ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006
2 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 6: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΡΕΙΝΟΥ ΧΩΡΟΥ, ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΖΩΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΙΟΝΕΚΤΙΚΩΝ/ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ
3 ΜΕΤΡΟ 6.6: Ανακαίνιση και ανάπτυξη χωριών, προστασία και διατήρηση της αγροτικής κληρονομιάς Α ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ ΚΩΔ. ΟΠΣ 3 ΚΠΣ 2000 2006 13 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 6 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Ανάπτυξη ορεινού χώρου, των εσωτερικών ζωνών και των μειονεκτικών / προβληματικών περιοχών 6 ΜΕΤΡΟ Ανακαίνιση και ανάπτυξη χωριών, προστασία και διατήρηση της αγροτικής κληρονομιάς ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Επιλεγμένες περιοχές εφαρμογής ολοκληρωμένων προγραμμάτων της Περιφέρειας Ορεινές μειονεκτικές και προβληματικές περιοχές εκτός των επιλεγμένων ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΡΟ Νέοι Δήμοι Κοινότητες Φορείς Φυσικά πρόσωπα ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 2000 2006 1306 ΠΕΔΙΟ/Α ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Ανακαίνιση και ανάπτυξη χωριών και προστασία και διατήρηση της αγροτικής κληρονομιάς (100%)
4 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σε χιλ. ΕΥΡΩ ΠΟΣΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΗ Δ.Δ. ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ % Σ.Κ. % Δ.Δ. % Σ.Κ. % Δ.Δ. Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 9441,121 11,36 0,63 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 7552,897 9,09 12,61 0,50 0,62 Κοινοτική Συμμετοχή (ΕΓΤΠΕ-Π) 5690,625 75,34% 6,85 9,50 0,38 0,46 Εθνική Δημόσια Δαπάνη 1862,272 24,66% 2,24 3,11 0,12 0,15 Ιδιωτική Συμμετοχή 1888,224 2,27 0,13 Δανεισμός - - -
5 Β ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ/ΟΙ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ Αναλυτική περιγραφή μέτρου Το Μέτρο αφορά ενισχύσεις για την προώθηση της προστασίας και ανάδειξης του παραδοσιακού και τοπικού οικιστικού περιβάλλοντος του αγροτικού χώρου και της προστασίας και διατήρησης της αγροτικής κληρονομιάς. Οι δράσεις του Μέτρου δεν θα έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, αλλά θα αφορούν συνολικές παρεμβάσεις που θα αποσκοπούν τεκμηριωμένα στη διατήρηση της παραδοσιακής εικόνας των οικισμών, την τοπική αρχιτεκτονική και την αγροτική κληρονομιά, σε πλήρη όμως συμβατότητα με την προώθηση του στόχου της τοπικής οικονομικής ανάπτυξης. Το Μέτρο εξυπηρετεί τον ειδικό στόχο του άξονα προτεραιότητας 6 ο οποίος περιλαμβάνει: «τη στήριξη της αγροτικής οικονομίας και του αγροτικού πληθυσμού, τη βελτίωση των δομών που σχετίζονται με την ανάπτυξη της γεωργίας την ορθολογική διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων και την αξιοποίηση και ανάδειξη της αγροτικής κληρονομιάς». Ιεράρχηση των αναγκών και προτεραιοτήτων του μέτρου και σημαντικότητα ως προς την επίτευξη του στόχου του μέτρου Η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων περιλαμβάνεται στα Επιχειρησιακά Σχέδια για τις περιοχές εφαρμογής των ολοκληρωμένων προγραμμάτων. Συνοπτική περιγραφή κατηγοριών πράξεων και ενδεικτικές προβλεπόμενες πράξεις Ενδεικτικά οι δράσεις του Μέτρου συμπεριλαμβάνουν τα εξής : Δράσεις που αφορούν τον εξηλεκτρισμό αγροτικών οικισμών (αφορά οικισμούς κάτω από 1000 κατοίκους) Εκπόνηση των σχετικών μελετών σχεδιασμού με ολοκληρωμένη προσέγγιση Διατήρηση παραδοσιακών αγροτικών εργασιών και συνηθειών Ανάπλαση οικισμών Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται έργα (μελέτη και κατασκευή) για την ανάπλαση και αναβάθμιση οικισμών. Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν σε συγκεκριμένους οικισμούς οι οποίοι είτε να είναι χαρακτηρισμένοι (παραδοσιακοί, διατηρητέοι, ενδιαφέροντες κ.α.) είτε να παρουσιάζουν σημαντικά προβλήματα υποβάθμισης και σχετικής εγκατάλειψης. Βασική προϋπόθεση για την υλοποίηση τέτοιου είδους παρεμβάσεων είναι η σύνταξη μελέτης ανάπλασης οικισμού στην οποία θα αντιμετωπίζεται συνολικά ο οικισμός ή σύνταξη σχεδίου αναβάθμισης του οικισμού στο οποίο το οποίο θα περιλαμβάνει σύνολο μελετών για συγκεκριμένα κτίρια ή περιβάλλοντα στοιχεία του οικισμού. Οι παρεμβάσεις που πρόκειται να υλοποιηθούν έχουν σαν στόχο να συμβάλουν σημαντικά στην αύξηση της επισκεψιμότητας του οικισμού και να τον καταστήσουν πόλο έλξης τόσο επισκεπτών αλλά και κατοίκων. Ως εκ τούτου θα πρέπει να γίνουν συνολικές και «ολοκληρωμένες»
6 παρεμβάσεις στα πλαίσια ενός ευρύτερου και μακροπρόθεσμου αναπτυξιακού σχεδιασμού του οικισμού, ενώ θα πρέπει να αποφευχθούν μεμονωμένες χωρικές και κτιριακές παρεμβάσεις οι οποίες δεν θα συνδέονται μεταξύ τους. Στα πλαίσια του μέτρου αυτού προβλέπονται δράσεις έργα που αφορούν πεζοδρομήσεις και διαμορφώσεις αναπλάσεις κοινοχρήστων χώρων (πάρκα, πλατείες, παιδικές χαρές, γήπεδα χώροι αθλοπαιδιών κ.λ.π.) Επίσης περιλαμβάνονται έργα που αφορούν αποκατάσταση κτιρίων (στατική αρχιτεκτονική, φωτισμός κτιρίων, διαμόρφωση χώρου κ.λ.π.) τα οποία είναι χαρακτηρισμένα παραδοσιακά και διατηρητέα ή πρόκειται για αξιόλογα κτίσματα παραδοσιακού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού με ιδιαίτερα στοιχεία αισθητικής και ιστορικής αξίας, τα οποία όμως εντάσσονται μέσα στο συνολικό πλαίσιο ανάπλασης και ανάδειξης του οικιστικού χώρου. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε έργα που αφορούν ηλεκτροφωτισμό κοινόχρηστων χώρων των οικισμών με τη δημιουργία, επέκταση ή συμπλήρωση του υπάρχοντος δικτύου. Προστασία και ανάδειξη αξιόλογων αρχιτεκτονικών στοιχείων της αγροτικής υπαίθρου Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται μελέτες και έργα για την προστασία αποκατάσταση και ανάδειξη αξιόλογων αρχιτεκτονικών στοιχείων της αγροτικής υπαίθρου τα οποία έχουν αισθητική και ιστορική σημασία. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται μύλοι, γεφύρια, βρύσες, μονοπάτια, μοναστήρια κ.α. Οι βασικές προϋποθέσεις για την επιλογή των πράξεων της κατηγορίας αυτής είναι οι εξής δύο : Η εξασφάλιση της προσπελασιμότητας, προκειμένου να είναι εύκολα προσιτό από επισκέπτες, η μικρή απόστασή τους από οικιστικό σύνολο και η ένταξή τους σε πολιτιστική διαδρομή. Η ένταξη του συγκεκριμένου αρχιτεκτονικού στοιχείου σε ένα συνολικότερο δίκτυο διαδρομών το οποίο να αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών στην περιοχή. Ύψος ενίσχυσης Για τα μικρά δημόσια έργα υποδομής, το ποσοστό ενίσχυσης θα ανέρχεται σε 100 % του επιλέξιμου κόστους. Στα ιδιωτικά έργα, το ποσοστό ενίσχυσης θα φθάνει μέχρι 100 % του επιλέξιμου κόστους με την τήρηση των όρων του σημείου 4.1.2.2 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στη Γεωργία (2000/C28/02), και εφόσον οι επενδύσεις είναι σε μη ανταποδοτικό κεφαλαιουχικό εξοπλισμό της εκμετάλλευσης και δεν οδηγούν σε αύξηση της παραγωγικής της ικανότητας ή μέχρι 75% αν είναι σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό χωρίς αύξηση του παραγωγικού δυναμικού. Στα υπόλοιπα ιδιωτικά έργα (ιδιωτικά κτίρια) το ύψος ενίσχυσης θα φτάνει μέχρι 60% του συνολικού κόστους της επένδυσης, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 30.000 Ευρώ. Η επιχορήγηση του δικαιούχου δεν είναι στην κατηγορία της κρατικής ενίσχυσης και ως εκ τούτου δεν εμπίπτει στους αντίστοιχους περιορισμούς.
