ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΛΘΜΝΟΛΟΓΘΑ ΔΝΟΤΗΤΑ: 2. ΜΕΓΕΘΟ ΚΑΘ ΜΟΡΦΗ ΛΘΜΝΩΝ ΟΝΟΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗ: ΘΕΡΟΘΕΟ ΖΑΥΑΡΘΑ ΤΜΗΜΑ: Σμήμα Διατείριζης Περιβάλλονηος & Φσζικών Πόρων ΑΓΡΘΝΘΟ
Άδειες Υρήζης Το παρόν εκπαιδεσηικό σλικό σπόκειηαι ζε άδειες τρήζης Creative Commons. Για εκπαιδεσηικό σλικό, όπως εικόνες, ποσ σπόκειηαι ζε άλλοσ ηύποσ άδειας τρήζης, η άδεια τρήζης αναθέρεηαι ρηηώς. 2
Υρημαηοδόηηζη Το παρόν εκπαιδεσηικό σλικό έτει αναπηστθεί ζηα πλαίζια ηοσ εκπαιδεσηικού έργοσ ηοσ διδάζκονηα. Το έργο «Ανοικηά Ακαδημαϊκά Μαθήμαηα ζηο Πανεπιζηήμιο Παηρών» έτει τρημαηοδοηήζει μόνο ηη αναδιαμόρθωζη ηοσ εκπαιδεσηικού σλικού. Το έργο σλοποιείηαι ζηο πλαίζιο ηοσ Δπιτειρηζιακού Προγράμμαηος «Δκπαίδεσζη και Για Βίοσ Μάθηζη» και ζσγτρημαηοδοηείηαι από ηην Δσρωπαϊκή Ένωζη (Δσρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόροσς. 3
ΛΘΜΝΟΛΟΓΘΑ ΘΕΡΟΘΕΟ ΖΑΥΑΡΘΑ Αναπληρωηής Καθηγηηής Περιβαλλονηικής Γεωλογίας και Τδαηικών Πόρων Θζηόηοπος: www.env.upatras.gr/people/profiles/id/43 26410-74131 izachari@upatras.gr
Τν κέγεζνο θαη ε κνξθή ησλ ιηκλώλ Αλάπηπμε αθηώλ Βηόηνπνο Τδξόβηεο εγθαηαζηάζεηο Μεηαθίλεζε ύδαηνο Γπλαηόηεηα δηάβξσζεο Μπζηηθόηεηα γηα ηνπο αλζξώπνπο
Κίκλεο: ρσξηθή κεηαβιεηόηεηα 1 Πώο ε πνηόηεηα λεξνύ πνηθίιεη; Πώο νη πδξόβηεο θνηλόηεηεο νξγαληζκώλ ηνπο δηαθέξνπλ; Φάξηα Εσνπιαγθηόλ Άιγε Φπηά
Κίκλεο: ρσξηθή κεηαβιεηόηεηα 2 Πώο ε πνηόηεηα λεξνύ πνηθίιεη πέξα από απηήλ ηε ιίκλε; Πώο νη πδξόβηεο θνηλόηεηεο δηαθέξνπλ; Φάξηα Εσνπιαγθηόλ Άιγε Φπηά
Κίκλεο: ρσξηθή κεηαβιεηόηεηα 3 Έλαο έιεγρνο ακεξηθαληθήο πξαγκαηηθόηεηαο Z-max ~ 4 m Πεξηνρή ~ 10 ζηξέκκαηα Τδξνινγηθή Λεθάλε -?? (αζηηθή απνξξνή) Αέξαο θαη ξνή ηνπ λεξνύ δπηηθά Σί είλαη ζεκαληηθό γηα απηό ην ζύζηεκα; Πνηόηεηα Μεξνύ Ψάξηα Ζσνπιαγθηόλ Άιγε Φπηά
Οξηδόληηεο παξαιιαγέο από θπζηθνύο παξάγνληεο Δπνρηαθά θαη βξαρππξόζεζκα ξεύκαηα κέζα ζηε Λίκλε Superior Πεξηνρέο αλύςσζεο θαη πηώζεο ησλ λεξώλ Μεηαθνξά ηδεκάησλ από ηε δηάβξσζε αθηώλ θαη απόζεζε ζε βαζηά λεξά Πώο ε πνηόηεηα λεξνύ θαη νη πδξόβηεο θνηλόηεηεο πνηθίινπλ ρσξηθά θαη ρξνληθά; Πνύ πεγαίλνπλ νη ππεξρεηιίζεηο από ηα λεξά ησλ θαηαηγίδσλ θαη ηα πγξά απόβιεηα ησλ πόιεσλ;
Λεηαθηλήζεηο λεξνύ ξεύκαηα θαη θύκαηα Σα θύκαηα απνηεινύληαη από ηελ άλνδν θαη ηελ πηώζε ησλ κνξίσλ λεξνύ, κε θάπνηα ηαιάλησζε αιιά θακία θαζαξή ξνή Σα ξεύκαηα απνηεινύληαη από ηηο θαζαξέο νκνηόκνξθεο ξνέο ηνπ ύδαηνο
