Ορµονική ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες. 9/5/17 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 1

Σχετικά έγγραφα
Ορµονική ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες. 16/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 1

Παραθυρεοειδείς Αδένες Ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου

Ανθρώπινο σώμα: 1200 gr Ca. 99% στα οστά και τα δόντια Το υπόλοιπο βρίσκεται στους ιστούς

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

gr

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις:

ΟΙ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΑΙ Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ


Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12

Σοφία Χαβάκη Λέκτορας Εργαστήριο Ιστολογίας-Εμβρυολογίας

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΚΑΙ ΟΣΤΩΝ

Πανεπιστημιο Θεσσαλιας Ιατρικη Σχολη

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ-ΦΩΣΦΟΡΟΥ

Γράφει: Έλλη Παπαδόδημα, Ενδοκρινολόγος, Διευθύντρια Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ευρωκλινική Αθηνών

Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός

O S T E O V I L E (Alfacalcidol)

«ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»

Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού;

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος;

Λείος μυς. Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Εισαγωγή στη Φυσιολογία: Το κύτταρο και γενική φυσιολογία, 1

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

Υπερπαραθυρεοειδισμός : Μπορεί να είναι η αιτία των συμπτωμάτων σας;

Οστεοπόρωση µετά από µεταµόσχευση

Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος. 21/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ.

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια

Οστεοπόρωση - Παθοφυσιολογία - ιάγνωση - Παράγοντες κινδύνου. Πωλ Φαρατζιάν Κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος Μονάδα διατροφής ανθρώπου ΓΠΑ

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 2:

Λεπτό Εντερο. Σωτήριος Γ. Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 6/12/2017

Πρώτα μηνύματα: ορμόνες, νευροδιαβιβαστές, παρακρινείς/αυτοκρινείς παράγοντες που φθάνουν στηνκμαπότονεξωκυττάριοχώροκαιδεσμεύονται με ειδικούς

Γράφει: Εύα Ζιώζιου, Διατροφολόγος - Διαιτολόγος - Επιστήμων Τροφίμων

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

Τα οφέλη της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής στην πράξη - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Δευτέρα, 27 Δεκέμβριος :17

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

Aντώνης Εμμανουηλίδης Βασίλης Κεκρίδης Χριστίνα Σπηλιωτοπούλου

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι

ΚΥΤΤΑΡΑ. Καρβουντζή Ηλιάνα (Βιολόγος) 1

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Γενικές αρχές της φυσιολογίας του ενδοκρινικού συστήµατος. Επικοινωνία & Συντονισµός των λειτουργιών του σώµατος

1. ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ;

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Λιποδιαλυτές βιταμίνες και διατροφή. Αντωνία Ματάλα Σεπτέμβριος 2016

Μυϊκή τάση Φορτίο Τύποι σκελετικών μυών. Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής, Παν. Θεσσαλίας

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή

B. ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

Τι είναι οστεοπόρωση;

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ- ΦΩΣΦΟΡΟΥ & ΑΣΒΕΣΤΙΟΤΡΟΠΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ

gr

ΜΥΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (Β ΜΕΡΟΣ)

ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ. Ένα ταξίδι στις βασικές έννοιες βιολογίας...

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

Αύξηση & Ανάπτυξη. Υπερπλασία: αύξηση του αριθµού των κυττάρων & Υπερτροφία : αύξηση του µεγέθους των κυττάρων

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΙΣΤΟΙ Ως προς τη µορφή και τη λειτουργία τους. Κυτταρική διαφοροποίηση.

Άσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118

Ατυπία Υπερπλασία- Δυσπλασία. Κίττυ Παυλάκη

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

Interactions between diet-derived phytoestrogens and bone-related genes

Ο ρόλος της διατροφής στη διαμόρφωση μέγιστης οστικής μάζας

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

Γενετικοί δείκτες χαμηλής οστικής πυκνότητας σε άτομα με κυστική ίνωση

Ο Βασικός μεταβολισμός εξαρτάται από ένα πλήθος παραγόντων όπως:

Τεύχος 3 ο - Άρθρο 6 o

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Ασβέστιο Πηγές ασβεστίου:

Βρέφη 0-12 μηνών. Παιδιά 4-8 ετών. Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών. Ενήλικες > 50 ετών. Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος

Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση

Πεπτικό σύστημα Περιγραφή

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Παν. Γεν. Νοσοκ.

ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΘΕΜΑ: ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τι είναι Οστεοπόρωση Μέγεθος Οστεοπόρωσης

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

Κεφάλαιο 7 ο ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ

Transcript:

Ορµονική ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 1

Ασβέστιο Ø Νευροδιαβίβαση Ø Μυϊκή συστολή Ø Μίτωση και Κυτταρική διαίρεση Ø Γονιµοποίηση Ø Πήξη του αίµατος Ø Δεύτερος αγγελιοφόρος Ø Κρυσταλλική δοµή οστών & οδόντων [Ca 2+ ] στο πλάσµα: αύξηση της διεγερσιµότητας µυϊκών & νευρικών µεµβρανών υπασβεστιαιµικός τέτανος (µυϊκοί σπασµοί) [Ca 2+ ] στο πλάσµα: καρδιακή αρρυθµία, καταστολή νευροµυϊκής δραστηριότητας Μεταβολή της λειτουργίας ασβεστιοεξαρτώµενων ιοντικών διαύλων Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 2

Ca του πλάσµατος: 50% σε µορφή Ca 2+ (βιολογικά ενεργός) 40% δεσµευµένο σε πρωτεΐνες 10% σε σύµπλοκο µε µη ιοντικές, υπερδιηθούµενες µορφές 99% του συνολικού σωµατικού ασβεστίου περιέχεται στα οστά Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 3

Κυτταροπλασµατική [Ca 2+ ]: 10 7 M (πολύ µεγαλύτερο απόθεµα δεσµευµένο σε πρωτεΐνες, ER, µεµβράνες) Ρύθµιση της ενδοκυττάριας [Ca 2+ ]: Εισροή Ca από το εξωτερικό του κυττάρου Κινητοποίηση των ενδοκυττάριων αποθηκών Εξωκυττάρια [Ca 2+ ]: 10 3 M Ρύθµιση της εξωκυττάριας [Ca 2+ ]? Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 4

Τροφή 1000mg Έντερο Απέκκριση (κόπρανα) 800mg Ανακύκληση του Ασβεστίου του σώµατος Απορρόφηση 350mg Έκκριση 150mg Εξωκυττάριο υγρό 1000mg Νεφρός 500mg Ανάπλαση οστών 500mg Σκελετός 10 6 mg Απέκκριση (ούρα) 200mg Γαστεντερικός Σωλήνας Νεφροί : Πρόσληψη Ca Νεφροί :Αποβολή Ca Οστά:Ρύθµιση της κατανοµής Ca εντός του σώµατος Το ποσοστό του Ca που απορροφάται από το έντερο ρυθµίζεται Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 5

Φωσφορικό ανιόν (PO 4 3- ) Το κυριότερο ενδοκυτταρικό ανιόν: v ενώσεις υψηλής ενέργειας (ATP) - συνένζυµα (NADP) λιπίδια v κυτταρική σηµατοδότηση φωσφορυλίωση πρωτεϊνών v αποτελεί τµήµα της κρυσταλλικής δοµής των οστών Σχηµατίζει µε το Ca 2+ υδροξυαπατίτες Μείωση των PO 4 3- : ü Δυσλειτουργίες καρδιάς & µυών ü Αιµόλυση ü Ανώµαλη ανάπτυξη των οστών Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 6

