ΠΑΡΑΚΔΝΣΗΔΙ ΑΝΟΙΥΣΗ ΚΑΙ ΚΛΔΙΣΗ ΠΑΡΟΥΔΣΔΤΗ ΘΩΡΑΚΟ Παξαθεληήζεηο Παξαθέληεζε ζώξαθα (ρξνληθή δηάξθεηα 30 ιεπηά) *Παξνρέηεπζε ζώξαθα (ρξνληθή δηάξθεηα κεξηθά 24σξα) Ομάδα Δπγαζηηπίων Γκοβίνα, Παπιζζόποςλορ, Κοπέλη Γ εξάμηνο 2009-10 Νοζηλεςηική Β ΔΤΠ ΣΔΙ Αθήναρ Παξαθέληεζε θνηιίαο Παξαθέληεζε νζηνύ, κπεινύ Οζθπνλσηηαία παξαθέληεζε 1 2 Ση είλαη παξαθέληεζε Δίλαη ε εηζαγσγή βειόλαο ζε θνηιόηεηα ή όξγαλν ηνπ ζώκαηνο κε ζθνπό: -Τε κέηξεζε ηεο πηέζεσο ηνπ πγξνύ ζηελ θνηιόηεηα (π.ρ. κέηξεζε ΔΝΥ) -Τελ έγρπζε θαξκάθσλ (π.ρ. θπηηαξνζηαηηθά) -Τελ αθαίξεζε πγξνύ, αίκαηνο, αέξα Γηάθξηζε παξαθεληήζεσλ Γηαγλσζηηθέο Θεξαπεπηηθέο ή αλαθνπθηζηηθέο ή εθθελσηηθέο 3 4 Παξαθέληεζε ζώξαθα Θσξαθηθό ηνίρσκα (ηνκή) Δλδείμεηο -Φιεγκνλέο (θπκαηίσζε) -Καξδηαθή αλεπάξθεηα (ζπλήζσο ακθνηεξόπιεπξε ζπιινγή) -Νενπιάζκαηα (θαξθίλνο πλεύκνλα, ιέκθσκα, ζάξθσκα, θαξθίλνο καζηνύ) -Καθώζεηο ζώξαθα (πλεπκνζώξαθαο, αηκνζώξαθαο). 5 6 1
Ση είλαη ππεδσθόηαο? Μεκβξάλε πνπ πεξηβάιεη ηνπ πλεύκνλεο Απνηειείηαη από δύν πέηαια Σπιαρληθό θαη ηνηρσκαηηθό Υπεδσθνηηθόο ρώξνο αλάκεζα ζηα δύν πέηαια έρεη αξλεηηθή πίεζε. Πιεπξηηηθή ζπιινγή (ην είδνο ηνπ καο νδεγεί ζηελ δηάγλσζε) o Υπεδσθνηηθόο ρώξνο πεξηέρεη θπζηνινγηθά 20ml νξώδνπο πγξνύ πιεπξηηηθή ζπιινγή Σπζζώξεπζε κεγαιύηεξεο απηήο ηεο πνζόηεηαο πγξνύ θαη νθείιεηαη ζε ζπζηεκαηηθά λνζήκαηα ή ηνπηθά αίηηα. Μπνξεί λα είλαη δηίδξσκα ή εμίδξσκα Δκπύεκα αίκα 7 8 Πιεπξηηηθή ζπιινγή Γηίδξσκα ζρεκαηίδεηαη όηαλ ε ηξηρνεηδηθή πίεζε είλαη απμεκέλε ή Η ζπγθέληξσζε πξσηετλώλ ζην πιάζκα ρακειή ΔΞΙΓΡΩΜΑ Όηαλ απμάλεηαη ε δηαπεξαηόηεηα ησλ ηξηρνεηδώλ 9 10 Γηαθνξέο δηïδξώκαηνο, εμηδξώκαηνο Γηΐδξσκα (ρακειό εηδηθό βάξνο 1015, πξσηεΐλε θάησ από 30gr/100ml, αλνηρηό θίηξηλν ρξώκα) -Σε απμεκέλε πδξνζηαηηθή πίεζε (θαξδηαθή αλεπάξθεηα, ζπκπηεζηηθή πεξηθαξδίηηδα) -Σε ειάηησζε ηεο σζκσηηθήο πίεζεο (θίξξσζε ήπαηνο, λεθξσζηθό ζύλδξνκν ή άιινπ είδνπο ππνιεπθσκαηηλαηκίαο) Γηαθνξέο δηïδξώκαηνο, εμηδξώκαηνο Δμίδξσκα (θίηξηλν ρξώκα, ζνιό, πήδεη γξήγνξα, αύμεζε LDH) -Αύμεζε ηεο δηαβαηόηεηαο ηξηρνεηδώλ ζε θιεγκνλέο, λενπιαζίεο 11 12 2
