ΒΗΟΓΔΝΔΗΣ ΗΕΖΜΑΤΟΓΔΝΔΗΣ ΓΟΜΔΣ Δρ. Φαρϊ Ντρύνια Αναπληρώτρια Καθηγότρια
ΒΙΟΓΕΝΕΙ ΙΖΗΜΑΣΟΓΕΝΕΙ ΔΟΜΕ Με τον όρο «βιογενόσ δομό» εννοούμε τη δομό που δημιουργεύται μϋςα ςτισ ιζηματογενεύσ αποθϋςεισ από τη δρϊςη του βιόκοςμου και όχι τισ αποθϋςεισ ιζηματογενών κόκκων που ϋχουν βιογενό προϋλευςη (κελύφη, ςκελετικϊ ςτοιχεύα, πϋλετσ, ωόλιθοι, πιςςόλιθοι κλπ.) Οι βιογενεύσ ιζηματογενεύσ δομϋσ εύναι χαρακτηριςτικϊ του ιζόματοσ που δημιουργούνται από τη βιολογικό δραςτηριότητα. Δηλαδό δημιουργούνται από κϊποιουσ οργανιςμούσ που εύναι ακόμα εν ζωεύ και διαφϋρουν από τισ δομϋσ που δημιουργούνται από τουσ νεκρούσ οργανιςμούσ (π.χ. εκμαγεύα).
Εύδη ιχνών Ιχνη ςτισ επιφϊνειεσ των ςτρωμϊτων Tracks: αποτυπώματα από αρθρόποδα ό θηλαςτικϊ Trails: ςυρςύματα - ςυνεχό ύχνη τα οπούα ςυνόθωσ δημιουργούνται από ολόκληρο το ςώμα όταν αυτό μετακινεύται ό από ϋναν επαναπαυόμενο ςκώληκα, μαλϊκιο ό αρθρόποδο. Δομϋσ μϋςα ςτο ύζημα Burrows: δομϋσ που δημιουργούνται μϋςα ςε μαλακό ύζημα κατϊ την μετακύνηςη του οργανιςμού ό όταν αυτόσ φτιϊχνει την κατοικύα του, ψϊχνει για προςταςύα ό τροφό. Borings: το ύδιο αλλϊ ςε ςκληρό υπόςτρωμα
Burrows υρςύματα Ιχνη Κοπρόλιθοι Borings
Βιοαναμόχλευςη Burrows ςε ςχόμα Κατακόρυφα burrows
Βιογενείς δομές Βιογενείς ιζηματογενείς δομές Δομές βιοδιάβρωσης Αυγά, Φωλεές, Εργαλεία κλπ Δομές βιοστρωματοποίησης Δομές βιοαναμόχλευσης Δομές βιοαπόθεσης Στρωματόλιθοι Byssal Mats Βιογενής διαβαθμισμένη στρώση Αποτυπώματα Συρσίματα Burrows Fecal pellets Κοπρόλιθοι
Ίδια εύδη διαφορετικϋσ δομϋσ Σα ύδια εύδη παρϊγουν διαφορετικϋσ δομϋσ ςε αντιςτοιχύα με διαφορετικϊ πρότυπα ςυμπεριφορϊσ. Ίδιο ύχνοσ διαφορετικό υπόβαθρο Σο ύδιο ύχνοσ μπορεύ να διατηρεύται διαφορετικϊ ςε διαφορετικϊ υποςτρώματα ανϊλογα με το μϋςο μϋγεθοσ του κόκκου, τη ςταθερότητα του ιζόματοσ, την περιεκτικότητα ςε νερό και τισ χημικϋσ ιδιότητεσ του ιζόματοσ. Διαφορετικού οργανιςμού παρόμοιεσ δομϋσ Διαφορετικού οργανιςμού με παρόμοια ςυμπεριφορϊ παρϊγουν παρόμοιεσ δομϋσ.
Πλεονεκτόματα Διατηρούνται ςε περιβϊλλοντα που εύναι «εχθρικϊ» για τη διατόρηςη των απολιθωμϊτων (π.χ. αβαθό, υψηλόσ ενϋργειασ περιβϊλλοντα). Δεν προςβϊλλονται από τη διαγϋνεςη αλλϊ μπορεύ να ενιςχυθούν από διαγενετικϋσ διεργαςύεσ. Δεν μεταφϋρονται. Καλού δεύκτεσ του αρχικού ιζηματογενούσ περιβϊλλοντοσ. Καλού περιβαλλοντικού δεύκτεσ (αλμυρότητα, οξυγόνωςη, ενϋργεια, αλληλοεπύδραςη οργανιςμών, τροφικό παροχό). Αλλά: ϋνασ οργανιςμόσ μπορεύ να αφόςει πολλϊ διαφορετικϊ ύχνη ό πολλού οργανιςμού μπορεύ να αφόςουν το ύδιο ύχνοσ. Περιοριςμένη βιοςτρωματογραφική αξία
Praedichnia (Αρπαγής) Cubichnia (Αμάπασζης) Taphicnhia (Θαμάηοσ-ηαθής) Agrichnia (Καλλιέργειας) Διατρουής Ανάπασσης Fodinichnia (ηροθοδόηηζης) Κατοικίας Fugichnia (Διαθσγής) Μετακίνησης Domichnia (καηοικίας) Pascichnia (βοζκής) Repichnia (Ερπσζμού)