Ανακύκληση των PO 4 3- του σώµατος Τροφή 900mg Μαλακός ιστός 100.000 mg Έντερο Απορρόφηση 600mg Εξωκυττάριο υγρό 600mg 250mg Ανάπλαση οστών 250mg Σκελετός 600.000 mg Απέκκριση (κόπρανα) 300mg Νεφρός Απέκκριση (ούρα) 600mg Η απορρόφηση των PO 4 3- βρίσκεται σε γραµµική σχέση µε την πρόσληψη Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 7

Ρύθµιση της [Ca 2+ ] στο πλάσµα ü Νεφροί ü Γαστρεντερικός σωλήνας ü Οστά Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 8

Λειτουργίες των Οστών ü Υποστηρίζουν το σώµα και τα επιβαλλόµενα φορτία, αντιστέκοντας τη βαρύτητα ü Προσφέρουν ακαµψία η οποία καθιστά δυνατό το βάδισµα ü Προστατεύουν τα εσωτερικά όργανα δηµιουργώντας το πλευρικό πλέγµα, τους σπονδύλους και το κρανίο ü Εξυπηρετούν την αποθήκευση του ασβεστίου, των ανόργανων φωσφορικών και άλλων µεταλλοστοιχείων ü Ο µυελός τους παράγει κύτταρα του αίµατος Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 9

Δοµικές περιοχές του οστού οστέωνας δοκιδώδες ή σπογγώδες (20%) φλοιώδες ή συµπαγές (80%) ρύθµιση του µεταβολισµού του ασβεστίου: δοκιδώδες Επιφάνεια δοκιδώδους οστού 5Χ > Επιφάνεια συµπαγούς οστού Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 10

Σχηµατισµός & Απορρόφηση Οστού Εγκάρσια τοµή οστού Οστεώνας (µονάδα διάπλασης): Οστεοβλάστες Οστεοκύτταρα Οστεοκλάστες Οστεοειδές Πρωτεΐνες Υδροξυαπατίτες Ca 5 (PO4) 3 OH Η δραστηριότητα οστεοβλαστών και οστεοκλαστών ρυθµίζεται από ü λεµφοκίνες ü αυξητικούς παράγοντες ü προσταγλανδίνες ü ορµόνες Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 11

Απόθεση Οστού από Οστεοβλάστες οστεοβλάστες κολλαγόνο οστεοκαλσίνη οστεονεκτίνη συνδέεται µε υδροξυαπατίτες Οστεοειδές κρύσταλλοι ασβεστίου και φωσφόρου υδροξυαπατίτες εναπόθεση µετάλλων Αποτιτάνωση του οστού οστεοκύτταρο Εγκλεισµός των οστεοβλαστών στο οστεοειδές Μετατροπή σε οστεοκύτταρα Σχηµατισµός βοθρίων/διαύλων Ανταλλαγή ουσιών Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 12

Απορρόφηση Οστού από Οστεοκλάστες λυσοσώµατια πολλαπλοί πυρήνες στενή σύνδεση θεµέλια ουσία µε θεµέλια ουσία κυµατοειδής επιφάνεια οστεοκλάστη Οστεοκλάστες Εκκρίνουν Η+ διαλύουν τους κρυστάλλους Υδρολυτικά ένζυµα πέπτουν την οστεώδη ουσία Απορροφούν ήδη σχηµατισµένο οστό Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 13

Οστεοκυτταρική οστεόλυση Απελευθέρωση ασβεστίου & φωσφορικών µεταφορά µέσω των βοθρίων Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 14

Σχηµατισµός και Απορρόφηση των Οστών Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 15

Ρυθµός Ανακύκλησης Οστών Οι διεργασίες σχηµατισµού και απορρόφησης είναι στενά συνδεδεµένες Φάσεις αύξησης: σχηµατισµός > απορρόφηση αύξηση της σκελετικής µάζας (µέγιστο µεταξύ 20 & 30) Ισοδύναµοι ρυθµοί σχηµατισµού και απορρόφησης ( µέχρι την ηλικία των 40-50) Φάση γήρανσης: απορρόφηση > σχηµατισµός αργή µείωση της σκελετικής µάζας Το συνολικό Ca του σώµατος, ως δείκτης της µάζας του οστού Ανάπλαση η διαδικασία του ρυθµού ανάπλασης των οστών στον ενήλικο µπορεί να φτάνει το 15% της συνολικής οστικής µάζας ανά έτος Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 16

