Οµιλία στη Βουλή του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ..Ε. κ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΟΥΦΛΙΑ για το σχέδιο νόµου: «Τροποποιήσεις στη νοµοθεσία για το εθνικό κτηµατολόγιο και άλλες διατάξεις» Αθήνα, 12 Ιουλίου 2006
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Ξεκινάµε σήµερα τη συζήτηση για το νοµοσχέδιο µε τίτλο «Τροποποιήσεις στη νοµοθεσία για το εθνικό κτηµατολόγιο και άλλες διατάξεις». Μία πραγµατικά πολύ σηµαντική νοµοθετική παρέµβαση του ΥΠΕΧΩ Ε. Με αυτό το νοµοσχέδιο, κάνουµε ένα µεγάλο και αποφασιστικό βήµα προς τα εµπρός. Αντιµετωπίζουµε οριστικά και αποτελεσµατικά τόσο τα προβλήµατα στο µεγάλο έργο του Εθνικού Κτηµατολογίου, όσο και άλλα προβλήµατα που ταλαιπωρούν εδώ και πολλά χρόνια τη δηµόσια διοίκηση και τους πολίτες. Θα ήθελα εξαρχής να σας παρουσιάσω σε αδρές γραµµές τα σηµαντικότερα σηµεία του νοµοσχεδίου. Και στη συνέχεια θα είµαι πιο αναλυτικός. Συνοπτικά, λοιπόν, µπορώ να σταθώ στα εξής σηµεία : Πρώτα και κύρια, µε αυτό το νοµοσχέδιο εξυγιαίνουµε και θέτουµε σε νέες βάσεις το µεγάλο εθνικό έργο του Κτηµατολογίου. Η δηµιουργία συστήµατος Εθνικού Κτηµατολογίου είναι θεµελιώδες έργο για τη χώρα µας, αφού αποτελεί κοµβικό εργαλείο προγραµµατισµού, ορθολογικής οργάνωσης και ανάπτυξης της χώρας. Ως γνωστόν, η Ελλάδα είναι η µόνη ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει Κτηµατολόγιο. Επί 2 χρόνια και 2 µήνες, επιταχύνουµε θεαµατικά τους ρυθµούς για να καλύψουµε το χαµένο έδαφος. Και µε αυτό το νοµοσχέδιο, η Ελλάδα θα αποκτήσει επιτέλους Κτηµατολόγιο. Στόχος µας είναι η σύνταξη του Κτηµατολογίου να γίνει καλύτερα, ταχύτερα, φθηνότερα. Χωρίς τις καθυστερήσεις και τις επιβαρύνσεις του παρελθόντος. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου, προχωρούµε: α) στον απαραίτητο καλό σχεδιασµό, β) στη δηµιουργία της αναγκαίας υποδοµής, γ) στην εξασφάλιση µόνιµης χρηµατοδότησης, δ) σε καίριες παρεµβάσεις στο θεσµικό πλαίσιο για το κτηµατολόγιο. Σηµείο αυτό θα ήθελα να τονίσω την εξαιρετική συνεργασία µε τους φορείς των εµπλεκόµενων επιστηµονικών κλάδων (ολοµέλεια ικηγορικών Συλλόγων, Τεχνικό Επιµελητήριο, Υποθηκοφύλακες κλπ). Σήµερα, µε το νοµοσχέδιο, δίνουµε οριστικές λύσεις και µεταξύ άλλων ρυθµίσεων: Πρώτον. ιασφαλίζουµε τη χρηµατοδότηση του έργου. Το κόστος του Κτηµατολογίου υπολογίζεται στα 1,5 δις ευρώ. Ως γνωστόν, λόγω κακοδιαχείρισης και παρατυπιών κατά το αµαρτωλό παρελθόν του έργου, η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνείται να χρηµατοδοτήσει έργα κτηµατογράφησης µέσω του Γ ΚΠΣ. Για να αντιµετωπιστεί αυτό το πρόβληµα, προχωρούµε στην αυτοχρηµατοδότηση του έργου µε ρεαλιστικό και δίκαιο «τέλος κτηµατογράφησης». Επιπλέον, φυσικά, στις δαπάνες κτηµατογράφησης θα συνεισφέρει και το ηµόσιο, καταβάλλοντας 250 εκατοµµύρια ευρώ. Το τέλος κτηµατογράφησης έχει δύο σκέλη, ένα το σταθερό που είναι 35 ευρώ ανά δικαίωµα και ένα µεταβλητό 1 επί της αντικειµενικής αξίας. εύτερον. Αλλάζουµε τις διαδικασίες κτηµατογράφησης. Τις απλουστεύουµε και τις βελτιώνουµε. Τις κάνουµε γρήγορες και πιο απλές. Έτσι, θα κερδίσουµε χρόνο, αλλά και θα µειώσουµε το κόστος του έργου. Τρίτον. Παύει η ταλαιπωρία των πολιτών και του Κτηµατολογίου κάθε φορά που γίνεται κάποιο µη ηθεληµένο λάθος. Τα λάθη αυτά, εφεξής θα διορθώνονται µε ευέλικτες διαδικασίες. 2