Οριςμού Ιχνολογύα εύναι η μελϋτη των ιχνών των φυτών και των ζώων. Τπονοεύται ότι τα ύχνη αυτϊ αντιπροςωπεύουν ϋνα εύδοσ ςυμπεριφορϊσ των διαφόρων οργανιςμών. Παλαιοώχνολογύα για απολιθωμϋνα ύχνη Νεοώχνολογύα για ςύγχρονα ύχνη Ίχνοσ: ςχετύζεται ϊμεςα με τη μορφολογύα του οργανιςμού από το οπούο προόλθε (ςυνώνυμο Lebensspur). Ιχνοκοινωνύα: περιβαλλοντικώσ ςυςχετιζόμενα ύχνη Ιχνοφϊςη: απολιθωμϋνη ιχνοκοινωνύα Ηθολογύα: η μελϋτη και ερμηνεύα τησ ςυμπεριφορϊσ των οργανιςμών όπωσ απεικονύζεται από τα ύχνη τουσ. Σοπωνυμύα: περιγραφό και ταξινόμηςη των ιχνών με βϊςη τη μορφό διατόρηςησ και εμφϊνιςόσ τουσ. υςτηματικό Σαξινόμηςη: ιχνογϋνη και ιχνοεύδη
Γλυκών υδϊτων Θαλϊςςια
Ιχνοφϊςεισ Trypanites Βραχώδεισ ακτέσ Teredolites Ελώδη υποςτρώματα Glossifungites - ημι-λιθοποιημένα υποςτρώματα Psilonichnus αμμώδεισ ακτέσ Skolithos αμμώδεισ ακτέσ Cruziana υποπαράκτια ζώνη Zoophycos βαθύαλη ζώνη Nereites αβυςςική ζώνη κληρό υπόςτρωμα Μαλακό υπόςτρωμα
Skolithos burrows, Skolithos Ichnfacies
Arenicola
Orphiomorpha Burrows
Ophiomorpha, Skolithos Ichnofacies
Callianassa
Ιχνη Trilobite, Cruziana Ichnofacies Rusophycus, ανάπαυςησ Cruziana, ερπυςμού Diplichnites, ερπυςμού
Arthrophycus, ιλούριο, Cruziana Ichnofacies
Olivellites, Cruziana Ichnofacies
Ophiomorpha Burrows
Zoophycos, Zoophycos Ichnofacies
Σουρβιδιτικϊ τρώματα
Δομϋσ διαφυγόσ ςε τουρβιδύτεσ
Helminthoidea, Nereites Ichnofacies
Paleodictyon,Nereites Ichnofacies
Ρύζεσ Root Structures Root Structures
Αποτυπώματα Abu Dhabi
Αποτυπώματα πϊπιασ
Αποτυπώματα
υρςύματα ςαλιγκαριού παλιρροιακό πεδιϊδα
Ιχνοαπολιθώματα - τρωματόλιθοι Μύα από τισ πρώτεσ γνωςτϋσ μορφϋσ ζωόσ ςτη Γη εύναι οι ςτρωματόλιθοι, που αποτελούνται από κυανοβακτόρια (μπλε-πρϊςινα φύκια). Οι ςτρωματόλιθοι εύναι ηλικύασ 3,5 διςεκατομμυρύων ετών. Αυτό η φωτογραφύα δεύχνει ςύγχρονουσ ςτρωματόλιθουσ ςτο Shark Bay τησ Δυτικόσ Αυςτραλύασ.
τρωματόλιθοι - Bahamas Οι πρώτοι ςτρωματόλιθοι εμφανύζονται πριν από 3 διςεκατομμύρια χρόνια. ύγχρονοι ςτρωματόλιθοι ςυναντώνται επύςησ ςτισ Μπαχϊμεσ και ςτα ϋλη τησ Υλόριντα των ΗΠΑ
τρωματόλιθοι - Bahamas
τρωματόλιθοι - Bahamas Βραχώδησ μϊζα που ςχηματύζεται με πολύ αργούσ ρυθμούσ από εκκρύςεισ ανθρακικού αςβεςτύου κυανοβακτηρύων. Οι ςτρωματόλιθοι ςυγκαταλϋγονται ανϊμεςα ςτα αρχαιότερα απολιθώματα
τρωματόλιθοι Πρόκειται για μεγϊλη ποικιλύα μορφών ςτην επιφϊνεια απόθεςησ που μοιϊζουν με δόμουσ, κυλύνδρουσ, ςτύλουσ, πολύγωνα κ.α. Εςωτερικϊ αποτελούνται από εναλλαςςόμενεσ λεπτϋσ ςτρώςεισ υλικών όπωσ μαύρη-ςκούρα ϊργιλο και λευκό ανθρακικό αςβϋςτιο (ό πυριτικό). Δηλαδό πρόκειται για εναλλαγϋσ κλαςτικού υλικού και υλικού βιογενούσ προϋλευςησ που οφεύλεται ςε αύξηςη ςτο μεταβολιςμό και ςτο θϊνατο φυκών. Η ταινιωτό ανϊπτυξη δεύχνει ϋνα ρυθμό, που ςχετύζεται με το ρυθμό των παλιρροιών ςτη ρηχό ζώνη των θαλαςςών ό ςτισ μεταβολϋσ τησ ςτϊθμησ των λιμνών.
Μια τομό απολιθωμϋνου ςτρωματόλιθου αποκαλύπτει ςτρώματα ιζημϊτων και ανθρακικού αςβεςτύου. Σα γαλαζοπρϊςινα ϊλγη εκκρύνανε το ανθρακικό αςβϋςτιο χϊρη ςτο οπούο διατηρόθηκε ο ςχηματιςμόσ Οι ςτρωματόλιθοι αποτελούν πολύτιμεσ διαγνωςτικϋσ δομϋσ για το περιβϊλλον απόθεςησ και ϋχουν βοηθόςει ςε παλαιογεωγραφικϋσ ϋρευνεσ (από το Προκϊμβριο μϋχρι ςόμερα)