ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Μηλιτσόπουλος Κωνσταντίνος * ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Οι θεωρητικές απόψεις στις Σύγχρονες Αναπτυξιακές Θεωρίες του ρεύματος Κέντρου-Περιφέρειας, παρουσιάζουν την άποψη ότι η αναπτυξιακή πορεία των Οικονομιών, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την εξελικτική πορεία των πολιτικώνοικονομικών και κοινωνικών αλλαγών όπως και με την αλληλεξάρτηση των μητροπολιτικών κέντρων με την Περιφέρεια όπου αλλαγές στην ροή πληροφοριών, στην τεχνολογία, στις μεταφορές και στις Επικοινωνίες αποκτούν κυρίαρχο ρόλο στην ανάλυση αυτών των Θεωριών Ανάπτυξης. Όλες οι Θεωρητικές Αναλύσεις του ρεύματος Κέντρου-Περιφέρειας προσεγγίζουν ως βασική αιτία για την υπανάπτυξη και περιθωριοποίηση της Περιφέρειας την εξάρτηση και πόλωσή της με τις Αναπτυξιακές Ανάγκες των Μητροπολιτικών κέντρων. Για τους θεωρητικούς αυτής της Σχολής, τέσσερις βασικοί παράγοντες προσδιορίζουν το περιεχόμενο της εξάρτησης κ υπανάπτυξης: (1) η τάση για συστηματική μεταφορά της παραγόμενης Υπεραξίας του κεφαλαίου από την Περιφέρεια προς την Μητρόπολη. (2) η ανάπτυξη συγκεκριμένων βιομηχανικών κλάδων στη περιφέρεια σύμφωνα με τις Αναπτυξιακές Ανάγκες των Μητροπολιτικών κέντρων (3) η εξάρτηση της Περιφέρειας σε σχέση με την εισαγόμενη Τεχνολογία από την Μητρόπολη και (4) η Διεθνοποίηση της Παραγωγής σε Παγκόσμιο Επίπεδο και ο νέος διεθνής καταμερισμός εργασίας. I. Η θεωρία του Παγκόσμιου Καπιταλιστικού Συστήματος (Modern World System), η Ανάπτυξη της Υπανάπτυξης της Περιφέρειας και η θέση της ημιπεριφέρειας ανάμεσα στην Μητρόπολη και Περιφέρεια των Α.G. Frank και Ιm.Wallerstein. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ένα Παγκόσμιο Καπιταλιστικό Σύστημα διαμορφώνεται από τον 16 Ο αιώνα με κύριο χαρακτηριστικό την πόλωση σε μητροπόλεις-ημιπεριφέρειες και Περιφέρειες όπου οι Παγκόσμιες διαδικασίες είναι κυρίαρχες και καθορίζουν τις εσωτερικές διαδικασίες κάθε εθνικού κοινωνικού Σχηματισμού. Οι Σχέσεις εξάρτησης μεταξύ κέντρων και Περιφέρειας και ο Διεθνής Καταμερισμός Εργασίας καθορίζουν την διαδικασία ανάπτυξης των μητροπολιτικών κέντρων και την υπανάπτυξη των περιφερειακών περιοχών. Ο Frank παρουσιάζει αυτό το Παγκόσμιο Καπιταλιστικό Σύστημα σαν ένα Ολοκληρωμένο Αποικιακό σύστημα παρόμοιο με την δομή και λειτουργία ενός ηλιακού-πλανητικού Συστήματος όπου οι μητροπόλεις, περιστρεφόμενες γύρω από τους δορυφόρους-περιφέρειες, αποσπούν το οικονομικό πλεόνασμα και αναπαράγουν την «Ανάπτυξη της Υπανάπτυξης» στην περιφέρεια. Οι Ανεπτυγμένες μητροπόλεις του κέντρου παράγουν υψηλής Τεχνολογίας διαφοροποιημένα προϊόντα, κυρίως του Πρωτογενή Τομέα, με άκαμπτο ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό. Οι Ημιπεριφέρειες, κατά τον Wallerstein 1 είναι εκβιομηχανιζόμενες πρώην Περιφερειακές Περιοχές ή αποβιομηχανιζόμενες πρώην Κεντρικές περιοχές, με δυναμική παρουσία στο Δευτερογενή Τομέα Παραγωγής, όπου ο Μητροπολιτικός καπιταλισμός ελέγχει την μεταφορά της ροής των πληροφοριών και της Τεχνολογίας προς αυτές. * Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Λογιστικής, ΤΕΙ Ηπείρου 1 Im.Wallerstein World Inequality, Σελ. 24

