Δρ Σπύρος Καρράς Ενδοκρινολόγος Πανεπιστημιακός Υπότροφος Τμήμα Ενδοκρινολογίας -Διαβήτη - Μεταβολισμού Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ
Ο ομιλητής έχει λάβει τιμητικές αμοιβές τα τελευταία 2 έτη από τις εταιρίες: ΑSTRA ZENECA NOVO NORDISC NOVARTIS WINMEDICA
Millions of patients Σήμερα, 382 εκ άτομα εκτιμάται ότι πάσχουν από ΣΔ 1 Εκτιμάται ότι θα αυξηθούν σε 592 εκ ως το 2035 1 200-180 - 160-2013 2030 Επιπολασμός ΣΔ 1 Τοπικές εκτιμήσεις για το ΣΔ (20 79 έτη) μεταξύ 2013 και 2035 140-58% των ατόμων με ΣΔ βρίσκονται πάνω από το στόχο της HbA 1c 2 Στις ΗΠΑ και στην ΕΕ 120-100 - 80-60 - 40-67% των ατόμων με ΣΔ είναι αδιάγνωστοι Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Μέση Ανατολή και Αφρική 20-0 - Νότια & Κεντρική Aμερική Βόρεια Αμερική & και Καραϊβική Ευρώπη Αφρική Μέση Ανατολή& Βόρεια Αφρική Νότια- Ανατολι κή Ασία Δυτικός Ειρηνικός 1. International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 6th Edition, 2013 update. Accessed January 17, 2014 2. Piercy et al. Abstract 2032 ADA11D1, 71 st Scientific Sessions, ADA 2011.
Μελέτη Πληθυσμός Θέση Έτος Χριστακόπουλος - Καραμάνος και συν Αγροτικός 1973 1,27% Κατσιλάμπρος και συν Αστικός Αιγάλεω 1975 2,4% Κατσιλάμπρος και συν Αστικός Αιγάλεω 1993 3,1% Παπάζογλου και συν Ημιαστικός/Ηλικιωμένοι Β. Ελλάδα 1995 29,1% Λιονής και συν Αγροτικός Κρήτη 1999 6,9% Τριχόπουλος και συν (EPIC) Αστικός Αθήνα 2000 7% Πίτσαβος και συν (ATTICA) Αστικός Αθήνα 2000 7% Διαμαντόπυλος Ράπτης και συν Αστικός Αθήνα 2000 4,1% Μελιδώνης και συν Αγροτικός Αργολίδα 2002 7,8% Παππάς και συν Ημιαστικός Σαλαμίνα 2002 8,2% 2000 2030 Ελλάδα 853.000 1.077.000 26%
Adjusted incidence per 1000 person-years (%) Incidence rates of complications associated with HbA 1C level 60 Microvascular endpoints 50 40 30 Myocardial infarction 20 10 0 36.6 [5.5] 47.5 [6.5] 58.5 [7.5] 69.4 [8.5] 80.3 [9.5] 91.3 [10.5] Updated mean HbA 1C concentration (mmol/mol[%]) Stratton IM, et al. BMJ 2000;321:405 12.
Ισχυρός παράγοντας είναι η κληρονομικότητα. Οι πιθανότητες αυξάνουν κατά πολύ όταν και οι δύο γονείς πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Άλλοι τεκμηριωμένοι παράγοντες είναι: Η καθιστική ζωή και η έλλειψη σωματικής άσκησης Η παχυσαρκία, η οποία ευθύνεται για την πρωιμότερη εμφάνιση του ΣΔΤ2 σε άτομα με κληρονομική προδιάθεση Η κακή διατροφή, πλούσια σε κορεσμένα λίπη και απλά σάκχαρα και φτωχή σε φρούτα και λαχανικά Hellenic Diabetes Association North Greece http://www.ngda.gr/odigos-gia-atoma-me-diaviti.aspx (πρόσβαση 14/2/2015)
Ως βοήθημα της δίαιτας για μείωση βάρους Ως βοήθημα για τη διατήρηση χαμηλού σωματικού βάρους Ελάττωση και αλλαγή της κατανομής του λίπους Θετική επίδραση στο γλυκαιμικό έλεγχο Αντιμετώπισης της υπέρτασης Αντιμετώπισης της δυσλιπιδαιμίας Βελτίωση της φυσικής κατάστασης
Τι μπορεί η άσκηση να κάνει για τον διαβητικό ασθενή? Να βελτιώσει τη ρύθμιση του διαβήτη (μειώνει A1C)
Impaired insulin secretion Decreased incretin effect Increased lipolysis Increased glucagon secretion HYPERGLYCAEMIA Increased glucose reabsorption Increased glucose reabsorption Increased hepatic glucose production Neurotransmitter dysfunction Decreased glucose uptake Adapted from DeFronzo RA. Diabetes 2009;58:773 95.
