ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ~ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ~ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Βρυξέλλες, 2 Οκτωβρίου 2009 Η τροµοκρατία αποτελεί σηµαντική απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης, για τις αξίες των δηµοκρατικών µας κοινωνιών και για τα δικαιώµατα και τις ελευθερίες των Ευρωπαίων πολιτών. Οι τροµοκρατικές πράξεις συνιστούν εγκλήµατα τα οποία είναι αδικαιολόγητα από κάθε άποψη. Η τροµοκρατία πρέπει να αντιµετωπιστεί τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει εντατικοποιηθεί µετά την 11η Σεπτεµβρίου, και ιδίως µετά τις αποτρόπαιες επιθέσεις στη Μαδρίτη (2004) και το Λονδίνο (2005). Εν συνεχεία των προτάσεων της Προεδρίας και του συντονιστή αντιτροµοκρατικής δράσης, το Συµβούλιο υιοθέτησε την αντιτροµοκρατική στρατηγική της ΕΕ, µε την οποία η Ένωση δεσµεύεται να καταπολεµήσει την τροµοκρατία συνολικά χωρίς ωστόσο να παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώµατα, επιτρέποντας στους πολίτες της να ζουν σε ένα χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Η αντιτροµοκρατική στρατηγική της ΕΕ καλύπτει τέσσερις τοµείς εργασιών: πρόληψη, προστασία, δίωξη και αντιµετώπιση. Πρόληψη Πρωταρχικός στόχος είναι να αποτραπεί η στροφή των ανθρώπων προς την τροµοκρατία, εξαλείφοντας τους παράγοντες οι οποίοι ευνοούν την εξάπλωση της τροµοκρατίας και που µπορούν να οδηγήσουν στη ριζοσπαστικοποίηση και τη στρατολόγηση, τόσο στην Ευρώπη όσο και διεθνώς. Για τη βελτίωση του συντονισµού µεταξύ των κρατών µελών και της Ένωσης, το Συµβούλιο υιοθέτησε στρατηγική και αναλυτικό σχέδιο δράσης για την καταπολέµηση της ριζοσπαστικοποίησης και της στρατολόγησης. Τα εκτελεστικά µέτρα περιλαµβάνουν πρωτοβουλίες των κρατών µελών και της Ευρωπόλ για την αντιµετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης στις φυλακές και της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης µέσω του ιαδικτύου («έλεγχος του ιαδικτύου»), την εκπαίδευση ιµάµηδων, την ανάπτυξη των ικανοτήτων της τοπικής αστυνοµίας στην αναγνώριση και αντιµετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης, τη σπουδαιότητα της ενεργού επικοινωνίας για την αντιµετώπιση ριζοσπαστικών µηνυµάτων και του τρόπου µε τον οποίο ριζοσπαστικοποιηµένα άτοµα µπορούν να απεµπλακούν από βίαια κινήµατα. P R E S S R u e d e l a L o i 1 7 5 B 1 0 4 8 B R U S S E L S T e l. : + 3 2 ( 0 ) 2 2 8 1 9 5 4 8 / F a x : + 3 2 ( 0 ) 2 2 8 1 8 0 2 6 press.office@consilium.europa.eu - http://www.consilium.europa.eu
