Ο ΩΣΟΒΔΛΟΝΙΜΟ Ω ΑΝΑΛΓΗΣΙΚΗ ΘΔΡΑΠΔΙΑ Δ ΑΘΔΝΗ ΜΔ ΙΠΠΟΤΡΙΓΙΚΗ ΤΝΓΡΟΜΗ. πσρίδων Γ. Μπενέκης Φσζικοθεραπεσηής Καθηγηηής Φσζικής Αγωγής

Ο ΩΣΟΒΔΛΟΝΙΜΟ Ω ΑΝΑΛΓΗΣΙΚΗ ΘΔΡΑΠΔΙΑ Δ ΑΘΔΝΗ ΜΔ ΙΠΠΟΤΡΙΓΙΚΗ ΤΝΓΡΟΜΗ πσρίδων Γ. Μπενέκης Φσζικοθεραπεσηής Καθηγηηής Φσζικής Αγωγής ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ 2015

ΠΕΡΘΕΥΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟ Α... 3 1. Δηζαγσγή... 3 2. Ηζηνξηθή Αλαδξνκή - Βηβιηνγξαθηθή Δπηζθόπεζε... 5 ΜΕΡΟ Β... 7 1. θνπόο... 7 2. Τιηθό θαη Μεζνδνινγία... 7 α) Παξνπζίαζε Πξσηνθόιινπ Ωηνβεινληζκνύ... 13 3. πδήηεζε Απνηέιεζκα... 16 4. πκπέξαζκα... 16 ΒΘΒΛΘΟΓΡΑΦΘΑ... 17 ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 2

ΜΕΡΟ Α 1. Εηζαγωγή Θπποσρηδηθή ζσλδροκή Ζ Θπποσρηδηθή ζσλδροκή (cauda equina syndrome) είλαη κηα πνιύ ζνβαξή λεπξνινγηθή θαηάζηαζε θαηά ηελ νπνία ππάξρεη κεξηθή ή νιηθή απώιεηα ηεο θηλεηηθόηεηαο ησλ θάησ άθξσλ, από πίεζε ηνπ Οζθπτθνύ πιέγκαηνο (lumbar plexus), ζηηο ειεύζεξεο ξίδεο ηνπ πνπ βξίζθνληαη θάησζη ηνπ κπειηθνύ θώλνπ (Conus medullaris) ηνπ λσηηαίνπ κπεινύ. Ζ Ηππνπξίδα θαη ην ηειηθό λεκάηην όπσο θαίλνληαη από πίζσ. Σν θεληξηθό λεπξηθό ζύζηεκα απνηειείηαη από ηνλ εγθέθαιν θαη ην λσηηαίν κπειό, ν λσηηαίνο κπειόο επηηξέπεη ηε κεηαθνξά ζεκάησλ από θαη πξνο ηνλ εγθέθαιν. Σα λεύξα πνπ εμέξρνληαη από ην λσηηαίν κπειό ρσξίδνληαη αλάινγα κε ηελ πεξηνρή εμόδνπ ηνπο, ζε απρεληθά λεύξα από ηελ απρεληθή κνίξα, ζε ζσξαθηθά λεύξα από ηε ζσξαθηθή κνίξα, ζε νζθπτθά από ηελ νζθπτθή κνίξα θαη ζε ηεξά λεύξα από ην ηεξό. Ο κπειηθόο θώλνο είλαη ην θαηώηεξν ηκήκα ηνπ λσηηαίνπ κπεινύ θαη ζπλήζσο βξίζθεηαη ζην επίπεδν ηνπ 1 νπ -2 νπ νζθπτθνύ ζπνλδύινπ. Οη λεπξηθέο ξίδεο από ηελ νζθπτθή κνίξα (5 λεπξηθέο ξίδεο) θαη από ην ηεξό (5 λεπξηθέο ξίδεο) κεηά ην κπειηθό θώλν πνξεύνληαη ειεύζεξεο ζαλ νπξά αιόγνπ, γη απηό νλνκάδεηαη θαη ηππνπξίδα. Οη λεπξηθέο ξίδεο πνπ απαξηίδνπλ ηελ ηππνπξίδα είλαη ππεύζπλεο γηα ηελ αηζζεηηθή θαη θηλεηηθή λεύξσζε ησλ θάησ άθξσλ, ηνπ πεξηλένπ, θαζώο θαη γηα ηε θπζηνινγηθή ιεηηνπξγία ησλ ζθηγθηήξσλ ηνπ νξζνύ θαη ηεο θύζηεο. Μεξηθέο από ηηο βαζηθόηεξεο αηηίεο ηεο ηππνπξηδηθήο ζπλδξνκήο είλαη : Σξαπκαηηζκόο ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο (γηα παξάδεηγκα από απηνθηλεηηζηηθό αηύρεκα ή πηώζε). Αξζξίηηδα (π.ρ. Νόζνο ηνπ Bechterew). Δπηπινθέο κεηά από λσηηαία αλαηζζεζία. Αγγεηαθέο βιάβεο ηνπ λσηηαίνπ κπεινύ (π.ρ. ζξόκβνο αίκαηνο). Καξθηληθόο όγθνο. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 3