Πιεπξηηηθή ζπιινγή Αηκνζώξαθαο, πλεπκνζώξαθαο 13 14 Κιηληθή εηθόλα Ο αζζελήο βηώλεη: Γύζπλνηα Πόλν Τν αλαπλεπζηηθό ςηζύξηζκα είλαη κεησκέλν ή απνπζηάδεη Παξαηεξείηαη ακβιύηεηα θαηά ηελ επίθξνπζε (πάλσ από ηελ πεξηνρή ζπιινγήο) Μεησκέλε θηλεηηθόηεηα ζσξαθηθνύ ηνηρώκαηνο εκεία παξαθέληεζεο Σε πεξίπησζε πλεπκνζώξαθα -Πξόζζην ηνίρσκα (2 ν θαη 3 ν κεζνπιεύξην δηάζηεκα) Σε πδξνζώξαθα ή αηκνζώξαθα -7 ν ή 8 ν κεζνπιεύξην δηάζηεκα νπίζζηαο επηθάλεηαο ζώξαθα-θάησ από ηε γσλία ηεο σκνπιάηεο ή 5 ν κε 6 ν ζε κεγάιε ζπιινγή (πξνεγείηαη θιηληθή εμέηαζε, αθηηλνινγηθόο έιεγρνο, ππέξερνο) 15 16 Θέζεηο αζζελή Αλάξξνπε ζρεδόλ θαζηζηή ή θαζηζηή πιάγηα όηαλ ε ζπιινγή πγξνύ είλαη ζηνλ πξόζζην ζσξαθηθό ρώξν -Όηαλ ε παξαθέληεζε είλαη ζηνλ νπίζζην ζσξαθηθό ρώξν: Καζηζηή ζην ρείινο ηνπ θξεβαηηνύ κε ηα ρέξηα αθνπκπηζκέλα ζην ηξαπεδίδην Καζηζηή ζηελ θαξέθια (αλάπνδα) κε ηα ρέξηα αθνπκπηζκέλα ζηελ πιάηε ηεο θαξέθιαο Πξνεηνηκαζία Αζζελή Δλεκέξσζε γηα ηελ δηαδηθαζία θαη ηη κπνξεί λα αηζζαλζεί θαηά ηε δηάξθεηα ηεο Πξνο απνθπγή ηξαπκαηηζκνύ ζεκαληηθό είλαη απνθπγή βήρα βαζηάο αλαπλνήο απόηνκεο θίλεζεο 17 18 3
Τιηθό παξαθέληεζεο Τξνρήιαην λνζειείαο Τνπηθό αλαηζζεηηθό Πηεζόκεηξν, αθνπζηηθά Γνθηκαζηηθά ζσιελάξηα, εηηθέηεο, παξαπεκπηηθό Απνζηεηξσκέλν νγθνκεηξηθό δνρείν Τεηξάγσλν αδηάβξνρν Set παξαθέληεζεο ζώξαθα (2 ηεηξάγσλα ή έλα ζρηζηό, γάληηα, ηνιύπηα, γάδεο, ζύξηγγεο θαη βειόλεο, βειόλεο παξαθέληεζεο κήθνπο 7,5 cm, 2 λεθξνεηδή, κηα ιαβίδα, 3-way) 19 Δπηπινθέο παξαθέληεζεο ζώξαθα Πλεπκνζώξαθαο Υπνδόξην εκθύζεκα Τξαπκαηηζκόο αγγείσλ (κεζνπιεύξηα αξηεξία) Τξαπκαηηζκόο δσηηθώλ νξγάλσλ Θξαύζε βειόλαο Οιηγαηκηθό Shock Μόιπλζε 20 Παποσέηεςζη θώπακα είναι: Παξνρέηεπζε κέζσ ηεο νπνίαο αθαηξείηαη αέξαο ή πγξό από ηε ζσξαθηθή θνηιόηεηα: αίκα, πύνλ ή πιεπξηθό πγξό Δπηηξέπεη ηελ έθπηπμε ηνπ ππνθείκελνπ πλεύκνλα απνθαηάζηαζε αξλεηηθήο πίεζεο ζηελ ππεδσθνηηθή θνηιόηεηα Βαζίδεηαη ζηελ πξόιεςε ηεο εηζόδνπ ηνπ αέξα ή πγξνύ πίζσ ζην ζώξαθα 21 22 Παποσέηεςζη θώπακα Η παξνρέηεπζε