ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 3 η Άσκηση - Παρουσίαση Ακριβή Λέκα Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, Δρ. Ε.Μ.Π., Μέλος Ε.Δ.Ι.Π. Ε.Μ.Π. ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στρατηγέα Αναστασία Αναπλ. Καθηγ. Ε.Μ.Π.
ΑΔΕΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς. 2
ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΣΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΧΥΤΑ 3
Συλλογή / κωδικοποίηση πληροφορίας - Αξιολόγηση ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΧΥΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Αυξανόμενη περιβαλλοντική συνείδηση / ενημέρωση πληθυσμού Αρνητικές εμπειρίες από τη διάθεση απορριμμάτων μέχρι σήμερα (ΧΑΔΑ Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων) Έλλειψη σχεδιασμού 4
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 5
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης Μελέτη χαρτών, σχεδίων και σειράς σχετικών μελετών Καθορισμός προβλήματος αξιολόγησης Καθορισμός εναλλακτικών θέσεων χωροθέτησης Καθορισμός κριτηρίων αξιολόγησης Καθορισμός βαρών προτεραιότητες κριτηρίων αξιολόγησης Εφαρμογή πολυκριτηριακής ανάλυσης Επιλογή θέσης χωροθέτησης 6
ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Δημογραφικά στοιχεία δυναμική εποχική διακύμανση Δραστηριότητες τοπικής οικονομικής δομής Φυσικοί πολιτιστικοί πόροι Ποσοτική / ποιοτική (σύνθεση) εκτίμηση παραγόμενων απορριμμάτων Υπάρχον σύστημα συλλογής - μεταφοράς και διάθεσης απορριμμάτων 7
ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΤΩΝ, ΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Γενικός χάρτης περιοχής Αεροφωτογραφίες Τοπογραφικός χάρτης Γεωλογικός χάρτης Υδρογεωλογικές μελέτες / χάρτες Σχέδια ανάπτυξης της περιοχής 8
(Καλλέργης, 2001) 9
ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΣΕΩΝ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ Πρώτη επιλογή πιθανών θέσεων χωροθέτησης ΧΥΤΑ με βάση την προηγούμενη πληροφορία 10
ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ Γενικά Χωροταξικά Πρόσβαση σε δίκτυα υποδομής Προστασία του περιβάλλοντος Κλιματολογικές / ανεμολογικές συνθήκες Φυσικά χαρακτηριστικά ΟΜΑΔΕΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ Οικονομικά χαρακτηριστικά προτεινόμενων θέσεων 11
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΕΝΙΚΑ Επιφάνεια χώρου Όγκος χώρου Ιδιοκτησιακό καθεστώς Υλικό βάσης, καθημερινής και τελικής επικάλυψης 12
Εγγύτητα σε κατοικημένες περιοχές ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ Περιοχές ιδιαίτερου κάλλους και προστασίας (αρχαιολογικοί χώροι, βιότοποι κ.λπ.) Τουριστικές περιοχές και χώροι αναψυχής Περιοχές με ειδικές καλλιέργειες γη υψηλής παραγωγικότητας Ευαίσθητες βιομηχανίες-βιοτεχνίες (φαρμάκων-τροφίμων κ.λπ.) Εγγύτητα σε αεροδρόμια Προσπέλαση στο οδικό δίκτυο ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 13
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ Παροχή νερού Σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας Σύνδεση με το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ / ΑΝΕΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ Άνεμοι Βροχοπτώσεις Ομίχλη Θερμοκρασιακές αναστροφές 14
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Αλλοίωση του φυσικού τοπίου Eπιπτώσεις σε πανίδα χλωρίδα Μη διαπερατότητα του εδάφους Επιφανειακά νερά Υπόγεια νερά Ατμοσφαιρική ρύπανση Οσμές Θόρυβος 15
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Μέγεθος λεκάνης απορροής ανάντη του ΧΥΤΑ Τοπογραφικές κλίσεις εν λόγω περιοχής Επάρκεια υλικού χωματοκάλυψης Δυνατότητα απόκρυψης ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Κόστος μεταφοράς απορριμμάτων Αγορά (αξία γης) και διαμόρφωση του χώρου Κόστος σύνδεσης περιοχής με δίκτυα υποδομής (ύδρευση, ηλεκτρική ενέργεια κ.ά.) 16
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ Τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής Την περιβαλλοντική νομοθεσία Τις ειδικές ρυθμίσεις που ισχύουν για την περιοχή 17
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΚΥΑ 114218/1997 Οικισμούς ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ Οδικούς άξονες Πολιτιστικά μνημεία Ακτές υδάτινους αποδέκτες Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας 18
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Μπορούν να χρησιμοποιηθούν Για τον αποκλεισμό μίας θέσης π.χ. απόσταση από αρχαιολογικούς χώρους Για τη συγκριτική αξιολόγηση δύο θέσεων π.χ. μεταξύ δύο θέσεων, όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση από αρχαιολογικό χώρο τόσο καλύτερη η λύση ως προς το κριτήριο αυτό 19
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Περιοχών αρχαιολογικού πολιτιστικού ενδιαφέροντος Παραδοσιακών οικισμών Θεσμοθετημένων περιοχών προστασίας Οικιστικών περιοχών Περιοχών που γειτνιάζουν με αεροδρόμια ΚΥΑ 114218/1997 ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η χωροθέτηση μονάδων επεξεργασίας και διάθεσης στερεών αποβλήτων εντός: Περιοχών εθνικής άμυνας και ασφάλειας 20
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 21
ΣΤΟΧΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗ κατάλληλου χώρου για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων Τρεις εναλλακτικές θέσεις χωροθέτησης Ε1, Ε2 και Ε3 22
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1 η ΟΜΑΔΑ: ΓΕΝΙΚΑ Κ1. Επιφάνεια χώρου Κ2. Κλίση εδάφους Κ3. Ύπαρξη υλικού βάσης, καθημερινής και τελικής επικάλυψης 23
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 2 η ΟΜΑΔΑ: ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ Κ4. Απόσταση από κατοικημένη περιοχή Κ5. Ύπαρξη περιοχών προστασίας Κ6. Απόσταση από τουριστική περιοχή και χώρους αναψυχής Κ7. Απόσταση από περιοχή με ειδικές καλλιέργειες (γη υψηλής παραγωγικότητας) Κ8. Παρουσία ευαίσθητης βιομηχανίας-βιοτεχνίας (φαρμάκωντροφίμων κ.λπ.) Κ9. Απόσταση από αεροδρόμιο Κ10.Προσπέλαση στο οδικό δίκτυο Κ11.Απόσταση από το κέντρο βάρους παραγωγής απορριμμάτων 24
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 3 η ΟΜΑΔΑ: ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ Κ12. Παροχή νερού Κ13. Σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας Κ14. Σύνδεση με το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο 4 η ΟΜΑΔΑ: ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Κ15. Αλλοίωση τοπίου Κ16. Απόσταση από επιφανειακά νερά (λίμνη) 25
ΔΙΝΟΝΤΑΙ Πίνακας κριτηρίων αξιολόγησης (16 κριτήρια) Πίνακας επιπτώσεων (απόδοση εναλλακτικών ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης) Προτεραιότητες κριτηρίων αξιολόγησης (σχετική σπουδαιότητα κριτηρίων αξιολόγησης) ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ Η ιεράρχηση των εναλλακτικών θέσεων χωροθέτησης Ε1, Ε2 και Ε3 26
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ΕΜΠ» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους 27