Η καλλιέργεια ηων εζπεριδοειδών ζηην Ηλεία Σα εζπεξηδνεηδή είλαη δέλδξα ηεο λόηηαο εύθξαηεο δώλεο θαη ησλ εκηηξνπηθώλ πεξηνρώλ, δελ αλαπηύζζνληαη πέξαλ ηνπ γεσγξαθηθνύ πιάηνπο 42 0 νύηε ζε πςόκεηξν κεγαιύηεξν ησλ 500 κέηξσλ. Σα εζπεξηδνεηδή απαηηνύλ θιίκα πγξό θαη ζεξκό, κε ήπην ρεηκώλα, θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ νπνίνπ ε ζεξκνθξαζία δελ πξέπεη λα πέθηεη θάησ από 0 0 C. ηνπο -2 0 C ηα άλζε, νη λεαξνί βιαζηνί θαη νη θαξπνί παζαίλνπλ ζνβαξέο δεκηέο, ελώ ζηνπο -5 0 C παζαίλνπλ δεκηέο νη κεγάιεο ειηθίαο βιαζηνί. ηνπο -10 0 C παξαηεξνύληαη λεθξώζεηο δέλδξσλ. Αλαπηύζζνληαη πνιύ θαιά ζε γόληκα θαη ειαθξά έσο ακκώδε εδάθε αξθεί λα αξδεύνληαη θαη ιηπαίλνληαη επαξθώο. Γελ αλέρνληαη ηνλ θαθό αεξηζκό θαη ηελ πςειή ππόγεηα ζηάζκε λεξνύ. Δπεηδή ηα εζπεξηδνεηδή είλαη αείθπιια θαη θαιιηεξγνύληαη σο επί ην πιείζηνλ ζε μεξνζεξκηθέο πεξηνρέο έρνπλ αλάγθε πνιιώλ αξδεύζεσλ.
Δπνκέλσο πξέπεη πξηλ ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ νπσξώλα λα εμαζθαιηζηεί κόληκε θαη ηθαλνπνηεηηθή πνζόηεηα λεξνύ θαιήο πνηόηεηαο, γηα άξδεπζε. Ζ επηινγή ηνπ είδνπο ηνπ ππνθεηκέλνπ θαη ηεο πνηθηιίαο ζηεξίδεηαη ζηελ γλώζε ησλ θιηκαηνινγηθώλ ζπλζεθώλ κηαο πεξηνρήο θαζώο θαη ζηελ αλζεθηηθόηεηα ησλ παξαπάλσ ζπλζεθώλ κηαο πεξηνρήο θαζώο θαη ζηελ αλζεθηηθόηεηα ησλ παξαπάλσ ζηηο ρακειέο ζεξκνθξαζίεο. Γηα εγθαηάζηαζε νπσξώλα πξέπεη λα πξνηηκώληαη νη πεξηνρέο κε κεζεκβξηλή έθζεζε, κε εδάθε πνπ ζηξαγγίδνπλ θαιά θαη γεηηληάδνπλ κε πδάηηλνπο όγθνπο (ζάιαζζα, ιίκλε). Αληίζεηα, ζα πξέπεη λα απνθεύγνληαη πεξηνρέο πνπ είλαη ζύιαθεο παγεηώλ. Σν ππνθείκελν πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί εμαξηάηαη θπξίσο από ηελ πνηθηιία, ηηο εδαθηθέο θαη θιηκαηηθέο ζπλζήθεο, ηελ αληνρή ηνπο ζηηο αζζέλεηεο, θιπ. Απνθεύγεηαη ε ρξήζε ηεο λεξαληδηάο ζε πεξηνρέο πνπ ππάξρεη ε ίσζε ηξηζηέηζα, ζηελ νπνία είλαη επαίζζεηε. Οη επηθξαηνύζεο ζεξκνθξαζίεο από ηελ άλζεζε κέρξη