ζώξαθα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη 3 ζηνηρεία Διεύζεξε παξνρέηεπζε Γνρείν ζπιινγήο θάησ ηνπ επηπέδνπ ζώξαθα Μεραληζκό κηαο θαηεύζπλζεο όπσο πδάηηλε βαιβίδα ή βαιβίδα Heimlich Κιεηζηή παξνρέηεπζε ζώξαθνο BULAU Σνπνζέηεζε ζσιήλα παξνρέηεπζεο ζηελ ππεδσθνηηθή θνηιόηεηα πλεπκνζώξαθαο - ηνπνζέηεζε εκπξόο πξνο θνξπθή 2ν κε 4ν κεζνπιεύξην δηάζηεκα αηκνζώξαθαο πίζσ πξνο βάζε 8ν κε 9ν κεζνπιεύξην δηάζηεκα 23 24 4
Κιεηζηή παξνρέηεπζε ζώξαθνο BULAU Φξνληίδα αζζελή κε θιεηζηή παξνρέηεπζε ζώξαθα Ενδείξειρ πλεπκνζώξαθαο κεηά απν ζσξαθνηνκή θαηάγκαηα πιεπξώλ αηκνζώξαθαο\ αηκνπλεπκνζώξαθαο εκπύεκα ππεδσθόηα 25 Αζθενής επηζηξνθή από ην ρεηξνπξγείν κε εγθαηεζηεκέλν ζύζηεκα παξνρέηεπζεο Δηζαγσγή παξνρέηεπζεο ζην ηκήκα ρξήζε ππέξερνπ γηα κείσζε θηλδύλνπ επηπινθώλ Σωλήνας παξνρέηεπζεο θιεηζηόο ζε ΓΤΟ ζεκεία κε ιαβίδεο (δηπιή αζθάιεηα) Σσνδέοσμε ηο ζωλήνα παξνρέηεπζεο κε ην ζύζηεκα 1 ή 2 ή 3 θηαιώλ Σσνδέοσμε ηο ζύζηημα κε αλαξξόθεζε (εάλ ππάξρνπλ νδεγίεο) Επικόλληζη ηαινίας γηα ηελ σξηαία παξαθνινύζεζε ηεο ζηάζκεο ηνπ πγξνύ ζηε θηάιε 26 ύλδεζε ζσιήλα παξνρέηεπζεο κε ην απνζηεηξσκέλν ζύζηεκα θηαιώλ Λεηηνπξγία ζπζηήκαηνο BULAU πλδένπκε ην ζσιήλα παξνρέηεπζεο κε ην ζσιήλα ηνπ απνζηεηξσκέλνπ Bulau, πνπ είλαη βπζηζκέλν ζην λεξό σο ηελ έλδεημε 2,5 ηεο θηάιεο, ην λεξό είλαη απνζηεηξσκέλν, ρξεζηκνπνηείηαη Water for injection (υδάτινη βαλβίδα) ΑΣΦΑΛΕΙΑ ηεξεώλνπκε κε ιεπθνπιάζηε όιεο ηηο ζπλδέζεηο γηα κεγαιύηεξε αζθάιεηα σο πξνο δηαθπγή αέξα Αθαηξνύκε ηηο ιαβίδεο θαη ηηο αθήλνπκε θνληά ζηνλ αζζελή ζε πεξίπησζε πνπ ρξεηαζηνύλ Θέζε ζσιήλα θηαιώλ Σωλήναρ λα κελ αλαδηπιώλεηαη Παξαηεξνύκε γηα παιηλδξόκεζε ηνπ πγξνύ Οι θιάλερ λα είλαη ζην δάπεδν, θάησ από ην επίπεδν ηνπ ζώξαθα, εάλ γπάιηλεο ζε εηδηθή ζήθε γηα πξόιεςε πλεπκνζώξαθα Τοποθέηηζη λαβίδων ζηο ζωλήνα εάλ Τπάξρεη δηαξξνή ζην ζύζηεκα πάζνπλ νη θηάιεο, εάλ είλαη γπάιηλεο Όηαλ αιιάδεηε ηηο θηάιεο, & επαλαηνπνζεηείηε ην ιεπθνπιάζηε 27 28 Φξνληίδα αζζελή Σνπνζεηείηαη ζε εκη-θαζηζηή ζέζε Δλζαξξύλεηαη γηα αλαπλεπζηηθέο αζθήζεηο θαη βήρα ρνξεγνύληαη