Σα ζπλεζέζηεξα ζπκπηώκαηα ηνπ ζπλδξόκνπ ηεο ηππνπξίδνο είλαη: Οζθπαιγία. Μνλόπιεπξε ή ακθνηεξόπιεπξε ηζρηαιγία. Τπαηζζεζία δίθελ ζέιαο (κεησκέλε ή «πεξίεξγε» αηζζεηηθόηεηα ζηελ πεξηνρή ησλ γελλεηηθώλ νξγάλσλ) ή ζηελ νπίζζηα επηθάλεηα ησλ κεξώλ θαη ησλ γινπηώλ. Απώιεηα ηόλνπ ζην ζθηγθηήξα ηνπ πξσθηνύ ή αθξάηεηα θνπξάλσλ. Γηαηαξαρέο ηεο νπξνδόρνπ θύζηεο, όπσο θαηαθξάηεζε νύξσλ, αθξάηεηα ππεξρείιηζεο θαη δπζθνιία ζηελ έλαξμε ηεο νύξεζεο, απώιεηα ειέγρνπ ηνπ ζθηγθηήξα ηεο νπξνδόρνπ θύζηεο. Απνκείσζε ηεο ζεμνπαιηθήο ιεηηνπξγίαο Απνπζία ηνπ αληαλαθιαζηηθνύ ηνπ αρίιιεηνπ ηέλνληα ακθνηεξόπιεπξα. Πηώζε άθξνπ πόδα, κπτθή αδπλακία ζηα θάησ άθξα. Μεησκέλε νζθπτθή ιόξδσζε θαη θηλεηηθόηεηα ηεο νζθπτθήο κνίξαο ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο. Σα παξαπάλσ ζπκπηώκαηα κπνξεί λα εκθαληζηνύλ μαθληθά ή πξννδεπηηθά ζε δηάζηεκα εβδνκάδσλ ή θαη εηώλ. Όηαλ ηα ζπκπηώκαηα εκθαληζηνύλ μαθληθά αθνξνύλ πεξηζζόηεξν ζηελ νπξνδόρν θύζηε θαη ην έληεξν θαη ζηελ αδπλακία ζηα θάησ άθξα. Όηαλ ηα ζπκπηώκαηα ηεο ηππνπξηδηθήο ζπλδξνκήο είλαη ζηαδηαθά ραξαθηεξίδνληαη από επαλαιακβαλόκελα επεηζόδηα νζθπαιγίαο, κπτθή αδπλακία θη αηκσδία (κνύδηαζκα) ζηα θάησ άθξα θαη θαηαιήγνπλ ζε δπζιεηηνπξγία ηεο νπξνδόρνπ θύζηεο ή/θαη ηνπ εληέξνπ. Ζ αληηκεηώπηζε ηεο ηππνπξηδηθήο ζπλδξνκήο είλαη πάληνηε ρεηξνπξγηθή θαη απνζθνπεί ζηελ απνζπκπίεζε ησλ λεπξηθώλ δνκώλ πνπ πηέδνληαη θαη απνηειεί κηα επείγνπζα ρεηξνπξγηθή θαηάζηαζε κε ηελ έλλνηα όηη ε πίεζε ησλ λεπξηθώλ ξηδώλ γηα πάλσ από θάπνην ρξνληθό όξην κπνξεί λα νδεγήζεη ζε κε αλαζηξέςηκε λεπξνινγηθή βιάβε. Μεηά ηελ επηηπρή απνζπκπίεζε ησλ ξηδώλ πνπ είραλ πιεγεί, πξέπεη λα αξρίζεη ε απνθαηάζηαζε ππό ηελ θαζνδήγεζε εμεηδηθεπκέλνπ θπζηθνζεξαπεπηή. Μέζα από εμεηδηθεπκέλεο αζθήζεηο θαη ηερληθέο, ν θπζηθνζεξαπεπηήο ζα βνεζήζεη ηνλ αζζελή λα: - βειηηώζεη ηνλ έιεγρν θαη ηε ιεηηνπξγία ηεο νπξνδόρνπ θύζηεο θαη ηνπ εληέξνπ. - απνθηήζεη ηε κπτθή ηζρύ ζηνπο κπο πνπ είραλ επεξεαζηεί από ηελ πίεζε ησλ ξηδώλ. - βειηηώζεη ην εύξνο θίλεζεο ησλ αξζξώζεσλ ζηα θάησ άθξα θαη ηε ζπνλδπιηθή ζηήιε. - βειηηώζεη ηελ ηθαλόηεηα ζηήξημεο θαη βάδηζεο. - βειηηώζεη ηελ ηθαλόηεηα ηνπ αζζελνύο λα πξνζηαηεύεη ηε ζπνλδπιηθή ηνπ ζηήιε από κειινληηθέο ππνηξνπέο. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 4

2. Θζηορηθή Αλαδροκή - Βηβιηογραθηθή Επηζθόπεζε Ο Ωηνβεινληζκόο (ΩΒ) είλαη έλαο θιάδνο ηνπ βεινληζκνύ πνπ ρξεζηκνπνηεί ην απηί σο δηαγλσζηηθό θαη ζεξαπεπηηθό κηθξνζύζηεκα. Από ηελ αξραηόηεηα αλαθέξεηαη πσο ζεξαπεπηέο έθαλαλ θαπηεξηαζκνύο ζην απηί ηδίσο γηα ηελ νζθπαιγία. ηελ Κίλα ππάξρνπλ εηθόλεο αληηπξνζώπεπζεο νξγάλσλ ζην απηί. Σν 1950 ν Paul Nosier ζηελ πεξηνρή ηεο Λπώλ, όπνπ αζθνύζε ηελ ηαηξηθή, είρε παξαμελεπηεί από κηα πεξίεξγε νπιή πνπ παξνπζίαδαλ ζην απηί νξηζκέλνη αζζελείο. Ρώηεζε θαη έκαζε πσο απηό νθεηιόηαλ ζε ηδηόηππε ζεξαπεία ηζρηαιγίαο. Σνπο έθαλαλ έλαλ θαπηεξηαζκό ζην επάλσ κέξνο ηνπ απηηνύ, ζην ρείινο ηεο ξίδαο ηεο αλζέιηθαο ζηελ ίδηα πιεπξά όπνπ ν αζζελήο ππέθεξε. Πνιινί από ηνπο αζζελείο πνπ είραλ αθνινπζήζεη ηε ζεξαπεία απηή, δήισζαλ όηη αλαθνπθίζηεθαλ από ηνλ πόλν ακέζσο ή ύζηεξα από ιίγεο ώξεο. Δπηζθέθζεθε ηελ ζεξαπεύηξηα Kα Barrin πνπ έθαλε απηνύο ηνπο θαπηεξηαζκνύο ζηα πεξίρσξα ηεο Λπώλ. Σνπ εθκπζηεξεύηεθε όηη είρε κάζεη ηελ κέζνδν απηή από ηνλ παππνύ ηεο ν νπνίνο ηελ είρε κάζεη από έλαλ γέξν Κηλέδν. Με κηα βειόλα θνθθηληζκέλε ζηελ θσηηά θαπηεξίαδε ην απηί ζε έλα νξηζκέλν ζεκείν ζε πεξίπησζε ηζρηαιγίαο. Δίρε ζεξαπεύζεη κε ηνλ ηξόπν απηόλ πνιινύο αζζελείο. Ωηηθόο θαπηεξηαζκόο γηλόηαλ ηόηε θαη ζε θαιόγεξνπο ζε κνλαζηήξη ηεο πεξηνρήο ηεο Lyon γηα ηελ ζεξαπεία επεηζνδίσλ ηζρηαιγίαο". Paul Nosier: 1908-1993. πνύδαζε θπζηθή, καζεκαηηθά, πηπρηνύρνο κεραληθόο. Σν 1938 απνθνίηεζε από ηελ ηαηξηθή, ζπνύδαζε θαη νκνηνπαζεηηθή. Ο Paul Nosier αλαξσηήζεθε γηαηί ην ζεκείν πνπ θαπηεξίαδε ε Κa Barrin θαη είρε ηόζν θαιά απνηειέζκαηα ήηαλ ζην επάλσ κέξνο ηνπ απηηνύ. Σνπ ήξζε ηόηε ζην λνπ ε εηθόλα ηνπ εκβξύνπ ζηελ θνηιηά ηεο κεηέξαο. Πξαγκαηηθά, ην απηί κνηάδεη κε ηε ζηάζε εκβξύνπ ζηελ ελδνκήηξηα δσή. Ο Nosier "ζπλέιαβε" ηελ έλλνηα ηνπ γεσγξαθηθνύ ράξηε, θαληάζηεθε ηελ εηθόλα ηνπ εκβξύνπ ζην σηηθό πηεξύγην, ηελ ύπαξμε ελόο αλεζηξακκέλνπ αλζξσπάξηνπ ζηελ σηηθή επηθάλεηα. Ζ νκάδα ηεο Λπώλ ηνπ P. Nosier δνύιεςε επί 40 ρξόληα, κε έξεπλα, ραξηνγξαθήζεηο, θιηληθό έξγν θαη ζεξαπείεο. Δξεπλώληαο θαη ζεξαπεύνληαο ν P. Nosier δηαπίζησζε ην αλζξσπάξην πνπ ππάξρεη ζηελ σηηθή επηθάλεηα, ηηο αληηζηνηρίεο κε επώδπλεο πάζρνπζεο αξζξώζεηο, έθαλε ραξηνγξάθεζε, αξρηθά ηνπ θηλεηηθνύ ζπζηήκαηνο. Ζ ραξηνγξάθεζε έγηλε κε ςειάθεζε γηα ηελ αλεύξεζε επώδπλσλ ζεκείσλ θαη κε ηελ αλίρλεπζε ζεκείσλ ειαηησκέλεο ειεθηξηθήο αληίζηαζεο κε ζπζθεπέο αλίρλεπζεο (Γαιιηθή ρνιή). Σν 1956 δεκνζίεπζε αξρηθά ζε γαιιηθό πεξηνδηθό βεινληζκνύ θαη αθνινύζσο ζε γεξκαληθό κε ηαπσληθή κεηάθξαζε. Από απηή ηελ δεκνζίεπζε "αλαθάιπςαλ" θαη νη Κηλέδνη ηνλ σηνβεινληζκό θαη ηνλ εθάξκνζαλ άκεζα ζε ηεξάζηην αξηζκό αζζελώλ θαη ηνλ "εξκήλεπζαλ" βάζεη ηεο παξαδνζηαθήο θηλέδηθεο ηαηξηθήο, (Κηλέδηθε ρνιή). ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 5

