41 3,39 3,05 3,13 2,56 3,02 3,12 3,37 3,87 4,01 ΣΛ 0,55 0,51 0,22 0,25 0,29 0,33 0,26 0,27 0,54 0,69 0,29 0,27 0,21 0,25 0,29 0,23 0,22 0,21 0,23 0,18 0,15 0,17 0,17 0,38 0,36 0,29 0,20 0,26 0,32 0,18 0,22 0,31 0,43 Πίνακας 16: Τηκέο δηεγεξζηκόηεηαο, (ιόγνο εκηκέγηζηνps/epsp 50), πξηλ θαη κεηά ηελ επίδξαζε θαζελόο από ηα θάξκαθα πνπ κειεηήζεθαλ, ζε δηάθνξεο ζπγθεληξώζεηο, ζε ηνκέο ξαρηαίνπ (κπιε) θαη θνηιηαθνύ (θόθθηλν) ηππόθακπνπ.

ρεηηθή Δηαθνξά εκηκέγηζηνπps/epsp50 (%) 30 25μΜ 25 50μΜ 2,5μΜ 20 15 10 5 1μΜ 0,5μΜ 1μΜ 0,33μΜ 0,1μΜ 1μΜ 50μΜ 400μΜ 100μΜ 100μΜ 5μΜ 10μΜ 5μΜ 0,33μΜ 1μΜ 0 10μΜ -5-10 Ζολπιδέμε Διαδεπάμε Μιδαδολάμε Φαινοβαπβιτάλε Θειοπεντάλε Πεντοβαπβιτάλε Πποποφόλε Αλφαξαλόνε Αλλοππεγνανολόνε Εικόνα 46α: Δηαθνξά δηεγεξζηκόηεηαο, ππνινγηζκέλε σο ε ζρεηηθή % δηαθνξά ηνπ ιόγνπ εκηκέγηζηνps/epsp 50, πξηλ θαη κεηά ηελ επίδξαζε θάζε θαξκάθνπ πνπ κειεηήζεθε, ζε δηάθνξεο ζπγθεληξώζεηο, ζε ηνκέο ξαρηαίνπ ηππόθακπνπ. Οη αζηεξίζθνη ζεκεηώλνπλ ηηο ζπγθεληξώζεηο γηα ηηο νπνίεο ε δηαθνξά ήηαλ ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή (ttest, p<0.05).

ρεηηθή Δηαθνξά εκηκέγηζηνπps/epsp50 (%) 35 50μΜ 25μΜ 30 50μΜ 25 20 15 1μΜ 0,5μΜ 1μΜ 0,33μΜ 1μΜ 400μΜ 100μΜ 2,5μΜ 10μΜ 1μΜ 10 10μΜ 5 5μΜ 0 100μΜ -5-10 Ζολπιδέμε Διαδεπάμε Μιδαδολάμε Φαινοβαπβιτάλε Θειοπεντάλε Πεντοβαπβιτάλε Πποποφόλε Αλφαξαλόνε Αλλοππεγνανολόνε Εικόνα 46β: Δηαθνξά δηεγεξζηκόηεηαο, ππνινγηζκέλε σο ε ζρεηηθή % δηαθνξά ηνπ ιόγνπ εκηκέγηζηνps/epsp 50, πξηλ θαη κεηά ηελ επίδξαζε θάζε θαξκάθνπ πνπ κειεηήζεθε, ζε δηάθνξεο ζπγθεληξώζεηο, ζε ηνκέο θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ. Οη αζηεξίζθνη ζεκεηώλνπλ ηηο ζπγθεληξώζεηο γηα ηηο νπνίεο ε δηαθνξά ήηαλ ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή (ttest, p<0.05).

Αλαζηνιή (%) ΑΝΑΣΟΛΘ 1: ΔΙΠΛΟ ΟΡΘΟΔΡΟΜΟ ΕΡΕΘΙΜΟ Λόγω των περιοριςμϊν του πρωτοκόλλου αυτοφ ςτθν ποςοτικοποίθςθ τθσ αναςτολισ (δεσ κεφάλαιο μεκόδων), το πρωτόκολλο αυτό εφαρμόςτθκε περιοριςμζνα. Λόγω τθσ απλότθτασ και ευκολίασ του χρθςιμοποιικθκε ςε μικρό αρικμό προκαταρκτικϊν πειραμάτων με κάκε φάρμακο, προκειμζνου να διερευνθκεί το εφροσ των χριςιμων ςυγκεντρϊςεων και το χρονικό διάςτθμα που απαιτοφταν για τθ δράςθ τουσ. Τα δεδομζνα αυτϊν των πειραμάτων δεν παρουςιάηονται. Κα παρουςιαςτοφν μόνο τα αποτελζςματα για όςα φάρμακα το πρωτόκολλο αυτό χρθςιμοποιικθκε εκτενζςτερα. Για μια ςυγκριτικι μελζτθ των βαςικϊν τιμϊν αναςτολισ ςτο ραχιαίο και κοιλιακό ιππόκαμπο, όπωσ μετροφνται με το πρωτόκολλο αυτό, δεσ (Papatheodoropoulos et al. 2002). ΗΟΛΡΛΔΕΜΘ Το πρωτόκολλο του διπλοφ ορκόδρομου ερεκιςμοφ εφαρμόςτθκε αρχικά για τθ μελζτθ τθσ επίδραςθσ τθσ ηολπιδζμθσ ςτθν αναςτολι. Ηεφγοσ ορκόδρομων παλμϊν ποικίλθσ ζνταςθσ με χρονικό διάςτθμα μεταξφ τουσ (IPI) 10ms δόκθκε ςε τομζσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου πριν και 20 λεπτά (Thomson et al. 2000) μετά τθν προςκικθ 1μΜ ηολπιδζμθσ διαλυμζνθσ ςε DMSO (τελικι ςυγκζντρωςθ 0.002%) ςτο TENY (πίνακασ 17). Με βάςθ αυτζσ τισ μετριςεισ υπολογίςτθκε θ αναςτολι για θμιμζγιςτθ απροετοίμαςτθ απάντθςθ (I50, εικόνα 47). Θ ηολπιδζμθ αφξθςε ςθμαντικά το Λ50 ςε τομζσ και από τουσ δφο πόλουσ του ιππόκαμπου (ttest, p<0.005). Control 1 κμ Control 1 κμ 100 n=10 n=9 80 60 40 20 0 Ραρηαίνο Κνηιηαθόο Εικόνα 47: Ιζηόγξακκα ηεο ζπλαπηηθήο αλαζηνιήο γηα εκηκέγηζην PS (I50), όπσο κεηξήζεθε κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 10ms, πξηλ (control) θαη 20 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 1κM δνιπηδέκεο ζην ΤΕΝΥ. 89

Test Control ΑΧΛΑΛΟΣ LD5 RD7 LD6 RD4 LD5 RD4 LD4 LD4 LD5 RD4 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,00-0,01-997,73 0,01-146,56 0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,13-101,27 0,04-241,50 0,32 91,97 0,03-588,51 0,11 33,53 0,15 16,16 0,13 100,00 0,09-159,56 0,08-10,83 0,19 87,82 0,32 57,32 0,16 6,43 0,53 85,14 0,20-0,58 0,31 76,86 0,46 78,69 0,32 96,68 0,49 71,58 0,26-23,15 0,38 53,08 0,41 56,47 0,32 50,10 0,62 73,23 0,38 76,81 0,45 95,26 0,57 59,93 0,42 87,77 0,60 73,60 0,51 43,74 0,51 44,43 0,51 49,12 0,48 68,43 0,65 58,88 0,47 67,49 0,60 82,57 0,68 63,27 0,57 85,97 0,61 80,22 0,50 56,77 0,54 37,40 0,65 36,44 0,58 75,54 0,69 47,70 0,60 69,25 0,66 86,82 0,75 61,53 0,67 64,21 0,73 37,68 0,63 76,26 0,65 34,87 0,76 34,42 0,68 76,20 0,77 55,14 0,72 40,83 0,71 82,48 0,87 62,68 0,83 37,87 0,78 40,52 0,72 38,38 0,75 1,27 0,93 7,21 0,73 67,57 0,85 37,50 0,85 28,43 0,79 57,95 0,95 41,13 0,95 28,17 0,83 16,24 0,78 25,01 0,81-17,58 1,00 10,67 0,88 68,84 0,95 23,32 0,94 25,04 0,89 23,58 0,98 32,64 1,00 16,70 0,92 28,24 0,83 6,53 0,89-26,29 0,95 62,06 1,00 16,95 1,00 26,80 1,00 10,64 1,00 24,23 0,96 27,63 0,91-21,30 0,97-27,72 1,00 62,34 1,00 27,10 0,95-28,94 1,00-30,43 1,00-24,22 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,15 70,14 0,14 43,58 0,32 100,00 0,08 34,45 0,12 100,00 0,03 100,00 0,14 100,00 0,27 90,54 0,16 39,70 0,08 100,00 0,33 76,07 0,33 63,74 0,51 95,82 0,22 51,57 0,37 100,00 0,26 93,85 0,26 100,00 0,60 90,57 0,37 75,15 0,23 89,64 0,42 73,01 0,49 69,75 0,59 86,38 0,35 71,38 0,49 100,00 0,56 97,12 0,40 100,00 0,66 93,28 0,51 86,40 0,39 72,74 0,53 59,53 0,62 73,54 0,62 85,10 0,47 78,90 0,58 98,85 0,75 96,76 0,49 100,00 0,74 82,76 0,58 12,11 0,49 62,70 0,54 46,05 0,71 80,60 0,65 87,62 0,54 65,50 0,70 100,00 0,78 93,71 0,60 100,00 0,80 81,18 0,67 42,92 0,50 60,79 0,66 47,94 0,78 77,61 0,73 81,17 0,67 76,47 0,74 100,00 0,84 95,50 0,71 98,24 0,87 69,63 0,77 21,23 0,59 55,79 0,81 31,69 0,85 61,80 0,83 70,98 0,79 73,39 0,83 98,41 0,90 90,94 0,82 78,59 0,94 61,05 0,83-1,13 0,69 38,54 0,94 23,19 0,94 65,83 0,95 50,74 0,85 52,81 0,96 93,60 0,97 92,44 0,94 75,89 0,97 43,04 0,87-21,54 0,75 9,21 1,00 34,91 1,00 60,74 1,00 37,60 0,88 53,29 1,00 70,51 1,00 84,16 0,98 80,92 0,97 41,71 0,92-28,47 0,85-18,08 0,95 60,17 1,00 89,59 1,00 47,73 1,00-27,49 0,95-20,16 1,00 60,87 1,00-10,37 Πίνακας 17α: Σπλαπηηθή αλαζηνιή Ι, γηα δηάθνξα θιάζκαηα ηεο κέγηζηεο απξνεηνίκαζηεο απάληεζεο (rps), όπσο κεηξήζεθε ζε ηνκέο ξαρηαίνπ ηππόθακπνπ κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 10ms θαη κεηαβιεηή έληαζε εξεζηζκνύ, πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 1κM δνιπηδέκεο ζην ΤΕΝΥ.

Test Control ΚΟΛΛΛΑΚΟΣ RV6 LV7 LV7 LV5 LV5 LV5 RV6 RV5 LV5 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,02 27,57 0,00-0,01-134,38 0,00-0,10 61,43 0,07-76,82 0,26-27,62 0,11 92,56 0,21 55,84 0,10 77,92 0,23 94,45 0,27 100,00 0,07-60,58 0,23 72,42 0,38 72,93 0,53 42,21 0,33 86,54 0,20 68,29 0,14 85,20 0,50 92,46 0,39 100,00 0,32 51,06 0,38 87,56 0,53 92,20 0,57 40,70 0,55 84,04 0,40 53,17 0,34 81,50 0,62 93,33 0,42 98,02 0,46 70,45 0,48 84,21 0,61 86,03 0,68 31,93 0,58 77,60 0,52 70,54 0,39 71,10 0,67 91,03 0,47 99,01 0,56 61,91 0,59 77,26 0,68 89,39 0,76 31,51 0,62 75,21 0,62 55,33 0,50 71,72 0,76 86,24 0,51 96,86 0,62 59,72 0,67 67,73 0,71 82,53 0,89 34,80 0,64 65,53 0,69 54,59 0,60 51,52 0,84 84,11 0,64 97,30 0,75 52,54 0,78 50,76 0,77 81,92 0,94 32,23 0,73 47,77 0,83 44,72 0,71 29,57 0,91 70,17 0,77 92,02 0,84 48,05 0,91 22,95 0,85 66,53 1,00 22,19 0,81 48,84 0,94 42,85 0,90 41,22 1,00 80,28 0,86 93,09 0,93 44,93 1,00 18,64 0,89 49,79 0,90 48,28 1,00 49,38 1,00 58,57 0,95 82,29 0,95 91,19 1,00 55,58 0,96 47,75 0,95 47,25 1,00 83,90 1,00 36,78 1,00 48,22 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,02 72,27 0,00-0,20 100,00 0,34 100,00 0,27 95,31 0,11 100,00 0,13 100,00 0,03 77,92 0,07 100,00 0,29 100,00 0,15 100,00 0,37 100,00 0,53 100,00 0,44 92,72 0,32 100,00 0,45 100,00 0,17 96,47 0,33 97,70 0,46 100,00 0,33 100,00 0,50 100,00 0,62 100,00 0,50 83,94 0,51 100,00 0,54 100,00 0,35 96,12 0,59 97,14 0,60 99,10 0,57 100,00 0,58 100,00 0,69 95,67 0,58 82,25 0,66 100,00 0,65 97,40 0,48 96,80 0,78 96,01 0,68 100,00 0,66 100,00 0,68 100,00 0,75 92,69 0,66 82,19 0,72 98,84 0,72 94,46 0,55 95,12 0,83 92,19 0,75 98,52 0,72 100,00 0,76 100,00 0,77 92,04 0,79 80,62 0,75 99,03 0,82 85,27 0,68 96,82 0,90 89,56 0,84 98,61 0,83 99,16 0,86 92,86 0,81 87,18 0,85 67,85 0,84 95,82 0,93 79,42 0,72 95,32 0,95 91,31 0,91 98,01 0,88 99,46 1,00 87,73 0,87 79,71 0,94 61,46 0,88 95,09 1,00 86,88 0,81 94,29 0,98 90,19 0,95 99,42 0,95 95,31 1,00 83,35 0,91 73,73 1,00 59,08 0,94 92,67 1,00 90,46 1,00 93,19 1,00 98,25 1,00 90,29 0,97 62,63 1,00 94,16 0,89 97,69 1,00 63,33 Πίνακας 17β: Σπλαπηηθή αλαζηνιή Ι, γηα δηάθνξα θιάζκαηα ηεο κέγηζηεο απξνεηνίκαζηεο απάληεζεο (rps), όπσο κεηξήζεθε ζε ηνκέο θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 10ms θαη κεηαβιεηή έληαζε εξεζηζκνύ, πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 1κM δνιπηδέκεο ζην ΤΕΝΥ.

Test Control Θ επίδραςθ τθσ ηολπιδζμθσ δε διζφερε ςθμαντικά μεταξφ ραχιαίων και κοιλιακϊν τομϊν (ttest, p>0.3). Ενϊ όμωσ θ αναςτολι Ι δε διζφερε ςθμαντικά μεταξφ των δφο πόλων αρχικά (ttest, p>0.3), μετά τθ δράςθ τθσ ηολπιδζμθσ θ διαφορά τουσ ιταν ςθμαντικι (ttest, p<0.03). O λόγοσ όμωσ μπορεί να μθν είναι φυςιολογικόσ, αλλά τεχνικόσ: Θ αρχικι αναςτολι για διάςτθμα μεταξφ των παλμϊν (IPI) 10ms ιταν ιδιαίτερα μεγάλθ, με αποτζλεςμα, μετά τθ δράςθ τθσ ηολπιδζμθσ να αγγίηει ςυχνά, και ιδιαίτερα ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο, το 100% (πίνακασ 16). Αυτόσ ο «κορεςμόσ» τθσ αναςτολισ ζχει δφο ςυνζπειεσ: Ρικανι απόκρυψθ τθσ πλιρουσ ζκταςθσ τθσ επίδραςθσ τθσ ηολπιδζμθσ και Χαμθλι διακφμανςθ τιμϊν τθσ αναςτολισ μετά τθ δράςθ τθσ ηολπιδζμθσ ςτισ κοιλιακζσ τομζσ (κακϊσ θ πλειοψθφία άγγιηε τθν κορυφι), με αποτζλεςμα μια «τεχνθτά» αυξθμζνθ ςθμαντικότθτα τθσ διαφοράσ τθσ αναςτολισ ανάμεςα ςτουσ δφο πόλουσ. Για τουσ λόγουσ αυτοφσ, το Ο-Ο πρωτόκολλο εφαρμόςτθκε για τα υπόλοιπα φάρμακα με IPI 20ms. ΦΑΛΝΟΒΑΒΛΤΑΛΘ Το Ο-Ο πρωτόκολλο χρθςιμοποιικθκε εκτενϊσ για τθ μελζτθ τθσ επίδραςθσ τθσ φαινοβαρβιτάλθσ μόνο ςε τομζσ ραχιαίου ιππόκαμπου και μόνο για τθ ςυγκζντρωςθ των 400μM. RD6 RD4.5 LD6 RD6 LD6 LD5 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,01-631,65 0,01-3304,95 0,00-0,00-0,00-0,00-0,09-228,05 0,10-272,12 0,13-132,69 0,12-156,03 0,02-1065,66 0,08-815,96 0,33-28,90 0,26 37,90 0,39 22,38 0,36 21,03 0,06-228,70 0,27-125,92 0,46-51,17 0,42 55,50 0,56 28,87 0,57 40,07 0,19-13,22 0,46-20,57 0,58-24,66 0,49 48,77 0,70 4,82 0,70 20,21 0,32 48,06 0,63 3,74 0,68-16,42 0,57 66,82 0,77-8,34 0,79 6,08 0,51 75,06 0,79 16,19 0,80-7,85 0,63 52,87 0,86-1,13 0,87 7,39 0,65 73,91 0,91 8,30 0,86-6,11 0,69 32,43 0,90-9,12 0,92-6,48 0,73 58,22 0,95 9,06 0,93-5,80 0,79 36,59 0,96-11,03 0,98-3,86 0,80 50,91 1,00-8,26 0,96-5,72 0,83 28,93 1,00-8,30 1,00-9,19 0,84 36,56 0,99-5,62 0,95-3,97 0,92 22,12 1,00-4,79 1,00-6,61 0,98 15,20 1,00 8,04 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,01-125,83 0,00-0,00-0,00-0,00-0,01-571,83 0,19 90,01 0,19 100,00 0,30 86,58 0,05 100,00 0,11-44,41 0,28 65,06 0,43 86,41 0,46 100,00 0,47 86,73 0,35 100,00 0,37 81,13 0,48 100,00 0,59 81,10 0,54 100,00 0,60 82,80 0,51 95,35 0,48 85,23 0,58 100,00 0,72 83,92 0,61 100,00 0,70 65,98 0,59 92,58 0,60 81,01 0,72 100,00 0,82 78,02 0,68 100,00 0,75 53,23 0,71 81,33 0,65 79,33 0,83 90,40 0,88 63,15 0,72 96,39 0,83 43,61 0,78 90,58 0,72 70,55 0,89 76,38 0,92 53,64 0,79 89,31 0,90 27,98 0,86 74,62 0,79 63,82 0,95 65,21 0,97 25,17 0,85 91,63 0,96 28,35 0,93 82,68 0,88 53,67 1,00 54,17 0,99 10,65 0,91 64,60 1,00 7,68 1,00 61,50 0,96 31,28 1,00 8,01 0,95 44,11 1,00 15,44 1,00 17,88 Πίνακας 18: Σπλαπηηθή αλαζηνιή Ι, γηα δηάθνξα θιάζκαηα ηεο κέγηζηεο απξνεηνίκαζηεο απάληεζεο (rps), όπσο κεηξήζεθε ζε ηνκέο θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 20ms θαη κεηαβιεηή έληαζε εξεζηζκνύ, πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 400κM θαηλνβαξβηηάιεο ζην ΤΕΝΥ. 92

Αλαζηνιή (%) 100 n=6 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Control Test Εικόνα 48: Ιζηόγξακκα ηεο ζπλαπηηθήο αλαζηνιήο γηα εκηκέγηζην PS (I50), όπσο κεηξήζεθε κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 20ms, πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 400κM θαηλνβαξβηηάιεο ζην ΤΕΝΥ. Ππωσ φαίνεται από τθν εικόνα 48, θ επίδραςθ 400μM φαινοβαρβιτάλθσ ςτθν υπολογιςμζνθ αναςτολι για θμιμζγιςτο PS (I50) ιταν ςτατιςτικά ςθμαντικι (ttest, p<0.02). ΑΛΛΟΡΕΓΝΑΝΟΛΟΝΘ Το πρωτόκολλο του διπλοφ ορκόδρομου ερεκιςμοφ εφαρμόςτθκε ιδιαίτερα εκτενϊσ για τθ μελζτθ τθσ επίδραςθσ τθσ αλλοπρεγνανολόνθσ ςτθν αναςτολι ςε τομζσ ραχιαίου ιππόκαμπου. Θ αλλοπρεγνανολόνθ διαλφκθκε αρχικά ςε DMSO και τελικά ςτο TENY ςε τελικι ςυγκζντρωςθ 0,33μM (τελικι ςυγκζντρωςθ DMSO 0.002%). Ραρά το μεγάλο αρικμό επαναλιψεων (πίνακασ 19), θ αλλοπρεγνανολόνθ δε βρζκθκε να ζχει επίδραςθ ςτθν αναςτολι: Θ αναςτολι για θμιμζγιςτο PS (I50), όπωσ υπολογίςτθκε από αυτά τα δεδομζνα, δε διζφερε ςθμαντικά πριν και μετά τθν προςκικθ του φαρμάκου ςτο ΤΕΝΥ (ttest: p>0.4, εικόνα 49). Κακϊσ θ ςυγκζντρωςθ αυτι είναι αρκετι όχι μόνο για τθν αλλοςτερικι ενίςχυςθ αλλά και για το απ ευκείασ άνοιγμα του GABA A υποδοχζα ςφμφωνα με τθ βιβλιογραφία (Maitra & Reynolds 1999; Uchida, S. et al. 2002; Shu et al. 2004), τα πειράματα δεν επανελιφκθςαν για άλλεσ ςυγκεντρϊςεισ ι ςε τομζσ κοιλιακοφ ιππόκαμπου. Ασ ςθμειωκεί πωσ τα αποτελζςματα και με το Α-Ο πρωτόκολλο ιταν παρόμοια (δεσ παρακάτω). 93

Test Control LD6 LD6 RD4 LD4.5 RD4.5 RD6 RD6 LD6.5 LD5 RD4 LD6 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,00-8489,75 0,00-0,00-0,00-13051,52 0,01-998,52 0,00-2066,11 0,01-420,61 0,00-7552,22 0,00-0,15 95,53 0,04 100,00 0,09-53,98 0,06 68,54 0,02-256,81 0,08-593,28 0,15-43,56 0,07-576,66 0,13 26,11 0,10-465,58 0,11-125,70 0,45 94,03 0,21 100,00 0,24-0,49 0,27 78,50 0,10-9,34 0,23-188,57 0,40 20,68 0,29-76,88 0,27 58,21 0,32-114,28 0,42 15,61 0,57 72,80 0,30 86,36 0,35 30,91 0,43 61,88 0,22 52,74 0,37-99,31 0,63 28,40 0,43-10,03 0,38 59,88 0,47-16,84 0,63 32,56 0,62 53,86 0,36 93,08 0,44 26,97 0,55 56,16 0,33 46,45 0,51-34,44 0,49 9,32 0,56 6,28 0,48 45,42 0,59 32,56 0,74 13,24 0,68 42,54 0,41 70,63 0,53 55,61 0,62 52,37 0,41 31,37 0,55-50,11 0,75 22,76 0,68 9,92 0,52 13,19 0,67 20,41 0,81-2,47 0,74 15,82 0,48 71,30 0,56 40,38 0,67 36,64 0,51 34,11 0,60-30,66 0,82 11,76 0,77-8,22 0,59 8,44 0,76 16,67 0,86-3,70 0,77 3,64 0,51 64,88 0,64 39,03 0,71 32,71 0,56 22,56 0,67-28,97 0,91 2,30 0,88-12,63 0,65 9,00 0,82 27,58 0,89-6,53 0,81-1,13 0,60 40,84 0,69 44,27 0,77 27,43 0,63 29,98 0,75-20,84 0,97-2,18 0,98-7,38 0,75 9,68 0,90 10,37 0,93-10,90 0,84-0,99 0,66 48,77 0,72 12,65 0,81 20,86 0,72 23,37 0,84-20,09 0,93-3,74 1,00-6,18 0,80 5,21 0,96-4,55 0,99-6,45 0,87-5,21 0,72 26,07 0,84 6,59 0,86 15,09 0,77 9,16 0,92-17,20 1,00-11,88 1,00-7,04 0,91-6,11 1,00-10,10 1,00-6,84 0,96-1,42 0,76 13,25 0,85-2,73 0,90 9,24 0,81 6,20 0,99-15,35 0,99-12,38 1,00 1,16 1,00 0,01 0,82-1,07 0,92 2,20 0,94 6,43 0,85 3,79 1,00-15,98 0,99-16,98 0,91 6,79 0,95-8,92 1,00 7,24 0,91 1,72 0,98-16,60 0,95 0,64 0,99-7,86 0,95 3,43 1,00-1,35 1,00-5,03 1,00-2,84 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00 100,00 0,01-1316,21 0,00-0,00 100,00 0,01-6043,47 0,00-7998,18 0,00-1392,13 0,00-0,00-14741,85 0,00-0,21 77,21 0,09 100,00 0,26-10,48 0,12 88,26 0,17 82,94 0,14-362,00 0,16-122,40 0,07-328,69 0,10 42,81 0,11-364,93 0,12 46,15 0,39 81,53 0,28 99,09 0,37 43,93 0,30 60,17 0,33 81,93 0,35-152,12 0,44 17,52 0,31-19,11 0,33 40,39 0,31-118,26 0,41 61,69 0,53 74,78 0,46 68,71 0,46 20,52 0,44 64,37 0,45 58,37 0,46-81,20 0,55 3,91 0,53 32,72 0,46 33,84 0,50-41,54 0,61 52,35 0,62 31,48 0,49 66,98 0,53 37,50 0,55 46,88 0,54 61,19 0,49-81,81 0,70 7,61 0,64 12,01 0,53 26,44 0,60-4,19 0,71 33,74 0,71 22,33 0,53 48,03 0,61 7,59 0,62 48,81 0,60 54,40 0,56-45,80 0,78-4,20 0,72 8,21 0,56 6,58 0,66 27,40 0,77 10,81 0,79-0,05 0,57 48,09 0,70 33,13 0,67 30,93 0,67 26,01 0,63-43,46 0,80-2,94 0,84-12,09 0,61 9,53 0,71 2,64 0,83-4,03 0,84-2,31 0,61 39,26 0,73 60,71 0,73 32,30 0,73 19,87 0,68-42,65 0,85-11,16 0,92-4,64 0,66-5,24 0,75 10,71 0,88-7,51 0,90-3,37 0,66 34,26 0,79 8,50 0,77 23,45 0,78 10,73 0,75-33,51 0,92-11,88 1,00-1,60 0,73-21,03 0,78 0,76 0,94-10,67 1,00 1,16 0,74 10,99 0,84-1,55 0,84 17,32 0,83-0,11 0,79-37,88 0,95-15,62 0,93-2,72 0,83-11,92 0,87 0,55 1,00-9,47 0,69 11,03 0,80 9,41 0,89 3,09 0,89 8,54 0,87-3,58 0,93-29,40 1,00-15,20 0,46-12,44 1,00-2,80 0,90-9,19 0,84 14,80 0,94 4,73 0,93 7,66 0,95-7,53 1,00-21,19 0,97-19,05 0,62 27,66 0,41 25,78 1,00-6,16 0,93-3,01 0,98-7,51 1,00 3,07 1,00-9,52 0,43 26,10 0,62 6,46 1,00-0,34 0,99-7,32 1,00-8,81 Πίνακας 19α: Σπλαπηηθή αλαζηνιή Ι ζε ηνκέο ξαρηαίνπ ηππόθακπνπ πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 0,33κM αιινπξεγλαλνιόλεο ζην ΤΕΝΥ.

Test Control RD4 RD4 LD5 RD5 RD4 LD4 RD4 LD5 LD7 RD6 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,00-0,00-0,01-728,42 0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,04-181,33 0,06 40,39 0,49 46,92 0,02-357,47 0,03-553,06 0,02-1055,67 0,10-98,18 0,03-1049,78 0,25-95,92 0,14-197,63 0,16 2,13 0,33 77,28 0,61 53,14 0,05-93,41 0,07-352,70 0,19-58,66 0,27 16,95 0,33 46,53 0,44-14,61 0,53-11,14 0,30 63,51 0,60 85,96 0,69 43,92 0,14 7,56 0,14-173,70 0,52 21,28 0,44 24,28 0,70 34,31 0,64-9,00 0,67-6,22 0,44 82,43 0,72 85,19 0,75 32,23 0,29 43,02 0,21-88,00 0,70 36,27 0,62 75,78 0,84 30,05 0,75-8,24 0,76-8,55 0,52 76,68 0,78 54,60 0,82 18,42 0,38 43,75 0,30-56,76 0,81 35,64 0,71 42,29 0,89 16,34 0,83-7,42 0,89-11,96 0,62 74,66 0,82 60,97 0,89 4,41 0,46 38,00 0,38-35,35 0,85 28,18 0,81 31,65 0,93 10,60 0,90-2,16 0,95-14,57 0,71 65,19 0,85 57,00 0,94 8,50 0,54 29,51 0,48-21,82 0,85-7,44 0,87 32,48 0,96 9,81 1,00 0,04 1,00-11,63 0,77 60,77 0,90 40,17 1,00 0,31 0,67 27,82 0,63-5,67 0,91 10,75 0,90 21,72 1,00 5,29 0,84 70,20 0,98 16,41 0,76 13,80 0,74-3,69 0,92 5,80 0,95-11,94 0,93 36,07 1,00 21,37 0,83 8,47 0,91 6,76 0,94-1,88 1,00-12,73 1,00 22,16 1,00 13,58 1,00 12,81 0,98-1,03 1,00-8,02 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,12 17,51 0,17-49,06 0,04-436,91 0,04-5,52 0,05-517,65 0,08-238,34 0,07-277,48 0,19 36,48 0,15-163,93 0,16-78,28 0,28 64,46 0,54 26,22 0,47 63,75 0,12-13,77 0,28-59,77 0,24-5,69 0,24 13,99 0,63 61,95 0,43-19,59 0,48-5,64 0,42 80,85 0,74 40,49 0,63 55,10 0,22 41,10 0,52 11,60 0,58 23,23 0,49 53,79 0,80 35,17 0,58 0,23 0,62-17,87 0,53 82,33 0,81 28,13 0,72 31,69 0,31 38,61 0,62 24,41 0,72 26,52 0,67 58,59 0,88 19,59 0,79-2,16 0,71-15,87 0,61 71,47 0,87 31,26 0,75 16,63 0,39 29,09 0,71 14,10 0,78 31,32 0,79 72,11 0,92 17,78 0,94 2,80 0,95-16,21 0,67 64,43 0,90 15,56 0,89 9,09 0,48 22,48 0,75 10,27 0,82 9,56 0,81 65,21 0,96 9,35 1,00 4,90 1,00-12,74 0,73 66,68 0,91 23,13 0,94-0,35 0,55 23,88 0,81 12,15 0,85 8,47 0,85 33,29 1,00 6,77 0,78 55,32 0,96 21,77 1,00 0,94 0,60 15,83 0,83 8,65 0,87 1,50 0,87 9,76 0,82 64,61 0,98 16,51 0,64 25,18 0,90 2,90 0,89-1,99 0,92-1,43 0,87 45,92 1,00 22,20 0,78 14,24 0,95 15,40 0,91-4,98 0,95-4,48 0,96 20,32 1,00 8,86 1,00 15,01 0,95-5,76 1,00-6,69 1,00 12,09 1,00 2,47 1,00-7,04 Πίνακας 19β: Σπλαπηηθή αλαζηνιή Ι ζε ηνκέο ξαρηαίνπ ηππόθακπνπ πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 0,33κM αιινπξεγλαλνιόλεο ζην ΤΕΝΥ.