Τέταρτον. Επιλύουµε το πρόβληµα που αφορά στις διαφορές που υπάρχουν µεταξύ του καταχωρισθέντος στο κτηµατολόγιο εµβαδού και του εµβαδού του συµβολαίου. Πέµπτον. Αντιµετωπίζουµε σειρά άλλων διαδικαστικών προβληµάτων, που ταλαιπωρούν σήµερα τους πολίτες στις συναλλαγές µε τα κτηµατολογικά γραφεία. Με όλα τα παραπάνω, µπαίνει επιτέλους τάξη στο πολύπαθο έργο του Εθνικού Κτηµατολογίου, ώστε να προχωρήσει µε πολύ γρήγορους ρυθµούς. Πέραν αυτών όµως, µε το παρόν νοµοσχέδιο αντιµετωπίζουµε και µία σειρά άλλων σηµαντικών θεµάτων. Σας αναφέρω τα σηµαντικότερα: Πρώτον. Τίθενται αυστηροί περιορισµοί στις λεγόµενες «επί έλασσον δαπάνες» στα δηµόσια έργα. Τα προηγούµενα χρόνια, υπήρχε το απαράδεκτο φαινόµενο µε άλλον προϋπολογισµό να ξεκινάει ένα έργο και µε άλλον να τελειώνει, πολλές φορές 50% πάνω ή και περισσότερο! Αυτό γινόταν µε τις συµπληρωµατικές συµβάσεις και µε τις επί έλασσον δαπάνες. Για τις συµπληρωµατικές συµβάσεις έχουν θεσµοθετηθεί πολύ αυστηροί φραγµοί. Για τις επί έλασσον δαπάνες, µε τη νέα διάταξη, τίθενται επίσης αυστηροί κανόνες και όρια, σύµφωνα και µε τα δεδοµένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπαίνει επιτέλους µία τάξη, ώστε να είµαστε συνεπείς απέναντι στην Ε.Ε., αλλά κυρίως να προστατεύσουµε τα χρήµατα των φορολογουµένων. εύτερον. Προωθείται για να ολοκληρωθεί επιτέλους το έργο της µερικής εκτροπής του Αχελώου. Ένα σηµαντικό έργο εθνικής κλίµακας, το οποίο βρίσκεται σε εκκρεµότητα πολλές δεκαετίες. Αξιοποιώντας λιγότερο από το 20% των νερών του Αχελώου που χύνονται στη θάλασσα, δίνουµε λύσεις ζωής στην Θεσσαλία που µαστίζεται από έλλειψη νερού. Είναι ένα σύνθετο και πολύ σπουδαίο περιβαλλοντικό υδρευτικό, αρδευτικό και υδροηλεκτρικό έργο. Το σηµαντικότερο έργο για τη Θεσσαλία. Με τις σχετικές τροπολογίες, το έργο χαρακτηρίζεται ως εθνικό, εγκρίνεται το Σχέδιο ιαχείρισης των λεκανών απορροής των ποταµών Αχελώου και Πηνειού, και εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι. Επιβάλλονται όροι, µέτρα, περιορισµοί, προϋποθέσεις και κατευθύνσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Αυτά αφορούν τόσο στην υλοποίηση των υπολειπόµενων κατασκευαστικών εργασιών όσο και στη λειτουργία των έργων της µερικής εκτροπής του άνω ρου του Αχελώου προς την Θεσσαλία. Πιστεύω ότι έτσι αντιµετωπίζονται οριστικά οι δυσκολίες και οι εµπλοκές που εµφανίστηκαν ως τώρα, σε ένα έργο για το οποίο ξοδεύτηκαν πάνω από 500 εκ. ευρώ από τα χρήµατα των φορολογούµενων πολιτών, αλλά, όµως, µέχρι σήµερα δεν ολοκληρώθηκε και δεν λειτουργεί, αλλά έχει µπλοκαρισθεί επί δεκαετίες στην δικαιοσύνη. εν αποδίδει τίποτα στην Εθνική Οικονοµία και στην Ανάπτυξη. Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια η µερική εκτροπή του Αχελώου αποτέλεσε και αποτελεί βασική και σταθερή επιλογή όλων των Κυβερνήσεων της Μεταπολίτευσης και τυγχάνει της αποδοχής ολόκληρου του πολιτικού κόσµου της Χώρας, µε ελάχιστες, ενδεχοµένως, εξαιρέσεις. Θέλω να διαβεβαιώσω του πάντες και κυρίως τους πολίτες της Αιτωλοακαρνανίας ότι το έργο αυτό δεν έχει καµία περιβαλλοντική επίπτωση στην περιοχή τους. Η εκτροπή του Αχελώου είναι ένα κατ εξοχήν περιβαλλοντικό έργο και ένα από τα σηµαντικότερα περιβαλλοντικά έργα στην Ελλάδα. Τρίτον. Με το νοµοσχέδιο υλοποιείται η µεγαλύτερη Μητροπολιτική Παρέµβαση που έχει γίνει µεταπολεµικά στο Λεκανοπέδιο της Αττικής: η συνδυασµένη αστική ανάπλαση και ανάπτυξη των περιοχών Λεωφόρου Αλεξάνδρας και Βοτανικού του ήµου Αθηναίων, µε την ταυτόχρονη 3