παπζίπνλα ζύκθσλα κε ηηο ηαηξηθέο νδεγίεο Φξνληίδα αζζελή Αθαίρεζη ζωλήνων θνπή ξάκκαηνο βαζηά εηζπλνή θαη θξάηεκα (Γνθηκαζία Valsava) θαη αθαίξεζε ζσιήλα θαη ηνπνζέηεζε βαδειηλνύρνπ γάδαο (αεξνζηεγήο & πδαηνζηεγήο) & γάδα απνζηεηξσκέλε απιή + θάιπςε κε ιεπθνπιάζηε Τοποθέηηζη αζθενή ζηελ αληίζεηε πιεπξά γηα ηελ έθπηπμε ηνπ πάζρνληνο εκηζσξαθίνπ 29 30 5
Παξνρέηεπζε BULAU Μησανιζμόρ λειηοςπγίαρ Παξνρέηεπζε ζπκβαίλεη θαηά ηελ εθπλνή όηαλ ε ζσξαθηθή πίεζε είλαη ζεηηθή Τν πγξό ή ν αέξαο ηεο ζσξαθηθήο θνηιόηεηαο παξνρεηεύεηαη ζην πγξό ηεο πδάηηλεο βαιβίδαο (θηάιεο) Τν κήθνο ηνπ ζσιήλα θάησ ηεο επηθάλεηαο ηνπ πγξνύ είλαη ζεκαληηθόο παξάγνληαο (εάλ κεγαιύηεξν ησλ 2-3cm απμάλεη ηελ αληίζηαζε ζηελ παξνρέηεπζε ηνπ αέξα) 31 32 33 34 www.cssolutions.biz/cts.html 35 36 6
Παξαθέληεζε θνηιίαο Δνδείξειρ -Σπιινγή πνζόηεηαο πγξνύ ζηελ πεξηηνλατθή θνηιόηεηα ζε: Κίξξσζε ήπαηνο-αζθίηε Φιεγκνλή-πεξηηνλίηηδα Καθώζεηο θνηιίαο (ππνςία αηκνξξαγίαο) Θέζεηο παξαθέληεζεο θνηιίαο Ηκηθαζηζηηθή ζέζε κε κηθξή θάκςε ησλ γνλάησλ (κπτθή ράιαζε) Ηκηπιάγηα ζέζε κε ηνπνζέηεζε καμηιαξηνύ ζηελ πιάηε Καζηζηή ζηελ θαξέθια ή ζηελ άθξε ηνπ θξεβαηηνύ 37 38 εκεία παξαθέληεζεο θνηιίαο Γεμηόο θαη αξηζηεξόο ιαγώληνο βόζξνο ζην κέζνλ κεηαμύ νκθαινύ θαη πξόζζηαο άλσ ιαγώληαο αθξνινθίαο (θαηά πξνηίκεζε δεμηά) Τιηθό λνζειείαο παξαθέληεζεο θνηιίαο Ίδην κε ηελ παξαθέληεζε ζώξαθα Πην ρνλδξή βειόλε Φηάιε (εο) κε θελό αέξνο Η ζηξόθηγγα ηξηπιήο θαηεύζπλζεο δελ είλαη απαξαίηεηε 39 40 Δπηπινθέο παξαθέληεζεο θνηιίαο Shock ζε αθαίξεζε κεγάιεο πνζόηεηαο πγξώλ(αθαίξεζε κέρξη 11 Lit, αλ αθαηξεζνύλ > από 5 Lit πξέπεη λα δνζεί iv intravenous serum albumin (25% albumin, 8g/L) γηα ηελ πξόιεςε ππόηαζεο) Τξώζε νξγάλνπ-εζσηεξηθή αηκνξξαγία Μόιπλζε πεξηηνλατθήο θνηιόηεηαο Τξαπκαηηζκόο νπξνδόρνπ θύζηεσο 41 42 7