Η ύπαρξη αυτών των Ημιπεριφερειών, σταθεροποιεί πολιτικά το Παγκόσμιο Καπιταλιστικό Σύστημα, ελαχιστοποιεί τις τριβές του και εξομαλύνει την πόλωσή από τις μονοπωλιακές δομές εξάρτησης των μητροπολιτικών κέντρων και των περιφερειακών περιοχών. ΙΙ. Η θεωρία του Οικονομικού πλεονάσματος των P. Baran P. Sweezy. Σύμφωνα με την θέση των Baran-Sweezy, το οικονομικό πλεόνασμα είναι η διαφορά ανάμεσα στα προϊόντα κ Υπηρεσίες που παράγει μία οικονομία και στο κόστος παραγωγής των. Το οικονομικό πλεόνασμα φαίνεται να αντιστοιχεί με την μαρξιστική θεώρηση της υπεραξίας στον καπιταλιστικό τρόπο της παραγωγικής διαδικασίας. Η βασική τοποθέτησή τους είναι ότι το οικονομικό πλεόνασμα έχει την «τάση να ανεβαίνει τόσο απόλυτα όσο και σχετικά» 2 καθώς αναπτύσσεται το σύστημα του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Εδώ παρουσιάζεται μια δομική αλλαγή του καπιταλιστικού συστήματος του ανταγωνισμού με την εξέλιξή του σε Μονοπωλιακό καπιταλισμό, όπου η τάση του κέρδους να πέφτει στον καπιταλισμό του συναγωνισμού-όταν λειτουργούσε ο ανταγωνισμός-αντικαθίσταται με την τάση αύξησης του οικονομικού πλεονάσματος στο μονοπωλιακό καπιταλισμό. ΙΙΙ. Η θεωρία του Δυαδισμού (Tamas Szentes) και της δομικής ετερογένειας (Armando Cordova). O T. Sventes αναφέρεται στο φαινόμενο του Δυαδισμού 3, δηλ. τον διαχωρισμό των υπανάπτυκτων οικονομιών σε δύο αυτόνομους τομείς: τον Μοντέρνο οικονομικό τομέα που βασίζεται σε σχετικά ανεπτυγμένες καπιταλιστικές Παραγωγικές σχέσεις και τον Παραδοσιακό τομέα που βασίζεται σε προκαταλιστικούς τρόπους παραγωγικής Διαδικασίας. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία τα αποτελέσματα της Ανάπτυξης του Μοντέρνου Τομέα δεν μεταφέρονται στον Παραδοσιακό τομέα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται δύο κοινωνίες στις υπανάπτυκτες χώρες. Ο Μοντέρνος Τομέας είναι εξαρτημένος με τις συγκεκριμένες ανάγκες της Παγκόσμιας Οικονομίας και παραμένει ασύνδετος με τις ανάγκες της Εσωτερικής-Εθνικής Οικονομίας. Αυτή λοιπόν η εξωστρέφεια του Μοντέρνου Τομέα και η διασύνδεσή του με τα Μητροπολιτικά Κέντρα, αποσταθεροποιεί τον Παραδοσιακό τομέα και Περιθωριοποιεί το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού των Υπανάπτυκτων οικονομιών Διατηρώντας ή βυθίζοντάς τες περισσότερο στη φτώχεια και τον οικονομικό μαρασμό. Ο Armando Cordova εισάγει το στοιχείο της ετερογένειας 4 στην οικονομική και κοινωνική δομή των υπανάπτυκτων οικονομιών, όπου η λειτουργία συγκεκριμένων παραγωγικών κλάδων προϋποθέτει την ύπαρξη διαφορετικών παραγωγικών σχέσεων εργασίας. Επομένως ένα ετερογενές σύστημα ταξικών αντιθέσεων προκαλεί δομική παραμόρφωση αφού η καπιταλιστική ανάπτυξη των παραγωγικών κλάδων δεν βασίζεται σε ισομερή οικονομικό και κοινωνικό σχεδιασμό αλλά σε σχέσεις εξάρτησης του μητροπολιτικού καπιταλισμού και της ετερογενής Περιφέρειας. 2 P. Baran Monopoly Capital Σελ. 48 3 Τamaw Szentes Πολιτική Οικονομία των Ανεπτυγμένων Περιοχών Σελ. 31 4 Α.Cordova Δομική ετερογένεια και Οικονομική Ανάπτυξη Σελ. 15, Σελ. 27