Μέσω των στρατιωτικών και µη στρατιωτικών επιχειρήσεων διαχείρισης κρίσεων στα πλαίσια της ΕΠΑΑ, η ΕΕ συµβάλλει στη βελτίωση του περιβάλλοντος ασφάλειας το οποίο επηρεάζει τις συνθήκες που προκαλούν τη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση σε τρίτες χώρες. Τέτοια παραδείγµατα περιλαµβάνουν την αποστολή επιτήρησης των συνόρων στη Ράφα (Γάζα), και τις αποστολές αστυνοµικής στήριξης στη Ραµάλα και στο Αφγανιστάν. Έχουν προσδιοριστεί πρόσθετες µη στρατιωτικές δυνατότητες για την πρόληψη και την αντιµετώπιση της τροµοκρατίας στα πλαίσια της ΕΠΠΑ σύµφωνα µε το µη στρατιωτικό πρωταρχικό στόχο του 2010. Τα προγράµµατα βοήθειας της ΕΕ προς τρίτες χώρες στον τοµέα της χρηστής διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου ασχολούνται µε τους παράγοντες που ενδέχεται να συµβάλουν στη ριζοσπαστικοποίηση και τη στρατολόγηση (ευρωµεσογειακή συνεργασία, υτικά Βαλκάνια, ευρωασιατική συνάντηση, Αφγανιστάν, Πακιστάν, συνεργασία µε την Αλγερία και το Μαρόκο). Η ΕΕ έχει διοργανώσει µε τις χώρες της ευρωµεσογειακής συνεργασίας συνεδριάσεις µεταξύ εµπειρογνωµόνων για την ανάλυση και σύγκριση των διαδικασιών της ριζοσπαστικοποίησης στην περιοχή της Μεσογείου. Το 2007 και το 2008, η Επιτροπή διοργάνωσε ευρωµεσογειακές διασκέψεις για το ρόλο των µέσων ενηµέρωσης στην καταπολέµηση της ηθικής αυτουργίας προς τέλεση τροµοκρατικής πράξης. Το Ευρωπαϊκό δίκτυο εµπειρογνωµόνων για τη ριζοσπαστικοποίηση (ENER) που συστάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προσφέρει βάση συζητήσεων µέσω της παραγωγής µελετών και της οργάνωσης σεµιναρίων για το φαινόµενο της ριζοσπαστικοποίησης µε στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας στο επίπεδο της ΕΕ και των κρατών µελών όσον αφορά την καταπολέµηση της τροµοκρατίας και τις προληπτικές προσεγγίσεις. Μέσω χρηµατοδότησης µελετών και προγραµµάτων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει τα κράτη µέλη στη συγκέντρωση και την κριτική αξιολόγηση σχετικών γνώσεων και εµπειρίας. Η πρόληψη της τροµοκρατίας προϋποθέτει αποτελεσµατικό συντονισµό στο επίπεδο κάθε κράτους µέλους. Για να ενθαρρυνθεί αυτή η συνεργασία έχουν ξεκινήσει εργασίες αξιολόγησης των εθνικών αντιτροµοκρατικών ρυθµίσεων από οµοτίµους. Η εφαρµογή βέλτιστων πρακτικών σε επίπεδο ΕΕ οδήγησε αρκετά κράτη µέλη στην ενίσχυση της νοµοθεσίας τους καθώς και του αντιτροµοκρατικού οπλοστασίου στον τοµέα των επιχειρήσεων ή της αναλυτικής έρευνας. Μεταξύ 2001 και 2007 πραγµατοποιήθηκε η πρώτη αξιολόγηση, η οποία εστιάστηκε στις δοµές και το συντονισµό της καταπολέµησης της τροµοκρατίας. Η δεύτερη αξιολόγηση, που εξετάζει την ετοιµότητα και την αντίδραση σε περίπτωση τροµοκρατικής επίθεσης, άρχισε το 2007 και προβλέπεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2010. Προστασία εύτερος στόχος της αντιτροµοκρατικής στρατηγικής της ΕΕ είναι να προστατευθούν οι πολίτες και οι υποδοµές και να καταστεί η Ευρώπη λιγότερο ευάλωτη σε επιθέσεις, µεταξύ άλλων, βελτιώνοντας την ασφάλεια των συνόρων, των µεταφορών και των υποδοµών ζωτικής σηµασίας. 2