κατασκευή νέου γηπέδου στο οποίο θα αγωνίζεται ο Παναθηναϊκός. Μία σπουδαία παρέµβαση που στοχεύει στην αναβάθµιση της ποιότητας ζωής στην πρωτεύουσα, στη δηµιουργία κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και αναψυχής στο ιδιαίτερα επιβαρηµένο τµήµα της πόλης των Αµπελοκήπων, στη δηµιουργία µεγάλου πόλου αναψυχής, αθλητισµού και πολιτιστικών λειτουργιών στον υποβαθµισµένο Βοτανικό. Μάλιστα, η µητροπολιτική παρέµβαση είναι και στρατηγικής σηµασίας, αφού θα λειτουργήσει ως µοχλός για να τεθεί σε εφαρµογή και να συγκεκριµενοποιηθεί το πρόγραµµα ενοποίησης των χώρων πρασίνου και οι γενικοί στόχοι ανάπλασης της περιοχής Αµπελοκήπων. Τέταρτον. Ρυθµίζονται επιτέλους τα θέµατα συντήρησης των δηµόσιων οδών. Μέχρι σήµερα, στα θέµατα αυτά επικρατεί σύγχυση, αφού κανείς δεν ξέρει ακριβώς ποιος είναι αρµόδιος για τι. Αρκεί να αναφέρω ότι ο σχετικός νόµος που εφαρµοζόταν µέχρι σήµερα, είναι του 1955! Όλα αυτά, τα βάζει σε µια σειρά και τα ρυθµίζει µε σαφήνεια το νοµοσχέδιο. Επιπλέον, προβλέπει όλα όσα είναι αναγκαία ώστε οι ζηµιές στους δρόµους (λακκούβες κλπ) να αποκαθίστανται εντός 10 ηµερών. Πέµπτον. Ρυθµίζονται, επίσης, τα αντίστοιχα προβλήµατα που υπάρχουν στα θέµατα της αντιπληµµυρικής προστασίας. Η πολυδιάσπαση των αρµοδιοτήτων αντιπληµµυρικής προστασίας στην Αττική, µεταξύ ΥΠΕΧΩ Ε και ήµων, δεν ευνοεί την αποτελεσµατική αντιµετώπιση των προβληµάτων, όπως έχει αποδειχθεί µε τα πληµµυρικά φαινόµενα των τελευταίων χρόνων. Έκτον. Προβλέπεται για πρώτη φορά η συµµετοχή των εργοληπτικών οργανώσεων και των µελετητών στα τεχνικά συµβούλια των φορέων του δηµοσίου τοµέα. Υπάρχουν και άλλες ουσιαστικές διατάξεις στο νοµοσχέδιο. Είδαµε συνοπτικά τα κυριότερα σηµεία του. Πριν περάσω σε µία πιο αναλυτική παρουσίασή του, νοµίζω πρέπει να σταθούµε για λίγο στο παρελθόν. Να κάνουµε µία σύντοµη αναδροµή στο ιστορικό του έργου. Ξέρετε καλά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι δεν είµαι πολιτικός που αρέσκεται στην παρελθοντολογία. Ούτε ανέβηκα ποτέ στο βήµα σε αυτή εδώ την αίθουσα για να κάνω αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση. Το παρελθόν είναι παρελθόν, µε τα καλά και µε τα κακά του. Η κάθε κυβέρνηση έχει κάνει λάθη και παραλείψεις, αλλά σίγουρα όλες κάτι έχουν προσφέρει στον τόπο. Το ποιος προσφέρει τα περισσότερα το αποφασίζει ο λαός. Και η δική µας δουλειά είναι να κρατάµε ό,τι είναι σωστό από το έργο των προηγούµενων και να κοιτάµε προς τα εµπρός. Η περίπτωση του Κτηµατολογίου, όµως, είναι σίγουρα µία ιδιαίτερη περίπτωση. Σας είπα και πριν ότι είµαστε η µόνη ευρωπαϊκή χώρα που έχει µείνει τόσο πίσω. Γιατί έγινε αυτό; Είναι ευθύνη της προηγούµενης κυβέρνησης που η Ελλάδα δεν έχει αποκτήσει µέχρι σήµερα Εθνικό Κτηµατολόγιο. Και ουδείς µπορεί ούτε να το αρνηθεί ούτε να το αποσιωπήσει αυτό. Ένα τόσο σπουδαίο έργο, θα ανέµενε κανείς ότι, κατά τις προηγούµενες δεκαετίες, θα είχε τεθεί σε απόλυτη προτεραιότητα και θα είχε αντιµετωπισθεί µε την ανάλογη σοβαρότητα και υπευθυνότητα, τόσο σε επίπεδο σχεδιασµού όσο και σε επίπεδο εκτέλεσης και εποπτείας. υστυχώς όµως, όσο αδιανόητο κι αν ακούγεται, στην πράξη έγινε ακριβώς το αντίθετο. Το χειρότερο ίσως είναι ότι το κτηµατολόγιο σχεδιάσθηκε και εκτελέσθηκε από την προηγούµενη κυβέρνηση κατά τρόπον προβληµατικό, µε αποτέλεσµα να απαξιωθεί στα µάτια της ελληνικής κοινωνίας και να τεθεί υπό αµφισβήτηση η αξιοπιστία των ελληνικών αρχών από τη συγχρηµατοδοτούσα το έργο Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κτηµατογράφηση, που ξεκίνησε πριν από µία δεκαετία (1995), σχεδιαζόταν να καλύψει περίπου 19 εκ. δικαιώµατα µε αρχικό προϋπολογισµό 138 εκ. ευρώ µε χρόνο ολοκλήρωσης µέχρι το 2000. 4