ΙV. Η θεωρία της Άνισης Ανταλλαγής (Α. Εμμανουήλ) Ο Εμμανουήλ παρουσιάζει στην θεωρία της άνισης ανταλλαγής 5, ένα Παγκόσμιο καπιταλιστικό Σύστημα όπου συμμετέχουν με άνισους όρους συναλλαγής οι Ανεπτυγμένες και οι Υπανάπτυκτες χώρες. Οι Ανεπτυγμένες Οικονομίες ειδικεύονται σε διαφορετικά προϊόντα από αυτά που παράγουν οι Υπανάπτυκτες περιοχές. Το διαφορετικό επίπεδο των μισθών που παρατηρείται μεταξύ του Ανεπτυγμένου Τομέα (=Υψηλοί Μισθοί) και του Υπανάπτυκτου (=Χαμηλοί Μισθοί), διατηρεί την άνιση εμπορευματική ανταλλαγή. Η εκμετάλλευση των Υπανάπτυκτων Περιφερειακών Οικονομιών από τις ανεπτυγμένες Μητροπολιτικές Οικονομίες μέσω της άνισης εμπορευματικής ανταλλαγής, πολώνει το Καπιταλιστικό Σύστημα σε μονομερή και διαρκή μεταβίβαση πόρων από τις Υπανάπτυκτες προς τις Ανεπτυγμένες χώρες και αναπαράγει και διατηρεί ανάπτυξη για την Μητρόπολη και Υπανάπτυξη για την Περιφέρεια. V. H θεωρία της Συσσώρευσης και Ανάπτυξης στη Παγκόσμια Οικονομία (Samir Amin). O Samir Amin αποδέχεται την θεωρία του Εμμανουήλ για την πόλωση στο επίπεδο μισθών επιχειρηματολογώντας και για τον διαφορετικό τρόπο Αυτόκεντρης ανάπτυξης 6 των μητροπολιτικών κέντρων σε αντίθεση με το μοντέλο εξωστρεφούς ανάπτυξης των περιφερειών. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η Συσσώρευση στα Μητροπολιτικά κέντρα είναι προϋπόθεση για συνεχή διεύρυνση των εσωτερικών-εθνικών Αγορών τους ειδικά στα Αγαθά για Μαζική κατανάλωση. Συνεπώς το επίπεδο Μισθών έχει τάση να αυξάνει ώστε να απορροφήσει αυτή την αύξηση στα καταναλωτικά προϊόντα. Η περιφέρεια ειδικεύεται σε λιγοστά προϊόντα χαμηλής τεχνολογίας με χαμηλό κόστος παραγωγής-αποτέλεσμα των χαμηλών μισθών που εν συνεχεία εξάγονται στα Μητροπολιτικά Κέντρα. Στην Περιφέρεια, η άνιση εμπορευματική ανταλλαγή διατηρείται, ενισχύεται και αναπαράγεται από την εξωστρεφή ανάπτυξη και στρεβλότητα του Συστήματος που επιβάλλει χαμηλούς μισθούς και συνεπώς μη διεύρυνση της εσωτερικής-εθνικής Αγοράς. Αυτή η εξωστρεφής εξάρτηση δημιουργεί την υπανάπτυξη γιατί διαστρεβλώνει την Οικονομική Ανάπτυξη της Περιφέρειας. VI. Ο Νέος Διεθνής Καταμερισμός της Εργασίας(Frobel, Heinrichs και Kreye) και η Διεθνοποίηση της Παραγωγής (Henderson). O Νέος διεθνής Καταμερισμός της Εργασίας είναι άμεσα συνδεδεμένος με την τάση του Διεθνούς Καπιταλιστικού συστήματος να μεγιστοποιεί τα κέρδη του με την μετάθεση της παραγωγής συγκεκριμένων προϊόντων στην περιφέρεια, μειώνοντας έτσι το κόστος παραγωγής από τα ανεξάντλητα αποθέματα φτηνού εργατικού δυναμικού. Οι Frobel, Heinrichs, και Kreye ισχυρίζονται ότι σ αυτή την εξελικτική πορεία του Διεθνούς Καπιταλισμού που συνοδεύτηκε με την μεταφορά μέρους της παγκόσμιας Αγοράς της Μεταποιητικής Βιομηχανίας σε Αναπτυσσόμενες Περιοχές συντέλεσε στον Νέο Διεθνή Καταμερισμό της Εργασίας και διευκόλυνε την ομαλοποίηση της κρίσης του παγκόσμιου Καπιταλιστικού Συστήματος. 5 Αρ.Εμμανουήλ Η άνιση ανταλλαγή Σελ. 140 6 Σ. Αμίν Η άνιση ανάπτυξη Σελ. 357, 359