Έηζη δεκηνπξγήζεθαλ δηαθνξεηηθέο ζρνιέο θαη ράξηεο σηνβεινληζκνύ. ρνιή ελλννύκε ηνλ ηξόπν εξκελείαο, ραξηνγξάθεζεο, ηερληθήο θαη ζεξαπεπηηθώλ εθαξκνγώλ ηνπ Ωηνβεινληζκνύ. Σν 1980 ν Terry Oleson από ηηο ΖΠΑ δεκνζηεύεη ζην Pain ηελ πξώηε αλαθνξά ζηνλ σηνβεινληζκό κε ράξηεο, ελώ νη Γάιινη κέρξη ηόηε δελ είραλ δεκνζηεύζεη θάηη αλάινγν ζε πεξηνδηθά ηεο θιαζζηθήο Ηαηξηθήο. Από ην 1980 ζηελ Ηηαιία θαη ζηελ Γεξκαλία πξνρώξεζαλ ηελ έξεπλα ζηνλ Ωηνβεινληζκό παξαθάκπηνληαο ηελ ηερληθή ηνπ ζθπγκνύ, ηνπ VAS θαη ηελ Ωηνταηξηθή ησλ Γάιισλ. Αμηνπνίεζαλ ηελ εκπεηξία ησλ Κηλέδσλ θαη ηνπ Oleson θαη έηζη πέηπραλ θαιύηεξα απνηειέζκαηα θαη αλάινγεο ηαηξηθέο δεκνζηεύζεηο (Μ. Romoli, G. Bazzoni, Ηηαιηθή ρνιή). ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 6

ΜΕΡΟ Β 1. θοπός Γλσξίδνπκε όηη ελεξγνπνηώληαο ηηο λεπξηθέο νδνύο ηνπ απηηνύ κε ηε ρξήζε βεινλώλ, laser, vaccaria, ζεξκόηεηαο ή καζάδ έρνπκε κηα ζεξαπεπηηθή απάληεζε κε κπνραιαξσηηθή, αλαιγεηηθή θαη αληηθιεγκνλώδε δξάζε. Ο ζθνπόο απηήο ηεο εξγαζίαο είλαη ε αλαιγεηηθή δξάζε ηνπ σηνβεινληζκνύ ζηελ δηαρείξηζε ηεο νζθπντζρηαιγίαο γηα ηελ θαιύηεξε επίηεπμε ησλ ζηόρσλ απνθαηάζηαζεο κεηά από ηελ επηηπρή ρεηξνπξγηθή απνζπκπίεζε ησλ λεπξηθώλ δνκώλ πνπ είραλ πιεγεί. 2. Τιηθό θαη Μεζοδοιογία ηελ παξνύζα εξγαζία εμεηάδεηαη άλδξαο 71 εηώλ, ν νπνίνο εηζήρζε ζε θιηληθή κε ζπκπηώκαηα αηειήο ηππνπξηδηθήο ζπλδξνκήο. Παξνπζίαζε έληνλε νζθπαιγία, ακθνηεξόπιεπξε ηζρηαιγία πην έληνλε αξηζηεξά, πηώζε άθξνπ πνδόο αξηζηεξά, κπτθή αδπλακία ζηα θάησ άθξα, δηαηαξαρέο ηεο νπξνδόρνπ θύζηεο θαη απώιεηα ηνπ ηόλνπ ζην ζθηγθηήξα ηνπ πξσθηνύ. Μεηά από MRI ΟΜ (Δηθόλα 1) παξαηεξήζεθαλ εθθπιηζηηθέο αιινηώζεηο ζπνλδπιναξζξνπάζεηαο ζε όιε ηελ έθηαζε ηεο ΟΜ ηόζν ζηα ζπνλδπιηθά ζώκαηα όζν θαη ζηηο νπίζζηεο δπγναπνθπζηαθέο αξζξώζεηο. ην κεζνζπνλδύιην δηάζηεκα Ο3-Ο4 παξαηεξήζεθε ζεκαληηθή πξνβνιή ηνπ κεζνζπνλδύιηνπ δίζθνπ ζε ζπλδπαζκό κε ηελ ππεξηξνθία ησλ σρξώλ ζπλδέζκσλ θαη ηηο ππεξηξνθηθέο αιινηώζεηο ησλ νπίζζησλ απνθπζηαθώλ αξζξώζεσλ. ην αληίζηνηρν επίπεδν παξαηεξείηαη ζεκαληηθή ζηέλσζε ηνπ ζπνλδπιηθνύ ζσιήλα. Πξνβνιέο ησλ κεζνζπνλδύιησλ δίζθσλ παξαηεξνύληαη θαη ζηα επίπεδα Ο2-Ο3 θαη Ο5-Η1 κε κηθξό εληύπσκα ζηελ πξόζζηα επηθάλεηα ηνπ ππαξαρλνεηδνύο ρώξνπ κε πηεζηηθά θαηλόκελα ζην κεληγγηθό ζάθν ή ζηηο εμεξρόκελεο λεπξηθέο ξίδεο. Μεηά από θιηληθό θαη εξγαζηεξηαθό έιεγρν ηα θύξηα επξήκαηα ήηαλ: παξάιπζε Η1 λεπξηθήο ξίδαο άκθσ, Ο5 3/5 ΓΔ + ΑΡ, Ο4 3/5 ΓΔ+ΑΡ, Ο3 4/5 ΓΔ+ΑΡ. Γεληθώο ε αξηζηεξή πιεπξά ήηαλ ρεηξόηεξε από ηε δεμηά. Καηά ηελ ιήςε ηαηξηθνύ ηζηνξηθνύ ηνπ αζζελή αλαθέξεηαη πξν εμαεηίαο ρεηξνπξγηθή επέκβαζε δηπιήο ανξηνζηεθαληαίαο παξάθακςεο κε κόζρεπκα αξηζηεξάο έζσ καζηηθήο αξηεξίαο ζηνλ πξόζζην θαηηόληα θιάδν θαη ειεύζεξν κόζρεπκα δεμηάο έζσ καζηηθήο ζηνλ δηάκεζν θιάδν. Ζ επέκβαζε απηή πξαγκαηνπνηήζεθε κεηά από δηάγλσζε ζηεθαληαίαο λόζνπ κε πθνιηθή απόθξαμε ηνπ ζηειέρνπο ηεο αξηζηεξάο ζηεθαληαίαο αξηεξίαο, πθνιηθή απόθξαμε ηνπ πξνζζίνπ θαηηόληα θιάδνπ θαη πθνιηθή απόθξαμε ηνπ επηρεηιίνπ θιάδνπ. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 7