υστυχώς, το τελικό αποτέλεσµα ήταν να προχωρήσει η κτηµατογράφηση για 5,8 εκ. δικαιώµατα µε αρχικό προϋπολογισµό 93 εκ. ευρώ και εκτιµώµενο τελικό κόστος 500 εκ. ευρώ και προβλεπόµενο χρόνο ολοκλήρωσης το 2006. ηλαδή σε διπλάσιο χρόνο µε πενταπλάσιο κόστος πραγµατοποιήθηκε µικρό τµήµα (περίπου το 1/3) των αρχικών προγραµµάτων. Είναι γνωστό επίσης στην ελληνική κοινή γνώµη το τεράστιο πρόβληµα που δηµιουργήθηκε όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαπιστώνοντας κακοδιαχείριση, καθυστερήσεις και παράτυπες απευθείας αναθέσεις κατά το παρελθόν, επέβαλε µε απόφασή της το 2001 πρόστιµο στη χώρα ύψους 100.000.000 Ευρώ, δηλαδή το συνολικό ποσό που είχε δώσει για το κτηµατολόγιο. Συνεπεία δε αυτού του προηγουµένου αρνήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση να χρηµατοδοτήσει, στο πλαίσιο του Γ ΚΠΣ, ολοκληρωµένα έργα κτηµατογράφησης. Είναι εύκολο εποµένως να αντιληφθεί κανείς το δυσµενές για το κτηµατολόγιο κλίµα, το οποίο κλήθηκε να αναστρέψει η νέα πολιτική ηγεσία του Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. και η νέα διοίκηση του κτηµατολογίου. εν αποτέλεσε για εµάς δίληµµα το αν θα διακόψουµε το πρόγραµµα ή θα προωθήσουµε το κτηµατολόγιο σε σωστές βάσεις, αποκαθιστώντας το στα µάτια της κοινωνίας και δροµολογώντας µια δυναµική και µη αναστρέψιµη πορεία υλοποίησής του. Από την πρώτη στιγµή, αποφασίσαµε ανεπιφύλακτα να ακολουθήσουµε τη δεύτερη στρατηγική, αυτή της ορθολογικής και γρήγορης κατάρτισης του κτηµατολογίου. Με τον τρόπο αυτό αποφεύχθηκε και η ανάκτηση από την κοινότητα επιπλέον 17 εκ. Ευρώ, τα οποία προειδοποιούσε ότι θα αναζητήσει ως τόκους των αρχικώς διατεθέντων και τελικώς ανακτηθέντων εκ µέρους της πόρων του Β ΚΠΣ, 100 εκ.. Τα τελευταία δύο χρόνια κάναµε µία τεράστια προσπάθεια και προχωρήσαµε το έργο µε γοργούς ρυθµούς. Μετά τις εκλογές, παραλάβαµε 22 Κτηµατολογικά Γραφεία και σήµερα λειτουργούν 82 Κτηµατολογικά Γραφεία. Τον Μάρτιο του 2004 είχαν κτηµατογραφηθεί 962 χιλιάδες στρέµµατα και πλέον έχουν κτηµατογραφηθεί 6,5 εκατ. στρέµµατα. Τονίζω ιδιαίτερα τα δύο παραπάνω στοιχεία, για να προλάβω όσους θα ήθελαν να υποστηρίξουν και σε αυτήν την αίθουσα όσα ανεύθυνα κατά καιρούς λένε δεξιά κι αριστερά Ότι δήθεν έχει τελµατωθεί η προσπάθεια της κτηµατολόγησης Το αντίθετο συµβαίνει! Επιπλέον, σε αυτό το χρονικό διάστηµα: Υποστηρίξαµε και υποστηρίζουµε µε κάθε τρόπο, στελεχιακά, οργανωτικά αλλά και µε την παροχή υλικοτεχνικής υποδοµής, τα κτηµατολογικά γραφεία που ιδρύονται µε το πέρας των µελετών κτηµατογράφησης, προκειµένου οι συναλλαγές των πολιτών να διενεργούνται απερίσπαστα. Είµαστε έτοιµοι να αρχίσει η κτηµατογράφηση όλων των δικαιωµάτων σε όλους τους δήµους των νοµών Αττικής, Θεσσαλονίκης και σε όλες τις πρωτεύουσες νοµών της χώρας. Θα ολοκληρωθεί δε, αυτό το πρόγραµµα κτηµατογράφησης, µέχρι το τέλος του 2010. Έτσι, µέσα στην επόµενη πενταετία θα ολοκληρώσουµε κτηµατογράφηση της τάξης των 6,7 εκατ. δικαιωµάτων, µεταξύ των οποίων και η ψηφιοποιηµένη µεταφορά στο εθνικό κτηµατολόγιο 500.000 δικαιωµάτων από το κτηµατολόγιο ωδεκανήσων. Αντίστοιχα ενώ η προηγούµενη κυβέρνηση επιχειρούσε επί δέκα περίπου χρόνια την κτηµατογράφηση περιοχών µε 5,8 εκατ. δικαιώµατα, χωρίς όµως να ολοκληρώσει τελικά ούτε καν αυτά. Και επιπλέον, σηµειώνω ότι το κόστος του νέου προγράµµατος κτηµατογράφησης θα ανέρθει περίπου στο ποσό των 270 εκ. ευρώ, ενώ το τελικό κόστος προγράµµατος κτηµατογράφησης της προηγούµενης κυβέρνησης, επαναλαµβάνω ότι εκτιµάται στα 500 εκ. ευρώ. Καταγράψαµε, µε συνεργασία των φορέων του κτηµατολογίου µε τους φορείς των εµπλεκόµενων επιστηµονικών κλάδων (Ολοµέλεια ικηγορικών Συλλόγων της 5