Αλαζηνιή (%) Test Control LD6 RD6 LD4 RD4 LD4 RD4 LD4 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,00-0,07-350,60 0,08-174,05 0,03-507,96 0,12 75,27 0,00-2340,26 0,07-109,00 0,03-750,62 0,27-74,84 0,27 4,27 0,05-262,94 0,44 75,99 0,03-598,25 0,18 39,62 0,12-200,42 0,50-18,84 0,50 19,37 0,14-128,06 0,58 64,55 0,10-147,23 0,29 38,86 0,33-15,81 0,74-5,96 0,67 23,06 0,29 12,99 0,69 65,01 0,19 29,27 0,40 26,08 0,55 48,61 0,95-4,01 0,91 19,68 0,44 66,25 0,75 38,77 0,33 52,75 0,50 70,21 0,71 60,77 1,00-6,05 0,97 5,97 0,62 73,39 0,80 35,12 0,43 57,30 0,54 48,77 0,86 76,96 1,00 0,50 0,71 71,40 0,86 17,37 0,60 74,05 0,63 77,70 0,94 64,07 0,78 81,47 0,91 20,36 0,69 76,20 0,72 36,53 1,00 58,77 0,84 47,27 0,98 12,23 0,81 69,60 0,88 14,90 0,90 36,11 1,00 2,24 1,00 48,64 1,00-0,86 0,95 15,05 1,00-2,24 1,00 2,66 rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) rps I (%) 0,00-0,00-0,02-370,02 0,00-0,00-0,07-17,13 0,00-0,11-227,53 0,38-15,03 0,07-84,75 0,22 97,63 0,01 100,00 0,23 85,30 0,05-420,63 0,46-6,41 0,67 22,09 0,20-12,64 0,48 84,20 0,05 18,61 0,38 90,19 0,19-65,10 0,79-0,13 0,82 20,64 0,47 62,72 0,66 78,51 0,13 90,50 0,46 79,20 0,35-30,84 0,92-3,66 0,91 5,73 0,66 64,07 0,74 67,25 0,24 96,29 0,54 74,41 0,56 49,91 1,00-4,06 0,97-1,05 0,76 77,32 0,78 35,63 0,40 97,93 0,59 52,36 0,78 81,67 0,98-4,16 0,84 77,68 0,82 42,40 0,47 98,29 0,65 72,96 0,86 73,51 1,00-5,49 0,86 71,66 0,87 23,38 0,59 98,66 0,66 49,13 0,96 57,29 0,92 53,98 0,93 16,60 0,68 96,94 0,71 24,24 1,00 67,95 0,94 57,28 0,98 11,11 0,76 85,52 0,76 22,45 0,99 23,74 1,00-3,80 0,90 87,92 0,90-0,88 1,00 1,02 1,02 54,11 1,00-2,57 1,00 73,03 Πίνακας 19γ: Σπλαπηηθή αλαζηνιή Ι, γηα δηάθνξα θιάζκαηα ηεο κέγηζηεο απξνεηνίκαζηεο απάληεζεο (rps), όπσο κεηξήζεθε ζε ηνκέο ξαρηαίνπ ηππόθακπνπ κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 20ms θαη κεηαβιεηή έληαζε εξεζηζκνύ, πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 0,33κM αιινπξεγλαλνιόλεο ζην ΤΕΝΥ. 45 n=28 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Control Test Εικόνα 49: Ιζηόγξακκα ηεο ζπλαπηηθήο αλαζηνιήο γηα εκηκέγηζην PS (I50), όπσο κεηξήζεθε κε ην Ο-Ο πξσηόθνιιν κε IPI 20ms, πξηλ (control) θαη 30 ιεπηά κεηά (test) ηελ πξνζζήθε 0,33κM αιινπξεγλαλνιόλεο ζην ΤΕΝΥ. 96

Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) ΑΝΑΣΟΛΘ 2: ΤΗΕΤΞΘ ΑΝΣΙΔΡΟΜΟΤ-ΟΡΘΟΔΡΟΜΟΤ ΕΡΕΘΙΜΟΤ Πλοι οι αλλοςτερικοί ενιςχυτζσ του GABA A υποδοχζα που μελετικθκαν ςε αυτι τθν εργαςία ελζγχκθκαν με το πρωτόκολλο ςφηευξθσ αντίδρομου ορκόδρομου ερεκιςμοφ. Το πρωτόκολλο αυτό επζτρεψε τθ διερεφνθςθ τθσ επίδραςισ τουσ τόςο ςτο μζγεκοσ, όςο και ςτθ διάρκεια τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ. Τα φάρμακα δοκιμάςτθκαν ςε ςυγκεντρϊςεισ παρόμοιεσ με τισ κλινικά αποτελεςματικζσ. Τα αποτελζςματα παρουςιάηονται εδϊ ςε ομάδεσ με βάςθ τθ χθμικι δομι τουσ. Για μια ςυγκριτικι μελζτθ των βαςικϊν τιμϊν αναςτολισ ςτο ραχιαίο και κοιλιακό ιππόκαμπο, όπωσ μετροφνται με το πρωτόκολλο αυτό, δεσ παραπάνω («Επιλογι Γωνίασ Τομισ»). ΒΑΒΛΤΟΥΛΚΑ ΦΑΛΝΟΒΑΒΛΤΑΛΘ Θ επίδραςθ δφο ςυγκεντρϊςεων φαινοβαρβιτάλθσ (100 και 400μΜ) μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου (πίνακασ 20). Συγκεντρϊςεισ φαινοβαρβιτάλθσ ςτον ορό κάτω από 100μM ζχουν αντιςπαςμωδικι κυρίωσ δράςθ (Schulz & Macdonald 1981; Crowder & Bradford 1987; Abramovicz 1995; Prichard et al. 1995). Υψθλότερεσ ςυγκεντρϊςεισ ζχουν ςθμαντικι καταπραχντικι δράςθ (Prichard et al. 1995). Θ χαμθλότερθ ςυγκζντρωςθ μελετικθκε ςε λίγεσ μόνο τομζσ. Ππωσ φαίνεται από τθν εικόνα 51, θ δράςθ 100μΜ ι 400μΜ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ιταν ςθμαντικι μζχρι το IPI των 50 ι 100ms αντίςτοιχα ςε φζτεσ ραχιαίου ιππόκαμπου. Στον κοιλιακό ιππόκαμπο θ δράςθ του φαρμάκου ςε ςυγκζντρωςθ 100μΜ μελετικθκε ςε πολφ λίγεσ τομζσ για 30 25 Ρασιαίορ 100μM Ρασιαίορ 400μM Κοιλιακόρ 400μM 20 15 10 5 0 0 50 100 150 200 250 300-5 IPI (ms) Εικόνα 50: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο ηεο θαηλνβαξβηηάιεο (100 ή 400κΜ) ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή γηα όια ηα IPI πνπ κειεηήζεθαλ. Ο αζηεξίζθνο δείρλεη ην IPI γηα ην νπνίν ε δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν πόισλ ήηαλ ζεκαληηθή ζηα 400κM. 97

Test Control Test Control 100κΜ 400κM IPI RD5 RD5 RD6 RD5 RD5 RD4 Μ.Ο. Σ.Λ. LD4 LD5 RD3 RD4 LD6 RD4 LD6 RD5 LD5.5 LD6 RD4 RD5.5 LD4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 57,70 44,14 41,08 73,79 33,01 67,47 52,86 6,54 57,34 83,35 62,16 52,38 36,76 72,11 60,80 81,52 71,25 64,20 61,91 38,79 58,20 61,60 3,87 20 44,12 28,42 44,54 64,43 43,94 43,35 44,80 4,68 43,00 55,96 59,07 46,32 30,43 66,80 57,77 53,35 52,97 50,93 56,36 29,76 51,73 50,34 2,97 30 37,61 27,45 36,83 58,03 24,54 44,23 38,11 4,95 43,68 44,96 47,56 35,99 17,34 64,40 51,76 54,66 48,20 42,34 40,40 29,75 46,16 43,63 3,22 40 41,02 33,48 36,76 53,08 43,12 41,49 3,35 35,59 42,61 50,55 34,23 27,16 55,24 48,98 43,44 48,73 39,57 35,84 27,68 43,39 41,00 2,41 50 37,79 21,27 32,98 49,18 25,82 29,74 32,80 4,02 37,75 31,24 42,12 36,17 15,80 50,09 45,26 35,97 32,82 43,45 24,99 20,08 34,30 34,62 2,74 70 26,31 29,41 30,98 41,09 19,57 28,09 29,24 2,87 34,76 15,96 39,50 34,21 12,30 38,42 35,62 25,23 32,01 31,40 18,13 15,48 30,97 28,00 2,62 100 26,04 20,18 26,72 41,73 13,27 18,21 24,36 4,04 24,63 16,18 33,89 24,14 9,72 21,60 31,84 18,96 19,25 26,35 14,67 15,78 25,53 21,73 1,92 150 17,63 20,06 20,31 31,96 10,89 17,76 19,77 2,81 30,04 12,58 28,59 20,42 5,83 18,26 26,99 13,09 13,08 23,36 11,60 10,51 20,59 18,07 2,12 210 13,96 7,08 19,92 32,16 12,22 12,69 16,34 3,58 16,15 6,89 24,17 24,57 7,65 8,36 16,78 11,72 6,36 23,61 7,38 16,46 14,57 14,21 1,89 270 12,87 2,71 14,08 20,31 15,40 7,36 12,12 2,54 15,03 0,04 16,30 20,50-6,78 1,60 15,54 9,08 9,27 18,85 2,69 7,20 10,52 9,22 2,25 10 72,82 60,22 63,22 77,49 44,58 84,18 67,08 5,78 73,59 100,00 82,42 69,14 69,94 94,44 68,02 88,25 71,89 75,42 97,59 65,83 68,77 78,87 3,39 20 63,34 38,99 58,74 68,75 43,37 76,30 58,25 5,93 53,37 94,75 70,64 73,94 59,88 90,04 60,51 83,25 57,44 60,86 90,28 52,94 64,10 70,16 4,12 30 51,74 32,43 51,26 73,86 32,76 72,11 52,36 7,38 56,43 83,14 65,06 57,51 66,69 86,28 63,30 77,11 50,50 57,34 86,84 48,04 64,02 66,33 3,65 40 50,56 31,69 48,08 67,83 69,38 53,51 6,97 39,72 74,37 60,16 66,27 47,52 76,67 61,18 52,90 34,67 48,76 69,61 45,78 54,03 56,28 3,63 50 46,60 32,31 41,54 55,43 22,67 56,49 42,51 5,41 47,02 60,50 51,83 45,62 42,11 65,33 53,07 46,52 31,25 47,93 63,92 43,07 60,90 50,70 2,74 70 40,06 26,33 32,73 39,88 13,88 45,92 33,13 4,74 24,83 45,31 44,40 41,46 45,77 52,53 44,48 39,55 22,68 33,05 43,73 41,43 46,56 40,44 2,40 100 33,41 18,72 32,27 31,24 12,45 36,88 27,50 3,93 23,39 22,70 33,06 37,28 36,09 43,28 28,44 18,23 8,69 30,26 23,79 29,43 32,16 28,21 2,49 150 9,41 29,44 29,95 12,87 19,25 20,18 4,19 21,12 12,19 20,75 27,84 18,08 14,78 24,08 13,49-0,57 22,13 9,77 16,56 18,90 16,86 2,01 210 25,31 2,58 25,73 14,69 15,75 9,09 15,52 3,69 16,96 17,43 23,84 12,14 8,71-0,12 14,38 8,53-3,22 12,83 2,28 18,13 15,33 11,33 2,18 270 13,65 3,78 12,06 17,94 6,02 10,20 10,61 2,11 9,18 10,85 19,35 14,11 9,90-0,06 6,82 8,15-4,35 13,21 0,88 13,04 4,94 8,16 1,81 IPI LV5 LV5 Μ.Ο. Σ.Λ. LV2.5 LV5.5 RV5 RV5 LV5 RV6 RV5 LV3 LV5 LV4 LV6 RV6 LV4 RV5 LV5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 59,61 37,86 48,73 10,87 56,74 59,31 32,89 27,57 41,19 38,60 37,99 59,56 46,96 41,25 33,26 37,97 49,56 42,90 23,13 41,93 2,83 20 33,72 24,38 29,05 4,67 17,82 28,67 20,30 13,84 17,59 22,56 11,91 32,84 17,22 22,14 21,35 14,96 30,20 20,01 8,55 20,00 1,74 30 19,26 21,26 20,26 1,00 15,40 13,63 3,43 14,15 16,22 17,48 9,24 29,29 19,50 15,08 13,13 16,44 19,58 15,10 10,55 15,21 1,46 40 19,12 20,38 19,75 0,63 13,62 16,77 5,43 13,71 17,98 17,21 3,77 17,36 17,02 12,27 17,23 14,35 24,62 10,27 7,31 13,93 1,41 50 21,84 18,27 20,06 1,79 3,68 13,99 2,59 11,47 17,91 15,83 6,76 19,78 26,99 10,49 10,68 11,37 14,32 11,35 1,55 11,92 1,75 70 22,41 20,26 21,33 1,08 6,40 10,77 7,39 15,44 15,33 19,43 20,35 36,48 9,65 9,36 11,75 19,90 15,19 2,39 100 23,64 21,11 22,38 1,26 2,06 13,69 8,34 11,92 13,25 17,12 20,94 27,65 11,10 6,21 6,62 19,05 13,16 2,07 150 27,43 14,34 20,88 6,54 12,01 13,08 3,73 12,78 13,63 9,41 24,12 25,88 4,32 3,02 11,02 31,54 13,71 2,62 210 26,19 12,49 19,34 6,85 3,27 8,06 0,14 13,45 8,19 7,72 15,07 23,50 4,78 0,24 6,23 18,49 9,09 2,08 270 22,26 15,09 18,68 3,59 4,92 6,17 2,31 11,61 9,24 12,65 16,44 14,94 6,68-1,02 4,11 25,53 9,47 2,10 10 72,98 45,78 59,38 13,60 84,82 76,37 35,76 24,34 66,11 53,95 100,00 77,17 63,75 50,22 32,02 50,39 78,50 58,12 21,39 58,19 5,97 20 53,88 29,51 41,70 12,19 61,43 57,42 19,50 22,53 46,70 32,02 91,28 53,93 46,07 27,74 19,12 38,18 49,06 35,50 11,34 40,79 5,33 30 33,67 19,22 26,45 7,22 45,28 53,07 5,43 18,45 42,26 24,42 84,52 38,12 36,40 22,08 22,06 32,46 44,07 24,44 7,92 33,40 5,09 40 30,97 14,54 22,75 8,21 41,66 38,33 10,18 14,17 38,11 21,51 76,49 26,36 35,27 12,43 12,02 30,21 34,64 14,81 0,56 27,12 4,79 50 34,20 20,98 27,59 6,61 25,08 28,90 4,71 10,55 35,42 17,23 79,78 19,80 35,59 9,59 14,73 25,56 30,38 17,33 1,10 23,72 4,84 70 27,67 20,02 23,85 3,82 21,84 16,00 3,60 7,71 24,91 17,79 56,30 10,84 26,92 4,60 12,98 9,72 30,67 11,32 18,23 3,67 100 29,16 10,80 19,98 9,18 15,56 12,34 13,72 8,07 18,65 18,32 43,70 10,50 25,66-1,60 9,90 6,77 25,30 7,55 15,32 2,94 150 34,66 15,66 25,16 9,50 16,59 14,01 2,61 7,48 15,79 12,24 41,51 5,36 22,81 1,03 9,60 6,20 19,49 4,38 12,79 2,82 210 28,52 15,99 22,26 6,27 13,82 14,35 1,40 4,43 14,82 16,96 25,97 5,55 20,06 5,70 10,92-2,26 15,07 3,62 10,74 2,12 270 24,67 15,63 20,15 4,52 11,91 8,66 2,10 3,59 7,81 8,44 20,24 0,47 10,39 2,40 8,24-3,02 10,72 1,91 6,71 1,58 Πίνακας 20: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 30 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε θαηλνβαξβηηάιεο (100 ή 400κΜ) ζην ΤΕΝΥ.

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 80 70 Control 100μM n=6 80 70 Control 400μM n=13 60 60 50 50 40 30 40 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 80 Control 100μM 80 Control 400μM 70 n=2 70 n=15 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 51: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη 30 κεηά ηελ πξνζζήθε θαηλνβαξβηηάιεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκαηνδνηνύλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δξάζε ηνπ θαξκάθνπ είλαη ζεκαληηθή.

Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) ςτατιςτικι ςφγκριςθ ςτθ ςυγκζντρωςθ των 400μΜ, θ δράςθ ιταν ςθμαντικι μζχρι και τα 50ms. Τζλοσ, όπωσ φαίνεται από τθν εικόνα 50, το μζγεκοσ τθσ δράςθσ του φαρμάκου δε διζφερε ςθμαντικά μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου, παρά μόνο ςτθ ςυγκζντρωςθ 400μΜ για IPI 70ms (ttest, p<0,05). ΚΕΛΟΡΕΝΤΑΛΘ Θ επίδραςθ δφο ςυγκεντρϊςεων (50 και 100μΜ), του αναιςκθτικοφ βαρβιτουρικοφ 45 40 Ρασιαίορ 50μM Κοιλιακόρ 50μM 35 30 25 20 15 10 5 0 0 50 100 150 200 250 300-5 IPI (ms) 45 40 Ρασιαίορ 100μΜ Κοιλιακόρ 100μM 35 30 25 20 15 10 5 0 0 50 100 150 200 250 300-5 IPI (ms) Εικόνα 53: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο ηεο ζεηνπεληάιεο (100κΜ) ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή γηα όια ηα IPI πνπ κειεηήζεθαλ. Οη αζηεξίζθνη δείρλνπλ ηα IPI γηα ηα νπνία ε δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν πόισλ ήηαλ ζεκαληηθή. 100

Test Control Test Control 50κM 100κM IPI RD6 RD5 RD5 LD5 RD5 RD6 LD4 RD5 RD5 RD4 RD3 RD4 RD5 RD4 RD6 Μ.Ο. Σ.Λ. LD6 RD5 RD4 RD6 RD5 RD5 LD5 LD4 RD5 LD6 RD6 LD6 LD5 RD3 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 34,72 23,96 36,64 41,94 45,64 32,58 50,81 43,20 57,48 79,61 70,21 56,61 54,61 55,98 25,75 47,32 4,05 25,79 69,04 64,08 48,85 40,21 62,24 61,51 59,18 48,60 40,16 33,71 46,00 46,67 83,41 52,10 4,10 20 24,04 18,57 37,08 39,55 37,33 20,40 33,63 37,54 50,48 62,61 61,16 48,80 45,50 45,03 29,21 39,40 3,43 29,45 59,58 62,48 42,78 29,95 51,45 39,99 39,91 33,49 30,12 22,42 41,91 37,90 70,20 42,26 3,73 30 19,38 23,27 26,10 35,76 32,34 24,28 29,98 31,09 40,13 59,44 54,02 44,65 41,56 42,07 17,47 34,77 3,16 32,24 57,65 56,92 40,24 29,01 41,40 33,81 31,79 26,91 17,19 25,78 35,64 26,72 60,85 36,87 3,53 40 13,73 19,44 26,38 27,31 27,51 18,32 26,61 24,49 31,30 42,99 37,86 41,01 40,13 35,09 15,87 28,54 2,42 29,04 55,98 50,15 33,72 24,48 44,45 26,30 20,32 21,79 16,28 18,69 31,10 30,51 63,90 33,34 3,94 50 11,32 11,34 14,52 24,64 22,32 27,23 30,34 27,04 22,74 35,90 43,19 39,83 35,22 35,86 20,04 26,77 2,59 27,86 46,99 48,54 35,02 25,95 36,94 22,77 20,20 18,86 18,91 13,99 32,84 29,52 57,61 31,14 3,42 70 8,30 10,43 18,91 23,50 21,92 14,51 27,46 21,43 19,60 30,52 41,33 32,55 25,89 26,47 17,43 22,68 2,22 32,60 34,47 37,64 31,37 23,08 29,63 10,25 14,14 20,20 11,06 11,74 25,06 13,39 40,09 23,91 2,82 100 6,87 8,34 13,21 17,89 17,07 18,37 20,00 12,82 24,81 18,22 29,26 29,65 25,14 24,81 11,25 18,51 1,85 26,81 32,45 29,80 28,13 22,53 22,73 12,72 4,18 13,53 5,66 9,63 24,32 14,24 32,29 19,93 2,61 150 5,38 15,33 8,38 14,30 16,46 19,00 27,21 12,23 8,09 10,42 24,61 30,47 24,58 20,16 12,18 16,59 1,95 20,97 22,51 23,45 19,57 22,16 12,77 11,02 4,96 11,28 4,06 7,08 27,58 5,96 27,04 15,74 2,26 210-1,95 18,13 0,24 11,91 11,27 11,81 21,31 7,06 4,55 11,42 24,73 25,11 17,23 13,00 12,02 12,52 2,07 19,16 16,55 22,26 27,14 16,47 16,78 2,04 1,93 10,39 2,17 1,73 17,20 7,61 23,31 13,20 2,35 270 3,32 11,47-1,88 10,28 9,11 9,74 13,93 7,50 5,39-0,89 17,05 14,58 7,51 11,27 5,85 8,28 1,38 11,80 11,93 23,01 18,75 10,96 15,04 2,80 4,15 11,82-1,41 2,59 19,37 10,03 16,28 11,22 1,90 10 54,43 31,05 78,27 79,92 67,31 61,79 93,27 76,84 70,46 97,80 80,68 67,67 63,36 85,25 49,02 70,47 4,47 40,26 72,56 80,82 70,27 55,10 90,66 82,04 94,63 58,27 90,19 40,24 64,15 95,64 95,84 73,62 5,25 20 37,52 38,45 79,40 77,21 69,92 61,94 93,82 69,85 61,50 96,94 79,35 74,83 69,83 81,84 46,13 69,24 4,59 41,44 67,25 84,94 82,12 66,15 81,22 74,30 93,50 59,62 90,60 38,10 73,06 98,28 96,43 74,79 5,05 30 37,22 32,43 72,90 68,84 62,56 53,90 90,65 66,88 59,02 93,88 73,33 68,44 70,04 67,65 47,74 64,37 4,35 44,53 65,34 86,55 77,55 66,25 84,57 67,83 89,34 50,83 84,08 33,19 73,82 97,66 96,76 72,74 5,20 40 33,49 29,20 70,63 67,66 53,58 54,90 94,65 60,49 44,54 94,19 58,18 63,60 65,42 75,19 44,67 60,69 4,88 38,14 59,51 88,75 78,86 70,04 86,31 66,05 84,98 55,01 85,83 26,14 72,24 96,99 89,50 71,31 5,52 50 22,66 29,07 63,65 60,70 45,46 37,79 94,66 54,54 47,20 85,05 61,29 54,86 58,78 67,18 48,93 55,45 4,87 40,58 62,14 88,19 79,45 67,27 75,35 56,50 82,68 38,30 87,63 25,31 75,96 97,13 94,67 69,37 5,94 70 20,66 16,17 51,35 46,70 36,81 36,26 86,07 43,72 36,47 84,14 50,66 48,10 50,55 60,62 31,84 46,67 5,05 27,33 57,80 89,41 80,57 71,09 58,46 38,26 73,58 34,50 74,44 14,70 66,36 95,64 89,13 62,23 6,69 100 9,03 24,91 42,56 29,98 28,63 18,38 81,34 30,74 25,65 49,87 33,97 45,09 32,18 53,54 29,45 35,69 4,43 41,10 40,78 81,21 76,77 65,98 57,43 32,40 52,32 27,38 63,35 6,50 59,27 95,09 76,89 55,46 6,41 150 12,49 17,41 21,21 16,83 12,32 19,64 40,70 13,61 14,10 25,91 31,64 25,27 19,99 35,39 17,93 21,63 2,22 13,50 31,58 76,28 61,85 58,95 27,25 14,11 38,76 17,39 44,01-0,13 45,64 88,39 60,81 41,31 6,91 210 3,61 5,79 11,26 11,94 15,21 14,29 31,70 7,20 9,94 9,39 17,23 13,40 10,70 21,73 9,00 12,83 1,79 10,08 24,84 61,65 55,89 49,42 14,59 9,10 22,29 9,64 27,89-0,19 38,31 73,20 39,36 31,15 6,00 270 0,47 7,88 4,40 9,18 6,41 9,95 16,36 3,69 7,25 6,54 15,70 8,79 9,13 14,87 2,90 8,23 1,20 6,26 6,23 41,49 34,76 38,15 6,55 1,95 21,40 6,81 23,22-2,27 17,69 35,97 18,73 18,35 3,92 IPI LV5 LV4 LV4 LV4 LV5 LV3 LV3 LV4 LV5 LV5 LV4 LV5.1 LV3 LV4 LV4.1 Μ.Ο. Σ.Λ. LV4 LV5 LV3 LV3 RV4 LV4 RV3 RV5 RV5 RV5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 27,05 58,66 52,51 41,83 40,57 41,75 23,46 20,54 31,79 27,12 27,91 26,08 25,78 32,87 19,55 33,16 2,99 32,50 31,97 31,00 61,44 18,70 33,18 29,62 40,61 28,04 66,78 37,38 4,79 20 11,97 39,45 27,94 16,59 36,07 13,90 15,76 5,94 10,95 13,96 15,42 17,20 11,86 11,59 7,00 17,04 2,54 1,92 2,92 17,26 41,32 5,12 14,87 12,35 18,63 8,30 34,96 15,76 4,18 30 9,47 34,87 17,42 14,11 19,57 15,01 5,59 7,98 12,53 6,81 8,20 17,26 12,03 8,13-2,49 12,43 2,16 2,54 10,56 7,39 30,48-0,05 12,59 2,91 13,88 1,98 35,70 11,80 3,87 40 2,69 28,45 15,74 13,77 30,66 14,79 1,94 8,41 16,34 5,05 12,54 17,93 12,27 15,48 10,30 13,76 2,09 13,33 3,44 6,98 26,29 1,28 6,90 3,52 16,16 1,98 28,15 10,80 3,13 50 3,64 31,32 16,25 12,04 13,55 17,59 9,35 5,67 8,84 2,12 12,00 12,73 9,17 10,27 9,15 11,58 1,78 10,55 8,91 3,76 15,80 1,69 8,45-2,92 12,51-0,42 32,27 9,06 3,19 70 5,87 26,96 15,04 19,87 28,07 23,36 3,65 7,07 8,49 3,18 11,80 12,18 9,69 18,16 7,80 13,41 2,11 12,08 11,95 6,56 12,36 2,75 11,70-1,80 14,09-0,96 27,31 9,60 2,70 100 6,83 27,89 15,61 22,83 20,22 26,02 15,30 7,59 5,83 9,19 10,49 12,70 14,51 16,24 9,22 14,70 1,79 15,73 8,50 9,98 14,73 0,94 7,58 4,27 14,94-0,05 32,88 10,95 3,01 150 9,23 25,28 13,45 17,66 20,26 15,02 3,84 7,37 6,43 5,42 11,77 13,00 7,09 17,34 7,45 12,04 1,59 19,39 8,70 8,61 14,84 1,51 6,49 3,96 14,86 2,56 26,26 10,72 2,53 210 0,43 32,23 8,68 12,49 17,05 22,73 6,49 8,11 1,02 11,36 5,66 7,96 7,78 12,89 4,19 10,61 2,15 16,70 7,69 17,23 15,58-1,89 7,35 5,33 17,28 3,58 26,06 11,49 2,65 270 1,21 21,63 7,88 14,88 7,73 14,34 4,22 6,96-0,78 7,88 0,82 3,70 4,81 14,76 2,28 7,49 1,64 16,44 12,52 17,87 12,99-1,92 6,25-3,61 19,57 2,29 21,82 10,42 2,88 10 46,28 86,69 84,72 68,24 77,60 56,33 41,44 24,51 33,27 40,33 52,87 40,33 52,31 38,61 39,48 52,20 4,91 52,50 47,72 58,68 85,07 55,72 56,55 66,41 55,12 35,75 100,00 61,35 5,87 20 38,07 79,76 63,32 60,52 84,71 35,26 38,02 17,23 47,29 33,06 48,34 27,92 45,14 26,26 32,26 45,14 5,02 32,68 35,63 39,50 61,59 36,40 55,87 61,25 53,36 27,61 89,73 49,36 5,95 30 30,25 84,37 35,07 52,44 73,52 37,42 32,91 17,70 47,72 29,70 47,92 26,89 45,60 24,43 25,52 40,76 4,78 40,17 36,23 47,82 50,97 33,61 48,96 61,20 51,62 25,43 89,12 48,51 5,58 40 24,03 78,28 26,88 52,08 73,92 39,43 21,47 17,89 33,34 20,37 42,60 28,33 41,31 26,78 28,32 37,00 4,77 39,27 33,97 37,02 34,34 37,43 45,45 59,92 49,86 18,91 85,81 44,20 5,75 50 20,64 67,58 10,10 44,36 70,08 43,08 24,22 17,50 36,43 14,29 34,68 22,12 38,35 18,66 20,39 32,17 4,71 35,87 39,60 38,89 33,56 28,77 48,78 58,46 50,80 13,69 86,45 43,49 6,19 70 15,87 57,19 6,00 41,03 61,86 31,16 10,52 17,51 26,43 15,43 28,91 18,16 31,85 13,39 19,86 26,34 4,22 30,15 34,21 29,66 23,92 29,69 36,79 55,00 40,48 12,54 71,61 36,40 5,23 100 2,20 48,82 8,17 30,41 43,40 28,21 9,59 11,10 14,74 3,43 20,16 8,89 25,38 13,54 15,48 18,90 3,58 30,52 28,61 14,47 16,64 14,05 18,76 39,30 43,86 11,39 56,55 27,41 4,79 150 1,58 33,24 2,61 14,39 38,55 22,57 5,16 4,14 8,61 0,39 13,14 6,76 13,84 9,02 6,68 12,05 2,92 22,52 17,27 10,91 12,81 4,73 16,15 36,29 24,99 8,00 43,91 19,76 3,95 210 1,53 27,80 2,79 16,36 19,16 18,64 3,14 3,62 1,41-1,41 11,63 4,54 10,96 10,51 5,24 9,06 2,15 22,67 14,36 11,25 8,43 7,58 6,39 32,74 19,12 5,10 25,74 15,34 2,96 270 0,24 14,13 4,10 16,14 11,43 10,62 3,50 2,65 4,04 0,43 5,96 6,63 9,12 8,63 3,86 6,77 1,24 26,02 14,60 6,82 7,03 4,80 2,92 23,13 16,95 2,90 36,24 14,14 3,59 Πίνακας 21: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 30 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε ζεηνπεληάιεο (50 ή 100κΜ) ζην ΤΕΝΥ.

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 80 Control 50μM 80 Control 100μM 70 n=15 70 n=14 60 60 50 50 40 40 30 20 30 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 80 Control 50μM 80 Control 100μM 70 n=15 70 n=10 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 52: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη 30 κεηά ηελ πξνζζήθε ζεηνπεληάιεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκαηνδνηνύλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δξάζε ηνπ θαξκάθνπ είλαη ζεκαληηθή.

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) (Osborn et al. 1967; Becker, K. E., Jr. 1978; Hung et al. 1992; Franks & Lieb 1994; Gustafsson et al. 1996; MacIver et al. 1996b; Veselis et al. 1997; Pryor et al. 2004; Veselis et al. 2004a; Librizzi et al. 2005) κειοπεντάλθ μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου (πίνακασ 21). Θ δράςθ 50μΜ/100μΜ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ιταν ςθμαντικι μζχρι το IPI των 150/210ms ςε φζτεσ ραχιαίου και 70/150 ςε φζτεσ κοιλιακοφ ιππόκαμπου αντίςτοιχα(εικόνα 52). Το μζγεκοσ τθσ δράςθσ του φαρμάκου διζφερε ςθμαντικά μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου μόνο για IPI 70-100ms ςτθ ςυγκζντρωςθ 50μΜ και για IPI 100-210ms ςτα 100μΜ (ttest, p<0,05: εικόνα 53). ΡΕΝΤΟΒΑΒΛΤΑΛΘ 40 35 Ρασιαίορ 25μM Κοιλιακόρ 25μM 30 25 20 15 10 5 0-5 0 50 100 150 200 250 300-10 IPI (ms) 40 35 30 Ρασιαίορ 50μM Κοιλιακόρ 50μM 25 20 15 10 5 0-5 0 50 100 150 200 250 300-10 IPI (ms) Εικόνα 55: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο ηεο πεληνβαξβηηάιεο ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή γηα όια ηα IPI πνπ κειεηήζεθαλ. Οη αζηεξίζθνη δείρλνπλ ηα IPI γηα ηα νπνία ε δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν πόισλ ήηαλ ζεκαληηθή. 103

Test Control Test Control 25κM 50κM IPI RD4 RD6 RD3 RD4 RD5 RD6 RD7 RD5 RD4 Μ.Ο. Σ.Λ. RD4 RD5 RD4 RD5 RD5 RD5 RD6 LD4 LD3 LD5 RD4 LD6.5 LD5.5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 87,05 65,23 69,60 68,41 44,09 78,22 52,69 34,93 74,40 63,85 5,61 40,53 56,48 60,41 69,40 58,21 44,36 48,90 51,80 73,59 75,86 77,06 66,25 76,83 61,51 3,52 20 74,27 56,82 55,31 56,07 34,75 49,12 31,03 28,51 64,93 50,09 5,24 34,33 42,35 53,85 56,02 44,41 30,02 38,73 34,12 46,85 63,04 66,57 53,60 38,18 46,31 3,20 30 57,57 35,89 42,49 51,72 20,03 56,84 24,54 22,50 51,80 40,37 5,05 39,04 33,93 41,94 41,53 38,08 24,01 23,49 35,56 33,03 55,23 53,36 43,58 33,32 38,16 2,62 40 55,44 37,38 32,86 46,17 17,71 40,29 14,56 12,49 34,83 32,41 4,92 38,45 27,97 34,93 36,49 31,48 17,84 24,68 27,84 21,01 50,05 44,86 34,55 30,90 32,39 2,50 50 45,30 21,39 30,32 39,22 14,80 26,99 5,12 3,98 30,64 24,19 4,75 28,79 24,85 33,48 30,37 24,46 14,56 20,55 22,83 13,57 43,40 45,05 31,83 26,73 27,73 2,62 70 32,20 12,30 21,39 28,79 9,10 22,07 7,88 8,72 15,15 17,51 3,01 26,86 16,17 20,90 23,25 17,56 6,64 12,53 17,44 3,80 29,37 28,35 24,52 24,91 19,41 2,24 100 28,58 14,10 24,60 16,07 12,91 11,49 0,35 16,29 15,55 3,02 19,24 9,74 15,61 13,80 12,69 3,63 10,27 16,70-4,38 23,20 21,46 18,90 20,18 13,93 2,15 150 12,94 5,90 6,73 25,35 15,74 11,71 9,20 5,78 11,67 2,33 21,80 9,70 12,57 5,60 7,74 1,71 4,41 16,49 1,32 19,69 13,39 15,21 14,97 11,12 1,84 210 12,09 0,36 5,10 21,80 11,20 4,63 9,39-3,94 3,07 7,08 2,52 6,79 5,10 5,64 0,82 6,86-6,92 5,61 9,85-0,32 9,38 14,45 11,25 13,72 6,32 1,64 270 7,92 4,26-0,54 23,59 5,62 0,28 7,26 7,11-0,77 6,08 2,47 5,85 8,90 1,83-1,53 9,61-2,88-6,34 6,48-0,95 8,06 4,80 6,96 5,13 3,53 1,39 10 100,00 77,68 89,56 82,64 50,55 86,94 52,64 38,14 76,38 72,73 6,93 72,28 60,99 90,89 94,48 69,10 88,60 53,80 66,40 84,23 75,28 70,94 86,50 83,46 76,69 3,44 20 100,00 76,61 83,00 81,28 45,27 66,40 39,18 36,53 68,60 66,32 7,28 79,92 52,65 87,19 95,36 67,96 86,91 45,04 67,45 91,85 78,59 71,93 77,02 85,23 75,93 4,11 30 88,69 64,68 75,21 75,01 32,57 46,96 32,70 29,87 61,16 56,32 7,22 70,01 57,47 90,92 91,54 61,88 73,39 39,25 67,24 77,41 75,99 73,00 83,13 80,10 72,41 3,91 40 89,29 49,13 67,21 73,73 25,69 48,28 23,55 25,12 67,77 52,20 7,98 53,18 47,77 83,79 91,34 53,19 73,80 34,34 61,29 51,41 77,18 71,98 74,52 77,92 65,52 4,59 50 77,57 48,08 63,80 67,43 19,03 38,59 18,45 21,60 46,91 44,61 7,36 46,88 45,47 80,66 86,18 47,25 68,81 33,57 55,00 62,41 70,72 70,42 66,41 77,16 62,38 4,35 70 71,40 27,79 53,96 58,51 18,02 25,78 10,41 14,74 40,22 35,65 7,17 37,97 28,91 72,18 77,66 42,84 58,06 39,17 46,58 38,00 59,02 64,33 54,30 72,08 53,16 4,31 100 43,70 12,54 26,80 49,47 11,44 13,20 7,10 14,81 28,53 23,07 5,05 28,52 20,17 61,66 58,59 22,08 40,11 16,52 33,39 28,29 51,84 48,93 41,38 63,07 39,58 4,49 150 28,29 10,52 18,10 38,00 7,54 13,06-0,20 8,78 19,12 15,91 3,86 19,41 10,97 37,69 34,12 17,21 20,79 3,87 25,33 10,33 34,38 28,82 20,76 44,21 23,68 3,28 210 31,62 11,25 12,09 24,86 7,32 8,57 0,90 3,98 13,69 12,70 3,27 10,98 4,21 20,72 16,24 5,94-0,79 15,11-1,78 20,92 17,13 13,66 27,11 12,45 2,60 270 10,08 6,18 6,31 16,43 2,69 3,70 0,72 4,73 7,95 6,53 1,55 9,83 8,87 11,47 15,04 7,08-1,37-0,18 5,47-2,32 7,51 9,86 14,42 14,55 7,71 1,64 IPI RV5 LV5 LV4 LV4 LV5 LV5 LV4 LV5 Μ.Ο. Σ.Λ. LV5 LV5 LV5 RV5 RV5 LV4 LV5 LV5 LV5 LV6 LV6 LV7 RV6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 53,30 37,24 36,65 57,08 40,84 38,61 63,74 57,81 48,16 3,87 46,63 45,38 67,37 37,30 40,39 45,14 42,80 56,87 88,36 40,49 87,72 42,27 31,06 51,68 5,11 20 24,63 16,12 22,61 40,77 32,10 9,91 36,57 45,78 28,56 4,38 35,95 23,87 35,19 11,85 18,32 10,14 15,30 35,62 58,92 26,07 56,79 25,72 19,45 28,71 4,30 30 16,21 6,18 10,86 35,36 28,32 8,68 23,65 22,48 18,97 3,62 15,90 7,27 28,06 3,42 20,55 13,34 5,03 29,64 44,97 23,25 48,47 18,82 15,35 21,08 3,87 40 9,41 2,06 8,64 29,18 19,62 8,61 29,09 21,29 15,99 3,62 15,13 4,03 18,81 14,00 8,82 12,71 2,91 18,69 37,77 15,48 40,55 12,42 12,81 16,47 3,09 50 12,17 5,73 12,51 25,62 14,44 7,25 30,04 25,16 16,62 3,22 10,43 2,82 13,28 17,47 7,10 8,80 9,52 20,32 33,23 15,08 29,65 12,91 10,95 14,73 2,41 70 6,91 10,78 6,50 27,28 14,58 3,32 23,89 22,20 14,43 3,19 6,70 12,65 13,70 20,51 9,11 5,07 12,07 18,56 27,86 15,05 29,13 8,63 5,55 14,20 2,19 100 0,95 8,15 8,51 16,88 25,32 3,48 24,21 17,12 13,08 3,24 10,75 7,55 11,26 8,79 9,72 13,69 9,57 15,38 26,79 10,43 18,19 9,31 10,24 12,43 1,44 150 12,68 4,99 10,00 18,75 20,53 20,25 15,00 22,17 15,55 2,12 9,42 6,21 10,45 9,40 9,98 10,95 4,05 11,24 21,85 7,18 15,48 7,38 6,86 10,03 1,26 210 8,20 2,55 11,24 21,14 7,67 6,86 16,99 18,22 11,61 2,30 8,87 2,70 15,89 12,42 11,01 8,44-0,28 2,83 17,59 4,47 9,67 7,03-2,63 7,54 1,67 270 7,92-11,1 6,76 14,68 11,04 1,36 18,24 12,95 7,74 3,25 3,85 1,89 15,51 8,10 5,84 8,50 0,60 0,06 13,51 7,96 5,40 1,11 1,76 5,70 1,36 10 49,23 61,71 44,63 57,65 65,30 57,93 61,50 70,68 58,58 2,97 77,48 52,91 64,90 43,02 67,72 38,44 72,86 68,11 95,37 66,72 83,17 65,55 42,95 64,55 4,61 20 14,47 39,74 35,68 48,62 46,92 37,50 45,45 60,63 41,13 4,71 83,63 45,23 38,92 25,73 65,39 12,82 69,81 64,57 88,41 56,76 80,30 58,60 37,36 55,96 6,36 30 14,41 33,16 28,78 37,70 44,14 34,57 40,55 51,17 35,56 3,89 73,42 27,34 36,27 39,55 63,88 16,34 66,05 63,17 87,96 53,23 75,04 53,40 32,84 52,96 5,88 40 11,43 25,52 27,02 30,48 31,09 32,16 25,01 40,37 27,89 2,92 70,09 29,61 29,69 29,36 60,49 24,56 43,84 61,15 83,74 48,96 69,20 42,58 29,63 47,92 5,37 50-0,13 22,86 21,59 26,81 25,32 26,60 26,91 32,17 22,76 3,46 52,65 26,66 24,86 22,12 51,76 16,07 46,51 55,57 80,01 45,24 58,48 41,48 23,36 41,90 5,12 70-0,53 22,05 13,82 19,73 15,77 17,52 24,32 27,84 17,56 3,05 49,51 17,70 18,70 21,61 40,19 10,36 21,75 48,56 66,32 36,28 48,53 26,48 18,92 32,68 4,65 100-2,90 14,55 10,85 14,58 14,82 12,88 17,69 20,31 12,85 2,47 31,75 12,62 16,39 10,53 31,18 4,60 17,75 28,30 53,84 27,23 21,73 14,17 3,77 21,07 3,77 150-3,64 17,56 10,08 6,12 12,47 9,41 14,53 15,40 10,24 2,37 20,33 6,17 7,24 8,14 13,63 8,52 6,00 16,21 35,01 20,23 22,37 7,31 8,59 13,83 2,41 210 0,20 12,00 12,71 8,99 9,39-1,89 14,20 15,84 8,93 2,29 10,27 1,75 9,94 13,64 7,13 8,06 2,86 8,75 8,29 9,16 10,43 5,58 11,96 8,29 0,93 270-5,21 9,42 2,84 6,13 8,74-9,33 4,35 12,65 3,70 2,65 6,54 5,81 5,14 9,59 11,79 10,67 5,64 7,76 9,28 9,26 4,65-1,54 1,29 6,61 1,04 Πίνακας 22: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε πεληνβαξβηηάιεο (25 ή 50κΜ) ζην ΤΕΝΥ.