Αθνινύζεζε πιήξεο πξνεγρεηξεηηθόο έιεγρνο θαη έγηλε ρεηξνπξγηθή απνζπκπίεζε ζηα επίπεδα : Ο2-Ο3, Ο3-Ο4, Ο4-Ο5, Ο5-Η1 θαζώο θαη ζπνλδπινδεζία ζην επίπεδν Ο3-Ο4 (Δηθόλα 2). Μεηά ην ρεηξνπξγείν ε ιεηηνπξγία ησλ λεπξηθώλ ξηδώλ Ο4,Ο5 θαη Η1 είλαη ζαθώο βειηησκέλε ζε ζρέζε κε ηελ πξνεγρεηξεηηθή θαηάζηαζε. Εηθόλα 1 Δηθόλα 2 Καηά ηελ έμνδν ηνπ αζζελνύο από ηελ θιηληθή ν ζεξάπσλ ηαηξόο ζπληζηά αλαιγεηηθή ζεξαπεπηηθή αγσγή κε LONARID-N θαη άκεζε έλαξμε θπζηθνζεξαπεηώλ γηα ζηαζεξνπνίεζε ηεο ΟΜ, ελδπλάκσζε ηνπ θνξκνύ, ησλ θάησ άθξσλ θαη επαλεθπαίδεπζε όξζηαο ζηάζεο θαη βάδηζεο. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 8

ηελ έλαξμε ησλ θπζηθνζεξαπεπηηθώλ ζπλεδξηώλ έγηλε αμηνιόγεζε ηεο κπτθήο ηζρύνο ησλ θάησ άθξσλ κε βάζε ηνλ πίλαθα ηεο Ομθόξδεο (Πίλαθαο 1). Έγηλε αμηνιόγεζε ειέγρνπ ηεο θηλεηηθόηεηαο ηεο ιεθάλεο θαη ηεο ηθαλόηεηαο ηνπ αζζελή λα νξζνζηαηίζε. Πίλαθαο 1. 0: θακία απάληεζε ζηνλ κπ 1: απιή ζύζπαζε, ρσξίο θίλεζε 2- : ν κπο κε εμνπδεηεξσκέλε ηελ βαξύηεηα θηλεί ην κέινο ζε ηκήκα ηεο ηξνρηάο 2: ν κπο εθηειεί ηελ θίλεζε ζε όιε ηελ ηξνρηά κε εμνπδεηεξσκέλε ηελ βαξύηεηα 3- : ν κπο αδπλαηεί λα δηαηεξήζεη ηελ ζέζε ηνπ ελαληίνλ ηεο βαξύηεηαο 3: ν κπο εθηειεί ηελ θίλεζε ζε πιήξε ηξνρηά, ελαληίνλ ηεο βαξύηεηαο 3+: ν κπο δηαηεξεί ηελ ζέζε ηνπ ελαληίνλ ηεο βαξύηεηαο θαη κε κηθξή αληίζηαζε 4: ν κπο ππεξληθά ην βάξνο ηνπ θαη κε κηθξή αληίζηαζε 5- : ν κπο δηαηεξεί ηελ ζέζε ηνπ ελαληίνλ ηνπ βάξνπο ηνπ θαη κεγάιεο αληίζηαζεο 5: ν κπο ππεξληθά ην βάξνο ηνπ θαη κεγάιε αληίζηαζε (θπζηνινγηθή ηζρύο) ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 9

