Αγροτική Πολιτική 2014-2020 Προοπτικές και Προκλήσεις 13 Δεκεμβρίου 2012 Χριστόδουλος Φωτίου Σύμβουλος Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος γιαθέματααγροτικήςπολιτικής 1
Περιεχόμενα 1. Διαδικασία της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ 2. Προκλήσεις και στόχοι 3. Νομοθετικές προτάσεις 4. Επόμενα βήματα 2
Που βρισκόμαστε στη διαδικασία μεταρρύθμισης της ΚΓΠ; 18 Νοεμβρίου 2010 12 Οκτωβρίου 2011 Ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Η ΚΓΠ με χρονικό ορίζοντα το 2020» Νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής 1 Ιουλίου 2012 Κυπριακή Προεδρία Στόχος 31 Δεκεμβρίου 2012 Μερική Γενική Προσέγγιση 2011-2013 Συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο Έγκριση των κανονισμών και των εκτελεστικών πράξεων εφαρμογής 3
Χρηματοδότηση ΚΓΠ Οι προτάσεις της Επιτροπής για τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά την περίοδο 2014-2020 διατηρούν τις δαπάνες της ΚΓΠ στα επίπεδα του 2013 (ονομαστικοί όροι) Σε δις EUR Όλαταστοιχείασεσταθερέςτιμές - Πυλώνας I Άμεσες ενισχύσεις και δαπάνες μέτρων αγοράς 317.2 - Πυλώνας II Αγροτική Ανάπτυξη 101.2 Σύνολο Πυλώνες I και II 418.4 - Ασφάλεια των τροφίμων 2.5 - Πλέον άπορα άτομα 2.8 - Αποθεματικό για κρίσεις στο γεωργικό τομέα 3.9 - Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Παγκοσμιοποίηση Up to 2.8 - Έρευνα και καινοτομία στους τομείς της επισιτιστικής ασφάλειας, της βιο-οικονομίας και της βιώσιμης ενέργειας Σύνολο επιπρόσθετων κονδυλίων Έως και 17.1 Συνολικός προτεινόμενος προϋπολογισμός για την περίοδο 2014-2020 Έως και 435.5 5.1 Πηγή: Ανακοίνωση της Επιτροπής «Ο προϋπολογισμός για την Ευρώπη με χρονικό ορίζοντα το 2020» - COM (2011) 500 τελικό, μέρος ΙΙ. 4
Σύγκριση ποσών ΚΓΠ για το 2013 και το 2020 Σε δισ. EUR (σε τρέχουσες τιμές) 2013 2020 Αγορές 3.31 2.70 Άμεσες Πληρωμές 42.17 43.45 Πυλώνας 1 45.48 46.15 Πυλώνας 2 Α.Α. 14.82 14.46 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΠ 60.30 60.61 5
Ποιες είναι οι προκλήσεις για τη γεωργία... Ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Η ΚΓΠ με χρονικό ορίζοντα το 2020» Προκλήσεις Οικονομικές Περιβαλλοντικές Περιφερειακές Οικονομικές προκλήσεις Επισιτιστική ασφάλεια Διακύμανση των τιμών Οικονομική κρίση Περιβαλλοντικές προκλήσεις Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHG) Υποβάθμιση της ποιότητας του εδάφους Ποιότητα νερού/αέρα Βιότοποι και βιοποικιλότητα Περιφερειακές προκλήσεις Δυναμικότητα των αγροτικών περιφερειών Διαφοροποίηση της γεωργίας της ΕΕ 6
Αντιμετώπιση Προκλήσεων Ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Η ΚΓΠ με χρονικό ορίζοντα το 2020» Νομοθετικές προτάσεις Προκλήσεις Οι στόχοι της πολιτικής Ευρώπη 2020 Στόχοι της μεταρρύθμισης Οικονομικές Περιβαλλοντικές Βιώσιμη παραγωγή τροφίμων Βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και κλιματική δράση Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας Βελτίωση της βιωσιμότητας Περιφερειακές Ισορροπημένη περιφερειακή ανάπτυξη Αύξηση της αποτελεσματικότητας Απλοποίηση 7