Μεταξύ των µέτρων για τη βελτίωση της προστασίας των συνόρων περιλαµβάνεται ο κανονισµός του Συµβουλίου σχετικά µε την καθιέρωση προτύπων για τα χαρακτηριστικά ασφαλείας και τη χρήση βιοµετρικών στοιχείων στα διαβατήρια και τα ταξιδιωτικά έγγραφα στα διαβατήρια της ΕΕ (2009), η σύσταση του Οργανισµού ιαχείρισης Εξωτερικών Συνόρων (FRONTEX ) (2005) και η µεταρρύθµιση του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (2005). Το Συµβούλιο κατέληξε σε πολιτική συµφωνία ως προς τα περαιτέρω βήµατα για την ανάπτυξη του συστήµατος SIS II (2009). Το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκριναν κανονισµό για το Σύστηµα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (2009). Το Συµβούλιο εξετάζει την ανάγκη σύστασης ευρωπαϊκού συστήµατος για τους καταλόγους ονοµάτων των επιβατών. Μεταξύ των µέτρων για την προστασία της ασφάλειας των µεταφορών περιλαµβάνεται η έκδοση της οδηγίας για την ασφάλεια των λιµένων (2005) και οι πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ασφάλειας στα ευρωπαϊκά αεροδρόµια εν συνεχεία της µαταιωθείσας επίθεσης σε υπερατλαντικό αεροσκάφος στο Ηνωµένο Βασίλειο (2006). Το Συµβούλιο εξέδωσε το 2008 κανονισµό περί των κοινών κανόνων για την ασφάλεια των αεροπορικών µεταφορών (αναθεώρηση του κανονισµού 2320/02). Το Συµβούλιο και το Κοινοβούλιο εξέδωσαν επίσης έξη νοµοθετικές πράξεις, που αποτελούν µέρος της τρίτης ναυτιλιακής δέσµης, και οι οποίες αποσκοπούν στην ενίσχυση της ασφάλειας των θαλάσσιων µεταφορών στην Ευρώπη (2009). Όσον αφορά την προστασία της υποδοµής ζωτικής σηµασίας, το Συµβούλιο εξέδωσε οδηγία για τη θέσπιση διαδικασίας για τον προσδιορισµό και το χαρακτηρισµό της ευρωπαϊκής υποδοµής ζωτικής σηµασίας (2008). Τον Οκτώβριο του 2008, η Επιτροπή υπέβαλε την πρόταση απόφασης του Συµβουλίου για δίκτυο προειδοποίησης σχετικά µε τις υποδοµές ζωτικής σηµασίας (CIWIN), η οποία θεσπίζει ένα ευρωπαϊκό βήµα ανταλλαγής πληροφοριών ως προς την προστασία των υποδοµών ζωτικής σηµασίας. Στη διάρκεια των περασµένων ετών έχει τεθεί σε εφαρµογή ένα µεγάλο εύρος µέτρων για την ασφάλεια των εκρηκτικών. Το Συµβούλιο υιοθέτησε, κατόπιν πρωτοβουλίας της Επιτροπής, σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη βελτίωση της ασφάλειας των εκρηκτικών (2008). Ένα από τα επιτεύγµατά της είναι η δηµιουργία του Ευρωπαϊκού ικτύου Μονάδων Πυροτεχνουργών (EEODN). Η Επιτροπή εξέδωσε το 2008 οδηγία για την ταυτοποίηση και την ιχνηλασιµότητα των εκρηκτικών που προορίζονται για µη στρατιωτική χρήση. Η Ισπανία, σε συνεργασία µε την Ευρωπόλ, επεξεργάζεται αυτή την περίοδο το σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης (EWS). Το ευρωπαϊκό σύστηµα δεδοµένων για βόµβες (EBDS) αναµένεται ότι θα µπορέσει να τεθεί σε λειτουργία περί τα τέλη του 2010. Τον Ιούνιο του 2009 η Επιτροπή υιοθέτησε δέσµη µέτρων ως προς την ασφάλεια ΧΒΑΠ προκειµένου να ενισχυθεί η προστασία των πολιτών της ΕΕ από απειλές ΧΒΑΠ. Τα περασµένα έτη αυξήθηκαν σηµαντικά η προσοχή και οι επενδύσεις της ΕΕ στον τοµέα της έρευνας και της ανάπτυξης της ασφάλειας, µε κατάληξη την προσθήκη της ως επιµέρους «θέµατος» στο 7ο πρόγραµµα πλαίσιο της Επιτροπής. Στο θέµα αυτό περιλαµβάνεται ταµείο ύψους 1,3 εκατοµµυρίων ευρώ για την περίοδο 2007-2013 που έχει ως σκοπό να