Πίλαθαο αμηνιόγεζεο κπτθήο ηζρύνο ηνπ αζζελή Κηλήζεης ηοσ θάηω άθροσ ζηο ηζτίο Κηλήζεης ηες θλήκες ζηο γόλαηο Κηλήζεης ζηελ ποδοθλεκηθ ή άρζρωζε θαη ηωλ δαθηύιωλ ηοσ ποδηού ΚΘΝΗΗ ΜΤ ΡΘΖΘΣΘΚΗ ΠΕΡΘΦΕΡΘΚΑ ΝΕΤΡΩΗ ΝΕΤΡΑ ΒΑΘΜΟ Κάκςε κεξνύ Λαγνλνςντηεο Ο1, Ο2, Ο3 Μεξηαίν ΓΔ 3 ΑΡ 3 Έθηαζε κεξνύ Μείδνλ γινπηηαίνο Ο5, Θ1, Θ2 Κάησ ΓΔ 3 γινπηηαίν ΑΡ 2 Πξνζαγσγή Μέγαο, βξαρύο, Ο2, Ο3, Ο4 Θπξνεηδέο ΓΔ 3 κεξνύ καθξόο πξνζαγσγνί ΑΡ 3 Απαγσγή κεξνύ Μέζνο γινπηηαίνο Ο4, Ο5, Θ1 Άλσ γινπηηαίν ΓΔ 3 ΑΡ 2 Έθηαζε θλήκεο Σεηξαθέθαινο Ο2, Ο3, Ο4 Μεξηαίν ΓΔ 3 ΑΡ 2 Κάκςε θλήκεο Γηθέθαινο κεξηαίνο, Ο5, Θ1, Η2 Ηζρηαθό ΓΔ 3 εκηηελνληώδεο, ΑΡ 2 εκηκεκβξαλώδεο Κάκςε κεξνύ Λαγνλνςντηεο Ο1, Ο2, Ο3 Μεξηαίν ΓΔ 3 Έθηαζε κεγάινπ δαθηύινπ Κάκςε κεγάινπ δαθηύινπ Ραρηαία θάκςε πνδηνύ Πεικαηηαία θάκςε πνδηνύ Αλάζπαζε έμσ ρείινπο Αλάζπαζε έζσ ρείινπο ΑΡ 3 Μαθξόο-βξαρύο Ο5, Θ1 Δλ ησ βάζεη ΓΔ 2 εθηείλσλ κεγάινπ πεξνληαίν ΑΡ 0 δαθηύινπ Μαθξόο-βξαρύο Ο5, Θ1, Θ2 Κλεκηαίν ΓΔ 2 θακπηήξ κεγάινπ ΑΡ 0 δαθηύινπ Πξόζζηνο θλεκηαίνο Ο4, Ο5 Δλ ησ βάζεη ΓΔ 2 πεξνληαίν ΑΡ 0 Γαζηξνθλήκηνο, Ο5, Θ1, Θ2 Κλεκηαίν ΓΔ 2 ππνθλεκίδηνο ΑΡ 0 Πεξνληαίνη καθξόο, Ο5, Θ1 Δπηπνιήο ΓΔ 2 βξαρύο πεξνληαίν ΑΡ 0 Οπίζζηνο θλεκηαίνο Ο4, Ο5, Θ1 Κλεκηαίν ΓΔ 2 ΑΡ 0 Γηα ηελ αύμεζεο ηεο κπτθήο ηζρύνο ρξεζηκνπνηήζεθε α) Ζιεθηξηθόο λεπξνκπτθόο εξεζηζκόο (ΖΝΜΔ). Ο ειεθηξηθόο λεπξνκπτθόο εξεζηζκόο ζπληζηάηε ζε κεηεγρεηξεηηθέο θαηαζηάζεηο όπνπ ππάξρεη κπτθή αηξνθία ή κείσζε ηεο κπτθήο ηζρύνο. Καηά ηνλ ΖΝΜΔ ιακβάλεη ρώξα κπτθή ζπζηνιή εθαξκόδνληαο ειεθηξηθό εξεζηζκό δηαδεξκηθά πάλσ από ηελ επηθάλεηα ηνπ κπόο. Βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ΖΝΜΔ είλαη ε ζπρλόηεηα, ε δηάξθεηα, ε έληαζε θαη ν θύθινο ιεηηνπξγίαο. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 10

β) Αζθήζεηο ελδπλάκσζεο κε ρξήζε THERA BAND ειαζηηθώλ ηκάλησλ. Οη αζθήζεηο ελδπλάκσζεο κε ειαζηηθνύο ηκάληεο δίλνπλ ηε δπλαηόηεηα ζην ζεξαπεπηή θαη ηνλ αζζελή λα εθηειέζνπλ έλα πξόγξακκα ελδπλάκσζεο ρσξίο λα απαηηείηαη εηδηθά δηακνξθσκέλνο ρώξνο θαη πνιιά όξγαλα γπκλαζηηθήο. γ) Δλεξγεηηθήο θηλεζηνζεξαπείαο θάησ άθξσλ θαη ιεθάλεο κε αζθήζεηο ηδηνδεθηηθήο λεπξνκπτθήο δηεπθόιπλζεο (PNF). Ζ ηδηνδέθηξηα λεπξνκπτθή δηεπθόιπλζε (PNF) έρεη λα θάλεη κε κία ηερληθή πνπ ελεξγνπνηεί έλαλ έλαλ ηνπο αηζζεηεξηαθνύο ππνδνρείο πνπ κε ηε ζεηξά ηνπο δίλνπλ πιεξνθνξίεο όζν αλαθνξά ηελ θίλεζε θαη ηελ ζέζε ηνπ ζώκαηνο. Αθνξά ηα λεύξα θαη ηνπο κύεο ελώ ν ελεξγνπαζεηηθόο ραξαθηήξαο ησλ αζθήζεσλ βνεζάεη ηνλ αζζελή λα απνθηήζεη μαλά ηελ κπτθή ηζρύ θαη ην εύξνο ησλ θηλήζεσλ κε πην εύθνιν ηξόπν. δ) Αζθήζεηο έγεξζεο από ην θξεβάηη, νξζνζηάηηζεο θαη βάδηζε ηνπ αζζελνύο κε ηε βνήζεηα ηνπ Π. Σν πξόγξακκα θπζηθνζεξαπείαο δηήξθεζε 12 εβδνκάδεο. Ο αζζελήο παξνπζίαζε ζεκαληηθή βειηίσζε όζν αλαθνξά ηε κπτθή ηζρύ, ηελ ηθαλόηεηα ειέγρνπ ηεο ιεθάλεο, βειηίσζε ηεο όξζηαο ζηάζεο θαη ηεο βάδηζεο. Καηά ηελ επαλαμηνιόγεζε ηεο κπτθήο ηζρύνο κε βάζε ηνλ πίλαθα Ομθόξδεο νη θηλήζεηο ησλ θάησ άθξσλ ζην ηζρίν παξνπζίαζαλ πιήξε επαλαθνξά. Οη θηλήζεηο ηεο θλήκεο ζην γόλαην παξνπζίαζαλ ζεκαληηθόηαηε βειηίσζε ηεο κπτθήο ηζρύνο. Οη θηλήζεηο ηηο πνδνθλεκηθήο άξζξσζεο θαη ησλ δαθηύισλ ηνπ πνδηνύ θαη απηέο παξνπζίαζαλ ζεκαληηθή βειηίσζε εμαηξνπκέλεο ηεο έθηαζεο θαη ηεο θάκςεο ηνπ κεγάινπ δαθηύινπ ζην αξηζηεξό θάησ άθξν. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 11