Χώρας, ΤΕΕ κλπ.), όλες τις ατέλειες του θεσµικού πλαισίου, προκειµένου να επιχειρηθούν οι αναγκαίες νοµοθετικές παρεµβάσεις. Επεξεργασθήκαµε, επαναδιαπραγµατευθήκαµε και τελικώς συµφωνήσαµε σε ρεαλιστική βάση, µε την Ευρωπαϊκή Ένωση τη συγχρηµατοδότηση υποστηρικτικών για το κτηµατολόγιο δράσεων ύψους 79.670.000 Ευρώ µέσω του Γ ΚΠΣ. Επαναλαµβάνω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω του κακού παρελθόντος, αρνείται τη χρηµατοδότηση των έργων κτηµατογράφησης. Και βέβαια, ετοιµάσαµε το νοµοσχέδιο που συζητάµε σήµερα, µε το οποίο αντιµετωπίζονται οριστικά όλα τα εκκρεµή προβλήµατα του Κτηµατολογίου. Το νοµοσχέδιο που εξασφαλίζει ότι η Ελλάδα θα αποκτήσει επιτέλους Εθνικό Κτηµατολόγιο! Αναλυτικά, λοιπόν, και ξεκινώντας από τα όσα αφορούν στο Κτηµατολόγιο, οι σηµαντικότερες διατάξεις του νοµοσχεδίου έχουν ως εξής: Με τα άρθρα 1, 2 και 3 του σχεδίου νόµου επέρχονται οι τροποποιήσεις στο θεσµικό πλαίσιο για το Εθνικό Κτηµατολόγιο. Οι σηµαντικότερες αλλαγές είναι οι ακόλουθες : 1. Αυτοχρηµατοδότηση της κτηµατογράφησης µέσω του «τέλους κτηµατογράφησης» και οικονοµική ενίσχυση των κτηµατολογικών γραφείων. Όπως είπα και νωρίτερα, τα δεδοµένα µας επιβάλλουν να σχεδιάσουµε την αυτοχρηµατοδότηση του έργου µε «τέλος κτηµατογράφησης» το οποίο θα είναι ρεαλιστικό και δίκαιο και όχι άδικο και προεκλογικού χαρακτήρα, όπως έπραξε η προηγούµενη κυβέρνηση (20 ανά δικαίωµα). Συγκεκριµένα, το τέλος κτηµατογράφησης για τις µελλοντικές κτηµατογραφήσεις θα έχει δύο σκέλη: α) Το πρώτο σκέλος θα είναι 35 ανά δικαίωµα, µε εξαίρεση τους βοηθητικούς χώρους (αποθήκες, γκαράζ) για τους οποίους θα καταβάλλεται τέλος 20. Ειδικά για τις αγροτικές περιοχές, το τέλος αυτό θα καταβάλλεται το πολύ για δύο αγροτικές ιδιοκτησίες, έστω και αν δηλώνονται περισσότερες από τον ίδιο δικαιούχο. β) Το δεύτερο σκέλος θα είναι το 1%ο της πέραν των 20.000 Ευρώ αξίας του ακινήτου που θα προκύπτει από την τιµή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο. Το σκέλος αυτό θα επιµερίζεται στους τυχόν συνδικαιούχους (συγκυρίους ή επικαρπωτή). Έτσι οι ιδιοκτησίες µέχρι 20.000 Ευρώ δεν θα επιβαρύνονται µε αυτό το σκέλος του τέλους κτηµατογράφησης. Σε κάθε περίπτωση ως ανώτατο ύψος του αναλογικού αυτού σκέλους του τέλους κτηµατογράφησης ορίζεται το ποσό των 900 Ευρώ. Σηµειώνεται εδώ ότι η αρχική πρόβλεψη ήταν το αναλογικό τέλος να ανέρχεται σε ποσοστό 1,4%ο, αλλά λόγω της αύξησης των αντικειµενικών αξιών κρίθηκε τελικά επαρκές το 1%ο. Με τα παραπάνω δεδοµένα και η χρηµατοδότηση του έργου θα διασφαλίζεται και η κατανοµή του σχετικού βάρους στους πολίτες θα γίνεται κατά τρόπον αναλογικό και εποµένως δίκαιο, αφού οι ιδιοκτήτες ιδιοκτησιών µεγαλύτερης αξίας θα φέρουν αναλογικά µεγαλύτερο βάρος, ενώ σηµαντικό πλήθος µικρών ιδιοκτησιών δεν θα επιβαρυνθεί πέραν του αρχικού τέλους. Σηµειώνεται ότι το συνολικό κόστος του Κτηµατολογίου υπολογίζεται από τις αρµόδιες υπηρεσίες σε 1.455.000.000 ΕΥΡΩ από τα οποία η συνεισφορά του ηµοσίου καλύπτει 250 εκ. Ευρώ, εκ των οποίων 120 εκ. Ευρώ για την κτηµατογράφηση των δικών του δικαιωµάτων και 130 εκ. Ευρώ ως συµµετοχή στη δαπάνη κτηµατογράφησης. Επιπλέον το δηµόσιο επιβαρύνεται µε το ήµισυ της δηµόσιας δαπάνης που αντιστοιχεί στο Γ ΚΠΣ, δηλαδή µε άλλα 40 εκ. Ευρώ. Τέλος, προβλέπεται τέλος ύψους 5 Ευρώ για την έκδοση πιστοποιητικών και την επεξεργασία των αιτήσεων διορθώσεως και των ενστάσεων, έτσι ώστε µε µικρό κόστος για τον πολίτη να καλύπτεται η συνολικά µεγάλη δαπάνη που αντιστοιχεί στις σχετικές εργασίες. 6