θαη ηελ σξίκαλζε ησλ θαξπώλ πξέπεη νπσζδήπνηε λα ιακβάλνληαη ππόςε. Απηέο ζρεηίδνληαη ηόζν κε ηελ επνρή ζπγθνκηδήο όζν θαη κε ηελ πνηόηεηα ησλ παξαγόκελσλ θαξπώλ. Άξηζηε πνηόηεηα επηηπγράλεηαη όηαλ ε ζεξκνθξαζία θπκαίλεηαη από 24 έσο 26,5 0 C θαη επηθξαηεί μεξαζία θαηά ηελ σξίκαλζε. Ο ςπρξόο θαηξόο απμάλεη ηελ νμύηεηα, ελώ ε πςειή ζεξκνθξαζία ηελ κεηώλεη. Θεξκνθξαζία πςειόηεξε ησλ 45 0 C πξνθαιεί δεκηέο ζηα εζπεξηδνεηδή θαη ππνβαζκίδεη ηελ πνηόηεηα ησλ θαξπώλ. Δπίζεο, είλαη εππαζή ζε ηζρπξνύο θαη ζεξκνύο αλέκνπο δηόηη απμάλνπλ ηελ εμαηκηζνδηαπλνή, δηαηαξάζζνπλ ην πδαηηθό ηζνδύγην θαη πξνθαινύλ κεγάιεο δεκηέο (θπιιόπησζε, αλζόπησζε, θαξπόπησζε, μήξαλζε βιαζηώλ). Ωο εθ ηνύηνπ πξέπεη λα απνθεύγνληαη νη αλεκόπιεθηεο πεξηνρέο ή αλ απηό είλαη αδύλαηνλ, λα πξνεγεζεί ηεο θύηεπζεο ησλ δέλδξσλ εγθαηάζηαζε αλεκνθξάθηε. Ζ αθηίλα αλεκνπξνζηαζίαο είλαη ηνπιάρηζηνλ εμαπιάζηα ηνπ ύςνπο ηνπ αλεκνθξάθηε. ηόρνο ηνπ ηνκέα ησλ εζπεξηδνεηδώλ πξέπεη λα είλαη ε κεξηθή αλαδηάξζξσζε ησλ πνηθηιηώλ ώζηε λα επηκεθπλζεί ε πεξίνδνο εκπνξίαο θαη κε απηό ηνλ ηξόπν λα επηηύρνπκε ηελ δηαηήξεζε ηεο παξνπζίαο καο ζηηο παξαδνζηαθέο αγνξέο θαη ηε θαηάθηεζε λέσλ αγνξώλ. ηα καληαξηλνεηδή πξνσζνύληαη πνηθηιίεο ή πβξίδηα αλαγλσξηζκέλεο αμίαο πνπ δεηνύληαη ζηηο δηεζλείο αγνξέο,
ηα νπνία ζα παξάγνληαη ζε πεξηνρέο όπνπ ππάξρεη θαιιηεξγεηηθή εκπεηξία θαη ελδείθλπληαη ζύκθσλα κε ηηο θαηά ηόπνπο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο. Προωθούμενες ποικιλίες πορηοκαλιών ζηην Π.Δ.Ε. ζύμθωνα με ηο ΥΠΑΑΤ: α) Οη πξώηκεο νκθαινθόξεο πνηθηιίεο πνξηνθαιηάο NEW HALL θαη NAVELINA, πνπ είλαη αλζεθηηθέο ζηηο αλεκόπιεθηεο πεξηνρέο κπνξνύλ λα θαιιηεξγεζνύλ ζε όιεο ηηο πξώηκεο ή αλεκόπιεθηεο πεξηνρέο ηεο Δλόηεηαο. Ζ πξώηκε πνηθηιία NAVEL RO 25 κπνξεί λα δηαδνζεί όπσο επίζεο θαη ε πνηθηιία FISHER, θιώλνο NAVEL. β) Οη όςηκεο πνηθηιίεο πνξηνθαιηάο NAVEL α) NAVELATE ζηα ππνθείκελα CITRUMELOS θαη ηδηαίηεξα ην