1 ος Μαθητικός Διαγωνισμός Καινοτομίας Ιονίων Νήσων Πλαίσιο Ανάπτυξης Καινοτομίας Αδαμαντία Πατέλη Επίκουρος Καθηγήτρια Τμήματος Πληροφορικής Ι.Π. E-mail: {pateli@ionio.gr} Κέρκυρα 1 Απριλίου 2017 1
Καινοτομία Έρευνα και Τεχνολογία: θεμέλια της καινοτομίας Ιδέα - Έρευνα Τεχνολογία-Υλοποίηση Αποτέλεσμα Πρόβλημα - Πόροι Φορείς δημιουργίας γνώσης 2
Ικανότητα Ανάπτυξης και Εφαρμογής Νέων Ιδεών Δημιουργικότητα = Θεωρητική Σύλληψη Καινοτομία = Θεωρητική Σύλληψη + Τεχνική Υλοποίηση 3
Ικανότητα Ανάπτυξης και Εμπορευματοποίησης Νέων Προϊόντων/Υπηρεσιών Εφεύρεση = Θεωρητική Σύλληψη + Τεχνική Υλοποίηση Καινοτομία = Θεωρητική Σύλληψη + Τεχνική Υλοποίηση + Εμπορική Εκμετάλλευση 4
«Η σύλληψη μιας πρωτότυπης ιδέας και η τεχνική της πραγματοποίηση» Η εφεύρεση αποτέλεσμα της Βασικής Έρευνας Η εφεύρεση βρίσκεται στη βάση της τεχνολογικής καινοτομίας Τα κριτήρια επιτυχίας μίας εφεύρεσης είναι περισσότερο τεχνικά παρά εμπορικά 5
Οι γρήγορες, άνετες, μακρινές επικοινωνίες οφείλονται στην εφεύρεση του τηλεφώνου από τον Bell. Οι μεταφορές με αυτοκίνητα έγιναν ικανές από τον Otto και τον Diesel που εφεύραν αντίστοιχα την βενζινομηχανή και τη μηχανή εσωτερικής καύσης. Το ραδιόφωνο εφευρέθηκε από τον Markoni και ανέθρεψε τουλάχιστο μια γενιά. Σε αυτές τις εφευρέσεις η ποιότητα του «νέου» και η «χρησιμότητα» φαίνονται διαφορετικά από εκείνα μιας μέσης εφεύρεσης. Οι εφευρέσεις αυτές είναι καινοτομίες, είναι νέοι τρόποι να κάνουμε κάτι που αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο ζουν οι άνθρωποι. 6
A piano that could be played while lying in bed (1935) A single-wheeled motorcycle (1931) BIOME concept car, unveiled at the Los Angeles Auto Show in November 2010 PrePeat re-writable printer requires plastic paper (2010) 7
Ένα επιχειρηματικό μοντέλο περιγράφει τον τρόπο, με τον οποίο, Δημιουργείται και προσφέρεται αξία
Ονομάζεται και «Επιχειρηματικό Πρότυπο» Εκφράζει μια καινοτόμα ιδέα που μπήκε σε εφαρμογή. Έχει σαν κύριο σκοπό να απαντήσει στο ερώτημα: ποιος προσφέρει τι, σε ποιον και τι περιμένει σε ανταπόδοση.