Σηµειώνω ότι για τις παλαιές κτηµατογραφήσεις οι πολίτες θα καταβάλλουν µόνο το πάγιο τέλος των 35 Ευρώ, γεγονός που δικαιολογείται εκ του ότι για τις κτηµατογραφήσεις αυτές το ηµόσιο έχει ήδη δαπανήσει σηµαντικά ποσά, υπολογίζοντας αρχικά και τη συνδροµή της ΕΕ, δυνατότητα που δεν έχει για τις µελλοντικές κτηµατογραφήσεις. Μέριµνα λαµβάνεται όµως και για την οικονοµική ενίσχυση, προς τον σκοπό της εύρυθµης λειτουργίας τους, των κτηµατολογικών γραφείων, δηλαδή των πρώην υποθηκοφυλακείων, που µετά το πέρας της κτηµατογράφησης αναλαµβάνουν να λειτουργήσουν το κτηµατολόγιο. Οι δηµόσιες αυτές υπηρεσίες επιτελούν έργο σηµαντικά δυσκολότερο και πιο σύνθετο σε σχέση µε το έργο των υποθηκοφυλακείων και έχουν ανάγκη στηρίξεως τόσο σε επίπεδο υλικοτεχνικό όσο και σε επίπεδο προσωπικού. Γι αυτό και είναι επιβεβληµένη η νοµοθετική πρόβλεψη ειδικού για τον σκοπό αυτόν εσόδου. Για τον σκοπό αυτό προβλέπεται αύξηση των δικαιωµάτων που ήδη σήµερα τα υποθηκοφυλακεία εισπράττουν βάσει του ν. 325/1976 κατά ποσοστό 1%ο από τη στιγµή που αυτά λειτουργούν ως κτηµατολογικά γραφεία. 2. Απλούστευση και βελτίωση της διαδικασίας κτηµατογράφησης Η διαδικασία κτηµατογράφησης, όπως αυτή προβλέπεται σήµερα στον ν. 2308/1995, παραµένει «πολυτελής», υπό την έννοια ότι διέρχεται πολλών σταδίων, απαιτεί πολύ χρόνο και συνεπάγεται µεγάλη δαπάνη, χωρίς αυτό να αποβαίνει σε όφελος του αποτελέσµατος της κτηµατογράφησης. Πρέπει, εποµένως, να απλουστευθεί. Με το νοµοσχέδιο προβλέπεται η µείωση του χρόνου και του κόστους της διαδικασίας κτηµατογράφησης, µε την κατάργηση της δεύτερης ανάρτησης και τη συγχώνευση των σχετικών διαδικασιών στο πλαίσιο της µόνης ανάρτησης. Τα στοιχεία που συλλέγονται θα διασταυρώνονται, θα ελέγχονται και θα τυγχάνουν νοµικής και τεχνικής επεξεργασίας. Στη συνέχεια, θα αναρτώνται µία µόνο φορά, ώστε οι ενδιαφερόµενοι να υποβάλουν είτε αιτήσεις διορθώσεως για απλά (πρόδηλα) σφάλµατα, είτε ενστάσεις ενώπιον επιτροπής, στην οποία θα προεδρεύει δικαστικός λειτουργός. 3. Απλοποίηση διαδικασιών στο στάδιο της λειτουργίας του Κτηµατολογίου προς τον σκοπό της βελτίωσης του τελικού κτηµατολογικού προϊόντος Το βασικό πρόβληµα που εντοπίζεται σήµερα στη λειτουργία των κτηµατολογικών γραφείων (όσων ήδη λειτουργούν) συνίσταται στο µηχανισµό διόρθωσης των αρχικών εγγραφών, όταν αυτές είναι για οποιονδήποτε λόγο ανακριβείς. Είναι αυτονόητο οι διορθώσεις αυτές να γίνονται µετά το πέρας του διοικητικού σταδίου της κτηµατογράφησης, κατά κανόνα, µέσω δικαστικού ελέγχου. ιαπιστώθηκαν πολλές περιπτώσεις, στις οποίες είτε αυτό δεν είναι καθόλου αναγκαίο είτε πρέπει να γίνεται στο πλαίσιο ειδικής σύντοµης διαδικασίας. Θα αναφερθώ στις κυριότερες περιπτώσεις. Με το νέο νοµοσχέδιο: α) Εν πρώτοις, δίνεται η δυνατότητα στον υποθηκοφύλακα-προϊστάµενο του κτηµατολογικού γραφείου να διορθώνει, ύστερα από απλή αίτηση των ενδιαφεροµένων όχι µόνο τα λεγόµενα πρόδηλα σφάλµατα, τα οποία ο νόµος περιορίζει σε σφάλµατα ως προς το ονοµατεπώνυµο, ή απλά αριθµητικά σφάλµατα, αλλά να επιχειρεί και άλλες διορθώσεις, υπό προϋποθέσεις που εγγυώνται ότι δεν θα πρόκειται για αυθαίρετες κρίσεις. Οι