CITRUMELO 1452 θαη CITRUS VOLKAMERIANA β) LANE LATE ζηα ππνθείκελα CITRUMELOS ζε κε παγεηόπιεθηεο πεξηνρέο θαζώο επίζεο θαη ζε πεξηνρέο πνπ δελ ππάξρεη ην πξόβιεκα ηεο θνθθίσζεο (granulation). γ) Ζ όςηκε πνηθηιία VALENCIA πξνσζείηαη κε ππνθείκελα CITRUMELOS ζε όιεο ηηο πεξηνρέο ηεο Πεξηθεξεηαθήο Δλόηεηαο Γπηηθήο Διιάδαο. δ) πλερίδεηαη ε θαιιηέξγεηα θαη ε επέθηαζε ηεο SKAGGS BONANZA κε ηε ρξεζηκνπνίεζε ππνθεηκέλνπ CARRIZO CITRANGE ή CITRUS TAIWANICA ζε όιεο ηηο πεξηνρέο πνπ ήδε θαιιηεξγείηαη. ε) πλίζηαηαη ε επέθηαζε ηεο πνηθηιίαο SALUSTIANA ιόγσ ηεο δηπιήο θαηεύζπλζεο (λσπή θαηαλάισζε θαη ρπκνπνίεζε) θαζώο θαη ηεο νςηκόηεξεο παξαγσγήο ζε ζύγθξηζε κε ηελ W. NAVEL.
η) Οη αηκαηόζαξθεο πνηθηιίεο TAROCO θαη ΓΟΤΡΗΣΖ, ζπλερίδνπλ λα πξνηείλνληαη από ην Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ ζηηο πεξηνρέο πνπ ήδε θαιιηεξγνύληαη ηα ζαγθνπίληα κε ππνθείκελα CITRUMELOS. Προωθούμενες ποικιλίες μανηαρινιών ζηην Π.Δ.Ε. ζύμθωνα με ηο ΥΠΑΑΤ: Από ην Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ πξνσζνύληαη: α) Οη ππεξπξώηκεο πνηθηιίεο ηεο νκάδαο ησλ θιεκεληίλσλ MARISOL (ζπγθνκηδή από ηέιε επηεκβξίνπ) ζηα ππνθείκελα CARRIZO CITRANGE, CITRUMELO 1452 θαη TANGELO ORLANDO θαη ε CAFFIN ζην ππνθείκελν CITRUMELO 1452. β) Οη πξώηκεο πνηθηιίεο DE NULLES θαη SRA63, SRA89 θαη ΠΟΡΟΤ (ζπγθνκηδή από ηέιε Οθησβξίνπ) ζηα ππνθείκελα CARRIZO CITRANGE, CITRUMELO 1452 θαη TANGELO ORLANDO. γ) Ζ νκάδα SATSUMA ζεσξείηαη πξώηκε, θαη εηδηθόηεξα νη θιώλνη CLASUELINA (Ηζπαληθή επηινγή), MIYAGAWA WASE, OKITSU (ζπγθνκηδή από ηέιε επηεκβξίνπ) ζε πεξηνρέο ηεο Αηησιναθαξλαλίαο θαη γεληθά ζηηο ςπρξόηεξεο πεξηνρέο, ζηα ππνθείκελα CITRANGES θαη TANGELO ORLANDO. δ) Σν καληαξίλη NOVA, ζε όιεο ηηο πεξηνρέο εζπεξηδνθαιιηέξγεηαο ηεο ρώξαο, ζε όια ηα ππνθείκελα θαη θαηά πξνηίκεζε ζην TANGELO ORLANDO θαη CITRUMELO SWINGLE