Νέος σχεδιασμός των άμεσων ενισχύσεων (1) Το 2014, οι ευρωπαίοι γεωργοί θα έχουν πρόσβαση σε: Υποχρεωτικά συστήματα (όλατακμ): Βασικό καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης «Περιβαλλοντική» πληρωμή* (+) Προαιρετικά συστήματα (επιλογή ΚΜ): Συνδεδεμένη ενίσχυση Ενίσχυση σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς Όλες οι πληρωμές υπόκεινται στην πολλαπλή συμμόρφωση Όλοι οι αγρότες θα έχουν πρόσβαση στο σύστημα παροχής γεωργικών συμβούλων Η Απλοποιημένο καθεστώς για τους μικρούς γεωργούς (υποχρεωτικό για όλα τα ΚΜ, επιλογή του γεωργού)? * Ενισχύσεις για τις γεωργικές πρακτικές που είναι ευεργετικές για τις κλιματικές αλλαγές και το περιβάλλον 8
Νέος σχεδιασμός των άμεσων ενισχύσεων (2) Προοδευτική μείωση και επιβολή του ανωτάτου ορίου (σε όλα τα επίπεδα εκτός της «περιβαλλοντικής» πληρωμής) Πολλαπλή συμμόρφωση Συνδεδεμένη ενίσχυση Ευρύ φάσμα τομέων Έως 5% ή 10% του φακέλου τωνάμεσωνενισχύσεων, αποφασίζεται από τα ΚΜ Καθεστώς για τους νέους γεωργούς Έως 2% του φακέλου Για 5 έτη των άμεσων ενισχύσεων < 40 ετών «Περιβαλλοντική» πληρωμή Διαφοροποίηση των καλλιεργειών 30% του φακέλου Μόνιμες χορτολιβαδικές εκτάσεις για τις άμεσες Περιοχή οικολογικής εστίασης ενισχύσεις Βασικό καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης Εθνικό και περιφερειακό κατ' αποκοπή ποσό ανά επιλέξιμο εκτάριο Περιοχές και κριτήρια επιλέγονται από τα ΚΜ Υποστήριξη σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς Για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς Έως 5% του φακέλου για τις άμεσες ενισχύσεις Νέα δικαιώματα ενίσχυσης το 2014 Ορισμός ενεργού γεωργού Καθεστώς για τους μικρούς γεωργούς Απλούστευση των απαιτήσεων και των ελέγχων Πληρωμή κατ' αποκοπήν ποσού που καθορίζεται από τα ΚΜ υπό συγκεκριμένους όρους Έναρξη το 2014 Έως 10% του κονδυλίου για τις άμεσες ενισχύσεις Η 9
EUR/ha 800 700 600 Ανακατανομή των Άμεσων Ενισχύσεων Κλείσιμο κατά 1/3 τουχάσματοςμεταξύτουσημερινούεπιπέδου και του 90% του μέσου όρου της ΕΕ μέχρι το 2020 500 400 300 * Calculated on the basis of all direct aids on the basis of Council Regulation (EC) No 73/2009, after modulation and phasing-in, except POSEI/SAI and cotton and potentially eligible area 2009 200 100 0 Malta Netherlands Belgium Italy Greece Cyprus Denmark Slovenia Germany France Luxembourg Ireland EU-27 Austria Hungary Czech Republic Finland Sweden Bulgaria Spain United Kingdom Poland Slovakia Portugal Romania Lithuania Estonia Latvia DP new distribution (EUR/ha)** EU-27 average (EUR/ha) DP status-quo (EUR/ha)* 90% of EU-27 average (EUR/ha) Source: European Commission - DG Agriculture and Rural Development 10
Βελτιωμένα μέσα για την αντιμετώπιση των εξελίξεων της αγοράς (ΚΟΑ) Βιώσιμη κατανάλωση: Προγράμματα κατανάλωσης φρούτων και γάλακτος στα σχολεία Αυξημένη χρηματοδότηση ΝέαμέτραγιασυγχρηματοδότησηαπότηνΕΕ Σύνδεσμος με τους καταναλωτές Αύξηση της χρηματοδότησης για την έρευνα και την καινοτομία Ενθάρρυνση της κοινής δράσης καλύτερη θέση στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων Διευκόλυνση της αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών (ΟΠ), Ενώσεων παραγωγών, Διεπαγγελματικών οργανώσεων Περισσότερη σαφήνεια όσον αφορά τους κανόνες ανταγωνισμού Σύνδεση με τα ταμεία αγροτικής ανάπτυξης (μέτρα έναρξης δραστηριοτήτων και συνεργασίας) Συνέχιση του προσανατολισμού προς την αγορά Τέλος ορισμένων καθεστώτων ενίσχυσης (γάλα σε σκόνη, λυκίσκο και μεταξοσκώληκες) Τέλος των ορίων ποσοστώσεων (ζάχαρη) Ενισχυμένο δίχτυ ασφαλείας Έκτακτα μέτρα περισσότερη ευελιξία και συνοχή Απλοποιημένη δημόσια παρέμβαση και ιδιωτική αποθεματοποίηση ανταποκρινόμενη καλύτερα σε καταστάσεις κρίσεων Αποθεματικό κρίσεων Κοινή απάντηση σε οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις Ανταγωνιστικότη τα των μεμονωμένων παραγωγών 11