Λόληκα Ιύκαηα Παξάγεηαη από ην ζηαζεξό αέξα Δπηθαλεηαθό λεξό πνπ νδεγείηαη πξνο ηα θάησ σξνί λεξνύ επάλσ ζηελ αθηή Ρνέο ηνπ λεξνύ πίζσ ιόγσ ηεο βαξύηεηαο Μόληκνη όγθνη θπκάησλ κεηαθέξνληαη κε κεησκέλε θίλεζε = επηθάλεηα seiches" πρλόηεηεο βαζηζκέλεο ζηε κνξθή ιεθαλώλ Μπνξνύλ επίζεο λα πξνθύςνπλ από ηηο θαζηδήζεηο εδάθνπο, ηελ πίεζε αέξα θαη ηνπο ζεηζκνύο
Οξηδόληηα θαη θάζεηε κεηαβιεηόηεηα Πώο ην θσο, ε ζεξκνθξαζία θαη ηα ηδήκαηα πνηθίιινπλ ζε απηέο ηηο δώλεο; Πώο ηα θπηά, ηα αζπόλδπια, ηα ςάξηα θαη ηα άιγε πνηθίιινπλ;
Παξάθηηα Ζώλε Παξάθηηα δώλε ζπλήζσο ξερή, θνληά ζηελ αθηή, πεξηνρή όπνπ ην θσο κπνξεί λα δηαπεξάζεη ζην θαηώηαην ζεκείν θαη ηα θπηά λα απμεζνύλ (~ 1% ηεο ειαθξηάο έληαζεο επηθάλεηαο) πρλά ππνινγίδεηαη σο ηκήκα ηεο επηθάλεηαο ηεο ιίκλεο είηε < 3m είηε <5 m βαζηά Όπνπ βξίζθεηαη ε πιεηνςεθία ησλ πδξόβησλ θπηώλ βξίζθεηαη θαη έλαο βηόηνπνο γηα ηα ςάξηα
Ππθλόηεηα, ζεξκόηεηα & ζηξσκαηνπνίεζε νμπγόλνπ Ζ ζεξκνθξαζία θαη ηα επίπεδα νμπγόλνπ είλαη ζεκαληηθνί παξάγνληεο πνπ ξπζκίδνπλ ηνπο πδξόβηνπο νξγαληζκνύο Ζ δηάηαμε ζε ζηξώκαηα ησλ λεξώλ ησλ ιηκλώλ ιόγσ ησλ δηαθνξώλ ππθλόηεηαο είλαη έλαο ζεκαληηθόο παξάγνληαο πνπ ην δεκηνπξγεί ην νηθνζύζηεκα θαη πνπ δεκηνπξγεί ηνπο επδηάθξηηνπο βηόηνπνπο Σν επνρηαθό ζρέδην ηεο αλάκημεο είλαη επίζεο έλαο θξίζηκνο θαζνξηζηηθόο παξάγνληαο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ νηθνζπζηήκαηνο
Ππθλόηεηα Όζν ζεξκόηεξν είλαη ην λεξό, ηόζν θαιύηεξα απηό επηπιέεη, αιιά ν πάγνο επηπιέεη επίζεο Σν λεξό γίλεηαη ιηγόηεξν ππθλό θαζώο ζεξκαίλεηαη
Σηξσκαηνπνίεζε Ππθλόηεηαο Τν βαζύ λεξό είλαη πην θξύν από ην επηθαλεηαθό ην θαινθαίξη (θαη ιίγν ζεξκόηεξν ην ρεηκώλα) Σν επηθαλεηαθό λεξό είλαη πνιύ ειαθξύηεξν ιόγσ ηεο κεγάιεο δηαθνξάο ππθλόηεηαο κεηαμύ απηνύ θαη ηνπ θξύνπ λεξνύ (νδεγεί ζηε ζηαζεξή ζεξκηθή ζηξσκαηνπνίεζε )
Θεξκόηεηα θαη Φσο Μεηώζεηο έληαζεο εθζεηηθά κε ην βάζνο ζε κηα ιίκλε Πνηα θακπύιε είλαη ε clear lake κπιε ή καύξε;
Ιάζεηε Εμάιεηςε Φσηόο Η έληαζε ηνπ θσηόο κεηώλεηαη εθζεηηθά κε ην βάζνο θαη πεξηγξάθεηαη από ηνπο Beer- Bouguer-Lambert Law πνπ ππνζηεξίδνπλ όηη: όπνπ: I(z) = I(0) * [ e -kz ] I(z) = έληαζε ηνπ θσηόο θαηά ην βάζνο z I(0) = έληαζε ηνπ θσηόο ζηελ επηθάλεηα (0 m) k = ν ζπληειεζηήο θάζεηεο εμάιεηςεο ή κείσζεο.