Ορµονική οµοιοστατική ρύθµιση του ασβεστίου του πλάσµατος Παραθορµόνη 1,25-διϋδρόξυβιταµίνη D 3 Καλσιτονίνη Οι ενδοκρινικές διαταραχές που διακόπτουν τη σύζευξη σχηµατισµού και απορρόφησης των οστών είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς στης φάσεις αύξησης και γήρανσης Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 17

Παραθυρεοειδείς Αδένες 4 αδένες (συνολικό βάρος 130mg περίπου) στο θυρεοειδή αδένα Κύριοι ρυθµιστές της συγκέντρωσης και ροής ασβεστίου και φωσφορικών στο πλάσµα Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 18

Παραθορµόνη Κύρια κύτταρα Πολυπεπτίδιο Συντίθεται σαν προπρο-pth Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 19

Η έκκριση της PTH ρυθµίζεται κύρια από τα επίπεδα Ca στο πλάσµα Η έκκριση της PTH ρυθµίζεται κύρια από τα επίπεδα Ca στο πλάσµα Σύστηµα αρνητικής ανάδρασης: η έκκριση PTH είναι αντιστρόφως ανάλογη προς τη συγκέντρωση του Ca στο πλάσµα, όµως: έκκριση βασικής ποσότητας ορµόνης διατηρείται ακόµη και σε υψηλά επίπεδα ασβεστίου Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 20

Ο Υποδοχέας Ca (CaSR) στην µεµβράνη των παραθυρεοειδικών κυττάρων αποκρίνεται στις µεταβολές των επιπέδων του εξωκυττάριου Ca Μεταλλάξεις του CaSR είναι υπεύθυνες για κλινικές διαταραχές της οµοιοστασίας του Ca Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 21

Ρύθµιση της έκκρισης ΡΤΗ Αµεση αρνητική ρύθµιση Ca 2+ 1,25(OH)2-VitD Εµµεση θετική ρύθµιση PO 4 3- -Σχηµατισµός συµπλόκων Ca, & µείωση της συγκέντρωσης Ca Mg Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 22

Υποδοχείς της παραθορµόνης Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 23

Δράσεις της παραθορµόνης Νεφροί ü διέγερση επαναπορρόφησης Ca ü αύξηση της απέκρισης PO 4 ü διέγερση σχηµατισµού της 1,25-(ΟΗ)2-D Γαστρεντερικός σωλήνας ü αύξηση της εισροής Ca στο πλάσµα (έµµεσα) Οστά διέγερση της οστεοκυτταρικής οστεόλυσης (αρχικά) διέγερση των οστεοβλαστών και απορρόφηση του πλήρους αποτιτανωµένου οστού µέσω των οστεοκλαστών (βραδεία επίδραση) ü αύξηση της εισροής Ca στο πλάσµα ü αύξηση της εισροής PO4 στο πλάσµα Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 24

Ρυθµίζει (µαζί µε την παραθορµόνη) το µεταβολισµό του Ca και του PO 4 Βιταµίνη D Διατηρεί τη συγκέντρωση του Ca στο πλάσµα σε φυσιολογική τιµή αυξάνοντας την απορρόφησή του από το το έντερο Διασφαλίζει το φυσιολογικό σχηµατισµό των οστών Η βιταµίνη D είναι ü Ορµόνη ü Βιταµίνη ä 1,25-OH-D : βιολογικά δραστική µορφή βιταµίνη D 25-OH-D æ 24,25-OH-D : 1/20 της δράσης της 1,25-OH-D αποµακρύνει την περίσσεια βιταµίνης D Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 25