εκµεταλλευτεί την εµπειρογνωµοσύνη της επιστήµης και της τεχνολογίας για να αντιµετωπίσει τις προκλήσεις ως προς την ασφάλεια που θέτουν οι τροµοκρατικές δραστηριότητες και απειλές. Βάσει των συµπερασµάτων του ευρωπαϊκού φόρουµ για την έρευνα και την καινοτοµία στον τοµέα της ασφάλειας (ESRIF) η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να ευθυγραµµίζει στενότερα τις ανάγκες περί επιβολής του νόµου και µη στρατιωτικής ασφάλειας µε τις δυνατότητες της βιοµηχανίας και της ερευνητικής κοινότητας. Το 7ο πρόγραµµα-πλαίσιο για την έρευνα (2007-2013) θα προβλέπει σηµαντική χρηµατοδότηση για την ενίσχυση της προστασίας κατά των συµβατικών εκρηκτικών υλών και κατά των µη συµβατικών τροµοκρατικών επιθέσεων (χηµικές, βιολογικές, ραδιολογικές και πυρηνικές επιθέσεις). 3
ίωξη Τρίτος στόχος της αντιτροµοκρατικής στρατηγικής της ΕΕ είναι η δίωξη των τροµοκρατών και η έρευνα των δραστηριοτήτων τους εντός των ευρωπαϊκών συνόρων και παγκοσµίως η παρεµπόδιση των σχεδίων, της µετακίνησης και των επικοινωνιών η αποδιοργάνωση των δικτύων υποστήριξης, η διακοπή της χρηµατοδότησης και της πρόσβασης σε υλικά για την πραγµατοποίηση επιθέσεων, και προσαγωγή των τροµοκρατών στη δικαιοσύνη. Το Ευρωπαϊκό Ένταλµα Σύλληψης, χρησιµοποιείται ολοένα και περισσότερο ως εργαλείο κατά της τροµοκρατίας και άλλων σοβαρών µορφών εγκληµατικότητας. Με βάση την πείρα αυτή, το Συµβούλιο εξέδωσε απόφαση πλαίσιο για τη θέσπιση Ευρωπαϊκού εντάλµατος συγκέντρωσης αποδεικτικών στοιχείων (2008). Το Συµβούλιο εξέδωσε επίσης απόφαση πλαίσιο προκειµένου να επιτραπεί η αµοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων δήµευσης (2006). Πρωτοβουλίες για την καταπολέµηση της χρηµατοδότησης της τροµοκρατίας περιλαµβάνουν την τρίτη οδηγία για τη νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες (2005), τον κανονισµό για τους µεταφορείς µετρητών όπου προβλέπεται ότι τα χρήµατα σε µετρητά ή σε άλλη µορφή πρέπει να δηλώνονται εφόσον υπερβαίνουν το ποσό των 10.000 ευρώ (2005) και τον κανονισµό για τις µεταφορές ποσών (2006). Το Συµβούλιο συζητεί επί του παρόντος σχέδιο κανονισµού για τα εναλλακτικά συστήµατα αποστολής χρηµάτων (υπηρεσίες πληρωµών). Το Συµβούλιο εξέδωσε απόφαση για την υπογραφή της Σύµβασης για το ξέπλυµα, την έρευνα, την κατάσχεση και δήµευση των προϊόντων που προέρχονται από εγκληµατικές δραστηριότητες και τη χρηµατοδότηση της τροµοκρατίας. Αρκετά µέτρα στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας. Τα κράτη µέλη θα προβούν στην ανταλλαγή καταγεγραµµένων δεδοµένων DNA, δακτυλικών αποτυπωµάτων και οχηµάτων σύµφωνα µε τις αποφάσεις του Prüm του Συµβουλίου (2008), που θα προβλέπουν επίσης την παροχή πληροφοριών για την πρόληψη τροµοκρατικών πράξεων ακόµα και χωρίς αντίστοιχο αίτηµα. Το 2005, υιοθετήθηκε κοινή θέση για τη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών για απολεσθέντα και κλαπέντα διαβατήρια, µεταξύ άλλων και µε την Ευρωπόλ. Το 2006, εκδόθηκε οδηγία για τη