Πίλαθαο επαλαμηνιόγεζεο κπτθήο ηζρύνο ηνπ αζζελή Κηλήζεης ηοσ θάηω άθροσ ζηο ηζτίο Κηλήζεης ηες θλήκες ζηο γόλαηο Κηλήζεης ζηελ ποδοθλεκηθ ή άρζρωζε θαη ηωλ δαθηύιωλ ηοσ ποδηού ΚΘΝΗΗ ΜΤ ΡΘΖΘΣΘΚΗ ΠΕΡΘΦΕΡΘΚΑ ΝΕΤΡΩΗ ΝΕΤΡΑ ΒΑΘΜΟ Κάκςε κεξνύ Λαγνλνςντηεο Ο1, Ο2, Ο3 Μεξηαίν ΓΔ 5 ΑΡ 5 Έθηαζε κεξνύ Μείδνλ γινπηηαίνο Ο5, Θ1, Θ2 Κάησ ΓΔ 5 γινπηηαίν ΑΡ 5 Πξνζαγσγή Μέγαο, βξαρύο, Ο2, Ο3, Ο4 Θπξνεηδέο ΓΔ 5 κεξνύ καθξόο πξνζαγσγνί ΑΡ 5 Απαγσγή κεξνύ Μέζνο γινπηηαίνο Ο4, Ο5, Θ1 Άλσ γινπηηαίν ΓΔ 5 ΑΡ 5 Έθηαζε θλήκεο Σεηξαθέθαινο Ο2, Ο3, Ο4 Μεξηαίν ΓΔ 5- ΑΡ 4 Κάκςε θλήκεο Γηθέθαινο κεξηαίνο, Ο5, Θ1, Η2 Ηζρηαθό ΓΔ 5- εκηηελνληώδεο, ΑΡ 4 εκηκεκβξαλώδεο Κάκςε κεξνύ Λαγνλνςντηεο Ο1, Ο2, Ο3 Μεξηαίν ΓΔ 5- Έθηαζε κεγάινπ δαθηύινπ Κάκςε κεγάινπ δαθηύινπ Ραρηαία θάκςε πνδηνύ Πεικαηηαία θάκςε πνδηνύ Αλάζπαζε έμσ ρείινπο Αλάζπαζε έζσ ρείινπο ΑΡ 4 Μαθξόο-βξαρύο Ο5, Θ1 Δλ ησ βάζεη ΓΔ 4 εθηείλσλ κεγάινπ πεξνληαίν ΑΡ 2- δαθηύινπ Μαθξόο-βξαρύο Ο5, Θ1, Θ2 Κλεκηαίν ΓΔ 4 θακπηήξ κεγάινπ ΑΡ 2- δαθηύινπ Πξόζζηνο θλεκηαίνο Ο4, Ο5 Δλ ησ βάζεη ΓΔ 5- πεξνληαίν ΑΡ 3 Γαζηξνθλήκηνο, Ο5, Θ1, Θ2 Κλεκηαίν ΓΔ 5- ππνθλεκίδηνο ΑΡ 3 Πεξνληαίνη καθξόο, Ο5, Θ1 Δπηπνιήο ΓΔ 3+ βξαρύο πεξνληαίν ΑΡ 3- Οπίζζηνο θλεκηαίνο Ο4, Ο5, Θ1 Κλεκηαίν ΓΔ 4 ΑΡ 2 Ο αζζελήο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ θπζηθνζεξαπεηώλ παξόηη ιάκβαλε αλαιγεηηθά ζε θαζεκεξηλή βάζε ζύκθσλα κε ηελ ππόδεημε ηνπ ζεξάπνληνο ηαηξνύ παξνπζίαδε άιγνο ζηελ νζθπτθή κνίξα θαη αηκσδίεο ζηα θάησ άθξα ηδηαίηεξα ζην αξηζηεξό θάησ άθξν. Μεηά από ζπλελλόεζε κε ηνλ ζεξάπσλ ηαηξό, έγηλε ζεξαπεία σηνβεινληζκνύ κε βάζε ην πξσηόθνιιν αλαιγεζίαο ηνπ Dr Giancarlo Bazzoni κε ρξήζε vaccaria γηα ηελ αληηκεηώπηζε ησλ ζπκπησκάησλ. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 12

α) Παροσζίαζε ηοσ Πρωηοθόιιοσ Ωηοβειοληζκού γηα Αληηκεηώπηζε ηες Οζθσο-Θζτηαιγίας. Ο αζζελήο αλάθεξε πόλν ζηελ αξηζηεξή πιεπξά ηεο νζθπτθήο κνίξαο θαζώο θαη αηκσδίεο ζηα θάησ άθξα, ηδηαίηεξα ζην αξηζηεξό. Παξόηη ήηαλ δεμηόρεηξαο πξνηηκήζεθε ην αξηζηεξό απηί ιόγσ ησλ ζπκπησκάησλ. Καηά ηελ έλαξμε ηνπ πξσηνθόιινπ έγηλε σηνδηάγλσζε αθινπζώληαο ηα εμήο βήκαηα: 1. Δπηζθόπεζε ηνπ αξηζηεξνύ σηηθνύ πηεξπγίνπ όπνπ εκθαλίδνληαη ηειεαγγεηεθηαζίεο ζηελ πεξηνρή ηεο αλζέιηθνο ζηα ζεκεία αληηζηνίρεζεο ηεο νζθπτθήο κνίξαο θαη ηνπ ξηδηηηθνύ πόλνπ. 2. Έγηλε ειεθηξηθή αλίρλεπζε ησλ ιεηηνπξγηθώλ ζεκείσλ ηνπ 1 νπ θαη 2 νπ επηπέδνπ θαζώο θαη ησλ λεπξναληαλαθιαζηηθώλ ζεκείσλ κε ην pointoselect digital κε βαζκό επαηζζεζίαο 10 ζε ξύζκηζε manual gold. Σα ζεκεία ηα νπνία ήηαλ ελεξγνπνηεκέλα ζεκεηώζεθαλ κε καξθαδόξν. 3. Καηόπηλ έγηλε ςειάθεζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ζεκείσλ κε palper, πξώηα καύξνπ ρξώκαηνο θαη ζηε ζπλέρεηα κε palper κπιε ρξώκαηνο όπνπ έγηλε θαη ε ηειηθή επηινγή ησλ ζεκείσλ. Σα ζεκεία ηα νπνία επηιεγήθαλ κε βάζε ην πξσηόθνιιν αλαιγεζίαο σηνβεινληζκνύ ήηαλ ηα εμήο: - Αξηζηεξό απηί: 1. Λεηηνπξγηθό ζεκείν 1 νπ επηπέδνπ ZERO (ρξεζηκνπνηήζεθε ζηελ αξρή θαη ζην ηέινο ηνπ πξσηνθόιινπ) 2. Λεηηνπξγηθό ζεκείν 1 νπ επηπέδνπ SHENMEN 3. Νεπξναληαλαθιαζηηθό ζεκείν νζθπαιγίαο 4. Νεπξναληαλαθιαζηηθό ζεκείν ηζρηαιγίαο 5. Λεηηνπξγηθό ζεκείν 2 νπ επηπέδνπ THALAMUS 6. Λεηηνπξγηθό ζεκείν 2 νπ επηπέδνπ ANTIDEPRESANT 7. Λεηηνπξγηθό ζεκείν 2 νπ επηπέδνπ MASTER SENSORIAL Δπίζεο ζηελ καζηνεηδηθή επηθάλεηα ηνπ αξηζηεξνύ απηηνύ βξέζεθαλ ελεξγνπνηεκέλα δύν ζεκεία πνπ αληηζηνηρνύλ ζηνπο κύεο ηεο νζθπτθήο κνίξαο. Σέινο γηα ηζρπξόηεξν αλαιγεηηθό απνηέιεζκα αθνινπζήζεθε ε ίδηα δηαδηθαζία θαη ζην δεμί απηί γηα ηελ αλίρλεπζε ησλ ζεκείσλ: SHENMEN θαη ηξηάδαο ηνπ πόλνπ ANTIDEPRESANT, MASTER CEREBRAL θαη MASTER SENSORIAL (Dr. G. Bazzoni 2014). Γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ πξσηνθόιινπ έγηλε θαζαξηζκόο ηνπ απηηνύ κε βακβάθη θαη ζηε ζπλέρεηα ηνπνζεηήζεθαλ VACCARIA. πζηήζεθε ζηνλ αζζελή λα εξεζίδεη ηα ζπγθεθξηκέλα ζεκεία θάζε 1ώξα πηέδνληαο ηα κε ην ρέξη ηνπ. Εήηεζα από ηνλ αζζελή λα θξαηήζεη ηα vaccaria γηα 7 κέξεο. Σν ίδην πξσηόθνιιν αθνινπζήζεθε 3 θνξέο κε ελδηάκεζν δηάζηεκα 24 σξώλ από ηελ αθαίξεζε ησλ vaccaria έσο ηελ επόκελε εθαξκνγή. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 13