Παξαθέληεζε Οζηώλ Σθνπνί- Δλδείμεηο -Αλαξξόθεζε κπεινύ νζηώλ θαη βηνςία νζηνύ γηα ηε δηάγλσζε: *Αηκαηνινγηθώλ παζήζεσλ *Πξσηνπαζώλ θαη κεηαζηαηηθώλ λενπιαζηώλ *Παξαθνινύζεζε ηεο πνξείαο λνζεκάησλ κεηά από εηδηθή ζεξαπεία (π.ρ. ρεκεηνζεξαπεία) Σεκεία -Πξόζζηα θαη νπίζζηα ιαγόληα άθαλζα Τιηθό λνζειείαο παξαθέληεζεο ιαγόληαο αθξνινθίαο Τξνρνθόξν λνζειείαο Δηδηθή βειόλε παξαθέληεζεο νζηνύ Τνπηθό αλαηζζεηηθό Φηαιίδην κε θνξκόιε 5% γηα ηελ ηνπνζέηεζε ηνπ ηζηνύ Set παξαθέληεζεο 43 44 ηεξληθή παξαθέληεζε Γίλεηαη γηα αλαξξόθεζε κπεινύ Γίλεηαη ζηε κέζε ηνπ ζηέξλνπ (ύςνο 2 νπ κεζνπιεύξηνπ δηαζηήκαηνο) Υςειή επηθηλδπλόηεηα Ύπηηα ζέζε κε καμηιάξη θάησ από ηνπο ώκνπο 45 46 Τιηθό λνζειείαο Τξνρήιαην λνζειείαο Τνπηθό αλαηζζεηηθό Σύξηγγα ηύπνπ record Βειόλε ηξνθάξ κε ζηεηιεό Αληηθεηκελνθόξεο πιάθεο Δπηπινθέο Τξώζε νξγάλνπ ηνπ κεζνζσξαθίνπ Αηκνξξαγία ή αηκάησκα (ζε δηαηαξαρέο πήμεο ηνπ αίκαηνο) 47 48 8
Οζθπνλσηηαία Παξαθέληεζε ΔγθεθαινΝσηηαίνΤγξό Σθνπόο: Λήςε ENY Υγξνύ γηα εμέηαζε (κηθξνβηνινγηθή, ρεκηθή θ.ι.π.) Αθαίξεζε ΔΝΥ κε απμεκέλε ελδνθξαληαθή πίεζε γηα αλαθνύθηζε ηνπ αξξώζηνπ θαη κέηξεζε ηεο πηέζεσο Έγρπζε ζθηαγξαθηθήο νπζίαο γηα δηαγλσζηηθή κειέηε (κπεινγξαθία) Έγρπζε θαξκάθσλ (αλαηζζεηηθά, ρεκεηνζεξαπεπηηθά) Γηάγλσζε ηεο ππαξαρλνεηδνύο αηκνξξαγίαο ΔΝΥ θπθινθνξεί ζηνλ ππαξαρλνεηδή ρώξν & παξάγεηαη από ηα ρνξηνεηδή πιέγκαηα ησλ πιαγίσλ θνηιηώλ (3 εο & 4 εο ηνπ εγθεθάινπ) Υπαξαρλνεηδήο ρώξνο βξίζθεηαη κεηαμύ αξαρλνεηδνύο & ηεο ρνξηνεηδνύο κήληγγαο Μήληγγεο είλαη ηξεηο: ζθιεξή αξαρλνεηδήο θαη ρνξηνεηδή 49 50 51 52 Δλδείμεηο ΟΝ. παξαθέληεζεο Κσκαηώδεηο θαηαζηάζεηο Φιεγκνλέο (κεληγγίηηδα) Αύμεζε ελδνθξάληαο πίεζεο Υπαξαρλνεηδήο αηκνξξαγία Κξαληαθέο θαθώζεηο εκεία θαη ζέζεηο παξαθέληεζεο Γηάζηεκα κεηαμύ 3 νπ - 4 νπ θαη 4 νπ - 5 νπ νζθπτθνύ ζπνλδύινπ (λνεηή γξακκή πνπ ελώλεη ηηο ιαγώληεο αθξνινθίεο) Δκβξπηθή ζέζε γηα δηάλνημε κεζνζπνλδύιηνπ δηαζηήκαηνο Καζηζηή ζέζε ζην θξεβάηη 53 54 9
Τιηθό λνζειείαο Ίδην κε ηελ παξαθέληεζε ζώξαθα Γελ ρξεηάδεηαη νγθνκεηξηθό δνρείν Η βειόλα είλαη εηδηθή κε ζηεηιεό Δπηπινθέο ΟΝ παξαθέληεζεο Κεθαιαιγία (αληηκεησπίδεηαη κε ύπηηα ή θαηάξξνπε ζέζε θεθαιήο) Αηκνξξαγία (επηζθιεξίδην αηκάησκα) Δξεζηζκόο ησλ ξηδώλ ηεο ηππνπξίδαο (πόλνο) Φιεγκνλή (κε άζεπηε ηερληθή) Πηζαλή κέηξεζε πίεζεο ΔΝΥ 55 56 10