διατήρηση δεδοµένων, καθώς και απόφαση-πλαίσιο για την απλούστευση της ανταλλαγής πληροφοριών και στοιχείων µεταξύ των υπηρεσιών επιβολής του νόµου. Το Συµβούλιο εξέδωσε επίσης απόφαση για την πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόµου στο Σύστηµα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS), µε σκοπό την πρόληψη, την ανίχνευση και τη διερεύνηση τροµοκρατικών και άλλων σοβαρών αξιόποινων πράξεων. Έχουν υπάρξει εξελίξεις και στον τοµέα της ανταλλαγής πληροφοριών και της δικαστικής συνδροµής. Για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των θεµελιωδών δικαιωµάτων και ελευθεριών, και ειδικότερα της προστασίας της προσωπικής ζωής, το Συµβούλιο εξέδωσε απόφαση πλαίσιο για την προστασία των δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα που τυγχάνουν επεξεργασίας στο πλαίσιο της αστυνοµικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις (2008). Το Συµβούλιο εξέδωσε (2008) την απόφαση πλαίσιο περί βελτίωσης της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά µε τις ποινικές καταδίκες που επιβάλλονται σε υπηκόους των κρατών µελών. Η συνεργασία µεταξύ των υπηρεσιών ασφάλειας και πληροφοριών έχει ενισχυθεί µέσω του εκσυγχρονισµού και της επέκτασης του κέντρου διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ, το οποίο παρέχει συχνές και υψηλού επιπέδου εκτιµήσεις όσον αφορά τις τροµοκρατικές απειλές στα κράτη µέλη και την Επιτροπή. Οι Ευρωπόλ και Eurojust συµµετέχουν αµφότερες σε εν εξελίξει έρευνες σχετικά µε την τροµοκρατία στην Ευρώπη. Η δε ατλαντική συνεργασία έχει ενισχυθεί µε την τοποθέτηση αµερικανών αξιωµατικών συνδέσµων στην Ευρωπόλ και την Eurojust. Το 2006, συνήφθη συµφωνία για την ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών µεταξύ της Eurojust και του αµερικανικού υπουργείου ικαιοσύνης. Το 2009 εκδόθηκε απόφαση για την ενίσχυση της Ευρωπόλ. Η Ευρωπαϊκή Αστυνοµική Ακαδηµία (CEPOL) έχει εγκαινιάσει εκπαιδευτικά προγράµµατα για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας τα οποία απευθύνονται σε ανώτερους αστυνοµικούς υπαλλήλους. Το Συµβούλιο ενέκρινε (2009) συµφωνία συνεργασίας µεταξύ της Ευρωπαϊκής Αστυνοµικής Ακαδηµίας (CEPOL) και της Ιντερπόλ για την ενίσχυση της εκπαίδευσης ανώτερων αστυνοµικών. Επιπλέον, επικαιροποιήθηκε και ενισχύθηκε η συµφωνία συνεργασίας µεταξύ της Ευρωπόλ και της Eurojust (2009). 4
Αντιµετώπιση Τέταρτος στόχος της αντιτροµοκρατικής στρατηγικής της ΕΕ είναι να προετοιµαστεί η Ευρώπη, µε αλληλέγγυο πνεύµα, για την διαχείριση και ελαχιστοποίηση των συνεπειών µιας τροµοκρατικής επίθεσης, βελτιώνοντας τις ικανότητες που αφορούν την αντιµετώπιση της επακόλουθης κατάστασης, στο συντονισµό της αντίδρασης και τις ανάγκες των θυµάτων. Έχουν προσδιοριστεί τα στρατιωτικά µέσα και οι δυνατότητες που θα µπορούσαν να στηρίξουν τις συντονισµένες προσπάθειες αντίδρασης της ΕΕ σε περίπτωση καταστροφών και περιλαµβάνουν: στρατηγικές µεταφορές (αεροπορικές/θαλάσσιες), τακτικές