Ηαγροτικήανάπτυξησενέοπλαίσιο(1) Κοινό πλαίσιο για όλα τα ταμεία ΕΕ απλούστευση και εναρμόνιση κανόνων Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο και Σύμβαση εταιρικής σχέσης Πλαίσιο επιδόσεων βασισμένο σε ορόσημα και το κατάλληλο πλαίσιο Ενισχυμένη στρατηγική προσέγγιση: Τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για Την υλοποίηση των προτεραιοτήτων της Ευρώπης 2020 και της αγροτικής ανάπτυξης παίρνοντας υπ όψη συγκεκριμένες ανάγκες σε τοπικό/περιφερειακό/εθνικό επίπεδο Προγράμματα σε εθνικό η περιφερειακό επίπεδο Θέτοντας ποσοτικούς στόχους που συνδέονται με τις προτεραιότητες Χρησιμοποιώντας εναρμονισμένη εργαλειοθήκη με μέτρα που μπορούν να συνδυαστούν σε πακέτα για την καλύτερη επίτευξη των στόχων Με τη δυνατότητα θεματικών επιμέρους προγραμμάτων Χρηματοδότηση Κονδύλια βασιζόμενα σε αντικειμενικά κριτήρια και στην σημερινή κατανομή Συγχρηματοδότηση 12
Ηαγροτικήανάπτυξησενέοπλαίσιο(2) Βασικά μέτρα Μεταφορά γνώσεων, δράσεις ενημέρωσης και συμβουλευτικές υπηρεσίες Επενδύσεις υψηλότερα ποσοστά στήριξης για νέους αγρότες, συλλογικές επενδύσεις και ολοκληρωμένα έργα Ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλεύσεων και επιχειρήσεων με επέκταση της στήριξης μικρών και νέων αγροτών και μικρών επιχειρήσεων Υποστήριξη για τη δημιουργία ομάδων παραγωγών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ Γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα και βιολογική γεωργία: περισσότερη ευελιξία και στήριξη σε κοινές δράσεις Νέο πακέτο εργαλείων διαχείρισης κινδύνων 13
Εργαλεία πολιτικής Παραδείγματα Απλό και ειδικό καθεστώς για τις μικρές εκμεταλλεύσεις (30% περίπου των δικαιούχων) «Περιβαλλοντική» πληρωμή όσο το δυνατόν απλούστερη, περιλαμβάνει μόνο μέτρα που σχετίζονται με το περιβάλλον ΚΑΙ μπορούν να διαχειρισθούν/ελεγχθούν χωρίς επιπλέον σημαντικό κόστος Πληρωμές Ένας γενικός στόχος: Απλοποίηση Μόνο ένας οργανισμός πληρωμών για όλα τα μέτρα της ΚΓΠ σε ένα ΚΜ/περιφέρεια Έλεγχοι Στα ΚΜ με ορθά συστήματα ελέγχου και με χαμηλά ποσοστά σφάλματος μπορεί να επιτραπεί η μείωση του αριθμού των ελέγχων Πολλαπλή συμμόρφωση: μείωση και εξορθολογισμός των υποχρεώσεων (13 ΚΑΔ αντί για 18 και 8 ΚΓΠΣ αντί για 15), κατάργηση των επαναληπτικών ελέγχων για παραβάσεις ήσσονος σημασίας, συστήματα πιστοποίησης λιγότερο πιθανόν να ελεγχθούν. 14
Το μέλλον της ΚΓΠ σε μια ματιά Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας καινοτομία, μεταφορά γνώσεων, διαχείριση κινδύνου, συνεργασία στην αλυσίδα παροχής τροφίμων Βελτίωση της βιωσιμότητας «περιβαλλοντική» πληρωμή, ενισχυμένη πολλαπλή συμμόρφωση, αποτελεσματικότερη χρήση πόρων, έρευνα και καινοτομία Αύξηση της αποτελεσματικότητας βελτιωμένη στόχευση, ανακατανομή, Κοινό Πλαίσιο Στρατηγικής, απλοποίηση 15
Σας ευχαριστώ 16