Εκπαίδευση», Χειμερινό Εξάμηνο 2016-17, Διδάσκουσες: Ζωή Διονυσίου, Ρεγγίνα
3 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ημερήσιο πρόγραμμα μουσικής για το Nηπιαγωγείο ΘΕΜΑ: Διδασκαλία τραγουδιού Τραγούδι «Αγαπώ» ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΤΑΞΗ: Νηπιαγωγείο 2
ΣΤΟΧΟΙ Γνωσιολογικοί Να μάθουν τα παιδιά τα λόγια και τη μελωδία του τραγουδιού. Να κατανοήσουν την έννοια της έντασης στο τραγούδι (δυνατά - σιγά). Να κατανοήσουν τον ήχο των κρουστών οργάνων τάξης, διαχωρίζοντάς τα ανάλογα με το υλικό τους σε ξύλινα (και πλαστικά) και μεταλλικά. Ψυχοκινητικοί Να τραγουδήσουν τη μελωδία του τραγουδιού στη σωστή τονικότητα Να συγχρονιστούν μεταξύ τους κατά το τραγούδι και την ενορχήστρωση του τραγουδιού. Να ανακαλύψουν τη φωνή τους ως μέσο έκφρασης. Να συνοδεύσουν το τραγούδι με ρυθμικά χτυπήματα, χτυπώντας παλαμάκια στο ρυθμό του μέτρου και το ρυθμό της μελωδίας του τραγουδιού. Να κινηθούν σε κύκλο στο ρυθμό του μέτρου τραγουδώντας ταυτόχρονα το τραγούδι. Να εκτελέσουν τα όργανα τάξης με συνέπεια, στη σωστή σειρά και με προσοχή στον ήχο του κάθε οργάνου. Να καλλιεργηθεί η μουσική τους ακρόαση. Να τραγουδήσουν με τη συνοδεία των οργάνων τάξης. Συναισθηματικοί Να διασκεδάσουν και να περάσουν ευχάριστα. Να καλλιεργηθούν αισθητικά μέσα από τη μουσική. Να κοινωνικοποιηθούν, να αισθανθούν όμορφα στην ομάδα της τάξης τους και να αναπτύξουν την ικανότητά τους για συνεργασία. Να εκτελέσουν τα κρουστά όργανα τάξης εκφραστικά. Να δημιουργήσουν και να αναπτύξουν τη φαντασία τους. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΩΡΟΥ Τα παιδιά κάθονται στις καρέκλες τους σε ημικύκλιο. Κινούμαστε στο χώρο σε σχήμα κύκλου. ΥΛΙΚΑ Τραγούδι «Αγαπώ», Μουσική: Λένια Σέργη, Στίχοι: Φιλίτσα Χατζηχάννα. Στο Σέργη, Λ. & Χατζηχάννα, Φ. (1988) Ένα Τραγούδι για κάθε μέρα. Αθήνα, Gutenberg, σελ. 20-21. Φωνή, σώμα. Κρουστά όργανα τάξης (μαράκες, ντέφι, ταμπουρίνο, κουδουνάκια, ξυλάκια, κασετίνα, ξύστρα, καστανιέτες, ξύλο της βροχής, πιατίνια). 3
ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Γνωριμία με τα παιδιά (τα ονόματά μας, ποιοι είμαστε, τι κάνουμε στην τάξη μαζί τους). Αν δεν έχουμε γνωρίσει τα παιδιά της τάξης τραγουδούμε ένα τραγούδι καλωσορίσματος και γνωριμίας, καλημερίζοντας ένα-ένα το κάθε παιδί. Ζητούμε από όλα τα παιδιά να συμμετέχουν καλημερίζοντας τους φίλους τους: Το κάθε παιδί λέει το όνομά του και μετά όλη η τάξη τραγουδά: «Καλημέρα Μιχάλη, τι κάνεις;» Απάντηση Μιχάλη: «Καλά», κ.ο.κ. Εισαγωγή στο θέμα του τραγουδιού, συζήτηση για το τι αγαπάμε γύρω μας κάθε μέρα που ξυπνάμε. Προσπαθούμε να κατευθύνουμε το ενδιαφέρον των παιδιών για τη φύση και να ακουστούν κάποιες από τις λέξεις τους τραγουδιού, όπως φως, ήλιος, ουράνιο τόξο, περιστέρια, ανθρώπους, παιδιά, φίλους, γαλήνη, ειρήνη, κ.