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 80 Control 25μM 80 Control 50μM 70 n=9 70 n=13 60 60 50 40 50 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 80 Control 25μM 80 Control 50 μm 70 n=8 70 n=13 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 54: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη 50 κεηά ηελ πξνζζήθε πεληνβαξβηηάιεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκαηνδνηνύλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δξάζε ηνπ θαξκάθνπ είλαη ζεκαληηθή.

Θ επίδραςθ δφο ςυγκεντρϊςεων του αναιςκθτικοφ (Lohse et al. 1985; Franks & Lieb 1994) βαρβιτουρικοφ πεντοβαρβιτάλθ (25 και 50μΜ), μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου (πίνακασ 22). Θ δράςθ 25μΜ ι 50μΜ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ιταν ςθμαντικι μζχρι το IPI των 70 ι 270ms ςε φζτεσ ραχιαίου και 40 ι 150 ςε φζτεσ κοιλιακοφ ιππόκαμπου αντίςτοιχα (εικόνα 54). Το μζγεκοσ τθσ δράςθσ του φαρμάκου διζφερε ςθμαντικά μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου για IPI 50-210ms (ttest, p<0.06) ςτθ ςυγκζντρωςθ 50μΜ και για IPI 70-210ms (ttest, p<0.05) ςτθ ςυγκζντρωςθ 100μΜ (εικόνα 55). ΒΕΝΗΟΔΛΑΗΕΡΛΝΕΣ ΔΛΑΗΕΡΑΜΘ Θ δράςθ ςτθν αναςτολι δφο ςυγκεντρϊςεων τθσ καταπραχντικισ (Friedman et al. 1992; Grocott et al. 1997; Young et al. 2000) βενηοδιαηεπίνθσ διαηεπάμθ (0,5 και 1μΜ) που αντιςτοιχοφν ςε κλινικζσ δόςεισ που προκαλοφν ιπια καταςτολι, μετρικθκε 30 και 50 λεπτά μετά τθν προςκικθ τθσ ςτο ΤΕΝΥ ςε φζτεσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου (πίνακεσ 23 και 24). Ππωσ φαίνεται και από τθν εικόνα 56, θ δράςθ τθσ ιταν μζγιςτθ 50 λεπτά μετά. Στο χρόνο αυτό θ αναςτολι είχε αυξθκεί ςθμαντικά για IPI μζχρι και 100ms (ttest, p<0,06 ςτα 0,5μΜ και p<0,05 ςτο 1μΜ) ςε ραχιαίο και κοιλιακό ιππόκαμπο. Το μζγεκοσ τθσ δράςθσ του φαρμάκου 50 λεπτά μετά δεν διζφερε μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου ςε καμία ςυγκζντρωςθ (εικόνα 57). Διζφερε, όμωσ, ςθμαντικά για IPI 20-50ms (ttest, p<0.06) ςτθ ςυγκζντρωςθ 1μΜ 30 λεπτά μετά τθν προςκικθ του, υποδεικνφοντασ γρθγορότερθ δράςθ ςτο ραχιαίο τμιμα του ιππόκαμπου. 106

Test 50' Test 30' Control Test 50' Test 30' Control n=11 RD5 RD6 RD6 RD5 LD5 RD6 RD5 RD6 RD7 RD6 RD6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 65,37 56,73 35,40 73,85 55,86 69,84 64,90 45,28 45,28 60,62 40,29 55,77 3,81 20 53,53 45,79 28,80 48,77 36,17 62,82 52,19 38,25 38,25 45,30 39,99 44,53 2,88 30 39,66 31,80 21,02 30,36 30,93 30,13 38,55 29,70 29,70 34,57 19,44 30,53 1,86 40 38,03 26,74 19,63 30,17 23,20 32,87 33,31 22,80 22,80 25,43 16,56 26,50 1,95 50 32,74 24,30 16,95 21,04 25,73 31,52 32,33 22,89 22,89 25,92 10,83 24,29 2,01 70 24,06 16,24 10,06 22,62 17,14 23,18 20,09 21,35 21,35 16,11 7,21 18,13 1,65 100 21,93 14,86 9,07 9,02 8,89 17,46 14,72 18,84 18,84 11,22 11,57 14,22 1,39 150 26,56 11,56 5,24 20,86 4,83 13,20 11,34 19,37 19,37 7,08 10,36 13,62 2,12 210 19,54 19,08-2,95 10,25-6,60 8,97 13,32 15,95 15,95 8,14 7,37 9,91 2,54 270 7,79 15,08 2,94 14,04 4,17 7,86 11,07 17,01 17,01 0,46 8,65 9,64 1,72 10 67,34 78,27 51,63 95,62 77,82 92,16 74,72 68,80 68,80 83,77 61,24 74,56 3,91 20 57,92 65,96 43,36 77,43 52,66 73,97 71,65 57,05 57,05 67,24 43,08 60,67 3,51 30 40,82 53,60 32,68 75,24 52,75 61,06 58,78 44,79 44,79 45,18 27,81 48,86 4,04 40 28,52 43,97 23,90 58,48 39,84 62,71 50,02 34,69 34,69 36,31 22,65 39,62 3,97 50 27,63 35,06 15,11 43,52 40,88 44,61 40,39 30,17 30,17 26,54 19,06 32,10 2,95 70 21,96 27,06 17,80 20,97 20,86 27,28 32,16 19,90 19,90 19,33 10,76 21,63 1,70 100 17,41 19,40 13,14 15,48 25,38 27,19 19,12 13,18 13,18 6,46 3,40 15,76 2,15 150 7,70 19,96 10,86 15,44-3,41 8,51 3,69 15,18 15,18 10,94 5,76 9,98 1,98 210 18,02 13,96 10,43 6,87-7,89 17,25 1,92 11,72 11,72 1,46 3,71 8,11 2,35 270 3,75 8,94 6,97 8,93-7,50 2,14 2,47 13,22 13,22 2,70 7,14 5,64 1,78 10 75,44 93,85 75,83 99,04 84,99 94,64 81,16 85,41 85,41 94,33 76,90 86,09 2,52 20 58,47 82,06 68,22 94,77 68,45 78,84 84,05 69,53 69,53 75,33 66,76 74,18 3,04 30 45,55 71,05 53,74 87,19 54,69 55,43 60,69 59,35 59,35 58,94 51,50 59,77 3,35 40 29,39 53,97 47,67 61,20 41,48 59,44 45,64 43,83 43,83 52,30 37,60 46,94 2,83 50 24,76 43,21 33,49 54,24 42,05 49,62 35,79 37,07 37,07 35,58 30,08 38,45 2,54 70 12,67 31,21 26,92 28,07 20,62 23,28 29,77 22,27 22,27 30,27 23,79 24,65 1,63 100 14,73 19,59 14,32 20,99 23,36 14,73 19,38 19,47 19,47 14,49 25,09 18,69 1,12 150 7,68 13,68 17,09 15,09 10,88 25,69 12,23 15,89 15,89 8,02 7,09 13,57 1,62 210 9,10 8,56 21,59 4,16 9,03 6,28 12,34 8,55 8,55 4,63 7,22 9,09 1,42 270 10,37 5,85 7,45 12,23 16,12 9,46 3,52 10,57 10,57 0,66 8,38 8,65 1,28 n=11 LV4 LV5 RV5 LV5 LV4 LV4 LV4 LV5 LV5 LV6 LV3 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 38,97 73,41 42,61 36,28 42,84 35,79 60,36 62,09 42,10 47,27 73,60 50,48 4,31 20 9,73 44,31 17,27 42,29 9,39 15,41 39,20 36,56 14,31 27,72 39,01 26,84 4,17 30-7,36 36,60 4,28 18,90-0,03 21,83 19,03 22,19 8,19 16,49 12,04 13,83 3,67 40 8,55 32,93-2,51 12,92 4,87 14,27 15,64 17,70 3,68 2,31 11,04 3,19 50 5,17 25,10 12,35 7,35-0,49 15,56 10,08 10,41 2,74 12,33 4,14 9,52 2,12 70 5,17 17,62 1,04 11,79 3,12 18,24 8,42 5,46-3,48 10,95 2,22 7,32 2,06 100 8,15 22,06 11,03 12,45-7,73 19,40 7,79 8,80-0,53 18,66-0,08 9,09 2,77 150 15,57 19,69 2,81 9,56-4,33 17,52 12,93 19,02-0,03 19,96-5,59 9,74 2,97 210 9,95 17,40 12,15 8,00-1,58 15,16 10,65 13,71 2,03 11,95 2,96 9,31 1,78 270 10,94 22,17 11,62 19,55-7,88 16,28 2,90-1,76-0,06 20,58-2,94 8,31 3,22 10 84,43 78,25 83,42 57,81 48,50 54,41 91,44 86,02 61,36 63,27 86,97 72,35 4,65 20 69,44 49,74 46,40 50,39 15,83 29,75 68,30 62,56 36,08 43,16 45,68 47,03 4,88 30 41,62 39,40 38,79 14,93 10,63 21,21 39,40 44,30 16,89 24,00 25,49 28,79 3,67 40 21,40 32,42 40,40 14,86 9,26 12,87 38,11 13,83 14,47 20,88 21,85 3,54 50 22,29 36,85 23,65 13,78 6,43 15,90 23,06 18,84 8,84 15,87 21,97 18,86 2,49 70 9,73 29,91 17,89 16,75 7,39 11,80 18,51 11,60 4,99 12,04 3,08 13,06 2,26 100 11,03 25,53 28,91 16,89 4,98 4,39 19,30 2,20 6,77 10,13 12,05 12,93 2,65 150 7,26 21,58 13,01 8,36-0,87 8,44 11,55 0,38 6,11 14,71 11,16 9,25 1,91 210 2,97 16,51 22,70 10,99 4,28 5,58 6,19-2,34 7,25 9,73-7,33 6,96 2,49 270 1,90 4,94 3,49 6,17 4,55 13,23 7,61 6,78 4,84 7,23-11,11 4,51 1,79 10 95,94 80,17 93,65 52,95 49,74 63,33 89,37 90,47 81,57 77,21 93,84 78,93 5,00 20 68,58 60,14 70,81 36,52 23,09 39,32 77,08 78,76 50,16 61,40 70,42 57,84 5,50 30 30,66 58,92 57,21 29,98 9,46 24,38 50,69 51,85 29,85 44,11 42,30 39,04 4,66 40 21,98 49,93 39,67 21,28 11,68 17,58 33,78 30,96 24,47 31,44 28,23 28,27 3,22 50 17,44 45,94 35,11 22,13 4,15 24,13 45,28 25,28 12,78 24,88 27,31 25,86 3,81 70 4,95 31,91 25,06 13,16 6,98 12,06 17,69 4,20 5,38 20,56 19,96 14,72 2,76 100 8,87 32,20 19,36 19,28 3,74 9,47 15,50 7,81 2,54 17,09 18,63 14,04 2,60 150 4,71 20,26 29,11 12,07 2,28 11,25 13,93 1,41 5,16 11,65 9,62 11,04 2,46 210 0,62 25,28 13,07 8,32 5,84 5,26 12,47 2,14 1,85 11,57 13,53 9,09 2,16 270-2,52 24,40 5,99 7,37 1,43 11,83 7,65 3,25 5,58 11,12 7,68 7,62 2,09 Πίνακας 23: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 30 ή 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε δηαδεπάκεο (0,5κΜ) ζην ΤΕΝΥ. 107

Test 50' Test 30' Control Test 50' Test 30' Control n=16 RD5 RD6 LD5 RD5 LD5 LD6 RD5 RD7 LD6 LD6 LD3 RD3 RD4 RD4 RD5 RD5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 57,19 44,59 45,52 55,31 47,24 26,37 48,82 37,13 38,09 37,73 61,10 65,05 57,75 60,75 36,32 48,16 47,95 3,04 20 46,32 28,99 32,86 46,32 39,78 24,04 38,58 26,17 36,38 36,62 50,21 56,23 43,48 54,53 29,32 35,50 39,08 2,71 30 35,60 24,40 34,42 43,76 38,30 23,99 31,96 21,91 27,16 30,01 43,11 49,34 49,20 46,04 20,12 27,76 34,19 2,72 40 36,05 16,79 28,42 42,72 31,41 21,43 25,46 18,02 21,63 17,80 39,66 44,97 47,27 34,86 21,16 26,24 29,62 2,83 50 31,86 16,29 20,03 38,90 23,90 28,46 25,64 14,26 19,35 27,10 28,69 41,04 38,29 25,56 20,47 18,97 26,17 2,25 70 29,53 18,64 26,02 38,60 25,95 21,47 18,92 12,23 19,54 15,71 28,75 36,32 43,73 23,31 11,56 13,24 23,97 2,66 100 23,92 13,41 20,80 33,12 16,62 17,97 14,28 12,38 22,83 26,32 24,37 28,17 40,87 15,72 8,77 12,18 20,73 2,38 150 13,02 7,61 24,68 33,61 19,50 12,57 13,63 11,63 15,75 20,94 22,20 22,30 43,74 5,67 5,76 6,53 17,45 2,91 210 7,58 6,33 16,66 29,70 13,18 8,82 10,47 13,99 11,72 15,81 15,92 16,15 37,05 5,35 8,92 8,10 14,11 2,35 270 2,03 5,07 11,27 25,26 7,64 10,07 8,78 8,81 7,53 10,25 6,63 12,92 35,56 2,03 0,63 1,60 9,76 2,51 10 74,91 50,79 64,54 67,70 54,62 62,59 63,04 46,91 47,15 51,52 87,48 82,27 66,81 63,10 3,59 20 60,02 45,08 54,85 57,25 50,16 51,64 52,91 39,20 39,95 34,18 82,13 78,41 59,66 54,26 3,90 30 43,03 30,87 39,75 56,42 43,64 34,13 41,94 25,93 31,15 36,00 81,44 65,97 68,47 46,06 4,69 40 37,07 20,77 31,22 56,33 38,72 33,42 30,84 25,73 28,10 32,48 74,79 61,08 50,08 40,05 4,39 50 38,14 18,07 29,05 52,88 33,74 24,57 29,05 19,48 25,60 26,97 59,42 57,39 52,40 35,90 4,07 70 41,14 15,11 20,44 41,30 27,88 16,45 22,66 19,79 19,59 28,13 40,79 41,34 51,71 29,72 3,34 100 29,85 5,67 17,29 36,69 23,29 16,18 18,52 14,52 21,20 23,01 32,28 32,16 42,94 24,12 2,84 150 27,64 20,12 14,30 25,11 20,35 7,44 7,59 11,45 15,32 11,95 14,45 23,09 40,11 18,38 2,53 210 20,86 9,70 5,83 28,44 12,92 5,27 5,11 9,67 16,49 12,87 7,26 16,65 37,16 14,48 2,67 270 17,00 11,70 4,41 30,19 8,97 7,81 1,26 7,77 8,75 11,15-1,43 13,01 30,76 11,64 2,68 10 70,12 87,62 77,20 81,21 65,71 68,48 87,49 53,02 60,00 63,04 100,00 89,50 73,26 100,00 59,30 82,36 76,14 3,99 20 68,96 73,43 63,32 71,63 57,57 53,93 81,12 39,81 62,78 43,61 96,00 87,85 71,29 93,98 56,11 79,21 68,79 4,58 30 47,05 56,43 45,76 66,85 42,62 50,51 74,25 35,41 55,23 35,08 86,40 87,75 61,74 80,87 30,70 60,37 57,32 5,02 40 37,61 45,23 31,82 54,27 37,77 29,84 59,91 26,57 42,99 31,62 85,73 71,59 53,17 65,42 30,83 58,96 47,71 4,79 50 34,96 46,25 30,66 50,59 35,69 29,93 56,35 24,76 28,99 33,57 69,07 73,83 47,17 55,98 33,93 39,17 43,18 4,06 70 31,67 44,69 22,15 43,06 25,00 24,59 36,11 24,12 19,38 22,78 53,54 45,01 50,66 42,33 26,25 17,26 33,04 3,30 100 40,67 17,22 36,77 23,57 13,48 32,09 13,22 26,81 32,58 32,35 44,50 19,31 16,22 8,33 25,51 3,39 150 20,86 32,48 8,89 27,18 15,87 4,74 29,53 9,72 15,75 22,35 18,55 28,76 39,97 8,88 13,08 7,74 19,02 2,85 210 11,60 31,84 8,79 29,90 12,74 4,73 13,60 10,77 9,19 19,28 8,03 18,08 33,54 7,03 6,90 4,62 14,41 2,65 270 14,34 27,44 6,65 18,68 7,56 4,47 15,64 9,13 9,80 11,45 11,06 14,77 31,73 2,24 9,05 11,98 12,87 2,16 n=10 LV4 LV5 LV4 RV4 RV5 LV4 LV5 LV4 LV5 LV4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 34,42 41,50 40,79 33,36 16,86 43,14 34,88 48,18 25,31 60,31 37,87 3,80 20 10,74 28,21 23,00 19,85 1,98 26,50 13,28 16,45 7,65 19,38 16,71 2,65 30 12,64 29,03 23,57 10,95 4,06 17,44 9,62 11,03 13,95 20,72 15,30 2,35 40 11,62 26,35 17,78 12,88 7,55 7,89 8,46 15,15 12,04 19,10 13,88 1,87 50 12,83 27,51 24,55 11,31 7,20 9,87 6,87 22,11 9,55 17,21 14,90 2,37 70 14,57 26,30 19,29 10,51 6,80 11,24 7,75 20,77 13,39 21,80 15,24 2,06 100 17,59 24,53 19,58 12,10 9,91 8,27 6,19 24,10 13,84 13,42 14,95 2,01 150 16,69 26,93 17,71 6,54 10,65 7,39 3,10 28,02 14,49 19,63 15,11 2,65 210 16,58 20,69 15,29 8,11 7,41 11,82-3,09 27,45 13,98 24,75 14,30 2,84 270 14,57 17,63 13,90 10,02 7,07 11,24 0,55 23,76 11,56 16,43 12,67 1,99 10 45,29 75,35 55,84 72,21 31,53 48,40 79,24 58,60 43,72 73,68 58,39 5,12 20 26,09 69,42 43,26 36,10 16,12 34,46 56,90 33,53 28,06 41,08 38,50 4,87 30 21,75 55,42 49,13 23,47 14,76 27,79 44,44 24,23 26,65 34,26 32,19 4,19 40 17,46 55,64 34,37 23,13 6,74 14,06 44,33 29,88 22,48 31,10 27,92 4,59 50 16,45 50,76 42,34 14,24 9,19 12,48 27,58 24,96 23,68 34,23 25,59 4,28 70 16,79 36,29 25,70 3,76 12,04 11,24 24,06 30,82 22,24 30,23 21,32 3,23 100 16,73 36,92 31,46 1,13 12,65 12,45 14,89 24,94 14,65 23,65 18,95 3,29 150 20,28 33,02 23,10 11,67 10,71 4,54 16,14 27,89 6,88 22,82 17,70 2,94 210 16,34 27,59 21,35 13,03 12,96 8,13 3,77 20,80 4,55 20,51 14,90 2,48 270 12,64 26,22 19,80 6,87 14,63 8,18 7,04 23,28 9,58 21,67 14,99 2,29 10 49,15 82,26 62,20 90,11 39,78 73,40 79,80 56,79 53,47 78,05 66,50 5,23 20 28,12 76,21 63,68 58,39 24,21 45,39 62,65 53,24 49,12 53,14 51,41 5,02 30 20,47 59,90 51,62 47,08 23,15 29,91 50,04 42,50 31,97 44,01 40,07 4,13 40 17,32 54,40 33,79 35,28 11,90 21,51 37,72 40,30 34,21 29,67 31,61 3,88 50 17,15 52,90 28,60 28,99 10,71 19,23 27,80 32,71 23,54 21,56 26,32 3,61 70 15,12 45,20 25,66 17,45 11,30 13,17 19,71 25,42 13,43 21,78 20,82 3,14 100 14,98 33,88 29,41 19,37 13,59 8,36 15,59 23,15 13,98 17,69 19,00 2,46 150 15,85 36,92 23,84 14,22 6,48 6,72 14,42 23,46 10,66 17,63 17,02 2,90 210 10,50 21,63 21,96 13,79 11,44 4,77 5,67 22,64 15,58 14,42 14,24 2,03 270 7,32 18,80 20,02 10,31 8,19 9,47 4,51 15,54 11,90 12,42 11,85 1,58 Πίνακας 24: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 30 ή 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε δηαδεπάκεο (1κΜ) ζην ΤΕΝΥ. 108

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 90 80 Control 0.5μΜ - 30min 0.5μΜ - 50min n=11 90 80 Control 1μΜ - 30min 1μΜ - 50min n=16 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 90 80 Control 0.5μΜ - 30min 0.5μΜ - 50min n=11 90 80 Control 1μΜ - 30min 1μΜ - 50min n=10 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 56: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη 30 ή 50 κεηά ηελ πξνζζήθε δηαδεπάκεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκαηνδνηνύλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δξάζε ηνπ θαξκάθνπ είλαη ζεκαληηθή.

Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) 40 35 Ρασιαίορ 30min Κοιλιακόρ 30min Ρασιαίορ 50min Κοιλιακόρ 50min 30 25 20 15 10 5 0 0 50 100 150 200 250 300-5 IPI (ms) 40 35 Ρασιαίορ 30min Ρασιαίορ 50min Κοιλιακόρ 30min Κοιλιακόρ 50min 30 25 20 15 10 5 0 0 50 100 150 200 250 300-5 IPI (ms) Εικόνα 57: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο 0,5κΜ (πάλσ) ή 1κΜ (θάησ) δηαδεπάκεο ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή. ΜΛΔΑΗΟΛΑΜΘ Θ επίδραςθ τθσ καταπραχντικισ/υπνωτικισ (Glass et al. 1997; Veselis et al. 1997) βενηοδιαηεπίνθσ μιδαηολάμθ μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου (0.1, 0.33 και 1μΜ) και κοιλιακοφ (0.33 και 1μΜ) ιππόκαμπου (πίνακεσ 25-27). Θ δράςθ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ιταν ςθμαντικι μζχρι το IPI των 50, 70 ι 70ms ςε φζτεσ ραχιαίου (0.1, 0.33 και 1μΜ αντίςτοιχα) και 50ms ςε φζτεσ κοιλιακοφ ιππόκαμπου (εικόνεσ 58-9).Το μζγεκοσ τθσ δράςθσ του φαρμάκου δε διζφερε ςθμαντικά (ttest, p>0.1) μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου ςε καμία από τισ 2 κοινζσ ςυγκεντρϊςεισ (εικόνα 60). 110

Αλαζηνιή (%) Test Control n=14 LD4.5 RD7 RD4.5 RD6 RD4.5 LD5 RD6 LD6.5 RD4 LD5 LD6 LD4 RD4 RD3.5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 74,81 43,05 33,35 46,37 49,51 52,27 13,78 35,66 72,17 69,62 73,23 44,67 70,89 76,56 53,99 5,16 20 69,15 39,55 32,65 41,65 49,21 46,77 14,70 23,09 70,65 66,84 53,05 34,03 68,07 52,96 47,31 4,71 30 49,15 34,75 33,21 34,06 34,52 40,13 15,75 20,03 53,59 52,23 42,33 31,43 58,62 53,63 39,53 3,44 40 48,93 30,55 29,19 29,96 20,36 31,17 14,92 18,16 52,28 44,86 39,22 19,88 47,35 39,26 33,29 3,28 50 29,79 34,69 25,55 27,58 13,53 27,26 14,48 9,75 46,12 32,48 24,30 20,16 44,38 29,86 27,14 2,84 70 24,12 29,09 30,86 21,22 13,32 23,01 12,47 7,30 35,99 23,08 20,09 14,30 35,94 20,50 22,24 2,31 100 32,72 25,18 23,47 20,96 12,69 20,99 6,69 5,74 30,43 19,27 8,30 12,29 36,69 12,03 19,10 2,64 150 16,44 24,35 21,42 16,11 3,10 18,49 12,06 6,95 21,80 12,92 1,67 9,68 19,10 4,12 13,44 1,98 210 7,33 19,45 15,96 11,29 3,35 6,56 7,57 1,78 16,45 8,45 3,04 6,60 14,77 1,15 8,84 1,57 270 12,15 19,05 17,61 10,48 4,81 5,93 10,14-0,32 9,52 3,58-3,02 5,50 10,93 2,00 7,74 1,69 10 89,85 50,74 37,77 51,61 73,11 75,59 21,17 54,13 88,13 82,95 83,68 59,12 100,00 94,79 68,76 6,25 20 77,74 33,48 38,43 44,30 45,66 66,27 21,34 42,81 82,61 71,25 60,97 48,96 91,08 76,27 57,23 5,57 30 71,44 35,35 43,97 46,40 39,76 54,41 24,88 32,61 72,51 53,27 37,22 31,34 81,85 53,85 48,49 4,57 40 56,06 26,32 42,28 37,17 28,88 41,64 22,28 13,90 62,34 48,34 27,42 75,82 39,21 40,13 4,80 50 45,14 24,62 34,16 34,11 24,02 40,33 20,28 15,66 53,82 44,60 16,62 26,59 68,53 27,95 34,03 4,04 70 41,88 28,46 24,60 25,87 8,70 27,50 21,97 6,08 34,05 23,11 1,57 16,03 49,86 19,20 23,49 3,53 100 37,81 17,89 26,07 17,91 6,84 21,19 16,58 3,40 24,86 14,73-1,05 17,88 33,02 4,73 17,28 2,99 150 27,54 13,04 18,98 13,52-1,29 19,34 19,05-1,27 16,84 7,75-2,74 14,05 32,05 1,72 12,76 2,88 210 14,69 16,45 17,73 12,09 1,03 8,64 12,92-0,33 11,94 4,86-3,83 12,34 22,32 3,08 9,57 2,03 270 7,39 16,69 11,82 9,55-4,32 7,20 14,20 1,30 6,76 10,53-4,40 2,48 18,21-0,28 6,94 1,93 Πίνακας 25: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε κηδαδνιάκεο (0,1κΜ) ζην ΤΕΝΥ. 80 70 Control 0.1μΜ n=14 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 58: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ ηνκώλ, γηα δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 κεηά ηελ πξνζζήθε 0,1κΜ κηδαδνιάκεο ζην ΤΕΝΥ. Ο αζηεξίζθνο ζεκαηνδνηεί ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δξάζε ηνπ θαξκάθνπ είλαη ζεκαληηθή. 111

Test Control Test Control n=22 LD6 RD3.5 RD5 LD4.5 LD3 LD6 RD5 LD5.5 RD4 LD6 RD5 LD7 RD6 LD6 RD6 RD6.5 RD5 LD7 RD5.5 RD6 LD6 RD6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 23,86 46,13 39,17 74,69 46,82 43,38 83,10 40,44 74,31 39,28 37,96 37,82 38,29 79,57 73,05 89,70 64,47 61,61 50,51 66,92 71,89 72,72 57,08 3,98 20 19,38 48,00 36,12 76,74 39,50 37,17 71,69 19,03 62,98 30,20 32,39 26,69 38,33 71,28 55,67 75,92 47,18 53,35 43,58 54,17 64,30 52,09 47,99 3,74 30 3,27 49,88 31,94 78,72 30,32 28,83 65,53 12,57 50,26 25,87 28,99 25,85 34,28 63,42 36,72 56,12 46,62 50,72 41,94 41,45 63,41 39,60 41,20 3,83 40 16,78 61,22 33,92 72,99 24,56 28,56 54,71 16,19 48,73 28,08 25,84 21,76 34,16 53,90 25,68 47,94 42,69 50,17 37,23 37,96 54,48 29,42 38,50 3,26 50 3,22 59,32 21,85 76,54 14,57 21,20 54,63 3,73 37,36 20,11 23,74 18,84 34,00 48,52 22,77 48,90 38,21 45,88 34,28 33,10 46,51 23,73 33,23 3,87 70 5,68 62,37 18,37 70,28 6,91 17,52 42,06 1,19 26,82 17,41 17,79 16,36 28,29 38,90 15,17 36,83 31,28 38,51 25,79 31,18 42,73 19,92 27,79 3,65 100 1,90 50,73 17,29 68,21 2,75 15,08 31,09-4,38 33,10 14,75 14,80 17,35 24,01 35,97 9,91 27,29 28,14 32,51 19,59 30,36 26,82 13,95 23,24 3,45 150 15,94 39,34 8,61 57,96 5,81 8,77 21,72-4,80 18,49 12,95 9,44 9,98 19,75 30,09 9,87 20,18 21,73 31,87 20,02 26,18 25,97 9,79 19,07 2,82 210-0,79 25,78 5,28 43,97 1,64 4,66 14,24-7,71 10,61 9,95 10,98 9,06 12,39 15,49 7,99 13,62 23,36 21,74 22,39 22,41 20,65 7,45 13,42 2,33 270 27,96 11,15 5,78 26,39 3,72-4,09 10,94-2,61 6,65 5,99 9,91 9,87 13,17 14,55 8,26 16,20 18,33 14,01 19,84 20,13 11,59 6,96 11,58 1,71 10 60,63 67,57 87,62 83,01 71,30 76,05 84,65 100,00 89,04 58,83 31,73 53,03 52,59 96,72 99,10 98,81 87,93 68,75 52,12 61,00 75,30 91,37 74,87 3,99 20 57,75 65,74 74,67 82,88 65,89 60,51 77,48 95,91 75,59 48,99 26,83 36,03 50,00 89,70 91,77 74,22 75,48 67,14 42,78 43,48 70,72 68,02 65,53 3,89 30 48,38 69,06 67,79 82,68 43,96 59,58 70,68 86,06 72,91 46,47 19,39 37,99 40,76 86,69 80,12 65,25 73,97 62,41 36,37 43,89 54,38 60,86 59,53 3,86 40 47,84 72,88 66,73 82,94 32,26 49,48 53,76 71,01 52,13 33,55 13,65 29,71 34,30 75,18 56,43 51,94 65,70 51,94 36,51 36,76 52,90 45,91 50,61 3,67 50 44,50 77,01 63,05 82,93 19,20 31,84 51,04 45,77 43,68 32,38 12,89 23,33 33,77 66,33 53,63 56,89 56,33 50,66 35,21 31,46 44,64 41,04 45,35 3,77 70 31,31 73,49 50,67 79,93 14,28 23,46 37,21 36,99 31,99 24,24 10,03 15,26 27,35 49,48 40,10 30,95 47,96 42,10 24,13 27,88 34,27 29,10 35,55 3,66 100 35,87 59,37 33,51 77,83 11,67 12,41 23,58 14,18 18,44 15,26 4,79 8,96 19,12 30,79 18,63 33,54 27,49 26,31 25,80 24,07 30,49 16,46 25,84 3,51 150 29,41 53,21 23,90 77,88 7,03 3,40 14,73 6,21 17,12 15,78 5,04 11,13 21,23 20,68 14,20 33,53 20,45 17,48 16,89 24,95 23,64 10,97 21,31 3,56 210 19,52 42,24 10,50 65,83 6,18 2,41 9,25-2,00 9,59 16,36 4,44 9,74 15,57 12,15 0,87 19,58 14,56 14,68 11,55 19,98 14,34 9,03 14,83 3,08 270 14,72 27,64 6,28 53,34 3,85 1,36 3,84-0,40 3,57 8,09 3,17 9,35 11,42 14,00 7,23 7,90 11,89 12,38 4,80 15,78 9,36 9,28 10,86 2,40 n=19 RV6.5 RV5 LV4 LV5.5 LV6.5 LV5.5 LV4 LV4 LV5.5 LV5.5 LV4 RV4 LV5 LV3.5 RV5 LV2.5 LV6 RV4.5 LV4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 14,18 28,69 33,61 45,30 42,94 48,86 66,99 77,08 46,84 26,94 40,27 59,91 68,50 38,70 93,65 76,28 23,27 79,69 39,96 48,83 5,43 20 10,88 19,29 14,50 18,29 19,54 41,29 37,90 43,78 28,55 19,53 16,18 30,15 54,41 23,71 60,57 54,53 18,65 41,19 20,10 30,82 3,98 30 17,05 14,92 14,68 21,70 15,00 31,97 23,42 40,16 19,17 18,37 15,32 18,12 33,69 18,72 47,84 43,43 12,65 19,03 20,48 24,60 2,78 40 20,05 10,00 15,06 19,52 21,58 30,90 14,61 37,56 16,09 16,72 20,24 20,34 29,13 12,86 34,79 32,71 14,10 11,83 17,85 22,01 2,10 50 17,05 9,83 19,16 21,40 14,23 35,17 14,82 35,10 16,63 10,31 13,98 16,65 33,43 15,82 35,25 21,53 17,92 13,70 16,77 20,65 2,25 70 24,17 12,40 20,04 22,24 20,68 35,92 21,71 35,96 13,54 14,35 17,16 20,70 32,35 17,08 39,33 26,79 21,13 13,08 21,71 23,40 2,11 100 15,63 11,26 15,66 13,83 17,43 36,34 12,88 34,72 4,74 15,25 21,94 23,11 29,40 15,30 39,95 24,21 20,45 23,46 21,97 20,73 2,48 150 17,03 12,61 18,89 9,85 21,84 27,28 19,25 39,96 7,82 13,32 29,08 18,95 17,40 15,90 40,67 23,50 18,58 30,32 16,24 20,83 2,37 210 12,38 12,44 17,33 7,22 11,48 25,67 13,07 38,56 2,81 4,30 27,04 22,22 19,89 11,65 33,97 23,78 16,56 26,96 13,49 17,74 2,56 270 14,20 14,38 16,05 3,30 13,99 15,76 13,86 33,78 2,25 7,06 22,63 10,37 15,33 8,90 27,41 20,15 11,76 30,54 13,06 14,96 2,06 10 28,69 42,51 44,80 29,21 59,16 61,90 95,95 69,17 49,80 26,41 79,00 84,90 77,25 59,90 92,98 97,06 40,11 71,94 67,50 60,11 5,95 20 20,14 19,99 26,09 22,23 20,55 54,19 70,87 45,79 25,68 30,28 66,84 71,87 53,88 45,35 75,11 78,11 31,04 31,25 45,80 45,43 5,53 30 24,54 17,52 27,20 14,00 15,58 51,65 48,66 47,96 33,95 19,04 56,18 59,47 50,26 23,33 67,71 59,83 25,76 19,25 37,20 38,56 4,60 40 17,18 15,50 22,42 21,25 16,56 48,37 41,82 43,84 20,29 21,45 37,84 43,52 32,67 14,62 62,88 54,59 30,64 15,01 28,44 32,18 3,89 50 15,88 9,98 26,11 16,85 18,32 44,60 34,28 40,08 20,07 12,48 39,62 30,99 30,42 17,67 57,50 45,21 28,42 11,45 21,09 28,75 3,46 70 18,52 12,98 21,52 15,38 21,28 40,31 29,11 34,19 19,90 9,27 29,91 28,56 26,71 15,14 50,70 42,57 27,12 16,84 19,59 26,00 2,89 100 17,28 16,88 16,48 12,61 22,07 39,64 27,28 32,42 15,70 12,98 27,57 20,93 21,41 14,09 43,69 32,04 26,88 17,89 20,86 23,32 2,39 150 9,55 14,67 11,31 14,93 23,79 29,34 23,02 29,65 9,94 12,97 31,46 10,45 17,11 16,35 36,73 24,36 19,21 27,70 19,95 19,73 2,17 210 13,21 17,76 5,49 8,39 14,79 29,28 16,27 19,35 8,85 8,31 24,05 14,17 16,37 6,32 30,97 28,16 22,43 32,86 17,59 16,36 2,05 270 6,34 13,45 7,88 3,31 16,04 23,67 20,23 16,90 2,20 9,58 24,38 13,76 14,80 10,09 15,58 24,30 24,95 23,06 19,22 13,91 1,76 Πίνακας 26: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε κηδαδνιάκεο (0,33κΜ) ζην ΤΕΝΥ.