To Business Model Canvas είναι ένα μέσο επιτάχυνσης ή και αποτροπής της απόφασης να προχωρήσουμε στην μετατροπή μιας ιδέας σε προϊόν. Βοηθά στον εντοπισμό και αξιολόγηση «κενών» στην αγορά. Βοηθά στην ενίσχυσης της πίστης και γνώσης της ομάδας για τον τρόπο εμπορευματοποίησης μιας καινοτόμας ιδέας. 11
Ενα εργαλείο για την αποτύπωση ή περιγραφή, αξιολόγηση και βελτίωση του Επιχειρηματικού Μοντέλου οποιασδήποτε προσπάθειας ανάπτυξης καινοτομίας. Περιλαμβάνει 9 δομικά στοιχεία (building blocks) 1. Βασικοί Εταίροι (Key Partners) 2. Βασικές Δραστηριότητες (Key Activities) 3. Βασικοί Πόροι (Key Resources) 4. Τμήματα Πελατών (Customer Segments) 5. Πρόταση Αξίας (Value Proposition) 6. Κανάλια Διανομής (Channels) 7. Σχέσεις με Πελάτες (Customer Relationships) 8. Δομή Κόστους (Cost Structure) 9. Ροές Εσόδων (Revenue Streams) 12
1. Βασικοί Εταίροι Ποιοι είναι οι κύριοι συνεργάτες μας; Ποιοι είναι οι κύριοι προμηθευτές μας; Ποια σημαντικά μέσα αποκτάμε από συνεργάτες μας; Ποιες κύριες δραστηριότητες εκτελούν συνεργάτες μας; 2. Βασικές Δραστηριότητες Ποιες καθοριστικές εσωτερικές εταιρικές διεργασίες απαιτούν: Η προτεινόμενη αξία; Τα κανάλια επικοινωνίας και διανομής; Οι ροές εσόδων; 13
3. Βασικοί Πόροι Ποιούς κύριους πόρους/μέσα απαιτούν: Η προτεινόμενη αξία; Τα κανάλια επικοινωνίας και διανομής; Οι πελατειακές σχέσεις; Οι ροές εσόδων; 4. Στοχευόμενοι Πελάτες Για ποιες πελατειακές ομάδες δημιουργούμε αξία; Ποιοι είναι οι πιο σημαντικοί μας πελάτες; Πως διαφοροποιούνται δημογραφικά και ψυχογραφικά; 14
5. Προτεινόμενη αξία Τι αξία παρέχουμε σε κάθε πελατειακή ομάδα; Τι δέσμες προϊόντων και/η υπηρεσιών προσφέρουμε σε κάθε πελατειακή ομάδα; Ποιες ανάγκες κάθε πελατειακής ομάδας ικανοποιούμε; Ποιο είναι το «ελάχιστο βιώσιμο» προϊόν; (MVP ή Minimum Viable Product η απλούστερη μορφή προιόντος/υπηρεσίας, η οποία με τεχνικές pre testing παρουσιάζεται σε δείγμα δυνητικών πελατών, προκειμένου να μετρηθεί η προβλεπόμενη αποδοχή του). 15
6. Κανάλια Διανομής Μέσω ποιών καναλιών επιθυμούν οι πελάτες μας να τους προσεγγίσουμε; Πως τους προσεγγίζουν άλλες εταιρείες; Ποιά κανάλια είναι πιο αποδοτικά; Με τι κόστος; Πως συνδέονται με τις συνήθειες των πελατών; 7. Σχέσεις με Πελάτες Πως διαχειριζόμαστε την προσέγγιση, απόκτηση εξυπηρέτηση αύξηση και πιστότητα των πελατών; Πως διασυνδέονται με τα λοιπά στοιχεία του business model; Πόσο δαπανηρά είναι; 16
8. Δομή Κόστους Ποια είναι τα πλέον σημαντικά κόστη του business model μας; Ποια από τα απαιτούμενα μέσα είναι τα πλέον δαπανηρά; Ποιες από τις απαιτούμενες εσωτερικές διεργασίες είναι οι πλέον δαπανηρές ; 9. Πηγές Εσόδων Για ποια παρεχόμενη αξία οι πελάτες δέχονται να πληρώσουν; Τι αγοράζουν και τι/πως πληρώνουν σήμερα; Πως θα προτιμούσαν να πληρώσουν; Πως τα επιμέρους έσοδα συμβάλλουν στα συνολικά έσοδα ανα ροή εσόδου; 17