Ο Henderson ενισχύει την θεωρητική προσέγγιση του Δυαδισμού διαπιστώνοντας ότι η Διεθνοποίηση της Παραγωγής καθορίζει την διαφοροποίηση κάθε κοινωνικού μετασχηματισμού όχι μόνο μεταξύ Μητροπολιτικών Κέντρων και Περιφέρειας αλλά και εντός των εθνικών οικονομιών του Παγκόσμιου Καπιταλισμού. Ειδικότερα, ο Νέος Διεθνής καταμερισμός της Εργασίας απαιτεί υψηλή ειδίκευση και έχει άμεσα σχέση με τη διάχυση ή παρεμπόδιση της πληροφόρησης και της ανάπτυξης Νέων Τεχνολογιών. Η ποιότητα της εργασίας καθορίζεται από την πόλωση που υπάρχει αφενός μεν μεταξύ των Παγκοσμίων και Εθνικών Μητροπολιτικών Κέντρων, αφετέρου δε από το ελεγχόμενο ποσοστό διάχυσης Πληροφόρησης και Τεχνολογίας στην Περιφέρεια. VII. Οι Θεωρίες του Τεχνολογικού Χάσματος (Hufbaner, Hirsch) και του Κύκλου του Προϊόντος (Vermon, Hirsch, Malecki). To Τεχνολογικό Χάσμα παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα της Οικονομικής και Πολιτικής εξάρτησης των λιγότερο Ανεπτυγμένων Οικονομιών από την Ανεπτυγμένη Μητρόπολη. Η Μητρόπολη παρεμποδίζει την λεωφόρο διάχυσης πληροφοριών και τεχνολογίας έτσι ώστε η έρευνα αιχμής για νέα Τεχνολογικά ή Πρωτοποριακά Προϊόντα να μην διαχέεται στις λιγότερο Ανεπτυγμένες Περιοχές. Οι Vernon και Hirsch 7 παρουσιάζουν τον κύκλο του Προϊόντος που μόνο οι Ανεπτυγμένες χώρες μπορούν να παράγουν νέα Τεχνολογικά προϊόντα έχοντας το συγκριτικό πλεονέκτημα εξειδίκευσης εργασίας και τεχνολογικής Έρευνας έναντι των λιγότερο Ανεπτυγμένων περιοχών. Ο Μalecki υποστηρίζει την άποψη της συνεχούς ανανέωσης των Νέων προϊόντων έστω και εάν ο κύκλος ζωής των βραχύνεται (μειώνεται). Η Συνεχής βελτίωση της παραγωγής Νέων Τεχνολογικών ή Πρωτοποριακών Προϊόντων μπορεί να δημιουργήσει Νέους κύκλους ζωής που θα επιφέρουν εμπορευματικές ροές και επιχειρηματικά κέρδη σε όποιες εταιρείες ανανεώνονται διαρκώς. ΒΑΣΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ: 1. Oλες οι θεωρίες μητρόπολης-περιφέρειας συγκλίνουν σ ένα ιδεολογικό ρεύμα που παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα του Παγκόσμιου Καπιταλιστικού Κέντρου να καθορίζει την αναπτυξιακή πορεία και εξάρτηση της Περιφέρειας. 2. Στην αυτόκεντρη μητρόπολη, η Οικονομική Ανάπτυξη επιτυγχάνεται με την διεύρυνση της εσωτερικής αγοράς, με την δημιουργία νέων Τεχνολογικών ή Πρωτοποριακών Προϊόντων και την αύξηση των μισθών, ενώ στην εξωστρεφή περιφέρεια η άνιση ανταλλαγή, οι χαμηλοί μισθοί, η Περιορισμένη μη διευρυνόμενη Εγχώρια Αγορά και η παρεμπόδιση διάχυσης Πληροφοριών και Τεχνολογίας περιθωριοποιούν την Ανάπτυξη και διατηρούν την Υπανάπτυξη που είναι το αποτέλεσμα του διεθνή Καταμερισμού εργασίας και της Εξάρτησης. 3. Η μεγιστοποίηση του ποσοστού κέρδους καθορίζει την εξέλιξη του κοινωνικού σχηματισμού στη διεθνή ροή του κεφαλαίου. 4. Οι Ημιπεριφέρειες (π.χ. η Ελλάδα) σταθεροποιούν πολιτικά το Καπιταλιστικό Σύστημα εξάρτησης της περιφέρειας από το μονοπωλιακό χαρακτήρα της Μητρόπολης. 5. Οι λεωφόροι ροής πληροφοριών και Διάχυσης τεχνολογίας, η ανάπτυξη Τεχνολογικής Υποδομής και η ενσωμάτωση των Νέων τεχνολογιών φαίνεται ότι παίζουν καθοριστικό ρόλο για την Ανάπτυξη των Ημιπεριφερειών. 7 Ηirsch The Product Cycle model of International Trade β Σελ 305