Μεταβολισµός της βιταµίνης D ψάρια, ήπαρ, γάλα 2.5 µg Στερόλη (λιποδιαλυτή) Αποθηκεύεται στο λιπώδη ιστό απόθεµα µερικών µηνών παραθορµόνη 1α-υδροξυλάση Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 26

Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 27

Έλλειψη βιταµίνης D ü Μικρή έκθεση σε ηλιοφάνεια ü Μη ικανοποιητική πρόσληψη από την τροφή ü Βρέφη της µαύρης φυλής που τρέφονται από θηλασµό ü Γαστρεντερικές νόσοι ü Νόσοι του ήπατος ü Νεφρική ανεπάρκεια ü Αφαλάτωση των οστών- οστεοµαλακία, σκελετικές ανωµαλίες Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 28

Μηχανισµός δράσης της βιταµίνης D Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 29

Δράσεις της βιταµίνης D στο έντερο ü Διέγερση της απορρόφησης Ca από τον αυλό του εντέρου Υπεύθυνη για την προσαρµογή στην απορρόφηση Ca, ü Αύξηση της απορρόφησης PO 4 και Mg από τα κύτταρα του εντέρου Μεταγραφή των γονιδίων Καλβινδίνη Ca 2+ ATPάση TRPV6 & TRPV5 Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 30

Δράσεις της βιταµίνης D στους νεφρούς ü Διέγερση επαναπορρόφησης Ca ü Αύξηση της επαναπορρόφησης PO4 ü Δράσεις της βιταµίνης D στα οστά ü Διεγείρει την απορρόφηση των οστών δρώντας στους οστεοβλάστες ü Προωθεί την επιµετάλλωση του µη ασβεστοποιηµένου οστεοειδούς Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 31

Δράσεις της βιταµίνης D ü Εντερο: Διέγερση της απορρόφησης Ca, PO 4 & Mg ü Νεφροί: Διέγερση επαναπορρόφησης Ca & PO4 ü Οστά: Επιµετάλλωση του µη ασβεστοποιηµένου οστεοειδούς ü Σκελετικός µυς: αυξάνει την πρόσληψη Ca και τη µεταφορά στο σαρκοπλασµατικό δίκτυο,και την πρόσληψη PO 4 ü Ανοσοποητικό: Συµβάλλει στην ανοσοδιαµόρφωση ü... Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 32

Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 33

Καλσιτονίνη (CT) Πεπτιδική ορµόνη Εκκρίνεται από τα παραθυλακιακά κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα (νευροενδοκρινή κύτταρα) Ø Μειώνει τα επίπεδα Ca στο πλάσµα - ανταγωνίζεται τη δράση της PTH στα οστά Ø Έχει την ίδια δράση µε την PTH ως προς τα φωσφορικά: ελαττώνει τη συγκέντρωσή τους στο πλάσµα και αυξάνει την απέκκριση στα ούρα Ø Δρα ως νευροτροποποιητικός και αναλγητικός παράγοντας (νευρικός ιστός) Ø Το mrna της CT κατευθύνει σε ορισµένα κύτταρα τη σύνθεση του σχετιζόµενου µε την καλσιτονίνη (CGRP) πεπτιδίου - αγγειοδιασταλτικός & καρδιακός ινοτρόπος παράγοντας Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 34

Έλλειψη ή υπερβολική έκκριση CT δεν έχει επιπτώσεις στα επίπεδα Ca Αντισταθµίζεται µε τη ρύθµιση των επιπέδων της PTH και της βιταµίνης D Παίζει, πιθανόν, ρόλο ü στην ανάπτυξη των οστών στην εµβρυϊκή ηλικία ü στη µείωση της µάζας των οστών στους ενήλικες ü στην προστασία από υπερβολική οστεόλυση κατά την κύηση και τη γαλουχία Η καλσιτονίνη χορηγείται θεραπευτικά : για τον αποκλεισµό της απορρόφησης των οστών, σε περιπτώσεις που ο ρυθµός απορρόφησης είναι υψηλός (οστεοπόρωση) Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 35