Test Control Test Control n=16 LD6.5 RD5 LD7 RD6 LD4.5 LD6.5 LD6 LD5.5 RD5 RD6.5 RD7 LD4 RD6 RD7 LD6.5 RD5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 41,49 44,36 15,18 51,81 74,76 24,31 64,67 50,95 59,26 39,91 38,86 68,75 48,21 55,71 49,12 71,00 49,90 4,06 20 39,89 36,14 19,08 41,73 63,02 28,03 58,45 27,91 47,36 29,60 23,95 54,77 40,74 50,93 37,03 55,47 40,88 3,30 30 39,84 39,68 20,76 30,40 58,63 29,52 59,70 24,38 36,04 15,97 18,75 44,14 32,09 47,61 24,75 52,41 35,92 3,45 40 31,98 40,43 19,72 32,68 71,06 31,45 41,64 20,20 33,37 16,56 10,82 33,42 28,81 36,32 21,07 45,58 32,19 3,54 50 36,04 32,05 20,50 32,24 61,95 28,91 36,75 16,32 17,08 10,99 6,43 26,60 18,12 32,61 16,26 47,58 27,53 3,56 70 34,01 33,00 15,48 26,75 53,07 18,34 24,09 11,12 17,69 8,37 3,63 16,02 26,31 27,10 10,56 37,11 22,67 3,17 100 22,65 27,76 14,51 19,72 46,07 15,42 10,16 10,82 15,67 4,86 2,58 13,88 20,87 18,52 3,23 35,77 17,66 2,90 150 16,14 20,81 18,09 19,66 36,77 19,08 10,27 12,41 15,85 4,46-1,06 7,39 14,53 7,38 3,82 27,91 14,59 2,38 210 14,44 21,79 12,32 12,91 34,27 17,50 1,29 6,00 8,99 4,38-1,58 7,85 10,49 0,71-1,53 27,25 11,07 2,57 270 14,63 13,77 17,16 17,63 20,56 12,17-0,02 5,81 13,91-0,81-0,85 1,80 7,16-0,99 0,27 17,60 8,74 1,99 10 59,23 66,61 50,37 73,61 92,47 63,08 92,64 79,09 98,37 59,28 79,04 79,95 75,15 83,99 90,40 87,94 76,95 3,51 20 49,53 44,31 48,78 61,52 88,44 57,09 86,48 64,64 88,88 36,42 57,68 62,88 63,50 74,92 80,34 77,62 65,19 4,06 30 40,59 46,32 38,61 45,89 83,39 51,05 64,22 47,76 70,91 33,13 33,90 53,26 51,06 59,26 72,23 78,44 54,38 3,90 40 42,71 44,22 28,63 54,93 83,56 49,04 37,34 37,15 56,72 24,55 16,77 40,48 43,54 54,38 58,63 66,27 46,18 4,12 50 46,19 38,05 34,43 44,65 80,59 36,91 28,25 27,14 47,04 12,56 13,09 31,65 29,93 44,09 55,11 54,93 39,04 4,19 70 26,64 30,90 27,49 37,92 64,11 28,00 16,20 16,19 26,72 0,63 8,88 23,83 25,74 45,39 36,15 45,13 28,74 3,81 100 25,45 29,43 18,62 23,38 58,73 21,19 10,60 10,63 14,15 2,54 1,64 11,44 18,87 26,14 27,01 29,96 20,61 3,38 150 12,82 17,75 19,12 24,56 40,43 12,20 2,93 10,83 8,28 6,07-1,06 8,42 10,45 14,37 19,58 22,56 14,33 2,46 210 14,63 9,08 12,34 20,78 15,19 10,14 3,57 1,25 10,70-4,48 1,41 5,52 7,66 13,19 16,81 20,86 9,92 1,79 270 10,56 22,51 10,37 18,82 9,34 9,04-5,56 3,24 9,85-3,04 0,37 1,66 4,15 6,42-4,23 13,57 6,69 1,98 n=17 LV4.5 RV5.5 LV4.5 LV4.5 LV4.5 LV4 LV4 LV3.5 LV4.5 RV4.5 RV5.5 LV6 RV5.5 RV6 LV5.5 LV5 RV4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 19,97 37,65 61,91 49,10 53,44 51,09 84,03 69,75 48,38 44,75 64,08 25,82 57,81 55,43 28,07 29,73 66,77 51,37 4,81 20 7,56 29,47 32,53 23,21 33,15 24,12 34,15 36,36 23,20 26,56 36,80 7,07 41,45 35,95 12,92 15,15 45,55 27,35 2,92 30 5,06 30,42 22,90 10,64 30,55 14,99 42,24 15,81 15,95 16,61 23,95 2,38 33,30 35,69 4,17 9,27 30,92 20,37 3,21 40 2,60 18,58 23,40 16,21 33,85 15,82 20,62 16,17 8,83 22,56 23,42 16,56 29,39 29,46 18,75 11,23 23,87 19,08 2,25 50 25,33 18,88 22,92 12,61 34,33 14,43 15,02 8,61 6,73 16,12 19,05 12,45 41,82 27,92 12,21 10,47 26,76 19,10 2,77 70 25,49 16,41 22,62 6,17 35,25 15,08 11,93 13,11 12,10 19,07 25,48 7,29 38,45 23,01 22,37 11,04 21,09 19,11 2,77 100 13,74 20,19 30,58 9,19 26,70 13,23 12,85 11,20 12,46 17,04 22,80 9,53 42,23 22,73 23,69 14,19 18,37 18,59 2,70 150 5,43 18,78 27,70 11,20 27,47 6,27 5,54 8,15 8,13 7,97 18,71 10,61 39,26 24,96 21,25 18,18 21,86 15,02 2,96 210 7,74 20,77 44,45 13,15 22,77 5,92 9,12 11,37 2,88 5,81 13,39 5,73 38,89 23,04 18,58 15,49 18,80 15,54 3,61 270 7,24 15,28 23,66 7,65 21,59 4,79 0,65 8,72-1,34 4,46 17,83 2,43 33,36 19,07 23,31 13,90 19,93 11,26 2,87 10 28,97 52,39 86,29 70,73 87,82 84,37 98,37 99,34 94,04 60,04 89,79 33,98 86,36 73,50 39,99 37,95 97,04 74,81 6,59 20 13,69 44,19 67,58 50,94 74,01 54,78 90,97 58,02 65,53 39,79 59,54 23,78 78,46 62,87 22,28 24,02 73,12 55,48 5,96 30 15,00 38,08 55,45 38,40 55,98 32,59 78,33 37,38 49,92 36,34 36,40 20,56 64,37 49,07 19,26 16,11 59,90 42,98 4,83 40 5,88 39,02 52,87 22,89 44,77 24,30 65,64 23,77 37,12 30,30 29,23 15,42 53,95 36,16 22,45 11,08 45,18 34,24 4,67 50 7,00 30,45 48,93 33,17 38,34 20,34 50,44 15,25 21,75 21,27 26,74 17,05 47,66 31,10 23,90 12,33 39,29 29,11 3,86 70 10,18 28,39 39,90 11,00 24,82 15,22 31,34 11,92 20,58 15,49 23,36 14,06 49,02 22,24 28,87 7,99 33,59 22,71 3,30 100 12,48 26,54 36,49 12,51 20,68 11,99 16,96 6,28 7,75 10,03 19,07 14,75 41,84 21,10 24,37 10,79 29,71 18,26 3,00 150 6,94 18,54 41,07 10,68 17,94 7,95 11,61 1,01 9,54 10,06 16,95 8,52 34,41 10,91 25,66 9,08 21,98 15,02 3,12 210 7,47 15,71 32,81 13,34 17,79 7,91 3,71 3,37 16,08 3,34 22,25 9,21 31,59 13,97 23,49 15,81 20,82 14,20 2,76 270 8,31 10,58 27,08 9,83 11,36 11,42 3,23 4,19 13,34 10,27 15,04 9,03 23,64 12,64 20,91 12,23 18,59 12,10 1,87 Πίνακας 27: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε κηδαδνιάκεο (0,33κΜ) ζην ΤΕΝΥ.

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 80 Control 0.33μM 80 Control 1μM 70 n=22 70 n=16 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 80 Control 0.33μM 80 Control 1μΜ 70 n=19 70 n=17 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 59: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη 50 κεηά ηελ πξνζζήθε 0,33 ή 1κΜ κηδαδνιάκεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκαηνδνηνύλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δηαθνξά ηνπο είλαη ζεκαληηθή.

Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) 35,00 30,00 Ρασιαίορ 0.33μΜ Κοιλιακόρ 0.33μM Ρασιαίορ 0.1μM 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 0 50 100 150 200 250 300-5,00 IPI (ms) 35,00 Ρασιαίορ 1μΜ Κοιλιακόρ 1μM 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 0 50 100 150 200 250 300-5,00 IPI (ms) Εικόνα 60: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο ρακειήο (πάλσ) ή πςειήο (θάησ) ζπγθέληξσζεο κηδαδνιάκεο ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή γηα όια ηα IPI πνπ κειεηήζεθαλ. 115

Test Control Test Control AΛΛΑ ΦΑΜΑΚΑ ΗΟΛΡΛΔΕΜΘ Θ επίδραςθ 1μM του υπνωτικοφ (Balkin et al. 1992; Salva & Costa 1995; Troy et al. 2000; Verster et al. 2002) ανάλογου βενηοδιαηεπίνθσ ηολπιδζμθ, διαλυμζνου ςε DMSO (τελικι ςυγκζντρωςθ 0.002%), μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου και με n=7+3 LD5 LD4 LD4 RD5 LD5 RD4 LD5 RD3 RD4 RD5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 64,70 83,08 92,70 93,94 53,85 72,45 53,51 70,57 62,61 73,21 72,06 4,53 20 46,48 72,82 71,52 83,61 27,69 61,58 47,70 65,20 47,26 46,14 57,00 5,30 30 32,01 60,90 63,20 70,00 25,48 42,01 48,82 59,85 35,42 29,64 46,73 5,06 40 26,26 50,17 52,65 55,37 11,72 45,98 43,95 45,30 31,78 15,17 37,84 4,95 50 20,55 47,52 46,07 46,88 9,07 36,40 39,16 40,21 27,02 11,05 32,39 4,62 70 11,13 37,00 33,53 31,07 6,84 23,61 35,09 31,92 18,54 5,34 23,41 3,84 100 6,64 23,08 23,39 16,54-1,24 14,35 28,86 23,86 10,53 0,93 14,69 3,27 150 7,39 20,30 21,13 6,81-0,20 3,70 27,99 9,12 11,93-1,20 10,70 3,05 210 2,50 7,76 16,58 5,80 24,94 14,08 10,01-6,61 9,38 3,37 270-3,53-1,78 12,75 23,46 2,42 3,02-3,88 4,64 3,81 10 76,56 98,01 100,00 100,00 70,37 84,44 82,18 83,16 71,61 82,59 84,89 3,50 20 57,41 92,75 90,28 94,52 49,88 69,60 70,53 80,56 56,75 72,49 73,48 5,02 30 49,73 81,30 76,15 89,00 35,41 65,84 53,83 53,14 48,70 60,00 61,31 5,27 40 25,17 70,66 60,96 83,45 20,29 51,80 48,39 42,24 38,83 51,77 49,36 6,11 50 18,16 62,50 49,40 71,11 15,37 39,33 43,13 35,88 41,49 36,76 41,31 5,45 70 13,57 46,20 27,68 48,35 6,60 26,79 39,69 24,97 26,74 31,33 29,19 4,16 100 7,35 28,86 12,49 26,69 4,70 9,71 35,74 13,20 19,23 15,68 17,37 3,20 150 9,29 25,45 6,50 13,73 5,21 2,67 29,29 10,41 12,31 6,69 12,16 2,76 210 4,43 11,36 7,95 5,80 29,38 10,51 9,92 4,26 10,45 2,87 270 4,76 2,72 5,63 18,16 5,44 8,44 5,16 7,19 1,94 n=7+1 LV5 RV5 LV5 RV4 LV5 LV4.5 RV5.5 RV5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 58,67 82,39 93,37 51,76 76,92 53,27 62,81 53,45 66,58 5,54 20 33,46 56,17 54,01 25,37 43,11 30,95 36,03 32,81 38,99 3,93 30 24,05 41,39 32,23 16,57 25,53 21,80 22,24 20,47 25,53 2,77 40 14,57 25,66 8,78 6,70 15,86 11,28 19,56 17,88 15,04 2,18 50 12,74 19,70 5,75 4,94 18,72 6,78 15,51 9,94 11,76 2,06 70 10,35 12,15 5,30 5,34 17,29 6,17 8,99 12,24 9,73 1,48 100 8,75 18,40 15,89 10,71 15,55 8,68 10,48 12,64 1,47 150 7,55 16,36 5,69 20,19 14,51 10,90 9,70 12,13 1,94 210 5,55 12,89 9,40 16,38 16,29 11,18 1,20 10,41 2,11 270 2,18 10,15 16,50 12,73 16,31 9,37 4,13 10,20 2,10 10 100,00 99,05 100,00 96,68 95,08 71,32 90,13 82,59 91,86 3,61 20 72,70 87,64 96,21 63,34 52,02 48,79 55,47 72,49 68,58 6,01 30 52,98 76,22 79,92 47,40 37,23 28,75 35,69 60,00 52,27 6,65 40 34,42 66,53 60,88 36,06 28,09 26,12 20,82 51,77 40,58 6,01 50 33,59 52,60 44,09 31,54 23,92 20,51 14,28 36,76 32,16 4,45 70 18,36 24,17 20,36 26,79 14,16 14,39 4,80 31,33 19,30 2,95 100 13,15 11,61 11,48 29,00 14,96 12,19 15,68 15,44 2,34 150 12,35 5,95 7,97 28,26 13,47 12,38 6,69 12,44 2,87 210 6,36 7,68 8,04 21,13 20,13 9,98 4,26 11,08 2,55 270 5,74 9,50 8,74 23,75 19,70 6,62 5,16 11,32 2,79 Πίνακας 28: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη κεηά ηελ πξνζζήθε δνιπηδέκεο (1κΜ) ζην ΤΕΝΥ. 116

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 100 90 Control 1μM n=10 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 100 90 Control 1μM n=8 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 61: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη κεηά ηελ πξνζζήθε 1κΜ κηδαδνιάκεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκαηνδνηνύλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δηαθνξά ηνπο είλαη ζεκαληηθή. αυτό το πρωτόκολλο (πίνακασ 28). Θ παλίνδρομθ αναςτολι μετρικθκε πριν και 20 λεπτά (ι αντίςτοιχο χρονικό διάςτθμα ςτθ δευτερεφουςα εργαςτθριακι εγκατάςταςθ τομζσ με γκρι ςτον πίνακα) μετά τθν προςκικθ τθσ ςτο ΤΕΝΥ (δεσ Thomson et al. 2000 ςχετικά με το χρονιςμό δράςθσ τθσ ηολπιδζμθσ). Θ δράςθ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ιταν ςθμαντικι μζχρι το IPI των 50, ι 70ms ςε φζτεσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου αντίςτοιχα (εικόνα 61).Το μζγεκοσ τθσ δράςθσ του φαρμάκου ιταν ςθμαντικά (ttest, p<0.06) μεγαλφτερο ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο για IPI ωσ και 50ms (εικόνα 62). 117

Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) 35 30 Ρασιαίορ Κοιλιακόρ 25 20 15 10 5 0 0 50 100 150 200 250 300-5 IPI (ms) Εικόνα 62: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο 1κΜ δνιπηδέκεο ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή (δηαθνξά πξηλ θαη κεηά ηελ πξνζζήθε ηεο ζην ΤΕΝΥ)γηα όια ηα IPI πνπ κειεηήζεθαλ (10-270ms). Οη αζηεξίζθνη δείρλνπλ ηα IPI γηα ηα νπνία ε δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν πόισλ ήηαλ ζεκαληηθή. ΡΟΡΟΦΟΛΘ Θ επίδραςθ του αναιςκθτικοφ (Samra et al. 1995; Byas-Smith et al. 2002; Rudolph & Antkowiak 2004) προποφόλθ μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου ςε δφο ςχετικά χαμθλζσ ςυγκεντρϊςεισ (5 και 10μΜ), προκειμζνου να αποφευχκοφν οι περιςςότερεσ από τισ μθ GABAεργικζσ του δράςεισ (Olcese et al. 1994; Hirota & Lambert 1996; Todorovic & Lingle 1998; Friederich & Urban 1999; Lingamaneni et al. 2001; Lingamaneni & Hemmings 2003). Αν και θ προποφόλθ εμφανίηει μια ςυνεχϊσ μεταβαλλόμενθ με το χρόνο δράςθ για αρκετζσ ϊρεσ (Bieda & MacIver 2004; Gredell et al. 2004), θ δράςθ τθσ ποςοτικοποιικθκε μετά από 40 λεπτά (πίνακασ 29), χρόνοσ ςτον οποίο θ δράςθ τθσ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι φάνθκε να φτάνει ζνα ςχετικό μζγιςτο. Στο ςθμείο αυτό θ δράςθ τθσ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ιταν ςθμαντικι μζχρι το IPI των 70ms ςε φζτεσ ραχιαίου και 50 ι 70ms, για τθ ςυγκζντρωςθ των 5μΜ ι 10μΜ αντίςτοιχα, ςε φζτεσ κοιλιακοφ ιππόκαμπου (εικόνα 64). Το μζγεκοσ τθσ δράςθσ του φαρμάκου είχε ςχετικά ςθμαντικι διαφορά (ttest, 0,05<p<0.1) μόνο για IPI 50 και 70ms ςτθ ςυγκζντρωςθ των 5μΜ (εικόνα 63). 118

Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) 35 Ρασιαίορ 5μΜ Κοιλιακόρ 5μM 30 25 20 15 10 5 0 0 50 100 150 200 250 300-5 IPI (ms) 40 Ρασιαίορ 10μM Κοιλιακόρ 10μM 35 30 25 20 15 10 5 0 0 50 100 150 200 250 300-5 IPI (ms) Εικόνα 63: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο 5κΜ (πάλσ) ή 10κΜ (θάησ) πξνπνθόιεο ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή γηα όια ηα IPI. Οη αζηεξίζθνη δείρλνπλ ηα IPI γηα ηα νπνία ε δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν πόισλ ήηαλ ζεκαληηθή. 119

Test Control Test Control 5κΜ 10κΜ IPI RD4.5 LD7 RD4 RD5 RD6 LD6.5 LD6.5 RD4.5 LD6 LD6.5 LD6.5 RD7 Μ.Ο. Σ.Λ. RD4.5 LD6 RD5.5 LD5.5 LD6.5 LD6.5 RD5.5 LD6 LD6 LD6.5 LD6 RD6 RD6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 90,07 29,87 61,50 68,45 52,89 40,60 54,49 61,78 49,88 41,41 65,99 59,74 56,39 4,50 58,96 62,17 70,86 88,78 55,95 45,32 55,97 38,22 39,67 68,57 72,24 81,85 63,78 61,72 4,21 20 83,67 22,85 59,89 46,12 34,26 31,05 40,63 51,20 41,54 33,49 47,76 33,93 43,87 4,63 44,17 39,51 61,17 84,70 35,87 34,01 43,58 23,49 27,85 55,36 74,27 69,51 46,12 49,20 5,17 30 67,40 20,75 47,16 36,10 24,34 31,26 34,05 39,35 36,66 30,66 43,07 25,80 36,38 3,59 34,22 34,31 49,63 70,12 28,60 36,11 32,60 21,80 18,68 47,22 55,46 46,84 38,70 39,56 3,91 40 46,32 21,21 45,26 26,27 16,70 25,57 28,11 39,18 37,22 27,45 35,17 21,33 30,81 2,79 18,91 26,04 40,30 55,24 25,05 32,55 24,04 23,94 10,99 36,61 51,61 43,92 31,32 32,35 3,56 50 46,65 16,58 29,97 20,31 17,30 24,11 26,47 27,01 32,06 27,91 36,05 17,09 26,79 2,55 17,16 24,61 36,11 50,18 20,46 29,38 17,22 16,57 16,96 32,84 45,15 48,19 24,79 29,20 3,43 70 30,28 16,65 23,86 11,86 9,55 20,99 19,81 18,02 24,57 19,79 24,77 12,50 19,39 1,76 8,73 19,02 25,66 55,04 22,54 24,76 18,72 13,85 12,82 23,26 30,82 23,50 15,21 22,61 3,18 100 29,42 10,60 19,02 7,69 8,79 19,98 15,31 11,94 25,64 24,14 18,98 11,67 16,93 2,04 3,67 12,53 23,48 20,15 16,45 22,34 12,94 14,95 10,93 20,52 21,45 17,29 14,56 16,25 1,53 150 25,40 10,61 15,57 5,82 8,59 14,19 10,36 15,96 17,18 15,61 7,20 14,12 13,38 1,54-3,79 4,80 19,42 13,11 15,11 18,84 11,23 8,61 10,07 17,51 14,42 14,52 11,17 11,92 1,74 210 17,55 9,19 14,79 3,19 6,84 11,08 10,31 10,46 13,12 10,69 9,58 10,15 10,58 1,05 5,64 7,13 16,13 8,72 13,30 18,70 10,13 7,04 6,57 16,33 10,62 5,27 10,09 10,43 1,22 270 13,41 9,26 10,62 2,88 4,40 8,77 5,05 7,39 7,46 11,26 4,15 11,34 8,00 0,97-1,55 4,29 11,16 5,84 8,41 14,45 4,79 9,34 3,86 7,22 8,76 5,24 6,32 6,78 1,08 10 90,56 30,86 93,51 83,82 85,53 69,42 90,46 81,49 70,93 82,96 88,20 76,89 78,72 4,87 88,69 81,68 90,05 90,20 86,55 80,59 97,85 71,83 53,99 98,01 100,00 98,25 86,78 86,50 3,53 20 84,56 24,05 88,04 63,06 73,42 63,60 82,44 67,91 62,83 78,71 87,24 65,67 70,13 5,04 83,42 70,96 87,83 84,78 71,93 76,69 96,72 66,44 49,46 91,79 100,00 97,94 75,40 81,03 4,02 30 74,18 18,23 79,34 41,95 62,70 62,98 76,96 60,38 39,30 67,96 77,61 56,74 59,86 5,34 75,84 43,46 85,84 74,36 66,75 74,62 92,21 53,38 29,64 83,67 86,78 85,79 57,54 69,99 5,26 40 60,53 16,97 66,68 34,75 61,34 36,28 62,12 50,50 37,28 59,65 69,83 42,67 49,88 4,67 63,55 41,62 74,59 67,30 57,25 66,99 87,36 46,57 27,62 70,37 86,04 67,18 43,93 61,57 4,88 50 54,40 17,88 59,72 28,84 49,65 26,43 47,42 38,00 38,05 53,92 62,36 33,03 42,47 4,10 51,27 32,44 68,02 56,29 47,03 60,49 80,37 35,92 15,79 52,74 85,33 52,70 37,09 51,96 5,35 70 43,71 10,30 40,92 16,85 21,21 14,48 25,40 31,17 21,32 38,44 41,80 22,05 27,30 3,34 34,03 21,95 46,91 42,60 26,91 46,82 71,77 22,20 3,89 46,84 50,61 29,28 31,16 36,54 4,71 100 24,65 7,53 16,60 10,71 21,43 9,26 19,99 17,90 13,26 24,15 25,14 16,63 17,27 1,76 16,90 12,69 28,21 19,33 15,77 33,25 41,44 15,12 2,72 25,02 36,40 13,34 14,79 21,15 3,05 150 23,68 7,47 10,87 4,22 8,74 7,36 16,78 9,58 17,32 16,61 1,34 16,45 11,70 1,87 1,68-1,27 18,75 10,67 9,20 21,11 19,86 13,40 6,15 15,85 21,98 5,20 11,50 11,85 2,09 210 19,64 9,61 6,91 5,06 8,09 6,59 9,46 10,89 10,95 14,60 1,75 8,69 9,35 1,32-1,58 13,90 8,86 7,11 13,21 6,41 15,20 14,98 0,03 10,25 8,84 1,89 270 14,29 3,11 4,47 2,92 3,76 1,69 6,51 3,51 7,09 10,73 0,92 9,13 5,68 1,16-2,66-2,70 12,46 3,82 6,75 13,03 2,32 1,31 11,29 6,74-1,31 8,70 4,98 1,65 IPI LV5 RV4 LV6 LV4.5 RV4.5 LV7 LV6 LV6 LV3.5 LV6 RV6 Μ.Ο. Σ.Λ. RV5 RV5 LV5.5 LV4.5 LV6 LV7 RV5.5 LV6 LV6 LV6 LV5 LV5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 38,20 53,17 68,63 46,75 60,06 35,17 39,66 22,65 49,91 55,19 68,23 48,87 4,29 47,59 78,38 60,31 86,12 51,00 52,15 49,49 39,09 35,20 75,07 70,34 62,26 58,92 4,61 20 23,24 27,58 54,36 32,09 32,41 15,54 21,97 20,71 31,65 45,81 29,08 30,40 3,39 15,90 54,14 40,25 67,13 38,72 50,84 46,21 26,16 24,87 47,12 39,46 46,13 41,41 4,05 30 18,04 17,55 34,74 22,40 23,84 15,50 21,05 16,81 19,89 22,14 17,45 20,86 1,60 8,27 38,67 31,23 42,06 27,77 32,50 31,82 12,76 24,74 33,69 31,36 26,46 28,45 2,80 40 20,70 16,61 28,91 13,44 21,23 15,50 19,98 14,99 17,03 26,13 4,40 18,08 1,98 13,75 34,80 29,66 25,04 21,06 30,14 22,51 3,20 22,14 24,69 28,38 30,11 23,79 2,46 50 17,67 17,07 26,22 17,00 16,26 14,32 24,74 15,91 15,02 28,34 8,64 18,29 1,75 11,91 33,11 24,35 15,28 21,79 25,44 25,90 4,93 20,23 22,11 36,14 27,13 22,36 2,50 70 16,92 17,54 16,45 14,35 14,20 15,96 28,42 16,81 20,36 19,92 6,70 17,06 1,58 9,08 31,99 20,90 15,90 20,88 24,44 22,15 3,49 22,25 19,21 28,19 20,50 19,91 2,22 100 23,76 12,77 20,77 12,88 4,91 11,53 26,93 10,69 7,87 15,37 15,47 14,82 2,01 4,76 36,04 20,08 15,56 21,46 20,87 26,84 7,33 22,93 24,60 25,91 21,27 20,64 2,43 150 22,40 26,26 14,17 10,38 13,19 13,72 28,61 19,62 18,46 14,83 2,69 16,76 2,23 13,65 32,14 11,95 12,42 18,77 8,62 21,44 6,58 21,95 20,79 23,42 19,94 17,64 2,08 210 21,31 15,31 12,69 14,03 4,48 7,05 27,82 14,00 17,66 13,40-2,74 13,18 2,47 14,92 25,33 6,18 13,05 19,58 9,59 17,25 5,69 20,87 14,51 18,45 12,21 14,80 1,71 270 18,93 18,80 7,12 14,28 9,53 6,46 26,69 11,88 9,07 13,64-2,38 12,18 2,32 9,08 18,31 10,35 10,96 14,06 7,85 15,28 7,48 16,20 12,88 15,71 15,77 12,83 1,04 10 38,57 61,07 92,64 54,23 94,98 72,79 50,27 45,39 84,38 78,04 88,47 69,17 6,08 79,35 82,46 83,17 94,91 73,32 76,36 86,07 78,46 55,82 98,76 96,94 91,40 83,08 3,45 20 29,51 41,15 75,79 45,28 85,99 54,28 32,19 43,23 68,76 70,31 75,71 56,56 5,89 69,67 61,04 74,59 74,02 59,47 68,65 83,57 69,49 49,15 97,90 92,90 85,66 73,84 4,10 30 18,76 37,77 57,39 29,08 66,61 31,66 27,72 23,38 46,58 54,37 44,07 39,76 4,62 56,47 50,70 63,18 45,02 36,77 61,46 62,71 37,47 44,38 90,80 65,70 79,29 57,83 4,71 40 16,98 27,05 44,14 20,47 54,64 25,69 26,56 22,96 46,67 41,67 24,00 31,89 3,77 36,96 45,63 48,36 30,92 34,43 45,55 59,38 43,43 28,71 77,87 62,38 67,40 48,42 4,44 50 22,44 18,07 31,90 15,35 39,40 23,10 21,63 22,14 33,66 30,89 22,34 25,54 2,21 32,22 37,37 43,31 25,45 31,02 42,65 60,75 21,97 28,49 81,25 47,55 59,57 42,63 5,02 70 13,29 18,70 26,72 13,95 20,71 24,51 20,58 11,81 30,05 19,95 10,37 19,15 1,91 16,69 34,90 22,13 19,19 17,18 25,92 51,90 15,89 25,44 60,79 38,44 34,32 30,23 4,17 100 18,11 14,76 21,67 7,76 12,27 20,90 20,63 15,06 21,15 11,78 4,09 15,29 1,78 18,89 34,39 18,28 4,89 15,85 17,01 33,61 11,21 33,04 34,73 20,41 28,30 22,55 2,90 150 17,98 11,12 16,40 7,57 11,96 10,75 20,15 9,21 24,16 11,75 1,53 12,96 1,90 14,53 34,42 5,10 9,51 16,38 11,64 29,96 7,10 26,33 20,63 15,05 12,42 16,92 2,65 210 19,45 16,12 12,89 7,24 3,26 8,64 18,05 9,94 18,60 12,03-4,06 11,11 2,17 13,56 29,27 2,70 3,41 15,87 10,11 25,55 8,61 20,90 13,84 7,48 15,96 13,94 2,38 270 16,17 11,26 9,89 4,76-3,60 3,45 18,83 11,16 16,69 1,58-1,51 8,06 2,30 8,52 26,28 4,69 3,51 11,93 6,97 18,99 11,02 17,60 9,19-5,34 9,13 10,21 2,35 Πίνακας 29: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 45 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε πξνπνθόιεο (5 ή 10κΜ) ζην ΤΕΝΥ.

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 90 Contol 5μM 90 Control 10μΜ 80 n=12 80 n=13 70 70 60 60 50 40 50 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 90 Control 5μM 90 Control 10μM 80 n=11 80 n=12 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 64: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη 50 κεηά ηελ πξνζζήθε 5 ή 10κΜ πξνπνθόιεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκαηνδνηνύλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δηαθνξά ηνπο είλαη ζεκαληηθή.