Συνεργάτες στο Marketing (μάρκετινγκ συνεργασιών) Π.χ. Η Amazon ήταν ένας από τους πρώτους αποδέκτες του μάρκετινγκ των συνεργασιών και σήμερα διαθέτει χιλιάδες συνεργάτες που καθοδηγούν τους επισκέπτες μέσω συνδέσμων (links) με αμοιβή προμήθεια για τα προϊόντα που πουλήθηκαν. Προμηθευτές Συνεργάτες για: Διανομή Οικονομική Εκκαθάριση
Μείγμα Προϊόντων/ Υπηρεσιών Π.χ. Οι εταιρείς κινητής τηλεφωνίας δίνουν πακέτα υπηρεσιών, π.χ. Κινητή, σταθερή, Διαδίκτυο, καλωδιακή τηλεόραση Φήμη του Εταιρικού Σήματος Π.χ. η φήμη της Levis ενισχύει την αξία των προϊόντων που παρέχει μέσα από το ηλεκτρονικό της κατάστημα Χαμηλό Κόστος Π.χ. Η EasyJet προσφέρει φθηνά online αεροπορικά εισιτήρια Κάλυψη ειδικής ανάγκης Π.χ. Nanuka για εύρεση babysitter
Ευχρηστία Π.χ. Μεσολαβούν πάνω από 5 clicks για την επιλογή θεάματος και την κράτηση εισιτηρίων από το site του Φεστιβάλ ΑΘηνών Εξατομίκευση Π.χ. Η Adidas δίνει την δυνατότητα να εξατομικεύσεις το ζευγάρι των παπουτσιών σου Αξιοπιστία π.χ. Never miss a bus
Παράγει η στοχευόμενη αγορά μια κρίσιμη μάζα πελατών; Είναι ο ρυθμός αύξησης των τομέων της αγοράς στις οποίες στοχεύει το ΕΜ υψηλός; Είναι το μερίδιο αγοράς της εταιρείας για κάθε τομέα της αγοράς που στοχεύει υψηλό σε σχέση με αυτό των ανταγωνιστών;
Γεωγραφικός Προσδιορισμός Π.χ. H Google έχει αναπτύξει ξεχωριστά sites για να καλύψει εξειδικευμένες ανάγκες κάθε χώρας. Υπηρεσίες Γενικού ή Εξειδικευμένου Τύπου Π.χ. Η Cattoys λειτουργεί ως online κατάστημα και community για τους λάτρεις της γάτας Ένα site μπορεί να έχει πολλαπλή στόχευση π.χ. Τα McDonalds φτιάχνουν φαγητό για όσους νηστεύουν
Εμφανείς στον Πελάτη Κατασκευή Παραγωγή Πώληση Αποθήκευση Διανομή Προώθηση Υποστηρικτικές Εύρεση συνεργατών προμηθευτών Οικονομική Εκκαθάριση Διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού (π.χ. Προσλήψεις)
Σπάνιοι Πόροι Π.χ. Το Google Maps έχει μια τεράστια βάση ψηφιακών χαρτών Ιδιαίτερες Ικανότητες Π.χ. Η Amazon είναι γνωστή για την προσέγγιση συνεργατικού φιλτραρίσματος (collaborative filtering) που εφαρμόζει, π.χ. «οι πελάτες που αγόρασαν το Χ αγόρασαν επίσης και το Ψ προϊόν».
Φυσικά Κανάλια Καταστήματα Ηλεκτρονικά Κανάλια Sites Κινητές εφαρμογές Social media 25
Πλάνο Προώθησης (για απόκτηση πελατών) Τηλεόραση Εντυπο υλικό (π.χ. Φυλλάδια, αφίσες) Internet email Social media Διαχείριση Πελατών (για διατήρηση πελατών) Συστήματα Διαχείρισης Πελατών Συνεργατικό Φιλτράρισμα Προφίλ Πελατών Εξατομίκευση 26
Σταθερά Κόστη Κτίρια Μηχανήματα Διαμόρφωση Χώρων Αδειες για Εργαλεία Ανάπτυξης Μεταβλητά Κόστη Μισθοί Υπαλλήλων Αγορά servers και software Πάγια έξοδα (ενοίκια, ΔΕΗ, ΟΤΕ, κ.α.) Εξοδα Διαφήμισης 27
Τιμολόγηση βάσει Προϊόντων/ Υπηρεσιών Έτσι λειτουργούν οι περισσότεροι ιστότοποι π.χ. Amazon, ΠΛΑΙΣΙΟ, aegean κ.α. Συνδρομητικές Υπηρεσίες Έτσι λειτουργούν οι περισσότερες ψηφιακές βιβλιοθήκες, π.χ. Scopus, ΙΕΕΕ library Διαφήμιση Έτσι λειτουργούν οι περισσότερες πύλες αναζήτησης και ενημέρωσης, π.χ. In.gr Προμήθεια Χρηματοδότηση από Sponsors Κρατική Επιδότηση