Διαταραχές της Οµοιόστασης του Ασβεστίου & των Φωσφορικών v Πρωτογενής υπερπαραθυρεοειδισµός : ανεξέλεγκτη αύξηση στην έκκριση ΡΤΗ (συνήθως προκαλείται από αδένωµα των παραθυρεοειδών). οστική απορρόφηση και την εντερική πρόσληψη Ca2+. v Χυµική υπερασβεστιαιµία κακοήθους νεοπλασίας: παρατηρείται σε ορισµένους καρκίνους εξαιτίας της έκκρισης του σχετιζόµενου µε την ΡΤΗ πεπτιδίου (ΡΤΗ-rP). Το ΡΤΗ-rP όµοια δράση µε την ΡΤΗ: [Ca2+] στο πλάσµα και [ΡΟ4]. H έκκριση ΡΤΗ καταστέλλεται µε αρνητική ανατροφοδότηση από την υψηλή [Ca2+] στο πλάσµα. v Δευτερογενής υπερπαραθυρεοειδισµός: είναι συχνά επιπλοκή της νεφροπάθειας τελικού σταδίου. νεφρική έκκριση φωσφορικών σε [ΡΟ4] στο πλάσµα. Η έκκριση της ΡΤΗ διεγείρεται από την αυξηµένη συγκέντρωση [ΡΟ4]. Τα υψηλά επίπεδα ΡΤΗ συχνά προκαλούν αποµετάλλωση (νεφρική οστεοδυστροφία). Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 36 1,25-(ΟΗ)2D3 εξαιτίας της µείωσης του λειτουργικού νεφρικού ιστού.

v Πρωτογενής υποπαραθυρεοειδισµός: Η χειρουργική αφαίρεση των παραθυρεοειδών αδένων είναι η πιο κοινή αιτία Τα αποτελέσµατα είναι αντίθετα από αυτά που περιγράφονται στον πρωτογενή υπερπαραθυρεοειδισµό: η [Ca2+] στο πλάσµα µειώνεται και η συγκέντρωση φωσφορικών αυξάνει. v Ψευδοϋποπαραθυρεοειδισµός: προκαλείται από µη-λειτουργικές G-πρωτεΐνες στους νεφρούς και στα οστά οι οποίες προκαλούν αντίσταση των ιστών στην ΡΤΗ. Οι ασθενείς έχουν [Ca2+] στο πλάσµα και [ΡΟ 4 ], επειδή οι ιστοί δεν ανταποκρίνονται οµαλά στην ΡΤΗ. Παρόλο που η έκκριση ΡΤΗ διεγείρεται από την υπασβεστιαιµία, η αντίσταση των ιστών στην ΡΤΗ εµποδίζει την απόκριση. Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 37

Υπερασβεστιαιµία Πιθανά σηµάδια και συµπτώµατα της υπερασβεστιαιµίας: ü Πόνος στα οστά. ü Λίθοι στα νεφρά. ü Πόνοι στην κοιλιά που συνδέονται µε δυσκοιλιότητα και παγκρεατίτιδα. ü Γενική κακουχία και αδυναµία. ü Κατάθλιψη, παραλήρηµα και κώµα. Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 38

Υπασβεστιαιµία Η υπασβεστιαιµία προκαλεί διαταραχή των µεµβρανικών δυναµικών, υπερδιεγερσιµότητα των νευρώνων και µυϊκό τέτανο. Ο υπασβεστιαιµικός τέτανος µπορεί να αξιολογηθεί κλινικά αν εντοπιστούν το σηµάδι του Chvostek ή το σηµάδι του Troussseau. Το σηµάδι του Chvostek είναι ο σπασµός του προσώπου που επάγεται µετά από ελαφρό χτύπηµα στο προσωπικό νεύρο ακριβώς µπροστά από το αυτί. Με το σηµάδι του Troussseau επιχειρείται η πρόκληση καρπικών σπασµών όταν αποκλειστεί η ροή αίµατος στην βραχιόνια αρτηρία για 3 λεπτά µε το περιβραχιόνιο ενός πιεσόµετρου. Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 39