Αλαζηνιή (%) Test Control ΝΕΥΟΣΤΕΟΕΛΔΘ ΑΛΦΑΞΑΛΟΝΘ Θ επίδραςθ του αναιςκθτικοφ (Child et al. 1971; Savege et al. 1978; Sear & Prys-Roberts 1979a, b; Bendtsen et al. 1985; Zimmerman et al. 1994) νευροςτεροειδοφσ αλφαξαλόνθ, διαλυμζνου n=12 RD7 LD6 LD5 LD6 RD5 RD6 LD6 RD5 LD6.5 RD5.5 LD3.5 RD5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 19,72 35,85 54,48 32,35 29,02 33,82 18,70 29,82 50,40 20,10 41,00 38,33 33,63 3,30 20 29,93 42,57 50,87 32,22 29,06 27,89 8,40 24,82 40,44 20,38 34,96 30,93 31,04 3,15 30 29,32 36,66 36,63 25,72 34,70 31,78 24,00 21,60 30,19 21,45 31,57 28,80 29,37 1,54 40 29,64 37,90 51,48 15,63 29,77 22,49 18,67 14,58 31,87 21,37 33,16 24,24 27,57 3,02 50 31,52 37,59 51,33 14,92 12,18 29,70 13,86 19,13 27,29 27,89 29,44 24,70 26,63 3,19 70 25,20 29,77 47,38 17,88 21,37 31,03 8,55 15,51 27,75 21,34 26,82 21,82 24,54 2,77 100 23,88 26,47 26,70 11,92 16,14 23,59 15,16 11,93 24,40 18,81 21,24 16,39 19,72 1,55 150 13,71 21,23 19,82 6,29 23,26 17,19 10,70 7,97 22,28 11,68 17,15 10,16 15,12 1,68 210 16,56 20,87 14,86 11,27 7,11 17,70 10,36 9,19 15,29 9,42 11,49 13,20 13,11 1,17 270 9,74 12,35 1,99 2,06 10,80 18,40 10,87 7,99 14,38 5,79 8,59 11,21 9,51 1,37 10 29,82 49,28 60,68 73,26 42,25 43,15 36,95 41,44 87,87 32,93 77,42 56,71 52,65 5,40 20 38,19 52,41 62,13 77,06 57,38 45,78 48,29 37,11 87,54 37,89 68,53 60,72 56,09 4,64 30 41,83 49,75 71,70 80,64 58,79 50,65 42,41 39,92 85,10 36,16 66,65 59,93 56,96 4,71 40 38,32 35,64 74,55 77,05 53,33 45,91 38,19 42,49 83,36 30,08 62,71 60,35 53,50 5,17 50 38,57 51,46 68,18 71,12 56,25 41,93 44,64 39,52 72,67 24,09 54,39 56,16 51,58 4,23 70 34,96 32,93 65,71 77,72 55,76 35,47 24,84 30,81 77,47 26,09 50,10 53,33 47,10 5,51 100 31,49 36,37 55,41 52,71 45,61 37,70 27,67 22,55 63,27 19,84 33,65 47,30 39,46 3,91 150 27,95 25,12 47,40 40,37 32,57 30,37 29,52 13,63 68,42 21,12 15,81 37,92 32,52 4,31 210 19,66 10,84 25,00 27,15 11,43 26,04 12,15 10,43 27,14 10,94 12,87 23,85 18,13 2,10 270 13,17 7,75 24,88 26,13 14,97 13,26 19,12 8,17 13,45 8,43 1,04 19,84 14,18 2,13 Πίνακας 30: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε αιθαμαιόλεο (5κΜ) ζην ΤΕΝΥ. 80 70 Control 5μM n=12 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 65: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ ηνκώλ, γηα δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 κεηά ηελ πξνζζήθε 5κΜ αιθαμαιόλεο ζην ΤΕΝΥ. Ο αζηεξίζθνο ζεκαηνδνηεί ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δξάζε ηνπ θαξκάθνπ είλαη ζεκαληηθή. 122

Test Control Test Control n=17 LD5 LD6 RD4 RD4 RD4 LD6.5 RD3 LD7 RD4.5 RD5 RD6 RD6 RD7 LD5 RD5 LD5 RD6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 49,86 42,11 61,66 51,07 22,59 44,18 37,78 42,13 56,24 68,38 51,44 70,69 38,05 34,53 47,91 3,57 20 58,81 45,89 49,51 38,47 33,02 41,04 36,99 47,40 49,61 51,18 33,55 49,64 40,97 31,03 51,92 33,26 43,27 2,09 30 54,96 41,22 46,25 40,33 24,44 36,58 33,16 48,03 48,47 28,60 23,75 42,70 45,38 35,96 21,06 49,08 34,13 38,48 2,41 40 49,34 34,95 45,16 32,19 34,49 35,54 37,72 37,40 44,66 29,71 18,24 34,02 28,92 27,42 15,80 40,24 29,25 33,83 2,13 50 47,11 38,41 42,17 29,53 27,51 23,92 26,33 46,18 44,91 19,14 15,28 24,13 22,09 19,78 15,99 32,37 30,11 29,70 2,56 70 37,55 35,95 36,02 27,34 30,92 21,14 23,48 36,03 39,67 13,06 14,45 15,33 18,22 17,05 11,03 35,07 12,18 24,97 2,51 100 32,91 36,38 26,54 19,04 22,44 13,75 27,49 20,44 35,16 5,51 16,20 9,66 7,97 10,71 5,69 21,91 20,03 19,52 2,41 150 27,22 32,79 19,51 11,85 19,82 12,11 21,87 19,06 30,74 6,29 12,68 11,84 10,37 4,14 4,95 23,62 10,93 16,46 2,12 210 25,13 17,52 23,36 3,16 15,98 10,40 19,85 12,57 25,06 5,92 10,57 8,26 6,89 2,20 4,61 19,52 14,83 13,28 1,85 270 13,48 29,11 3,55 0,26 11,27 6,11 15,66 11,72 17,62 1,23 9,94 7,23 6,34 5,79-0,72 10,82 6,26 9,16 1,78 10 78,14 55,21 80,82 81,16 32,33 76,55 40,34 64,91 61,32 95,33 59,44 92,64 56,35 59,85 66,74 4,90 20 65,34 66,37 76,91 80,24 28,01 62,81 38,49 60,32 58,21 91,73 58,63 82,43 62,45 50,05 64,08 50,92 62,31 4,03 30 69,86 66,68 76,54 79,60 28,58 52,51 44,95 53,44 57,22 92,18 61,51 89,08 56,15 46,24 45,44 51,83 52,23 60,24 4,09 40 66,71 57,77 78,82 73,78 22,36 52,34 43,30 50,54 58,29 87,67 52,97 79,08 49,62 39,89 38,65 49,48 48,08 55,84 4,09 50 73,04 67,25 79,74 76,03 26,53 59,63 38,28 47,02 55,94 84,76 52,36 76,38 45,36 41,63 36,22 47,41 38,19 55,63 4,29 70 62,33 61,41 76,04 66,38 32,59 30,35 38,78 42,31 55,71 76,68 47,43 69,41 41,70 25,70 34,36 38,57 23,47 48,42 4,26 100 45,20 45,05 65,57 57,85 18,98 24,07 36,91 27,27 46,56 50,77 38,15 66,03 21,71 15,73 25,41 29,78 18,32 37,26 3,98 150 35,41 47,02 50,33 45,51 23,92 22,96 28,26 19,92 34,93 37,11 21,23 51,81 11,04 5,31 20,75 33,42 5,53 29,09 3,56 210 16,36 38,33 34,26 35,25 15,35 12,56 21,31 14,93 34,46 17,27 16,52 33,72 5,34 3,09 14,04 14,37 0,24 19,26 2,88 270 26,04 32,23 20,68 18,35 10,46 11,25 17,38 8,96 23,16 13,58 15,62 22,42 9,39 2,55 12,45 3,51-4,43 14,33 2,23 n=14 RV4 RV5 LV4 LV5 RV5 LV6 RV5 LV5.5 LV4 LV5 LV4.5 LV5.5 LV7 RV6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 59,02 33,52 31,40 68,15 20,12 72,93 47,96 45,79 59,17 51,30 18,70 16,89 43,74 5,61 20 38,76 25,63 12,80 16,69 40,95 9,18 29,19 40,69 25,00 21,32 66,69 21,57 10,67 1,15 25,74 4,51 30 22,08 21,30 6,69 10,93 25,42 3,81 19,23 34,85 23,08 19,16 48,56 5,53 8,39-5,88 17,37 3,72 40 21,35 15,67 12,89 2,09 20,87 9,15 7,80 27,46 5,61 17,11 29,12 2,72 9,02-2,30 12,75 2,56 50 21,53 8,66 14,19 3,24 11,87 10,44 2,98 17,13 15,86 17,38 27,15 4,33 5,98-9,08 10,83 2,44 70 15,47 10,82 11,04 0,05 13,60 11,60 5,80 19,89 8,69 17,62 19,58 11,35 6,27-6,31 10,39 1,95 100 23,48 12,27 8,78-0,56 10,46 6,50 6,88 14,15 10,81 11,87 13,55 11,60 6,65-7,54 9,21 1,92 150 14,55 10,51 9,79-1,95 12,61 9,96 11,57 12,41 9,88 14,24 19,86-3,52-5,34 1,28 8,27 2,03 210 20,51 12,23 7,15-0,16 11,57 4,00 6,78 9,45 11,84 9,05 10,65 2,97-1,87 4,29 7,75 1,54 270 13,21 8,15 6,71-0,20 12,88 10,88 7,84 6,14 15,70 8,59 11,73 7,08-3,18 2,36 7,71 1,41 10 79,25 78,04 77,90 94,05 22,11 81,16 54,78 54,31 70,85 60,22 31,09 41,52 62,11 6,37 20 75,25 41,37 80,84 69,52 76,41 30,96 79,18 47,10 30,98 68,58 88,19 21,64 14,07 35,04 54,22 6,71 30 70,82 39,65 82,93 68,13 63,85 26,03 77,10 36,61 25,12 68,92 81,79 19,85 14,52 29,95 50,38 6,71 40 67,77 28,78 61,15 58,85 54,66 23,49 72,67 32,90 21,82 64,47 75,64 9,72 14,14 26,97 43,79 6,23 50 65,13 31,62 56,70 50,51 31,05 28,60 68,73 25,47 28,09 57,35 55,88 3,94 12,07 21,30 38,32 5,46 70 52,91 20,55 43,10 42,98 27,97 17,89 58,41 11,92 22,18 50,84 53,85-2,25 11,30 17,68 30,67 5,16 100 37,47 16,07 33,00 27,88 18,49 14,77 51,08 4,90 17,14 38,30 15,97-2,15 6,21 3,47 20,18 4,12 150 21,67 11,14 19,86 11,68 3,97 18,29 23,64 0,11 9,74 31,91 12,26 1,72-1,63 9,13 12,39 2,61 210 16,75 2,38 10,40 5,89 5,99 3,33 12,34-0,06 12,84 13,88 5,10 6,94-2,35-0,60 6,63 1,57 270 9,21-0,96 4,05 6,52 4,20 5,67 9,14-1,44 13,83 13,20 0,07 4,90-5,03 4,06 4,82 1,46 Πίνακας 31: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε αιθαμαιόλεο (2,5κΜ) ζην ΤΕΝΥ.

Test Control Test Control n=12 RD6 RD4 RD4 LD6 LD5 RD5 LD7.5 RD4.5 LD7 RD4.5 LD7 RD5.5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 56,52 78,96 51,31 42,36 79,17 50,05 28,26 41,67 33,84 52,27 15,38 19,24 45,75 5,86 20 47,35 78,77 53,70 39,45 84,88 43,13 20,86 42,65 31,60 45,65 12,90 27,58 44,04 6,12 30 51,84 74,05 63,19 32,33 60,89 38,32 18,94 48,18 30,24 49,42 14,83 28,81 42,59 5,30 40 47,26 70,23 49,48 37,87 53,66 37,23 11,71 40,99 35,98 42,00 14,61 25,37 38,87 4,70 50 45,14 61,13 56,16 32,38 49,02 25,36 21,05 31,69 31,85 37,40 16,87 24,57 36,05 4,06 70 37,02 54,86 46,96 30,07 35,75 20,96 15,30 30,44 31,36 37,26 20,05 22,99 31,92 3,31 100 32,35 39,87 45,69 25,61 25,84 10,79 30,63 45,49 29,96 18,40 20,06 29,52 3,34 150 13,14 35,09 39,24 24,41 6,50 7,46 5,93 24,20 20,90 24,85 11,27 18,07 19,26 3,16 210 12,81 22,15 35,54 29,50 11,41 9,99 12,73 22,28 24,93 11,03 18,80 19,20 2,56 270 3,07 4,13 17,58 23,64 5,07 2,35 10,02 10,84 19,78 25,34 9,83 13,25 12,08 2,30 10 81,23 80,25 57,82 38,03 93,50 100,00 58,84 84,60 54,77 65,22 28,11 44,42 65,57 6,52 20 82,26 84,93 68,60 48,14 89,89 100,00 68,59 89,51 59,40 73,83 38,42 52,08 71,30 5,48 30 75,83 87,89 61,90 41,28 76,07 100,00 68,77 81,53 60,50 71,35 40,02 53,75 68,24 5,17 40 84,74 91,16 58,52 46,45 73,28 100,00 63,79 89,15 68,38 71,79 34,71 45,25 68,93 5,85 50 84,56 91,43 68,24 49,72 58,56 100,00 53,70 83,63 60,48 71,03 42,44 52,49 68,02 5,28 70 83,30 85,37 59,09 33,81 50,35 95,85 54,55 85,35 65,40 69,58 38,87 52,40 64,49 5,71 100 77,50 91,04 45,60 32,76 32,35 85,58 37,53 73,99 56,31 63,24 34,69 42,83 56,12 6,23 150 59,86 75,86 48,19 26,32 24,59 48,98 16,47 60,09 43,83 60,11 31,73 24,69 43,39 5,36 210 41,33 68,33 33,28 13,77 12,13 48,38 9,12 40,04 38,15 48,57 23,96 26,98 33,67 5,05 270 25,21 54,19 32,04 8,89 8,52 28,78 8,94 35,14 30,72 45,86 26,15 22,01 27,20 4,11 n=16 LV3 RV4.5 LV4 RV5 RV5.5 LV4 LV5 RV6.5 LV4 RV6 LV4 RV5 LV5 RV5 LV4 RV4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 50,34 50,69 63,71 43,66 35,95 91,59 22,35 30,44 54,33 34,25 23,48 19,96 27,17 17,97 29,01 39,66 5,15 20 21,39 21,32 33,61 21,64 25,64 90,22 16,71 17,02 31,36 13,14 13,24 6,11 13,02 14,78 9,47 15,19 22,74 4,86 30 12,73 15,60 26,28 13,75 18,44 78,08 11,79 9,57 20,68 19,81 4,37 4,24 16,27 1,44 8,47 9,79 16,96 4,40 40 11,63 11,60 23,03 8,10 13,78 84,47 10,00 1,63 18,49 15,06 0,81 1,65 15,40-5,75 4,65 9,39 14,00 5,05 50 4,34 14,46 17,00-3,88 15,51 73,93 11,73 9,74 23,74 10,44 0,91-0,67 14,95-4,52 6,34 8,22 12,64 4,54 70 8,59 12,11 10,45-3,79 11,04 56,09 9,48 5,75 20,08 5,56-1,51 0,18 18,22-6,33 16,38 5,17 10,47 3,59 100 9,92 9,39 16,12-4,97 11,54 46,10 11,30 11,99 14,55 6,06 3,24-2,24 14,08 3,69 16,18 9,97 11,06 2,80 150 11,04 9,76 8,23-10,0 4,67 21,34 6,91 0,29 9,22 3,34-1,25 0,49 11,33 6,37 24,09 9,58 7,21 2,06 210 5,40 8,48-5,60 3,82 10,76 6,68-3,28 15,60 1,77 1,88-5,54 11,51 1,28 12,15 4,64 1,78 270 2,25 5,79-0,13-7,55 3,57 9,61 2,55-4,56 5,97-2,95-1,85 2,00 11,49 2,45 17,85 9,67 3,51 1,62 10 79,16 61,86 90,62 73,39 83,24 91,74 80,71 40,05 98,73 59,08 50,12 53,16 92,84 51,43 76,90 72,20 4,74 20 75,15 49,70 72,04 71,57 77,12 86,30 80,77 36,60 90,76 48,59 48,83 49,34 97,99 42,93 52,21 84,66 66,54 4,84 30 56,10 49,28 77,85 60,13 71,54 78,77 73,61 42,14 89,45 37,88 34,34 39,50 95,65 42,32 45,04 80,90 60,91 5,04 40 57,26 44,65 66,92 55,97 61,22 73,82 62,82 25,76 85,30 36,41 36,04 37,73 91,56 39,02 44,49 82,12 56,32 4,96 50 48,47 34,92 61,33 47,99 58,16 64,02 53,05 20,27 88,00 26,89 28,70 39,76 88,11 34,22 37,91 77,57 50,59 5,27 70 49,37 31,31 46,00 32,04 46,32 50,65 39,69 12,99 78,90 21,30 15,85 30,32 81,10 15,27 35,91 63,66 40,67 5,23 100 15,67 20,13 31,89 16,72 29,56 32,19 32,43 14,16 71,68 16,95 10,04 17,43 62,30 21,40 25,24 47,17 29,06 4,39 150 16,03 11,88 19,66 8,48 21,26 11,37 20,04 10,63 49,58 8,77 3,94 4,04 40,95 5,20 11,68 28,00 16,97 3,25 210 8,11 3,84-0,31 10,20 10,26 10,14 0,68 30,99 0,25 2,90 0,78 26,71 1,03 12,87 8,46 2,61 270 9,92-0,26 12,27 1,12 12,56-3,81 4,40 3,07 24,98 4,96-2,12 0,73 20,24 0,99 5,58 11,06 6,61 2,01 Πίνακας 32: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε αιθαμαιόλεο (10κΜ) ζην ΤΕΝΥ.

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 80 Control 2,5μM 80 Control 10μM 70 n=17 70 n=12 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 80 Control 2,5μM 80 Control 10μM 70 n=14 70 n=16 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 66: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη 50 κεηά ηελ πξνζζήθε 2,5 ή 10κΜ αιθαμαιόλεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκαηνδνηνύλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δηαθνξά ηνπο είλαη ζεκαληηθή.

Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) 45 Ρασιαίορ 2.5μΜ Κοιλιακόρ 2.5μΜ 35 25 15 5-5 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 45 Ρασιαίορ 10μΜ Κοιλιακόρ 10μΜ 35 25 15 5 0 50 100 150 200 250 300-5 IPI (ms) Εικόνα 67: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο 2,5κΜ (πάλσ) ή 10κΜ (θάησ) δηαδεπάκεο ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή γηα όια ηα IPI πνπ κειεηήζεθαλ. Οη αζηεξίζθνη δείρλνπλ ηα IPI γηα ηα νπνία ε δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν πόισλ ήηαλ ζεκαληηθή. ςε DMSO (μζγιςτθ τελικι ςυγκζντρωςθ 0,06%) μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου (2.5, 5 και 10μΜ) και κοιλιακοφ (2.5 και 10μΜ) ιππόκαμπου. Θ δράςθ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι (πίνακεσ 30-32) ιταν ςθμαντικι μζχρι και το IPI των 150, 210 ι 270ms ςε φζτεσ ραχιαίου (2.5, 5 και 10μΜ αντίςτοιχα) και 100 ι 210ms ςε φζτεσ κοιλιακοφ (5 και 10μΜ αντίςτοιχα) ιππόκαμπου (εικόνεσ 65-66).Το μζγεκοσ τθσ δράςθσ του φαρμάκου διζφερε ςθμαντικά (ttest, p<0,05) μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου για IPI από 150ms και άνω και ςτισ 2 κοινζσ ςυγκεντρϊςεισ (εικόνα 67). Ριο 126

Test Control Test Control ενδιαφζρουςα όμωσ είναι θ αντίςτροφθ διαφορά, υπζρ του κοιλιακοφ ιππόκαμπου, ςε ςχετικά μικρά IPI, που γίνεται ςθμαντικι (ttest, p<0.05) μόνο ςτθ ςυγκζντρωςθ των 10μΜ για IPI 20 ι 30ms. ΑΛΛΟΡΕΓΝΑΝΟΛΟΝΘ Θ επίδραςθ 10μΜ αλλοπρεγνανολόνθσ διαλυμζνθσ ςε διάλυμα κυκλοδεξτρίνθσ και 20μΜ διαλυμζνθσ ςε DMSO (τελικι ςυγκζντρωςθ 0.06%) μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου (πίνακασ 33). Θ αλλοπρεγνανολόνθ δεν ενίςχυςε ςθμαντικά (ttest, p>0.1) τθν αναςτολι ςε καμία ςυγκζντρωςθ και για κανζνα IPI (εικόνα 68). Στισ κοιλιακζσ τομζσ, μάλιςτα, φάνθκε να ζχει αρνθτικι επίδραςθ, αν και θ παρατιρθςθ αυτι είναι πικανά άνευ φυςιολογικισ ςθμαςίασ. 10κΜ 20κΜ IPI rd4 rd5 rd3 rd7 rd6 rd3 rd5 rd6 Μ.Ο. Σ.Λ. rd6 ld5 ld5 rd7 rd5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 57,80 67,23 78,07 25,76 74,39 63,76 68,48 46,18 60,21 6,04 46,54 45,32 52,88 21,80 56,97 44,70 6,11 20 37,04 44,87 54,08 19,51 55,96 55,33 40,39 37,37 43,07 4,38 36,39 47,64 43,06 23,57 50,05 40,14 4,75 30 31,98 35,09 45,76 17,23 36,94 45,65 26,34 25,98 33,12 3,50 35,38 38,94 37,50 18,35 48,57 35,75 4,90 40 27,44 28,78 21,43 18,72 32,17 34,13 14,82 14,87 24,05 2,69 33,29 55,16 39,50 19,37 43,46 38,16 5,90 50 20,31 28,93 29,63 15,36 33,43 25,80 9,18 11,26 21,74 3,21 29,10 41,17 42,70 13,13 38,58 32,94 5,49 70 15,82 15,91 15,67 11,05 18,37 19,26 5,35 10,00 13,93 1,67 26,49 31,39 33,68 13,14 41,45 29,23 4,69 100 8,77 11,39 8,57 13,79 3,31 14,23 0,72 6,56 8,42 1,69 25,12 37,26 28,56 15,85 33,65 28,09 3,70 150 10,87 16,78 5,73 6,84 18,29 12,10 4,42 6,98 10,25 1,83 22,55 24,34 27,55 16,11 34,31 24,97 2,99 210 4,98 11,97 4,51 5,68 10,79 12,67-0,80 8,76 7,32 1,62 18,24 13,11 22,84 10,15 24,78 17,82 2,78 270 7,27 13,25-1,81 5,61 5,00 6,13-0,35 7,68 5,35 1,67 12,07 7,51 18,87 5,30 13,22 11,39 2,37 10 38,52 51,50 82,09 30,63 87,30 73,97 77,56 57,73 62,41 7,43 50,18 56,23 34,13 11,72 56,42 41,73 8,53 20 38,86 38,25 70,16 21,60 80,41 50,44 44,29 23,90 45,99 7,30 44,10 52,34 39,95 19,53 48,56 40,90 5,73 30 24,36 23,49 48,33 21,81 60,30 36,02 26,66 17,99 32,37 5,25 43,92 48,24 32,99 10,71 49,04 36,98 7,16 40 18,12 16,79 44,64 18,59 45,25 25,27 24,11 9,74 25,31 4,60 57,58 49,44 31,38 7,94 41,18 37,50 8,57 50 17,35 12,93 26,85 16,45 29,78 35,33 18,50 4,20 20,17 3,53 51,47 42,46 29,31 10,08 39,35 34,54 7,06 70 11,75 19,17 16,13 8,81 28,70 28,39 10,15 6,28 16,17 3,06 47,07 42,24 30,95 13,58 29,11 32,59 5,83 100 13,35 7,73 3,98 5,74 22,95 21,54 6,56 9,02 11,36 2,57 44,87 34,57 26,36 10,50 28,28 28,92 5,62 150 9,75 5,37 12,01 5,04 11,18 8,02 2,54 3,20 7,14 1,28 37,25 30,52 24,10 6,56 17,38 23,16 5,30 210 9,51 5,68 3,70 2,26 9,90 16,62 6,28 1,20 6,89 1,77 29,71 19,73 24,41 10,65 9,78 18,86 3,87 270 4,94 0,70 5,62 0,58 5,53 5,29-0,12 1,77 3,04 0,89 13,94 10,24 15,12 3,22 11,33 10,77 2,08 IPI lv5 rv5 rv6 lv4 rv4.5 rv3.5 lv3 Μ.Ο. Σ.Λ. lv5 rv6 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 30,74 59,42 31,72 55,67 46,82 43,14 69,31 48,12 5,41 48,57 26,27 37,42 11,15 20 17,05 23,07 14,71 25,27 29,19 25,53 31,48 23,76 2,30 11,61 14,46 13,04 1,42 30 12,35 14,60 14,72 27,28 33,56 26,51 21,50 3,57 16,65 12,05 14,35 2,30 40 13,18 16,08 8,95 29,26 21,53 17,78 14,61 17,34 2,47 16,55 5,26 10,90 5,65 50 9,89 12,81 2,51 20,75 28,31 15,59 13,70 14,79 3,08 6,46 7,18 6,82 0,36 70 10,84 14,38 6,03 22,51 20,60 29,79 20,04 17,74 3,00 18,62 1,35 9,98 8,64 100 9,99 14,42 12,49 18,31 22,88 21,13 16,53 2,07 19,64-1,60 9,02 10,62 150 8,88 12,87 14,96 21,85 23,87 14,63 16,18 2,30 24,21-4,42 9,90 14,32 210 3,66 17,08 5,87 20,16 19,97 13,54 12,49 13,25 2,46 26,37-0,01 13,18 13,19 270 5,12 12,06 14,69 19,26 17,39 10,07 13,10 2,10 15,76-10,3 2,73 13,03 10 32,71 56,80 15,56 51,72 53,10 36,13 76,61 46,09 7,46 55,11 18,46 36,79 18,32 20 9,79 25,45 10,22 23,55 39,21 20,71 55,69 26,37 6,17 30,07 11,03 20,55 9,52 30 8,59 15,20 6,54 18,91 27,28 29,39 17,65 3,85 14,95 3,78 9,37 5,59 40 2,13 5,35 0,72 16,86 26,52 13,05 19,59 12,03 3,66 13,27 0,78 7,02 6,25 50 4,74 10,40 5,77 10,21 25,66 6,53 13,23 10,93 2,70 4,21 2,45 3,33 0,88 70 0,50 1,28-2,28 21,82 25,02 15,22 21,24 11,83 4,40 11,82-2,56 4,63 7,19 100 2,00 10,78 0,11 13,64 22,24 12,89 10,28 3,33 3,76 3,53 3,65 0,12 150 6,01 8,55 6,76 15,74 19,54 12,52 11,52 2,20 13,13-3,90 4,61 8,51 210 8,80 9,29 9,98 10,77 14,54 12,36 10,40 10,88 0,75 10,51 6,85 8,68 1,83 270 5,44 6,80 11,59 10,74 12,20 6,57 8,89 1,20 12,34 2,27 7,31 5,04 Πίνακας 33: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 45 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε αιινπξεγλαλνιόλεο (10 ή 20κΜ) ζην ΤΕΝΥ. 127

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 70 60 Control 10μΜ n=8 70 60 Control 20μM n=5 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) IPI (ms) 70 60 Control 10μΜ n=7 70 60 ctrl inh test inh n=2 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 50 100 150 200 250 300 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) IPI (ms) Εικόνα 68: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη 45 κεηά ηελ πξνζζήθε 10 ή 20κΜ αιινπξεγλαλνιόλεο ζην ΤΕΝΥ. Τν θάξκαθν δελ εληζρύεη ζεκαληηθά ηελ αλαζηνιή ζε θαλέλα IPI.

Αλαζηνιή (%) Control IPI 10 20 30 40 50 70 100 150 210 270 LD3.5 90,78 77,36 71,74 65,76 51,61 35,82 31,35 21,46 14,68 3,65 RD5 77,95 58,39 44,20 33,12 21,38 12,45 13,96 7,80 5,35 1,40 Μ.Ο. 84,37 67,87 57,97 49,44 36,50 24,14 22,65 14,63 10,01 2,52 Σ.Λ. 6,42 9,48 13,77 16,32 15,11 11,69 8,70 6,83 4,67 1,12 LV4 31,76 8,09 8,14 6,37 3,10 1,30 13,37 21,37 19,01 18,13 Test IPI 10 20 30 40 50 70 100 150 210 270 LD3.5 95,79 91,45 80,23 71,32 59,77 50,09 33,86 17,69 15,52 16,82 RD5 54,15 48,03 41,86 20,70 11,02 5,85 7,54-1,30 1,05 3,94 Μ.Ο. 74,97 69,74 61,04 46,01 35,39 27,97 20,70 8,20 8,28 10,38 Σ.Λ. 20,82 21,71 19,19 25,31 24,37 22,12 13,16 9,50 7,23 6,44 LV4 4,87-0,75-5,05-6,02-6,37-5,49 0,39 5,12 4,82 1,25 Πίνακας 34: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθήο (θόθθηλν) ηνκήο, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε αιινπξεγλαλνιόλεο (20κΜ) ζπλνδεπόκελεο από indomethacin (100κM) ζην ΤΕΝΥ. 100 90 Control Test n=2 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 69: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε αιινπξεγλαλνιόλεο (20κΜ) ζπλνδεπόκελεο από indomethacin (100κM) ζην ΤΕΝΥ. Για να αποκλειςτεί θ πικανότθτα καταβολιςμοφ τθσ ςχετικά αςτακοφσ αλλοπρεγνανολόνθσ (Monaghan et al. 1997), θ επίδραςθ τθσ ελζγχκθκε ςτθ μζγιςτθ ςυγκζντρωςθ (20μΜ) και παρουςία 100μΜ indomethacin, ενόσ ανταγωνιςτι του πρϊτου ενηφμου (3α-υδροξυςτεροειδοξειδαναγωγάςθ, Belelli & Herd 2003) ςτθν αλυςίδα του καταβολιςμοφ τθσ (πίνακασ 34). Τα αποτελζςματα ιταν και πάλι αρνθτικά (εικόνα 69). 129

Test Control Test Test Control Control ΝΕΑ ΣΥΝΚΕΤΛΚΑ ΝΕΥΟΣΤΕΟΕΛΔΘ Θ επίδραςθ τριϊν νζων ςυνκετικϊν νευροςτεροειδϊν βαςιςμζνων ςτθν αλλοπρεγανολόνθ, καταςκευαςμζνων ςε εργαςτιριο του Εκνικοφ Λδρφματοσ Ερευνϊν, των TCAMG286, TCAMG285 και TCAMG282 ςε ςυγκζντρωςθ 5, 10 και 20μΜ αντίςτοιχα, διαλυμζνα ςε DMSO (μζγιςτθ τελικι ςυγκζντρωςθ 0.1%) μελετικθκε ςε φζτεσ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου (πίνακασ 35). TCAMG286 TCAMG285 IPI LD6.5 RD6.5 Μ.Ο. Σ.Λ. IPI LD6 LD6 RD5 LD5 Μ.Ο. Σ.Λ. LV4 10 76,21 41,21 58,71 17,50 10 25,39 54,91 43,73 45,70 42,43 6,18 47,69 20 63,31 25,70 44,50 18,81 20 21,10 51,12 47,87 36,89 39,25 6,77 18,59 30 38,29 18,95 28,62 9,67 30 16,53 41,95 35,67 34,96 32,28 5,48 17,24 40 34,25 10,25 22,25 12,00 40 4,99 32,86 27,96 24,35 22,54 6,11 22,07 50 17,01 11,83 14,42 2,59 50-0,49 29,50 34,38 21,61 21,25 7,71 21,16 70 7,64 10,00 8,82 1,18 70 5,18 23,17 17,29 19,84 16,37 3,92 20,66 100 5,92 5,78 5,85 0,07 100 5,76 15,71 13,95 8,61 11,01 2,31 12,72 150-1,13 8,37 3,62 4,75 150-3,49 17,01 9,02 3,56 6,52 4,33 17,21 210-1,88 8,41 3,27 5,14 210 3,37 4,80 9,08 5,02 5,56 1,23 12,40 270-5,28 8,52 1,62 6,90 270 0,10 6,71 5,87-1,56 2,78 2,06 8,84 10 85,84 37,37 61,61 24,24 10 42,56 67,17 78,68 64,14 63,14 7,54 46,48 20 44,88 16,65 30,76 14,11 20 15,85 52,86 60,13 59,89 47,18 10,58 20,45 30 52,53 22,84 37,68 14,85 30 14,83 46,78 41,66 44,92 37,05 7,48 14,88 40 31,10 15,90 23,50 7,60 40 12,14 25,29 31,67 29,73 24,71 4,40 10,59 50 25,48 15,66 20,57 4,91 50 4,69 20,98 22,74 25,96 18,59 4,75 11,40 70 9,02 8,30 8,66 0,36 70 2,38 10,47 15,20 14,91 10,74 2,99 10,06 100 1,78 5,87 3,82 2,05 100 3,15 4,93 12,05 7,55 6,92 1,93 9,66 150-8,56 10,76 1,10 9,66 150 3,64 1,86 3,96 1,83 2,82 0,57 10,38 210-1,84-0,78-1,31 0,53 210 1,38-0,37 4,94-0,61 1,34 1,28 9,43 270-9,78 1,08-4,35 5,43 270 2,75-5,95 1,83-8,04-2,35 2,72 1,86 TCAMG282 IPI LD6 RD6 RD4 RD3 RD5 Μ.Ο. Σ.Λ. RV4.5 LV5 LV3 LV4 LV5 LV5 RV4 RV5 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 49,26 44,16 37,83 72,76 41,81 49,17 6,18 52,04 54,82 31,54 30,76 33,92 49,97 82,39 46,02 47,68 6,00 20 35,41 30,93 39,26 58,71 43,03 41,47 4,76 29,02 26,56 8,91 8,42 24,77 24,09 56,41 26,87 25,63 5,24 30 39,19 30,33 31,50 50,41 34,28 37,14 3,65 19,10 25,53 6,78 7,59 20,54 17,56 36,78 26,81 20,09 3,52 40 28,80 22,94 27,83 47,05 28,51 31,03 4,15 12,17 27,80 11,08 4,04 22,82 27,96 44,59 25,34 21,97 4,49 50 28,29 25,39 27,29 38,65 27,10 29,34 2,37 10,75 32,79 12,15 2,38 22,95 20,95 33,65 23,56 19,90 3,85 70 27,29 16,93 20,65 33,25 26,96 25,02 2,84 17,27 35,65 11,24 4,79 25,56 24,27 27,00 18,48 20,53 3,43 100 21,03 14,91 21,10 29,89 21,92 21,77 2,39 10,03 37,85 16,10 8,52 26,48 22,97 31,95 24,31 22,28 3,62 150 21,75 19,42 17,62 22,55 28,26 21,92 1,81 19,70 39,94 16,03 10,43 25,71 22,64 35,65 22,08 24,02 3,44 210 14,76 14,85 12,80 17,82 23,49 16,74 1,87 12,56 41,94 15,08 17,22 19,90 25,34 41,43 23,39 24,61 4,00 270 11,75 13,48 8,58 11,38 18,58 12,75 1,66 14,94 35,09 15,41 7,95 21,08 9,92 34,41 18,59 19,67 3,61 10 54,36 41,37 53,28 70,57 49,63 53,84 4,76 59,68 38,01 25,41 28,90 50,18 59,95 94,44 69,07 53,21 8,07 20 44,23 26,15 47,78 57,92 42,11 43,64 5,15 27,38 18,71 13,78 9,28 27,95 37,99 54,76 49,32 29,90 5,80 30 31,49 24,94 47,45 49,99 38,88 38,55 4,72 15,27 15,23 13,12 9,00 20,76 28,42 42,19 32,91 22,11 4,03 40 29,46 20,68 41,06 42,80 30,33 32,87 4,08 6,94 16,19 11,31 2,11 29,49 28,04 38,75 31,25 20,51 4,65 50 29,56 18,06 42,31 38,54 33,86 32,46 4,19 14,52 15,41 9,36 2,85 15,87 18,39 35,55 29,14 17,64 3,68 70 20,73 10,04 35,81 26,68 27,17 24,09 4,25 11,23 17,23 12,23 6,54 23,99 26,80 31,19 27,83 19,63 3,20 100 16,67 13,98 34,32 24,68 26,28 23,18 3,63 12,85 24,13 12,70 6,87 19,93 28,26 34,71 24,09 20,44 3,26 150 18,55 13,68 27,88 18,03 25,46 20,72 2,60 19,09 24,43 13,48 12,82 19,38 22,77 31,19 23,72 20,86 2,14 210 13,04 8,19 25,21 16,10 18,26 16,16 2,82 14,53 21,74 14,24 8,73 17,03 21,73 34,18 16,24 18,55 2,68 270 9,85 7,07 16,81 9,65 17,98 12,27 2,16 14,41 16,44 9,73 9,20 15,50 12,49 44,59 18,65 17,63 4,02 Πίνακας 35: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50, 30 ή 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε ζην ΤΕΝΥ TCAMG286, 285 ή 282 ζε ζπγθέληξσζε 5, 10 ή 20κΜ αληίζηνηρα 130

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 80 70 Control TCAMG286 5μM n=2 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300-10 IPI (ms) 80 70 Control TCAMG285 10μM n=4 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300-10 IPI (ms) Εικόνα 70: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ ηνκώλ, πξηλ θαη 50 ή 30 κεηά ηελ πξνζζήθε TCAMG286 ή 285 (5 ή 10κΜ αληίζηνηρα) ζην ΤΕΝΥ. Η κνλαδηθή πεξίπησζε ζηελ νπνία ε δηαθνξά είλαη ζεκαληηθή ζεκεηώλεηαη κε αζηεξίζθν. Το TCAMG286 (5μΜ) δεν ενίςχυςε ςθμαντικά (ttest, p>0.1) τθν αναςτολι για κανζνα IPI (εικόνα 68). Για το λόγο αυτό το επόμενο φάρμακο δοκιμάςτθκε ςε υψθλότερθ ςυγκζντρωςθ (10μΜ), αλλά θ δράςθ του ιταν ςθμαντικι μόνο ςτισ ραχιαίεσ τομζσ και για το IPI των 10ms (ttest, p<0.05: εικόνα 70). Το τρίτο νευροςτεροειδζσ δοκιμάςτθκε ςε ακόμα μεγαλφτερθ ςυγκζντρωςθ (20μΜ), αλλά θ δράςθ του δεν ιταν ςθμαντικι (ttest, p>0.1) ςε κανζνα IPI (εικόνα 71). 131