λπ., ώστε να εισαχθούμε στο λεξιλόγιο του τραγουδιού. Η δασκάλα τραγουδά το τραγούδι με εκφραστικότητα στη σωστή τονικότητα έχοντας οπτική επαφή με τα παιδιά (χωρίς τη χρήση παρτιτούρας). Εκφραστικές κινήσεις βοηθούν τα παιδιά να απομνημονεύσουν τους στίχους (π.χ. φως, ήλιο, αστέρια, περιστέρια, κ.λπ.). Μετά την πρώτη ακρόαση, η δασκάλα καλεί τα παιδιά να τραγουδήσουν ό,τι θυμούνται μαζί της. Τα παιδιά τραγουδούν το τραγούδι μαζί με τη δασκάλα όσες φορές χρειάζεται μέχρι να το μάθουν ικανοποιητικά. Τραγουδούμε το τραγούδι σιγά (piano) και στη συνέχεια δυνατά (forte) (διαφοροποιήσεις στην ένταση, εισαγωγή ορολογίας piano - forte). Η δασκάλα ζητά από τα παιδιά να τραγουδήσουν το τραγούδι και να χτυπούν παλαμάκια στο ρυθμό του τραγουδιού (ακούγοντας τον παλμό ή την «καρδιά» της μουσικής) (2/4). Στη συνέχεια η δασκάλα ζητά από τα παιδιά να τραγουδήσουν και να χτυπούν παλαμάκια στο ρυθμό της μελωδίας του τραγουδιού (όγδοα, τέταρτα και μισά). Καλούμε τα παιδιά να σταθούν όρθια σε κύκλο (κοιτώντας την πλάτη του μπροστινού τους από δεξιά) και να τραγουδήσουν το τραγούδι, βαδίζοντας και χτυπώντας παλαμάκια στο μέτρο του τραγουδιού. Όρθιοι σε κύκλο τραγουδούμε το τραγούδι, χτυπώντας με παλαμάκια το ρυθμό της μελωδίας του τραγουδιού και βαδίζοντας στο ρυθμό του. Καθόμαστε στον κύκλο και μοιράζουμε τα όργανα τάξης στα παιδιά (καλό είναι σε παιδιά τέτοιας ηλικίας να δίνονται ίδια όργανα, αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε δίνεται ό,τι όργανο τύχει στον καθένα). Αφήνουμε τα παιδιά να πειραματιστούν με τους ήχους του οργάνου τους για 1-2 λεπτά. Ζητούμε από το κάθε παιδί να μας παίξει έναν ήχο δικό του με το όργανο που πήρε στα χέρια του. Με τη σειρά σε κύκλο το κάθε παιδί παίζει το όργανο που κρατά με στόχο να βγάλει έναν ωραίο ήχο. Ο κάθε ήχος αρχίζει αφού τελειώσει εντελώς ο προηγούμενος. (Αν έχουμε χρόνο επαναλαμβάνουμε ζητώντας το κάθε παιδί να παίξει μια σύντομη ρυθμική φράση με το όργανό του). Η δασκάλα ρωτά τα παιδιά να πουν τα ονόματα των οργάνων, και αν δεν τα ξέρουν τα παιδιά λέει η ίδια τα ονόματά τους. Τους συμβουλεύει επίσης πώς πετυχαίνουμε τον καλύτερο ήχο σε κάθε όργανο, αν το παιδί που το παίζει δεν το έχει βρει. 4
Η δασκάλα ρωτάει τα παιδιά να της διαχωρίσουν ποια όργανα είναι μεταλλικά, ποια όργανα είναι ξύλινα και ποια όργανα είναι ξύλινα και μεταλλικά μαζί. Γίνεται έτσι ο διαχωρισμός των οργάνων σε τρεις κατηγορίες. Καλεί τα παιδιά να σηκωθούν από τις θέσεις τους ανάλογα με την ομάδα των οργάνων στην οποία ανήκουν. Συμφωνούμε με τα παιδιά την ενορχήστρωση του κομματιού, δηλαδή ποιες κατηγορίες οργάνων θα παίζουν στα ισχυρά και ασθενή μέρη του μέτρου και ποια όργανα θα δίνουν την έμφαση (στο ισχυρό μέρος) (ή ποια όργανα θα παίζουν στο ρυθμό του μέτρου και ποια στο ρυθμό της μελωδίας). Τα δοκιμάζουμε σε μικρές φράσεις του τραγουδιού. Εκτελούμε το τραγούδι με τη συνοδεία οργάνων από τα παιδιά. Αξιολογούμε το αποτέλεσμα και διορθώνουμε τα πιθανά λάθη μας. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Έμαθαν τα παιδιά το τραγούδι και τραγούδησαν στη σωστή τονικότητα; Συγχρονίστηκαν μεταξύ τους; Χτύπησαν παλαμάκια στο ρυθμό του μέτρου και της μελωδίας σωστά; Κατανόησαν την έννοια της έντασης στο τραγούδι (δυνατά - σιγά); Κινήθηκαν στον κύκλο σύμφωνα με το ρυθμό του τραγουδιού; Διαχώρισαν σωστά τα κρουστά όργανα τάξης ανάλογα με το υλικό κατασκευής και παραγωγής του ήχου; Εκτέλεσαν τα κρουστά όργανα εκφραστικά και συγχρονισμένα; Καλλιεργήθηκε η μουσική ακρόαση κατά το τραγούδι και κατά την εκτέλεση κρουστών οργάνων; Κατάφεραν να συνοδεύσουν το τραγούδι τους με τα κρουστά όργανα; Συνεργάστηκαν και αισθάνθηκαν δεμένοι ως ομάδα; Καλλιεργήθηκαν αισθητικά μέσα από τη μουσική; Διασκέδασαν; Καλλιεργήθηκε η δημιουργικότητα και η φαντασία τους; 5
ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΓΙΑ Β ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Διδασκαλία τραγουδιού «Ο κούκος» ΘΕΜΑ: Τραγούδι ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΤΑΞΗ: B Τάξη Δημοτικού Σχολείου ΣΤΟΧΟΙ Γνωσιολογικοί Να μάθουν τα παιδιά τα λόγια και τη μελωδία του τραγουδιού. Να κατανοήσουν την έννοια της έντασης στο τραγούδι (δυνατά σιγά ή forte - piano). Να καταλάβουν τι είναι κανόνας. Να κατανοήσουν τον ήχο των οργάνων τάξης, διαχωρίζοντάς τα ανάλογα με το υλικό τους σε ξύλινα (και πλαστικά) και μεταλλικά. Να καταλάβουν τι είναι ηχοεικόνα και πώς φτιάχνεται. Ψυχοκινητικοί Να τραγουδήσουν τη μελωδία στη σωστή τονικότητα Να συγχρονιστούν μεταξύ τους. Να ανακαλύψουν τη φωνή τους ως μέσο έκφρασης. Να συνοδεύσουν το τραγούδι με ρυθμικά χτυπήματα, χτυπώντας παλαμάκια στο ρυθμό του μέτρου και ρυθμό της μελωδίας. 6
Να κινηθούν σε κύκλο στο ρυθμό του μέτρου τραγουδώντας το τραγούδι και χτυπώντας παλαμάκια στο ρυθμό του μέτρου. Να κινηθούν σε κύκλο στο ρυθμό του μέτρου τραγουδώντας το τραγούδι και χτυπώντας παλαμάκια στο ρυθμό της μελωδίας. Να τραγουδήσουν το τραγούδι σε κανόνα σωστά. Να εκτελέσουν τα όργανα τάξης με συνέπεια, στη σωστή σειρά. Να καλλιεργηθεί η μουσική τους ακρόαση. Να τραγουδήσουν με τη συνοδεία των οργάνων τάξης. Συναισθηματικοί Να διασκεδάσουν και να περάσουν ευχάριστα. Να καλλιεργηθούν αισθητικά μέσα από τη μουσική. Να κοινωνικοποιηθούν, να αισθανθούν όμορφα στην ομάδα και να αναπτύξουν την συνεργατικότητα. Να εκτελέσουν τα όργανα τάξης εκφραστικά. Να δημιουργήσουν και να αναπτύξουν τη φαντασία τους μέσω της ηχοεικόνας και του τραγουδιού. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΩΡΟΥ Τα παιδιά κάθονται σε ημικύκλιο. Κινούμαστε στο χώρο σε κύκλο. ΥΛΙΚΑ Τραγούδι «Ο κούκος» ή «Ο αέρας μουρμουρίζει». Από το Τσουμάνης, Αντώνης, Σ. (1995) Μουσική Αγωγή στο Νηπιαγωγείο. Από τη Θεωρία στην πράξη (μουσικά παιχνίδια - τραγούδια), σελ. 197. Αθήνα: Καστανιώτη. Φωνή, σώμα, όργανα τάξης. ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Γνωριμία με τα παιδιά ή καλωσόρισμα των παιδιών στο μάθημα. Ρυθμική ή/και μελωδική απαγγελία των ονομάτων των παιδιών της τάξης με παλαμάκια σε κύκλο. Επανάληψη του ονόματος με το ρυθμικό του σχήμα από την υπόλοιπη τάξη. Εισαγωγή στο θέμα του τραγουδιού, συζήτηση για το δάσος, τον κούκο, το φύσημα του αέρα, καθώς και τι άλλοι ήχοι ακούγονται στο δάσος. Καλούμε τα παιδιά να πειραματιστούν να αποδώσουν τους ήχους του δάσους, το φύσημα του αέρα (πότε δυνατά και πότε σιγά), πουλάκια, θρόισμα φύλλων, ρυάκι που κυλά κ.λπ. Τους δίνουμε χρόνο για πειραματισμό. Αν χρειαστεί ομαδοποιούμε τους ήχους που ακούγονται και τους προτείνουμε να ακούγονται με μία διαδοχή στην οποία θα συμφωνήσει η τάξη. Έτσι τους οδηγούμε σταδιακά στη δημιουργία μιας ηχοεικόνας σχετική με το δάσος. Η δασκάλα τραγουδά το τραγούδι με εκφραστικότητα, στη σωστή τονικότητα έχοντας καλή οπτική επαφή με τα παιδιά της τάξης. 7
Τα παιδιά τραγουδούν το τραγούδι μαζί με τη δασκάλα όσες φορές χρειάζεται (μέχρι να το μάθουν ικανοποιητικά). Τραγουδούν και χτυπούν παλαμάκια στο ρυθμό του τραγουδιού. Τραγουδούν και χτυπούν παλαμάκια στο ρυθμό της μελωδίας του τραγουδιού. Τραγουδούμε το τραγούδι σιγά (piano) και δυνατά (forte). (Εναλλαγές στην ένταση) Όρθιοι σε κύκλο τραγουδούμε το τραγούδι, περπατώντας το ρυθμό του. Όρθιοι σε κύκλο τραγουδούμε χτυπώντας με παλαμάκια το ρυθμό της μελωδίας ενώ περπατούμε στο ρυθμό μέτρου του τραγουδιού. Χωρίζουμε την τάξη σε δύο ομάδες και επιχειρούμε να τραγουδήσουμε σε κανόνα (η δεύτερη ομάδα θα μπει όταν η πρώτη φτάσει στο «και πέρα απαντάει»). Τα παιδιά μπορούν να σχηματίσουν δύο ομόκεντρους κύκλους που να κινούνται σε διαφορετική φορά ή να σταθούν σε δύο σειρές αντικρυστά και σε κάθε κού-κου να τονίζουν το μελωδικό σχήμα με μία χαρακτηριστική κίνηση (π.χ. ανοιγοκλείνουμε τα χέρια μας γύρω από το στόμα μας). Γίνεται επανάληψη του τραγουδιού δεύτερη φορά όρθιοι ή καθισμένοι στο ημικύκλιο. Ζητούμε από τα παιδιά να μας εξηγήσουν τι ακριβώς κάναμε τραγουδώντας σε δύο ομάδες. Μετά τις απαντήσεις των παιδιών εξηγούμε ότι αυτό στη μουσική ονομάζεται κανόνας. Διανομή των κρουστών οργάνων τάξης στα παιδιά. Με τη σειρά σε κύκλο το κάθε παιδί παίζει το όργανο που κρατά με στόχο να βγάλει ωραίο ήχο και λέει το όνομά του. Αν κάποιο παιδί δεν ξέρει το όνομα του οργάνου του, συζητά όλη η τάξη και επεμβαίνει η δασκάλα όπου χρειάζεται. Η δασκάλα τους εφιστά την