Λεηηνπξγηθό ζεκείν 1 νπ επηπέδνπ ZERO Βξίζθεηαη ζηε ξίδα ηεο έιηθαο. Μπαίλεη ζηελ έλαξμε ηνπ πξσηνθόιινπ σηνβεινληζκνύ θαη βγαίλεη όηαλ ηνπνζεηεζεί θαη ην ηειεπηαίν ζεκείν ηνπ πξσηνθόιινπ. Πξνάγεη ηελ νκνηνζηαζία όινπ ηνπ ζώκαηνο. Λεηηνπξγηθό ζεκείν 1 νπ επηπέδνπ SHENMEN Βξίζθεηαη ζην άλσ θαη έμσ ηξηηεκόξην ηνπ ηξηγσληθνύ βνζξίνπ. Αληηθιεγκνλώδε θαη αλαιγεηηθή δξάζε. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 14

Νεπξναληαλαθιαζηηθό ζεκείν νζθπαιγίαο Βξίζθεηαη ζηελ αξρή ηνπ θάησ θέξαηνο ηεο αλζέιηθαο. Νεπξναληαλαθιαζηηθό ζεκείν ηζρηαιγίαο. Βξίζθεηαη ζην θάησ θέξαο ηεο αλζέιηθαο. ηελ πιεπξά ηνπ ξηδηηηθνύ πόλνπ. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 15

Λεηηνπξγηθό ζεκείν 2 νπ επηπέδνπ THALAMUS Βξίζθεηαη ζηελ εζσηεξηθή πιεπξά ηνπ αληίηξαγνπ ζην θαηώηεξν ηκήκα ηεο θάησ εκηθόγρεο ρξεζηκνπνηείηε ζην ρξόλην πόλν. Λεηηνπξγηθό ζεκείν 2 νπ επηπέδνπ MASTER SENSORIAL Βξίζθεηαη ζηε κέζε ηνπ ινβνύ, κεηώλεη θάζε δπζάξεζηε ή ππεξβνιηθή αίζζεζε όπσο απηηθή παξαηζζεζία. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 16

Λεηηνπξγηθό ζεκείν 2 νπ επηπέδνπ MASTER CEREBRAL Βξίζθεηαη ζηελ κπξνζηηλή ρακειόηεξε πιεπξά ηνπ ινβνύ ηνπ απηηνύ έρεη αγρνιπηηθή δξάζε (άγρνο 1), κεηώλεη ηνλ ζπκπαζεηηθό ηόλν. Λεηηνπξγηθό ζεκείν 2 νπ επηπέδνπ ANTIDEPRESANT Βξίζθεηαη ζηελ έμσ θαη θάησ πιεπξά ηνπ αληηηξάγνπ θαη ηνλ ζθαθνεηδή βόζξν, ρξεζηκνπνηείηε ζην ρξόλην πόλν θαη βειηηώλεη ηελ ςπρηθή δηάζεζε. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 17