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) 70 60 Control TCAMG282 20μΜ n=5 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300-10 IPI (ms) 70 60 Control TCAMG282 20μM n=8 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300-10 IPI (ms) Εικόνα 71: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη 50 κεηά ηελ πξνζζήθε 20κΜ TCAMG282 ζην ΤΕΝΥ. Τν θάξκαθν δελ εληζρύεη ζεκαληηθά ηελ αλαζηνιή ζε θαλέλα IPI. 132

Test Control ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΛ ΦΑΜΑΚΩΝ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΜΕ CGP 35348 Υψθλζσ ςυγκεντρϊςεισ των αλλοςτερικϊν ενιςχυτϊν του GABA A με καταςταλτικζσ/αναιςκθτικζσ ιδιότθτεσ προκάλεςαν αφξθςθ τθσ παλίνδρομθσ αναςτολισ πολφ πζρα από τθ διάρκεια τθσ GABA A μεςολαβοφμενθσ αναςτολισ, όπωσ αυτι υπολογίςτθκε νωρίτερα. Ρροκειμζνου να επιβεβαιωκεί πωσ θ αφξθςθ αυτι δεν οφειλόταν ςε πικανι επίδραςθ ςτουσ αργότερα ενεργοποιοφμενουσ GABA B υποδοχείσ, μελετικθκε ενδεικτικά θ επίδραςθ τθσ μζγιςτθσ ςυγκζντρωςθσ δφο εξ αυτϊν των φαρμάκων (κειοπεντάλθ και αλφαξαλόνθ) παρουςία του ανταγωνιςτι των GABA B υποδοχζων CGP 35348 (ςτθν πλιρωσ αποτελεςματικι ςυγκζντρωςθ των 200μΜ). Τα αποτελζςματα φαίνονται ςτον πίνακα 36 για τθν αλφαξαλόνθ και ςτον πίνακα 37 για τθν κειοπεντάλθ. IPI LD4 LD6 RD5 RD7 LD6 Μ.Ο. Σ.Λ. RV3 RV4 RV4 RV10 LV4 RV4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 81,37 60,40 73,56 45,37 70,56 66,25 6,21 60,32 42,26 64,06 27,36 29,39 42,94 44,39 6,23 20 74,62 44,51 41,46 43,17 48,74 50,50 6,15 28,47 28,43 34,73 24,06 16,73 23,00 25,90 2,50 30 47,78 34,31 33,70 42,34 40,06 39,64 2,62 18,94 17,81 38,56 20,19 8,94 17,60 20,34 3,99 40 41,97 39,45 39,19 36,54 26,20 36,67 2,75 16,89 12,38 30,65 17,00 5,96 18,31 16,87 3,32 50 28,58 28,40 24,05 24,26 21,31 25,32 1,39 9,43 13,72 29,58 15,16 5,42 24,18 16,25 3,71 70 23,38 16,96 15,39 19,30 19,84 18,97 1,36 12,68 13,09 14,32 10,16 9,47 17,15 12,81 1,15 100 18,11 10,47 13,41 14,65 11,40 13,61 1,34 14,16 10,53 20,82 5,68 10,57 20,55 13,72 2,46 150 8,17 6,16 5,60 11,59 10,16 8,33 1,14 17,76 11,81 11,14 7,24 15,19 20,37 13,92 1,96 210 2,33 0,06 3,93 12,48 4,70 4,70 2,10 19,62 11,21 6,63 9,33 10,50 15,45 12,13 1,90 270 6,93 2,74 1,85 8,38 5,30 5,04 1,23 15,42 10,70 5,25 9,47 12,67 13,67 11,20 1,47 350-2,29 11,55 3,63 8,05 3,59 4,91 2,34 13,50 14,03 6,45 6,29 8,38 11,22 9,98 1,40 430-1,09 3,04 1,76 4,20 1,59 1,90 0,88 10,57 7,20 8,23 5,97-0,19 11,03 7,14 1,67 500 4,00 5,36-0,46 7,40-2,10 2,84 1,79 5,95 9,77 3,63 5,51 4,21 9,51 6,43 1,07 600-5,43 3,24 0,36 2,27 0,31 0,15 1,50 1,54 8,67 12,41 6,72 8,67 5,76 7,29 1,48 750-1,66 5,55 3,68 3,79-1,55 1,96 1,49 0,58 9,33 3,13 5,17 4,60 6,80 4,93 1,23 900-4,81-0,48 1,53 2,27-3,49-1,00 1,38-4,53 3,55 1,80 3,85 2,47-0,05 1,18 1,28 10 100,0 66,68 100,0 97,41 89,39 90,70 6,31 95,05 79,25 93,40 48,42 74,96 84,26 79,22 6,94 20 100,0 60,29 100,0 97,90 92,05 90,05 7,58 96,12 80,99 93,90 48,70 54,29 83,15 76,19 8,20 30 100,0 63,52 100,0 97,51 90,01 90,21 6,92 94,60 76,53 92,02 49,67 40,63 81,45 72,48 9,13 40 100,0 68,36 100,0 96,39 89,99 90,95 5,93 92,22 70,17 93,43 41,89 55,61 75,26 71,43 8,28 50 100,0 65,64 100,0 94,02 87,17 89,36 6,39 86,44 64,18 91,61 52,99 41,57 76,24 68,84 7,96 70 91,27 58,29 100,0 93,80 81,79 85,03 7,30 85,15 46,39 82,37 34,93 24,13 67,63 56,77 10,37 100 88,08 66,45 98,62 90,73 75,05 83,79 5,76 64,49 28,27 79,45 30,13 18,66 53,42 45,74 9,71 150 81,28 46,46 77,91 83,05 55,60 68,86 7,47 52,97 23,60 54,55 18,97 8,87 35,60 32,43 7,61 210 63,16 22,38 53,07 62,81 37,70 47,82 7,86 32,20 10,67 40,72 11,29 3,02 24,85 20,46 5,92 270 39,39 18,85 41,59 58,51 35,63 38,79 6,34 24,86 10,47 41,77 9,55-1,11 19,01 17,42 6,07 350 24,07 12,53 37,40 49,06 19,44 28,50 6,55 6,46 11,64 20,41 9,44-3,05 12,30 9,53 3,15 430 36,88 13,99 34,88 27,76 18,34 26,37 4,49 6,19 7,25 18,15 5,73-3,21 9,68 7,30 2,81 500 23,35 12,84 19,22 32,67 18,11 21,24 3,31 6,46 5,77 8,04 7,87 0,69 3,83 5,44 1,14 600 18,89 8,24 16,23 22,76 7,27 14,68 3,01 3,96 4,69 7,82 2,68 0,64 2,07 3,64 1,02 750 10,14 6,10 8,53 8,73 4,27 7,55 1,05-0,51 6,23 6,72 1,40 0,19-0,53 2,25 1,37 900-1,85 3,22 5,69 7,40 5,74 4,04 1,62 1,97 3,53 0,69 1,78-0,52 3,08 1,76 0,61 Πίνακας 36: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε ζην ΤΕΝΥ 10κΜ αιθαμαιόλεο θαη 200κΜ CGP 35348. 133

CGP + Θεηνπεληάιε CGP Control IPI LD6 RD4 LD5 RD4 RD6 RD4 RD6 RD4 LD5 LD6 RD4 Μ.Ο. Σ.Λ. LV5 RV6 LV6 RV3 LV4 RV5 LV6 LV5 RV3 RV4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 93,56 87,92 76,23 47,36 59,77 72,53 41,06 66,35 70,53 47,93 84,37 67,96 5,25 64,74 59,43 51,38 34,89 41,04 38,14 68,06 35,74 43,67 41,11 47,82 3,89 20 80,44 84,58 57,39 39,23 33,67 61,58 28,88 54,06 55,70 43,32 70,77 55,42 5,51 33,36 34,86 33,89 23,02 15,09 20,15 47,20 10,89 19,67 18,14 25,63 3,55 30 60,05 73,48 52,83 42,81 20,57 53,48 13,58 48,35 43,41 40,33 55,76 45,88 5,14 26,13 29,98 27,94 17,06 16,03 20,03 36,46 8,29 16,30 20,67 21,89 2,61 40 57,69 67,21 35,78 38,46 14,18 44,06 13,14 38,85 35,54 30,75 52,40 38,92 4,98 23,33 14,71 13,36 12,29 14,77 9,44 29,52 0,09 10,53 16,37 14,44 2,50 50 48,94 51,62 29,65 37,83 5,23 42,19 15,86 24,43 29,27 27,40 40,43 32,08 4,21 21,67 10,52 11,83 9,52 12,59 4,16 36,03 2,90 9,29 14,48 13,30 3,02 70 37,12 40,35 18,15 29,58 5,56 34,83 12,12 18,57 20,93 24,57 36,14 25,26 3,40 12,64 9,10 13,17 12,52 15,06 6,19 36,77 8,38 9,34 13,12 13,63 2,71 100 9,49 27,50 8,88 24,18 3,56 28,46 8,04 10,78 14,11 20,39 31,88 17,02 2,95 12,66 8,46 8,24 5,95 11,75 9,07 35,66 7,43 12,65 12,47 12,43 2,69 150 12,41 19,37 9,02 20,71 5,15 24,66 11,21 9,13 15,43 19,23 23,11 15,40 1,94 6,40 9,83 11,00 14,52 15,03 10,68 26,42 4,90 15,72 10,11 12,46 1,91 210 10,53 12,74 5,28 12,23 4,42 19,79 10,66 13,18 10,24 17,43 21,58 12,55 1,62 9,76 2,45 11,16 11,61 9,18 8,96 28,36 8,70 16,00 4,63 11,08 2,25 270 4,56 10,59 4,94 7,56 7,16 17,26 13,73 7,54 10,80 13,37 19,08 10,60 1,45 6,13 6,34 13,48 11,58 10,35 9,13 20,17 3,08 9,78 11,53 10,16 1,48 350 3,70 8,11 6,46 8,87 9,46 14,41 8,50 1,45 13,16 7,98 14,28 2,41 9,30 4,97 8,68 1,87 430 0,44 11,05 7,19 10,63 11,19-2,90 6,27 2,48 12,17 5,72 12,59 4,72 5,97 5,81 7,83 1,45 500 0,33 3,64 7,20 6,58 9,20 0,57 4,59 1,50 11,62 6,45 12,23 5,98 2,04 4,64 7,16 1,63 600-3,89 7,60 4,43 6,18 9,69 2,50 4,42 1,95 8,99 6,90 11,05 4,34 1,38 6,21 6,48 1,39 750-8,49 9,30 8,09 2,17 8,04-1,13 2,99 2,83 8,55 3,82 4,11 1,27 0,80 3,22 3,63 1,13 900-2,00-0,23 4,71 2,12 5,10 1,66 1,89 1,13 7,92 4,71 6,75 1,56-3,94 6,15 3,86 1,80 10 99,24 100,0 69,75 79,44 87,25 87,14 5,80 83,63 61,33 59,44 54,76 64,79 6,43 20 93,95 97,65 67,70 43,68 77,25 76,04 9,76 42,00 32,04 38,25 32,41 36,18 2,41 30 81,51 90,53 49,65 41,91 67,18 66,16 9,20 37,29 16,58 27,60 23,65 26,28 4,32 40 71,51 77,78 46,91 29,79 51,73 55,54 8,67 29,92 12,34 17,30 15,07 18,66 3,89 50 58,48 63,76 43,01 20,02 37,89 44,63 7,78 16,74 8,17 13,69 11,06 12,41 1,83 70 41,50 33,24 29,27 7,45 23,14 26,92 5,71 15,49 3,97 1,99 3,66 6,28 3,10 100 11,80 10,92 19,00-4,35 11,83 9,84 3,83 4,74-1,09 2,06-1,79 0,98 1,51 150 4,59-2,80 7,17 5,03 8,15 4,43 1,92 6,77 5,38-2,01-0,72 2,36 2,18 210 2,19-2,35 7,61 6,28 6,05 3,96 1,82 0,67 0,47 0,54 0,45 0,53 0,05 270-0,62 0,78 6,28-0,67 0,19 1,19 1,30-3,92-0,23 0,97 1,08-0,53 1,17 10 100,0 100,0 95,73 80,58 90,79 93,69 100,0 100,0 100,0 67,35 86,41 92,23 3,17 87,27 79,06 78,94 84,54 59,49 63,08 81,97 82,00 66,97 47,79 73,11 4,11 20 100,0 100,0 95,10 84,34 95,10 96,72 98,58 100,0 100,0 75,21 87,96 93,91 2,44 62,14 79,16 78,88 82,09 60,08 68,85 73,37 85,50 73,08 39,66 70,28 4,28 30 100,0 100,0 100,0 77,23 94,00 100,00 97,34 100,0 98,64 68,98 86,71 92,99 3,25 53,78 75,88 84,48 81,30 59,24 80,20 74,69 79,94 71,63 33,35 69,45 5,08 40 100,0 100,0 100,0 84,23 94,41 98,14 98,40 100,0 98,90 68,27 87,82 93,65 3,01 47,21 72,06 77,65 80,10 57,87 68,26 79,80 72,67 72,31 34,94 66,29 4,75 50 100,0 98,87 100,0 83,37 87,73 98,85 98,62 100,0 97,23 60,06 84,11 91,71 3,73 42,81 53,94 72,97 76,02 60,65 64,98 80,61 77,86 80,25 30,09 64,02 5,45 70 100,0 99,30 100,0 74,82 72,59 97,06 95,29 100,0 90,11 55,17 82,22 87,87 4,49 27,00 48,38 58,12 73,24 45,70 70,67 82,18 79,04 67,84 28,21 58,04 6,33 100 97,62 97,25 89,75 68,90 63,62 96,51 88,76 99,60 81,41 35,05 74,71 81,20 5,93 9,33 33,22 43,70 62,06 37,77 58,14 81,46 57,57 70,71 18,29 47,23 7,26 150 97,58 96,63 72,83 57,69 37,07 90,82 73,56 94,28 52,24 25,31 61,41 69,04 7,46-0,36 18,41 27,86 43,86 24,86 26,25 61,62 32,55 55,35 27,18 31,76 5,70 210 84,33 74,49 49,32 37,19 18,71 80,80 60,27 78,63 36,16 18,39 49,68 53,45 7,30-6,78 10,45 14,61 29,26 12,10 21,81 72,69 30,94 32,26 22,92 24,03 6,57 270 78,11 62,50 43,21 32,86 15,90 69,82 48,67 63,30 31,93 10,53 31,27 44,37 6,68-0,53 2,26 9,78 18,23 10,35 5,37 33,92 13,12 26,03 17,35 13,59 3,37 350 53,87 55,24 28,00 24,45 9,03 17,45-0,35 26,14 26,73 6,93-2,04 6,76 6,58 26,26 8,13 18,56 9,62 10,55 3,47 430 63,60 36,13 18,04 15,02 7,51 13,20 6,61 21,22 22,66 6,70 4,31 0,76 17,97 4,74 14,50 9,61 8,65 2,70 500 31,84 31,45 6,96 8,88 5,50 12,19 8,82 19,25 15,61 3,80 3,89 1,14 20,12 6,26 11,48-1,78 6,85 3,23 600 14,90 20,33 24,61 12,48 1,44 10,86 7,07 23,59 14,41 2,87 1,07 2,63 12,10 0,56 6,06 2,30 4,12 1,78 750 8,12 11,57 5,96 6,14-1,40 5,71 7,17 13,48 7,09 1,57 3,55-2,41 3,32 0,50 2,36 2,60 1,65 0,92 900 6,30 6,39 2,37 8,69-1,02 7,80 1,36 14,10 5,75 1,69 2,54-3,75-0,53-0,96-1,26-5,98-1,66 1,19 Πίνακας 37: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ, 15 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε ζην ΤΕΝΥ 200κΜ CGP 35348 θαη 30 ιεπηά κεηά ηελ επηπιένλ πξνζζήθε 100κΜ ζεηνπεληάιεο.

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) CGP + Αλφαξαλόνη CGP και θειοπεντάλη 95 85 Control Test 95 85 Control CGP Test 75 75 65 65 55 55 45 45 35 35 25 25 15 5 15 5-5 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 IPI (ms) -5 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 IPI (ms) 95 Control Test 95 Control CGP Test 85 85 75 75 65 65 55 55 45 45 35 25 35 25 15 15 5 5-5 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 IPI (ms) -5 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 IPI (ms) Εικόνα 72: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη κεηά ηελ πξνζζήθε 200κΜ CGP 35348 ή CGP 35348 θαη 10κΜ αιθαμαιόλεο ή 100κΜ ζεηνπεληάιεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκεηώλνπλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε επίδξαζε ηεο αιθαμαιόλεο ή ζεηνπεληάιεο ήηαλ ζεκαληηθή.

Κνηι Ραρ Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) Δξάζε Φαξκάθνπ (Δηαθνξά Αλαζηνιήο) 80 Ρασιαίορ Κοιλιακόρ 70 60 50 40 30 20 10 0 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000-10 IPI (ms) 90 Ρασιαίορ: Διαφοπά Control - Test Ρασιαίορ: Διαφοπά CGP - Test Κοιλιακόρ: Διαφοπά Control - Test Κοιλιακόρ: Διαφοπά CGP - Test 70 50 30 10 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000-10 IPI (ms) Εικόνα 73: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο 10κΜ αιθαμαιόλεο κε 200κΜ CGP 35348 (πάλσ) ή 100κΜ ζεηνπεληάιεο κε 200κΜ CGP 35348 (θάησ) ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή γηα όια ηα IPI πνπ κειεηήζεθαλ. Οη αζηεξίζθνη δείρλνπλ ηα IPI γηα ηα νπνία ε δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν πόισλ ήηαλ ζεκαληηθή. Σνκή ld4 ld6 rd5 rd7 ld6 Μ.Ο. Σ.Λ. η 283,51 203,08 368,92 398,9 278,65 306,61 34,95 Σνκή rv3 rv4 rv4 rv10 lv4 rv4 Μ.Ο. Σ.Λ. η 200,84 97,47 297,04 147,64 66,03 175,63 164,11 33,41 Πίνακας 38: Οη ηηκέο (ζε ms) ηεο ζηαζεξάο ρξόλνπ (τ) ηεο αλαζηνιήο, όπσο κεηξήζεθαλ κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν, από ηνκέο ξαρηαίνπ (κπιε) θαη θνηιηαθνύ (θόθθηλν) ηππόθακπνπ, 50 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε ζην ΤΕΝΥ 10κΜ αιθαμαιόλεο θαη 200κΜ CGP 35348. 136

Ραρηαίνο Κνηιηαθόο Σνκή CGP +Θεηνπεληάιε Σνκή CGP +Θεηνπεληάιε LD6 76,15 487,73 LV5 39,25 94,96 RD4 67,30 425,83 RV6 26,69 167,49 LD5 305,39 LV6 32,25 258,99 RD4 291,82 RV3 34,36 208,07 RD6 157,33 LV4 163,04 RD4 82,04 RV5 144,70 RD6 40,40 LV6 303,24 RD4 57,64 LV5 195,88 LD5 210,17 RV3 235,40 LD6 138,04 RV4 102,10 RD4 268,73 Μ.Ο. 64,71 333,62 Μ.Ο. 33,14 187,39 Σ.Λ. 7,34 43,33 Σ.Λ. 2,60 21,08 Πίνακας 39: Οη ηηκέο (ζε ms) ηεο ζηαζεξάο ρξόλνπ (τ) ηεο αλαζηνιήο, όπσο κεηξήζεθαλ κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν, από ηνκέο ξαρηαίνπ (κπιε) θαη θνηιηαθνύ (θόθθηλν) ηππόθακπνπ, 15 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε ζην ΤΕΝΥ 200κΜ CGP 35348 θαη 30 ιεπηά κεηά ηελ επηπιένλ πξνζζήθε 100κΜ ζεηνπεληάιεο. Με τον τρόπο αυτό υπολογίςτθκε πωσ θ αλφαξαλόνθ αυξάνει ςθμαντικά (ttest, p<0.05) τθ GABA A εξαρτϊμενθ αναςτολι μζχρι τα 900 ι 150ms ςε τομζσ ραχιαίου ι κοιλιακοφ ιππόκαμπου αντίςτοιχα. Ζτςι, μετά τθ δράςθ τθσ αλφαξαλόνθσ, θ GABA A εξαρτϊμενθ αναςτολι είναι ςτατιςτικά ςθμαντικι (ttest, p<0.05) μζχρι και τα 900 ι 600ms με ςτακερά χρόνου 306,61±34,95 ι 164,11±33,41ms ςε τομζσ ραχιαίου ι κοιλιακοφ ιππόκαμπου αντίςτοιχα. H κειοπεντάλθ αυξάνει ςθμαντικά (ttest, p<0.05) τθ GABA A εξαρτϊμενθ αναςτολι μζχρι τα 270 ι 210ms ζτςι ϊςτε να είναι ςθμαντικι μζχρι και τα 900 ι 430ms με ςτακερά χρόνου 333,62±43,33 ι 187,39±21,08ms ςε τομζσ ραχιαίου ι κοιλιακοφ ιππόκαμπου αντίςτοιχα (εικόνα 72). Και τα δφο φάρμακα αφξθςαν τθ ςτακερά χρόνου ςε ςθμαντικό βακμό (ttest, p<0.05), διατθρϊντασ μια ςτατιςτικά ςθμαντικι (ttest, p<0.05) διαφορά μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου. Ππωσ φαίνεται από τθν εικόνα 73, θ δράςθ τθσ αλφαξαλόνθσ διζφερε μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου ςτατιςτικϊσ ςθμαντικά (ttest, p<0.05) για IPI από 100 ζωσ 900ms, ενϊ τθσ κειοπεντάλθσ για IPI από 70 ζωσ 270 ms. ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΒΕΝΗΟΔΛΑΗΕΡΛΝΘΣ-ΒΑΒΛΤΟΥΛΚΟΥ Ππωσ είναι γνωςτό (δεσ ειςαγωγι), τα βαρβιτουρικά ενιςχφουν τθ δράςθ του GABA A υποδοχζα αυξάνοντασ τθ διάρκεια των ριπϊν ανοιγμάτων του καναλιοφ και οι βενηοδιαηεπίνεσ αυξάνοντασ τθ ςυχνότθτά τουσ, ενϊ τα νευροςτεροειδι και με τουσ δφο μθχανιςμοφσ. Ρροκειμζνου να προςδιοριςτεί ο βακμόσ τθσ επίδραςθσ του ςυνδυαςμοφ των δφο μθχανιςμϊν ςτθ δράςθ των νευροςτεροειδϊν, μελετικθκε θ δράςθ του ςυνδυαςμοφ μιασ βενηοδιαηεπίνθσ (διαηεπάμθ) με ζνα βαρβιτουρικό (κειοπεντάλθ) ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ραχιαίων και κοιλιακϊν τομϊν ιππόκαμπου. 137

Αλαζηνιή (%) Αλαζηνιή (%) Ρροκειμζνου να αποφευχκεί το φαινόμενο του «κορεςμοφ τθσ αναςτολισ» (δεσ παραπάνω) από πικανι αλλθλοενίςχυςθ τθσ δράςθσ των δφο φαρμάκων, χρθςιμοποιικθκαν ςχετικά χαμθλζσ ςυγκεντρϊςεισ τουσ (διαηεπάμθ 0,5μΜ και κειοπεντάλθ 50μΜ). Τα αποτελζςματα φαίνονται ςτον πίνακα 40. Ο ςυνδυαςμόσ των δφο αυτϊν φαρμάκων αφξθςε τθν αναςτολι ςθμαντικά (ttest, p<0.05) μζχρι και για IPI 210 ι 70ms ςτο ραχιαίο ι κοιλιακό ιππόκαμπο αντίςτοιχα (εικόνα 74). Θ δράςθ τουσ διζφερε ςθμαντικά (ttest, p<0.05) μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου για IPI από 50ms και άνω (εικόνα 75). 100 90 Control Test n=11 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) 100 90 Control Test n=13 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 74: Αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, πξηλ θαη κεηά ηελ πξνζζήθε 0,5κΜ δηαδεπάκεο θαη 50κΜ ζεηνπεληάιεο ζην ΤΕΝΥ. Οη αζηεξίζθνη ζεκεηώλνπλ ην κέγηζην IPI γηα ην νπνίν ε δηαθνξά ήηαλ ζεκαληηθή. 138

Αλαζηνιή (%) Test Control Test Control n=11 LD6 LD5 LD7 RD4.5 RD4 LD6 RD5 RD5.5 LD3 RD4 LD4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 86,50 79,42 85,21 68,58 94,17 82,26 73,46 67,86 70,34 62,98 47,14 74,36 3,94 20 69,18 53,29 65,32 52,61 76,73 59,31 63,98 56,76 56,71 53,65 35,18 58,43 3,25 30 43,63 29,21 53,76 41,20 71,35 53,34 49,08 44,98 46,76 48,52 29,96 46,53 3,49 40 42,09 28,99 31,79 41,53 56,92 50,71 39,55 37,36 31,66 38,25 23,45 38,39 2,89 50 24,31 19,66 27,70 35,92 53,67 30,84 26,21 36,69 24,31 34,79 18,55 30,24 2,99 70 13,46 3,58 14,36 25,48 37,66 21,74 21,81 26,08 9,56 22,46 14,12 19,12 2,81 100 13,00 8,57 10,82 16,42 29,01 15,67 15,22 19,47 6,71 18,48 15,32 15,34 1,81 150 2,74 2,56 8,84 14,52 13,52 6,77 10,97 18,82 5,12 10,84 14,55 9,93 1,59 210 3,06-1,57 9,44 8,38 7,60 8,84 4,60 13,93 3,41 7,40 6,49 6,51 1,22 270 4,04 1,01 10,13 6,47 6,61 3,94 7,41 3,09-0,75 5,61 5,75 4,85 0,92 10 87,73 100,00 98,73 100,00 98,53 95,90 85,43 73,77 62,43 89,17 4,45 20 81,38 61,24 100,00 100,00 99,26 93,65 85,10 93,64 83,13 68,40 46,78 82,96 5,29 30 77,96 30,39 100,00 98,63 100,00 97,22 63,30 90,93 81,98 68,16 40,05 77,15 7,36 40 61,27 39,66 100,00 96,73 98,91 87,34 68,55 86,94 88,20 55,17 33,94 74,25 7,19 50 60,87 30,26 93,40 99,29 98,96 83,06 62,36 85,17 79,01 62,31 30,40 71,37 7,42 70 54,43 21,19 83,09 97,34 97,51 70,77 39,08 78,34 77,46 37,11 26,16 62,04 8,36 100 17,91-6,03 65,06 86,67 68,97 56,80 45,92 63,13 72,17 33,92 22,86 47,94 8,41 150 12,01-9,48 24,11 70,29 58,74 29,14 16,44 50,50 56,99 16,89 15,10 30,98 7,44 210-0,24-7,15 15,73 42,97 32,70 14,66 16,19 39,94 35,68 10,67 10,19 19,21 4,97 270-1,72-7,08 9,80 40,40 17,75 13,44 13,33 27,42 31,16 5,74 4,09 14,03 4,33 n=13 LV6 LV4.5 RV6 RV5.5 RV6 LV5 LV6 RV5.5 RV5.5 LV4 LV4 LV3 LV4 Μ.Ο. Σ.Λ. 10 58,26 73,25 54,89 50,64 33,80 67,11 49,16 83,44 81,26 32,48 33,59 30,47 46,04 53,42 5,13 20 31,80 35,31 34,63 29,89 25,12 46,13 29,90 70,08 62,27 14,63 15,03 13,35 16,63 32,67 4,94 30 25,41 25,36 21,00 20,92 14,52 32,34 12,40 55,97 50,65 6,58 7,29 7,59 8,76 22,21 4,45 40 21,64 15,11 18,84 22,80 9,18 30,72 11,42 61,21 44,27 8,17 7,65 6,72 2,86 20,05 4,66 50 24,36 9,58 20,99 22,50 6,56 27,58 13,38 61,10 45,83 3,27 2,51 3,94 13,20 19,60 4,84 70 28,74 8,28 25,54 20,34 2,42 26,46 13,02 55,46 36,01 11,68 8,22 0,09 11,26 19,04 4,26 100 19,03 12,17 20,03 20,94 11,25 18,51 10,59 47,73 21,57 8,22 5,09 1,73 2,75 15,35 3,31 150 24,64 12,02 22,53 23,44 8,59 20,23 13,01 43,65 19,11 21,59 2,94 1,89 4,71 16,80 3,17 210 18,15 8,89 16,61 11,87 5,16 21,89 3,88 35,11 19,99 12,29 2,86 1,32 1,86 12,30 2,75 270 20,34 13,62 12,20 13,14 3,07 12,06 5,59 30,41 12,76 13,70-1,30 5,53 7,56 11,44 2,22 10 96,53 81,05 60,57 63,44 57,03 78,64 62,32 91,14 88,08 34,68 53,67 80,47 56,79 69,57 4,95 20 95,48 77,84 46,59 48,82 32,77 61,80 64,11 87,32 83,25 35,28 28,91 85,11 43,77 60,85 6,40 30 95,93 58,01 43,39 41,09 21,38 60,97 49,28 84,60 73,93 25,10 35,90 79,42 32,76 53,98 6,59 40 96,54 62,25 39,38 33,47 11,00 59,48 40,02 82,03 71,97 26,94 13,28 66,81 29,46 48,66 7,37 50 91,87 60,89 32,27 38,88 8,18 53,09 28,34 78,56 61,19 12,64 15,39 53,08 27,11 43,19 7,16 70 87,92 45,99 17,49 31,03 9,27 38,51 29,12 73,71 42,37 6,21 10,84 62,08 13,41 36,00 7,21 100 79,63 26,21 21,30 20,23 3,10 29,98 16,72 58,65 31,74 1,96-6,01 50,45 6,34 26,18 6,81 150 55,39 11,10 9,08 14,74-0,58 14,24 11,23 51,88 15,01 1,97 4,01 34,03 5,02 17,47 5,05 210 37,75 6,53 13,11 14,57-2,93 5,87 3,39 42,63 12,97 4,87 0,24 8,02-3,38 11,05 3,93 270 21,92 4,23 10,38 11,78-2,11 5,82 5,56 36,19 12,29 1,97 1,57 8,40-5,12 8,68 2,99 Πίνακας 40: Παιίλδξνκε αλαζηνιή Ι ξαρηαίσλ (κπιε) θαη θνηιηαθώλ (θόθθηλν) ηνκώλ, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, πξηλ θαη 30 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε ζην ΤΕΝΥ 0,5κΜ δηαδεπάκεο θαη 50κΜ ζεηνπεληάιεο. 45 Ρασιαίορ Κοιλιακόρ 35 25 15 5-5 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 75: Τν κέγεζνο ηεο δξάζεο 0,5κΜ δηαδεπάκεο θαη 50κΜ ζεηνπεληάιεο ζηελ παιίλδξνκε αλαζηνιή γηα όια ηα IPI πνπ κειεηήζεθαλ. Οη αζηεξίζθνη δείρλνπλ ηα IPI γηα ηα νπνία ε δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν πόισλ ήηαλ ζεκαληηθή. 139

IN VIVO ΤΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Ρροκειμζνου να διερευνθκεί περαιτζρω θ αδυναμία τθσ αλλοπρεγνανολόνθσ και των νζων ςυνκετικϊν αναλόγων τθσ να ενιςχφςουν τθν παλίνδρομθ αναςτολι ςτο μοντζλο των in vitro τομϊν ιππόκαμπου, διερευνικθκε θ ικανότθτά τουσ να ελζγχουν τθν εκδιλωςθ PTZ προκαλοφμενων επιλθπτικϊν κρίςεων ςε ζνα in vivo μοντζλο (δεσ κεφάλαιο μεκόδων). Ππωσ προαναφζρκθκε (δεσ ειςαγωγι), οι επιλθπτικζσ κρίςεισ γεννοφνται από διαταραχι τθσ ιςορροπίασ μεταξφ ςυναπτικισ διζγερςθσ και αναςτολισ, εισ βάροσ τθσ αναςτολισ. Για το λόγο αυτό, φάρμακα που ενιςχφουν τθ ςυναπτικι αναςτολι, όπωσ οι αλλοςτερικοί ενιςχυτζσ του GABA A υποδοχζα, χρθςιμοποιοφνται ςυχνά ωσ αντιςπαςμωδικά. Τα πειράματα διεξιχκθκαν ςε ηεφγθ πειραματόηωων, με ζνα από τα δφο ηϊα να δζχεται υποδόρια ζνεςθ διαλφτθ και το άλλο ζνεςθ φαρμάκου 15 λεπτά πριν ενεκοφν και τα δφο με 70mg/kg PTZ (πίνακεσ 41-44). Με ςφγκριςθ των δφο ομάδων μεταξφ τουσ, παρατθρικθκε ςθμαντικι (ttest, Αλλοπρεγνανολόνη 5mg/kg Control M.O. Σ.Λ. Test M.O. Σ.Λ. Ηιηθία (εκέξεο) 89 89 91 91 91 90,2 0,49 89 89 91 91 91 90,2 0,49 Χξόλνο πξώηεο θξίζεο (sec) 229 96 43 86 270 144,8 44,14 1234 797 676 540 633 776 121,7 Αξηζκόο θξίζεωλ 2 3 4 1 3 2,6 0,51 1 1 1 1 1 1 0 Δηάξθεηα θιώλωλ (sec) 25 67 76 30 81 55,8 11,80 11 12 12 13 10 11,6 0,51 Δηάξθεηα ηόλωλ (sec) 32 23 60 20 50 37,0 7,77 6 0 0 0 0 1,2 1,2 Μ.Ο. δηάξθεηαο θξίζεωλ (sec) 28,5 30,0 34,0 50,0 43,7 37,23 4,14 17 12 12 13 10 12,8 1,16 Θάλαηνο όσι όσι ναι ναι ναι 60% 24,5% όσι όσι όσι όσι όσι 0% 0,0% Χξόλνο Επηβίωζεο (sec) 2000 2000 828 136 1545 1301,8 361,78 2000 2000 2000 2000 2000 2000 0 TCAMG286 7,5mg/kg Control M.O. Σ.Λ. Test M.O. Σ.Λ. Ηιηθία (εκέξεο) 128 128 116 124,0 4,00 128 128 116 124 4 Χξόλνο πξώηεο θξίζεο (sec) 46 74 89 69,7 12,60 78 71 51 66,7 8,09 Αξηζκόο θξίζεωλ 2 1 3 2,0 0,58 2 3 3 2,7 0,33 Δηάξθεηα θιώλωλ (sec) 55 32 68 51,7 10,53 47 64 69 60 6,66 Δηάξθεηα ηόλωλ (sec) 22 21 34 25,7 4,18 25 40 30 31,7 4,41 Μ.Ο. δηάξθεηαο θξίζεωλ (sec) 38,5 53,0 34,0 41,83 5,73 36 34,7 33 34,56 0,87 Θάλαηνο ναι ναι ναι 100% 0,0% ναι ναι ναι 100% 0,0% Χξόλνο Επηβίωζεο (sec) 524 127 1080 577,0 276,38 527 1010 750 762,3 139,57 TCAMG285 5mg/kg Control Test TCAMG285 7,5mg/kg Control Test Ηιηθία (εκέξεο) 122 122 Ηιηθία (εκέξεο) 122 122 Χξόλνο πξώηεο θξίζεο (sec) 65 57 Χξόλνο πξώηεο θξίζεο (sec) 393 53 Αξηζκόο θξίζεωλ 3 3 Αξηζκόο θξίζεωλ 2 3 Δηάξθεηα θιώλωλ (sec) 62 63 Δηάξθεηα θιώλωλ (sec) 67 54 Δηάξθεηα ηόλωλ (sec) 29 25 Δηάξθεηα ηόλωλ (sec) 33 31 Μ.Ο. δηάξθεηαο θξίζεωλ (sec) 30,3 29,3 Μ.Ο. δηάξθεηαο θξίζεωλ (sec) 50,0 28,3 Θάλαηνο ναι ναι Θάλαηνο ναι ναι Χξόλνο Επηβίωζεο (sec) 1266 1024 Χξόλνο Επηβίωζεο (sec) 1418 1067 Πίνακες 41-44: Οη δηάθνξεο παξάκεηξνη πνπ θαηαγξάθεθαλ γηα θάζε δών κε παξαηήξεζε 2000s κεηά ηελ έλεζε PTZ. Τα πεηξάκαηα έγηλαλ πάληα ζε δεύγε, κε έλεζε δηαιύηε (control) ή θαξκάθνπ (test) 15 ιεπηά πξηλ ην PTZ 140