διευκολύνσεις αυτές δεν έχουν στόχο να επιβραβεύσουν όσους αδιαφορούν για τις υποχρεώσεις τους και δεν υποβάλουν δηλώσεις. Για τον λόγο αυτό, ανεξάρτητα από τη δυνατότητα διορθώσεως, θα επιβάλλεται «τσουχτερό» πρόστιµο σε όσους δεν υποβάλλουν δήλωση, το οποίο θα κυµαίνεται µεταξύ 100-1500, ανάλογα µε τον χρόνο υποβολής της εκπρόθεσµης δήλωσης. β) Πέραν αυτών, πρέπει να επιταχυνθεί και απλουστευθεί η διαδικασία δικαστικής διορθώσεως των εγγραφών µε την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη», δηλαδή στις περιπτώσεις που κάποιος πολίτης δεν δήλωσε µεν την ιδιοκτησία του, έχει 7
όµως τους τίτλους του και εµφανίζεται µετά το πέρας της κτηµατογράφησης ζητώντας να διορθωθεί η σχετική εγγραφή στο κτηµατολόγιο. Σήµερα η διόρθωση γίνεται µόνο µέσω αυστηρής, πολυδάπανης και µακρόχρονης δικαστικής διαδικασίας, Με το σχέδιο νόµου οι διορθώσεις αυτού του τύπου θα γίνονται πλέον µε την πολύ απλή, σύντοµη και ολιγοδάπανη διαδικασία της «εκούσιας δικαιοδοσίας», στην οποία το δικαστήριο κρίνει χωρίς αντιδικία, η διαδικασία ολοκληρώνεται συντοµότατα και δεν συνεπάγεται κόστος µεγαλύτερο των 400 Ευρώ. γ) Επιπλέον, µε τις νέες διατάξεις λύνεται και το πρόβληµα που αφορά στις διαφορές που υπάρχουν µεταξύ του εµβαδού που καταχωρίσθηκε στο κτηµατολόγιο και του εµβαδού του συµβολαίου. Με τις νέες διατάξεις γίνονται δεκτές αποκλίσεις µέχρι της τάξεως του 10%, µεταξύ του εµβαδών αυτών, µε συνέπεια να µην κωλύεται η έκδοση οικοδοµικής άδειας, η µεταβίβαση του οικοπέδου κλπ. Για διαφορές µεγαλύτερες αυτού του ποσοστού, θα δοθούν οδηγίες προς τις Πολεοδοµίες ότι δεν πρέπει να λαµβάνεται ως δεσµευτικό το εµβαδόν του Κτηµατολογίου. Περνάω τώρα στα άλλα σηµαντικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει το νοµοσχέδιο µε τις διατάξεις του. Έχουµε κάποιες ουσιώδεις τροποποιήσεις στη νοµοθεσία ανάθεσης και εκτέλεσης των δηµοσίων έργων, µε το άρθρο 4. Οι σηµαντικότερες είναι : 1. Τίθενται περιορισµοί στην ανάλωση των «επί έλασσον δαπανών». Τα προηγούµενα χρόνια, υπήρχε το απαράδεκτο φαινόµενο µε άλλον προϋπολογισµό να ξεκινάει ένα έργο και µε άλλον να τελειώνει, πολλές φορές 50% πάνω ή και περισσότερο! Αυτό γινόταν µε τις συµπληρωµατικές συµβάσεις και µε τις επί έλασσον δαπάνες. Οι «επί έλασσον δαπάνες», είναι οι δαπάνες που προέκυπταν από την µείωση των ποσοτήτων µιας οµάδας εργασιών του έργου και την αξιοποίηση της δαπάνης αυτής για άλλες εργασίες που πολλές φορές δεν προβλεπόταν από τη µελέτη. Η δυνατότητα αυτή (και κυρίως η καταχρηστική και χωρίς κανόνες και όρια αξιοποίησή της) αποτελεί σύµφωνα µε το Ευρωπαϊκό ικαστήριο παραβίαση του κοινοτικού δικαίου και µπορεί να χρησιµοποιείται µόνο µε αυστηρές προϋποθέσεις. Αποτέλεσµα της πρακτικής αυτής ήταν η απώλεια εκατοντάδων εκατοµµυρίων ΕΥΡΩ κοινοτικών κονδυλίων που περικόπηκαν ακριβώς ως ποινή σε βάρος της χώρας µας. Για τις συµπληρωµατικές συµβάσεις έχουν θεσµοθετηθεί πολύ αυστηροί φραγµοί. Για τις επί έλασσον δαπάνες, µε τη νέα διάταξη, τίθενται επίσης αυστηροί κανόνες και όρια, σύµφωνα και µε τα δεδοµένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με το νοµοσχέδιο που συζητάµε σήµερα, υλοποιείται δέσµευση της χώρας µας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφεύγει στο µέλλον την αλλοίωση της µορφής του έργου κατά τη διάρκεια κατασκευής του. Τίθενται ακριβώς οι απαραίτητοι κανόνες στη χρήση των επί έλασσον δαπανών, που καθιστούν αυτή τη δυνατότητα συµβατή µε τους κανόνες της Ε.