Αέξαο: ηαξαρώδεο αλάκημε Ζ ζεξκόηεηα, όπσο ππνδεηθλύεηαη από ηε ζεξκνθξαζία ζα αλακελόηαλ επίζεο λα κεησζεί εθζεηηθά κε ην βάζνο, ΑΚΚΑ... Ζ επηθάλεηα ησλ ιηκλώλ εθηίζεηαη ζηνλ αέξα, ν νπνίνο αλακηγλύεη ην επηθαλεηαθό λεξό, αιιά ε ηαξαρώδεο ελέξγεηα από ηνλ άλεκν κεηώλεηαη κε ην βάζνο, πνπ αζθεί ιηγόηεξε επίδξαζε πεξαηηέξσ πξνο ηα θάησ. Όζν κεγαιύηεξε ε δηαθνξά ππθλόηεηαο (ζπλήζσο από ηε ζεξκνθξαζία ) κεηαμύ ησλ ζηξσκάησλ ηνπ λεξνύ, ηόζν πην δύζθνιν είλαη λα αλακηρζνύλ δηαθνξεηηθά ζηξώκαηα.
Θεξκηθή Σηξσκαηνπνίεζε Ιαινθαηξηνύ Σα βαζύηεξα ύδαηα είλαη πην θξύα από ηα επηθαλεηαθά ην θαινθαίξη Σν επηθαλεηαθό ζεξκό λεξό επηπιέεη ΜΔΓΑΛΖ δηαθνξά ππθλόηεηαο κεηαμύ ηεο επηθάλεηαο θαη ηνπ θξύνπ λεξνύ = αληίζηαζε ζηε αλάκημε
Ομπγόλν Πνηέο είλαη νη πεγέο νμπγόλνπ ζε κηα ιίκλε; Πνηνί θαηαλαιώλνπλ ην νμπγόλν ζε κηα ιίκλε;
Παξάγνληεο πνπ έρνπλ επηπηώζεηο ζην νμπγόλν ε πνην βάζνο κπνξεί ην θσο λα θηάζεη; Δίλαη ε ιίκλε ζηξσκαηνπνηεκέλε ζεξκηθά; Πόζν ζπειιώδεο είλαη; Τπάξρνπλ πνιιά πδξόβηα θπηά θαη άιγε; Πόζν ζεξκή είλαη ε ιίκλε; Τπάξρεη αξθεηό νξγαληθό πιηθό ζην λεξό; Τπάξρνπλ πεγέο γεσξγηθήο θαη αζηηθήο απνξξνήο, απόβιεησλ λεξνύ, θ.ιπ. πνπ εηζέξρνληαη; Πόζε νξγαληθή πεξηνρή ηδεκάησλ ππάξρεη ζρεηηθά κε ηνλ όγθν ηνπ ππνιηκλίνπ;
Σεκείσκα Θζηνξηθνύ Εθδόζεσλ Έξγνπ Σν παξόλ έξγν απνηειεί ηελ 1 ε Σεκείσκα Αλαθνξάο έθδνζε. Copyright Παλεπηζηήκην Παηξώλ, Ηεξόζενο Εαραξίαο, 2015. Ηεξόζενο Εαραξίαο. «ΚΘΛΜΟΚΟΓΘΑ». Έθδνζε: 1.0. Αγξίλην 2015. Γηαζέζηκν από ηε δηθηπαθή δηεύζπλζε: https://eclass.upatras.gr/courses/env116/ Σεκείσκα Αδεηνδόηεζεο Σν παξόλ πιηθό δηαηίζεηαη κε ηνπο όξνπο ηεο άδεηαο ρξήζεο Creative Commons Αλαθνξά Γεκηνπξγνύ, Απαγόξεπζε Δκπνξηθήο Υξήζεο θαη Όρη Παξάγσγα Έξγα. Δμαηξνύληαη ηα απηνηειή έξγα ηξίησλ π.ρ. θσηνγξαθίεο, δηαγξάκκαηα θ.ι.π., ηα νπνία εκπεξηέρνληαη ζε απηό θαη ηα νπνία αλαθέξνληαη καδί κε ηνπο όξνπο ρξήζεο ηνπο ζην «εκείσκα Υξήζεο Έξγσλ Σξίησλ». Τν Έξγν απηό θάλεη ρξήζε ησλ αθόινπζσλ έξγσλ: Δηθόλα 1: https://en.wikipedia.org/wiki/lake_bled «Τν πιηθό ηεο παξνπζίαζεο πξνέξρεηαη από ηηο παλεπηζηεκηαθέο παξαδόζεηο ηνπ θαζεγεηή Θ. Ζαραξία. Οη εηθόλεο, ζηηο νπνίεο δελ ππάξρεη αλαθνξά, απνηεινύλ δεκηνπξγία ηνπ δηδάζθνληα».