3. σδήηεζε Αποηέιεζκα Ο αζζελήο γλσξίδνληαο ηε ζνβαξόηεηα ηνπ ρεηξνπξγείνπ πνπ ππέζηε θαη έρνληαο ηελ εκπεηξία από ην πξνεγνύκελν εμίζνπ ζνβαξό ρεηξνπξγείν αλνηρηήο θαξδηάο δήισζε εμ αξρήο όηη ζα ζπλεξγαδόηαλε γηα ην θαιύηεξν απνηέιεζκα. Καηά ηελ δηάξθεηα ησλ θπζηθνζεξαπεπηηθώλ ζπλεδξηώλ ε θαηάζηαζή ηνπ βειηησλόηαλ από κέξα ζε κέξα. Ο κόλνο αλαζηαιηηθόο παξάγνληαο ήηαλ ην επίκνλν άιγνο ζηελ πεξηνρή ηεο νζθπτθήο κνίξαο θαη νη αηκσδίεο ησλ θάησ άθξσλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο αιιά θαη ηεο λύρηαο. ε απηό ην ζεκείν ν σηνβεινληζκόο έπαημε εμαηξεηηθά ζεκαληηθό ξόιν ζηελ δηαρείξηζε ησλ ζπκπησκάησλ. Σν απνηέιεζκα ηεο εθαξκνγήο ηνπ πξσηνθόιινπ ήηαλ άκεζν θαη ν αζζελήο είρε κεγαιύηεξα δηαζηήκαηα εξεκίαο ρσξίο πόλν θαη αηκσδίεο θαη θαιύηεξε πνηόηεηα ύπλνπ. Απηή ε θαηάζηαζε ζπληέιεζε ζηελ θαιύηεξε θαη ρσξίο δηαθνπή εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο θπζηθνζεξαπείαο, κε απνηέιεζκα ηελ βειηίσζε ηεο κπτθήο ηζρύνο ζηνπο κύεο πνπ είραλ επεξεαζηεί,ηελ βειηίσζε ηνπ εύξνπο θίλεζεο ησλ αξζξώζεσλ ζηα θάησ άθξα θαη ηελ ηθαλόηεηα ζηήξημεο θαη βάδηζεο. Καηά ηελ επαλεμέηαζε ηνπ αζζελή από ηνλ ζεξάπνληα ηαηξό ηνπ έγηλε ηδηαίηεξε αλαθνξά γηα ην πόζν γξήγνξα βειηηώζεθε ε ηθαλόηεηα ηνπ αζζελνύο λα νξζνζηαηίζε, λα βαδίζεη, λα αλέβεη θαη θαηέβεη ζθάιεο ρσξίο πιένλ ηελ βνήζεηα ηνπ Π. Αλαγλσξίζηεθε δε από ηνλ ίδην ην ζεκαληηθό ξόιν πνπ έπαημε ζηελ έθβαζε ηνπ πεξηζηαηηθνύ ε αλαιγεζία ε νπνία επεηεύρζε κε ηελ εθαξκνγή ηνπ πξσηνθόιινπ αλαιγεζίαο ηνπ σηνβεινληζκνύ. 4. σκπέραζκα ην ηειείσκα απηήο ηεο πεξηπησζηαθήο κειέηεο ην ζπκπέξαζκα ην νπνίν βγαίλεη είλαη όηη ζε κία δύζθνιε λεπξνινγηθή πεξίπησζε όπσο ε ηππνπξηδηθή ζπλδξνκή ε αλαιγεηηθή δξάζε ηνπ σηνβεινληζκνύ έπαημε θαζνξηζηηθό ξόιν ηόζν ζηελ ζσκαηηθή θαηάζηαζε όζν θαη ζηελ ςπρηθή δηάζεζε ηνπ αζζελή λα αθνινπζήζεη ην πξόγξακκα θπζηθνζεξαπείαο. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 18

ΒΘΒΛΘΟΓΡΑΦΘΑ 1. Jun W. et al. Cauda equina syndrome caused by a migrated bullet in dural sac. Turk Neurosurg 2010 Oct;20(4):566-9. 2. Schoenfeld, A.J.; Bader, J.O. (2012). "Cauda equina syndrome: an analysis of incidence rates and risk factors among a closed North American military population". Clinical Neurology and Neurosurgery 114: 947 950. 3. Radcliff, K.E.; Kepler, C.K.; Delasotta, L.A.; Rihn, J.A.; Harrop, J.S.; Hilibrand, A.S.; Albert, T.J.; Vaccaro, A.R. (2011.). "Current management review of thoracolumbar cord syndromes". Spine 11: 884 892. 4. Shi J. et al. Clinical classification of cauda equina syndrome for proper treatment. Acta orthop 2010 Jun;81(3):391-5. 5. Fraser S. et al. Cauda equina syndrome: a literature review of its definition and clinical presentation. Arch Phys Med Rehabil. 2009 Nov;90(11):1964-8. 6. J.R. Kumar, R.U. Krishnan, K.V.G. Menon. Timing of Surgery in Cauda Equina Syndrome. Amrita Journal of Medicine 2012, 8(1): 1 44. 7. Dutton, M. (2008). Orthopaedic: Examination, evaluation, and intervention (2nd ed.). : The McGraw-Hill Companies, Inc. 8. ADH Gardner, EMH Gardner, TR Morley (2011). Cauda equina syndrome: a review of the current clinical and medico-legal position European Spine Journal; Vol. 20 Number 5, May 2011 9. Orendacova J, Cizkova D, Kafka J, Lukacova N, Marsala M, Sulla I, Marsala J, Katsube N. Cauda Equina Syndrome. Progress in Neurobiology 2001;64:613-37. 10. AAOS, Your Orthopaedic Connection. Cauda Equina Syndrome. 11. Harrop, J.S.; Hunt Jr., G.E.; Vaccaro, A.R. (2004). "Conus medullaris and cauda equina syndrome as a result of traumatic injuries: management principles". Neurosurgery Focus 16: 19-23. 12. Shapiro S. Medical Realities of Cauda Equina Syndrome Secondary to Lumbar Disc Herniation. Spine 2000;25:3, 348-52 13. Small S, Perron A, Brady W. Orthopedic pitfalls: cauda equina syndrome. The American Journal of Emergency Medicine 2005;23:159-63 14. Fraser S. et al. Cauda equina syndrome: a literature review of its definition and clinical presentation. Arch Phys Med Rehabil. 2009 Nov;90(11):1964-8.] 15. Dr Giancarlo Bazzoni, Δηζαγσγή ζηνλ Ωηνβεινληζκό, ΗΣΜΔ, Αζήλα 2014. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 19

16. Dr. Giancarlo Bazzoni, εκεηώζεηο από ηα ζεκηλάξηα Ωηνδηαγλσζηηθήο Ωηνβεινληζκνύ, Αζήλα 2014. 17. Dr Απόζηνινο Απνζηνιόπνπινο, Ηζηνξία, εξκελεία ηνπ Ωηνβεινληζκνύ, 2010 18. E Karatzanos, V Gerovasili, D Zervakis, E Tripodaki, K Apostolou, I Vasileiadis, E Papadopoulos, G Mitsiou, D Tsimpouki, C Routsi, and S Nanas. Electrical Muscle Stimulation: An Effective Form of Exercise and Early Mobilization to Preserve Muscle Strength in Critically Ill Patients. Critical Care V7.0 47 Research and Practice Volume 2012 (2012), Article ID 432752 19. Αλησλίνπ Πέηξνο, Αζθήζεηο κε ιάζηηρα, Αζιόηππν, Αζήλα 2012 20. Hultman E, 1. Sjoholm H, Jaderholm EI, Krynicki J. Evaluation of methods for electrical stimulation of human skeletal muscle in situ. Pflugers Arch 1983, 398:139 141 21.S.S. Adler, D. Beckers, M. Buck: PNF in Practice, an illustrated guide, 1993 22. Stanley Hoppenfeld, ΦΤΗΚΖ ΔΞΔΣΑΖ ΣΖ ΠΟΝΓΤΛΗΚΖ ΣΖΛΖ ΚΑΗ ΣΩΝ ΑΚΡΩΝ, Δπηζηεκνληθέο εθδώζεηο Γξ. Παξηζηαλνο, Αζήλα 1993 23. Λνγνζέηεο Ησάλλεο, Νεπξνινγία, Θεζζαινλίθε 1996 24. British Society of Rehabilitation on Medicine. Vocational Rehabilitation: The W ay Forward. London: British Society of Rehabilitation on Medicine. ΜΠΕΝΕΚΗ ΠΥΡΙΔΩΝ 20