. ε) Σα όςηκα πβξίδηα θαη πνηθηιίεο ENCORE, MINNEOLA, FORTUNE, PAGE θαη ORTANIQUE (MANDORA) ζ όια ηα ππνθείκελα θαηά πξνηίκεζε ζηα ππνθείκελα C.VOLKAMERIANA CITRUMELOS θαη CITRUS TAIWANICA. Προωθούμενες ποικιλίες λεμονιάς ζηην Π.Δ.Ε. ζύμθωνα με ηο ΥΠΑΑΤ: α) Ζ πνηθηιία ΑΓΑΜΟΠΟΤΛΟΤ, όπνπ ππάξρεη πξόβιεκα θνξπθνμήξαο, ζ όιεο ηηο θαηάιιειεο πεξηνρέο ηεο Π.Δ. β) Ζ πξώηκε πνηθηιία INDERDONATO ζηηο παξαιηαθέο δώλεο γηα ζπγθνκηδέο από ηέιε επηεκβξίνπ. γ) Ζ ΜΑΓΛΖΝΖ, αλ θαη δελ είλαη αλζεθηηθή ζηελ θνξπθνμήξα παξακέλεη σο πξνσζνύκελε ιόγσ ηεο κεγάιεο παξαγσγηθόηεηαο, ηνπο ρπκώδεηο θαξπνύο
θαη ηνπο ειάρηζηνπο ζπόξνπο πνπ απηή παξνπζηάδεη. δ) Ζ πνηθηιία EUREKA, ή θαηά πξνηίκεζε ν θιώλνο EUREKA FROST, εππαζήο ζηελ θνξπθνμήξα κε θύξηα ζπγθνκηδή άλνημε-αξρέο θαινθαηξηνύ κε πςειή απόδνζε ζε ρπκό. ε) Ζ πνηθηιία LISBON παξνπζηάδεη ην ίδην κεηνλέθηεκα εππάζεηαο ζηελ θνξπθνμήξα, είλαη κνλόθνξε κε ζπγθνκηδή ρεηκώλαάλνημε. Ζ απόδνζε ζε ρπκό είλαη πςειή, ελώ ζπληζηάηαη ε εγθαηάζηαζή ηνπο (ζπκπεξηιακβαλόκελε θαη ε EUREKA) κόλν ζε πεξηνρέο ρσξίο ηζρπξνύο ηνπηθνύο αλέκνπο. η) πληζηάηαη ε εηζαγσγή ηεο πνηθηιίαο ΛΑΠΖΘΟΤ ΚΤΠΡΟΤ σο αλζεθηηθήο ζηελ θνξπθνμήξα θαη κε πνιύ θαιή παξαγσγή. δ) Ζ πνηθηιία NOUVEL ATHOS εκβνιηαζκέλε πάλσ ζην C. VOLKAMERIANA αληέρεη ζηηο νξηαθά ςπρξόηεξεο πεξηνρέο ηεο Υώξαο καο, σο θαηαγόκελε εθ ηεο Γεσξγίαο. ε) Ζ θαινθαηξηλή πνηθηιία ΕΑΜΠΔΣΑΚΖ κε παξαηεηακέλε νινρξνλίο αλζνθνξία ζηηο θαηάιιειεο πεξηνρέο όπνπ ην ζνβαξό πξόβιεκα πξνζβνιήο από θνξπθνμήξα είλαη δεπηεξεύνλ. η) Οη όςηκεο πνηθηιίεο ZIAGARA BIANCA θαη ΒΑΚΑΛΟΤ ζηηο πεξηνρέο όπνπ ην πξόβιεκα θνξπθνμήξαο είλαη έληνλν. Γηα ηηο ιεκνληέο πξνηηκώληαη γεληθώο ηα ππνθείκελα ηεο C. VOLKAMERIANA. Όπσο ήδε αλαθέξζεθε νη ζπλδπαζκνί Νεξαληδηάο / Λεκνληάο είλαη αλζεθηηθνί ζηελ ίσζε TRISTEZA, είηε κε ηνλ απεπζείαο εκβνιηαζκό, είηε κε ηελ πεξηζζόηεξν ελδεδεηγκέλε κέζνδν «ζάληνπηηο» (Νεξαληδηά Υ Πνξηνθαιηά θαη θαηόπηλ Λεκνληά) θαη ηδηαίηεξα ζε πεξηνρέο πνπ έρνπλ ήδε ππνζηεί θαηαζηξνθέο από παγεηό.