µεταφορές (χρήση ελικοπτέρων), ιατρικές µονάδες, κινητά νοσοκοµεία και επιµελητεία. Οι διαδικασίες έχουν ολοκληρωθεί για την κάλυψη των µεταφορικών αναγκών µε τα διαθέσιµα µεταφορικά µέσα των κρατών µελών που ανήκουν ή µισθώνονται από το στρατό. Έχουν αναληφθεί πολλές πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της παροχής προξενικής προστασίας σε πολίτες της ΕΕ σε περίπτωση τροµοκρατικών επιθέσεων ή φυσικών καταστροφών σε τρίτες χώρες. Η Επιτροπή υπέβαλε πρόσφατα πρόσθετες προτάσεις. Το Συµβούλιο ενέκρινε συµπεράσµατα για την ενίσχυση των δυνατοτήτων πολιτικής προστασίας µέσω ευρωπαϊκού συστήµατος αµοιβαίας συνδροµής µε βάση σπονδυλωτή προσέγγιση της πολιτικής προστασίας (2008). Εξακολουθούν να πραγµατοποιούνται σε ετήσια βάση πολυεθνικές ασκήσεις για την εξασφάλιση της ετοιµότητας των κρατών µελών προκειµένου να παρέχεται αµοιβαία συνδροµή σε περίπτωση ανθρωπογενών ή φυσικών καταστροφών. Η αξιοποίηση των διδαγµάτων περιλαµβάνει την ανάγκη βελτίωσης των µέσων επικοινωνίας µεταξύ των εθνικών πρωτευουσών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Επιτροπή δηµιούργησε το δίκτυο ARGUS, µε στόχο να βελτιώσει τις επικοινωνίες µεταξύ των υπηρεσιών της. Έχει δηµιουργηθεί χρηµατοοικονοµικό µέσο για κοινοτική δράση στον τοµέα της πολιτικής προστασίας (2007-2013). Θα επιτρέψει στην Ένωση να στηρίξει την πρόληψη, την ετοιµότητα και την αντιµετώπιση των ανθρωπογενών και φυσικών καταστροφών τόσο εντός όσο και εκτός της Ένωσης. Για άµεσες ανθρωπιστικές δραστηριότητες, προβλέπεται προϋπολογισµός 1,5 εκατοµµυρίου ευρώ για την περίοδο 2007-2013 µε χωριστό αποθεµατικό επείγουσας βοήθειας. Έχει τεθεί σε εφαρµογή πιλοτικό σχέδιο και περαιτέρω δράσεις επιχορήγησης που χρηµατοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την παροχή βοήθειας προς τα θύµατα της τροµοκρατίας και τις οικογένειές τους. Έχουν δεσµευθεί πρόσθετα κονδύλια προς στήριξη των θυµάτων στα πλαίσια του Προγράµµατος για την πρόληψη και την καταπολέµηση του εγκλήµατος 2007-2013. Επιπροσθέτως, η Επιτροπή χρηµατοδοτεί ένα Ευρωπαϊκό δίκτυο ενώσεων θυµάτων της τροµοκρατίας µε ποσό ύψους 200.000 ευρώ, που αποσκοπεί στην τόνωση της διεθνικής συνεργασίας µεταξύ ενώσεων θυµάτων της τροµοκρατίας και ενισχύει την εκπροσώπηση των συµφερόντων των θυµάτων σε ενωσιακή κλίµακα. Με πρωτοβουλία της Προεδρίας και του συντονιστή αντιτροµοκρατικής δράσης υιοθετήθηκαν προτάσεις για τη θέσπιση ρυθµίσεων της ΕΕ για το συντονισµό σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και κρίσης (2005). Το Συµβούλιο συµφώνησε επί επιχειρησιακών διαδικασιών και επί εγχειριδίου σχετικά µε ρυθµίσεις για το συντονισµό σε καταστάσεις κρίσης (2006), οι οποίες δοκιµάστηκαν στα πλαίσια άσκησης µε τη συµµετοχή των Μόνιµων Αντιπροσωπιών, της Επιτροπής και της Γραµµατείας του Συµβουλίου (2006). Από το 2007 έχουν αναληφθεί ασκήσεις ως προς τη συνέχεια που πρέπει να δοθεί. 5