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Η διαδικασία συσσώρευσης του κεφαλαίου σε Αναπτυσσόμενες Ημιπεριφέρειες όπως της Ελλάδας, εξαρτάται από τη θεμελιακή σχέση εξάρτησης των με τις Ανεπτυγμένες Οικονομίες της Μητρόπολης. Αυτές οι σχέσεις εξάρτησης, καθορίζουν και επιτρέπουν συγκεκριμένο ποσοστό διάχυσης Πληροφοριών και τεχνολογίας από τα Μητροπολιτικά Κέντρα προς την Περιφέρεια. Η σύγκλιση του Ελληνικού Συστήματος Έρευνας και Τεχνολογίας με το επίπεδο Έρευνας κ Τεχνολογικής Ανάπτυξης των Χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η βασική προϋπόθεση που πρέπει να κατευθύνει τους στόχους κάθε αξιολόγησης Εθνικής Ερευνητικής Προσπάθειας και Πολιτικής. Τρία είναι τα βασικά προβλήματα του Ελληνικού Συστήματος Έρευνας και Tεχνολογίας: (α) Χαμηλή Χρηματοδότηση: Η Ακαθάριστη Εγχώρια Δαπάνη για Επιστημονική και Τεχνολογική Έρευνα (Α.Ε.Δ.Ε.Τ.Ε.) σαν ποσοστό στο Α.Ε.Π. κατατάσσει την Ελληνική Οικονομία στην τελευταία θέση μεταξύ των οικονομιών της Ε.Ε. Σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα 1 και του διαγράμματος 1, η Ελλάδα το 1997 δαπανά 0, 51% του Α.Ε.Π. για προγράμματα Επιστημονικής κ Τεχνολογικής Έρευνας όταν άλλες Αναπτυσσόμενες Οικονομίες επιδεικνύουν πολύ υψηλότερα επίπεδα π.χ. η Ισπανία κ Ιρλανδία δαπανούν 1, 87% και 1, 435 του Α.Ε.Π. αντίστοιχα, ενώ σε σχέση με τις Ανεπτυγμένες Οικονομίες της Ε.Ε. η κατάσταση επιδεινώνεται π.χ. η Γαλλία δαπανά το 2, 31% του Α.Ε.Π. (β) Χαμηλή συμμετοχή του Παραγωγικού Τομέα (Ιδιωτικών και Δημόσιων Επιχειρήσεων ) στη συνολική Επιστημονική και Τεχνολογική Έρευνα που κατατάσσει την Ελλάδα μαζί με την Πορτογαλία στο χαμηλότερο επίπεδο όπως φαίνεται στον πίνακα 2 και στο διάγραμμα 2 όπου η συνεισφορά των Ελληνικών επιχειρήσεων στην χρηματοδότηση Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας κυμαίνεται στο 21, 65 το 1997, όταν ο μέσος όρος των χωρών της Ε.Ε. επιδεικνύει ποσοστό της τάξης του 53, 9% (γ) Χαμηλό ποσοστό Ερευνητικού Δυναμικού σε σχέση με τις χώρες της Ε.Ε., όπως φαίνεται στον πίνακα 3 και στο διάγραμμα 3, που κατατάσσει την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις όσον αφορά την Απασχόληση Ερευνητικού Δυναμικού ανά χιλιάδα Εργατικού Δυναμικού. Μία μικρή βελτίωση επιτυγχάνεται το 1997 που ανεβάζει το δείκτη ερευνητικού προσωπικού ανά χιλιάδα Εργατικού Δυναμικού στο 4, 7 όμως η διαφορά που μας χωρίζει από τις αναπτυγμένες Οικονομίες της Ε.Ε. είναι τεράστια π.χ. η Γερμανία και Γαλλία απασχολούν 11, 6 και 12, 3 Ερευνητές ανά χιλιάδα Εργατικού Δυναμικού. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ Αξιολογώντας την Εγχώρια Ερευνητική και τεχνολογική Δραστηριότητα, είναι φανερό ότι ακόμα και σε Ημιπεριφέρειες όπως η Ιρλανδία, ο παραγωγικός τομέας συμμετέχει καθοριστικά στην Ερευνητική και Τεχνολογική Έρευνα, αυξάνοντας συνεχώς (α) την ποσοστιαία συμμετοχή του στην Α.Ε.Δ.Ε.Τ.Ε. και (β) τον αριθμό του Επιστημονικού και Ερευνητικού Δυναμικού. Οι Δημόσιοι Φορείς στην Ελλάδα πρέπει να στηρίζουν πολιτικές αναβάθμισης της Εγχώριας Τεχνολογικής Υποδομής, με συντονισμένες προσπάθειες όσον αφορά