Τα μυικά κύτταρα γίνονται πιο ευαίσθητα στην ινσουλίνη Εμποδίζει το ήπαρ από το να παράγει γλυκόζη Χτίζει μυική μάζα Ελαττώνει το βάρος
Δυναμώνει τον καρδιακό μυ Μειώνει το βασικό καρδιακό ρυθμό Μειώνει την Α.Π. Βελτιώνει τα λιπίδια Μειώνει τον κίνδυνο εμφράγματος και ΑΕΕ
Απαιτείται ιατρικός έλεγχος αν: Εισαι >35 ετών Έχεις ΣΔ >10 χρόνια Πάσχεις από υπέρταση, στεφανιαία νόσο, αγγειακά προβλήματα ή άλλες επιπλοκές του ΣΔ
Εκτίμηση γλυκαιμικού ελέγχου Ο ασθενής μπορεί να χρειάζεται τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής ή και της δίαιτας αν η υπογλυκαιμία είναι πρόβλημα Σοβαρή υπεργλυκαιμία μπορεί να επιδεινωθεί κατά την άσκηση Υπάρχουν επιπλοκές από το διαβήτη Πάσχει ο ασθενής από στεφανιαία νόσο (κινδυνεύει από αυτή) Πάσχει ο ασθενής από περιφερική ή αυτόνομη νευροπάθεια Πάσχει ο ασθενής από διαβητική νεφροπάθεια Πάσχει ο ασθενής από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Το ιδανικό πρόγραμμα περιέχει δραστηριότητες που Προσφέρουν μέγιστο έλεγχο της έντασης Έχουν μικρές διαφορές στην κατανάλωση ενέργειας Υιοθετούνται εύκολα Δεν απαιτούν ειδικές ικανότητες Σε συνδυασμό με προσωπικά ενδιαφέροντα και στόχους πρέπει να παρακινεί τον ασθενή να ξεκινήσει αλλά και να συνεχίσει την άσκηση
Συνιστάται ένα πρόγραμμα άσκησης για διαβητικούς να περιέχει ασκήσεις αντίστασης τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα Οι ασκήσεις αντίστασης βελτιώνουν τη μυϊκή δύναμη και αντοχή, αυξάνουν την ευελιξία, βελτιώνουν τη σύσταση του σώματος και ελαττώνουν τους καρδιοαγγειακούς παράγοντες κινδύνου Απαιτείται προσεκτικός έλεγχος για επιπλοκές
Γρήγορο περπάτημα Χορός Ποδηλασία Ελαφρύ τρέξιμο Ανέβασμα σκάλας Κολύμπι Ασκήσεις στο νερό
Δραστηριότητες Σπρώξε, τράβα και σήκωσε Αυξάνουν τη μυική δύναμη Προλαμβάνουν τις πτώσεις Βελτιώνουν την κινητικότητα Βελτιώνουν το γλυκαιμικό έλεγχο
Εξαρτάται από: Τα επίπεδα σακχάρου πριν την άσκηση Τα φάρμακα του διαβήτη Την ώρα και την ποσότητα του τελευταίου γεύματος Τη φυσική κατάσταση Τον τύπο της άσκησης
Η φυσική δραστηριότητα συνήθως μειώνει το σάκχαρο Η άσκηση μπορεί να αυξήσει το σάκχαρο αν : BG >250 mg/dl πριν την άσκηση + κετόνες Το πρόγραμμα της άσκησης είναι πολύ έντονο
Κινδυνεύεις από υπογλυκαιμία αν χρησιμοποιείς: ινσουλίνη Κάποια αντιδιαβητικά δισκία σουλφονυλουρίες γλινίδες
Ισοδύναμα15 gr υδατανθράκων: ½ ποτήρι χυμό Glucose Tablets ½ ποτήρι αναψυκτικό 3 ταμπλέτες γλυκόζης
Μπορεί να συμβεί μετά το τέλος της άσκησης Το σώμα αναπληρώνει τις απώλειες υδατανθράκων Να ελέγχεις το σάκχαρό σου και μετά το τέλος της άσκησης
Προσάρμοσε τη δόση της ινσουλίνης Κατανάλωσε υδατάνθρακες Για μη προγραμματισμένη Για την προγραμματισμένη φυσική δραστηριότητα δραστηριότητα Όταν η άσκηση είναι παρατεταμένη Να μετράς το σάκχαρο πριν, κατά και μετά την άσκηση
Ένταση Χρόνος Υδατάνθρακες (λεπτά) Ήπια <30 - Μέτρια 30-60 15 gr Υψηλή > 60 30-50 gr
Παραδείγματα 15 gr υδατανθράκων 6 αλμυρά κράκερ 1 φλ γιαούρτι 2 μπαρ φρούτων 1 ποτήρι ενεργειακό ρόφημα- ιδανικά με < 8% υδατάνθρακες
Προσοχή σε: Διάλεξε: Πολύ εντατική άσκηση Άρση μεγάλων βαρών Άσκηση σε πολύ ψυχρό ή πολύ θερμό περιβάλλον Μέτριας έντασης δραστηριότητα όπως περπάτημα, κολύμπι, ποδηλασία, κηπουρική
Προσοχή σε Πολύ εντατική άσκηση Άρση μεγάλων Διάλεξε Μέτριας έντασης δραστηριότητα όπως περπάτημα, κολύμπι, ελαφριά άρση βαρών βαρών, εκτάσεις Βεβαιώσου ότι η Α.Π. Δεν είναι αυξημένη
Προσοχή σε: Πολύ εντατική άσκηση Άρση μεγάλων βαρών Μεγάλης έντασης αεροβική άσκηση ή τρέξιμο Επικύψεις απότομες πτώσεις της κεφαλής Διάλεξε Μέτριας έντασης δραστηριότητες: Περπάτημα Ποδηλασία Ασκήσεις στο νερό
Τα παιδιά περνούν κατά μέσο όρο περίπου 44.5 ώρες την εβδομάδα μπροστά σε τηλεόραση και υπολογιστές.