Control Αλλοππεγνανολόνε n=5 776,0 60% 55,8 37,0 37,23 2,6 144,8 1,0 11,6 12,80 1,2 0% Αξηζκόο θξίζεωλ Χξόλνο πξώηεο θξίζεο (sec) Δηάξθεηα θιώλωλ (sec) Δηάξθεηα ηόλωλ (sec) Μ.Ο. δηάξθεηαο θξίζεωλ (sec) Θλεζηκόηεηα Control TCAMG286 n=3 100% 100% 60,0 51,7 41,83 31,7 34,56 2,0 2,7 25,7 69,7 66,7 Αξηζκόο θξίζεωλ Χξόλνο πξώηεο θξίζεο (sec) Δηάξθεηα θιώλωλ (sec) Δηάξθεηα ηόλωλ (sec) Μ.Ο. δηάξθεηαο θξίζεωλ (sec) Θάλαηνο Εικόνα 76: Ιζηόγξακκα ησλ δηάθνξσλ παξακέηξσλ πνπ θαηαγξάθεθαλ γηα θάζε δών κε παξαηήξεζε 2000s κεηά ηελ έλεζε PTZ. Οη αζηεξίζθνη ζεκεηώλνπλ ηηο παξακέηξνπο πνπ δηέθεξαλ ζεκαληηθά (ttest, p<0.05) κεηαμύ δώσλ πνπ δέρηεθαλ έλεζε δηαιύηε (control) ή θαξκάθνπ (πάλσ: αιινπξεγλαλνιόλε, θάησ: TCAMG286) 15 πξηλ ην PTZ. Οη θάζεηεο γξακκέο δηαρσξίδνπλ πεξηνρέο δηαθνξεηηθήο θιίκαθαο. p<0.05) μείωςθ του αρικμοφ και τθσ διάρκειασ των κρίςεων και αφξθςθ τθσ επιβίωςθσ φςτερα από ζνεςθ 5mg/kg αλλοπρεγνανολόνθσ, δόςθ με γνωςτζσ αντιςπαςμωδικζσ δράςεισ (Weiland & Orchinik 1995; Finn et al. 1997; Gasior et al. 2000). Αξίηει να ςθμειωκεί πωσ θ δόςθ αυτι δεν είχε ορατι θρεμιςτικι δράςθ, όπωσ αναμενόταν (Belelli et al. 1989; Kokate et al. 1994; Wieland et al. 1995; Budziszewska et al. 1998). Τα ςυνκετικά νευροςτεροειδι TCAMG286 και 285, όμωσ, δεν ζδειξαν κάποια ωφζλιμθ ενζργεια, ακόμα και ςτθν υψθλότερθ δόςθ των 7,5mg/kg (εικόνα 76). 141

ΣΥΗΘΤΘΣΘ ΘΜΕΙΩΕΙ ΓΙΑ ΣΘ ΜΕΘΟΔΟ ΕΡΛΛΟΓΘ ΤΟΥ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΥ Οι λόγοι επιλογισ του ιππόκαμπου για τθν παροφςα μελζτθ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ προκφπτουν από τισ ιδιότθτζσ του, όπωσ αυτζσ αναλφκθκαν ςτθν ειςαγωγι. Συνοπτικά: Ο ιππόκαμποσ είναι μία από τισ καλφτερα μελετθμζνεσ δομζσ του εγκεφάλου λόγω τθσ ιδιαίτερθσ ςθμαςίασ του ςτθ μνιμθ και ςτθ μάκθςθ. Ο ιππόκαμποσ είναι καλό μοντζλο μελζτθσ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ, κακϊσ εμφανίηει παραδείγματα και των τριϊν βαςικϊν αναςταλτικϊν κυκλωμάτων (ορκόδρομθ, παλίνδρομθ και πλάγια αναςτολι). Ο ιππόκαμποσ εμφανίηει ζνα αρικμό ρυκμικϊν δραςτθριοτιτων ςε διαφορετικζσ ςυχνότθτεσ, όπωσ οι ρυκμοί γάμμα, κιτα και τα οξζα κφματα, των οποίων θ δθμιουργία και διατιρθςθ εξαρτάται από τθ ςυναπτικι αναςτολι και τισ ιδιότθτζσ τθσ. Οι θλεκτρικζσ (π.χ. εμφάνιςθ PDS) (Spencer, W. A. & Kandel 1968) και πλαςτικζσ (π.χ. ιςχυρό LTP) ιδιότθτεσ των νευρϊνων και τα μικροκυκλϊματα (π.χ. παλίνδρομθ διζγερςθ) (Sloviter 1994) του ιππόκαμπου προδιακζτουν τθν εμφάνιςθ επιλθπτικισ δραςτθριότθτασ. Αξίηει να ςθμειωκεί πωσ οι κροταφικζσ επιλθψίεσ, που ζχουν βρεκεί να ξεκινοφν από τισ μζςεσ κροταφικζσ δομζσ, όπωσ ο ιππόκαμποσ (Schwartzkroin 1986), ζχουν αποδειχκεί ωσ οι δυςκολότερεσ να ελεγχκοφν με τα υπάρχοντα αντιεπιλθπτικά φάρμακα (Westbrook 2000). Θ ιδιαίτερθ ςτρωματοειδισ δομι του ιππόκαμπου (Andersen et al. 2000) επιτρζπει τθ διατιρθςθ λειτουργικοφ ενόσ αντιπροςωπευτικοφ τμιματοσ των βαςικϊν κυκλωμάτων τθσ δομισ ςε μια λεπτι εγκάρςια φζτα (δεσ παρακάτω) IN VITRO ΘΛΕΚΤΟΦΥΣΛΟΛΟΓΛΑ Θ μζκοδοσ τθσ μελζτθσ τομϊν εγκεφάλου ςπονδυλωτϊν in vitro είναι μια από τισ ςθμαντικότερεσ και ευρφτερα χρθςιμοποιθμζνεσ μεκόδουσ ςτο χϊρο τθσ νευροφυςιολογίασ. Θ μεγάλθ αποδοχι τθσ οφείλεται ςτο γεγονόσ πωσ είναι θ μόνθ μζκοδοσ που επιτρζπει τθ μελζτθ του ίδιου του Κεντρικοφ Νευρικοφ Συςτιματοσ (ΚΝΣ) κάτω από τισ απόλυτα ελεγχόμενεσ ςυνκικεσ ενόσ 142

in vitro παραςκευάςματοσ. Θ ςθμερινι μασ κατανόθςθ οριςμζνων από τα πιο κεμελιϊδθ φαινόμενα του ΚΝΣ, όπωσ το LTP, κα ιταν υποτυπϊδθσ χωρίσ τθν ανάπτυξθ τθσ μεκόδου αυτισ. Θ πρϊτθ ανακάλυψθ ζγινε το 1957 από τον McIlwain και τουσ ςυνεργάτεσ του (Li, C. L. & McIlwain 1957). Θ χρθςιμότθτα όμωσ τθσ μεκόδου ςτθ μελζτθ του νευρικοφ ςυςτιματοσ αποδείχκθκε από τον ίδιο αρκετά χρόνια μετά (1966), όταν κατάφερε να δείξει πωσ ιταν δυνατι θ καταγραφι δυναμικϊν ενζργειασ από νευρϊνεσ φςτερα από διζγερςθ αξόνων που ςυνάπτονταν με αυτοφσ (Yamamoto & McIlwain 1966). Οι περιςςότερεσ ενςτάςεισ για τθν εγκυρότθτα τθσ μεκόδου απαλείφκθκαν όταν το 1975 ο Schwartzkroin ζδειξε πωσ οι θλεκτρικζσ ιδιότθτεσ των CA1 νευρϊνων του ιππόκαμπου ςε in vitro τομζσ είναι ίδιεσ με αυτζσ που είχαν καταγραφεί ςε in vivo πειράματα (Schwartzkroin 1975). Θ χρθςιμότθτα τθσ μελζτθσ του ιππόκαμπου με τθ μζκοδο αυτι διαπιςτϊκθκε αρκετά νωρίσ (Skrede & Westgaard 1971). Θ ιδιαίτερθ δομι του ιππόκαμπου, με τθ διευκζτθςθ νευρωνικϊν ςωμάτων και αξόνων ςε παράλλθλα επίπεδα (Anderson et al. 1971) ζλυνε ζνα από τα κυριότερα προβλιματα τθσ μελζτθσ τομϊν του εγκεφάλου, τθν απομόνωςθ ολοκλθρωμζνου ενόσ βαςικοφ νευρικοφ κυκλϊματοσ. Οι πρϊτεσ μελζτεσ τθσ επιλθψίασ ιρκαν επίςθσ νωρίσ (Yamamoto 1972b). Θ ιδζα, όμωσ, τθσ μελζτθσ τομϊν από το ΚΝΣ ζχει πολλά προφανι προβλιματα: ΤΟ ΚΝΣ είναι ςε μεγάλο βακμό ζνα ενιαίο ςφςτθμα με ςυνδζςεισ τόςο μεταξφ γειτονικϊν όςο και μακρινϊν περιοχϊν. Απομονϊνοντασ ζνα τμιμα του κόβουμε πολλζσ τζτοιεσ ςυνδζςεισ που υπό φυςιολογικζσ ςυνκικεσ είναι βαςικό κομμάτι τθσ λειτουργίασ του (αν και ςε οριςμζνεσ περιπτϊςεισ θ απομόνωςθ ενόσ τοπικοφ κυκλϊματοσ βοθκά τθν μελζτθ του υπό περιςςότερο ελεγχόμενεσ ςυνκικεσ). Επιπρόςκετα, το τμιμα αυτό κα βρίςκεται ζξω από το φυςικό του περιβάλλον, χωρίσ δυνατότθτα αιμάτωςθσ, ςε ζνα τεχνθτό διάλυμα. Θ δε αφαίρεςι του από τον εγκζφαλο με μαχαίρι προφανϊσ τραυματίηει τον ιςτό και κόβει πολλοφσ από τουσ άξονεσ και δενδρίτεσ ακόμα και των νευρϊνων των οποίων τα ςϊματα δεν τραυματίηονται. Σφγχρονεσ μελζτεσ ζχουν δείξει πωσ ακόμθ και θ μοριακι ταυτότθτα των νευρϊνων αλλάηει ωσ αποτζλεςμα τθσ διαδικαςίασ τθσ κοπισ, με ςθμαντικότερθ ίςωσ τθν αλλαγι τθσ ςφςταςθσ ςε υπομονάδεσ υποδοχζων όπωσ οι AMPA (Taubenfeld et al. 2002). Επιπλζον, το όλο παραςκεφαςμα δε μπορεί να διατθρθκεί απ αόριςτο. Θ υγεία των τομϊν επιδεινϊνεται προοδευτικά: μετά από οριςμζνεσ ϊρεσ (περίπου 8 ςτθν παροφςα εργαςία) οι νευρϊνεσ αρχίηουν να χάνουν τθν ικανότθτά τουσ να διατθριςουν τθν ωςμωτικι ιςορροπία τουσ και θ θλεκτρικι δραςτθριότθτά τουσ αποκλίνει από το φυςιολογικό. Ακόμθ νωρίτερα όμωσ αλλάηει θ μοριακι ςφςταςθ των νευρϊνων, με αλλαγζσ ςτθν ζκφραςθ διαφόρων μεταγραφικϊν παραγόντων αλλά και ςτθ ςφςταςθ των GABA A υποδοχζων (Σωτθρίου 2005). Επιπλζον, κατά τθ διάρκεια του πειράματοσ το μικροπεριβάλλον των τομϊν αλλάηει ςταδιακά για τεχνικοφσ λόγουσ: Ο κάλαμοσ καταγραφισ πρζπει να παραμζνει ανοιχτόσ ςτο περιβάλλον, προκειμζνου τα θλεκτρόδια καταγραφισ και διζγερςθσ να ζχουν πρόςβαςθ ςτισ τομζσ. Αν και το άνοιγμα είναι μικρό, μια μικρι προοδευτικι αλλαγι ςτθν υγραςία και τθ ςφςταςθ τθσ ατμόςφαιρασ είναι πικανι. Ασ ςθμειωκεί, πωσ πζρα από τθν όποια επίδραςθ τθσ αλλαγισ αυτισ ςτθ φυςιολογία 143

των τομϊν, οι νόμοι τθσ φυςικισ υποδεικνφουν πωσ μείωςθ τθσ υγραςίασ οδθγεί ςε αφξθςθ των θλεκτρικϊν αντιςτάςεων και άρα αφξθςθ του μεγζκουσ όλων των καταγραφόμενων δυναμικϊν. Μετά τθν προςκικθ κάποιου φαρμάκου ςτο ΤΕΝΥ που ρζει γφρω από τισ τομζσ, θ ςτάκμθ του ςτθ δεξαμενι παροχισ αρχίηει να πζφτει, κακϊσ δεν μπορεί να προςτεκεί πλζον φρζςκο ΤΕΝΥ χωρίσ να αλλάξει θ ςυγκζντρωςθ του φαρμάκου. Θ πτϊςθ αυτι μεταφράηεται ςε ςταδιακι μείωςθ τθσ υδροςτατικισ πίεςθσ και ζτςι μείωςθ τθσ ταχφτθτασ ροισ του ΤΕΝΥ. Αυτό ςθμαίνει μειωμζνθ παροχι κρεπτικϊν και αλάτων ςτισ τομζσ, πιο αργι απομάκρυνςθ των μεταβολιτϊν και, υπό οριςμζνεσ ςυνκικεσ, μείωςθ του πάχουσ του λεπτοφ ςτρϊματοσ ΤΕΝΥ που περιβάλλει τισ τομζσ. Στθν περίπτωςθ φαρμακολογικϊν πειραμάτων, ζνα πρόςκετο πρόβλθμα αποτελεί θ δυςκολία κακοριςμοφ τθσ ςυγκζντρωςθσ του φαρμάκου που επιτυγχάνεται ςτο εςωτερικό των τομϊν. Ραρά τθν αμεςότθτα τθσ παροχισ του φαρμάκου in vitro, θ ενεργόσ ςυγκζντρωςθ είναι χαμθλότερθ από αυτι του διαποτίηοντοσ διαλφματοσ (Bieda & MacIver 2004). Ο λόγοσ είναι πωσ οι τομζσ ζχουν βρεκεί να εμφανίηουν ςθμαντικό διαχυτικό και δεςμευτικό φραγμό ςτθν είςοδο των φαρμάκων (Dunlap et al. 1994). Το γεγονόσ αυτό επιβεβαιϊνεται και από τθ διαπίςτωςθ πωσ τα περιςςότερα φάρμακα ςε αυτι τθν εργαςία χρειάηονταν πάνω από 40 λεπτά για να φτάςουν τθ μζγιςτθ αποτελεςματικότθτά τουσ, ενϊ άλλεσ εργαςίεσ ζχουν δείξει κακυςτεριςεισ ωσ και άνω των 3,5 ωρϊν (Turnquist et al. 2002). Επιπρόςκετα, ο εγκεφαλικόσ ιςτόσ παράγει και ςε οριςμζνεσ περιπτϊςεισ εκκρίνει ζνηυμα μεταβολιςμοφ διαφόρων οργανικϊν ουςιϊν, όπωσ για παράδειγμα, το ζνηυμο μεταβολιςμοφ των νευροςτεροειδϊν 3α-υδροξυςτεροειδοξειδαναγωγάςθ (Belelli & Herd 2003). Ραρά όλεσ τισ παραπάνω λογικζσ αντιρριςεισ, θ εγκυρότθτα κάκε μεκόδου μπορεί να αποδειχκεί μόνο ςτθν πράξθ, και θ μζκοδοσ αυτι ζχει δειχκεί πωσ τελικά δεν επθρεάηει οφτε τθν πιο λεπτι μορφολογία (Frotscher et al. 1981), οφτε τθ ςωςτι λειτουργία των νευρϊνων (Schwartzkroin 1975). Οριςμζνεσ μικρζσ διαφορζσ ςτισ προκλθτζσ απαντιςεισ των νευρϊνων μποροφν να αντιςτακμιςτοφν προςαρμόηοντασ το πλάτοσ τθσ θλεκτρικισ διζγερςθσ ϊςτε το μζγεκοσ τθσ απάντθςθσ να παραμζνει ςε ςτακερό ποςοςτό του μζγιςτου. Και θ πραγματικότθτα είναι πωσ θ μζκοδοσ αυτι είναι θ μόνθ που μασ επιτρζπει να μελετιςουμε το ΚΝΣ in vitro με τα πλεονεκτιματα που μασ δίνει θ προςζγγιςθ αυτι ςε ςχζςθ με τισ in vivo καταγραφζσ. Μεμονωμζνοι νευρϊνεσ ι ςτοιχεία του περιφερικοφ νευρικοφ ςυςτιματοσ (ΡΝΣ) μποροφν να απομονωκοφν για να μελετθκοφν in vivo με ευκολία και χωρίσ τραυματιςμό του ιςτοφ. Μετά από ζνα ςθμείο όμωσ, αν κζλουμε να κατανοιςουμε τθ λειτουργία του εγκεφάλου πρζπει να μελετιςουμε τον ίδιο τον εγκζφαλο. To ΡΝΣ παρά τισ ομοιότθτεσ με το ΚΝΣ ζχει αρκετζσ διαφορζσ, ενϊ θ μελζτθ απομονωμζνων νευρϊνων δεν μπορεί να μασ δϊςει πλθροφορίεσ για τα εγκεφαλικά κυκλϊματα. Τα προτεριματα τθσ in vitro προςζγγιςθσ είναι πολλά: Δεν υπάρχουν οι μθχανικζσ ταλαντϊςεισ από τθν αναπνοι και τουσ παλμοφσ τθσ καρδιάσ, επιτρζποντασ τθ διατιρθςθ ενδοκυτταρικϊν θλεκτροδίων για μεγάλα χρονικά διαςτιματα αντί για λίγα λεπτά. 144

Υπάρχει δυνατότθτα απ ευκείασ οπτικισ παρατιρθςθσ τθσ περιοχισ που ενδιαφζρει και κακοδιγθςθσ του θλεκτροδίου με ακρίβεια ςε ςυγκεκριμζνεσ δομζσ με βάςθ τθ μορφολογία τουσ. In vitro, το εξωκυτταρικό διάλυμα μπορεί να μεταβλθκεί ςφμφωνα με τισ επικυμίεσ του πειραματιςτι, ϊςτε να μελετθκοφν οι επιδράςεισ τθσ ςυγκζντρωςθσ διαφόρων ιόντων. Αγωνιςτζσ, ανταγωνιςτζσ και άλλα φάρμακα μποροφν να προςτεκοφν απευκείασ ςτο εξωκυτταρικό διάλυμα και ςε ςυγκεκριμζνεσ ςυγκεντρϊςεισ ανάλογα με τισ απαιτιςεισ του πειράματοσ. Επιπλζον, μποροφν να χορθγθκοφν ουςίεσ που in vivo δε κα μποροφςαν να διζλκουν από αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Θ αποκοπι από τον υπόλοιπο εγκζφαλο και θ ςυνακόλουκθ διακοπι των ειςόδων από απομακρυςμζνεσ περιοχζσ μπορεί να είναι πλεονζκτθμα, κακϊσ μειϊνει το βακμό πολυπλοκότθτασ ενόσ κυκλϊματοσ, επιτρζποντασ τθ μελζτθ του με βάςθ ελεγχόμενεσ διεγζρςεισ που δίνει ο πειραματιςτισ. Ζτςι θ βαςικι λειτουργία του κυκλϊματοσ ςτθν φζτα μπορεί να διευκρινιςτεί ευκολότερα. ΕΛΔΛΚΟΤΘΤΑ ΤΘΣ ΜΕΚΟΔΟΥ Ππωσ προαναφζρκθκε, τεχνικοί και φυςιολογικοί λόγοι αλλάηουν τθν κατάςταςθ τθσ τομισ κατά τθ διάρκεια κάκε πειράματοσ. Είναι ζτςι αναγκαίο να επιβεβαιωκεί πωσ οι αλλαγζσ που μετρϊνται πριν και μετά τθν προςκικθ κάκε φαρμάκου ςτο ΤΕΝΥ είναι ειδικζσ, δθλαδι οφείλονται ςτο φάρμακο και όχι ςε άλλουσ λόγουσ. Ο πιο ςυνικθσ τρόποσ επιβεβαίωςθσ τθσ ειδικότθτασ τθσ δράςθσ ενόσ φαρμάκου είναι το «ξζπλυμα» του φαρμάκου από τθν τομι, μετά το πείραμα, με παροχζτευςθ ξανά κακαροφ ΤΕΝΥ. Αν θ δράςθ του φαρμάκου είναι ειδικι, τότε οι όποιεσ μετροφμενεσ αλλαγζσ αναμζνεται να αντιςτραφοφν. Τα φάρμακα, όμωσ, που χρθςιμοποιικθκαν ςτθν παροφςα εργαςία ιταν οργανικζσ ουςίεσ λιπόφιλθσ φφςθσ. Τζτοιεσ ουςίεσ ενςωματϊνονται ςυνικωσ ςτθ λιπιδικι διπλοςτοιβάδα των διαφόρων μεμβρανϊν και είναι ςχεδόν αδφνατο να απομακρυνκοφν με απλό «ξζπλυμα» με ΤΕΝΥ εντόσ κάποιου λογικοφ χρονικοφ διαςτιματοσ. Αν και δεν παρουςιάςτθκαν, ζνασ περιοριςμζνοσ αρικμόσ δοκιμαςτικϊν πειραμάτων «ξεπλφματοσ» διεξιχκθςαν ςτθν πορεία αυτισ τθσ μελζτθσ. Στισ περιςςότερεσ περιπτϊςεισ θ δράςθ των φαρμάκων αντιςτράφθκε μόνο μερικϊσ φςτερα από 3-4 ϊρεσ «ξεπλφματοσ» με κακαρό ΤΕΝΥ (Ρετρίδθσ 2007). Θ τελικι επιβεβαίωςθ τθσ ειδικότθτασ τθσ δράςθσ των φαρμάκων που χρθςιμοποιικθκαν ζρχεται από τθν παρατιρθςθ τθσ φπαρξθσ ξεκάκαρθσ ςχζςθσ δόςθσ-αποτελζςματοσ. Αν οι παρατθροφμενεσ μεταβολζσ ςτθ ςυναπτικι αναςτολι δεν οφείλονταν ςτθ δράςθ των φαρμάκων, τότε αλλαγι τθσ ςυγκζντρωςισ τουσ δε κα επθρζαηε τισ μεταβολζσ αυτζσ. Ππωσ φαίνεται όμωσ από τα διαγράμματα δράςθσ των φαρμάκων που παρουςιάςτθκαν και, πιο ςυνοπτικά, ςτθν εικόνα 77, αφξθςθ τθσ ςυγκζντρωςθσ του κάκε φαρμάκου οδθγεί ςε αφξθςθ τθσ δράςθσ του ςτα περιςςότερα IPI. 145

Εικόνα 77: Η δξάζε ζηελ αλαζηνιή ησλ θαξκάθσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζε πεξηζζόηεξεο από κία ζπγθεληξώζεηο ζην Α-Ο πξσηόθνιιν γηα IPI 20 θαη 100 ms ζε ηνκέο ξαρηαίνπ θαη θνηιηαθνύ ηππόθακπνπ. 146

ΔΙΕΓΕΡΙΜΟΣΘΣΑ ΒΑΣΛΚΘ Θ ςυναπτικι διεγερςιμότθτα των φετϊν ιππόκαμπου, κομμζνων με τθ γωνία τομισ που τελικά επιλζχκθκε («b» ςτθν εικόνα 32), δε διζφερε ςθμαντικά μεταξφ των δφο πόλων, όπωσ φαίνεται ςτθν εικόνα 45: Τόςο το απόλυτο μζγεκοσ των μζγιςτων ςυναπτικϊν απαντιςεων (ορκόδρομα δυναμικά ενζργειασ πεδίου, PS) όςο και ο λόγοσ θμιμζγιςτουps/epsp 50, που αποτελεί μζτρο τθσ απαιτοφμενθσ μεταςυναπτικισ διζγερςθσ για τθν εκπυρςοκρότθςθ των πυραμιδικϊν νευρϊνων, ιταν παρόμοια. Δεδομζνου ότι οι φζτεσ κομμζνεσ με γωνία τομισ «b» παρουςίαηαν τισ υψθλότερεσ τιμζσ μζγιςτθσ ςυναπτικισ απάντθςθσ, κα μποροφςε να κεωρθκεί πωσ θ διεγερςιμότθτα των δφο πόλων του ιππόκαμπου δε διαφζρει ςθμαντικά υπό φυςιολογικζσ ςυνκικεσ, παρότι ο κοιλιακόσ ιππόκαμποσ ζχει μεγαλφτερο αρικμό παλίνδρομων διεγερτικϊν ςυνδζςεων (Vreugdenhil et al. 2001). Συγκρίνοντασ το μζγεκοσ τθσ ςυναπτικισ απάντθςθσ μεταξφ φετϊν κομμζνων με διαφορετικζσ γωνίεσ τομισ επιβεβαιϊνεται πωσ θ ανατομικι οργάνωςθ του διεγερτικοφ κυκλϊματοσ που αποτελείται από τισ ίνεσ Schaffer και τουσ πυραμιδικοφσ νευρϊνεσ παρουςιάηει ζντονθ ςτρωμάτωςθ (Anderson et al. 1971; Andersen et al. 2000), θ οποία όμωσ διαφζρει ελαφρά μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου. Στο ραχιαίο ιππόκαμπο, θ διεφκυνςθ τθσ ςτρωμάτωςθσ αυτοφ του κυκλϊματοσ δθμιουργεί μικρι γωνία με τον εγκάρςιο άξονα τθσ δομισ (γωνία «b»), με το μζγεκοσ τθσ ςυναπτικισ απάντθςθσ να πζφτει ραγδαία για μεγαλφτερεσ γωνίεσ. Αντίκετα ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο θ διεφκυνςθ τθσ ςτρωμάτωςθσ φαίνεται να ταυτίηεται με τον εγκάρςιο άξονα, με το μζγεκοσ τθσ ςυναπτικισ απάντθςθσ να μειϊνεται περιςςότερο με εκτροπι προσ τθ μία («a») ςε ςχζςθ με τθν άλλθ («c») κατεφκυνςθ. Συγκρίνοντασ το μζγεκοσ τθσ αντίδρομθσ απάντθςθσ μεταξφ φετϊν κομμζνων με διαφορετικζσ γωνίεσ τομισ διαπιςτϊνεται πωσ θ ςτρωμάτωςθ των αξόνων των πυραμιδικϊν νευρϊνων που ςυγκεντρϊνονται ςτθ ςκάφθ (alveus) είναι παρόμοια ςτουσ δφο πόλουσ του ιππόκαμπου, αλλά ςχθματίηει μεγαλφτερθ γωνία με τον εγκάρςιο άξονα από ότι το κφκλωμα ινϊν Schaffer δενδριτϊν. Ενδιαφζρον παρουςιάηει θ διαπίςτωςθ πωσ για όλεσ τισ γωνίεσ τομισ θ αντίδρομθ απάντθςθ ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο είναι ελαφρά υψθλότερθ από ότι ςτον κοιλιακό (εικόνα 33), διαφορά που είναι ςτατιςτικά ςθμαντικι για τθ γωνία «b» αν λθφκοφν υπ όψθ οι τιμζσ βάςθσ για το ςφνολο των τομϊν που ςυμμετείχαν ςτο φαρμακολογικό ςκζλοσ αυτισ τθσ μελζτθσ (εικόνα 45). Το γεγονόσ μπορεί να υποδθλϊνει πωσ ο αρικμόσ των πυραμιδικϊν αξόνων ςτθ ςκάφθ (alveus) είναι μεγαλφτεροσ ςτο ραχιαίο ςε ςχζςθ με τον κοιλιακό ιππόκαμπο. 147

ΦΑΜΑΚΟΛΟΓΛΑ Σφμφωνα με τθ βιβλιογραφία, το ςφνολο των καταςταλτικϊν/αναιςκθτικϊν φαρμάκων που μελετικθκαν, με μοναδικι ίςωσ εξαίρεςθ τισ βενηοδιαηεπίνεσ που δεν επθρεάηουν τθ διεγερςιμότθτα (Riley & Scholfield 1983; Tuff et al. 1983; Higashima et al. 1998) ι τθν επθρεάηουν μόνο ςε υψθλζσ ςυγκεντρϊςεισ (Sato & Aoki 1997), μειϊνουν το PS ι/και το EPSP (de Boer et al. 1982; Puil & el-beheiry 1990; Akhondzadeh & Stone 1995; Ko et al. 1997; Hirota et al. 1998; Buggy et al. 2000; Kitayama et al. 2002; Bieda & MacIver 2004; Ohmori et al. 2004; Pittson et al. 2004; Liu et al. 2006). Ο μθχανιςμόσ αυτισ τθσ μείωςθσ μπορεί να είναι GABA-εξαρτϊμενοσ (Sato & Aoki 1997; Hirota et al. 1998; Buggy et al. 2000; Kitayama et al. 2002; Bieda & MacIver 2004; Pittson et al. 2004) ι μθ (de Boer et al. 1982; Ko et al. 1997; Sato & Aoki 1997; Kitayama et al. 2002; Ohmori et al. 2004; Pittson et al. 2004; Liu et al. 2006). Θ φπαρξθ, όμωσ, μελετϊν που δεν ζχουν βρει μεταβολζσ (Iadarola et al. 1985; Albertson et al. 1996; Akhondzadeh & Stone 1998; Wakasugi et al. 1999; Tanner et al. 2000; Kitamura et al. 2003), κακϊσ και θ περίπτωςθ το EPSP να αυξάνεται περιςςότερο από το PS (Pittson et al. 2004), ςτθν οποία υπάρχει θ πικανότθτα θ διεγερςιμότθτα, όπωσ αυτι εκφράηεται με το λόγο θμιμζγιςτοps/epsp 50, να μειϊνεται, δθμιουργοφν βάςιμεσ αμφιβολίεσ. Σε αντίκεςθ όμωσ με τθ βιβλιογραφία, ςτθν παροφςα μελζτθ θ διεγερςιμότθτα των τομϊν (λόγοσ θμιμζγιςτοps/epsp 50 ) αυξανόταν κατά τθ διάρκεια του πειράματοσ. Το γεγονόσ όμωσ ότι θ αφξθςθ αυτι παρατθρικθκε για όλα τα φάρμακα και μειωνόταν με αφξθςθ τθσ ςυγκζντρωςθσ του φαρμάκου (με εξαίρεςθ τθν φαινοβαρβιτάλθ, εικόνα 46) οδθγεί δε δφο εφλογεσ υποκζςεισ: 1. Θ αφξθςθ τθσ διεγερςιμότθτασ δεν οφείλεται ςτθν επίδραςθ των φαρμάκων αλλά ςτον πειραματικό χειριςμό. Ο τραυματιςμόσ τθσ τομισ από τα θλεκτρόδια ι θ αλλαγι τθσ οςμωτικότθτασ του διαλφματοσ εμποτιςμοφ με τθν προςκικθ του φαρμάκου είναι πικανζσ αιτίεσ. 2. Τα περιςςότερα καταςταλτικά/αναιςκθτικά φάρμακα που χρθςιμοποιικθκαν, με εξαίρεςθ τθ φαινοβαρβιτάλθ και τθν αλλοπρεγνανολόνθ, μειϊνουν τθ διεγερςιμότθτα με δοςοεξαρτϊμενο τρόπο. Το αντίκετο αποτζλεςμα τθσ αλλοπρεγνανολόνθσ οφείλεται πικανά ςτθν ζλλειψθ δράςθσ τθσ ςτθν αναςτολι που διαπιςτϊκθκε ςε όλεσ τισ ςυγκεντρϊςεισ. Το αντίκετο αποτζλεςμα τθσ φαινοβαρβιτάλθσ υποδεικνφει πικανά τθν επίδραςι τθσ και ςε άλλουσ υποδοχείσ, εκτόσ του GABA A. Ανεξάρτθτα από το μθχανιςμό, θ παρατθρθκείςα μεταβολι τθσ διεγερςιμότθτασ οδιγθςε ςτθν ανάγκθ για αναπροςαρμογι τθσ ζνταςθσ του ερεκιςμοφ πριν από κάκε μζτρθςθ, ζτςι ϊςτε ο αντίδρομοσ ερεκιςμόσ να είναι πάντα ςτο 75% και ο ορκόδρομοσ ςτο 50% του εκάςτοτε μζγιςτου. 148

Αλαζηνιή (%) ΑΝΑΣΟΛΘ ΒΑΣΛΚΘ Ο ΟΛΟΣ ΤΩΝ GABA A ΚΑΛ GABA B ΥΡΟΔΟΧΕΩΝ Ππωσ προαναφζρκθκε, το πρωτόκολλο ςφηευξθσ αντίδρομου-ορκόδρομου ερεκιςμοφ ενεργοποιεί τα κυκλϊματα παλίνδρομθσ αναςτολισ θ οποία βαςίηεται τόςο ςε GABA A (Dingledine & Langmoen 1980; Alger & Nicoll 1982a) όςο και ςε GABA B (Samulack & Lacaille 1993; Yanovsky et al. 1997) μεςολαβοφμενα δυναμικά. Φαρμακολογικό μπλοκάριςμα του κακενόσ από τα δφο είδθ υποδοχζων χωριςτά επζτρεψε τθ μελζτθ του χρονιςμοφ των ενεργειϊν που μεςολαβοφν. Αν και τα GABA A - και GABA B - μεςολαβοφμενα δυναμικά ζχουν βρεκεί να υπερκαλφπτονται (Newberry & Nicoll 1984; Buhl, E. H. et al. 1995; Miles et al. 1996), ςτθν παροφςα εργαςία βρζκθκαν να είναι πρωτίςτωσ ςυμπλθρωματικά: Θ GABA B αναςτολι γίνεται ςθμαντικι περίπου 150ms μετά τον αντίδρομο παλμό που τθν ενεργοποιεί. Αντίκετα θ GABA A αναςτολι είναι ςθμαντικι μζχρι και 75ms μετά τον αντίδρομο παλμό ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο και μζχρι 125ms μετά ςτο ραχιαίο. Ππωσ γίνεται άμεςα αντιλθπτό, ο διαχωριςμόσ τθσ δράςθσ των δφο υποδοχζων είναι ςαφισ ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο και ςυνικωσ ορατόσ ακόμθ και χωρίσ φαρμακολογικι παρζμβαςθ. Αντίκετα, όπωσ φαίνεται και ςτθν εικόνα 85, ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο θ δράςθ των δφο υποδοχζων είναι ςτενά ςυμπλθρωματικι, ζτςι ϊςτε τα όριά τθσ να μθν είναι ςαφι παρά μόνο μετά από μπλοκάριςμα του ενόσ εξ αυτϊν. 90 PTX 10μΜ CGP 200μΜ 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 IPI (ms) Εικόνα 78: Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο αλαζηνιήο Ι, όπσο κεηξήζεθε κε ην Α-Ο πξσηόθνιιν ζε δηάθνξα IPI, 40 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε πηθξνηνμίλεο (10κM) ή 20 ιεπηά κεηά ηελ πξνζζήθε CGP 35348 (200κΜ) ζην ΤΕΝΥ. Μόλν νη ηηκέο πάλσ από ηε δηαθεθνκκέλε γξακκή είλαη ζεκαληηθέο (ttest θαη W + test, p<0.05) 149

Ζνα αξιοςθμείωτο δευτερεφον αποτζλεςμα του φραγμοφ των GABA B υποδοχζων από το CGP 35348 ιταν θ μικρισ διάρκειασ (~20ms) αφξθςθ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ, ιδιαίτερα ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο, ςτισ τομζσ του οποίου ιταν ςθμαντικι για IPIs 10-20ms. Θ αφξθςθ αυτι είναι πικανό να οφείλεται ςτθν μερικι άρςθ τθσ GABA B -μεςολαβοφμενθσ αναςτολισ των (αναςταλτικϊν) CCK ενδονευρϊνων (Sloviter et al. 1999) που πλειοψθφοφν ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο (Jinno & Kosaka 2003a). ΣΤΩΜΑΤΩΣΘ ΤΩΝ ΑΝΑΣΤΑΛΤΛΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ Αν και θ ςτρωμάτωςθ του βαςικοφ τριςυναπτικοφ κυκλϊματοσ του ιππόκαμπου είναι γνωςτι από παλιά (Anderson et al. 1971), δεν υπάρχουν ακόμθ λεπτομερείσ πλθροφορίεσ για τθν ανατομία των προβολϊν των πυραμιδικϊν νευρϊνων ςτουσ ενδονευρϊνεσ και για τθν τοπολογία των αναςταλτικϊν νευραξόνων που καταλιγουν ςτα πυραμιδικά κφτταρα. Τα αποτελζςματα τθσ παροφςασ εργαςίασ, όμωσ, δείχνουν μια ξεκάκαρα πλάγια (ςε ςχζςθ με τον εγκάρςιο άξονα) οργάνωςθ των αναςταλτικϊν κυκλωμάτων ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο, παρόμοια με αυτι που ζχει παρατθρθκεί παλαιότερα (Struble et al. 1978; Dingledine & Langmoen 1980). Τα πειράματα ποςοτικοποίθςθσ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ ςε φζτεσ ραχιαίου ιππόκαμπου ζδειξαν περαιτζρω πωσ μείωςθ τθσ γωνίασ τομισ μειϊνει κυρίωσ τθν αργι GABA B μεςολαβοφμενθ αναςτολι, ενϊ αφξθςθ τθσ γωνίασ τομισ αυξάνει τθν γριγορθ GABA A μεςολαβοφμενθ αναςτολι. Αυτι θ εξάρτθςθ τθσ αναςτολισ από τον προςανατολιςμό τθσ φζτασ μπορεί να κεωρθκεί ενδεικτικι τθσ ςτρωμάτωςθσ και τθσ διεφκυνςθσ των νευρικϊν ινϊν που ςυμβάλουν ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι. Τα πειράματα ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο ζδειξαν, αντίκετα, πωσ θ αποτελεςματικότθτα των αναςταλτικϊν κυκλωμάτων παραμζνει ςτακερι ανεξάρτθτα από τθ γωνία κοπισ των τομϊν. Το αποτζλεςμα αυτό υποδεικνφει μια μάλλον ομογενι χωρικι οργάνωςθ των αναςταλτικϊν κυκλωμάτων ςτον πόλο αυτό. Θ τριςδιάςτατθ οργάνωςθ των αναςταλτικϊν κυκλωμάτων ςτον ιππόκαμπο ζχει εμπλακεί ςτθ διαμόρφωςθ τθσ ςυλλογικισ δραςτθριότθτασ του ιππόκαμπου και ειδικότερα ςτθν οργάνωςθ των ρυκμϊν κιτα και γάμμα (Gloveli et al. 2005). Οι διαφορζσ, λοιπόν, ςτθν οργάνωςθ ςτο χϊρο των αναςταλτικϊν κυκλωμάτων του ιππόκαμπου που παρατθρικθκαν μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ πόλου ςτθ μελζτθ αυτι, ςε ςυνδυαςμό με τθ διαπίςτωςθ διαφορϊν ςτουσ τφπουσ των αναςταλτικϊν ενδονευρϊνων (Jinno & Kosaka 2003a), και ςτισ υπομονάδεσ των GABA A υποδοχζων (Sotiriou et al. 2005) μεταξφ των δφο πόλων υποδεικνφουν μια διαφορετικι ικανότθτα γζνεςθσ ρυκμϊν και, πικανά, μια υποκείμενθ διαφορετικι ικανότθτα ανάλυςθσ πλθροφοριϊν λειτουργικά διακριτϊν περιοχϊν κατά μικοσ του μακροφ άξονα τθσ δομισ. 150

ΔΛΑΦΟΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΧΛΑΛΟΥ ΚΑΛ ΚΟΛΛΛΑΚΟΥ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΥ Τα αποτελζςματα των πειραμάτων ςτθ βαςικι αναςτολι δείχνουν μια ξεκάκαρθ διαφορά μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου: θ GABA A εξαρτϊμενθ παλίνδρομθ αναςτολι εκπυρςοκρότθςθσ των πυραμιδικϊν νευρϊνων τθσ CA1 περιοχισ είναι ιςχυρότερθ, φκίνει πιο αργά και διαρκεί περιςςότερο ςτο ραχιαίο ςε ςχζςθ με τον κοιλιακό ιππόκαμπο. Οι παρατθριςεισ αυτζσ ςυμβαδίηουν με τθν παλαιότερθ διαπίςτωςθ πωσ θ ορκόδρομα ενεργοποιοφμενθ αναςτολι είναι ιςχυρότερθ ςτον ραχιαίο ιππόκαμπο (Papatheodoropoulos et al. 2002). Θ διακριτι, δε, χρονικι εξζλιξθ τθσ παλίνδρομθσ αναςτολισ ςτουσ δφο πόλουσ του ιππόκαμπου φαίνεται να ςυμβαδίηει με τθ χρονικι εξζλιξθ των GABA A μεςολαβοφμενων IPSP ςτο ραχιαίο και κοιλιακό ιππόκαμπο (Papatheodoropoulos et al. 2002). Οι πικανοί λόγοι για αυτζσ τισ διαφορζσ είναι ποικίλοι: Διαφορζσ ςτθν ανατομία μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου και ιδιαίτερα διαφορζσ ςτο κφκλωμα τθσ παλίνδρομθσ αναςτολισ, πχ: Οι PV ανοςοκετικοί αναςταλτικοί ενδονευρϊνεσ, που δρουν μζςω GABA A υποδοχζων που περιζχουν τθν α 1 υπομονάδα (Thomson et al. 2000; Klausberger, T. et al. 2002; McDonald & Mascagni 2004), θ οποία κυριαρχεί ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο (Sotiriou et al. 2005), δζχονται ιςχυρότερθ παλίνδρομθ διεγερτικι νεφρωςθ από τουσ πυραμιδικοφσ νευρϊνεσ από ότι οι CCK ανοςοκετικοί ενδονευρϊνεσ (Gulyas et al. 1999) που πλειοψθφοφν ςτον κοιλιακό (Jinno & Kosaka 2003a). Διαφορζσ ςτισ υπομονάδεσ που ςυμμετζχουν ςτο ςχθματιςμό των GABA A υποδοχζων ςτουσ δφο πόλουσ του ιππόκαμπου και των χαρακτθριςτικών τουσ: Ππωσ αποδείχτθκε πρόςφατα, οι κατανομι των GABA A υπομονάδων διαφζρει μεταξφ ραχιαίου και κοιλιακοφ ιππόκαμπου: ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο υπερτεροφν οι α 1, β 2 και γ 2 υπομονάδεσ, ενϊ ςτον κοιλιακό οι α 2 και β 1. Οι διαφορζσ αυτζσ ςτισ υπομονάδεσ επθρεάηουν ςθμαντικά τθν κινθτικι των μεταςυναπτικϊν δυναμικϊν (Vicini et al. 2001; Benkwitz et al. 2004). Ζτςι, ο ραχιαίοσ ιππόκαμποσ είναι πικανότερο να εμφανίηει τα μεγαλφτερα αλλά ςυντομότερα δυναμικά που προςδίδει θ α 1 υπομονάδα (Vicini et al. 2001) αλλά και τθν γρθγορότερθ ταχφτθτα απενεργοποίθςθσ του υποδοχζα που προςδίδει θ γ 2 υπομονάδα (Dominguez-Perrot et al. 1996; Benkwitz et al. 2004). Γρθγορότερθ ταχφτθτα απενεργοποίθςθσ του υποδοχζα οδθγεί ςε χαμθλότερθ απευαιςκθτοποίθςθ και ςε αυξθμζνθ ικανότθτα επαναλαμβανόμενθσ ενεργοποίθςθσ του υποδοχζα (Dominguez-Perrot et al. 1996). Οι ιδιότθτεσ αυτζσ μαηί εξθγοφν ςε κάποιο βακμό τθν πιο αργι μείωςθ και μεγαλφτερθ διάρκεια τόςο των IPSP όςο και τθσ ςυμβαδίηουςασ παλίνδρομθσ αναςτολισ ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο. Διαφορζσ ςτα εξωκυτταρικά επίπεδα διάχυτου GABA: Ζρευνεσ ζχουν δείξει πωσ υψθλότερα επίπεδα GABA ςτον εξωκυττάριο χϊρο ενιςχφουν τθν τονικι αλλά οδθγοφν ςε μείωςθ τθσ φαςικισ αναςτολισ (Jensen, K. et al. 2003; 151

Mody 2005). Ζτςι θ χαμθλότερθ φαςικι αναςτολι που παρατθρικθκε ςε αυτι τθν εργαςία ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο μπορεί εν μζρει να οφείλεται ςτα υψθλότερα επίπεδα GABA που ζχουν παρατθρθκεί ςτον εξωκυττάριο χϊρο του πόλου αυτοφ (Hortnagl et al. 1991). Οι διαφορζσ αυτζσ ςτθν αναςτολι μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου ζχουν ςθμαντικζσ ςυνζπειεσ για τθ λειτουργία του. Ππωσ είναι γνωςτό, αλλαγζσ ςτθ ςυναπτικι αναςτολι επθρεάηουν ςθμαντικά τθ λειτουργία του νευρικοφ δικτφου του ιππόκαμπου (Pouille & Scanziani 2001; Glykys & Mody 2006). Ριο ςυγκεκριμζνα, GABA A αναςταλτικζσ ςυνάψεισ ςτο ςϊμα των νευρϊνων φαίνεται να παίηουν ςθμαντικό ρόλο ςτθ διαμόρφωςθ του μοτίβου εκπυρςοκρότθςθσ και το ςυγχρονιςμό των πυραμιδικϊν νευρϊνων (Fricker & Miles 2001; Pouille & Scanziani 2001; Klausberger, T. et al. 2003; Lawrence & McBain 2003; Hasenstaub et al. 2005; Klausberger, Thomas et al. 2005), αλλά και των ενδονευρϊνων (Bacci & Huguenard 2006; Vida et al. 2006). Κατά ςυνζπεια, θ ςυμμετοχι τθσ ταχείασ (GABA A εξαρτϊμενθσ) ςυναπτικισ αναςτολισ ςε όλουσ τουσ βαςικοφσ ρυκμοφσ του ιππόκαμπου (κιτα, γάμμα και οξζα κφματα) ζχει ιδθ αποδειχτεί (Leung 1998; Draguhn et al. 2000; Whittington et al. 2000; Whittington & Traub 2003; Fisahn 2005; Mann et al. 2005). Ζτςι, θ χαμθλότερθ ςυναπτικι αναςτολι του κοιλιακοφ ιππόκαμπου μπορεί να είναι ςε οριςμζνο βακμό υπεφκυνθ για τθν ευκολότερθ και ςυχνότερθ αυκόρμθτθ οργάνωςθ των οξζων κυμάτων και τθσ υπζρκετθσ υψίςυχνθσ ταλάντωςθσ που τα ςυνοδεφει ςτον κοιλιακό ςε ςχζςθ με το ραχιαίο ιππόκαμπο (Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2002b, a; Colgin et al. 2004), κακϊσ θ δραςτθριότθτα αυτι ςυςχετίηεται με και ευνοείται από αυξθμζνθ ςυναπτικι διζγερςθ (Ylinen et al. 1995; Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2002b; Maier et al. 2003; Papatheodoropoulos & Kostopoulos 2003; Behrens et al. 2005; Nimmrich et al. 2005; Wu, C. et al. 2005). Θ χαμθλότερθ αναςτολι του κοιλιακοφ πόλου του ιππόκαμπου ζχει πικανά ςυνζπειεσ και ςτθ γζνεςθ επιλθπτικϊν κρίςεων. Ο κοιλιακόσ ιππόκαμποσ είναι όχι μόνο πιο επιρρεπισ ςτθν εκδιλωςθ επιλθπτικισ δραςτθριότθτασ ςε ςχζςθ με το ραχιαίο (Gilbert et al. 1985; Bragdon et al. 1986; Lee, P. H. et al. 1990; Greco et al. 1994; Borck & Jefferys 1999; Derchansky et al. 2004; Papatheodoropoulos et al. 2005; Wu, C. P. et al. 2005), αλλά και θ ςυχνότερθ εςτία επιλθπτικϊν κρίςεων ςε όλο τον εγκζφαλο (Green 1964; Engel 2001). Ο υψθλότεροσ ρυκμόσ επιλθπτοειδϊν ριπϊν που επίςθσ εμφανίηονται ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο (Bragdon et al. 1986; Borck & Jefferys 1999; Derchansky et al. 2004; Papatheodoropoulos et al. 2005) μπορεί να εξθγθκεί από τα ιδιαίτερα χαρακτθριςτικά τθσ ταχείασ ςυναπτικισ αναςτολισ (Bracci et al. 2001; Aradi & Maccaferri 2004; Hasenstaub et al. 2005; Mann et al. 2005) των δφο πόλων του ιππόκαμπου. Διαφορζσ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι μπορεί ακόμα να εμπλζκονται ςτθν ταχφτερθ πρόκλθςθ κρίςεων με χθμικό ι θλεκτρικό ερεκιςμό (kindling) που παρατθρείται ςτον κοιλιακό πόλο (Racine et al. 1977; Akaike, K. et al. 2001). Ακόμθ, θ χαμθλότερθ αναςτολι μπορεί να αποκαλφπτει τισ παλίνδρομεσ διεγερτικζσ ςυνάψεισ των πυραμιδικϊν κυττάρων που ζχουν βρεκεί περιςςότερεσ ςτον κοιλιακό πόλο (Vreugdenhil et al. 2001), ενιςχφοντασ τθν επιλθπτογεννθτικότθτα τθσ περιοχισ (Kostopoulos et al. 152

2005). Αυτόσ ίςωσ είναι και ο λόγοσ για τθν ςυχνότερθ εμφάνιςθ επιλθπτοειδϊν ριπϊν ςε απανεςταλμζνεσ τομζσ κοιλιακοφ ιππόκαμπου (Borck & Jefferys 1999). Τζλοσ, θ χαμθλι ςυναπτικι αναςτολι ζχει εμπλακεί και ςε άλλεσ νευρολογικζσ πακιςεισ: Μειωμζνθ αναςτολι ςχετίηεται με τθ ςοβαρότθτα τθσ ψφχωςθσ (Busatto et al. 1997) Μειωμζνθ αναςτολι ι αυξθμζνθ νευρωνικι δραςτθριότθτα ςτον κοιλιακό ιππόκαμπο οδθγεί ςε εμφάνιςθ ςυμπτωμάτων ςχιηοφρζνειασ (Bast et al. 2001a, b; Bast et al. 2001c). ΦΑΜΑΚΟΛΟΓΛΑ ΓΕΝΛΚΑ Οι μετριςεισ τθσ αντίδρομα ενεργοποιοφμενθσ ςυναπτικισ αναςτολισ ζδειξαν πωσ όλοι οι αλλοςτερικοί ενιςχυτζσ του GABA A υποδοχζα που δοκιμάςτθκαν, με εξαίρεςθ τθν αλλοπρεγνανολόνθ και τα ανάλογά τθσ, τθν ενίςχυςαν ςε ςθμαντικό βακμό. Το ςυμπζραςμα αυτό ςυμβαδίηει και ενιςχφεται από τα αποτελζςματα των μετριςεων τθσ ορκόδρομα ενεργοποιοφμενθσ αναςτολισ, όπου αυτζσ πραγματοποιικθκαν. Ο βακμόσ ενίςχυςθσ τθσ αναςτολισ, όμωσ, διζφερε μεταξφ των φαρμάκων. Οι βενηοδιαηεπίνεσ και τα ανάλογά τουσ (διαηεπάμθ, μιδαηολάμθ, ηολπιδζμθ) ζδειξαν μζτρια ενίςχυςθ του μεγζκουσ και πρακτικά αμελθτζα ενίςχυςθ τθσ διάρκειασ τθσ αναςτολισ (εικόνα 79). Αντίκετα, τα περιςςότερα βαρβιτουρικά (πεντοβαρβιτάλθ, κειοπεντάλθ) και το αναιςκθτικό νευροςτεροειδζσ αλφαξαλόνθ ενίςχυςαν τθν παλίνδρομθ αναςτολι πολφ περιςςότερο, τόςο ςτο πλάτοσ, όςο, ιδίωσ, και ςτθ διάρκεια (εικόνα 79), παρατείνοντάσ τθν πολφ πζρα από τα φυςιολογικά τθσ όρια, όπωσ αυτά μετρικθκαν χωρίσ φαρμακολογικι παρζμβαςθ (εικόνα 34, γωνία b). Τα πειράματα με χριςθ CGP 35348 ζδειξαν περαιτζρω πωσ θ διάρκεια τθσ αποκλειςτικά GABA A εξαρτϊμενθσ αναςτολισ αυξικθκε ςθμαντικά πάνω από τθ βαςικι τθσ τιμι από τα φάρμακα αυτά. Θ παράταςθ δθλαδι τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ φαίνεται να οφείλεται ςε παράταςθ τθσ «γριγορθσ» GABA A εξαρτϊμενθσ αναςτολισ και όχι ςε ενίςχυςθ τθσ «αργισ» GABA B εξαρτϊμενθσ αναςτολισ. Ενδιαφζρον όμωσ είναι και το γεγονόσ πωσ το βαρβιτουρικό φαινοβαρβιτάλθ, κακϊσ και ςχετικά χαμθλζσ ςυγκεντρϊςεισ του αναιςκθτικοφ προποφόλθ (ςφγκρινε με τισ ςυγκεντρϊςεισ που χρθςιμοποιοφνται από άλλουσ ερευνθτζσ in vitro, π.χ. Albertson et al. 1996; Bieda & MacIver 2004; Pittson et al. 2004; Asahi et al. 2006), ζδειξαν μζτρια ενίςχυςθ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ, όχι ιδιαίτερα υψθλότερθ από αυτι των βενηοδιαηεπινϊν. Τα αποτελζςματα αυτά ςυμβαδίηουν με τα ευριματα παλαιότερων μελετϊν για τθν επίδραςθ των φαρμάκων αυτϊν ςτον GABA A υποδοχζα και τθ ςυναπτικι αναςτολι: Θ διαηεπάμθ ζχει βρεκεί να ενιςχφει τόςο τθν ορκόδρομα (Riley & Scholfield 1983; Kapur et al. 1989), όςο και τθν αντίδρομα (Tsuchiya & Fukushima 1978; Polc & Haefely 1982; Higashima et al. 1997; Higashima et al. 1998) ενεργοποιοφμενθ αναςτολι ςε ςυγκεντρϊςεισ παρόμοιεσ με αυτζσ που χρθςιμοποιικθκαν ςε αυτι τθν εργαςία. 153

Σθμαντικι παράταςθ τθσ αναςτολισ από τθ διαηεπάμθ ζχει βρεκεί μόνο ςε μεγαλφτερεσ ( 3μM) ςυγκεντρϊςεισ (Wolf & Haas 1977; Riley & Scholfield 1983). Θ επίδραςι τθσ ςτα αναςταλτικά μεταςυναπτικά δυναμικά ακολουκεί παρόμοιο μοτίβο (Alger & Nicoll 1982a, b; Segal & Barker 1984; Takeda et al. 1989; Xu & Sastry 2005), αν και ζχει βρεκεί να ενιςχφει τόςο το πλάτοσ όςο και τθ διάρκειά τουσ ςε μικρότερεσ ςυγκεντρϊςεισ ( 1μM, Pawelzik et al. 1999). Αν και ενίςχυςθ του πλάτουσ και τθσ διάρκειασ αναςταλτικϊν μεταςυναπτικϊν δυναμικϊν ι/και ρευμάτων (IPSP/C) από τθ μιδαηολάμθ ζχει δειχτεί για ςυγκεντρϊςεισ παρόμοιεσ ( 0,1μM) από αυτζσ που χρθςιμοποιικθκαν ςτθν παροφςα εργαςία (Roepstorff & Lambert 1994; Poncer et al. 1996; Kohno et al. 2000; Yeung et al. 2003; Kobayashi et al. 2005), ενίςχυςθ τθσ ςυναπτικισ αναςτολισ ζχει βρεκεί ςτο παρελκόν μόνο υπό τθν επίδραςθ ςθμαντικά μεγαλφτερων ςυγκεντρϊςεων (18,5μM) και για IPI<70ms (Polc & Haefely 1982). Ραρομοίωσ, θ ηολπιδζμθ, αν και ζχει βρεκεί να ενιςχφει τα αναςταλτικά μεταςυναπτικά ρεφματα ι/και δυναμικά ςε ςυγκεντρϊςεισ μεγαλφτερεσ, παρόμοιεσ ι και χαμθλότερεσ (αλλά 0,3μM) από τθ ςυγκζντρωςθ που δοκιμάςτθκε ςτθν παροφςα εργαςία (Manuel & Davies 1998; Tietz et al. 1999; Patenaude et al. 2001; Goldstein et al. 2002; Nusser & Mody 2002), επίδραςι τθσ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ζχει βρεκεί από άλλουσ ερευνθτζσ μόνο ςε μεγαλφτερεσ ςυγκεντρϊςεισ (ελάχιςτθ ενεργόσ ςυγκζντρωςθ: 10μM, Higashima et al. 1997). Σε ςυγκεντρϊςεισ παρόμοιεσ με αυτζσ που δοκιμάςτθκαν ςε αυτι τθν εργαςία, θ προποφόλθ ενιςχφει το πλάτοσ και τθ διάρκειά των IPSP/C (Hollrigel et al. 1996; Whittington et al. 1996; Belelli et al. 1999; O'Shea et al. 2000; Kitamura et al. 2003) και ενδυνάμωςε τθ ςυναπτικι αναςτολι (Albertson et al. 1996; Tanner et al. 2000). Υψθλότερεσ ςυγκεντρϊςεισ ( 18μM) ζχουν βρεκεί να αυξάνουν και τθ διάρκεια τθσ αναςτολισ (Albertson et al. 1996; Asahi et al. 2006). Θ ςχετικά χαμθλι δράςθ τθσ προποφόλθσ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ςε ςχζςθ με τα υπόλοιπα αναιςκθτικά φάρμακα μπορεί να οφείλεται: o Στο γεγονόσ ότι, παρά το ςχετικά χαμθλό EC 50 για τισ αλλοςτερικζσ τισ δράςεισ ςτον GABA A υποδοχζα, το μζγιςτο αποτζλεςμα επιτυγχάνεται ςε πολφ υψθλότερεσ ςυγκεντρϊςεισ (Belelli et al. 1999), ενϊ το EC 50 ενίςχυςθσ τθσ αναςτολισ είναι επίςθσ υψθλό (Asahi et al. 2006). o Στθν αργι ταχφτθτα διείςδυςθσ τθσ ςτισ τομζσ in vitro (Gredell et al. 2004). Θ φαινοβαρβιτάλθ ζχει βρεκεί να ενιςχφει αλλοςτερικά τον GABA A υποδοχζα, και ςε υψθλότερεσ ςυγκεντρϊςεισ (> 300μM), όπωσ όλα τα βαρβιτουρικά, να οδθγεί ςε απ ευκείασ άνοιγμα του καναλιοφ Cl - (ffrench-mullen et al. 1993; Ko et al. 1997). Αν και θ φαινοβαρβιτάλθ ζχει δειχκεί να ενιςχφει τθν παλίνδρομθ αναςτολι (Wolf & Haas 1977; MacIver & Roth 1987; Margineanu & Klitgaard 2003), οριςμζνοι ερευνθτζσ δεν ζχουν 154

καταφζρει να αναπαράγουν το αποτζλεςμα αυτό ςε μζτριεσ ςυγκεντρϊςεισ (200μM, Iadarola et al. 1985). Θ πεντοβαρβιτάλθ ενιςχφει τθ λειτουργία του GABA A υποδοχζα (Schulz & Macdonald 1981; Thompson, S. A. et al. 1996; Belelli et al. 1999; Pistis et al. 1999; Eghbali et al. 2000), κυρίωσ παρατείνοντασ τθ διάρκεια των IPSP/C (Segal & Barker 1984; Proctor et al. 1986; Akaike, N. et al. 1990). Σε ςυγκεντρϊςεισ >100μM οδθγεί ςε άμεςο άνοιγμα του καναλιοφ Cl - (Schulz & Macdonald 1981; Parker et al. 1986; Akaike, N. et al. 1990; Thompson, S. A. et al. 1996; Belelli et al. 1999; Pistis et al. 1999; Eghbali et al. 2000), αν και μία ερευνθτικι ομάδα ζχει δείξει άμεςεσ δράςεισ και ςε χαμθλότερεσ ςυγκεντρϊςεισ (Eghbali et al. 2003a). Οι δράςεισ τθσ αυτζσ είναι πικανά ο μθχανιςμόσ που οδθγεί ςτθ διαπιςτωμζνθ ενίςχυςθ τόςο του πλάτουσ (Riley & Scholfield 1983; Rock & Taylor 1986), όςο και τθσ διάρκειασ (Wolf & Haas 1977; Iadarola et al. 1985) τθσ παλίνδρομθσ αναςτολισ που προκαλεί. Θ κειοπεντάλθ ενιςχφει το πλάτοσ (Yang et al. 2006), αλλά κυρίωσ τθ διάρκεια (Hollrigel et al. 1996; Lukatch & MacIver 1996; Whittington et al. 1996; Dickinson et al. 2002; Pittson et al. 2004) των IPSP/C και ςε ςυγκεντρϊςεισ 50μM ανοίγει άμεςα το κανάλι του GABA A υποδοχζα (Lukatch & MacIver 1996; Yang et al. 2006). Θ επίδραςι τθσ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι, που ζχει μελετθκεί ςτο παρελκόν ςε περιοριςμζνα IPI, ζχει βρεκεί ενιςχυτικι ςε ςυγκεντρϊςεισ παρόμοιεσ ι και χαμθλότερεσ από αυτζσ που δοκιμάςτθκαν ςτθν παροφςα μελζτθ και για IPI ωσ και 120ms (Albertson et al. 1992; MacIver et al. 1996a; Asahi et al. 2006). Θ αλφαξαλόνθ ζχει βρεκεί να ενιςχφει αλλοςτερικά τισ απαντιςεισ του GABA A υποδοχζα (Harrison & Simmonds 1984; Harrison et al. 1987b; Bertrand & Galligan 1992; Zimmerman et al. 1994; Akhondzadeh & Stone 1995; Wegner et al. 2006) ςε ςυγκεντρϊςεισ 2μM και να ανοίγει άμεςα το κανάλι του (Harrison et al. 1987b; Wegner et al. 2006) ςε ςυγκεντρϊςεισ 5μM. Θ κετικι επίδραςι τθσ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ζχει δειχκεί μόνο περιοριςμζνα (Albertson et al. 1992). Αντίκετα, θ ζλλειψθ δράςθσ τθσ αλλοπρεγνανολόνθσ τόςο ςτθν ορκόδρομα, όςο και ςτθν αντίδρομα ενεργοποιοφμενθ αναςτολι, που διαπιςτϊκθκε ςτθν παροφςα εργαςία, ζρχεται ςε αντίκεςθ με τα αποτελζςματα παλαιοτζρων μελετϊν. Θ αλλοπρεγνανολόνθ ζχει βρεκεί να επιβραδφνει τθν μείωςθ του ρεφματοσ μζςω ενόσ GABA A υποδοχζα (mipsc), ακόμα και ςε πολφ χαμθλζσ ( 0,03μM) ςυγκεντρϊςεισ (Puia et al. 1993; Schmid et al. 1998; Patenaude et al. 2001; Belelli & Herd 2003) και να ενιςχφει το ρεφμα Cl - ακόμα και ςε απουςία GABA (Majewska et al. 1986; Puia et al. 1993), ςε ςυγκζντρωςθ 1μM. Θ διαφορά με τθν παροφςα μελζτθ κα μποροφςε να αποδοκεί ςτθ διαφορετικι ςφςταςθ ςε υπομονάδεσ των GABA A υποδοχζων του ιππόκαμπου ι ςτισ ιδιότθτεσ του δικτφου τθσ παλίνδρομθσ αναςτολισ τθσ CA1 περιοχισ θ κετικι επίδραςθ τθσ αλλοπρεγνανολόνθσ ςτθν παλίνδρομθ αναςτολι ςτθ CA1 περιοχι του ιππόκαμπου, που ζχει παρατθρθκεί από μια μόνο ερευνθτικι ομάδα (Tauboll & Gjerstad 1993), αν και ςε ςυγκζντρωςθ 155

παρόμοια με αυτζσ που χρθςιμοποιικθκαν ςτθν παροφςα εργαςία (15μM), ιταν ιδιαίτερα μικρι (~16% και μόνο για IPI 10ms) και ςε χαμθλό πειραματικό δείγμα. Οι διαφορζσ ςτθ δράςθ των φαρμάκων που εξετάςκθκαν μποροφν, εν μζρει, να εξθγθκοφν από το γεγονόσ πωσ κάκε τάξθ καταπραχντικϊν/αναιςκθτικϊν φαρμάκων προςδζνεται ςε διαφορετικι κζςθ ςτον GABA A υποδοχζα (Olsen et al. 1986b; Sieghart 1992; Sigel & Buhr 1997; Squires & Saederup 2000). Επιπλζον, θ διαφορετικι μοριακι δομι κάκε τάξθσ φαρμάκων ζχει ωσ αποτζλεςμα μια ελαφρά διαφορετικι αλλθλεπίδραςθ με τον υποδοχζα και άρα διαφορετικι επίπτωςθ ςτθ δομι και λειτουργία του (για παράδειγμα Harrison et al. 1987a). Το βαςικότερο αποτζλεςμα τθσ αλλθλεπίδραςθσ του GABA A υποδοχζα με κακζνα από αυτά τα φάρμακα είναι θ αφξθςθ του μζςου χρόνου ανοίγματοσ του καναλιοφ του υποδοχζα από το GABA. Το αποτζλεςμα αυτό όμωσ επιτυγχάνεται με διαφορετικό μθχανιςμό από τισ διάφορεσ τάξεισ φαρμάκων: οι βενηοδιαηεπίνεσ αυξάνουν τθ ςυχνότθτα των ριπϊν ανοιγμάτων, ενϊ τα βαρβιτουρικά αυξάνουν τθ διάρκεια των ριπϊν (Study & Barker 1981; Twyman et al. 1989; MacDonald & Twyman 1992; Macdonald & Olsen 1994) τα νευροςτεροειδι χρθςιμοποιοφν και τουσ δφο μθχανιςμοφσ (Majewska et al. 1986; Callachan et al. 1987; Paul & Purdy 1992). Αυτι θ αφξθςθ οδθγεί με τθ ςειρά τθσ ςε αφξθςθ του μεγζκουσ και τθσ διάρκειασ των αναςταλτικϊν μεταςυναπτικϊν δυναμικϊν (Nicoll et al. 1975; MacDonald & Twyman 1992; Macdonald & Olsen 1994). Είναι, όμωσ αξιοςθμείωτο πωσ, αν και οι βενηοδιαηεπίνεσ και τα άλλα φάρμακα ςε καταπραχντικζσ ςυγκεντρϊςεισ, παρατείνουν τα μεταςυναπτικά δυναμικά ςε μικρό μόνο βακμό (Segal & Barker 1984; Roepstorff & Lambert 1994; Poncer et al. 1996; Kohno et al. 2000; Kobayashi et al. 2005), τα βαρβιτουρικά και το αναιςκθτικό νευροςτεροειδζσ αλφαξαλόνθ παράγουν κυρίωσ παράταςθ των δυναμικϊν (Segal & Barker 1984; Proctor et al. 1986; Akaike, N. et al. 1990; Hollrigel et al. 1996; Lukatch & MacIver 1996; Whittington et al. 1996; Dickinson et al. 2002; Pittson et al. 2004). Τα νευροςτεροειδι και τα βαρβιτουρικά είναι επίςθσ οι μόνεσ τάξεισ φαρμάκων που οδθγοφν ςε άμεςθ διάνοιξθ του διαφλου του GABA A υποδοχζα ςε ιδιαίτερα υψθλζσ ςυγκεντρϊςεισ (Schulz & Macdonald 1981; Jackson et al. 1982; Cottrell et al. 1987; Belelli et al. 1999; Yang et al. 2006). ΔΛΑΦΟΕΣ ΑΧΛΑΛΟΥ-ΚΟΛΛΛΑΚΟΥ ΛΡΡΟΚΑΜΡΟΥ ΔΛΑΚΕΛΑ Θ παλίνδρομθ αναςτολι επθρεάςτθκε διαφορετικά ςε τομζσ από το ραχιαίο και το κοιλιακό τμιμα του ιππόκαμπου από οριςμζνα από τα φάρμακα ςε αυτι τθν εργαςία. Συγκεκριμζνα, ενϊ αναιςκθτικά φάρμακα που δοκιμάςτθκαν ςε χαμθλζσ ςυγκεντρϊςεισ κακϊσ και καταπραχντικά φάρμακα δεν ζδειξαν διαφορά μεταξφ των δφο πόλων, καταςταλτικά και αναιςκθτικά φάρμακα ςε υψθλότερεσ ςυγκεντρϊςεισ ζδειξαν δράςθ μεγαλφτερθσ διάρκειασ ςτο ραχιαίο ςε ςχζςθ με τον κοιλιακό πόλο του ιππόκαμπου (εικόνα 79). Δεδομζνου του υψθλότερου πλάτουσ και διάρκειασ τθσ βαςικισ παλίνδρομθσ αναςτολισ ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο (εικόνα 34), θ φαρμακολογικά ενιςχυμζνθ 156

παλίνδρομθ αναςτολι παραμζνει υψθλότερθ ςτον πόλο αυτό και, ςτθν περίπτωςθ των υψθλϊν ςυγκεντρϊςεων καταςταλτικϊν/αναιςκθτικϊν φαρμάκων, αυξάνει περαιτζρω τθ διαφορά τθσ διάρκειάσ τθσ ςε ςχζςθ με τον κοιλιακό πόλο. Θ αυξθμζνθ αυτι διαφορά τθσ GABA A εξαρτϊμενθσ παλίνδρομθσ αναςτολισ μεταξφ των δφο πόλων του ιππόκαμπου υπό τθν επίδραςθ υψθλϊν ςυγκεντρϊςεων των αναιςκθτικϊν φαρμάκων ζγινε ακόμθ ςαφζςτερθ όταν μελετικθκε ενδεικτικά θ δράςθ υψθλϊν ςυγκεντρϊςεων των δφο ενδοφλζβιων αναιςκθτικϊν αλφαξαλόνθ και κειοπεντάλθ υπό ςυνκικεσ φαρμακολογικοφ αποκλειςμοφ των GABA B υποδοχζων: θ διάρκεια τθσ αναςτολισ ςτο ραχιαίο ιππόκαμπο ζφταςε τα 900ms, ενϊ ςτον κοιλιακό μόλισ τα 600ms για τθν αλφαξαλόνθ και Εικόνα 79: Σπγθξηηηθό ηζηόγξακκα ηεο δηάξθεηαο ηεο ζηαηηζηηθά ζεκαληηθήο (t-test, p <0.05) ελίζρπζεο ηεο παιίλδξνκεο αλαζηνιήο από ηηο βαζηθέο ζπγθεληξώζεηο όισλ ησλ θαξκάθσλ (εθηόο αιινπξεγλαλνιόλεο) ζε ηνκέο ξαρηαίνπ (κπιε) θαη θνηιηαθνύ (θόθθηλν) ηππόθακπνπ. 157