προσοχή στον τρόπο παιξίματος, σε περίπτωση που το παιδί δεν εκτελεί το όργανο σωστά. Διαχωρισμός οργάνων σε όργανα μεταλλικά και όργανα ξύλινα. Εκτέλεση του τραγουδιού με συνοδεία οργάνων. Πειραματισμός με διάφορες ενορχηστρώσεις, μέχρι η τάξη νες καταλήξει στην επιθυμητή ενορχήστρωση. Πειραματισμός στο να συνθέσουν τα παιδιά μία ηχοεικόνα που μας εισάγει στο θέμα του τραγουδιού. Παρουσίαση του αποτελέσματος όπου παρουσιάζεται πρώτα η ηχοεικόνα και μετά το τραγούδι με την προκαθορισμένη ενορχήστρωση. Τέλος ξεκινούμε το τραγούδι εκτελώντας πρώτα την ηχοεικόνα και ακολούθως το τραγούδι. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Τα παιδιά έμαθαν το τραγούδι και τραγούδησαν στη σωστή τονικότητα. Συγχρονίστηκαν μεταξύ τους; Κατανόησαν τη έννοια της έντασης (δυνατά σιγά); Κατάλαβαν τι είναι κανόνας και κατάφεραν να τον εκτελέσουν με ακρίβεια; Κατανόησαν τι είναι ηχοεικόνα; Χτύπησαν παλαμάκια στο ρυθμό του μέτρου και της μελωδίας; Κινήθηκαν στον κύκλο σύμφωνα με το ρυθμό του μέτρου τραγουδώντας το τραγούδι; Κινήθηκαν στον κύκλο σύμφωνα με το ρυθμό του μέτρου παράλληλα με το τραγούδι, ενώ χτυπούσαν το ρυθμό της μελωδίας του; 8
Εκτέλεσαν τα όργανα εκφραστικά και συγχρονισμένα, παράλληλα με το τραγούδι; Καλλιεργήθηκε η μουσική ακρόαση μέσω του τραγουδιού, των κρουστών οργάνων τάξης και της ηχοεικόνας; Συνεργάστηκαν και αισθάνθηκαν δεμένοι ως ομάδα; Καλλιεργήθηκαν αισθητικά; Αναπτύχθηκε η δημιουργικότητα και η φαντασία τους μέσω του τραγουδιού και της ηχοεικόνας; Διασκέδασαν; 9
ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΓΙΑ Δ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑ: Δημιουργία ηχοϊστορίας με βάση το κείμενο «Τρία χτυπήματα στην πόρτα», της Χ. Χατζηγιαννιού Ανθολόγιο για τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου, Τεύχ. Α, Αθήνα: ΟΕΔΒ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΤΑΞΗ: Δ Τάξη Δημοτικού Σχολείου 10
ΣΤΟΧΟΙ Γνωσιολογικοί Χρυσούλα Χατζηγιαννιού Τρία χτυπήματα στην πόρτα - Τάκου τάκου. - Ποιος είναι, παρακαλώ; - Με συγχωρείτε μπορώ να μπω; Είμαι ο Βοριάς. Έρχομαι από πολύ μακριά Πέρασα πάνω από θάλασσες, σήκωσα κύματα βουνό, πέρασα πάνω από κάμπους και ξερίζωσα δέντρα. Είμαι πολύ κουρασμένος, να μπω λίγο να ξεκουραστώ; - Θα μας παγώσεις. Μα αφού είσαι κουρασμένος, μπες απ όπου μπορείς. Και μπήκε ο κρύος Βοριάς απ τις χαραμάδες, τρύπωσε κάτω απ την πόρτα και πάγωσε το σπίτι. Η μητέρα άναψε τη θερμάστρα και έριξε μάλλινες κουβέρτες στα κρεβάτια των παιδιών. - Τάκου τάκου. - Ποιος είναι, παρακαλώ; - Με συγχωρείτε μπορώ να μπω; Είμαι η Βροχή. Έρχομαι από πολύ ψηλά. Με κατάπιαν οι θάλασσες και τα ποτάμια, χώθηκε βαθιά μες στη γη, χτυπήθηκα πάνω στις πέτρες, ξέπλυνα όλους τους δρόμους σας και τις αυλές. Είμαι πολύ κουρασμένη μπορώ λίγο να ξεκουραστώ; - Θα μας κάνεις κακό, μα αφού είσαι κουρασμένη, μπες απ όπου μπορείς. Κι όρμησε η Βροχή απ τις γρίλιες των παραθυριών κι απ το σπασμένο τζάμι, έβρεξε τις κουρτίνες και τους τοίχους και μούσκεψε το πάτωμα και το χαλάκι. Η μητέρα μάζεψε μ ένα σφουγγάρι τα νερά και φώναξε έναν άνθρωπο να περάσει καινούριο τζάμι. - Τάκου τάκου. - Ποιος είναι, παρακαλώ; - Με συγχωρείτε μπορώ να μπω; Είμαι ο Ήλιος. Έρχομαι από πολύ ψηλά. Έριξα χρυσά παπλώματα στις σκεπές, ζέστανα όλα τα νερά και τα ποτάμια, έβαλα φύλλα στα δέντρα και χρυσά καπέλα στα λουλούδια, είμαι πολύ κουρασμένος. Μπορώ να μπω λίγο να ξεκουραστώ; - Έλα, έλα! Είπαν όλοι, κι άνοιξαν πόρτες και παράθυρα. Και μπήκε ο Ήλιος κι έδιωξε τη θερμάστρα, κάθισε πάνω στις καρέκλες και τις πολυθρόνες, κι έστρωσε χρυσά χαλάκια στα πατώματα. Και τώρα λάμπει όλο το σπίτι, λάμπουν κι οι καρδιές. (Από το βιβλίο Ήλιε μου, ήλιε μου) Να κατανοήσουν την ιστορία και να βρουν τα σημεία που μπορούν να επενδύσουν ηχητικά. Να κατανοήσουν τον ήχο των οργάνων τάξης, διαχωρίζοντάς τα ανάλογα με το υλικό τους σε ξύλινα (και πλαστικά), μεταλλικά και συνδυασμό μεταλλικώνξύλινων (με επικρατέστερη ομάδα το μέσο παραγωγής του ήχου). Να χρησιμοποιήσουν στην πράξη τις έννοιες της χροιάς, της έντασης, του τονικού ύψους και του χρόνου μέσα από τη φωνή τους και τα μουσικά όργανα. 11
Να συμβολίσουν τους ήχους του κάθε οργάνου πειστικά και συγκροτημένα με γραφήματα, ώστε να δημιουργήσουν μια γραφική παρτιτούρα στον πίνακα για απομνημόνευση και εκτέλεση της σύνθεσής τους. Ψυχοκινητικοί Να ανακαλύψουν τη φωνή τους ως μέσο έκφρασης. Να συνοδεύσουν την ιστορία με ήχους, ρυθμικά χτυπήματα και μελωδίες από τα κρουστά όργανα τάξης. Να εκτελέσουν τα όργανα τάξης με συνέπεια, εκφραστικότητα και στη σωστή σειρά. Να συγχρονιστούν μεταξύ τους κατά την αφήγηση και την ηχοϊστορία. Να κινηθούν κατά τη δραματοποίηση. Να καλλιεργηθεί η μουσική ακρόαση. Συναισθηματικοί Να διασκεδάσουν και να περάσουν ευχάριστα. Να καλλιεργηθούν αισθητικά μέσα από τη μουσική. Να κοινωνικοποιηθούν, να αισθανθούν όμορφα στην ομάδα και να αναπτύξουν την ικανότητά τους για συνεργασία. Να χρησιμοποιήσουν τη φωνή τους και τα όργανα τάξης εκφραστικά και με δημιουργικότητα. Να δημιουργήσουν και να αναπτύξουν τη φαντασία τους. ΥΛΙΚΑ «Τρία χτυπήματα στην πόρτα», Κείμενο: Χρυσούλα Χατζηγιαννιού. Μιχ. Στασινόπουλος & Γ. Σαββίδης και άλλοι (Εποπτ.) Ανθολόγιο για τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου, Μέρος πρώτο, Αθήνα, Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων, 1974/2003, σελ. 131-133. Φωνή, σώμα. Κρουστά όργανα τάξης (μαράκες, ντέφι, ταμπουρίνο, κουδουνάκια, ξυλάκια, κασετίνα, ξύστρα, καστανιέτες). ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΩΡΟΥ Τα παιδιά κάθονται σε ημικύκλιο. Δραματοποίηση με ελεύθερη κίνηση στο χώρο. ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Γνωριμία με τα παιδιά (τα ονόματά μας, ποιοι είμαστε, τι κάνουμε εδώ). Ζητούμε από τα παιδιά να μας πουν τα ονόματά τους κάνοντας ρυθμική ή μελωδική απαγγελία των ονομάτων τους (σε μέτρο 2/4) χτυπώντας παλαμάκια σε κύκλο. Επαναλαμβάνει όλη η τάξη το όνομα κάθε παιδιού χτυπώντας παλαμάκια στο ρυθμό και τη μελωδία που προτείνει το κάθε παιδί (σε καθρέφτη). 12
Η δασκάλα συζητά με τα παιδιά για το αν τους έχει τύχει να φαντάζονται μουσική όταν διαβάζουν ένα κείμενο. Η δασκάλα διαβάζει την ιστορία «Τρία χτυπήματα» από το Αναγνωστικό του Δημοτικού με εκφραστικότητα, χρωματισμό φωνής, και παύσεις σε σημεία όπου ο αναγνώστης μπορεί να φανταστεί μουσική ή ήχους. Τα παιδιά λένε μια περίληψη της ιστορίας που άκουσαν. Με τη βοήθεια της δασκάλας χωρίζουμε τα μέρη της ιστορίας (διαβάζοντας την ιστορία σε μέρη) και αφήνουμε τα παιδιά να πειραματιστούν τι ήχοι και πού ακριβώς χρειάζονται. Κατευθύνουμε τα παιδιά, βοηθώντας τους, αλλά αφήνουμε τα ίδια να βγάλουν το αποτέλεσμα που θέλουν. Διανέμουμε κρουστά όργανα τάξης ή τα έχουμε στο κέντρο και διαλέγουν τα παιδιά τι θέλουν να παίξουν. Χωρίζουμε τις κατηγορίες οργάνων και σε ποια σημεία παίζει η κάθε μία. Κάνουμε πρόβα την ιστορία, ενώ ένα παιδί γίνεται αφηγητής. Κάνουμε μια γραφική παρτιτούρα της σύνθεσης που προέκυψε στον πίνακα. Στη γραφική παρτιτούρα χρησιμοποιούμε γραφήματα και σχηματικά τα όργανα που εκτελούν το κάθε γράφημα. Μπορούμε να απεικονίσουμε την ένταση του ήχου, ή με διαφορετικά χρώματα το κάθε όργανο ή ομάδα οργάνων. Εκτελούμε την παρτιτούρα από τον πίνακα με την αφήγηση. Εκτελούμε την παρτιτούρα από τον πίνακα χωρίς την αφήγηση, ενώ η δασκάλα καθοδηγεί τα παιδιά σε ποιοι σημείο βρισκόμαστε. Ηχογραφούμε την εκτέλεση και αξιολογούμε το αποτέλεσμα. Διορθώνουμε όποια λάθη ή ατέλειες κρίνει η ομάδα ότι μπορούν να βελτιωθούν. Γίνεται δραματοποίηση της ιστορίας από τα παιδιά με παράλληλη μουσική εκτέλεση. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Κατανόησαν τα παιδιά την ιστορία, το περιεχόμενο και το νόημά της; Λειτούργησε το κείμενο ως εφόρμηση για την ανάπτυξη της φαντασίας τους και τη δημιουργία μουσικής; Δημιούργησαν πετυχημένη μουσική ως επένδυση στην ιστορία; Εκτέλεσαν τα κρουστά όργανα εκφραστικά και συγχρονισμένα; Κατάφεραν να συμβολίσουν τον κάθε ήχο σε γραφήματα στον πίνακα; Χρησιμοποίησαν τη φωνή τους και τα όργανα εκφραστικά και με συνέπεια ως προς την ιστορία; Κατάφεραν να δραματοποιήσουν την ιστορία αποδίδοντας παράλληλα και τη μουσική τους σύνθεση; Συνεργάστηκαν και αισθάνθηκαν δεμένοι ως ομάδα; Καλλιεργήθηκαν αισθητικά; Διασκέδασαν; Καλλιεργήθηκε η δημιουργικότητα και η φαντασία τους; 13