τα τρία βασικά προβλήματα που χαρακτηρίζουν το Ελληνικό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας, δηλαδή 1) να αυξάνεται η Ακαθάριστη Εγχώρια Δαπάνη για Επιστημονική και Τεχνολογική Έρευνα σε τέτοιο επίπεδο που να συγκλίνει με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2) να παρθούν μέτρα που να διευκολύνουν α)την αύξηση της συμμετοχής του Παραγωγικού Τομέα στην χρηματοδότηση Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας και β) την αύξηση του ποσοστού Ερευνητικού Δυναμικού του Παραγωγικού Τομέα. Σ αυτό το άρθρο παρουσιάστηκε η βασική θέση των θεωριών του ρεύματος Μητρόπολης Περιφέρειας που προσεγγίζει ως βασική αιτία υπανάπτυξης της Περιφέρειας, την εξάρτηση και πόλωσή της με τις αναπτυξιακές ανάγκες της Μητρόπολης η οποία συγχρόνως καθορίζει και την ελεγχόμενη εξαγωγή πληροφοριών και Τεχνολογιών προς την Περιφέρεια. Σαν συμπέρασμα, η ανάπτυξη της Εγχώριας Τεχνολογικής Υποδομής των Περιφερειακών Οικονομιών επηρεάζεται από τις λεωφόρους εισροής πληροφοριών και Διάχυσης Τεχνολογίας από την Αναπτυγμένη Μητρόπολη, η οποία ελέγχοντας συγκεκριμένα επίπεδα εξαγωγής πληροφοριών και Τεχνολογίας, καθορίζει συγχρόνως και την αναπτυξιακή πορεία και εξάρτηση της Περιφέρειας. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Samir Amin: Accumulation and Development, A Theoretical Model, Review of African Political Economy, No1, 1974. Samir Amin: Unequal Development Monthly Review Press, 1976 P. Baran, P. Sweezy: Monopoly Capital Monthly Review Press, 1966 P. Baran: The political Economy of Growth monthly Review Inc., 1957 P. Brenner: Τhe Origins of capitalist Development New Left Review, 1977 A. Brewer: Marxist Theories of Imperialism, Trinity Press, 1980 A. Cordova: Strukturelle Heterogenitat und wirtschaftliches Wachstum, Suhrkamp Verlag, Frankfurt a.m., 1973 A. Emmanuel: Unequal Exchange, Monthly Review Press, 1976 A.G. Frank: Capitalism and Underdevelopment in Latin America Harmondsworth, Penguin, 1971 Frobel F.-Heinreichs J.-Kreye O.: Die neue internationale Arbeitsteilung, Rowohlt, Hamburg, 1983 S.Hirsch: The Product-cycle model of international Trade, Oxford Bulletin of Economic and Statisics, 37-4, 1975 G.Hufbaner: Synthetic Materials and Theory of International Trade, London, Duckworth, 1966 E.Malecki: Technology and Economic Development, Harlow, Longman Scientific, 1991 Γ. Μηλιός: Θεωρίες για τον Παγκόσμιο Καπιταλισμό, εκδ. Κριτική, Αθήνα, 1997 Ch.Palloix: Η Διεθνοποίηση του Κεφαλαίου εκδ. Λιβάνης Αθήνα, 1978 Τ.Szentes: The Political Economy of Underdevelopment, 1971. I.Wallerstein: world Inequality, Black Rose Books, 1975 B.Warren: How International is Capital, New Left Review 68, 1971 B.Warren: Imperialism and Capitalist Industrialization N.Left Review(Sep.-Oct.73)