ιεθνής συνεργασία Η καταπολέµηση της τροµοκρατίας διαδραµατίζει σηµαντικό και ολοένα και αυξανόµενο ρόλο στα πλαίσια της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της Ένωσης καθώς και στις ευρύτερες διεθνείς της σχέσεις. Η ΕΕ συνεχίζει να έρχεται σε συνεννόηση µε άλλους διεθνείς και περιφερειακούς οργανισµούς για τη λήψη παγκόσµιων µέτρων κατά της τροµοκρατίας. Η Επιτροπή έχει αναπτύξει το πρώτο της συνεκτικό αντιτροµοκρατικό πρόγραµµα για τη στήριξη τρίτων χωρών όσο αφορά την πρόληψη και την καταπολέµηση της τροµοκρατίας, καλύπτοντας τους ακόλουθους τοµείς προτεραιότητας: o Περιοχή της Νότιας Ασίας και ειδικότερα Πακιστάν, Αφγανιστάν, Ινδία, Μπαγκλαντές o Σαχέλ (Μαυριτανία, Μάλι, Νίγηρας) και Μαρόκο, Αλγερία o Υεµένη o Εφαρµογή των προτύπων των ΗΕ για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας. Το Μέσο σταθερότητας αποτελεί το βασικό χρηµατοδοτικό µέσο για τη στήριξη των τρίτων χωρών στις προσπάθειές τους εφαρµογής της καταπολέµησης της τροµοκρατίας. Το βραχυπρόθεσµο Μέσο σταθερότητας αντιµετωπίζει συγκεκριµένες καταστάσεις κρίσης, ενώ το µακροπρόθεσµο εστιάζεται κυρίως σε διαπεριφερειακές απειλές. Η ΕΠΙΤΡ υποστηρίζει τη διαπεριφερειακή προσέγγιση για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας και του οργανωµένου εγκλήµατος. Στο πλαίσιο του ενδεικτικού προγράµµατος 2009-2011 για το µακροπρόθεσµο Μέσο σταθερότητας, στις βασικές προτεραιότητες περιλαµβάνονται η στήριξη της εφαρµογής των προτύπων των ΗΕ για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας και η προαγωγή περιφερειακών µέτρων που εξετάζουν την αντιµετώπιση της τροµοκρατίας στη Νότιο Ασία και ειδικότερα το Πακιστάν και το Αφγανιστάν, την περιοχή του Σαχέλ και την Υεµένη. Το 2008 τέθηκε σε εφαρµογή πρωτοβουλία καταµερισµού βέλτιστων πρακτικών σύµφωνα µε το πρότυπο της ΕΕ αξιολόγησης της καταπολέµησης της τροµοκρατίας από οµοτίµους, µε έξη βαλκανικές χώρες για τη διεξαγωγή ανάλυσης των αντιτροµοκρατικών δοµών τους και τη διατύπωση συστάσεων για προσαρµογές. Τα Ηνωµένα Έθνη, µε τη σθεναρή υποστήριξη της Ένωσης, ενισχύουν το ρόλο τους στο πλαίσιο της καταπολέµησης της τροµοκρατίας. Ως παραδείγµατα αναφέρονται η σύναψη της Σύµβασης κατά της πυρηνικής τροµοκρατίας (2005) και η υιοθέτηση της στρατηγικής των Ηνωµένων Εθνών για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας (2006). Η ΕΕ εξακολουθεί να προωθεί µια γενική σύµβαση των ΗΕ κατά της τροµοκρατίας. Η ΕΕ στις σχέσεις της µε τρίτες χώρες, ζητεί σταθερά την επικύρωση και εφαρµογή των υφιστάµενων 16 συµβάσεων και πρωτοκόλλων των ΗΕ κατά της τροµοκρατίας. Πραγµατοποιήθηκαν ετήσιοι πολιτικοί διάλογοι υψηλού επιπέδου για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας µεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Ινδίας, του Πακιστάν, της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και της Αιγύπτου. Από το 2004, η ΕΕ συνδιοργανώνει µε τις χώρες του Συµβουλίου Συνεργασίας των Αραβικών Χωρών του Περσικού Κόλπου ετήσιο διάλογο για την καταπολέµηση