Ε. 2. Καταργείται η δυνατότητα εγγραφής εργοληπτικών επιχειρήσεων στην 3 η τάξη του Μητρώου εργοληπτικών Επιχειρήσεων (Μ.Ε.ΕΠ.), χωρίς εφαρµογή του τύπου κατάταξης. Η δυνατότητα αυτή οδήγησε, σύµφωνα µε στοιχεία της αρµόδιας υπηρεσίας τήρησης του ΜΕΕΠ, στον πολλαπλασιασµό των επιχειρήσεων της τρίτης τάξης, οι οποίες ανέρχονταν στις 77 το 2001, αλλά σήµερα ανέρχονται στις 424 εταιρείες (δηλαδή εξαπλασιάστηκαν). Προφανής αιτία του φαινοµένου είναι η δυνατότητα εγγραφής στην τάξη αυτή (που αφορά µόνο ανώνυµες εταιρείες) χωρίς να απαιτείται ως προϋπόθεση η εµπειρία της επιχείρησης σε κατασκευή έργων, δηµοσίων και ιδιωτικών. 8
Έτσι, µόνο µε κάποια ελάχιστα χρηµατικοοικονοµικά κριτήρια (ίδια κεφάλαια, πάγια στοιχεία, µηχανολογικό εξοπλισµό και στελέχωση) ήταν δυνατή η εγγραφή στην τρίτη τάξη, δυνατότητα που προκάλεσε πληθωρισµό πτυχίων της τάξης αυτής για δύο κυρίως λόγους: πρώτον διότι οι πολλές εταιρείες ήταν απαραίτητες για την στελέχωση των οµάδων εργολάβων που χειραγωγούσαν τους διαγωνισµούς λόγω του µαθηµατικού τύπου ανάθεσης και δεύτερον επειδή η απορρόφηση εταιρειών µε πτυχίο ΜΕΕΠ είχε συνέπεια την εύκολη αναβάθµιση των εταιρειών σε µεγαλύτερες τάξεις. Πωλούνταν λοιπόν (µέσω των συγχωνεύσεων) τα πτυχία της τρίτης τάξης, και αµέσως ο «πωλητής» εργολάβος εγγραφόταν και πάλι στην τρίτη τάξη. Το πλήθος αυτό των εταιρειών φυτοζωούν (γι αυτό ανακόπηκε ο ρυθµός εγγραφής µετά την εφαρµογή του νέου νόµου περί ανάθεσης δηµοσίων έργων και το 2005 δεν εγγράφηκαν παραπάνω από 10-15) και δηµιουργούν ασφυκτικό περιβάλλον ανταγωνισµού για τις υγιείς επιχειρήσεις της τάξης αυτής. 3. Τροποποιείται η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 2β του ν. 3263/04, ώστε να καταστεί πιο αποτελεσµατική και στο µέλλον να µειωθεί και προπαντός να ελέγχεται η ευχέρεια της Προϊσταµένης Αρχής να ακυρώνει διαγωνισµούς µε την αιτιολογία ότι οι προσφορές που υποβλήθηκαν δεν είναι ικανοποιητικές και συµφέρουσες. Στο εξής για την ακύρωση διαγωνισµού για το λόγο αυτό απαιτείται η γνωµοδότηση τεχνικού συµβουλίου Υπουργείου ή Περιφέρειας. 4. Προβλέπεται για πρώτη φορά η συµµετοχή εκπροσώπων των εργοληπτικών οργανώσεων στα τεχνικά συµβούλια των φορέων του δηµόσιου τοµέα, τα οποία έχουν σηµαντικές γνωµοδοτικές αρµοδιότητες τόσο στη φάση της ανάθεσης όσο και της εκτέλεσης των δηµοσίων έργων. Πρόκειται για πάγιο αίτηµα των εργοληπτικών οργανώσεων, που υλοποιείται µε σκοπό την µέγιστη δυνατή διαφάνεια στους διαγωνισµούς και στη διάρκεια της εκτέλεσης των έργων. Επίσης και οι οργανώσεις των µελετητών συµµετέχουν πλέον στο τεχνικό συµβούλιο µελετών της Γ.Γ..Ε. αλλά και στη Γνωµοδοτική Επιτροπή Μελετών του Υπουργείου, µε τον ίδιο σκοπό, δηλαδή τη µεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια. Κλείνοντας, θα ήθελα να επαναλάβω ότι θεωρώ το παρόν ένα ιδιαίτερα σηµαντικό νοµοσχέδιο. ίνει ώθηση σε ένα µεγάλο εθνικό έργο και, µε τις άλλες διατάξεις του, αντιµετωπίζει σηµαντικά προβλήµατα των πολιτών. Είναι άλλο ένα σηµαντικό νοµοσχέδιο που φέραµε εις πέρας στο ΥΠΕΧΩ Ε. Και θέλω να ευχαριστήσω θερµά όλους τους συνεργάτες µου, στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου αλλά και εργαζόµενους, σε όλες τις βαθµίδες, όπως επίσης και τους συναδέλφους στη Βουλή. Συνεχίζουµε τη δουλειά µας, προσπαθώντας πάντα να λύνουµε τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι πολίτες και να βάζουµε κάθε µέρα κι ένα λιθαράκι στο µεγάλο στόχο, να πάει όλη η Ελλάδα µπροστά! Σας ευχαριστώ πολύ! 9