Μεταβολικές Οστικές Ασθένειες Ραχίτιδα- Οστεοµαλακία Ανεπαρκής εναπόθεση µετάλλων επί της θεµέλιας ουσίας Μαλακά και εύθραυστα οστά Έλλειψη βιταµίνης D Οστεοπόρωση Απώλεια θεµέλιας ουσίας και µετάλλων Μείωση οστικής µάζας και αντοχής Αύξηση ορµόνης που ευνοεί την οστεόλυση (κορτιζόλη) Μείωση ορµόνης που ευνοεί τον οστικό σχηµατισµό (οιστρογόνα) Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 40

Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 41

Οστεοπόρωση Πρόληψη Χορήγηση οιστρογόνων σε εµµηνοπαυσιακές γυναίκες Φυσική δραστηριότητα Επαρκής πρόσληψη ασβεστίου Θεραπεία Χορήγηση ü διφωσφονικών (µείωση της δράσης των οστεοκλαστών) ü Καλσιτονίνης ü Βιταµίνης D3 (διέγερση των οστεοβλαστών) ü Οιστρογόνων ü Φθοριούχου νατρίου ü Αντισωµάτων κατά του RANKL Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 42

Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 43

Αντισώµατα κατά του RANKL Σηµαντική θεραπευτική επιλογή σε σχέση µε τις υπάρχουσες θεραπείες ü γυναίκες µε µετεµµηνοπαυσιακή οστεοπόρωση ü άνδρες που έχουν υποβληθεί σε ορµονοθεραπεία µετά από καρκίνο του προστάτη, και αντιµετωπίζουν και αυτοί αυξηµένο κίνδυνο καταγµάτων ü οστική νόσος του πολλαπλού µυελώµατος Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 44

Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 45

Αναφορά ιατρικού περιστατικού (Case report) Γυναίκα, 70 ετών, έρχεται στο ΤΕΠ µε πόνο στη δεξιά πλευρά, ναυτία, εµετό και αίµα στα ούρα. Δεν έχει πυρετό και συµπτώµατα του ουροποιητικού. Έχει πέτρες στα νεφρά, ακαθόριστο κοιλιακό πόνο, µυϊκή αδυναµία και ατροφία. Φαίνεται λεπτή και εύθραυστη. Κατά τη φυσική εξέταση δεν διαπιστώνεται άλλο πρόβληµα, εκτός από τον πόνο στη δεξιά πλευρά. Η εξέταση ούρων εµφανίζει σηµαντικά ποσά αίµατος, όχι όµως λοίµωξη. Η πυελογραφία εµφανίζει πολυάριθµες πέτρες στα νεφρά. Τα επίπεδα Ca της ασθενούς είναι εξαιρετικά υψηλά. Περαιτέρω διερεύνηση αποκαλύπτει ότι η ασθενής έχει. Πιθανά σηµάδια και συµπτώµατα της υπερασβεστιαιµίας: ü Πόνος στα οστά. ü Λίθοι στα νεφρά. ü Πόνοι στην κοιλιά. ü Γενική κακουχία και αδυναµία. ü Κατάθλιψη, παραλήρηµα και κώµα. Υπερπαραθυρεοειδισµό, εξαιτίας αδενώµατος των παραθυρεοειδών Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 46

Ganong s :Ιατρική Φυσιολογία Κεφ. 21 Ορµονική ρύθµιση του µεταβολισµού του ασβεστίου και του φωσφόρου και φυσιολογία του οστού 47