της χρηµατοδότησης της τροµοκρατίας. Η διάσταση της συνεργασίας κατά της τροµοκρατίας έχει ενσωµατωθεί στις εξωτερικές συµφωνίες της Ένωσης. Μεταξύ των σχετικών παραδειγµάτων συγκαταλέγονται η αναθεωρηµένη συµφωνία του Κοτονού, ο ευρωµεσογειακός κώδικας συµπεριφοράς κατά της τροµοκρατίας (αµφότερα το 2005) και το σχέδιο συµφωνίας µε το Πακιστάν για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας και τη µη διάδοση. Η συνεργασία στον τοµέα της καταπολέµησης της τροµοκρατίας περιλαµβάνεται επίσης στα 11 προγράµµατα δράσης στα πλαίσια της Πολιτικής Γειτονίας της ΕΕ. 6
Από το 2004, η ΕΕ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για τη δηµιουργία θεσµικής ικανότητας για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας στην Αλγερία, την Ινδονησία και το Μαρόκο, µε το συνδυασµό προγραµµάτων παροχής βοήθειας τα οποία χρηµατοδοτούν τα κράτη µέλη και η Επιτροπή. Επιπλέον, η Επιτροπή υποστηρίζει µια σειρά σχεδίων που αφορούν την καταπολέµηση της τροµοκρατίας, ιδίως στους τοµείς της προστασίας των συνόρων και της παρεµπόδισης της χρηµατοδότησης της τροµοκρατίας, σε περιοχές που εκτείνονται από τα Βαλκάνια έως τη Νοτιοανατολική Ασία. Η Επιτροπή στήριξε λίαν προσφάτως στον Καναδά µια σειρά συνεδριάσεων υπό την αιγίδα της ευρωµεσογειακής διάσκεψης όσον αφορά τη σχέση µεταξύ των Μέσων Μαζικής Ενηµέρωσης και της τροµοκρατίας (2008). Η ΕΕ και τα κράτη µέλη της επιθυµούν να συνεργαστούν µε τις ΗΠΑ για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας κατά τρόπο που να συνάδει µε το κράτος δικαίου, να σέβεται τις κοινές µας αξίες και να συµµορφούται προς τις αντίστοιχες υποχρεώσεις µας δυνάµει του διεθνούς δικαίου, ειδικότερα τη διεθνή νοµοθεσία περί ανθρωπίνων δικαιωµάτων, τη νοµοθεσία περί προσφύγων και του ανθρωπιστικού δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ ολοκλήρωσε τον Ιούνιο του 2009 τη σύσταση ενός πολιτικού πλαισίου που θα συνδράµει τα κράτη µέλη που εφόσον το επιθυµούν, µπορούν να υποδεχθούν ορισµένους εκ των πρώην κρατουµένων του Γκουαντανάµο. Εκπονούµε και άλλες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της συνεργασίας µε τις ΗΠΑ. Στα πλαίσια της οµάδας G8, η Επιτροπή και αρκετά κράτη µέλη υποστηρίζουν τις παγκόσµιες προσπάθειες για την µείωση του ενδεχόµενου να αποκτήσουν οι τροµοκράτες όπλα µαζικού ολέθρου. Η Ένωση, για παράδειγµα, υποστηρίζει τις προσπάθειες της Ρωσίας να περιορίσει τα πλεονασµατικά αποθέµατα πυρηνικών και χηµικών όπλων. Επίσης, εφαρµόζονται κοινές δράσεις της ΕΕ µε σκοπό τη στήριξη των δραστηριοτήτων µη διάδοσης του ιεθνούς Οργανισµού Ατοµικής Ενέργειας (IAEA) και του Οργανισµού για την Απαγόρευση των Χηµικών Όπλων (OPCW). Η Ένωση στηρίζει επίσης σθεναρά τις προσπάθειες για την αποτροπή της εξάπλωσης βιολογικών όπλων. Για περισσότερες πληροφορίες: Γραφείο Τύπου του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης press.office@consilium.europa.eu Tηλ.: +32 (0) 2 28α 95 48 Φαξ: +32 (0) 2.281 80 26 7