7 Ποσοτικοποίηση στόχων μέτρου Δείκτες Α. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΕΚΡΟΩΝ) ΤΙΜΗ ΒΑΣΗΣ ΣΤΟΧΟΣ 2006 Χωριά οικισμοί, στους οποίους γίνονται παρεμβάσεις ανάπλασης (αριθ.) Αποκατασταθέντα παραδοσιακά κλπ κτίρια και στοιχεία αγροτικής κληρονομιάς (αξιόλογοι νερόμυλοι, γεφύρια κλπ ) (αριθ.) 155 9 --- 70 Β. ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Ποσοστό των οικισμών (στο σύνολο της επιλεγμένης περιοχής) στους οποίους πραγματοποιήθηκαν έργα ανάπλασης (%) Κάτοικοι οικισμών όπου πραγματοποιήθηκαν τα έργα ανάπλασης (αριθ.) Μεικτές θέσεις απασχόλησης κατά την υλοποίηση (ανθρωποέτη εργασίας) 155 6% --- 12.800 --- 230 Γ. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Ποσοστό του πληθυσμού (στο σύνολο της επιλεγμένης περιοχής), το οποίο βελτιώνει τις συνθήκες διαβίωσής του λόγω των παρεμβάσεων του μέτρου (%) 119.764 1 10,7% 1 Πληθυσμός 2001 για τις 5 περιοχές ΟΠΑΑΧ
8 Γ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 6 ΜΕΤΡΟ: 6 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΟΥ ΑΝΑ ΕΤΟΣ (σε Ευρώ) ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΕΔΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Σύνολο Δημόσιας Δαπάνης Δ Η Μ Ο Σ Ι Α Δ Α Π Α Ν Η Κοινοτική Συμμετοχή Εθνική Δημόσια Δαπάνη Σύνολο ΕΤΠΑ ΕΚΤ ΕΓΤΠΕ-Π ΧΜΠΑ Σύνολο Κεντρική Περιφ/κή Τοπική Άλλη Ιδιώτες Ταμείο Συνοχής Λοιπά χρημ/τικά μέσα Δάνεια ΕΤΕ 1=2+13 2=3+8 3=4+5+6+7 4 5 6 7 8=9+10+11 9 10 11 12 13 14 15 16 2000 2001 1306 1.335.572 1.094.779 821.086 821.086 273.693 273.693 240.793 2002 1306 1.810.226 1.481.439 1.111.079 1.111.079 370.360 370.360 328.787 2003 1306 1.896.034 1.552.017 1.164.013 1.164.013 388.004 388.004 344.017 2004 1306 2.170.050 1.704.448 1.278.333 1.278.333 426.115 426.115 465.602 2005 1306 2.059.986 1.616.399 1.212.299 1.212.299 404.100 404.100 443.587 2006 1306 169.253 103.815 103.815 103.815 0 0 65.438 ΣΥΝΟΛΑ 9.441.121 7.552.897 5.690.625 5.690.625 1.862.272 1.862.272 1.888.224
9 Δ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Το μέτρο θα εφαρμοσθεί στις επιλεγμένες περιοχές των ολοκληρωμένων προγραμμάτων της Περιφέρειας. Για την εφαρμογή της δράσης όσον αφορά στα μικρά δημόσια έργα θα υλοποιηθούν βάση των διατάξεων εφαρμογής του ΠΕΠ Κ. Μακεδονίας, ενώ τα ιδιωτικά έργα θα υλοποιηθούν στη βάση της Κ.Υ.Α. 505/2002 των αρμοδίων Υπουργείων η οποία προσδιορίζει τις λεπτομέρειες εφαρμογής της ενίσχυσης. Ε ΤΕΛΙΚΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Τελικοί δικαιούχοι του Μέτρου ανάλογα με τη φύση και το είδος της πράξης είναι οι παρακάτω: Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, ΟΤΑ. ΣΤ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Όποιες κρατικές ενισχύσεις διατεθούν στο πλαίσιο αυτού του Μέτρου απορρέουν από τον Κανονισμό (EC) No. 1257/99 όπως τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό 1783/03 και από τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στη Γεωργία (2000/C28/02).